RISING COMMODITY PRICES EFFECTS ON INVESTMENTS, STRATEGY AND POLICY

Transcriptie

1 july th volume edition 4 RISING COMMODITY PRICES EFFECTS ON INVESTMENTS, STRATEGY AND POLICY SWEDER VAN WIJNBERGEN JIM ROGERS JEROEN BLOKLAND JOHN STEPHENSON ROB SUBBARAMAN BAS WERKER

2 <On the ambition to excel> We view ambition as a quality to be cherished. Because we see it as a force that fuels initiatives. The best form of ambition combines the will to be independent with the willingness to take on responsibility. That s what we call the ambition to excel. If you think you, too, have that kind of ambition, we would like to hear from you. For our Analyst Program, NIBC is looking for university graduates who share our ambition to excel. Personal and professional development are the key-elements of the Program: in-company training in co-operation with the Amsterdam Institute of Finance; working side-by-side with professionals at all levels and in every financial discipline as part of learning on the job. We employ top talent from diverse university backgrounds, ranging from economics and business administration, to law and technology. If you have just graduated, with above-average grades, and think you belong to that exceptional class of top talent, apply today. Joining NIBC s Analyst Program might be the most important career decision you ever make! Want to know more? Surf to Interested? Please contact us: NIBC Human Resources, Frouke Röben, recruitment@nibc.com. For further information see NIBC is a Dutch specialised bank that offers advisory, financing and investing in the Benelux and Germany. We believe ambition, teamwork, and professionalism are important assets in everything we do. THE HAGUE LONDON BRUSSELS FRANKFURT NEW YORK SINGAPORE

3 Inhoudsopgave Colofon Index Preface Editor Fiducie 5 Casper Fransz Colofon Uitgever Financiële Studievereniging Amsterdam Redactie Casper Fransz (hoofdredacteur) Gabor Ruigrok Interviews: Emerging Markets en Commodities 6 Sweder van Wijnbergen The Commodities Bull Market 10 Jim Rogers Articles: Druk Grafiplan Nederland B.V. Opmaak Hetgasbedrijf B.V. Advertenties Fiducie verschijnt vier keer per jaar. Voor Advertenties kan contact worden opgenomen met de Financiele Studievereniging Amsterdam Grondstoffen als belegging; 14 Zijn de argumenten valide? Jeroen Blokland Commodities: Hype or Happening? 20 John Stephenson The coming food price surge 24 Rob Subbaraman Columns: FSA Hoewel deze uitgave de uiterste zorg is nagestreefd kan voor de aanwezigheid van eventuele (druk)fouten en andersoortige onvolledigheden niet worden ingestaan en aanvaarden de auteur(s), redacteur(en) en uitgever in deze geen aansprakelijkheid. Duisenberg school of finance ask an expert 30 Bas Werker Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar worden gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enig andere manier, zonder vooraf gaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

4 LucaNet, Corporate Performance Management en Business Intelligence zoekt studenten Over LucaNet LucaNet is een vooraanstaande aanbieder op het gebied van zowel Financial als Business Intelligence. Onze producten voor Consolidatie, Planning, Reporting en Analyse kenmerken zich door innovatie, efficiëntie en transparantie. Ze worden daarnaast door financiële directeuren, managers en controllers beschouwd als strategisch beleidsinstrument dat een significante bijdrage levert aan Corporate Performance Management, maar ook bij andere uitdagingen op gebied van budgettering en forecasting. Dat LucaNet in de afgelopen jaren succes heeft geboekt is niet alleen terug te zien aan het aantal, maar ook aan de verscheidenheid van haar nieuwe klanten. Zo mogen wij gerenommeerde commerciële bedrijven zoals Tele2, Neckermann en de Friesland Bank, tot onze klantenkring rekenen. In andere sectoren mogen wij bijvoorbeeld Cordaid en het Oogziekenhuis als trouwe LucaNet gebruikers vermelden. Wij houden hier zeker niet op en zijn van plan om de groei in de afgelopen jaren door te zetten en hopen dat jij ons daarbij kan helpen! Wie zoeken wij? Studenten die naast hun studie een parttime baan zoeken met de volgende kwaliteiten: Tenminste basis financiële kennis Affiniteit met ICT Goed met MS-Office Service- en klantgerichte houding In staat om snel kennis op te nemen en over te brengen Niet bang om verantwoordelijkheid te nemen Communicatief vaardig Gemiddeld 2 dagen per week beschikbaar Onze klanten Contact Voor meer informatie over LucaNet surf dan naar Geïnteresseerd in een interessante baan naast je studie, mail dan rvk@nl.lucanet.com t.a.v. Remco van Keken, managed partner.

5 Preface editor fiducie Rising Commodity Prices For the past decade commodity prices have been increasing. While the financial crisis led commodities to cool off somewhat, the past year has seen commodity prices reaching new highs. Whereas high energy commodities are a danger to recovering economies, high food prices are related to be a relevant factor to the recent political unrest in the Arab world. Safe havens such as gold have recently hit all-time highs and many investors anticipate the price to go even higher. While recent months have seen some corrections, it seems that prices are likely to continue rising for some time. Back to basics: commodity prices are based on supply and demand. If supply remains unchanged while demand increases, then prices will increase. Demand is increasing globally, one of the reasons being that the emerging economies with their massive populations are becoming more wealthy. If prices are to remain constant, then supply will need to increase at the same rate. However, supply is not very elastic as the machinery needed to extract the commodities is not ordered overnight. Thus, price expectations are based on long-term projections. The current bull market is leading many investors to consider investing in commodities. This edition of Fiducie offers readers an analysis of industry experts and academics on commodities. manager Blokland analyses the prevalent market conditions of commodities in his article. While portfolio manager Stephenson offers a breakdown on how to interpret recent events in commodities. Focusing on food commodities, Nomura s Rob Subbaraman examines how food prices affect policies differently in various countries. We conclude this Fiducie with Duisenberg School of Finance expert Bas Werker who offers concise answers on student questions. This edition of Fiducie marks the end of my role as head editor for the Fiducie. We started this year with some ambitious goals, most importantly to make the Fiducie more attractive to student readers while keeping the standards of the articles high. I believe we have succeeded in that objective through the addition of insightful columns, our collaboration with the DSF and most importantly, the high standard of the contributions of our authors. Fiducie, the academic journal of the Financial Study Association Amsterdam is published each quarter presenting relevant developments related to business and economics. I would like to thank you as reader for your interest and hope you enjoy reading the Fiducie. 5 Starting this Fiducie is our interview with renowned investor Jim Rogers. Having been bullish on commodities for over a decade he shares his views with us on some of the reasons behind the current bull market. Our interview with Professor van Wijnbergen explores the effects emerging markets and commodity prices have on one another. Fund Casper Fransz Head Editor Fiducie

