Reynaert de V Het verhaal

Transcriptie

1 Reynaert de V Het verhaal Het epos van Reynaert start op de hofdag in het dierenbos. Elke bewoner is present, behalve Reynaert. Die heeft immers te veel op z n kerfstok. Eén voor één getuigen zijn slachtoffers over zijn slinkse daden. De wolf Isegrim klaagt de aanranding van wolvin Hersinde aan. En de haan Cantecleer legt het dode lichaam van de kip Coppe aan Koning Nobel voor. s Cultuurtocht met Reynaert De vorst besluit Reynaert te dagvaarden en gebiedt Bruun de beer hem te halen. Bruun loopt echter met open ogen in een door Reynaert gespannen val. De tweede bode, Tibeert de kater, vergaat het niet beter. De derde, Grimbeert de das, weet Reynaert te overtuigen. Ze vatten samen de terugtocht aan en onderweg verklapt Reynaert met plezier zijn zonden. Het hof veroordeelt hem tot de dood. Bruun, Isegrim en Tibeert zullen zijn galg bouwen. Zodra de drie buiten gehoorsafstand zijn, overtuigt Reynaert koning Nobel ervan dat zij een staatsgreep beramen om Bruun op de troon te helpen. Niet lang geleden ontdekte Reynaerts vader een schat, waarmee deze operatie bekostigd zou worden. Reynaert verhinderde de staatsgreep door de schat te stelen. Als bewijs voor zijn verhaal wil hij koning Nobel zijn vondst tonen. Die stuurt Cuwaert de haas en Belijn de ram op tocht met Reynaert. Ondertussen verwittigt de raaf Tiecelijn de drie vijanden (wolf, beer en kat) die de galg aan het klaarmaken zijn. Tibeert geeft zich gewonnen, maar Bruun en Isegrim rennen terug naar het hof. Daar worden ze gearresteerd als samenzweerders. Reynaert overmeestert de haas op zijn tocht en stopt diens hoofd in een tas. Belijn de ram moet zijn boodschap aan koning Nobel overhandigen. Zo komt Reynaerts bedrog op bloederige wijze aan het licht. Bruun en Isegrim krijgen hun vrijheid terug en Reynaert wordt vogelvrij verklaard. 8 9

2 info.waasland In het bezoekerscentrum info.waasland gidst Reynaert je op interactieve wijze door de regio (zie p. 19). Reinaerts Streken In de kelder onder Scaldiana staat een permanente Reynaerttentoonstelling (zie p. 17). Routes Niet minder dan vijf fietsroutes en twee autoroutes in het Waasland dragen de naam van een personage of plaats uit het Reynaertverhaal. De informatie over deze routes vind je vanaf p. 85. Door het Waasland loopt ook het langeafstandwandelpad Land van Reynaert (GR 122). De route verbindt Hulst met Rupelmonde. Langs het traject staan twee wandelbomen (Grote Markt Sint-Niklaas en spoorwegzate Stekene). Cultuurtocht met Reynaert Reynaertbanken Reynaertrusten? Schrijver Willem benoemt in zijn verhaal een aantal specifieke plekjes. Sinds 1955 staan daar banken met het gepaste Reynaertcitaat. In het ontmoetingscentrum Ermenrike in de Tuinwijkstraat, Kieldrecht (Beveren) Aan de Calvarieberg, centrum van Hijfte (Lochristi) Aan de Sint-Pauluskerk, F. Hanusdreef, Oudenbos (Lokeren) In de Middendam, Daknam (Lokeren) Aan de Onze-Lieve-Vrouwekerk, Daknam-dorp, Daknam (Lokeren) Op het rondpunt, Klingedijkstraat, De Klinge (Sint-Gillis-Waas) Aan de Sint-Andreas- en Ghislenuskerk, Belseledorp, Belsele (Sint-Niklaas) In het Romain De Vidtspark, Parklaan, Sint-Niklaas Aan de ingang van het Stropersbos, Trompstraat, Stekene Op het kruispunt Woestijnstraat/Hulsterloostraat, Nieuw-Namen (Hulst) Op de Tolweg, Absdale (Hulst) In het zwembadcomplex Reynaertland, Kreekzoom, Hulst 10 Beelden Verspreid doorheen het Waasland vind je tal van beelden die een personage of een passage uit het Reynaertverhaal voorstellen: In de Nederstraat, Rupelmonde (Kruibeke) In de Gelaagstraat, Rupelmonde (Kruibeke) Aan rustoord Wissekerke, Kruibekestraat, Bazel (Kruibeke) Aan de Sint-Niklaaskerk, Dorp-Oost, Lochristi Aan de Calvarieberg, centrum van Hijfte (Lochristi) Aan de splitsing Kerkstraat/Oude Veldstraat, Zaffelare (Lochristi) In Zaffelare-Dorp, Zaffelare (Lochristi) In het Gemeentepark, Kerkstraat, Sint-Gillis-Waas In het Reynaertpark, zijstraat van de Kapelstraat, Sint-Niklaas In Recreatiepark De Ster, ingang Lange Rekstraat, Sint-Niklaas 11

3 Reynaertgebak In 1973 stelden de Meesterbanketbakkers het recept samen voor het Reynaertgebak, een bereiding met amandelen, eieren, suiker, bloem, ananas, marsepein en Grand Marnier. Deze lekkernij ging letterlijk en figuurlijk over de tong op het verlovingsfeest van prins Filip en prinses Mathilde in De Reynaertbonbon, sinds 1986 het kleine broertje van het Reynaertgebak, snoept heerlijk weg bij een kop koffie of een glas wijn. Vergeet zeker ook niet de Reynaertspeculoos van de Lokerse koekjesbakker Bicobel te proeven. Cultuurtocht met Reynaert Meesterbanketbakker dhr. Eddy Stout, Knaptandstraat 122, 9100 Sint-Niklaas T , eddy.stout@skynet.be, Reyneartspeculoos te koop bij De Clercq Maurice en zoon, Dorp Oost 133, 9080 Lochristi Reinaertbier De Proefbrouwerij uit Lochristi kwam voor de dag met drie soorten Reinaertbier: de Reinaert Tripel, de Reinaert Amber en de Reinaert Grand Cru. Info: De Proefbrouwerij, Doornzelestraat 20, 9080 Lochristi T , info@proefbrouwerij.com, In de Reinaertgalerij, Stationsstraat/Grote Markt, Sint-Niklaas Op het kruispunt Spoorwegzate/Nieuwstraat, Stekene Aan de Heilige Kruiskerk, Polenlaan, Stekene Aan basisschool Reynaerdijn, Stationsstraat, Kemzeke (Stekene) Op de Velle, Temse Tussen de Neerstraat en Nederheirweg, Waasmunster Op de Grote Markt en aan de Gentse Poort, Hulst Tegenover het gemeentehuis, Dendermondsesteenweg, Destelbergen Reuzen In de jaren 1960 bundelden enkele Reynaertgezinden de krachten om de Vos en zijn echtgenote Hermeline als reus te vereeuwigen. In 1986 kregen zij het gezelschap van koning Nobel en in 2005 breidde de reuzenfamilie opnieuw uit met de creatie van een gigantische Bruun de beer. Ze verblijven in Lochristi en maken geregeld hun opwachting op evenementen. Ook Sinaai (Sint-Niklaas) heeft zijn eigen Reynaertreus. 12 Reynaert-Raadsel Op de hofdag krijgt Reynaert de doodstraf. Koning Nobel besluit de vrijbuiter zelf te laten bepalen op welke manier hij wordt geëxecuteerd. Hij mag nog één zin spreken. Vertelt hij de waarheid, dan wordt hij onthoofd. Liegt hij, dan wacht hem de galg. Sluw als hij is, kiest Reynaert zijn woorden zorgvuldig uit. Tot ieders verbazing is de rechter verplicht hem vrij te laten omdat hij de straf niet kan bepalen. Welke zin sprak Reynaert? Je vindt de oplossing op 13

