Grafische Instructie. Adobe InDesign. Adobe Apple InDesign Tekstkaders stalen openen stijlen zoom corps plaatsaanduidingstekst document

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Grafische Instructie. Adobe InDesign. Adobe Apple InDesign Tekstkaders stalen openen stijlen zoom corps plaatsaanduidingstekst document"

Transcriptie

1 Drukwerk uitwerking Adobe Apple InDesign Tekstkaders stalen openen stijlen zoom corps plaatsaanduidingstekst document menu palletten muis aanwijzer dtp kleuren Copyright december 2014 Wytse Kloosterman

2 Hiervoor heb je gewerkt in Photoshop en in Illustrator. Photoshop om foto s in te bewerken, Illustrator om illustraties in te maken. Adobe s InDesign is het programma waarin je alles wat gedrukt wordt opmaakt. InDesign kan werken met meerdere pagina s en vooral is vooral gemaakt voor tekst en het snel kunnen werken met meerdere pagina s. Bijna alle visitekaartjes, boeken, folders, tijdschriften enzovoort worden gemaakt in InDesign. Combinatie-programma InDesign is een combinatieprogramma. In InDesign zet je tekst uit bijvoorbeeld Word, foto s uit Photoshop en Illustraties uit Illustrator. Het voordeel hiervan is dat als je een foto/illustratie/tekst-document aanpast in Word/ Photoshop/Illustrator, dat InDesign die aanpassingen ziet en meeneemt. Hierdoor kan je dus een foto plaatsen in InDesign die nog niet helemaal goed is. Je past de foto aan en deze wordt dan weer automatisch (of met een muisklik) aangepast. Pagina 2

3 Werken met Je start Illustrator op door het paarse icoon onderin je dock aan te klikken. Als je opent zie je dat er een welkom-scherm geopend word. Met dit scherm kan je een nieuw bestand aanmaken of een bestaand bestand openen. In Photoshop en Illustrator heb je al gezien dat de paletten en gereedschappen in de verschillende programma s op elkaar lijken. Ook bij InDesign is dit zo. InDesign lijkt door de paletten en gereedschappen nog het meeste weg op Illustator maar er zijn wel duidelijke verschillen. Waar je in Illustrator je document vrij gebruikt en je documentformaat niet per sé het formaat is van wat je tekent, moet je in InDesign heel bewust omgaan met de afmetingen van je document. Alles wat je op je pagina zet wordt ook gedrukt. Daarom in de InDesign werkruimte er ook op gericht dat je dat het beste kan zien. Gereedschappen Menu s Paletten Pagina 3

4 Gereedschappen om alles zo te krijgen als jij wilt Gesloten pijltje. Om lijnen en vlakken (objecten) te selecteren. Met de SHIFT-toets voeg je objecten aan de selectie toe, of verwijder je deze. Open pijltje. Om objecten in een vlak te selecteren of aan te passen. Tekst. Het belangrijkste gereedschap in InDesign(!) Om tekstvlakken te maken en tekst te selecteren. Het pen-gereedschap. Het pengereedschap werkt in InDesign hetzelfde als in Illustrator. Vlak voor inhoud. Vlakken maken waar inhoud in komt (bijvoorbeeld tekst of een afbeelding). Vlak zonder inhoud. Vlakken maken waar geen inhoud in komt (bijvoorbeeld alleen een kleur). Kleuren. Hier wordt (net zoals in Illustrator) aangegeven wat de kleur van het vlak is en wat de kleur van de lijn is. Weergave aanpassen Hier kan je de weergave aanpassen zodat je het document met of zonder hulplijnen kunt zien. Links van je scherm zie je je gereedschappen. Hiermee kan je objecten maken of bewerken. Hiernaast zie je de gereedschappen met daar bijgevoegd welke gereedschappen er zijn en wat ze doen. Druk op de gereedschappen om ze te gebruiken (of gebruik de sneltoetsen die tussen haakjes staan). Houd de knoppen met een klein pijltje rechts onderin ingedrukt om het submenu te openen. Daarnaast heb je ook nog het regelpaneel, deze zie je bovenin je scherm onder de menu s. Ook in Illustrator of Photoshop heb je deze gezien (in Photoshop kon je daar de grote van je penseel bijvoorbeeld aanpassen). In InDesign is deze nog uitgebreider (en belangrijker!) om precies te werken. Pagina 4

5 Nieuw document, de basis Bij het maken van een nieuw document zijn de instellingen ontzettend belangrijk. Stel de maten in die je document ook echt heeft. Dus pak niet standaard een A4! Pas echt de formaten zelf aan!. Paletten Rechts op je scherm vind je je paletten. Niet al je paletten, meer kan je vinden onder het menu venster. De belangrijkste paletten om in het zicht te houden, zijn: Pagina s, Lagen, Stalen, Lijn, Alineastijlen en Tekenstijlen. De mogelijkheden de paletten te rangschikken zijn in InDesign, net als in Photoshop en Illustrator, erg uitgebreid. Het biedt je de mogelijkheden paletten te groeperen in tabs en in- en uit te klappen, zowel horizontaal als verticaal. Palet pagina s Het palet Pagina s is een palet dat je in Photoshop en Illustrator nog niet eerder bent tegengekomen. In Indesign is het mogelijk om documenten te maken die uit meer dan één pagina bestaan. Denk bijvoorbeeld aan een dubbelzijdig visitekaartje of een boek van 400 pagina s. Je documentpagina s staan in het onderste deel van het palet. Bovenin staan zogenaamde stramienpagina s. Palet stalen, op de GOEDE manier kleuren toevoegen Bij Photoshop en Illustrator was je gewend om kleuren gewoon uit het kleuren palet te halen. Bij InDesign doen we dit anders, via het palet stalen. Juist op deze manier zodat je meer controle hebt over de kleuren die je gebruikt (en welke je dus niet gebruikt). Zeker bij drukken is dit belangrijk! Te veel kleuren kan je honderden euro s kosten. Het palet Stalen is in InDesign uitgebreider dan in Illustrator en Photoshop. Je kan er namelijk de kleur van een vormvlak en diens rand aangeven en mocht het kader tekst bevatten ook de tekstkleur en eventuele kleur van de outline van de tekst. Pagina 5

6 Plaatsaanduidingstekst In InDesign werk je veel met tekst. Maar het komt vaak voor dat je wel al je document wilt opmaken maar nog niet (alle) tekst hebt om er in te zetten. Hiervoor gebruik je dan de plaatsaanduidingstekst (te vinden onder tekst en dan vullen met plaatsaanduidingstekst. Let er op dat je hiervoor wel een tekstvlak moet hebben). Plaatsaanduidingstekst is een oude Latijnse tekst. Juist Latijn zodat de inhoud van de tekst niet afleid maar het er wel uit ziet als gewone tekst met woorden en zinnen. Tekstpalet Zoals je eerder al hebt kunnen lezen, is het opmaken van tekst één van de belangrijkste eigenschappen van InDesign. Je kan in het regelpaneel alleen al een hele diversiteit aan aanpassingsmogelijkheden vinden. Zo kan je er het lettertype en de stijl kiezen en allerlei eigenschappen van de tekst aanpassen, zoals corpsgrootte, interlinie, kerning, aan- en afspatiëring, horizontale en verticale aanpassing, verschuiving van de basislijn en vals cursief. Dit zijn allemaal aanpassingen, die per teken aan te passen zijn. Daarnaast zie je in je regelpaneel nog allerlei aanpassingsmogelijkheden die van toepassing zijn op de geselecteerde alinea, zoals de uitlijning, inspringing links en rechts van de gehele alinea of alleen de eerste dan wel laatste regel van de alinea. Ook heb je de mogelijkheid wit voor en wit na elke alinea op te geven en alinea s met initialen (extra grote beginletters) te laten beginnen. Veel van deze termen kom je later in deze reader nog weer tegen. (stijlen, basislijn en stramien bijvoorbeeld) Verschil tussen beeldscherm en print Op het scherm lijkt alles kleiner of groter dan dat het is. Daarnaast is het op beeldscherm prettiger als iets groter is dan dat het op papier zou zijn. Tekst is daardoor vaak een probleem. Leer jezelf aan om in een document leestekst (dus bijvoorbeeld deze tekst die je nu leest) niet groter te maken dan corps 10 (maar liever nog 9). Koppen kunnen uiteraard wel groter zijn. Misschien dat dit klein lijkt op het beeldscherm maar als je het print zal je zien dat het veel mooier is. [ leestekst maximaal corps 10 ] Pagina 6

7 Opdracht 1 Krant/cover Je hebt al een beetje gewerkt in InDesign en doordat je al gewerkt hebt met Photoshop en Illustrator ken je ook al een beetje de werking van de software. Je kan dus al een start maken. Voor je eerste InDesign opdracht maak je de voorkant van een krant. Deze maak je alleen met tekst volgens de vaste elementen zoals ze hieronder bij de eisen staan. Zorg dat je pagina leesbaar wordt! Je mag bij andere kranten afkijken hoe ze dit doen. Zorg dat je voorpagina mooi opgemaakt is als een echte krant! Eisen Formaat pagina: A3 Geen kleuren gebruiken, alleen zwart, wit en grijstonen Gebruik alleen tekst, geen afbeeldingen of illustraties (lijnen mogen wel) Tekst mag plaatsaanduidingstekst zijn Corpsgrote leestekst maximaal 9 Gebruik de volgende vaste tekst elementen. Naam van de krant Jaar en nummer slogan van de krant prijs per stuk en per abbonement 1 groot artikel (hoofdartikel) 1 column 4 kleine artikelen Advertentieruimte 100 mm bij 50 mm 1 Pagina 7