6 emerging markets en commodities Prof. Dr. S.J.G. van Wijnbergen Sweder van Wijnbergen is professor of economics at the Faculty of Economics and Bussiness at the University of Amsterdam. In 1997 Hans Wijers brought him in to the Ministry of Economic Affairs, where he worked as secretary until Interview door Wouter Hogervorst en Gabor Ruigrok Van Wijnbergen studied physics at Utrecht University and Econometrics at the Erasmus University. He obtained his doctorate on economics at MIT in the US. Between 1980 and 1992 van Wijnbergen was attached to the World Bank, in the second half of this period as head economist. His research area is focused on international economics, finance, balance of payments- and financial crises. Vanaf het begin van deze eeuw zien we een volgens de theorie gaan mensen dan extractie maken zich daar ook zorgen over. Als zij naar het duidelijke trendverschuiving dat de prijzen van aanpassen zodat deze dezelfde return geeft efficiency niveau kunnen waar wij nu op zitten, commodities stijgen en dat de volatiliteit omhoog als een investering ergens anders. Dit is in de wij hebben ons verbruik ongeveer gehalveerd de gaat. Vaak wordt de schuld daarvan gegeven aan praktijk heel moeilijk te verifiëren omdat de afgelopen 30 jaar, dan kunnen zij dat ook. En de opkomst van Emerging Markets. Bent u het hier extractie afhankelijk is van de zogenaamde rental naarmate energie duurder wordt ontstaat er ook mee eens? component (prijzen minus extractie kosten) en die voor deze landen een grotere prikkel. Daar ben ik niet zo van overtuigd omdat er geen weet je niet omdat extractiekosten verschillen per duidelijke breuk is in de groeivoet van Emerging regio. Zo zijn ze erg laag in Saoedi-Arabië en Als China naar westerse energie efficiency gaat, zou 6 Markets begin China en India groeiden al langer hard en dat zijn de twee grootste groeiers erg hoog in Canada. Maar dat er een stijgende trend bestaat, dat is structureel bij uitputtende die een factor 4 efficiënter worden. Zodra zij dit doen kunnen ze nog een erg lange tijd doorgroeien onder deze landen, zowel qua omvang als van grondstoffen. En daar is ook niks mis mee, dat zonder extra energieverbruik. Je ziet nu dat ze groeisnelheid. Dus als er een breuk is vanaf 2001 of heeft een functie. Dat wil zeggen dat naarmate beginnen met het omgooien van hun energiebeleid, 2002 in commodities, waarom zou dat dan komen ze schaarser worden, de prijs stijgt en mensen India doet dat volgens mij nog niet. Wel zit er een door een proces dat al langer aan de gang is en dat harder zoeken naar alternatieven. Dat is ook het drang op voor al deze landen omdat zij, op Brazilië geen breuk vertoond in die periode? Dus het lijkt gene wat een rem op dit proces zet. na, allen energie importeurs zijn. Zij kunnen niet me onwaarschijnlijk dat dit allemaal te verklaren eeuwig doorgaan met subsidiëren want dat kost valt door China. Ik weet tevens niet of de vraag naar grondstoffen heel veel geld. in de Emerging Markets zal blijven groeien want er Je moet ook voorzichtig zijn dit als een trend is iets anders karakteristiek aan Emerging Markets Heeft de commodity boom een groot effect op de te verklaren. Wat je bijvoorbeeld ziet bij olie, en dat is dat ze behoorlijke inefficiënt omgaan met inflatie binnen Emerging Markets? de commodity die ik het beste ken, is dat de energie. De meeste Emerging Markets subsidiëren Mogelijk wel, dit hangt in hele sterke mate afgelopen anderhalve eeuw een verrassend het gebruik van energie, China is bijvoorbeeld af van het wisselkoersbeleid wat zij voeren. Ik stabiel plaatje laat zien qua prijzen. Soms zijn ongeveer twee jaar geleden begonnen met het denk dat inflatie in China momenteel meer te er periodes van een jaar of 10 met hele hoge uitfaseren van het subsidiëren van energie, terwijl maken heeft met vraag stimulatie dan met de volatiliteiten en hele hoge uitslagen. Het is nog wij energie gebruik zwaar belasten, althans, de stijgende prijzen van commodities. Ze zijn daar niet duidelijk of we niet weer zo een periode meeste soorten van energie gebruik. Je ziet ook dat momenteel de economie aan het opjagen. Het hebben. In principe verwacht je dat commodities landen als China als proportie van hun nationaal is waarschijnlijk waar dat commodity booms met een eindige voorraad een sterkere trend product ongeveer drie tot vier keer zoveel energie tot inflatie leiden, maar het hoeft niet. Als ze hebben dan de inflatie; de verwachting is dat de gebruiken als wij, en ze zullen er op den duur wel een strak monetair beleid hebben dan is het een reële prijs stijgt. Naarmate ze schaarser worden achterkomen dat dat een slecht idee is. Ook zij relatieve prijsaanpassing. Wel is de inflatie in een zouden ze een hogere prijsvoet hebben, en hebben namelijk last van global warming en ze land als China op het moment nog niet zo hoog.

7 Ik heb dus geen grote inflatieangst, zowel niet door commodities als door stijgende prijzen in China Het zal momenteel wel iets hoger zijn dan voor de crisis, maar dan heb je het over 6 à 7 procent. De reden dat mensen zich in een land als China zorgen maken over inflatie is niet dat je bang bent dat het onstabiel wordt, maar ze maken zich meer zorgen over sociale onrust. Wat gebeurt er als bij mensen hun lonen of pensioenen niet geïndiceerd zijn? Dan heb je wel veel boze mensen. Maar het is niet zo dat China, zoals in Latijns-Amerikaanse landen in de jaren 80, hyperinflatie zal krijgen met duizenden procenten per jaar. Als we het iets meer algemeen bekijken naar armere landen waar voedsel een groter deel is van de income share, denkt u dat de stijgende prijzen over de langere termijn een probleem zijn? Dat ligt, in het speciaal bij voedsel- en landbouwprijzen, wat ingewikkelder. De verschillen zullen daarbij niet zozeer zijn tussen rijke en arme landen maar meer in gebieden binnen de armere landen. Hoge landbouwprijzen zijn prima voor mensen die op het platteland wonen en landbouwproducten verkopen en die netto meer produceren dan dat ze zelf eten. Deze mensen gaan er op vooruit. Waar het slecht voor is, is voor de mensen in de stad. Hoge voedselprijzen kunnen slecht zijn voor de verhoudingen binnen een land, het is niet per definitie slecht vóór een land. De meeste armoede is vaak niet in steden, maar op het land. Ik ben er niet van overtuigd dat dat zo slecht is. Dus mits deze landen een goed sociaal beleid voeren, hoeft dit niet tot problemen te leiden? Een boerenopstand zal niet vaak voorkomen want daar wonen mensen te ver van elkaar af. Als mensen dicht bij elkaar wonen is de organisatie van een opstand makkelijker en men durft ook meer in een menigte. Daarom zijn de steden de meest politiek gevoelige plekken. Het risico is vooral of de politieke elite de sociale onrust in de steden kan beheersen. Dat is dan ook de reden dat je vaak ziet dat in landen waar dit risico aanwezig is het voedsel in de steden gesubsidieerd wordt maar op het platteland niet. Kijkend naar Europa dan zijn sommige economen erg bang voor second round inflation doordat de lonen in landen als China erg zullen stijgen en dat daardoor de goederen voor ons duurder zullen worden. Denkt u dat dit een serieus gevaar is? Dat hangt van het monetair beleid af. Het is waar dat de Chinese loonkosten hard aan het stijgen zijn, sneller dan de inflatie tevens. China is steeds minder een goedkoop lonenland aan het worden. Mensen gaan ook weg naar landen als Vietnam en Bangladesh. Er zijn mensen die beweren dat China een rem is geweest op de Westerse inflatie omdat er een stortvloed van goedkope Chinese producten op de markt kwam. Dan zou je kunnen denken dat als de Chinese lonen stijgen het resulteert in inflatie. Dit zal een effect hebben al verwacht ik niet dat dit een erg groot effect zal zijn. 7