4 Musea en bez ekerscentra Druilerige dagen spendeer je nog best onder een educatief verantwoord dak. Ook qua musea en bezoekerscentra laat het Waasland je niet in de steek! Ontdek de boeiende geschiedenis van de regio. Dwaal door kastelen, duik onder in forten en laat de tentoonstellingsruimten voor zich spreken. De sporen van Reynaert en zijn trawanten schuilen in de donkerste hoekjes. Laat je niet verschalken! Cultuurtocht met Reynaert Museum Kasteel Cortewalle en gemeentelijk Heemkundig Museum Adres: Zwarte Dreef 1, 9120 Beveren Bezoek: Kasteel: rondleiding van mei tot september elke 1ste en 3de zondag van de maand om 15 u. Groepsbezoeken met rondleiding op aanvraag. Museum: van de 1ste zondag na de Paasvakantie (Erfgoeddag) tot de laatste zondag van september elke zondag van 14 tot 17 u. Prijs: gratis Info: T , archiefdienst@beveren.be, Deze prachtige waterburcht ligt op wandelafstand van het centrum van Beveren. De zolder herbergt het Gemeentelijk Heemkundig Museum waar de kantkloskunst herleeft. Een reeks boeiende verzamelingen, waaronder een collectie ambachtelijke gereedschappen, illustreert de noeste arbeid van de stielman van weleer. Fort Liefkenshoek Adres: Haven 1974, Ketenislaan 4, 9130 Kallo (Beveren) Bezoek: van Pasen tot 31 oktober van woensdag tot zondag van 10 tot 18 u., van 1 november tot Pasen op zater- en zondag van 13 tot 17 u. Gesloten tijdens het 1ste weekend en de laatste 2 weekends van het jaar (= kerstvakantie). Gratis begeleide 14 15

5 bezoeken voor individuelen elke 2de en 4de zondag van de maand mei t.e.m. augustus om 15 u. Begeleide groepsbezoeken op aanvraag bij Toerisme Beveren (zie achterflap) Prijs: gratis Info: T , Er was eens een fort dat helden huisvestte en de Spaanse troepen verjoeg. Dat fort heet Liefkenshoek! Met behulp van een gratis audiotape stap je in het leven van de 16de-eeuwse bewoners. Je strijdt met hen mee tegen de vijand, overtollig water en enge ziektes. Na je tocht door het gloednieuwe bezoekerscentrum kan je een dijkwandeling maken of je omgeven met Waasland in de panoramische uitkijktoren. Een inbegrepen verrekijker geeft je de ogen van de Waaslandwolf: niets gaat aan je voorbij. Dorst gekregen? De cafetaria naast de speeltuin vormt de kers op de taart! Back to the future en weer terug! Heemmuseum Wissekerke Adres: Kruibekestraat 2, 9150 Bazel (Kruibeke) Bezoek: tijdens tentoonstellingen op zondag van 14 tot 18 u., andere dagen op afspraak Prijs: gratis Info: T , jeroom.dejonghe@skynet.be Sinds 1992 herbergt de voormalige pastorij van Bazel dit fantastische museum. Jaarlijkse thematentoonstellingen bieden bij elk bezoek een verrassende duik in de geschiedenis. Op hetzelfde adres snuister je in een bijzonder rijk archief met stukken uit de 16de tot 20ste eeuw. Dorst gekregen? Spring na je museumbezoek even binnen in het authentieke volkscafé De Drij Klakken. De verhalen krijg je gratis bij je biertje. Mercators schrijn Adres: Kasteelstraat 26, 9150 Rupelmonde (Kruibeke) Bezoek: van Pasen tot Allerheiligen van dinsdag tot vrijdag van 13 tot 17 u. Tijdens de weekends en feestdagen van 11 tot 17 u. In juli en augustus van dinsdag tot zondag van 11 tot 17 u. Maandag gesloten. Bezoek met gids op aanvraag. Prijs: 1,25; groepen (+ 15 p.) en kortinghouders: 0,75; scholen: 0,60; scholen uit Kruibeke: gratis; combiticket met de Getijdenmolen mogelijk. Info: T , toerisme.kruibeke@skynet.be, In de Graventoren staat een permanente expo over het leven van de wereldberoemde cartograaf Mercator, geboren in Rupelmonde. Bovenop de toren heb je een panoramisch uitzicht over Rupelmonde en de Schelde. Cultuurtocht met Reynaert Reinaerts Streken Adres: Gelaagstraat 55 (kelder onder Scaldiana), 9150 Rupelmonde (Kruibeke) Bezoek: enkel te bezoeken met gids Prijs: 20/ uur Info: T , toerisme.kruibeke@skynet.be, Een vos verliest wel zijn haren, maar niet zijn streken! Deze tentoonstelling bewijst in 2 modules de waarheid in deze spreuk. Het eerste deel verkent hoe de middeleeuwse mens zich gedroeg tegenover dieren. Het andere volgt de sporen van Reynaert vanaf de Romantiek, met speciale aandacht voor diens literaire rol vóór, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog

6 Huis Thuysbaert Adres: Stationsplein 10, 9160 Lokeren Bezoek: woensdag t/m vrijdag van 14 tot 17 u., zondag van 10 tot 12 u. en van 14 tot 17 u. (openingsuren kunnen wijzigen afhankelijk van de tentoonstelling) Prijs: gratis Info: T , toerisme@lokeren.be, Deze Belle-époquewoning ( ) met opvallende gele gevel valt onder het Stedelijk Museum. Kijk snel welke tentoonstelling of cultureel evenement dit weekend plaatsvindt! Museum Oud Gemeentehuis Adres: Dries 21, 9170 Sint-Pauwels (Sint-Gillis-Waas) Bezoek: van Erfgoeddag tot septemberkermis elke 1ste zondag van de maand van 10 tot u. Openingsuren Erfgoeddag, Kerkpleinfeesten, septemberfeesten: zie website. Groepen op afspraak Prijs: gratis Info: T , heemkunde@dekluize.be, Dit ex-gemeentehuis pronkt met het uitgebreide fotoarchief van De Klinge, Meerdonk, Sint-Gillis-Waas en Sint-Pauwels. Dorpsfotograaf Florent De Vijlder toont er zijn scherpste afdrukken. De jaarlijkse thematentoonstelling ontloopt elk cliché. Kiek dit lokale juweeltje! Museum Oud-Vredegerecht Adres: Kerkstraat 63, 9170 Sint-Gillis-Waas Bezoek: van Erfgoeddag tot septemberkermis elke 3de zondag van de maand van 10 tot u. Ook open op Erfgoeddag, braderij, Drieskes Kerremes, septemberfeesten: zie website. Groepen op afspraak. Toegankelijk voor rolstoelen Prijs: gratis Info: T , heemkunde@dekluize.be, Uitgebreid fotoarchief van De Klinge, Meerdonk, Sint-Gillis- Waas en Sint-Pauwels. Jaarlijkse thematentoonstelling. Huis van de Evolutie Adres: Lage Kerkwegel 5, 9170 Sint-Gillis-Waas Bezoek: het hele jaar door dagelijks te bezoeken op afspraak Prijs: volw. 5; studenten 2,5 Info: T , luvgysel@scarlet.be, info@huisvandeevolutie.net, Geen enkel Belgisch privémuseum evenaart de collectie van dit ruime Huis. Hier volg je talloze objecten en verhalen naar de tijd van toen. Fossielen en artefacten van maar liefst jaar oud illustreren de bakermat van de aarde en diens evolutie doorheen de tijd. info.waasland Adres: Grote Markt 45, 9100 Sint-Niklaas Bezoek: van 15 mei tot 15 september op weekdagen van 8 tot 17 u., op zater-, zon- en feestdagen van 10 tot 16 u. Van 15 september tot 15 mei dagelijks op weekdagen van 8 tot 17 u. gesloten in het weekend en op feestdagen. Toegankelijk voor rolstoelgebruikers Prijs: gratis Info: T , info.waasland@oost-vlaanderen.be, Wase Erfgoedcel Weet jij wat er op je geboortedag gebeurde in het Waasland? De Erfgoedcel Waasland wel! Deze dienst koestert het rijke erfgoed van de regio en brengt het creatief aan de man in talloze evenementen. Daarnaast biedt ze ondersteuning en kennis aan erfgoed doe-het-zelvers. Prikkelde een museumbezoek je verbeelding of geest, surf dan zeker eens naar Daar vind je naast tonnen nuttige informatie ook digitale versies van oude kranten en tijdschriften. Je prilste verleden ontsluierd! Cultuurtocht met Reynaert 18 19