8 Meerdere pagina s Meerdere pagina s snel werken en overzicht houden Zoals je al gezien hebt kan je met InDesign vooral met meerdere pagina s werken (sterker nog, het is vooral bedoelt voor meerdere pagina s). Hierin heb je twee verschillen; pagina s naast elkaar en pagina s onder elkaar (dit kan je instellen bij een nieuw document of aanpassen bij je bestaande document onder bestand > documentinstellingen ). Pagina s naast elkaar gebruik je voor bijvoorbeeld tijdschriften. Als je een tijdschrift bekijkt dan zie je dat er eigenlijk twee pagina s op 1 vel papier staan (dit noemen we een spread). Bij losse pagina s onder elkaar zie je ze ook echt onder elkaar staan. Dit gebruik je voor bijvoorbeeld een verslag of deze reader. Hierbij worden de vellen los geprint of gedrukt en niet met elkaar op een blad. Pagina s kan je toevoegen en verwijderen op je pagina s pallet. Ook kan je hier de volgorde veranderen door te klikken en te slepen met een pagina. Tekstkaders verbinden Het is natuurlijk prettig als je een word document in een tekstvlak plakt en het door moet lopen op een ander tekstvlak dat tekst door kan lopen. Gelukkig kan dit met InDesign ook. Als een tekstvlak meer tekst bevat dan in het vlak past wordt dit weergegeven met een rode plus in de rechter onderhoek. Door op dit rode kruis te klikken en daarna op een ander tekstvlak te klikken zijn de kaders aan elkaar verbonden en loopt de tekst door. Lagen In InDesign kan je ook werken in lagen, net zoals je dat in Illustrator gedaan hebt. Zo kan je bijvoorbeeld lagen aan- en uitzetten om bepaalde elementen wel of niet zichtbaar te maken. Handig bij bijvoorbeeld bij het maken van een pdf. Denk bijvoorbeeld aan een catalogus, die in meer talen wordt uitgegeven. Maar zelfs in een visitekaartje kan het gebruik van lagen handig zijn. Zo zou je alle vaste gegevens (logo s, adresgegevens etc.) in een vaste laag zetten en voor variabele gegevens (naam, functie, mobiel telefoonnummer) een andere. Als je de vaste laag dan op slot zet, kan je niet per ongeluk een logo verplaatsen of weg- gooien. Daarnaast is het ook handig om in lagen te werken als je wil dat bepaalde gegevens altijd bovenop staan, zoals bijvoorbeeld de paginanummering. Pagina 8

9 Bestanden plaatsen Je hebt de mogelijkheid om in InDesign naast tekst (uit bijvoorbeeld een Wordbestand) ook afbeeldingen te plaatsen. Zo kan je natuurlijk Adobe Illustrator bestanden (.ai) en Adobe Photoshop-bestanden (.psd) native plaatsen in InDesign. Daarnaast is het ook mogelijk tal van andere bestandsformaten te plaatsen in InDesign zoals bijvoorbeeld allerlei afbeeldingsformaten (.jpg,.tif,.eps etc.) maar ook Excel-bestanden (.xls), PDF-bestanden en zelfs open InDesign-bestanden. Bestanden een beeld zegt meer dan....doc We hebben geleerd dan InDesign een koppelingsprogramma is. Afbeeldingen plaatsen we daardoor in InDesign altijd als koppeling zodat we de originele afbeelding aan kunnen blijven passen en dit automatisch (of met een muisklik) vernieuwd wordt in InDesign. Let er hierbij op dat InDesign altijd de originele afbeelding nodig heeft. Het plaatsen zelf Plaatsen we een bestand dan doen we dit altijd door we in het menu bestand naar plaatsen te gaan. Je plaatst dan het bestand en ziet het ook in het pallet koppelingen weer terug. Je Indesign-bestand zal altijd op zoek gaan naar het geplaatste bestand. Mocht je het verplaatsen dan moet je de koppeling bijwerken. Als InDesign het bestand niet kan vinden staat er een rood bolletje met een vraagteken erin. Als je het geplaatste bestand wijzigt, zie je in je koppelingen-palet een geel driehoekje met een uitroepteken. Je zal de koppeling ook nu moeten bijwerken..ai.psd Je kan ook een in Illustrator gemaakte illustratie door middel van kopiëren/ plakken in InDesign plaatsen. Op deze manier verschijnt je Illustrator bestand ook niet in je koppelingenpalet. Dit betekent echter ook dat je de illustratie nu alleen nog in InDesign kan aanpassen. Je gebruikt dit doorgaans alleen bij simpele [ cmd+d ] vormen, die je in InDesign niet kan tekenen, maar daar wel wil kunnen bewerken. Als je in je Illustrator-bestand steunkleuren gebruikt worden deze mee-geïmporteerd in InDesign en komen ze in je stalenpalet terecht. Dit geldt alleen voor steunkleuren. CMYK-kleuren, die je in Illustrator gebruikt hebt, worden niet meegenomen. Pagina 9

10 Adobe Illustrator bestanden Photoshop bestanden & Illustrator bestanden plaatsen Je kan bij het plaatsen zogenaamde importopties weergeven. Zo kan je er bijvoorbeeld voor kiezen alleen de illustratie zelf te plaatsen (selectiekader) mits deze binnen het tekengebied staat in Illustrator. Mocht je in Illustrator je illustratie exact gepositioneerd hebben in het tekengebied en wil je deze positionering bij het plaatsen behouden, kies je bij de importopties voor Media. Je zal merken dat nu het gehele tekengebied uit Illustrator wordt geplaatst. Let op! Objecten die in je Illustrator-bestand buiten het tekengebied staan, kan je niet plaatsen in InDesign Adobe Photoshop bestanden Ook Photoshop bestanden zijn erg flexibel te gebruiken in InDesign. Als je in Photoshop delen van je beeld transparant hebt gemaakt, worden deze ook in InDesign transparant. Als je photoshop bestand opgebouwd is uit meerdere lagen, kan je de zichtbaarheid van de lagen in InDesign aanpassen onder de menu-optie Object-Opties objectlaag... Je kan hier kiezen om de aanpassing in de zichtbaarheid van de lagen te behouden door te kiezen voor Overschrijvingen laagzichtbaarheid behouden Als de laagzichtbaarheid afwijkt van die in Photoshop verschijnt er in je koppelingenpalet een rood oogje naast de koppeling. Tekst omloop Als je in je opmaak ook een afbeelding of kleurvlak wilt plaatsen kan je de tekst eromheen laten lopen. De mogelijkheden om tekst te laten omlopen zijn niet alleen beperkt tot rechthoekige kaders. Je kan complexe vormen gebruiken voor tekstomloop. Zo kan je bijvoor- beeld een in Photoshop vrijstaand gemaakt object in InDesign plaatsen en de tekst er zo omheen laten lopen, dat deze de contouren van het photoshop-bestand volgt. Dit alles kan je doen met het pallet tekst omloop. Et ide nihic totatet ut accus aut quidunt aut as dolum volut de verchilit et autem eaturitis eum et am dentios maximacest es simintem. Ad quis alitatur, nulliqu ibustem quam, nam, sum rem. Itati testiis ut aut unt por modi Moluptam volest, sit pos aut quid quos rem simaio et officabo. Ita con consequia am velignam asin por modic to beatam r e p e r - nam harumque sus, con nest mo millorum videlicae apitiatio be Ipsundignim est aut in nos is aut occupta ssitatur aruptat aut el ex- plis quam voloriam is eum quo volenis atque ist,equae doluptures ad quidero omnienis dolo tem quibus aut qui que listo L e s s i m lamenihilit aut ut offictate verum ex- plab imporit eatis magniminist imet ea ne que volupit quam dunducias dolo in reprepe rnatis eos a quis quias v o l e n t plitate aut am undaessitas atus. Vel eum ipsapera comnihilibus de volupta spicimil molupit asperum, ius maiost vit labo. Nam, as dolorio quo odi dolupta tempele cuptat inimenihic to ilibus cum res maximus as que pra sed et officilitiis modicia consequam eaque volo de ex et eostem quia voluptassime volupta ssunti sectus. Tatenes quae. Obis dolorio rectet et inctum ipic totas doluptatibus abor molupta tioressunti odissed exceperchil eum faccae provide porepra cus as apelitatur Pagina 10