8 Hoewel China enorm groeit, is het van nog was van Frankel. Waar Dornbusch dit toepaste op gaan produceren maar hier gaat een land als Iran geen enkel land een héle grote handelspartner, in de wisselkoers ten opzichte van goederen prijzen, weer tegenin, aangezien zij al maximaal produceren Nederland zelfs heel klein. Uiteraard heeft China doet Fränkel dit met commodities ten opzichte van en daarom de hoge olieprijs wel mooi vinden. bij iedereen ongeveer een handelsoverschot, en goederen. voorlopig zal dit nog wel blijven. Maar het zijn geen Is het verstandig als aanbieder van olie om de prijs hele grote percentages die wij van hun importeren. Er zijn mensen die beweren dat de olieprijscrisis hoog te houden door aanbod te limiteren? Of dit zal leiden tot hogere inflatie hangt af van helemaal niets met hoge inflatie te maken heeft Daar zit een risico op want hoge prijzen moedigt het monetair beleid van Trichét. In praktijk zou gedurende de jaren 70. De piek in de olieprijs die mensen ook aan om verder te zoeken naar andere 8 het een feeder voor inflatie kunnen zijn, maar dat is wanneer Trichét het laat lopen. Tot nu toe toentertijd heeft plaatsgevonden was veel hoger dan de huidige, waar periodes van heftige groei bronnen. De monopolie positie van de OPEC wordt ondermijnt door de hoge olieprijzen. Dat heeft de ECB zich daar vrij netjes in gedragen. Ik en crashes elkaar afwisselden. Dat is een periode is precies waar die Saoedi s zich zorgen over heb dus geen grote inflatieangst, zowel niet door die is samengegaan met hoge inflatie naar onze maken. Bij een olieprijs van $110 wordt het commodities als door stijgende prijzen in China. maatstaven. Nu zijn er steeds meer mensen die voor Canadezen heel interessant om teerzand te beweren dat die periode eigenlijk een reflectie was ontginnen. De voorraad olie in die teerzanden is Jeffrey Frankel beweert met zijn overshooting-model van monetair beleid; als monetair beleid beter was vergelijkbaar met Saoedi-Arabië, alleen is het in dat een erg los monetair beleid een commodity boom geweest dan was die inflatie niet zo hoog. Een Canada veel duurder om het uit de grond te halen. kan aanjagen. Bent u het daarmee eens? centrale bank mag dit niet laten gebeuren. Hoe Bovendien moeten er chemicaliën bij gebruikt Wat hij daarmee stelt is dat commodity prijzen eerder deze ingrijpt hoe goedkoper dit is, in termen worden die het erg slecht maken voor het milieu. gevoeliger zijn dan gewone prijzen. De reden van recessie. Dit ingrijpen is een beetje van de rails Aangezien de olieprijs nu zo hoog blijft is het daarvoor is dat een flink deel van commodities in gelopen omdat we twee jaar geleden wel een heel een kwestie van tijd voordat Canada daarmee spot markets worden verhandeld, die erg volatiel grote klap hebben gehad met onverwacht grote gaat beginnen. Dus Saoedi-Arabië kan wel de kunnen zijn. Als commodities enkel verwerkt negatieve groei. Trichet heeft toen eigenlijk heel prijs willen opvoeren, maar dan verliezen zij de zouden worden in goederen zit er meer vertraging accommoderend gereageerd en is momenteel aan monopolypositie in de markt. Daarom willen ze in het proces. Daar worden dingen besteld, het aanscherpen, maar het zou goed kunnen dat dit liever zelf de stabiliserende factor zijn en nieuwe gemaakt, afgeleverd en er worden jaarcontracten de commodity boom gevoerd heeft. bronnen gaan aanboren. Als Canada namelijk de opgesteld waar lonen in verwerkt zitten. Ik denk beslissing neemt om te ontginnen en zij hebben wel dat Frankel gelijk heeft, zo kan olie met 40% Stabiliserende factoren in tijden van hoge een pijplijn aangelegd en nieuwe machines laten omhoogspringen in een maand, en dat zal met de commodity prijzen zijn dat er minder vraag bouwen, dan blijven zij een lange tijd ontginnen consumer price index niet zo snel gebeuren. Dit is komt maar ook dat er meer aanbod kan komen. omdat de vaste kosten al zijn gemaakt. Dat willen tevens ook wat het Dornbusch-model zegt. Niet Saoedi-Arabië vindt bijvoorbeeld het risico van ze liever voorkomen omdat OPEC er anders de erg verwonderlijk aangezien Dornbusch de leraar onstabiliteit groot waardoor ze meer output willen komende 30 jaar mee zit opgescheept.