7 De ideale Waaslandstart vind je in het interactieve bezoekerscentrum info.waasland! Reynaert de vos, Bruun de beer, Tibeert de kater en koning Nobel wijzen je de weg naar de filmzaal, waar ze je VossenStreken presenteren. Lees je weekendplannen - letterlijk - in de ogen van Mercator of pluk je volgende bestemming uit de lucht. De sfeerbeelden vanuit onze Waaslandballon wijzen je alvast de weg. Wie graag spelenderwijs een streek verkent, kan aan de slag in de maquettezaal. Speciaal voor kinderen van de 4de tot de 6de klas stelde Toerisme Waasland een educatief spel samen. Al spelend ontdek je de wondere wereld van Reynaert. Een voorproefje krijg je op Liever direct de Wase wereld in? Dan vind je hier de plannen, kaarten en wegwijzers voor een wonderlijk bezoek. Tot (weer)ziens! Dit nagelnieuw cultuurhistorisch museum brengt met een uitgelezen selectie van voorwerpen, documenten, beelden en geluiden de rijke geschiedenis van Sint-Niklaas en het Waasland tot leven. De stem van de mens neemt je mee op een traject doorheen de tijd van de prehistorie tot de 21ste eeuw. Drie verhaallijnen de mens in relatie tot materie, machine en lichaam vormen de rode draad doorheen de opstelling. Het breiatelier, ondergebracht in een echte fabrieksruimte, brengt de technische evolutie van de breitechniek in combinatie met mode en menselijke getuigenissen. Uniek is het open depot waar je als bezoeker kan snuffelen tussen de reservestukken. Brochure met het uitgebreide aanbod voor scholen en individuele bezoekers op aanvraag. Cultuurtocht met Reynaert SteM Adres: Zwijgershoek 14, 9100 Sint-Niklaas Bezoek: dinsdag t/m zaterdag van 14 tot 17 u., zondag van 11 tot 17 u. Gesloten op maandag en op 25, 26 december en 1 t/m 3 januari Prijs: 4; groepen, kortinghouders, scholen buiten Sint- Niklaas: 3; combiticket: 6 (1 jaar geldig voor één bezoek aan het SteM, de Salons voor Schone Kunsten en het Mercatormuseum) Info: T , stedelijke.musea@sint-niklaas.be, Mercatormuseum Adres: Zamanstraat 49, 9100 Sint-Niklaas Bezoek: dinsdag t/m zaterdag van 14 tot 17 u., zondag van 11 tot 17 u. Gesloten op maandag en op 25, 26 december en 1 t/m 3 januari Prijs: 2,50; groepen 2 p.p.; scholen buiten Sint-Niklaas: 1,56; combiticket: 6 (1 jaar geldig voor één bezoek aan het SteM, de Salons voor Schone Kunsten en het Mercatormuseum) Info: T , stedelijke.musea@sint-niklaas.be, Ooit weggedroomd bij je schoolatlas? Of bij de schatkaart van je dromen? Leer in het Mercatormuseum de kneepjes van het cartografische vak. Het leven en werk van grondlegger Mercator ( ) krijgen hier een zichtbare en tastbare thuis. Sta versteld bij de monumentale wandkaarten die Europa en de Wereld onthulden aan een mensheid zonder satelliet. Wetenschapsknobbels ontdekken het moderne instrumentarium voor cartografie. Maar je hoeft geen volleerd natuurkundige te zijn om je hier te amuseren. De benjamins van het gezelschap zetten met de wereldkaartpuzzel, de reisverhalen of gezelschapsspelen hun eigen talent op de kaart

8 Salons voor Schone Kunsten Adres: Stationsstraat 85, 9100 Sint-Niklaas Bezoek: dinsdag t/m zaterdag van 14 tot 17 u., zondag van 11 tot 17 u. Gesloten op maandag en op 25, 26 december en 1 t/m 3 januari Prijs: 1,50; groepen 1 p.p.; combiticket: 6 (1 jaar geldig voor één bezoek aan het SteM, de Salons voor Schone Kunsten en het Mercatormuseum) Info: T , stedelijke.musea@sint-niklaas.be, Je hebt een zwak voor klassieke beeldende kunst en een dito omkadering? Als de wiedeweerga naar de Salons voor Schone Kunsten dan! Een prachtig ingericht monumentaal neoclassicistisch herenhuis biedt er onderdak aan een permanente tentoonstelling die je doorheen de laatste vier eeuwen kunstgeschiedenis loodst. Werken van onder andere De Braekeleer, Evenepoel, Artan en Boulenger stelen er de show. Ceci n Est Pas une Cigare! Historisch Pijp- en Tabaksmuseum Adres: Regentiestraat 29, 9100 Sint-Niklaas Bezoek: zondag van 10 tot 13 u., rondleidingen op aanvraag Prijs: 1,50; groepen 1 p.p. Info: M , pijp@btcompany.be Nu een fel bediscussieerde sector, vroeger een weelderig bloeiende branche met heel wat etiquette voor de genotskunst. Snuif de sfeer (en tabak) van weleer. Breng, voor je de pijp aan Maarten geeft, een bezoekje aan het prachtige scala rookartikelen, waarvan de kleipijp uit 1492 het absolute kroonjuweel vormt. Daarnaast herbergt dit museum ook een waaier van attributen uit het nu bedreigde rokersritueel. En als klap op de vuurpijl, conserveert dit huis ook de grootste sigaar ter wereld. Museum van de Koninklijke Oudheidkundige Kring van het Land van Waas Adres: Zamanstraat 49, 9100 Sint-Niklaas Bezoek: bibliotheek en documentatiecentrum: zaterdag van 14 tot 17 u. of op afspraak Prijs: gratis Info: T of , info@kokw.be Stam jij uit een Oer-Wase familie? Raakte de bodem ooit doordrenkt met heldhaftig bloedvergieten? Wat is de betekenis en herkomst van de veel gehoorde uitspraak Beverse Maatjes? Deze en andere vragen vinden hun antwoord in het Museum van De Koninklijke Oudheidkundige Kring van het Land van Waas (K.O.K.W.). Dit genootschap verzamelt getuigenissen van het Wase verleden en bestudeert de (kunst)geschiedenis, archeologie, genealogie en volkskunde van het Waasland. De vereniging bezit een rijke bibliotheek met o.a. werken van Mercator, een documentatiecentrum, museumverzamelingen en Wase archieven. Heemkundig Museum Nieuwkerken-Waas Adres: Gyselstraat 110, 9100 Sint-Niklaas Bezoek: van maart tot november elke eerste zondag van de maand en elke dinsdag van 14 tot 17 u., rondleidingen op aanvraag Prijs: 1 Info: T of , vanhavere@skynet.be Gun je romantische ziel een blik in het artisanale verleden. Dit museum toont van naaldje tot draadje de ambacht van het kantklossen of belicht de klompenmakerij ten voeten uit. Cultuurtocht met Reynaert 22 23