11 Opdracht 2 Heb je in de vorige opdracht gewerkt aan de voorkant, zonder kleuren en afbeeldingen, nu mag je aan de slag met 3 pagina s van de binnenkant! En dit keer wel met kleuren en afbeeldingen. Maar vergeet niet wat je in de eerste les geleerd hebt! Tekst! Maak ook nu de tekst leesbaar door te kiezen voor een bepaald lettertype, corpsgrote, interlinie enz. Zorg dat je ook deze pagina s mooi opmaakt is als een echte krant! Eisen Formaat 3 keer een pagina A3 Toegevoegd aan je cover, pagina s naast elkaar! (opmaken als spread mag dus) Gebruik kleuren, kleurvlakken, lijnen en afbeeldingen Tekst mag plaatsaanduidingstekst zijn Corpsgrote leestekst maximaal 9 Tekst opgemaakt en alinea s en koppen toegevoegd Gebruik de volgende vaste elementen. Strip colofon (weet je niet wat dit is? zoek het op!) naam en pagina van de krant op iedere pagina op iedere pagina een advertentie ruimte met een advertentie die je zelf hebt opgemaakt Minstens 3 artikelen per pagina Advertentieruimte 100 mm bij 50 mm 2 Pagina 11

12 Basislijnen Door tekst die over twee of meer kolommen loopt netjes op één en dezelfde hoogte te laten lopen krijg je meer overzicht op je pagina en doet deze dus minder rommelig aan. Hiervoor bestaat er in InDesign een basislijnraster. Dit is een raster met horizontale lijnen met een vooraf opgegeven afstand waarop de tekst staat. Door de tekst vast te zetten op het basislijnraster kan de tekst alleen daar staan waar basislijnen staan. De instellingen van het raster zijn in InDesign een beetje verstopt. Je vindt ze onder de menuoptie: InDesign-Voor- keuren-rasters... Werken met lijnen om vorm te geven De optie tekst uitlijnen op basislijnraster vind je in het regelpaneel bij de alineaopties helemaal rechts of in het palet Alinea (cmd+alt+t ) onderaan. Stramien In het palet meerdere pagina s zie je in je pagina s een A staan. Dit betekend dat de vormgeving gebaseerd is op je A-stramien welke je helemaal bovenaan datzelfde pallet ziet. Wat je op de stramien pagina zet zal op iedere pagina terug komen. Handig dus voor vaste elementen als een logo of kleurvlak maar ook voor bijvoorbeeld een pagina nummering. Je komt in je A-stramien door te dubbelklikken hierop. Je komt weer terug in een gewone pagina door weer op een pagina te klikken in je palet. Bij een dubbelzijdig document ( Pagina s naast elkaar aangevinkt) Bestaat het A-Stramien uit twee pagina s. Je kan nu voor de linker en de rechter pagina afwijkende gegevens op het stramien vastleggen. Raster en hulplijnen Handig is om je document op te maken via een raster. Veel magazine s en boeken gebruiken een raster om zo door het hele document een vormgeving te hebben die bij elkaar past. Ook kranten werken hiermee. Meestal is dit een raster die uit kolommen bestaat. Hierbij zet je al je kaders binnen deze kolommen maar kies je er zelf voor of dit 1 of meerdere kolommen zijn. Dit voorkomt dat je meerpagina document rommelig gaat worden en, als je bladert, je het gevoel hebt dat je tekst gaat springen. Pagina 12

13 Snel en makkelijk werken zoals InDesign bedoeld is Stijlen Als je eenmaal je tekst hebt vormgegeven, zoals je dat wilt en alle eigenschappen naar wens hebt aangepast, kan je deze instellingen vastleggen in een stijl. Voor hele alinea s heet dit een alineastijl. Mocht je alleen een bepaald woord of teken een bepaald afwijkend uiterlijk willen geven (bijvoorbeeld een vet, cursief of gekleurd woord binnen een zin) dan kan je hiervoor een tekenstijl aanmaken. Zo n alineastijl kan bijzonder handig zijn als je met teksten werkt waarin kopjes subkopjes, chapeaus of citaten voorkomen en je voortdurend van stijl moet wisselen. Je kan namelijk aan een alineastijl een toetscombinatie koppelen waardoor je met één toets- combinatie de geselecteerde tekst de juiste vormgeving kan meegeven. Een alinea wordt altijd afgesloten met een harde return (de grote entertoets). Tip! Je kan verborgen tekens aanzetten waardoor je kan zien waar spaties, returns, tabs en andere tekens staan. Zet daarvoor de weergave op Normaal (w) en je ziet de ver- borgen tekens door cmd+alt+i tegelijk in te drukken. Je vindt deze optie ook onder het menu Tekst onderaan. Bestanden opslaan Als je in InDesign je document met alle afbeeldingen en verschillende teksten hebt opgemaakt, is het belangrijk dat je alle elementen, die je gebruikt hebt in je document bewaart, zodat je niet voor verrassingen komt te staan als je later je InDesign document opent en er plotseling afbeeldingen ontbreken, die je tijdens het opmaken eventjes op je bureaublad had gezet en later bij het opruimen hebt weggegooid. Als dat gebeurt bestaat er in je InDesign document nog wel de koppeling naar het document, maar deze kan je niet meer gebruiken, omdat het gekoppelde bestand ontbreekt. Als je nu je document zou willen printen of er een pdf van zou willen maken, wordt de ontbrekende koppeling niet goed verwerkt en is het resultaat onbruikbaar. Pagina 13

14 En nu goed opslaan... Pakketmap Om te zorgen dat je geen afbeeldingen vergeet op te slaan bestaat er de functie Pakket maken (cmd+alt+shift+p). Je vindt deze functie onder de menuoptie Bestand-Pakket... Voordat je alles verzamelt kan je in het overzicht nog controleren of alle koppelingen zijn bijgewerkt en er geen RGB-beelden zijn gebruikt. Dit krijg je ook te zien in het venster van pakketmap maken. Ook zie je hier of alle gebruikte lettertypes aanwezig zijn. Deze kunnen namelijk ook worden verzamelt in het pakket, echter is het verzamelen van lettertypes via het pakket maken geen garantie, dat alle lettertypes op andere computers op een juiste wijze geladen en gebruikt kunnen worden. Als je, nadat je in het venster hebt gecontroleerd of alles aanwezig is, klikt op Pakket... kan je kiezen waar de map met alle bestanden komt te staan en is er een aantal aanvinkopties waarmee je bepaalde onderdelen wel en niet kan mee verzamelen. De map, die wordt aangemaakt bevat nu een alle gebruikte onderdelen uit je document én het InDesign-document. Daarbij wordt altijd een verzamelrapport (s.txt) bewaart, waarin de gegevens, die je in het overzicht hebt gezien worden omschreven. PDF bestand maken Wanneer je document klaar is, is het tijd om er een pdf-bestand van te maken. Dat kan als proef, dat je via wil versturen, of een drukklaar pdf-bestand dat je wilt aanleveren aan een drukker. De makkelijkste manier een pdf te maken is d.m.v. exporteren (cmd+e). Je vindt dit onder de menuoptie Bestand-Exporteren... Je ziet, dat je je document naar allerlei verschillende bestandsformaten kan exporteren. Je kiest voor Adobe PDF, geeft het document een naam en klikt op Bewaar. Nu verschijnt een venster waar je alle instellingen voor het pdf bestand kan instellen afhankelijk van waarvoor je het pdf-bestand wil gebruiken. Pagina 14

15 Voor een pdf bestand, dat je op een website plaatst, heb je andere instellingen nodig dan voor een document dat de drukker wil hebben. Zo zal je - om het bestand zo klein mogelijk te houden - een pdf voor de website op een lagere resolutie schrijven, dan een pdf bestand voor een drukker. Ook wil een drukker graag, dat je je document voorziet van afloop en snijtekens, wat voor de pdf op je website niet mooi is. Als je eenmaal alle instellingen juist hebt voor de pdf die je wil schrijven, kan je ook hier deze voorinstelling opslaan om later nogmaals te gebruiken. Je hoeft dan niet alle instellingen nog eens langs te gaan. Afdrukken als boekje Bij een tijdschrift heb je vast al gezien dat de pagina s in een andere volgorde gedrukt of geprint worden dan dat je zelf hebt aangegeven. Dit kan je automatisch laten doen door naar het menu bestand te gaan en dan naar boekje afdrukken. Meer hierover lees je in een reader speciaal hiervoor. Pagina 15

16 Opdracht 3 Ook dit keer ga je verder met de krant. Naast een voorkant en de eerste binnen pagina s ga je nu aan de slag met 4 pagina s. Ook nu pas je de technieken van deze les weer toe. Eisen Formaat 3 keer een pagina A3 Toegevoegd aan je cover en binnen pagina s, pagina s naast elkaar! (opmaken als spread mag dus) Gebruik kleuren, kleurvlakken, lijnen en afbeeldingen Tekst mag plaatsaanduidingstekst zijn Corpsgrote leestekst maximaal 9 Tekst opgemaakt en alinea s en koppen toegevoegd Gebruik de aangeleverde tekst en foto s! De tekst moet passen... Maak gebruik van je basislijn, schets eerst een ontwerp daarna pas een toepassing Maak gebruik van hulplijnen en raster Pas al je pagina s aan met gebruik van je A-stramien Sla je complete boekje op als PDF en pakketmap 3 Pagina 16