9 Als belegger kun je wel een risico aangaan dat je inmiddels niet of zelden terug kunt vinden in Westerse markten Hongersnoden hebben niet te maken met te weinig voedsel maar met het feit dat een bevolking niet de koopkracht heeft om voedsel te kopen Voor olie zijn er potentieel nieuwe, duurdere, bronnen. Is het bij voedsel lastiger om productie te vergroten? Dat vind ik niet per se. Daar ben ik het niet mee eens. Er zijn allerlei marges waarop je voedselproductie uit kan breiden. Één is natuurlijk ontbossen voor nieuw landbouwgrond, maar dat loopt in een aantal landen tegen milieuproblemen aan omdat die bossen dienen als carbon-sinks. Aan de andere kant is er al jarenlang een geweldige technologische vooruitgang die de efficiency verhoogd. Een deel daarvan is omstreden, denk aan genetische manipulatie. In Europa is genetische manipulatie redelijk controversieel, al vind ik dat geen hele logische houding. Dat is een rem op productiviteitsstijging, dan creëer je eigen voedselproblemen. Maar over het algemeen is de ervaring van de afgelopen eeuwen dat voedselproductie niet het probleem is. Hongersnoden hebben niet te maken met te weinig voedsel maar met het feit dat een bevolking niet de koopkracht heeft om voedsel te kopen. Er komt zeker druk op landen naarmate China rijker wordt en meer vlees wil gaan eten. Waar voor de productie meer calorieën voor nodig zijn dan voor een gegeven hoeveelheid calorieën boterhammen. Als iedereen in de wereld de westerse eetgewoontes wilt krijgen dan komt er wel een bepaalde druk op te staan. Een punt wat vaak wordt aangekaart is dat er een verschuiving is in de economische machten in de wereld. Dit komt mede door de schulden die veel westerse landen hebben. Denkt u dat stijgende commodity prijzen bijdragen aan deze verschuiving? Dat is niet zo duidelijk, onder andere omdat het niet zo is dat alleen ontwikkelingslanden commodities exporteren. De grote commodity exporteurs zijn Amerika, Australië, Engeland en Noorwegen. Het is nogal een wisselend beeld. Brazilië was tot voor kort een importeur maar dat gaat nu door hun olievondsten veranderen. Het is een heel erg wisselend beeld. For reactions, please mail to fiducie@fsa.nl 9

10 the commodities bull market Interview by Casper Fransz and Gabor Ruigrok Jim Rogers Jim Rogers is an investor who currently lives in Singapore. He studied at Yale University and Oxford University. In 1973 he co-founded the Quantum Fund with George Soros. Jim Rogers is the creator of the Rogers International Commodities Index (RICI). What do you see as the most important factor on the been an astonishing winner because supply went Europe, America and Japan are almost ten times supply side that has lead to the current bull market in down faster than demand. Therefore, even though as big as the Chinese economy. India s economy commodities? demand decreases you can still have a bull market. is only a third of Chinese. Therefore, it is going to Commodity prices depend on supply and take a lot more than growth in Asia to continue the demand. The most important factor on the supply There are many who relate the rise of the emerging current bull market. side is that there has been very little investment markets to the bull market in commodities. What is in productive capacity for twenty-five years. For your opinion on the relation between countries like Are there any particular commodities where you example, the reserves for oil are declining and no China and the current bull market in commodities? foresee imminent structural changes to the supply and 10 giant elephant size oil fields have been discovered since the 60s. Another example is lead; where the Wherever you have economic expansion there is an increase in demand. There are three billion people demand picture? Throughout history there have always been last lead smelter in America was built in in Asia who did not participate (much) in the world structural changes and there will be again. For Also, I think only one lead mine has been opened economy in the last commodity bull market. In instance, pipes used to be made of lead, then they in the last 25 or 35 years. Finally, the average age the 1970s China had not yet introduced market started making pipes out of copper and after that of farmers in America is 58 years old and there economy forces as they did in the last decades. they were made from PVC. But all of those things are parts of Japan where there are no farmers India s economy was being ruined by isolationist are commodities. They have to be made out of at any age. powers. There had been civil war in Pakistan which something. Lead and copper are commodities resulted in the country being split and Vietnam while PVC is made from a component of oil. Even However, understanding commodities is never was also destroyed by war. In those times there was if there is substitution, products are always made of only about supply or only about demand. If not much happening in Asia acting as an upward some type of commodity. demand drops and supply drops even faster, force to commodity prices. Still commodities then you will still have rising prices. Take the experienced a big bull market in those days. This Speaking of oil, in the 1960s it was considered commodity lead for example. In my book Hot time around, we have three billion who invest as impossible to drill deeper than 2000 meters. The Commodities I have a chapter about lead as a much as they can in order to have the same living same was true for gas. Also, offshore drilling in teaching point. Lead has lost two of its major standards that we have in the developed world. the ocean was inconceivable. Technology made demand elements. It used to be in petrol and it That is certainly an important element to what is it possible to drill deeper. Currently the record used to be in paint. Nowadays, you do not find currently happening. is past 10,000 meters. Technological innovations lead in either of those products. Therefore, a such as Hughes diamond drill bit revolutionized naïve investor might conclude that the price of However, Asia is not the only element. America, drilling. These discoveries did not stop oil going lead has gone down over the past decades as 35% Europe, Japan are still the major players and South up ten times in the 1970s. At the time, we knew of the demand has disappeared. However, if you America and Africa are also growing more than there was oil coming. For example, there had look at the price of lead you will notice it has in the past. Demand is growing everywhere but been discoveries in Alaska, the North Sea and

11 Agriculture as a class is probably the one that I am most optimistic about Mexico. Nevertheless, it took too long for that oil to reach markets. Eventually, after the oil from the new investments did come to markets, the prices went down for quite a while. Structural or technological changes always have been important and will continue to be important in a commodity like oil. Are there any commodities you track with special interest? I am probably more interested about agriculture than other commodities. Those prices are still very depressed on a historic basis. Still, there are no commodities for which I am bearish. There will always be corrections, which are setbacks to an investor. Those will continue to occur, but I am optimistic about all of them over the decade. Agriculture as a class is probably the one that I am most optimistic about. or we will not have any food at any price. Earlier I stated that the average age of farmers in America is 58 years old. Japan has many fields in for which there are no farmers at all. Farming has been a terrible business for thirty years and unless prices increase we are not going to have any farmers and thus no food. The only solution is for food prices to go up much higher than they are now, in order to attract new capital and people. Otherwise, in ten years those farmers will be 68 years old if they are still alive. The popularity of farming all over the world is not great. For example, every year America produces about twenty times as many financial graduates as it produces agricultural graduates. The number of agricultural and mining degrees is very small in America in contrast with thirty or fifty years ago. 11 Increased food commodity prices have been related by some to the uprisings in parts of the world, notably the Middle East. Could supply of food commodities as a result become more elastic? Certainly food is more relevant to people who spend 40% of their income on food then it is to people who only spend 10% of their income on it. Once you see more social unrest in the world as food prices go up, there will be more governments and countries that are likely to fail. I believe the price of food has to increase over the next ten years, What could be the effect on commodity prices if and when the FED exits it current expansionary monetary policy? Throughout history when countries have debased currencies debased money it has led to higher prices for real assets. People do not want to sit there and have money which declines in real value. In the current situation this is a factor. The policies of central banks are a factor in the current bull market and it leads to increased demand, but it is not the only factor.

12 Eigen klanten is voor mij een uitdaging 12 We zijn de grootste zelfstandige accountants- en adviesorganisatie in Nederland en groeien nog steeds. Met ongeveer medewerkers bedienen we vanuit 47 kantoren cliënten. Wil jij een actieve bijdrage leveren aan die stijgende lijn? We bieden je graag alle kansen om je eigen koers te bepalen. En dat zeggen we niet zomaar. We streven naar innovatie, creativiteit en kennisontwikkeling. Eigenschappen als lef, gedrevenheid en puurheid kunnen we daarbij goed gebruiken. Overigens zorgen we niet alleen voor volop mogelijkheden om je ambities waar te maken, maar ook voor een gezonde balans tussen werken en vrije tijd. Ruimte voor ondernemen!