9 Edgar Tinelmuseum Adres: Edgar Tinelstraat 33, 9100 Sinaai (Sint-Niklaas) Bezoek: van mei tot oktober elke laatste zondag van de maand van tot 17 u., rondleidingen op aanvraag Prijs: gratis Info: T , devosjo@skynet.be Ga mee in het levensverhaal van Edgar Tinel ( ), een eenvoudige dorpsjongen die het tot vermaard pianist schopt en de absolute top van het Brusselse Conservatorium bereikt. Heemkundig museum Oud-Station Adres: Stadionstraat 113, 9190 Stekene Bezoek: zondag van 10 tot 12 u. of na afspraak. Gesloten in juli, augustus en op feestdagen Prijs: gratis Info: T , j.thiron@skynet.be De Heemkundige Kring D EUZIE herdoopte het vroegere stationsgebouw tot archief en documentatiecentrum. Wie daarbij stapels vergeelde administratie aan zijn geestesoog ziet passeren, slaat de bal stevig mis. Steeds wisselende historische en heemkundige tentoonstellingen herbeleven het verleden van Stekene en het Waasland. Landbouwmuseum Adres: Heistraat 19, 9190 Stekene Bezoek: van april tot oktober elke eerste zondag van de maand van tot u. Prijs: gratis Info: T , secretariaat@lgstekene.be Agrariërs worden een zeldzaamheid. In Stekene krijgt de uitstervende stiel een meer dan waardig eerbetoon, middels de expositie van meer dan 300 unieke landbouwgereedschappen en werktuigen uit vervlogen tijden. Volg hier ook de bewegwijzerde landelijke tocht: een 34 kilometer lange fietsroute baant je langs de overlevende land- en tuinbouwbedrijven. Informatieborden bij de boerderijen vertellen de historie en toekomst van elk erf. Gemeentemuseum Adres: Kasteelstraat 16, 9140 Temse Bezoek: zaterdag van 14 tot 18 u., zondag van 10 tot 12 en van 14 tot 18 u. Rondleidingen op aanvraag Prijs: gratis Info: T (week), T (weekend), museum@temse.be, De vaste tentoonstelling Temse aan de Schelde bevat een uitgebreide collectie maquettes, oude kaarten, foto s, documenten, kunstwerken en archeologische voorwerpen. Op gezette tijden krijgt dit arsenaal visite van een tijdelijke thematische expositie. Museum Heraldiek Benelux Adres: Kasteelstraat 74, 9140 Temse Bezoek: van april tot november op zaterdag van 14 tot 18 u, op zondag van 10 tot 12 en van 14 tot 18 u. Rondleidingen op aanvraag Prijs: gratis Info: T , heraldiek@temse.be Verrijk de krijger in jezelf met een bezoekje aan dit wapenkundig museum. De hier gestationeerde collectie brengt een volledig overzicht van wapenschilden, slag- en steekwapens, helmen en vlaggen uit de hele Benelux. De historicus (professioneel of amateur) vindt in de gespecialiseerde bibliotheek het antwoord op elke netelige heraldische (wapenkundige), banistische (vlaggenkundige) of genealogische (familiekundige) lacune. Cultuurtocht met Reynaert 24 25

10 Priester Poppe Museum Adres: Priester Poppestraat 35, 9140 Temse Bezoek: van april tot november op zaterdag van 14 tot 16 u. of na afspraak Prijs: gratis Info: T , toerisme@temse.be, In het geboortehuis van deze jonggestorven priester Poppe ( ) waakt nog diens sociaal geëngageerde geest. Voel en aanschouw hoe hij het voortouw nam in de strijd tegen armoede en voor jongerenrechten. In 1999 kreeg hij met zijn zaligverklaring door Paus Johannes Paulus II postuum een erkenning voor deze inzet. Cultuurtocht met Reynaert Museum abdij van Roosenberg Adres: Oude Heerweg-Heide 3, 9250 Waasmunster Bezoek: van maart tot november op zondag van tot u. (uitgezonderd feestdagen) of na afspraak Prijs: gratis Info: T , info@abdij-roosenberg.be, De oorkonden, boeken en perkamenten in dit museum bestendigen de turbulente geschiedenis van dit kunstige bezinningsoord. Deze door bossen omringde abdij etaleert ook het verrassende verhaal van de krachtige en vrijgevochten vrouw. The place to be om de batterijen op een devote manier weer op te laden... Heemkundig museum t Sireentje Adres: Kasteel Blauwendael, Kerkstraat 21, 9250 Waasmunster Bezoek: elke 2de zondag van de maand van 10 tot 12 en van 14 tot 17 u. of na afspraak Prijs: gratis Info: T , guido.mettepenningen@pandora.be 26 27

11 Park Blauwendael opent zijn poorten niet enkel voor wandelaars. Het huisvest tevens een gelijknamig kasteel met pareltjes historiek voor de maatschappelijke meerwaardezoeker. Bekijk de geschiedenis van Waasmunster vanuit ambachtelijk, huiselijk of speels oogpunt, dankzij de dito collecties. Speuren naar eventuele Waasmunsterse wortels kan in de waardevolle collectie doodsprentjes en brieven. Mola het Provinciaal Molencentrum Adres: Puyenbrug 5, 9185 Wachtebeke Bezoek: van 1 april tot 30 september van woensdag tot vrijdag van 9.30 tot 17 u., zaterdag, zon- en feestdagen van tot 18 u. Van 1 oktober tot 31 maart van woensdag tot zondag van tot 17 u. Prijs: gratis Info: T , mola@oost-vlaanderen.be, Cultuurtocht met Reynaert Mola staat voor het Oost-Vlaamse erfgoedcentrum voor molens. Leer aan den lijve het molenaarsvak in de interactieve tentoonstelling of doorgrond met een gids de werking van zo n mastodont. Is dit een kolfje naar jouw hand, dan zijn ook de drie malende broertjes koren op jouw molen. Het meel voor de dieren van Puyenbroeck? Dat wordt hier geboren! Met de (klein)kinderen naar een museum geweest? Laat hen thuis hun indrukken verwerken tot een mini-museum! Heemkundig museum Moervaartslede Adres: Kalve 70, 9185 Wachtebeke Bezoek: bezoek op afspraak Prijs: gratis Info: T In dit privémuseum tref je verschillende collecties aan, waaronder een klompenmakerij, een ingericht huisje van een keuterboer, herinneringen aan de wereldoorlogen en een verzameling gewijd aan volksdevotie en bijgeloof