17 Wat lever je in eind van de periode? Opdracht 1 - miniboekje In de stijl van je GVO opdracht maak je voor GVI een miniboekje welke aan je label toegevoegd zou kunnen worden. Formaat staat vast, kleurgebruik is CMYK, binnen je GVO thema, wat de inhoud moet worden van dit miniboekje krijg je mee tijdens de lessen. Opdracht 2 - label Het label dat je maakt voor GVO werk je uit binnen GVI. De basis voor het label werk je uit in InDesign. Inleveren Planning Je levert digitaal op usb-stick de eindproducten samen met alle oefenopdrachten in als pakketmap en als PDF. (2v: logo als illustrator bestand + digitaal de werktekening). Je zet alle opdrachten (met duidelijke naamgeving) in een map achternaamvoornaamklas) Verdieping (2v klassen) Logo Het logo welke je bij GVO ontwerpt ga je verder uitdiepen binnen GVI. In een werktekening leg je de ankerpunten en basisvormen vast welke je in Illustrator uitwerk. InDesign Voor InDesign zijn je eisen uitgebreid. Week 6/lesweek 1 Uitleg: Opstart InDesign Techniek: Tekstkaders, tekst, 1 pagina, stalen Opdracht: 1. krant Week 7/lesweek 2 Uitleg: Meer pagina s, tekstomloop, afbeeldingen Techniek: Tekstkaders verbinden, tekst omloop, afbeeldingen, meerdere pagina s Opdracht: Krant pagina Week 8/lesweek 3 Uitleg: Opmaak Techniek: Basislijn, stramien, raster + hulplijnen Opdracht: Krant pagina Verdieping: 2v uitleg werktekening (logo) Week 10/lesweek 4 Uitleg: Start uitwerking eindopdracht Opdracht: GVI: mini-info-boekje (GVO: label, etiket, 2v: logo) Verdieping: logo uitwerken naar werktekening Week 11/lesweek 5 en Week 12/lesweek 6 Uitwerking Week 13/lesweek 7 Inleveren woensdag voor 16:00 uur! Week 14/lesweek 8 (zelfstandige) opdracht Week 9 / Voorjaarsvakantie Pagina 17

Grafische Instructie. Adobe InDesign. Adobe Apple InDesig Tekstkaders stalen openen stijlen zoom corps plaatsaanduidingstekst document

Grafische Instructie. Adobe InDesign. Adobe Apple InDesig Tekstkaders stalen openen stijlen zoom corps plaatsaanduidingstekst document Drukwerk uitwerking Adobe Apple InDesig Tekstkaders stalen openen stijlen zoom corps plaatsaanduidingstekst document menu palletten muis aanwijzer dtp kleuren Copyright december 2014 Wytse Kloosterman

Nadere informatie

Grafische Instructie. Adobe Illustrator. Adobe Apple Illustrator Pentool selectie openen vector zoom selecteren document

Grafische Instructie. Adobe Illustrator. Adobe Apple Illustrator Pentool selectie openen vector zoom selecteren document Logo uitwerking Adobe Apple Illustrator Pentool selectie openen vector zoom selecteren document Illustraties maken menu palletten muis aanwijzer dtp kleuren Copyright juni 2013 Wytse Kloosterman Gewone

Nadere informatie

Grafische Instructie. Adobe Illustrator. Adobe Apple Illustrator Pentool selectie openen vector zoom selecteren document

Grafische Instructie. Adobe Illustrator. Adobe Apple Illustrator Pentool selectie openen vector zoom selecteren document Logo uitwerking Adobe Apple Illustrator Pentool selectie openen vector zoom selecteren document Illustraties maken menu palletten muis aanwijzer dtp kleuren Copyright juni 2013 Wytse Kloosterman Gewone

Nadere informatie

voor drukwerk In InDesign zijn foto s geplaatst (cmd+d) en niet gecopyeerd en geplakt

voor drukwerk In InDesign zijn foto s geplaatst (cmd+d) en niet gecopyeerd en geplakt Aftekenlijst Om je ontwerpen ook zo uit de printer of drukpers te krijgen zoals jij bedacht hebt, is het belangrijk dat het technisch in orde is. Belangrijk daarbij is vooral CMYK, 300 dpi en 3 mm afloop.

Nadere informatie

Grafische Instructie. Drukklaar aanleveren. snijtekens afloop milimeter Photohop InDesign printer drukwerk Pantone raster cmyk

Grafische Instructie. Drukklaar aanleveren. snijtekens afloop milimeter Photohop InDesign printer drukwerk Pantone raster cmyk Drukwerk Drukraster snijtekens afloop milimeter Photohop InDesign printer drukwerk Pantone raster cmyk PDF afdrukken pre-flight koppelingen dtp kleuren Druk klaar aanleveren Druk klaar aanleveren betekend

Nadere informatie

OPDRACHTKAART. Thema: Prepress. InDesign 15. Pagina s PP-01-15-01. Voorkennis: De vorige praktijkopdrachten afgerond.

OPDRACHTKAART. Thema: Prepress. InDesign 15. Pagina s PP-01-15-01. Voorkennis: De vorige praktijkopdrachten afgerond. OPDRACHTKAART PP-01-15-01 Pagina s Voorkennis: De vorige praktijkopdrachten afgerond. Intro: In bijna alle boeken en tijdschriften die je opent, zie je dat de pagina s genummerd zijn. Het is natuurlijk

Nadere informatie

De kopjes in je flyer hebben een kleur die je zelf gemaakt hebt en die kleur heb je je eigen naam gegeven.

De kopjes in je flyer hebben een kleur die je zelf gemaakt hebt en die kleur heb je je eigen naam gegeven. Intro Herhaling Wat ga je doen? Je gaat een flyer maken in InDesign, dubbelzijdig. Daarin moeten minimaal 3 foto s op 300 DPI op 100% in CMYK geplaatst zijn. In je flyer heb je alineastijlen gebruikt,

Nadere informatie

Les 1. Digitale Media - DTP 1

Les 1. Digitale Media - DTP 1 Intro InDesign werkt met objecten, dit zijn alle elementen die je op een pagina kunt plaatsen. Bijvoorbeeld hulplijnen, om aan te geven waar de marges van de pagina s komen, maar ook tekstkaders, illustratiekaders,

Nadere informatie

Inleiding 11. Over de auteur 13 Wat heeft u verder nodig? 14 Systeemvereisten 14 InDesign aanschaffen Starten met InDesign 15

Inleiding 11. Over de auteur 13 Wat heeft u verder nodig? 14 Systeemvereisten 14 InDesign aanschaffen Starten met InDesign 15 Inhoud Inleiding 11 Over de auteur 13 Wat heeft u verder nodig? 14 Systeemvereisten 14 InDesign aanschaffen 14 1 Starten met InDesign 15 1.1 Voorkeuren resetten 16 1.2 Beginnen 17 1.3 De werkruimte 18

Nadere informatie

InDesign downloaden Adobe InDesign

InDesign downloaden Adobe InDesign InDesign downloaden Adobe InDesign is een desktop publishing-programma (DTP) voor het opmaken van pagina's voor drukwerk. Ga via Adobe.com/nl/downloads.html de proefversie downloaden. Allereerst meld je

Nadere informatie

InDesign CS3. Gereedschappen

InDesign CS3. Gereedschappen Gereedschappen Selecteren gereedschap (V) Direct selecteren gereedschap (A) Pen gereedschap (P) Tekst gereedschap (T) Potlood (N) Lijn gereedschap (,) Rechthoekkader gereedschap (F) Rechthoek gereedschap

Nadere informatie

InDesign CS6. Gereedschappen

InDesign CS6. Gereedschappen Gereedschappen Selecteren gereedschap (V) Direct selecteren gereedschap (A) Pagina gereedschap (Shift+P) Tussenruimte gereedschap (U) Inhoud verzamelen gereedschap (B) Tekst gereedschap (T) Lijn gereedschap

Nadere informatie

Hieronder ziet u alle functionaliteiten van uw teksteditor onder elkaar ( op alfabetische volgorde).

Hieronder ziet u alle functionaliteiten van uw teksteditor onder elkaar ( op alfabetische volgorde). Uw TEKSTEDITOR - alle iconen op een rij Hieronder ziet u alle functionaliteiten van uw teksteditor onder elkaar ( op alfabetische volgorde). Afbeelding (zie foto) Bestanden (zie link) Broncode Citaat Documenten

Nadere informatie

7 stramienen. maken en gebruiken. Stramienen maken. Wat ken je na dit hoofdstuk? Tips en richtlijnen voor werken met stramienen

7 stramienen. maken en gebruiken. Stramienen maken. Wat ken je na dit hoofdstuk? Tips en richtlijnen voor werken met stramienen 7 stramienen maken en gebruiken Een stramien is te vergelijken met een achtergrond die je snel op een reeks pagina s kunt toepassen. Objecten in een stramien staan op alle pagina s Wat ken je na dit hoofdstuk?