13 Quote The financial collapse stopped or delayed many projects that would have created new supply Early May 2011 many commodity prices dropped. What is your interpretation of this drop? The best thing that can happen is for a market is to have corrections. Markets that go straight up enter a parabolic move and all parabolic moves collapse. What is happening is normal and reasons will become apparent. But it is good for the market. In 1987, for example, stock markets around the world went down 40% to 80% for artificial reasons. There was forced liquidation. Many people panicked and sold out. But the people who understood what was going on bought more and in the end stocks went up another 10 times over the decade. You will see more corrections and these corrections just scare people who might otherwise create new supply. That is a good thing for investors in commodities who will see the commodity prices rising even more on the long run. Are we correct in understanding that the crisis has in some way made the bull market in commodities even stronger in the long run? It certainly delayed new supply. Of course, as I said before, commodities are a function of both supply and demand. As long as you do not have new supply and demand is increasing, then commodity prices will go up. For reactions, please mail to fiducie@fsa.nl 13 It also happened in 2008 when AIG and Lehman Brothers went bankrupt which lead to huge forced liquidation in commodities for a five month period. Smart people were buying in that period. Normally when you are nine years into a bull market, people start bringing in new supply as opportunities are becoming more apparent to everyone. The financial collapse stopped or delayed many projects that would have created new supply. Some of the supply which should be coming on-stream nowadays is not. This makes the current situation more bullish then before.

14 grondstoffen als belegging; Zijn de argumenten valide? Jeroen Blokland Jeroen Blokland is momenteel fondsbeheerder van zowel de Robeco Life Cycle Funds als van Robeco Vermogensbeheer. Hiervoor werkte hij als research analist bij IRIS, het onafhankelijke research bureau van Rabobank en Robeco. Jeroen Blokland In de afgelopen tien jaar hebben grondstoffen zich economische groei de vraag naar grondstoffen groot, Een andere aantrekkelijke eigenschap die ontwikkeld tot een volwassen beleggingscategorie. ongeacht wat de economie over enkele maanden doet. grondstoffen wordt toegedicht, is dat ze bescherming Zo vinden we grondstoffen steeds vaker terug in de bieden tegen inflatie. De gedachte is dat grondstoffen strategische asset allocatie van pensioenfondsen. Maar De laatste jaren is het spreidingsargument van een intrinsieke waarde vertegenwoordigen wat ze ook voor particuliere beleggers is het tegenwoordig professionele beleggers een beetje naar de achtergrond waardevast maakt. Grondstoffen worden dan ook relatief eenvoudig om in deze beleggingscategorie geduwd. De nieuwe grondstoffenbeleggers gaan vaak aangeduid als een reële beleggingscategorie te beleggen. Bij de onderbouwing voor een allocatie vooral voor koerswinsten. Zij trachten te anticiperen waarvan de waarde minimaal de inflatie reflecteert. naar grondstoffen worden vaak vier argumenten naar op de explosieve vraag naar grondstoffen en de Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld nominale voren geschoven: spreiding, toenemende schaarste, toenemende schaarste aan grondstoffen die we dit obligaties. De reële waarde van de kasstromen die inflatiebescherming en backwardation. In dit decennium kunnen verwachten. En schaarste leidt nominale obligaties genereren nemen af wanneer artikel wil ik stilstaan bij deze vier argumenten en naar goed economisch gebruik tot hogere prijzen. de inflatie stijgt. toetsen in hoeverre zij valide zijn. Uit mijn analyse volgt dat spreiding, toenemende schaarste en De gedachtegang van de nieuwe Backwardation inflatiebescherming, weliswaar tot op zeker hoogte, grondstoffenbeleggers is niet zo vreemd. Afgaand Het laatste argument betreft backwardation. Dit een grondstoffenbelegging kunnen verantwoorden. op de voorspellingen van de Verenigde Naties zal de is niet zo zeer een eigenschap van grondstoffen 14 Maar de aanname dat backwardation een karaktereigenschap is van grondstoffenfutures kan wereldbevolking tot zeker 2050 blijven groeien. In dat jaar wordt onze aarde bevolkt door meer dan 9 zelf, maar meer van het instrument waarmee in grondstoffen wordt belegd. Omdat het niet rendabel mijns inziens niet worden gedaan. miljard mensen. Dit alleen is natuurlijk al goed voor is om vaten olie of een vrachtlading koper in je een flinke toename van de mondiale consumptie tuin op te slaan, worden grondstoffenbeleggingen Spreiding, toenemende schaarste en en van de vraag naar grondstoffen. Toch zal de in de regel ingevuld met termijncontracten, ofwel inflatiebescherming toename nog veel groter zijn dan op basis van de futures. Het rendement op een grondstoffenfuture Laat ik beginnen met een korte beschrijving van bevolkingsgroei mag worden verwacht. De groei van is samengesteld uit drie delen. In de eerste plaats het de vier argumenten die pleiten voor opname van de wereldbevolking concentreert zich in opkomende spotrendement. Dit is de dagelijkse prijsontwikkeling grondstoffen in de (strategische) portefeuille. Het landen waar de inkomens snel stijgen door de sterke van een grondstof zoals wij die herkennen uit de oudste argument is spreiding. Ruim voor de eerste economische groei. Dit samen leidt de komende krant etc. Het tweede deel van het futurerendement particuliere beleggers in aanraking kwamen met jaren tot een in historisch perspectief spectaculaire is het zogenaamde collateral rendement. Bij een deze beleggingscategorie, zagen pensioenfondsen toename van de mondiale middenklasse. Het belegging in een future hoeft maar een fractie van de en Amerikaanse universiteitsfondsen het belang van is juist die combinatie van bevolkingsgroei en onderliggende waarde te worden ingelegd (margin). de lage samenhang (correlatie) van het rendement stijgende inkomens die leidt tot een niet eerder Het restant kan worden belegd tegen de risicovrije op grondstoffen met het rendement op meer vertoonde toename van de consumptie. Immers, rentevoet. Een koper van een future ontvangt dus de traditionele beleggingscategorieën zoals aandelen die middenklasse in opkomende landen, een paar prijsverandering van de betreffende grondstof en een en obligaties. Die lage correlatie is het resultaat van miljard mensen, wil logischerwijze ook in een extra rendement op het restant van de onderliggende het afwijkende patroon van grondstoffenprijzen fatsoenlijk huis wonen, van een ijskoude cola uit de waarde dat op de spaarrekening wordt gezet. door de economische cyclus. In tegenstelling tot koelkast genieten en met een gloednieuwe bolide de rendementen op aandelen en obligaties lopen over de zojuist aangelegde zesbaanssnelweg naar het Het derde deel betreft het rolrendement. Dit de prijzen op grondstoffen minder vooruit op de werk gaan. De hoeveelheid grondstoffen die nodig is rendementsdeel wordt bepaald door de vorm van de economische ontwikkelingen. Zo is in tijden van hoge om dit te realiseren is ongekend groot. futurescurve. Futures met verschillende looptijden