12 M numenten en bezienswaardigheden Sierlijke kastelen, imposante forten, werkzame molens en eeuwenoude kerken sieren fier het Wase landschap. De tijden van Reynaert leven hier verder voor zij die de wereld nog anders zien. Zij volgen de sporen van moedige strijders, beleven de onschuld van kirrende nonnen en zien het andere Waasland. En jij? Cultuurtocht met Reynaert Kasteel Cortewalle Adres: Zwarte Dreef 1, 9120 Beveren Bezoek: van mei tot september elke eerste en derde zondag van de maand om 15 u. gratis begeleid bezoek voor individuelen. Voor groepen begeleide bezoeken op aanvraag Info: Toerisme Beveren (zie achterflap) 30 Kasteel Cortewalle ligt in een groene oase (10 ha) op wandelafstand van het centrum van Beveren. Het oudste gedeelte verraadt de trekken van de 15de-eeuwse architect. In 1856 verbouwden de rijke bewoners het interieur naar de toenmalige Franse normen. Ook het koetshuis werd onder handen genomen. Na je bezoek kan je daar je honger stillen en dorst laven. Daarna ben je klaar voor een bezoek aan het Gemeentelijk Heemkundig Museum (zie p. 15) dat in het kasteel werd ondergebracht. Hof ter Saksen Adres: Haasdonkbaan 101, 9120 Haasdonk (Beveren) Bezoek: van 1 april tot 31 oktober dagelijks open van 10 tot 18 u. Van 1 november tot 31 maart dagelijks open van 10 tot u., uitgezonderd op zaterdag. Het tuincafetaria is open van maart tot oktober op zon- en feestdagen van 14 tot 18 u. Van augustus t/m oktober ook open op zaterdag van 14 tot 18 u. 31

13 Prijs: gratis Info: Groendienst gemeente Beveren, T , groendienst@beveren.be, Ooit gehoord van een bomenverzamelaar? Dan vind je hier het eindresultaat! Dit domein herbergt een zogenaamd arboretum - een uitgebreide verzameling verschillende levende boomsoorten. Het schattige neoclassicistische kasteeltje stamt uit de 18de eeuw en kreeg recentelijk een grondige beurt. De oranjerie biedt een sprookjesachtige plaats voor een prikkelend aperitief. Kasteel Wissekerke Adres: Koningin Astridplein, 9150 Bazel (Kruibeke) Bezoek: elke weekdag van 8.30 tot 17 u., op vrijdag tot 13 u. Van 1 april tot 1 november elke zondag van 14 tot 17u. (gratis gidsbeurt elke 2 weken) Prijs: gratis; begeleide groepsbezoeken op aanvraag (vanaf 30) Info: Kasteel Wissekerke, T , info.wissekerke@telenet.be, De schoonheid van Bazel weerkaatst in de torens van deze oude waterburcht. Al sinds 1906 staat dit indrukwekkende staaltje architectuur onaangeroerd in het romantische park. Haast alles aan dit domein geniet monumentale bescherming: het kasteel, het imposante poortgebouw, de oude duiventoren en de unieke hangbrug. De nostalgische interieurs werden recent gerestaureerd waardoor je in de kapel, de spiegelzaal, 32 de alkoofkamers en de trouwzaal een blik werpt in het verleden. Het herstel van de historische hangbrug (de oudste van het Europese continent) staat binnenkort op het programma. Vandaag vormt het kasteel het decor voor culturele activiteiten, vergaderingen en recepties. Kasteel Rozelaar Adres: Rozelaredreef, 9080 Lochristi Bezoek: enkel groepsbezoeken mogelijk Info: Guy Van Rysseghem, T Dit classicistische witte kasteel vormt de bakermat van de sierteelt in Lochristi. Dertig jaar na de voltooiing door de Gentse bouwheer Minard, stichtte kasteelheer Vuylsteke er in 1870 een tuinbouwbedrijf: meteen de start van de Oost-Vlaamse sierteelt. Kasteel Lippens Adres: Lindenplaats 7, 9180 Moerbeke Bezoek: geen bezoek mogelijk Het voormalige kasteel van de familie Lippens biedt nu onderdak aan de gemeentediensten. Kasteel de Vaulogé Adres: Kerkstraat 29, 9170 Sint-Gillis-Waas Bezoek: geen bezoek mogelijk Info: Toerisme Sint-Gillis-Waas (zie achterflap) Kasteel de Vaulogé en de omringende tuin, beide in 16deeeuwse renaissancestijl, fungeren als gemeentehuis en gemeentelijk park. Kasteel Walburg Adres: Romain De Vidtspark (ingang Walburgstraat 35), 9100 Sint-Niklaas Bezoek: het restaurant in het kasteel is open van woensdag tot en met zondag, T Info: Toerisme Sint-Niklaas (zie achterflap) In 1550 sloopte ridder Willem van Waelwijck de toenmalige burcht en bouwde een liefdesnestje in het centrum van Sint- Niklaas. Hij noemde zijn woonst Hof van Walburg, naar zijn 33 Cultuurtocht met Reynaert

14 echtgenote Walburgis. Op de benedenverdieping vind je een smakelijke bistro met een onovertroffen terras. Op zomerdagen drijven de statige zwanen in de stadsparkvijver voorbij. Kasteel Blauwendael Adres: Kerkstraat 21, 9250 Waasmunster Bezoek: Het kasteel is enkel toegankelijk tijdens speciale evenementen. Het Heemkundig Museum (zie p. 26) en de milieumediatheek vzw Durme zijn open elke tweede zondag van de maand van 10 tot 12 u. en van 14 u. tot 17 u. (enkel Heemkundig Museum). Het park is altijd vrij toegankelijk Info: Toerisme & Informatie Waasmunster (zie achterflap) Cultuurtocht met Reynaert Het huidige kasteel vormt een schoolvoorbeeld van de Vlaamse neo-renaissancestijl uit de late 19de eeuw. Naast het Heemkundig Museum t Sireentje krijg je hier de milieumediatheek van vzw Durme geserveerd (T ). Uniek in het Waasland! Kasteel Puyenbrug Adres: Provinciaal Domein Puyenbroeck, Puyenbrug 5, 9185 Wachtebeke Bezoek: van 1 april tot 30 september open van dinsdag tot vrijdag van 9.30 tot 17 u. Tijdens de weekends en feestdagen van tot 18 u. Van 1 oktober tot 31 maart open van dinsdag tot zondag van 9.30 tot 17 u. Begeleide bezoeken zijn mogelijk op afspraak Prijs: gratis Info: Mola het Provinciaal Molencentrum, T , mola@oost-vlaanderen.be, De familie Van Overloop bezat het domein haast honderd jaar (sinds 1798) toen ze besloot er een kasteel neer te poten. Het kasteel Puyenbrug siert sinds 1881 het huidige recreatiedomein Puyenbroeck (zie p. 199). Vandaag is hier Mola - het Provinciaal Molencentrum gehuisvest (zie ook p. 28). In de stemmige wintertuin biedt een tentoonstellingsruimte kansen aan nieuw esthetisch talent. 34 Scheldemolen Adres: Scheldemolenstraat 6, 9130 Doel (Beveren) Bezoek: de taverne is elke dag open, behalve op donderdag en vrijdag Deze windmolen houdt sinds 1600 stand in het vlakke polderlandschap. Hij staat gekend als één van de oudste stenen molens van Vlaanderen. Nu kan je hier eten en drinken 35