Nadere informatie

Met de intuïtieve interface van InDesign CC kunt u op eenvoudige wijze uitdagende lay-outs maken zoals u hier ziet. Het is belangrijk dat u het

Met de intuïtieve interface van InDesign CC kunt u op eenvoudige wijze uitdagende lay-outs maken zoals u hier ziet. Het is belangrijk dat u het Met de intuïtieve interface van InDesign CC kunt u op eenvoudige wijze uitdagende lay-outs maken zoals u hier ziet. Het is belangrijk dat u het werkgebied van InDesign kent zodat u de krachtige mogelijkheden

Nadere informatie

Uw TEKSTEDITOR - alle iconen op een rij

Uw TEKSTEDITOR - alle iconen op een rij Uw TEKSTEDITOR - alle iconen op een rij Hieronder ziet u alle functionaliteiten van uw teksteditor onder elkaar ( op alfabetische volgorde). Afbeelding (zie foto) Bestanden (zie link) Broncode Citaat Documenten

Nadere informatie

Muse Stappenplan Interactieve vormgeving en productie

Muse Stappenplan Interactieve vormgeving en productie 1. Pagina aanmaken Je maakt een nieuw bestand, de standaardinstellingen kun je zo laten staan. Dit formaat is namelijk op de meeste beeldschermen te bekijken. Je ziet onderaan een witte pagina staan en

Nadere informatie

OPDRACHTKAART. Thema: Prepress. Photoshop 5. Omgaan met de pengereedschappen PP-03-05-01. Voorkennis: De vorige Photoshop-opdrachten afgerond.

OPDRACHTKAART. Thema: Prepress. Photoshop 5. Omgaan met de pengereedschappen PP-03-05-01. Voorkennis: De vorige Photoshop-opdrachten afgerond. OPDRACHTKAART PP-03-05-01 Omgaan met de pengereedschappen Voorkennis: De vorige Photoshop-opdrachten afgerond. Intro: Je kunt delen van een foto selecteren. Dat doe je met de selectiegereedschappen. Je

Nadere informatie

Safira CMS Handleiding

Safira CMS Handleiding Safira CMS Handleiding Inhoudsopgave 1Mappen en artikelen... 2 1.11.1 Naam wijzigen map/ pagina... 3 1.21.2 Website structuur: nieuwe pagina aanmaken, pagina verwijderen, pagina blokkeren, structuur wijzigen...

Nadere informatie

HTA Software - Klachten Registratie Manager Gebruikershandleiding

HTA Software - Klachten Registratie Manager Gebruikershandleiding HTA Software - Klachten Registratie Manager Gebruikershandleiding Inhoudsopgave Hoofdstuk 1: Opstarten en inloggen, overzicht startscherm, uitleg symbolen Hoofdstuk 2: aanmaken relaties Hoofdstuk 1: Opstarten

Nadere informatie

bigfreddy.com Handleiding BigFreddy software Oktober 2012 Big Freddy 3.2 Inhoudsopgave: Pagina Starten:

bigfreddy.com Handleiding BigFreddy software Oktober 2012 Big Freddy 3.2 Inhoudsopgave: Pagina Starten: Handleiding BigFreddy software Oktober 2012 Big Freddy 3.2 Inhoudsopgave: Starten: Taakbalken: Taakbalk 1 Taakbalk 2 Taakbalk 3 Taakbalk 4 - Categorieën - Updates - Product kiezen - Afbeeldingen kiezen

Nadere informatie

OPDRACHTKAART. Thema: Prepress. InDesign 13. Stijlen PP Voorkennis: De vorige praktijkopdrachten afgerond.

OPDRACHTKAART. Thema: Prepress. InDesign 13. Stijlen PP Voorkennis: De vorige praktijkopdrachten afgerond. OPDRACHTKAART PP-01-13-01 Stijlen Voorkennis: De vorige praktijkopdrachten afgerond. Intro: Als je een tijdschrift leest, zie je dat alle pagina s op elkaar lijken. De teksten hebben bijvoorbeeld allemaal

Nadere informatie

lagen en tekengebieden

lagen en tekengebieden Inhoud lagen en tekengebieden... 2 lagen... 2 tekengebieden... 4 linialen... 7 hulplijnen... 8 tekengebied verkleinen... 9 afmetingen tekengebied aanpassen... 10 natekenen van een kers... 12 het origineel

Nadere informatie

illustrator Alleen een hands- on.. LESBRIEVEN

illustrator Alleen een hands- on.. LESBRIEVEN illustrator LESBRIEVEN HANDS- ON: OPDRACHTEN: SITE MET ALLE OEFENINGEN VOORKENNIS: PLAATSEN WEBINHOUD GEBRUIK FLASH Adobe illustrator Hét pakket uit de Adobe- suite om vector- a?eeldingen mee te bewerken

Nadere informatie

Handleiding Word de graad

Handleiding Word de graad Handleiding Word 2010 3de graad Inhoudsopgave Regelafstand 3 Knippen 3 Kopiëren 5 Plakken 6 Tabs 7 Pagina-instellingen 9 Opsommingstekens en nummeringen 12 Kopteksten en voetteksten 14 Paginanummering

Nadere informatie

Tips; fotoboek maken (bron: hema.nl)

Tips; fotoboek maken (bron: hema.nl) Tips; fotoboek maken (bron: hema.nl) tekst roteren Draai je tekst zodat het mooi onder of op je scheef geplaatste foto staat. Of maak zelf leuke labels in combinatie met clipart. 1. kies de clipart (bij

Nadere informatie

De basis in Indesign. Snelcursus indesign 1

De basis in Indesign. Snelcursus indesign 1 De basis in Indesign Inhoud Een eerste document in Indesign 2 1Nieuw document 2 Open het programma Indesign 2 Instellingen wijzigen? 2 Oude instellingen gebruiken 3 MARGES EN KOLOMMEN AANPASSEN 3 De stramien

Nadere informatie

Handleiding. Cv templates. Venbroekstraat AS Nieuwkuijk

Handleiding. Cv templates. Venbroekstraat AS Nieuwkuijk Handleiding Cv templates Inhoudsopgave Inhoudsopgave 2 Maak een keuze: 1 of 2 pagina s 3 Tekst wijzigen 3 Grootte van tekstblok wijzigen 3 Kleur of lettertype veranderen 3 Lettertypes installeren 3 Profielfoto

Nadere informatie

Lijnen/randen en passe-partouts maken met Photoshop.

Lijnen/randen en passe-partouts maken met Photoshop. Lijnen/randen en passe-partouts maken met Photoshop. Les 1: Witte rand om de foto m.b.v. canvasgrootte. 1. Open de foto in Photoshop. 2. Klik in menu AFBEELDING op CANVASGROOTTE 3. Zorg dat in het vakje

Nadere informatie

3 Hoofdstuk 03: Werken met afbeeldingen

3 Hoofdstuk 03: Werken met afbeeldingen 1 Hoofdstuk 01: Inleiding Werkomgeving verkennen Werken met lagen 2 Hoofdstuk 02: Een nieuw document maken en werken met kaders 1 Een nieuw document maken Voorinstellingen opslaan, gebruiken, verwijderen

Nadere informatie

Comic Life: Maak een fotostrip in de klas

Comic Life: Maak een fotostrip in de klas Comic Life: Maak een fotostrip in de klas Wat ga je doen? Je gaat een fotostrip maken met het programma Comic Life. Hiermee kun je gemakkelijk je eigen verhaal construeren. In het programma kun je per

Nadere informatie

OPDRACHTKAART. Thema: Prepress. InDesign 7. Tekst en paden PP-01-07-01. Voorkennis: De vorige praktijkopdrachten afgerond.

OPDRACHTKAART. Thema: Prepress. InDesign 7. Tekst en paden PP-01-07-01. Voorkennis: De vorige praktijkopdrachten afgerond. OPDRACHTKAART PP-01-07-01 Tekst en paden Voorkennis: De vorige praktijkopdrachten afgerond. Intro: Je hebt al tekst geplaatst en bewerkt, maar je kunt in InDesign nog meer dingen doen met tekst. In deze

Nadere informatie

OPDRACHTKAART. Thema: Prepress. Photoshop 2. Selecteren, verplaatsen en roteren PP-03-02-01. Voorkennis: Introductie Photoshop (6.0) afgerond.

OPDRACHTKAART. Thema: Prepress. Photoshop 2. Selecteren, verplaatsen en roteren PP-03-02-01. Voorkennis: Introductie Photoshop (6.0) afgerond. OPDRACHTKAART PP-03-02-01 Voorkennis: Introductie Photoshop (6.0) afgerond. Intro: Na het inkleuren van een lijntekening, gaan we nu delen van foto s bewerken. Je kunt met verschillende selectiegereedschappen

Nadere informatie

Digitaal printen binnen Grafimedia VMBO. Opdracht

Digitaal printen binnen Grafimedia VMBO. Opdracht Digitaal printen binnen Grafimedia VMBO Opdracht Opdrachtkaart DR-06-10-01 Voorkennis: Je hebt de opdracht DR-06-01 tot en met DR-06-03 afgerond. Intro: Je gaat een dekblad maken voor een geniete A5 bloc

Nadere informatie

SPOT-UV. Een simpele handleiding om snel en makkelijk uw document SPOT-UV klaar te maken.