15 vormen een (denkbeeldige) lijn of curve. Wanneer de futuresprijzen lager liggen dan de huidige spotprijs is sprake van backwardation (zie figuur 1). Naarmate de looptijd korter wordt, schuift de prijs van de future omhoog richting de spotprijs. Om te voorkomen dat de grondstoffen fysiek worden geleverd, dient de futurepositie met een korte resterende looptijd te worden doorgerold naar een futurepositie met een langere looptijd. In het geval van backwardtion wordt dus een future met een hoge prijs verkocht en een future met een lagere prijs teruggekocht (zie blauwe pijlen in de grafiek). Het rendement dat je ontvangt als gevolg van het doorrollen is nu positief. De tegenhanger van backwardation is contango. In dit scenario ligt de futuresprijs juist boven de spotprijs ligt. De futuresprijs schuift omlaag naarmate de looptijd korter wordt en dat houdt in dat het doorrollen nu juist een negatief rendement oplevert (zie zwarte pijlen in figuur 1). Bovenstaande impliceert dat je er met alleen een visie op de prijs van grondstoffen nog niet 0,80 0,60 0,40 Spotprijs 1-maands future Figuur 2: correlatie inflatie & rendement Positief rolrendement Negatief rolrendement 2-maands future 3-maands future 4-maands future 5-maands future bent. Het is ook belangrijk je te verdiepen in de werking en het verloop van de futurescurve. En dat is behoorlijk complex. Aanbieders van grondstoffengerelateerde producten bieden de helpende hand. Zij wijzen er op dat historisch gezien het rolrendement op grondstoffenfutures positief is geweest als gevolg Figuur 1 Backwardation & Contango Verandering in inflatie Niveau van inflatie 6-maands future 7-maands future 8-maands future 9-maands future Contango Backwardation 10-maands future van backwardation. Je ontvangt dus als het ware een bonusrendement. De proof of the pudding Hiermee zijn de vier belangrijkste argumenten die pleiten voor een belegging in grondstoffen benoemd. Maar worden deze argumenten gestaafd door de praktijk? Ik begin met inflatiebescherming. In figuur 2 is de correlatie weergegeven tussen het rendement op een aantal verschillende beleggingscategorieën en de Europese inflatie. Ik kijk daarbij zowel naar het niveau als de verandering van de inflatie. Het is vaak de verandering in de inflatie waarop beleggers trachten te anticiperen. 15 0,20 Uit figuur 2 volgt dat grondstoffen de sterkste positieve samenhang vertonen met de inflatie. 0,00-0,20-0,40 Grondstoffen Grondstoffen - energie Aandelen - energie Bron: Bloomberg, Datastream, Robeco Aandelen - materials Grondstoffen - agri Onroerend goed Grondstoffen - edelmetalen Grondstoffen - ind. metalen Aandelen wereldwijd Vastrentend - bedrijfsobligaties Kasgeld Vastrentend - staatsobligaties Opvallend is dat de correlatie het hoogst is voor de beleggingscategorie als geheel. Daarbinnen zijn er behoorlijke verschillen. De agrarische en energiegerelateerde grondstoffen scoren het hoogst. Dat is niet zo verrassend aangezien energie en

16 16 voedsel belangrijke componenten zijn in het mandje goederen waarover het Europese inflatiecijfer wordt bepaald. Zo betekent een hogere olieprijs vrijwel direct een hogere benzineprijs. De relatie tussen de inflatie en het rendement op edelmetalen, lees goud, is beduidend minder sterk. Dat duidt er op dat goud ten onrechte wordt gezien als de ideale bescherming tegen inflatie. Het woord bescherming moet hier bovendien niet te letterlijk worden genomen. Ook al is er duidelijk sprake van een positieve samenhang tussen het grondstoffenrendement en (de verandering in) de inflatie, de relatie is niet perfect. Bovendien verbergt dit cijfer het gegeven dat de beweeglijkheid van het rendement op grondstoffen vele malen groter is dan de beweeglijkheid van de inflatie. Dat betekent dat de omvang van het rendement vaak niet vergelijkbaar is met de gerealiseerde inflatie. In die zin is er dus geen sprake van absolute bescherming. Toenemende correlatie Het volgende argument dat ik wil toetsen is spreiding. De beste portefeuille is immers een portefeuille met de beste verhouding tussen risico en rendement. Juist die diversifiërende rol is wat behoudende beleggers, zoals pensioenfondsen, heeft bewogen om deze risicovolle belegging aan boord te nemen. Om een indruk te krijgen van de spreidingscapaciteiten van grondstoffen kunnen we opnieuw correlaties gebruiken. In figuur 3 is de samenhang tussen het rendement op grondstoffen en het rendement op de traditionele beleggingscategorieën aandelen en obligaties door 0,80 0,60 0,40 0, ,20 jan-83-0,40-0,60-0,80 de tijd heen afgebeeld. Wat opvalt, is dat de correlatie zeker niet constant is. Weliswaar is de samenhang over de gehele periode gering, maar door de tijd heen kan de correlatie zowel in positieve als in negatieve zin flink oplopen. Met andere woorden soms helpen grondstoffen de portefeuille veel minder te spreiden dan gedacht en omgekeerd. Daarnaast springen de laatste jaren in de grafiek er uit. Daarin loopt de samenhang met het rendement op aandelen sterk op, terwijl de samenhang met het obligatierendement flink negatief wordt. Voor wie denkt dat dit elkaar mooi opheft in portefeuillecontext komt bedrogen uit. Doordat de beweeglijkheid van het aandelenrendement vele malen groter is dan van het obligatierendement, domineert de relatie tussen aandelen en grondstoffen. De laatste jaren is de mate van spreiding van een portefeuille met daarin aandelen, obligaties en grondstoffen dus afgenomen door de oplopende positieve relatie tussen de twee meest volatiele beleggingen in die portefeuille, aandelen en obligaties. Figuur 3: correlatie grondstoffen vs aandelen & obligaties jan-85 jan-87 jan-89 jan-91 jan-93 jan-95 Aandelen vs Grondstoffen jan-97 jan-99 jan-01 jan-03 jan-05 jan-07 Grondstoffen vs Obligaties jan-09 jan-11 Samengevat kan worden gesteld dat spreiding nog steeds een argument vormt om grondstoffen op te nemen, zeker voor de langetermijnbelegger, maar ook dat dit argument wel aan erosie onderhevig is. De kans is bovendien aanwezig dat de positieve samenhang tussen aandelen en grondstoffen voorlopig aanhoudt en wellicht zelfs nog sterker wordt. Paradoxaal genoeg ligt de oorzaak hiervan in een ander argument dat pleit voor grondstoffen, namelijk toenemende schaarste. De nieuwste generatie grondstoffenbeleggers is vooral geïnteresseerd in koerswinst en veel minder in spreiding. Zij zien kansen in de combinatie van de groeiende wereldbevolking en de stijgende inkomens in opkomende landen. En afgaand op de rendementen van de laatste jaren lijkt die schaarste al zichtbaar te worden. Maar omdat het rendement de belangrijkste drijfveer is, proberen die nieuwe beleggers de koersontwikkeling te voorspellen. Wanneer moeten ze in- of uit stappen om het beste resultaat te behalen. Hierdoor zijn de