15 in de opmerkelijke sfeer van een Scheldedorpje dat bedreigd wordt door havenuitbreiding. 16de-eeuwse getijdenmolen Adres: Nederstraat 2-4, 9150 Rupelmonde (Kruibeke) Bezoek: van Pasen tot Allerheiligen van dinsdag tot vrijdag van 13 tot 17 u. In het weekend en op feestdagen open van 11 tot 17 u. In juli en augustus van dinsdag tot zondag van 11 tot 17 u. Gesloten op maandag Prijs: 1,25; groepen (+ 15 p.) en kortinghouders: 0,75; scholen: 0,60; scholen uit Kruibeke: gratis. Info: Toerisme Kruibeke (zie achterflap) Deze getijdenmolen stamt uit de 16de eeuw en is uniek in Europa. Enkel hier maalt de kracht van getijden nog graan tot meel. Nóg meer redenen nodig voor een bezoek? Ook het molenrad is onovertroffen in België: nergens vind je een groter exemplaar. Heirbrugmolen Adres: toegangsweg naast woning Heirbrugstraat , 9160 Lokeren Bezoek: open elke tweede en vierde zondag van de maand van 14 tot 17 u. Begeleide bezoeken op aanvraag Prijs: gratis Info: Toerisme Lokeren (zie achterflap) De Heirbrugmolen dateert uit Aan de vooravond van de tweede wereldoorlog rukte een storm zijn kap en wieken af. Toch bleef de reus nog vijftien jaar in werking, dankzij elektrische aandrijving. Sinds 2000 ben je hier welkom voor een bezoek. Roomanmolen Adres: Pastorijwegel, 9170 Sint-Pauwels (Sint-Gillis-Waas) Bezoek: van 1 april tot 31 oktober elke eerste en laatste zondag van de maand van 14 tot 18 u. Gegidste groepsbezoeken op aanvraag Prijs: gratis. Begeleid bezoek: 20 Info: Marc Vereecken, T , M , marc.vereecken@skynet.be 36 Zelfs Don Quichote zou twijfelen alvorens de Roomanmolen te bestormen. Deze mastodont staat stevig in het landschap. Zijn hoogte van 24 meter wordt op ons grondgebied amper overtroffen. Met twaalf stappen diameter biedt de windmolen ruimte voor culturele evenementen van divers allooi. De maalvaardige molen telt zes zolders en wordt regelmatig in werking gesteld. Witte Molen Adres: Gladiolenstraat 2, 9100 Sint-Niklaas Bezoek: de molenaar geeft om de 14 dagen op zondag van 14 tot 18 u. uitleg en demonstraties. Begeleid bezoek op aanvraag Prijs: gratis Info: Marc De Rudder, T Deze achthoekige bakstenen grondzeiler uit de 17de eeuw waakt als het ware over de omliggende woningen. Hij staat ietsje hoger dan de omliggende huizen en weerkaatst de zonnestralen met zijn leien dakbedekking. De molen is volledig gerestaureerd en staat sinds 2006 open voor bezoekers. De Watermolen Adres: Wilfordkaai 23, 9140 Temse Bezoek: enkel tijdens tentoonstellingen op zaterdag van 14 tot 18 u. en op zondag van 10 tot 12 u. en van 14 tot 18 u. Info: Toerisme Temse (zie achterflap) Ooit kraakte de molen bij elk getij. Als gevolg van de overwelving van de Vliet vertraagde meestromend zand de krachtige werking. Sinds de 19de eeuw staat de getijdenmolen dus stil. Vandaag tref je in een deel van het molengebouw het infokantoor van Temse aan. In het andere deel prijkt een horecazaak waar je de opgepikte brochures rustig bestudeert. Mola het Provinciaal Molencentrum Zie p Cultuurtocht met Reynaert

16 Fort Liefkenshoek Zie p.15 Fort Steendorp Adres: Kapelstraat 204, 9140 Steendorp (Temse) Bezoek: Gegidste bezoeken van april tot half januari binnen de muren van het Fort. Vooraf inschrijven bij Toerisme Temse (zie achterflap) Prijs: gegidste bezoeken: 2/p.(gezinnen/ individuelen); groepen: 50 (max. 25 p.) Info: Agentschap voor Natuur en Bos Oost-Vlaanderen, T , ovl.anb@vlaanderen.be, Vestingbouwer Brialmont werkte negen jaar aan zijn pronkstuk. Het voltooide bakstenen pand versterkte in 1892 de fortengordel van België. Bij gebrek aan vijandelijke invallen verloor de versterking eind 20ste eeuw zijn functie. De grachten rondom het fort vulden zich permanent met water. Het frisse en vochtige klimaat lokt jaarlijks haast 1200 vleermuizen voor een winterslaap. Tot 1997 wachtte het fort op zijn monumentale erkenning. Vier jaar later kocht het Agentschap voor Natuur en Bos dit vleermuizenhotel. De wandelroute Ontelbaar mooi! (2 km) loodst je langs de natuurkundige telpunten. Infoborden onthullen de geschiedenis van het fort en de omringende natuur. Bezoek: vrij toegankelijk in de voormiddag. Begeleide bezoeken op aanvraag Prijs: gratis Info: Toerisme Beveren (zie achterflap) De Beverse Sint-Martinuskerk ontstond als 12de-eeuws Romaans gebouw. Ingrijpende verbouwingen in de 19de eeuw bezorgden dit sierlijke godshuis zijn neogotische toets. Kapel Onze-Lieve-Vrouw van Gaverland Adres: Gaverlandstraat, 9120 Melsele (Beveren) Bezoek: elke dag gratis toegankelijk. Begeleide bezoeken zijn mogelijk op aanvraag Info: Toerisme Beveren (zie achterflap) Cultuurtocht met Reynaert Abdij van Roosenberg Zie p. 26 Sint-Martinuskerk Adres: Grote Markt, 9120 Beveren 38 39