SPOT-UV. Een simpele handleiding om snel en makkelijk uw document SPOT-UV klaar te maken. SPOT-UV Een simpele handleiding om snel en makkelijk uw document SPOT-UV klaar te maken. KORTE UITLEG Voorbereidingen voor het aanbrengen van spot-uv Wat is spot-uv? SPOT-UV lak is een glanzende lak die

Nadere informatie

1.FLYER SMARTPHONE Opdracht: Google, Zoekhulpmiddelen Achtergrond verwijderen van foto, Toverstaf

1.FLYER SMARTPHONE Opdracht: Google, Zoekhulpmiddelen  Achtergrond verwijderen van foto, Toverstaf 1.FLYER SMARTPHONE Opdracht: Ontwerp een flyer voor je smartphone met eigen foto, spiegeling, officiële logo, informatie over je abonnement en een passende achtergrond. Google, Zoekhulpmiddelen In Photoshop

Nadere informatie

GEBRUIKERSHANDLEIDING ELBAPRINT SERVICE

GEBRUIKERSHANDLEIDING ELBAPRINT SERVICE Softwarevereisten Stap 1: Inloggen of een account aanmaken Stap 2: Etiketformaat kiezen Stap 3: Achtergrond kiezen of vanuit een onbedrukt etiket werken Stap 4: Uw gegevens importeren in de etiketten of

Nadere informatie

Opdracht: Ontwerp een flyer voor je smartphone met een eigen foto, met spiegeling, officiële logo, tekst en passende achtergrond.

Opdracht: Ontwerp een flyer voor je smartphone met een eigen foto, met spiegeling, officiële logo, tekst en passende achtergrond. 1.Flyer Smartphone Opdracht: Ontwerp een flyer voor je smartphone met een eigen foto, met spiegeling, officiële logo, tekst en passende achtergrond. Formaat en Geavanceerd zoeken In Photoshop open je een

Nadere informatie

Indesign Magazine. Indesign Magazine 1

Indesign Magazine. Indesign Magazine 1 Indesign Magazine Inhoud Zoek voorbeelden op het internet. 2 Nieuw document 2 Pagina instellingen 2 Aantal pagina s 2 paginaformaat 2 Kolommen 2 Marges 2 Werkruimte 2 De omslag 3 Illustratie kader 3 Foto

Nadere informatie

design ook items uitsnijden

design ook items uitsnijden (fig1) Hulplijnen zetten Om het ontwerp netjes uit te snijden is het handig om eerst hulplijnen te zetten. (fig1) Nu is het zaak om eerst voor je zelf te bepalen wat is layout en wat is design. Al het

Nadere informatie

OPDRACHTKAART. Thema: Prepress. InDesign 12. Tabs PP-01-12-01. Voorkennis: De vorige praktijkopdrachten afgerond.

OPDRACHTKAART. Thema: Prepress. InDesign 12. Tabs PP-01-12-01. Voorkennis: De vorige praktijkopdrachten afgerond. OPDRACHTKAART PP-01-12-01 Tabs Voorkennis: De vorige praktijkopdrachten afgerond. Intro: Als je naar de achterkant van een cd-hoesje kijkt, zie je vaak dat de nummers onder elkaar staan. Achter de nummers

Nadere informatie

De breedte van het bestand voor het omslag wordt 343 mm en de hoogte is 246 mm. De rug van het boek is 11 mm.

De breedte van het bestand voor het omslag wordt 343 mm en de hoogte is 246 mm. De rug van het boek is 11 mm. Omslag opmaken in Word Open een nieuw bestand en ga naar Paginaindeling / Pagina instelling / Tab Marges. En geef de onderstaande waarden in: Boven: Onder: Binnenkant: Buitenkant: Rugmarge: Afdrukbestand:

Nadere informatie

CURSUS DIGITAAL ATELIER Photoshop/ Illustrator/ Indesign

CURSUS DIGITAAL ATELIER Photoshop/ Illustrator/ Indesign CURSUS DIGITAAL ATELIER Photoshop/ Illustrator/ Indesign EEN DOCUMENT DRUKKLAAR MAKEN A. Waar moet ik absoluut op letten? B. Hoe doe ik dit? 3. Een preflight pakket maken in Indesign 4. Drukklare PDF maken

Nadere informatie

Handleiding. Cv templates. Venbroekstraat AS Nieuwkuijk

Handleiding. Cv templates. Venbroekstraat AS Nieuwkuijk Handleiding Cv templates Inhoudsopgave Inhoudsopgave 2 Maak een keuze: 1 of 2 pagina s 3 Tekst wijzigen 3 Grootte van tekstblok wijzigen 3 Kleur of lettertype veranderen 3 Lettertypes installeren 3 Profielfoto

Nadere informatie

Handleiding voor bloemenboek (open boek)- PP 2007

Handleiding voor bloemenboek (open boek)- PP 2007 Handleiding voor bloemenboek (open boek)- PP 2007 1. Raster en hulplijnen Klik met rechter muisknop in een lege dia Klik in het afrolmenu op Raster en hulplijnen en stel onderstaande eigenschappen in 2.

Nadere informatie

Een panoramafoto maken in Photoshop CS2

Een panoramafoto maken in Photoshop CS2 Een panoramafoto maken in Photoshop CS2 Marc Cielen - Versie 1.0 - Februari 2006 - Alle foto s en illustraties: marc-en-ciel Alles uit deze uitgave mag vrij verspreid en gekopieerd worden, mits vermelding

Nadere informatie

Kalender. Stap 3 Sla je document direct op in je zojuist aan gemaakte map, zodat je alles van begin af aan goed ordent.

Kalender. Stap 3 Sla je document direct op in je zojuist aan gemaakte map, zodat je alles van begin af aan goed ordent. Kalender Stap 1 Maak een nieuwe map aan op je account of USB-stick. Hierin gaan we alles opslaan dat met deze opdracht te maken heeft. DUS WE GOOIEN NIETS WEG! Stap 2 Maak in Indesign een document aan

Nadere informatie

De tekstverwerker. Afb. 1 de tekstverwerker

De tekstverwerker. Afb. 1 de tekstverwerker De tekstverwerker De tekstverwerker is een module die u bij het vullen van uw website veel zult gebruiken. Naast de module tekst maken onder andere de modules Aankondigingen en Events ook gebruik van de

Nadere informatie

Handleiding teksteditor

Handleiding teksteditor In deze handleiding leggen we de werking van de teksteditor uit. De teksteditor wordt gebruikt voor het bewerken van tekst. Uw tekstpagina s bewerkt u met deze editor, maar u vindt m op vele plekken terug.

Nadere informatie

Opdracht 1 Maak van een collegekaart met eigen foto in de huisstijl van het Koning Willem 1 College.

Opdracht 1 Maak van een collegekaart met eigen foto in de huisstijl van het Koning Willem 1 College. Collegekaart Opdracht 1 Maak van een collegekaart met eigen foto in de huisstijl van het Koning Willem 1 College. Vensters Voor we met deze eerste opdracht beginnen zorgen we ervoor dat de juiste Vensters

Nadere informatie

OPDRACHTKAART. Thema: Prepress. Photoshop 8. Afbeeldingsgrootte en canvasgrootte PP-03-08-01. Voorkennis: De vorige Photoshop-opdrachten afgerond.

OPDRACHTKAART. Thema: Prepress. Photoshop 8. Afbeeldingsgrootte en canvasgrootte PP-03-08-01. Voorkennis: De vorige Photoshop-opdrachten afgerond. OPDRACHTKAART PP-03-08-01 Afbeeldingsgrootte en canvasgrootte Voorkennis: De vorige Photoshop-opdrachten afgerond. Intro: Na het gebruik van de gereedschappen uit de vorige opdrachten, ga je de afmetingen

Nadere informatie

Publiceren basisrooster

Publiceren basisrooster Publiceren basisrooster Inleiding Op deze pagina DESKTOP In dit hoofdstuk laten we u zien hoe u het rooster kunt publiceren zodat het zichtbaar wordt in het portal en in de app. Ook ziet u hoe u eenvoudig

Nadere informatie

Mediacollege Amsterdam

Mediacollege Amsterdam 1 x project Bedrijf X heeft een nieuw product ontworpen dat nog niet bestaat en nog niemand kent, en vraagt aan jou of jij er voor wilt zorgen dat zij naamsbekendheid krijgen. Met andere woorden, of jij

Nadere informatie

Handleiding. HetSchoolvoorbeeld.nl. Versie 2.2 - juni 2014. Websites voor het onderwijs. Meest recente uitgave: www. hetschoolvoorbeeld.

Handleiding. HetSchoolvoorbeeld.nl. Versie 2.2 - juni 2014. Websites voor het onderwijs. Meest recente uitgave: www. hetschoolvoorbeeld. HetSchoolvoorbeeld.nl Websites voor het onderwijs Handleiding Versie 2.2 - juni 2014 Meest recente uitgave: www. hetschoolvoorbeeld.nl/handleiding Handleiding HetSchoolvoorbeeld 2.2 Pagina 1 Inhoud Inhoud

Nadere informatie

196 CEWE *)zie einde les

196 CEWE *)zie einde les www.sencomp.nl 196 CEWE *)zie einde les laatst gewijzigd 29 oktober 2012 Uw keuze voor het maken van een fotoboek met CEWE. Deze cursus bestaat uit 5 delen.indien u gekozen heeft voor Hema lees Hemafotoboek

Nadere informatie

Handleiding Wordpress

Handleiding Wordpress Handleiding Wordpress Inhoudsopgave 1. Inloggen 2. Berichten en Pagina s 3. Afbeeldingen en video s 4. Weblinks 1. Inloggen 1.1 Inloggen bij Wordpress We starten met het inloggen op je WordPress gebaseerde

