»» Afbeelding 0.1 Let je niet op tijdens een installatie van gratis software, dan kan je browser er naderhand zo uitzien.

Transcriptie

1 Inleiding Ben je vaak en veel achter een pc of Mac te vinden, dan heb je vast wel een paar favoriete programma s. Misschien verschilt de software die je op je werk gebruikt wel heel erg van wat je thuis gebruikt, omdat de programma s prijzig zijn. Voor elke dure applicatie is er echter een gratis alternatief. Zo hoef je geen cent uit te geven om productief te zijn in eigen huis of in een kleine zakelijke omgeving. Wellicht is er één pakket in het bijzonder dat je vaak gebruikt, of ooit hebt gebruikt, maar dat ontzettend veel kost om mee te werken. Neem bijvoorbeeld het grafische pakket Adobe Photoshop, dat tegenwoordig minstens een paar honderd euro kost. Wist je dat er alternatieven zijn die precies dezelfde resultaten opleveren? Je moet ze alleen even weten te vinden. Soms zijn wel een paar aanpassingen nodig om alles vertrouwd te laten lijken, maar dan heb je ook precies het gewenste pakket. Gratis software is in alle vormen en smaken verkrijgbaar, maar er zijn belangrijke zaken waar je op moet letten bij het installeren van de pakketten. Sommige bedrijven krijgen bijvoorbeeld betaald om de installaties van hun software te laten vergezellen door andere programma s of zelfs vrij vervelende werkbalken. Let je niet goed op tijdens een installatie, dan kan er dus veel troep achterblijven (bijvoorbeeld in je browser, zoals in afbeelding 0.1). Gelukkig is er ook ontzettend veel software die je zonder wat voor verplichtingen dan ook gratis kunt gebruiken. In Het kosteloze kantoor is de beste gratis software met een productief karakter verzameld. Elk duur pakket heeft een kosteloze tegenhanger en meestal blijkt deze minstens zo effectief. In dit boek leer je hoe je voor elk professioneel pakket een gratis alternatief vindt, met exact dezelfde uitkomst voor je werk of hobby. Je leest in dit boek onder andere hoe je kosteloos documenten opstelt en exporteert naar pdf. Dit kan allemaal vanaf je pc of Mac, maar ook online. Het kosteloze kantoor legt uit hoe je werkt in de cloud en voor welke activiteiten je volledig op het web je werk kunt verrichten. Wat dacht je van online fotobewerking en zelfs muziekproductie? Het kosteloze kantoor legt op heldere wijze uit hoe je buiten de dure pakketten om een hoop zaken gedaan krijgt. Denk hierbij aan het branden van dvd s, inclusief mooie menu s. Daarnaast lees je hoe je afbeeldingen bewerkt en animaties maakt in gimp, de bekendste gratis concullega van Adobe Photoshop. Wil je dat gimp er precies zo uitziet (en werkt) als Photoshop? Geen probleem, ook daar is gratis software voor. 9

2 Het kosteloze kantoor Het kosteloze kantoor richt zich met name op programma s voor Windows, omdat veel gratis software gemaakt is voor dit platform. Het komt echter vaak voor dat software ook voor Mac (of Linux) beschikbaar is en bij elk besproken programma vind je deze informatie bovenaan.»» Afbeelding 0.1 Let je niet op tijdens een installatie van gratis software, dan kan je browser er naderhand zo uitzien. 10

3 Hoofdstuk 1 Gratis software: waar komt het vandaan en is het veilig? Dit boek gaat over gratis pakketten en niet over probeerversies van betaalde software. Je leest hier alleen welke software echt compleet kosteloos is. Probeerversies zijn leuk wanneer je de intentie hebt een duur pakket uiteindelijk aan te schaffen, maar Het kosteloze kantoor draait juist om volledige, gratis programma s waar je helemaal mee uit de voeten kunt. Alle software die in dit boek genoemd wordt is veilig, mits je die ophaalt van de juiste website. Dat kan een grote verzamelsite met software zijn of de website van de ontwikkelaar. Haal je software niet van de website van de maker, dan loop je kans dat er wat reclametoestanden in de installatie zitten. Dat is niet schadelijk, maar het kan wel invloed hebben op je systeem. Let bij installaties op: werkbalken (toevoegingen aan je browser); startpagina s (een aangepaste beginpagina voor je browser); andere programma s (partnersoftware die bij je download wordt geïnstalleerd). De bovengenoemde zaken zijn altijd optioneel en verschijnen als checkboxen, ofwel kleine vakjes die je kunt uitvinken, voor of na de installatie, zoals in afbeelding 1.1.»» Afbeelding 1.1 Kijk uit voor reclame: vink alle hokjes uit om een schone installatie te krijgen. 11