17 De vorm van de curve hangt dus af in hoeverre de producent of de afnemer zich genoodzaakt voelt om het prijsrisico af te dekken grondstoffenmarkten op de aandelenmarkten gaan lijken met een hogere correlatie als gevolg. verkopers zijn van futures en er dus ook altijd sprake is van (normal) backwardation. Backwardation is niet normaal Dan rest nog de veronderstelling van backwardation als een vierde pluspunt voor grondstoffen. De reden om dit argument als laatste mee te nemen is tweeledig. In eerste plaats heeft de toetsing van deze veronderstelling meer voeten in de aarde. Maar daarnaast is deze veronderstelling wat mij betreft niet terecht. Dit in tegenstelling tot de andere argumenten die toch tot op zeker hoogte zijn te staven. Het gemak waarmee aanbieders van grondstoffengerelateerde producten deze aanname doen, is mij dan ook het doorn in het oog. In het laatste deel van dit artikel ga ik daarom uitgebreid op de vraag of grondstoffen worden gekenmerkt door backwardation, ofwel dat het rolrendement gemiddeld genomen positief is (zie grafiek 1). Bij die aanname wordt vaak verwezen naar de normal backwardation theorie van Keynes. Die theorie stelt dat er sprake is van normal backwardation indien de futuresprijzen lager liggen dan de huidige spotprijs 1. Grondstoffenproducenten kunnen hun toekomstige prijzen verzekeren door middel van de verkoop van futures. Kopers van futures, bijvoorbeeld beleggers, ontvangen een premie in ruil voor hun bereidheid om grondstoffen in de toekomst te kopen en zodoende dus de prijsrisico s van de producenten over te nemen. Die risicopremie komt tot uiting in een futuresprijs die lager ligt dan de spotprijs. Keynes gedachte is dat de risicoaversiteit van grondstoffenproducenten ertoe leidt dat zij altijd de Er zijn verschillende theorieën die de normal backwardation van Keynes nuanceren. Het ligt buiten het bereik van dit artikel om ze allemaal te bespreken, maar het werk van Cootner (1960) en Deaves & Krinskey (1995) zijn goede voorbeelden. Zij stellen dat als de markt in contango is, waarbij de futuresprijs boven de spotprijs ligt, ook sprake kan zijn van een risicopremie. Alleen gaat die nu niet naar de belegger maar naar de grondstoffenproducent. Anson (1999) illustreert dit aan de hand van een voorbeeld. Olieproducent Exxon beschikt over voorraden olie om de markt te bedienen. Prijsrisico s kunnen, uiteraard tegen betaling van een verzekeringspremie, worden afgedekt door de verkoop van futures. Er is in deze situatie sprake van backwardation. Aluminiumconsument Boeing echter beschikt niet over eigen voorraden aluminium en kan de invloed van prijsschommelingen reduceren door aankoop van futures. Boeing betaalt nu de premie aan de aluminiumproducent en de markt is in contango. De vorm van de curve hangt dus af in hoeverre de producent of de afnemer zich genoodzaakt voelt om het prijsrisico af te dekken 2. Met behulp van de S&P Goldman Sachs Commodity (SPGCI) Index kan relatief eenvoudig worden nagegaan in hoeverre in het verleden sprake is geweest van backwardation in grondstoffenmarkten. Voor de 24 individuele futurescontracten en de vijf subindices De theorie van normal backwardation stelt feitelijk dat de futuresprijs onder de toekomstige verwachte spotprijs ligt. Echter, omdat deze spotprijs per definitie onbekend is, werkt men in de praktijk met de huidige spotprijs om te bepalen of er sprake is van backwardation of contango. 2. Deze theorie wordt aangeduid als de hedging pressure hypothese

18 100% 90% 80% Figuur 4 Grafiek 1 Figuur 4: Aantal maanden met een positief rolrendement (sinds inceptie) Bron: S&P Goldman Sachs Commodity Index, Datastream per maand opgenomen voor de 24 individuele grondstoffen en de vijf subindices. Uit de grafiek volgt dat op alle vijf de subindices het rolrendement per saldo negatief is geweest. Twee daarvan 70% (Agricultural en Precious Metals) zijn statistisch 60% 50% significant. Van de 24 individuele futurecontracten uit de SPGSCI hadden er 20, ofwel meer dan 80%, een negatief rolrendement. Voor maar liefst 12 van 40% die 20 grondstoffen is het rolrendement statistisch 30% 20% significant. Het rendement op de vijf overgebleven grondstoffen met een positief rolrendement was in geen enkel geval significant. De conclusie 10% van deze data is duidelijk. Niet backwardation, 18 0% Unleaded Gasoline GSCI Livestock Crude Oil Live Hogs Brent Oil Live Cattle GSCI Energy Sugar Cotton Coffee Copper Wheat (CBOT) Feeder Cattle Gas Oil Corn Soybeans Lead Heating Oil GSCI Industrial Cacao Nickel GSCI Agricultural Wheat (Kansas) Gold Silver GSCI Precious Natural Gas Zinc Aluminum maar contango is de meest voorkomende structuur binnen de grondstoffenfutures. Als er al een bonusrendement valt te verdienen op grondstoffenfutures is het negatief. Page 1 (Livestock, Agriculture, Precious Metals, Industrial Metals en Energy) is het spot-, collateral en rolrendement vastgelegd. Ik gebruik maandelijkse rendementen die teruglopend tot maximaal De vraag rijst natuurlijk waarom aanbieders Dit beeld wordt bevestigd door de rendementen. In van grondstoffengerelateerde producten toch zo figuur 5 zijn het gemiddelde spot- en rolrendement vaak backwardation naar voren brengen als een 0,02 Bron: Goldman Sachs Commodity Index, Figuur 5: Gemiddelde spot- en rolrendementen Datastream 0,015 Bron: Goldman Sachs Commodity Index, Datastream Figuur 4 geeft een goede indicatie over hoe 0,01 normaal backwardation in grondstoffenmarkten 0,005 nu daadwerkelijk is. De figuur geeft voor elk individuele future of elke subindex weer hoeveel procent van de maanden er sprake is geweest van een positief rolrendement. De cijfers spreken voor zich. Alleen het rolrendement op Unleaded Gasoline en op de subindex Livestock is meer dan de helft 0-0,005-0,01-0,015 Unleaded Gasoline Copper Heating Oil Crude Oil Live Cattle Nickel GSCI Energy GSCI Livestock Soybeans GSCI Industrial Brent Oil Gas Oil Lead Feeder Cattle Cotton Live Hogs GSCI Agricultural Zinc Coffee Aluminum Gold Sugar GSCI Precious Silver Wheat (CBOT) Cacao Corn Wheat (Kansas) Natural Gas van de tijd positief. Voor iets wat als normaal wordt -0,02 verondersteld, is dat toch behoorlijk weinig. Het is juist contango wat het meest voorkomt in de -0,025 grondstoffenfuturemarkt. -0,03 Roll return Spot return