17 Deze rijzige kapel in neogotische stijl verwelkomt sinds 1862 de talrijke pelgrims van Gaverland. Aan de voet van een linde dook daar in 1511 een miraculeus Mariabeeld op. In mei krijgt deze legende nog steeds tientallen mensen op de been. Het authentieke 18de-eeuwse Spaanse orgel brengt regelmatig symfonisch leven in de kapel. Sint-Pieterskerk Adres: Koningin Astridplein, 9150 Bazel (Kruibeke) Bezoek: dagelijks van 10 tot 16 u. (in de zomer tot 17 u.) Info: Fons De Maeyer, T , alfons.demaeyer@ sintjorisinstituut.be Het schattige Bazelse dorsplein ligt in de schaduw de Sint- Pieterskerk. Deze prijkt op de resten van een Romaanse bidplaats, die al voor 964 werd gebouwd. Rond 1364 week het gebedshuis voor een gotische kruiskerk met vieringtoren. Na tal van verbouwingen en een brand in 1879, evolueerde de kerk naar haar huidige façade. Dankzij het grote plasmascherm krijgt elke bezoeker een adembenemende blik op de omgeving cadeau. Een goed gestoffeerde kunstcollectie escorteert je bezoek aan de restanten van het gotische tongewelf. Onderweg klik je op deze virtuele wandeling tal van interessante weetjes tevoorschijn. Loboskapel Adres: Boskapellaan, 9080 Lochristi Bezoek: elke dag vrij toegankelijk Prijs: gratis Info: Toerisme Lochristi (zie achterflap) Zelfs de pers bericht over de jaarlijkse optocht naar dit bedevaartsoord. De huidige neogotische stenen kapel en zeven statieën werden eind 1895 opgericht door Maria de Cock en barones Goffinet, eigenares van de gronden en van kasteel Rozelaar (zie p. 33). Sint-Laurentiuskerk Adres: Markt, 9160 Lokeren Bezoek: dagelijks vrij toegankelijk van 9 tot 12 u. en van 14 tot 17 u. Info: Toerisme Lokeren (zie achterflap) De Sint-Laurentiuskerk is bijna 70 meter lang en staat vooral bekend om haar toren, ook wel de peperbus genoemd. De kerk houdt stand sinds Vooral de rococopreekstoel en de Grote Biechtstoel in de noordelijke kruisbeuk lokken talloze bezoekers. In de toren vind je het beiaardmuseum. Kruiskapel Adres: Kruiskapeldreef, 9160 Eksaarde (Lokeren) Bezoek: site vrij toegankelijk, kapel open op zondagnamiddag Prijs: gratis Info: Christ Criel, gilde van de Kruisheren, T De legende wil dat deze plek ooit twee miraculeuze kruizen prijsgaf. De goegemeente verdeelde de magische vondsten over de kerk en de kruiskapel. De 2 km lange kruisweg met 14 staties verbindt de broertjes met elkaar. In 2008 kreeg de kapel een kunstige opknapbeurt. Tijdens de Kruisnoveen in september (die 10 dagen duurt) vind je aan de achterkant de gelegenheidsherberg De 16de statie. Onze-Lieve-Vrouwkerk van Sint-Niklaas Adres: Onze-Lieve-Vrouweplein, 9100 Sint-Niklaas Bezoek: de kerk is op weekdagen te bezoeken tussen 9 en u. Van begin mei tot eind september ook op zater- en zondag tussen 14 en u of na afspraak. Prijs: gratis Info: Toerisme Sint-Niklaas (zie achterflap) De monumentale Onze-Lieve-Vrouwkerk herinnert aan het stadscentrum van de 19e eeuw. Deze kerk in een bijzondere neobyzantijnse stijl staat bekend om haar symbolische wandschilderingen. Het vergulde, zes meter hoge Mariabeeld op de torenspits vormt een gouden baken doorheen de stad. Cultuurtocht met Reynaert 40 41

18 Sint-Nicolaaskerk Adres: Sint-Nicolaasplein, 9100 Sint-Niklaas Bezoek: open van maandag t/m zaterdag van 9 tot 12 u. of na afspraak. Prijs: gratis, kerkschat: 1,50 Info: Toerisme Sint-Niklaas (zie achterflap) De bouw van de Sint-Nicolaaskerk in 1217 doopte het prille gehucht tot kerkdorp Sint-Niklaas. Vandaag pronkt de oudste kerk van t stad met een welgevormd interieur. Haar aankleding en unieke kerkschat onderscheiden de kerk van haar verheven soortgenoten. De collectie edelsmeedwerk bewijst de devotie van de achterban. Heilige Kruiskerk Adres: Polenlaan, 9190 Stekene Bezoek: open op zaterdagvoormiddag en zondag. Begeleid bezoek en torenbezoek op aanvraag. Prijs: gratis Info: Heemkundige Kring d Euzie, T , lucdebrant@gmail.com, Verraadt de stand van de zon het uur van de dag? In Stekene enkel op heldere dagen. Op de zuidelijke buitengevel van de Heilige Kruiskerk prijkt een originele zonnewijzer uit De gotische kerk met vieringtoren en drie oostkoren bevat o.a. een 9 meter hoge preekstoel, een biechtstoel uit 1742 en 4 neogotische altaren. Bezweringstekens in het metselwerk doen denken aan duisterder dagen. Onze-Lieve-Vrouwekerk van Temse Adres: Markt, 9140 Temse Bezoek: van 14 mei tot 14 september op zater- en zondag van 10 tot 12 u. en van 14 tot 16 u. Geleide bezoeken elke eerste en derde zondag van juni t/m september van tot u. Prijs: gratis Info: Toerisme Temse (zie achterflap) Temse dankt haar bijnaam van Parel aan de Schelde deels aan deze kerk. Fier verlicht vormt deze prachtige kerk een 42 baken aan de stroom. En dit al sinds 770! De laatste verbouwingen vonden in 1888 plaats. Heidekapel Adres: Heidekapelstraat, 9250 Waasmunster Bezoek: elke dag vrij toegankelijk Prijs: gratis Info: pastoor Jean-Pierre Claeys Bouuaert, T Zoals haar naam doet vermoeden, staat deze kapel midden in de Waasmunsterse heide. Op 25 maart eert de Heikewipommegang haar heilige Onze-Lieve-Vrouw van Zeven Weeën. Sint-Catharinakerk Adres: Dorp, 9185 Wachtebeke Bezoek: dagelijks van 9.30 tot u. Prijs: gratis Info: pastoor Johan Laureyns, T , johan. laureyns@telenet.be Deze gotische kerk uit de 15de-16de eeuw is gewijd aan de patroonheilige van de gemeente, tevens te zien op het wapenschild en de gemeentevlag. 43 Cultuurtocht met Reynaert

19 Wase woorjes Ken jij de betekenis van onderstaande Wase woordjes? polderkeis moazoart nieveranst litsepoepe Repmoond percienne amets juksel Ij komt uit Snoâ Je vindt de oplossing op Theeceremonies kunnen worden gereserveerd. Info: Groendienst gemeente Beveren, T , groendienst@beveren.be Zin in zen? Het Chinees theepaviljoen Zian in Hof ter Saksen biedt hét rustpunt bij uitstek. Mevrouw Yizi leidt er regelmatig traditionele theeceremonies. Het paviljoen vormt een open venster op de Chinese planten in het arboretum Hof ter Saksen. Cultuurtocht met Reynaert Doel Infocenter Adres: Haven 1800/1806, Scheldemolenstraat, 9130 Doel (Beveren) Bezoek: Het Doel Infocenter is open van 1 april tot 30 september op weekdagen van 9 tot 17 u., tijdens het weekend van 9 tot 18 u. Van 1 oktober tot 31 maart enkel open op weekdagen van 9 tot 17 u. Het bezoek aan de kerncentrale voor particulieren en kleine groepen kan elke eerste zaterdag en elke derde woensdag van de maand (best reserveren). Groepsbezoeken op aanvraag (reservaties zes weken vooraf). Info: T , doel.infocenter@electrabel.com De kerncentrale van Doel vormt een baken in het Wase polderlandschap. De wolkenfabriek realiseert haast 30% van de Belgische elektriciteitsbehoefte. In het Doel Infocenter leer je hoe de kerncentrale werkt. Je kan ook intekenen voor een bezoek. Chinees theepaviljoen Zian Adres: Hof ter Saksen, Haasdonkbaan 101, 9120 Haasdonk (Beveren) Bezoek: Hof ter Saksen (zie p. 31) is vrij toegankelijk. 44 Historisch dorp Rupelmonde Mercatorstandbeeld Adres: Mercatorplein, 9150 Rupelmonde (Kruibeke) Op een boogscheut van de Schelde waakt een ruim drie meter hoge bronzen Mercator over zijn geboortedorp. De plaasteren mal van dit beeld uit 1871 siert de inkomhal van het stadhuis van Sint-Niklaas. Het Schelleke Adres: Vissersstraat en omgeving, 9150 Rupelmonde Vroeger was Het Schelleke een kleurrijke visserswijk, genoemd naar de Vlaamse letterkundige Lodewijk Scheltjens. De buurt ligt langs de Schelde en vormde een bloeiend handelscentrum voor de natte ambacht. Hier doorkruis je de typische steile straatjes en steegjes uit menige volksfilm. Sommige huisnummers bevatten een kenmerkende figuur voor de wijk of een beruchte bewoner. Graventoren Adres: Mercatoreiland, 9150 Rupelmonde (Kruibeke) Bezoek: zie p. 17 Info: Toerisme Kruibeke (zie achterflap) 45