4 Het kosteloze kantoor Kijk dus uit voor software die wordt gepresenteerd als gratis en als freeware, want ontwikkelaars willen soms natuurlijk wel een beetje geld overhouden aan het product. Werkbalken en gesponsorde zoeksites sla je echter met gemak over, zodat je je computer schoon houdt. Ook zijn veel gratis pakketten gekoppeld aan installaties van andere pakketten. Je dient hier goed op te letten tijdens een installatie, want voor je het weet heb je een lading troep op je systeem staan. Een paar tips bij het ophalen van gratis software: Zoek de software altijd op de site van de maker. Let bij grote downloadsites op officiële veiligheidszegels van virusscanners. Kijk uit voor downloadmanagers: ze zijn niet noodzakelijk. Let op tijdens installaties en vink altijd diensten van derden uit. 1.1 Opensourcesoftware Veel (gratis) software komt voort uit samenwerkingsverbanden tussen veel ontwikkelaars. Een programmeur maakt bijvoorbeeld een opzet voor een nieuw besturingssysteem, een groot bedrijf neemt het over en gaat ermee verder. Dit was het geval bij Android, het besturingssysteem voor mobiele telefoons. Open source betekent dat de broncode van de software open is en mag worden aangepast. Iedereen mag eraan sleutelen en er een eigen draai aan geven. Opensourcesoftware is vaak kwalitatief hoog, omdat diverse ontwikkelaars eraan hebben gewerkt. Het oogt daardoor soms wel een beetje technisch allemaal, omdat er een hoop technische mensen aan sleutelen, die minder op zaken als gebruiksvriendelijkheid voor de gewone man letten. De grafische software gimp is hier een goed voorbeeld van: de software kan evenveel als het peperdure pakket Adobe Photoshop, maar je moet een hoop drempels over om alle functies te vinden. Bij deze software is het ook niet altijd gemakkelijk om de gebruikersinterface naar het Nederlands om te zetten. Vaak is er bij opensourcesoftware een extra download nodig om alles in je eigen taal te krijgen. Verderop in het boek lees je meer over het aanpassen van installaties om software aan te passen en/of de interface in het Nederlands weer te geven. 1.2 Freeware Freeware is een ruim begrip. De term suggereert dat de software helemaal gratis is, maar er zitten hier vaak wat addertjes onder het gras. Zo krijgen de ontwikkelaars, veelal kleine zelfstandigen, slechts inkomsten van mensen die doneren of van de bedrijven waarvoor ze reclame maken. 12

5 Gratis software: waar komt het vandaan en is het veilig? In de installatie van freeware zit dan ook vaak een checkbox (zo n vierkantje met een vinkje erin) bij extra opties. Hier kom je vaak de Ask Toolbar tegen, maar daar heb je in Nederland erg weinig aan. Ask is een zoekmachine met nog geen fractie van de resultaten die Google levert en is ook nog eens gericht op de Verenigde Staten. Zie je dus tijdens de installatie de optie Installeer de Ask Toolbar, dan vink je het vakje uit (een klik met de linkermuisknop is voldoende). Freeware is echter erg interessant, omdat het vaak programma s zijn die goed werken, voor iedereen geschikt zijn en door enthousiaste hobbyisten in elkaar zijn gezet. Er bestaat bovendien ook ontzettend professionele freeware, die door gevestigde bedrijven is gemaakt. Soms willen deze bedrijven gewoon producten maken die de hele wereld nog even herinneren aan hun naam. Picasa van Google is hier een mooi voorbeeld van: dit is nagenoeg perfecte software, die gratis en zonder reclame te downloaden is (zie afbeelding 1.2).»» Afbeelding 1.2 Picasa is een vrijwel perfect product: Google verdient er niets aan maar herinnert ons aan haar naam en kwaliteit. 13