19 Niet backwardation, maar contango is de meest voorkomende structuur binnen de grondstoffenfutures aantrekkelijke eigenschap van grondstoffen? Eén van die redenen is olie. De twee oliefutures (Brent en Crude) hebben samen een gewicht van ongeveer van 50% van de index. En doordat het rolrendement op deze futures in het verleden vaak positief was, domineerden zij het rolrendement voor de totale grondstoffenindex. Echter, met de toenemende schaarste aan olie is het maar de vraag of dit ook in de toekomst zo blijft. Schaarste betekent hogere prijzen in de toekomst en dus oplopende futuresprijzen. De laatste jaren lijkt dit scenario al te worden bevestigd. Van de afgelopen 36 maanden was het rolrendement op Brent en Crude in slechts 2 respectievelijk 3 maanden positief. zitten haken en ogen. De spreiding is niet meer wat het geweest is, de toenemende schaarste betekent niet dat grondstoffen geen cyclisch karakter meer hebben en de relatie met inflatie is niet perfect. Backwardation is wat mij betreft een minder valide argument. Grondstoffenfutures kenmerken zich meer door contango dan door backwardation. For reactions, please mail to fiducie@fsa.nl Een tweede belangrijke reden dat aanbieders van grondstoffengerelateerde producten backwardation als pluspunt noemen, is dat zij steeds actiever op zoek gaan naar de beste plaatsen op de futurescurve. Waar voorheen vooral passief werd gerold van de future met de kortste looptijd naar de future met de op één na kortste looptijd, verschijnen er nog steeds meer strategieën die over de gehele futurescurve actief zijn. Hoewel dit betekent dat de kans op een positief rolrendement toeneemt, mag dit niet zonder meer als karakteristiek voor grondstoffen worden gezien. 19 Conclusie In dit artikel heb ik vier belangrijke argumenten onder de loep genomen die pleiten voor een opname van grondstoffen in de portefeuille. Daaruit volgt dat spreiding, toenemende schaarste, en bescherming tegen inflatie tot op zekere hoogte valide argumenten zijn om een grondstoffenbelegging te overwegen. Echter, staar je niet blind op deze argumenten. Aan elk van deze drie argumenten

20 commodities: hype or happening? John Stephenson John Stephenson John Stephenson is an award-winning portfolio manager and Senior Vice-President with First Asset Funds Inc. in Toronto. He is the author of The Little Book of Commodity Investing and Shell Shocked: How Canadians Can Invest After the Collapse. He is also the publisher of Money Focus ( He can be reached at or Volatility has been the order of the day for Also blamed for the commodity correction were Noting about commodities is bush-league; in 2009, investors in the commodity markets. First, they speculators who were thought to be behind silver s the production value of seven of the most important were the go-to sector of the market, then, they dramatic surge. But, that all unwound in a hurry commodities was north of $3.6 trillion. The value weren t. For some, the top of the market was seen when the Chicago Mercantile Exchange (CME) of the commodities traded on the world s futures as the initial public offering of shares of Glencore, raised margin requirements three times in a week exchanges dwarfs the dollar volume of transactions a commodities powerhouse. The reasoning was to pop a suspected silver bubble. Silver, the poor on U.S. stock exchanges. Commodities and the simple. If the guys most in the know were going man s gold, tumbled on the news from nearly $50 per exchanges that set prices and marry up buyers and public, then surely the commodities market had ounce to just over $30 per ounce, before recovering. sellers of these crucial raw materials are so important seen its top. But for most, the main worry was to our way of life that the world as we know it that China, the world s second-largest economy To be sure, speculators are always present in wouldn t be possible without them. and biggest commodity consumer, was slowing commodity markets, but their impact is almost down. always exaggerated by regulators and politicians Yet, in spite of the crucial role that commodities play looking to score points with their various in our everyday lives, they get short shrift. Plenty of 20 What Goes Up The prospect of a global economic slowdown, constituents. But what overly-zealous regulators seem to forget is that speculators, or those who don t experts are happy to weigh in to espouse the merits of stocks, and the benefits of bonds, not to mention coupled with a devastating earthquake in Japan, want to hold a physical position in the commodity, real estate. But commodities, come on! There just was enough to take the bloom off the rose of the are the grease that allows the commodity markets to isn t much of a fan club. But, despite an absence of commodity trade. Over the last few months, a function by greasing the wheels and providing much cheerleaders, the investment merits for commodities widespread sell off has occurred in silver, copper, oil needed liquidity. are an easy sell and a valuable portfolio inclusion. and other key commodities. But while there are tens of thousands of stocks Fundamentally Speaking And while May saw some steep declines in to choose from, there s only about fifty different While there are lots of factors that can influence commodity prices, many commodity prices had been traded commodities and some only thinly. So, the price of commodities in the here and now, holding steady or been falling for months. Sugar was like smaller-capitalization stocks, these thinly longer term it s all about supply and demand. In already 35 percent off its February high before the traded commodities can be more impacted by large the short term, demand has the most impact on May madness struck. investors eager to enter or exit their positions; taking commodity prices. If demand increases, prices are price along for the ride. sure to follow. But in the long term, supply is what There s no shortage of explanations for the fall in drives commodity prices. And supply takes a long commodities, everything from a bearish research Nothing Bush-League About Them time to respond to an increase in demand. note from Goldman Sachs & Co. to the looming Commodities are real things that we rely on every end of the U.S. Federal Reserve s quantitative day. From the time we get up to the time we go The demand for commodities is rising because of easing program added fuel to the fire. Weak to bed, we are surrounded by commodities. The the rapid reordering of the global economic pecking economic data fuelled jitters that America s coffee we drink and the sugar we sweeten it with order. According to research by TD Securities recovery had stalled, while India s central bank, are commodities, so too are the steel that holds are Economics, in 1987 one-third of the world s along with others, raised interest rates to combat cars together, the oil that makes them run, and the economic output came from developing economies inflation. natural gas that heats our homes. and two-thirds came from developed economies. By