Gasmeting en meetverschillen

Transcriptie

1 Gasmeting en meetverschillen Seminar: Meetverschillen en netverliezen gas 21 november 2013 Wim HH van Heugten Kiwa Technology

2 Fraude Volumemeting Meetonzekerheid Volumeherleiding Lekverliezen Meetfout Normaalvolume Operationele verliezen ( en kunnen die verschillen verkleind worden?)

3 De onderwerpen De hoeveelheidsmeting Het principe De balans De metingen bij de gasoverdracht LNB - RNB De metingen bij de afnemers Het verschil Mogelijkheden voor verkleining van de meetverschillen?

4 De hoeveelheidsmeting Volume vs. energieinhoud Calorische waarde aan invoeding en afnemer gelijk Nauwkeurigheids-eisen Meetvoorwaarden Gas - LNB Meetvoorwaarden Gas - RNB Volumemeting en volumeherleiding Van bedrijfscondities naar normaalcondities

5 De hoeveelheidsmeting Volume in normaal m 3

6 Het principe Per (pseudo) GOS-gebied moet er een balans bestaan Invoeding via Gasunienet en eventueel Groen Gas Afname bij eindgebruikers Leidingverliezen Operationele verliezen (afblazen/- fakkelen) Fraude

7 Definitie van een GOS-gebied

8 Het principe Invoeding (Groen Gas) Lekverlies Operationeel Fraude.. Levering afnemers Gasoverdracht LNB - RNB

9 Meetonzekerheid bij de gasoverdracht LNB - RNB Kwaliteitseisen van de meting op de GOSsen opgelegd via Meetvoorwaarden Gas LNB door toezichthouder ACM aan Gasunie Transportservices (GTS) Volledige herleiding naar normaalcondities met EVHI (ptz) Verificatie van de kwaliteit door project Contractbewaking van Kiwa Technology voor RNB s

10 De eisen en de praktijk op de GOSsen In de Meetvoorwaarden Gas LNB: Meetonzekerheid in hoeveelheid energie per uur: 2% Meetonzekerheid in hoeveelheid energie per maand: 1% In de praktijk (volgens GTS) en getoetst door Kiwa: Per uur: 1,8 1,9% Per maand: 0,7 0,8%

11 Meetonzekerheid in de hoeveelheid energie bij de gasoverdracht LNB - RNB Bronnen voor de meetonzekerheid: Het gemeten volume onder bedrijfscondities Inbouweffecten van de gasmeter De gemeten druk De gemeten temperatuur De berekening/meting van de compressibiliteitsfactor 1 De berekende calorische waarde 1 1) Op basis van de gemeten gassamenstelling

12 Meetonzekerheid in de hoeveelheid energie bij de gasoverdracht LNB RNB (2011) (Uit rapportage Gasunie Transportservices: Evaluatie volumebetalingssysteem 2011)

13 Meetafwijkingen bij afnemers Categorieën afnemers: Kleinverbruikers ( G25) Profielgrootverbruikers Grootverbruikers Meetafwijkingen afhankelijk van de afnemercategorie v.w.b. volumeherleiding

14 De meetvoorwaarden - RNB De nauwkeurigheid voor het vaststellen van het herleid volume in normaal kubieke meter [m3(n)] wordt bepaald door de nauwkeurigheid van de afzonderlijke componenten en/of de toegepaste berekeningssystematiek.

15 Meetafwijkingen afnemers Bij grootverbruikers vergelijkbaar met een GOS Verschil tussen kleine en grote profielgrootverbruikers: Grote vergelijkbaar met grootverbruikers Kleine vergelijkbaar met kleinverbruikers Bij kleinverbruikers

16 Meetafwijkingen bij kleinverbruikers Volumeherleiding: Nu: absolute druk = 1013, mbar temperatuur is 7 C Factor voor volumeherleiding is precies 1, ofwel normaal volume is gelijk aan gemeten volume Toekomst: absolute druk = mbar temperatuur is 15 C of werkelijke temperatuur Factor voor administratieve volumeherleiding : normaal volume is 0,976 keer gemeten volume (- 2,4%)

17 Toevallige en systematische fouten Eisen gelden voor iedere meting afzonderlijk! Meetonzekerheid is dan de som van toevallige en systematische fouten Fout in de som van (heel) veel metingen bestaat alleen uit systematische fouten (en is dus (veel) kleiner dan de totale meetonzekerheid)

18 Voorbeeld 1 Meetonzekerheid in de turbinemeters in de GOSsen is volgens GTS: 0,64%

19 Voorbeeld 1 Op basis van de steekproefgegevens van de turbinemeters van GTS in 2011 is de systematische afwijking: -0,034% Door de jaren heen varieert deze waarde ruwweg van -0,05% +0,05% Let wel: dit is alleen de gemiddelde systematische onzekerheid van alle volumemeters!

20 Voorbeeld 2 De kalibratiecurve van de volumemeting Q min Resteert (kleine of grote) systematische fout bij klein gebruiksgebied

21 Mogelijke bronnen systematische afwijkingen Druk- en temperatuurmeting voor volumeherleiding Gebruiksgebied van de flowmeter Kalibratie-middelen (volume, druk, temperatuur) Inbouweffecten Berekeningsmethoden (compressibiliteit)

22 Meetonzekerheid bij Groen Gas invoeding in regionaal net Meettechnische eisen bij Groen Gas invoeder gelijk aan die van een afnemer Invoeder te beschouwen als een afnemer (met negatieve afname) Probleem van de meting van de gaskwaliteit

23 Netverlies per RNB (netverlies) = (afname) + (invoeding) Veel invoedingspunten en veel afnamepunten, daarom uitmiddeling toevallige afwijkingen (afname) = onzekerheid door systematische afwijking bij de afnemers (invoeding) = onzekerheid door systematische afwijking op het GOS

24 Een schatting per RNB Systematische meetafwijking op de GOSsen: 0,035% Systematische meetafwijking bij de afnemers: Gemeten (of aangenomen) temperatuur van het gas (1 K): 0,3% Gemeten (of aangenomen) druk van het gas (1 mbar bij kleinverbruik): 0,1% Overig (inbouweffecten, onderhoud, dimensionering, etc.): 0,3% (Ruwe) schatting van de meetonzekerheid per RNB: 0,45%

25 Samenvattend De onzekerheid in de bepaling van het netverlies van een RNB wordt bepaald door de systematische afwijkingen in de hoeveelheidsmetingen Ruwe schatting van de onzekerheid: 0,45% van de gasafzet Netverlies (schatting NL-totaal): 0,5 0,6% van de gasafzet Onzekerheid in de bepaling van het netverlies netverlies zelf!

26 Aanbevelingen voor het verkleinen van meetverschillen Reductie van systematische meetfouten, daar waar mogelijk en haalbaar (Hernieuwde) aandacht voor: Inbouweffecten Het effect van onderhoud Correctie op ijkkromme gasmeter in EVHI (of in de meter) Dimensionering gasmeters IJkmiddelen Inkoopspecificatie nieuwe gasmeters Effect invoeding GG Speuren naar trends in de systematische afwijkingen in de Meterpools

27 Vragen/opmerkingen?