6 Het kosteloze kantoor 1.3 Softwaresites Zoek je via Google naar software op internet, dan vind je lang niet altijd direct de website van de maker (zie afbeelding 1.3). Integendeel, je stuit soms op een hele serie van websites die het programma aanbieden. Een hoge positie in Google duidt op een aantal zaken. Zo komt een goedbezochte website hoog in de lijst met resultaten te staan, maar verschijnen ook vooral de websites die jouw zoekopdracht bedienen.»» Afbeelding 1.3 Zoeken in Google betekent niet altijd dat je op de officiële website komt. Dit betekent dat deze websites actief controleren waar mensen op zoeken en dit in de pagina s van de website integreren. Zoekmachineoptimalisatie is heel normaal en maakt het vinden van software alleen maar gemakkelijker. Wel is het handig om te controleren of er een virusscanner gebruikt is om de software online te zetten. Websites met software verdienen geld met reclame. Kies je ervoor om hier te downloaden, dan moet je goed opletten wat je ophaalt en dat je niet op een reclame klikt. Vaak worden er tal van ongewenste schermen geopend. 14

7 Gratis software: waar komt het vandaan en is het veilig? Bij het zoeken naar programma s denken veel mensen dat je als zoekterm een omschrijving moet geven in combinatie met de naam van de software, maar dit hoeft niet. Je kunt gewoon gimp invoeren om de gratis fotobewerker te vinden, en Picasa om die software te vinden. In beide gevallen kom je vrijwel direct bij de officiële website terecht. Zoektermen als gratis Picasa downloaden zijn niet nodig, want er is maar één versie en die kost niets! Als je zoektermen als gratis films bewerken of hoe muziek kopiëren gebruikt, kom je eerder terecht op sites met reclame dan bij echt handige tips. Weet je al wat je zoekt, gebruik dan alleen de naam van de software. De officiële website van de maker: altijd de beste bron Heb je de kans, gebruik dan de officiële website van de software, want beter dan dit bestaat niet. In de meeste gevallen zet je gewoon.com achter de softwarenaam bij bekende pakketten (zoals Picasa) en.org bij opensourcesoftware als gimp en Open- Office. Natuurlijk is een zoekopdracht in Google altijd effectief, maar vul dan gewoon de programmanaam in en check of de resultaten correct lijken. Op de meeste officiële websites van bekende software is een kopje downloads te vinden, waar je alle mogelijke versies van software (voor Windows, Mac et cetera) aantreft. Vaak detecteert de browser je taalinstellingen en kom je zelfs al meteen op de Nederlandstalige website terecht. In alle hoofdstukken vind je de officiële downloadbron van de software, zodat je niet voor onverwachte verrassingen (bijvoorbeeld extra installaties) komt te staan. 1.4 De opensource-dvd Wil je een goed begin maken, dan is er een opensource-dvd beschikbaar, met 115 gratis programma s (zie afbeelding 1.4). De software varieert van tekstverwerkers tot inpaksoftware en chatprogramma s. Deze downloadbare schijf wordt regelmatig geüpdatet en bevat dus vrijwel altijd de nieuwste versies. Je vindt de dvd op maar moet het bestand daarna wel inladen in een virtueel schijfstation of branden op een schijf. Over de programma s waarmee je dat kunt doen lees je meer in hoofdstuk 8. 15

8 Het kosteloze kantoor»» Afbeelding 1.4 In plaats van aparte programma s downloaden kun je ook ineens 115 stuks ophalen, dankzij de opensource-dvd. Wel is dan een deel van de software in het Engels. 1.5 Troep tijdens installaties Afhankelijk van de downloadbron krijg je een bestand op de harde schijf. Soms lijkt een installatiebestand heel officieel, maar schijn kan bedriegen. Je ziet eigenlijk nooit wat er aan toevoegingen in een installatiebestand zitten. Stel je bijvoorbeeld voor dat je de nieuwste versie van Format Factory wilt ophalen. Dit is software waarmee je video s omzet naar een ander formaat. Het bestand heet gewoon ffsetup290, wat Format Factory Setup versie 2.9 suggereert. Dit klopt helemaal, maar tijdens de installatie verschijnen ineens een aantal extra opties voor installaties (zie afbeelding 1.5). Let erop dat je deze uitvinkt! 16

9 Gratis software: waar komt het vandaan en is het veilig?»» Afbeelding 1.5 Zelfs na de installatie kan software nog met reclame op de proppen komen. Het is dus vooral opletten voor- en nadat je op de knop Volgende/Next klikt bij een installatie. Ook al is software indrukwekkend en werkt deze helemaal naar behoren, een ontwikkelaar kan altijd besluiten om reclame in de installatie te verwerken. Laat je hierdoor echter niet afschrikken, want dit is altijd optioneel. 17