Nadere informatie

INSTALLATIE IN PRINT INSTALLEREN. Aan de slag met Communicate In Print

INSTALLATIE IN PRINT INSTALLEREN. Aan de slag met Communicate In Print AAN DE SLAG INSTALLATIE In deze handleiding worden de stappen besproken die doorlopen worden bij het installeren van de volledige versie Communicate In Print LET OP! WANNEER U EERDER EEN VERSIE VAN IN

Nadere informatie

Snel een begin maken met Front-Page voor een eigen website. blad 1

Snel een begin maken met Front-Page voor een eigen website. blad 1 Snel een begin maken met Front-Page voor een eigen website. blad 1 Je gaat zelf een eenvoudige web site maken en zult deze eerst op papier moeten ontwerpen. Je maak een met daaronder sub-pagina s en eventueel

Nadere informatie

EEN DRUKKLARE PDF STAP VOOR STAP

EEN DRUKKLARE PDF STAP VOOR STAP EEN DRUKKLARE PDF STAP VOOR STAP Algemene aanleverinstructies Naamgeving bestanden: - Geef bestanden geen naam meer dan 26 karakters. - Geef geen speciale tekens of spaties. - Gebruik alleen alfabet, cijfers

Nadere informatie

Ontwerp je eigen krant

Ontwerp je eigen krant Ontwerp je eigen krant 1. Maak een nieuw document van 800 px op 1200px met een resolutie van 72 ppi transparant 2. Voeg een nieuwe laag toe, vul deze met wit en noem deze laag kleur. Pagina 1 3. Geef je

Nadere informatie

Zelf albumbladen maken in Word 2003

Zelf albumbladen maken in Word 2003 Zelf albumbladen maken in Word 2003 Het maken van albumbladen in Word is niet moeilijk, maar laten zien hoe het precies gaat, hangt af van de versie van Word. Hieronder volgt de instructie voor Word 2003.

Nadere informatie

In Photoshop kun je afbeeldingen bewerken en aanpassen door de diverse toevoegingen en effecten die je wilt toepassen op aparte lagen uit te voeren.

In Photoshop kun je afbeeldingen bewerken en aanpassen door de diverse toevoegingen en effecten die je wilt toepassen op aparte lagen uit te voeren. PhotoShop Les 2 Werken met lagen, kleuren en transparantie Een digitale foto is een eigenlijk een simpel ding. Als je hem van heel erg dichtbij bekijkt is het niets meer dan een aantal rijen en kolommen

Nadere informatie

Handleiding internet Het maken van pagina s

Handleiding internet Het maken van pagina s Handleiding internet Het maken van pagina s Hoofdstuk IV Vullen van pagina s met tekst en beeld Het vullen van een pagina met tekst en beeld In dit hoofdstuk gaan we een van de pagina s vullen met tekst

Nadere informatie

Tekenen met Floorplanner

Tekenen met Floorplanner Overzicht Het scherm 1. Zoom 2. Opslaan 3. Verdieping tab 4. Undo / Redo 5. Constructiemenu 6. Bibliotheek 7. Tekenvlak Eigenschappenmenu s De plattegrond wordt opgebouw uit verschillende elementen: ruimtes,

Nadere informatie

Handleiding. HetSchoolvoorbeeld.nl. HetSchoolvoorbeeld 2.1. Websites voor het onderwijs. Websites Social media Mediawijsheid Grafisch ontwerp

Handleiding. HetSchoolvoorbeeld.nl. HetSchoolvoorbeeld 2.1. Websites voor het onderwijs. Websites Social media Mediawijsheid Grafisch ontwerp HetSchoolvoorbeeld.nl Websites voor het onderwijs Handleiding HetSchoolvoorbeeld 2.1 Websites Social media Mediawijsheid Grafisch ontwerp Handleiding HetSchoolvoorbeeld 2.1 Pagina 1 Inhoud 1 Opbouw van

Nadere informatie

Handleiding Wordpress CMS 4-5-2015

Handleiding Wordpress CMS 4-5-2015 Handleiding Wordpress CMS 4-5-2015 Inhoud 1. Het dashboard.... 3 2. Een pagina of bericht aanpassen.... 5 3. Een nieuw bericht toevoegen... 6 4. Een pagina maken... 7 5. Website met sitebuilder... 8 6.

Nadere informatie

Opdracht Maak een collegekaart met eigen foto, logo KW1C, teksten, barcode en foto.

Opdracht Maak een collegekaart met eigen foto, logo KW1C, teksten, barcode en foto. 1. Collegekaart Opdracht Maak een collegekaart met eigen foto, logo KW1C, teksten, barcode en foto. Vensters Voor we met deze eerste opdracht beginnen zorgen we ervoor dat de juiste Vensters (Windows)

Nadere informatie

Aan de slag met AdminView

Aan de slag met AdminView Aan de slag met AdminView uitgebreide handleiding S for Software B.V. Gildeweg 6 3771 NB Barneveld tel 0342 820 996 fax 0342 820 997 e-mail info@sforsoftware.nl web www.sforsoftware.nl Inhoudsopgave 1.

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 Basistraining Templates I

Hoofdstuk 2 Basistraining Templates I Hoofdstuk 2 Basistraining Templates I Blocks maken in PDF Velden samenstellen Masks Afbeeldingskaders Achtergrond afbeeldingen Tabposities Installatie Plugin Oefeningen pagina - 1 Invul velden en samengesteld

Nadere informatie

VANDERPERK GROEP Postadres: Bezoekadres:

VANDERPERK GROEP Postadres: Bezoekadres: Aanleverinstructies VANDERPERK GROEP 0184 688 377 info@vanderperk.nl www.vanderperk.nl Postadres: Postbus 25, 2964 ZG Groot-Ammers Bezoekadres: Van Leeuwenhoekweg 3, 2964 LJ Groot-Ammers Handleiding aanleveren

Nadere informatie

Hoofdstuk 8 - Snelfiches Word

Hoofdstuk 8 - Snelfiches Word Hoofdstuk 8 - Snelfiches Word 8.1. Word starten 93 8.2. Een nieuwe tekst maken 94 8.3. Tekst meteen bewaren 95 8.4. Tekst schrijven 96 8.5. Tekst veranderen en verplaatsen 97 8.6. Een tabel maken 99 8.7.

Nadere informatie

Ga naar http://www.domeinnaam.nl/wp-admin en log in met de gebruikersnaam en wachtwoord verkregen via mail.

Ga naar http://www.domeinnaam.nl/wp-admin en log in met de gebruikersnaam en wachtwoord verkregen via mail. INLOGGEN Ga naar http://www.domeinnaam.nl/wp-admin en log in met de gebruikersnaam en wachtwoord verkregen via mail. Vul hier je gebruikersnaam en wachtwoord in en klik op Inloggen. Bij succesvolle login

Nadere informatie

www.bandito.nl 1 Belangrijk om te weten: Een boekje maken De voorbereiding

www.bandito.nl 1 Belangrijk om te weten: Een boekje maken De voorbereiding Met BANDITO kan je zelf makkelijk een boek ontwerpen door gebruik te maken van de basisvormen en de editor. Neem, voor je begint, even de tijd om deze handleiding door te lezen. Het helpt je op weg en

Nadere informatie

www.sencomp.nl 194 Aldi Windows Laatst gewijzigd 15 oktober 2012 Uw keuze voor het maken van een fotoboek is Aldi. Deze cursus bestaat uit 5 delen.

www.sencomp.nl 194 Aldi Windows Laatst gewijzigd 15 oktober 2012 Uw keuze voor het maken van een fotoboek is Aldi. Deze cursus bestaat uit 5 delen. www.sencomp.nl 194 Aldi Windows Laatst gewijzigd 15 oktober 2012 Uw keuze voor het maken van een fotoboek is Aldi. Deze cursus bestaat uit 5 delen. Deel 1 Aldi printsoftware downloaden en installeren Deel

Nadere informatie

27/01/2012 MULTI MEDIA PHOTOSHOP. File:MultiMedia/Photoshop M. Peters

27/01/2012 MULTI MEDIA PHOTOSHOP. File:MultiMedia/Photoshop M. Peters 27/01/2012 MULTI MEDIA PHOTOSHOP File:MultiMedia/Photoshop M. Peters Multi Media Cursus Photoshop CS3 / CS5 In dit naslagwerk vind je een korte uitleg van Photoshop CS3/ CS5. Als je de cursus stap voor

Nadere informatie

Quark & Adobe Indesign

Quark & Adobe Indesign Quark & Adobe Indesign Aanwijzingen voor het gebruik van Quark en Indesign QuarkXPress (incl. aanmaak van een PDF in QuarkXPress) - Templates (sjablonen): Gebruik steeds onze templates die u op onze website

Nadere informatie

ZILVER folie. Een simpele handleiding om snel en makkelijk uw document zilver folie klaar te maken.

ZILVER folie. Een simpele handleiding om snel en makkelijk uw document zilver folie klaar te maken. ZILVER folie Een simpele handleiding om snel en makkelijk uw document zilver folie klaar te maken. KORTE UITLEG Voorbereidingen voor het aanbrengen van zilver folie Wat is zilver folie? Zilver folie is

Nadere informatie

Je ziet het ontwerpscherm voor je. Ontwerpen is actief en dat zie je aan de linkeronderkant van je scherm net boven de taakbalk.