20 Op het einde van de 12de eeuw startte de bouw van het Gravenkasteel. De brede wal verbond het vasteland met de Schelde, terwijl de zeventien torens piraten afdreigden. De kolossale vestiging beschermde Rupelmonde tegen indringers, maar sloot ook Mercator in op in zijn kerkers. (zie p. 81). Geweldenaars vernielden de burcht in Haast 150 jaar later verrees de statige Graventoren op de ruïnes als jachtpaviljoen en uitkijktoren. De kelders stammen nog uit de tijd van het oorspronkelijke kasteel. Centrum Nautisch Rupelmonde Adres: CNR Loods, Dijkstraat, 9150 Kruibeke Bezoek: vrij bezoek op donder-, vrij- en zaterdag, van juni t/m augustus enkel op zaterdag. Begeleide bezoeken op aanvraag. Info: Toerisme Kruibeke (zie achterflap), Traditionele schepen vinden een nieuw leven op de helling van Chantier Naval Rupelmonde. De oude scheepshelling uit 1962 herinnert ons aan de speciale band tussen mens en rivier. De site werd heringericht voor de reparatie van de stalen schepen die hier ooit werden gebouwd. Tijdens maritieme opendeurdagen trekken ze boten op het droge met jou als kapitein aan wal. Lichtschip De Westhinder Adres: Schelde, 9150 Kruibeke Bezoek: alle dagen in juli en augustus, andere maanden op afspraak Prijs: gratis Info: Toerisme Kruibeke (zie achterflap), De Westhinder rolde in 1950 als prototype uit het dok in een reeks van drie lichtschepen. Ruim vijftig jaar later ligt dit maritiem bezoekerscentrum aan anker voor talrijke feesten, vergaderingen, tentoonstellingen, Stadhuis van Lokeren Adres: Groentemarkt 1, 9160 Lokeren Bezoek: Begeleide bezoeken op aanvraag Info: Toerisme Lokeren (zie achterflap) Het Lokerse stadhuis is al sinds 1761 dé referentie voor Vlaamse rococoarchitectuur. Het ontwerp van David t Kindt kreeg een geslaagde uitbreiding op de Groentemarkt. De administratieve stadsdiensten vonden tevreden onderdak in deze harmonische nieuwbouw. Geboortehuis van Broeder Isidoor Adres: Okkevoordestraat, 9170 Sint-Gillis-Waas Bezoek: zomer van 7.30 tot 19 u., winter van 7.30 tot 18 u. Prijs: gratis Isidoor de Loor werd als boerenzoon geboren op 18 april Paus Johannes Paulus II beloonde diens liefdadige leven door de eenvoudige broeder zalig te verklaren in Stadhuis van Sint-Niklaas Adres: Grote Markt 1, 9100 Sint-Niklaas Bezoek: enkel groepsbezoeken mogelijk Info: Toerisme Sint-Niklaas (zie achterflap) Aan de kop van de grootste Belgische markt prijkt het stadhuis van Sint-Niklaas. Dit neogotische bouwsel is al het derde stadhuis van Sint-Niklaas en symboliseert de welvaart van de textielindustrie. De 40 meter hoge belforttoren herinnert aan de bloeiende nijverheid van toen. Gemeentehuis van Stekene Adres: Stadionstraat 2, 9190 Stekene Prijs: gratis Bezoek: tijdens de kantooruren Info: dienst Cultuur & Toerisme Stekene (zie achterflap) Cultuurtocht met Reynaert 46 Dit neogotisch gebouw dateert van en is ontworpen door architect Edmond de Perre-Montigny uit Gent. Het is als monument beschermd in 1995 en onderging een grondige renovatie in

21 Beelden in Temse Adres: Wilfordkaai en omgeving, 9140 Temse Info: Toerisme Temse (zie achterflap) Kaailopers zijn uniek voor steden aan de stroom. Zij draafden langs de dokken op zoek naar havenarbeid. Deze en andere kleurrijke figuren inspireerden de Temse kunstenaars tot indrukwekkende beeldengroepen. Den Bruine, de Mekker en de Schele Wringer lieten zich graag een mal aan meten. Maar ook typische spotnamen als De Tuysscher en de Azijnzeker kregen een eigen beeltenis. Cultuurtocht met Reynaert De Zaat Adres: AC De Zaat, Frans Boelplein 1, 9140 Temse Bezoek: begeleide bezoeken aan het Administratief Centrum op aanvraag Prijs: 7,50/groep (rondleiding 30 minuten) Info: Toerisme Temse (zie achterflap) Net buiten het centrum van Temse vind je de Zaat, een volksnaam voor de vroegere Boelwerf. In 1994 sloot het bedrijf definitief de deuren. Tien jaar later startte de aanleg van een groot woon-en werkgebied langs de Schelde: De Zaat. 87 hectare woningen, winkels en bedrijven vervangen het scheepsdorp van weleer. Als herinnering aan het verleden, kreeg elke residentie een nautische naam. Eén hijskraan is overeind gebleven en blijft aan de rand van het nieuwe Temse staan, als een symbolisch eerbetoon aan de scheepsbouwers. Het gemeentelijk Administratief Centrum De Zaat werd ondergebracht in het voormalige administratief complex van de Boelwerf. Na een grondige renovatie biedt dit gebouw nu onderdak aan het gemeentepersoneel en de politie. Vierschaar Adres: Dorp 54, 9185 Wachtebeke 48 Na toelating van Filips II (vanaf 1579 ) zetelden de eerste rechters in dit gebouw. In het midden van de voorgevel van dit in 1938 gerestaureerde gebouw, prijkt sinds de 17de eeuw het wapen van de familie Della Faille d Assende. 49

22 Streekgastr nomie Op Wase wijze watertanden. De woorden strelen je tong, net als de streekgebonden prachtgerechten. Reynaert de Vos en de zijnen nodigen je uit aan hun feestdis, waar je likkebaardend geniet van de verscheidenheid van het gebied: artisanale mosterdhapjes geblust met een fris schuimende Wase Wolf, ambachtelijke hoeveproducten en een zoet Reynaertgebakje toe. Tijdens het Ambachtelijk Weekend (zie p.157), Open Bedrijvendag of voor groepen op afspraak tonen de streekpioniers hun kunsten aan het grote publiek. Culinaire doe-het-zelver? Voeg dan woord bij gebraad dankzij het gratis receptenboekje van de Streekgerechtenwedstrijd. Daarin staan menu s met streekproducten, bedacht én op de kaart gezet door Wase topchefs. Kom maar op, honger! Cultuurtocht met Reynaert Goossens Fruitsappen Adres: Potterstraat 169, 9170 Sint-Pauwels (Sint-Gillis-Waas) Bezoek: van maandag tot vrijdag van 8.30 tot u. en op zaterdag van 8.30 tot 18 u. Info: T , fruitsappen.goossens@proximedia.be, Goossens Fruitsappen mijdt elke toegevoegde smaak- of kleurstoffen uit zijn heerlijke vruchtensappen. Ideaal bij het ontbijt of bij verkoudheid! Een wintervoorraad is snel opgeslagen in het verkooppunt en promotiecentrum van Oost-Vlaamse streekproducten, waar je ook zonder moeite de meest veelzijdige cadeaumand vult