10 Register μtorrent 162 3D ~ Studio Max 68 -design 68 -modellen 69 -software -tekeningen 58 7-Zip 154 A AbiWord 27 Adobe ~ Digital Editions 189 ~ Illustrator 57, 64 ~ Photoshop 52 ~ Reader 29 Adult Swim 191 aimp 133 albumbeheer 47 Amateur Surgeon 192 Angry Birds 195 Anima8or 69 animaties ~ en modellen maken 68 ~ maken met gimp 56 professionele ~ 71 animatiestudio 53 annotaties 29 ~ in een pdf 32 antirootkitfunctie 90 antispamfilters 89 antispywaresoftware 96 apparaten beveiligen 101 archief 155 -bestand 117 audioproductie 113, 128 Avast! Free Antivirus 90, 91 avg Anti-Virus 89, 90 Aviary 58 ~ Falcon 62 ~ Myna 131 ~ Phoenix 60 ~ Raven 64 B Base 21 bestanden ~ beschermen 103 ~ beveiligen 103 ~ delen 160 ~ delen via het web 157 ~ inpakken 154 bestands -beheer 153 -uitwisseling 161 -verspreiding via torrents 161 besturing op afstand 149 beveiligingssoftware 98 BitTorrent 161 Blender 71 ~ Foundation 71 boeken omzetten 188 Brand 119 branden van muziek 133 brandprogramma 113 C Calc 21 Calibre 187 CamStudio 145 Canabalt 195 ccleaner 104 checkboxen

11 Het kosteloze kantoor CleanMem 110 cloud computing 178 Codecs 78 Collaboration Service 27 compressie 154 computer ~ opschonen 102 -virussen 89 configuratiescherm 111 converteren naar pdf 29 cookies 93 CorelDraw 57 Cursed Treasure 193 Cut the Rope 196 CutePDF Writer 32 D daemon Tools 122 Defraggler 106 defragmenteren 106 diavoorstelling 48, 139 digitaal design 53 Disc Imaging 123 documentbeheer 19 documenten delen 39 dopdf 35 download -managers 12 -sites 12 Draw 21 Dropbox 153, 157, 158 dvd ~ branden 82, 85 ~ openen 77 dvd Flick 83 E e-books bescherming 90 -programma s 165 epub 187 e-reader 187 Evernote 178 exacte kopieën van schijven 122 F File Splitter 103 films op dvd zetten 80 filters 56, 78 FireWire-poort 85 Format Factory 78 foto s ~ bestellen 48 bewerking van ~ 47 ~ scherper maken 61 ~ tegelijk bewerken 50 Foxit Reader 31 frames 51 Free ~ Screen To Video 147 ~ Sound Recorder 129 ~ YouTube to mp3 Converter 127 -Call 182 -Mind 175 -rip 125 -ware 12 G geanimeerde gif 51 geheugenproblemen 109 gekloonde schijf 117 gezichtsherkenning 49 Ghostscript 33 gimp 52 GimPad 55 Gimphoto 55 GimpShop 54 Glary Utilities 102 Gmail 166 Google ~ Agenda

12 Register ~ Docs 38, 140, 166 ~ Earth 69 grafisch ontwerp 52 gratis ~ software 11 ~ telefonie 179 H Hamster Free zip Archiver 156 Hotmail 165 Hotspot Shield 164 I identiteitsbescherming 90 i-link-kabels 85 Imagebestand 113, 116, 117 ImgBurn 115, 118 immuniseerfunctie 95 Impress 21, 137, 138 Inkscape 57 installatie -bestand 16 -schijf 123 instructievideo s 145 interieurdesign 73 ip-adres 163 iso ~ Recorder 115 -bestand 117 itunes 132 K kantoorpakket 20 Kindle 185 Kingdom Rush 194 klonen van schijven 124 Kongregate 193 kopiëren naar dvd 80 L Lagen (menu) 54 LibreOffice 24 ~ in het Nederlands installeren 26 linkscanner 90 Live-account 159 M Magix Music Maker 131 malware 89 markeren van tekst 29 Math 21 memo s 178 Microsoft ~ Office ~ Security Essentials 96 mindmapping 173, 175 Mobilevoip 184 mock-ups 177 mp3 tje maken 127 multimediaspeler 78 muziek ~ afspelen 132 -cd s 125 -productie 130 -spelers 132 N Nero ~ BurnLite 114 ~ Kwik Media 114 Nitro pdf Reader 30 notities 178 O omzetten ~ naar mp3 ~ naar pdf