Je ziet het ontwerpscherm voor je. Ontwerpen is actief en dat zie je aan de linkeronderkant van je scherm net boven de taakbalk. Inhoudsopgave frontpage 2003... 2 een thema gebruiken... 4 afbeeldingen op de pagina zetten... 5 knoppen maken... 8 knoppen maken in linkerframe... 10 een tabel maken... 12 opdrachten... 14 een fotopagina

Nadere informatie

Les19 Schaaktornooi (les Greenstuff)

Les19 Schaaktornooi (les Greenstuff) Les19 Schaaktornooi (les Greenstuff) Beginfoto Bijsnijden 1) Open de afbeelding les19 Schaakbord.jpg en snij de foto bij zodat het bovenste donker groene deel wat verdwijnt. (Gereedschap Uitsnijden, in

Nadere informatie

InDesign Opdrachten. InDesign Inleiding

InDesign Opdrachten. InDesign Inleiding InDesign Opdrachten Onderstaande opdrachten zijn individueel. Maak de volgende vier oefeningen in InDesign. Het ontwerpen van een pagina met foto en tekst. Het ontwerpen van een pagina met foto en tekst

Nadere informatie

Handleiding Albupad - Album Page Designer versie 1600

Handleiding Albupad - Album Page Designer versie 1600 1 Handleiding Albupad - Album Page Designer versie 1600 Albupad (Album Page Designer) is een computerprogramma waarmee u gemakkelijk en snel albumbladen voor bijvoorbeeld postzegels kunt maken. Met het

Nadere informatie

Doorlopend patroon. Behang, gordijnen, bekledingsstoffen, verpakkingen. Dit dessin herhaalt zich en sluit naadloos op elkaar aan.

Doorlopend patroon. Behang, gordijnen, bekledingsstoffen, verpakkingen. Dit dessin herhaalt zich en sluit naadloos op elkaar aan. Doorlopend patroon Behang, gordijnen, bekledingsstoffen, verpakkingen zijn vaak voorzien van een opdruk, een dessin. Dit dessin herhaalt zich en sluit naadloos op elkaar aan. In b.v. 3D max worden ook

Nadere informatie

Handleiding om uw website/webshop aan te passen

Handleiding om uw website/webshop aan te passen Handleiding om uw website/webshop aan te passen ONDERWERP PAGINA 1. Hoe moet ik inloggen in het beheer? 2 2. Hoe pas ik een bestaande pagina aan? 2 3. Hoe plaats ik een afbeelding? 3 4. Hoe maak ik een

Nadere informatie

Computer Club Bodegraven. 10-4-2012

Computer Club Bodegraven. 10-4-2012 1 8 Alvorens we etiketten kunnen afdrukken moet u beschikken over: 1. Programma Works 2. Vellen met etiketten; noteer merk en nummer, dat heeft u straks nodig. b.v. Rank Xerox, nr. 3R96298 (21 stuks/vel

Nadere informatie

Handicom. Symbol for Windows. Image Manager. (Versie 4) Handicom, 2011, Nederland

Handicom. Symbol for Windows. Image Manager. (Versie 4) Handicom, 2011, Nederland Handicom Symbol for Windows Image Manager (Versie 4) Handicom, 2011, Nederland Inhoud Inleiding... 2 1. Image Manager hoofdscherm...3 1.1 Onderdelen van het venster...3 1.2 Het scherm veranderen...3 1.2.1

Nadere informatie

Instructie Digitaal aantekeningen maken in pdf

Instructie Digitaal aantekeningen maken in pdf Instructie Digitaal aantekeningen maken in pdf Veel cursusmaterialen ontvang je in pdf. Om het digitaal werken eenvoudiger te maken, leer je in deze instructie hoe je gemakkelijk digitaal aantekeningen

Nadere informatie

Na het inloggen met de gegevens die je hebt gekregen, verschijnt het overzichtsscherm zoals hieronder:

Na het inloggen met de gegevens die je hebt gekregen, verschijnt het overzichtsscherm zoals hieronder: Inhoud van de website invoeren met de ContentPublisher De inhoud van websites kan worden ingevoerd en gewijzigd met behulp van een zogenaamd Content Management Systeem (CMS). De websites van Muismedia

Nadere informatie

Samenvoegen met Word en Excel 2010

Samenvoegen met Word en Excel 2010 Samenvoegen met Word en Excel 2010 Inhoudsopgave Samenvoegen Word-Excel / Mailingen... 2 Tip Samenvoegvelden automatisch markeren... 4 Tip Installeer PDF-creator... 7 Tip Sla het Word-document en Excel-document

Nadere informatie

Thema: Prepress. Photoshop

Thema: Prepress. Photoshop Photoshop OPDRACHTKAART PP-03-01-01 Voorkennis: Je moet met een computer om kunnen gaan. Intro: Adobe Photoshop is een computer-programma voor het bewerken van foto s, illustraties en lijnmodellen. Het

Nadere informatie

11. Na een aantal keren selecteren en op de delete knop drukken ziet mijn egel er nu zo uit:

11. Na een aantal keren selecteren en op de delete knop drukken ziet mijn egel er nu zo uit: Open Paint.Net 1. Klik op "Bestand" 2. Klik op "Openen " 3. Zoek de afbeelding "eend" op en open hem. 4. Herhaal de stappen 1 tot en met 3 maar open nu de afbeelding "egel". 5. Je hebt nu beide afbeeldingen

Nadere informatie

Handleiding Word 2010

Handleiding Word 2010 Handleiding Word 2010 1 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze handleiding mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand dan wel openbaar gemaakt in einge vorm of op enige

Nadere informatie

Handleiding Mijneigenweb.nl

Handleiding Mijneigenweb.nl Handleiding Mijneigenweb.nl Inhoud 1 Inloggen 2 Kleurenschema en lettertype 2.1 Kies een standaard kleurenschema 2.2 Kleurenschema en lettertypes aanpassen/ zelf samenstellen 3 Logo 4 Visual 4.1 Eigen

Nadere informatie

Een boek opmaken in Word

Een boek opmaken in Word Een boek opmaken in Word Wilt u een boek opmaken in Word, dan geven wij u graag de onderstaande uitleg. Vaststellen lay out en witmarges Bij Probook Media kunt u boeken uitgeven in verschillenden formaten

Nadere informatie

IQ LEADS Adres: Curieweg 8E Postcode: 2408 BZ Plaats: ALPHEN AAN DEN RIJN Telefoon: (0172)

IQ LEADS Adres: Curieweg 8E Postcode: 2408 BZ Plaats: ALPHEN AAN DEN RIJN Telefoon: (0172) 1 Inhoud Tips voor u begint... 3 Beginnen met WordPress... 4 Login... 4 Dashboard... 4 Back-up maken van uw website... 5 Bloggen en Pagina s... 6 Tekst editor... 6 Nieuwsbericht maken (Bloggen)... 6 Pagina

Nadere informatie

PowerPoint Mijn naam is; Cees van Aarle

PowerPoint Mijn naam is; Cees van Aarle Mijn naam is; Cees van Aarle Boodschap / Doelgroep Wat vind je doelgroep belangrijk? Aandachtspunt; - waarin onderscheid je jezelf van de rest, - wat maakt je uniek? Hoe maak je dat anderen duidelijk,

Nadere informatie

Handleiding voor bloemenboek (open boek)- PP 2010

Handleiding voor bloemenboek (open boek)- PP 2010 Handleiding voor bloemenboek (open boek)- PP 2010 Belangrijk!!! De 2 animaties "Samenvouwen" en "Uittrekken", die nodig zijn om het boek te maken, ontbreken in de versie PP 2010. Daarom is het nodig dat

Nadere informatie

Aan de slag met Word 2016? Ontdek de basisfuncties. Maak een nieuw document aan, typ teksten en maak het geheel vervolgens netjes op.

Aan de slag met Word 2016? Ontdek de basisfuncties. Maak een nieuw document aan, typ teksten en maak het geheel vervolgens netjes op. Word 2016 - basis Aan de slag met Word 2016? Ontdek de basisfuncties. Maak een nieuw document aan, typ teksten en maak het geheel vervolgens netjes op. Welke Word? Word 2016 is te koop als onderdeel van

Nadere informatie

Afdrukken van barcode-etiketten met Avery Designpro

Afdrukken van barcode-etiketten met Avery Designpro Afdrukken van barcode-etiketten met Avery Designpro Doel: Korte handleiding om met Designpro software etiketten af te drukken met een barcode met automatische doornummering. Het stroomschema om met Designpro

Nadere informatie

Handleiding ZKM Online. Versie 2.1

Handleiding ZKM Online. Versie 2.1 Handleiding ZKM Online Versie 2.1 Februari 2015 Inhoudsopgave 1. Inloggen... 3 1.1 Eerste keer dat je inlogt... 3 1.1.1 Profiel... 4 1.1.2. Wachtwoord (wijzigen)... 4 1.1.3. Bureau... 5 1.1.4. Consultants

Nadere informatie

PDF XCHANGE EDITOR Waarom PDF XHCANGE Editor?

PDF XCHANGE EDITOR Waarom PDF XHCANGE Editor? PDF XCHANGE EDITOR PDF XHCANGE editor is een programma om PDF bestanden te lezen en te bewerken. Deze handleiding is geschreven voor versie 5.5 van PDF XCHANGE editor. Als je een andere versie gebruikt

Nadere informatie