13 Het kosteloze kantoor online ~ documenten in Word 42 ~ games 191 ~ grafische pakketten 58 ~ maildiensten 165 ~ opslag 153 ~ presentatiemakers 137 ~ presentaties 140 ~ radio 129 ~ tekstverwerkers 37 oo04kids 23 Open Document Foundation 139 OpenOffice.org 20 opensource -dvd 15 -software 12 opslagruimte 43 opstarten 108 Outlook 167, 169 P P2P-activiteit 92 partnersoftware 11 pdf 29 exporteren als ~ 25 -documenten 29 -lezer 36 -software 29 Pencil Project 177 phishing 150 Photo ~ Viewer 48 -Scape 50 Photoshop: alternatieven 52 Picasa 48 plug-ins 55 pop-ups 94 Power -Point 137 -Toy 116 presentaties en instructievideo s 137 Prey 98 Prezi 142 ~ Desktop 138 PrimoPDF 34 probeerversies 11 Project Gutenberg 185, 186 projectmanagement 173 prototypes 177 R ram 109 register 104, 105 resolutieonafhankelijk 57 Robot Unicorn Attack 191 rode ogen verwijderen 49 Roomle 74 S samenwerken aan documenten 38 Scalable Vector Graphics 57, 64 schermafbeeldingen maken 65 schijf ~ branden 113, 114 -kopieën 118 -station 113, 122 schoonmaakprogramma s 102 schoonmaken ~ van geheugen 110 ~ van je computer 105 Screenshot Captor 65 screenshots 66 SketchUp 72 SkyDrive 38, 42, 43, 153, 159, 165 Skype 179, 180 -tegoed 181 SlimPDF Reader 29 softwaresites 14 Soluto 107 Speccy 111 Spybot Search & Destroy

14 Register spyware 89, 93 -verwijderaar 103 startpagina s 11 Sweet Home 3D 74 systeem -bestanden 105 -bronnen 109 T Tango 181 TeamViewer 149 tekstverwerkers 19 ThinkFree 174 Thunderbird 169 toolbars 94 Trojaanse paarden 89 tutorials 145 U uitwisseling 153 usage tracks 95 V vector graphics 57, 64 vergaderfuncties 170 video ~ afspelen 78 ~ downloaden 86 ~ omzetten 78 Video DownloadHelper 86 virtuele stations 113, 121 virusscanners 89 vlc Media Player 77, 78 Voip (Voice over ip) 179 Voipstunt 182 W W3C-standaard 57 webdiensten 59 werk opnemen met een camera 146 werkbalken 11 ~ maken 42 werken ~ in de cloud 45 ~ met gimp 54 werkgeheugen 109, 110 Winamp 133 Windows ~ Media Player 132 ~ Movie Maker 80 ~ naar usb 120 Windows Live 42 ~ Mail 167 ~ Movie Maker 81 ~ Photo Gallery 83 -account 38 -diensten 38 witbalans 51 Writer 21 Y YouTube 126 -downloaders 86 Z zip-bestanden

15 Het kosteloze kantoor Geld besparen met gratis software Het kosteloze kantoor beschrijft de beste gratis software met een productief karakter. In dit boek leer je hoe je bij elk professioneel pakket een gratis alternatief vindt, met exact dezelfde uitkomst voor je werk of hobby. Je leest onder andere over: werken met gratis alternatieven voor MS Office onlinediensten voor beeld- en documentbewerking de gratis concurrent van Photoshop, GIMP gratis software voor de bewerking van video het kosteloos omzetten van en naar PDF het kosteloos branden en ontwerpen van dvd s en cd s Merijn de Boer (journalist, auteur) publiceert dagelijks artikelen over software voor Windows, Mac en andere (mobiele) platformen. Zijn boeken en artikelen delen een belangrijk doel: software toegankelijk maken voor iedereen. Of je nu zelfstandig ondernemer bent of in een (middel)groot bedrijf werkt; het aanschaffen van licenties voor programma s is duur. Gelukkig bestaat er een regenboog aan gratis alternatieven die net zo effectief zijn. Om goed te kunnen werken hoef je niet afhankelijk te zijn van dure pakketten Ë xhstalcy583510z 982/980