na herstelling aan de slag werkgevers en werknemers aan het woord

Transcriptie

1 na herstelling aan de slag werkgevers en werknemers aan het woord

2 De 42 forten van de Stelling van Amsterdam op een stafkaart uit 1912

3 Inleiding Leren met je handen Herstelling streeft ernaar jonge werklozen voor te bereiden op een baan of een opleiding, meestal in de bouw, de metaal of het groen. Dat doen wij vooral door ze de mogelijkheid te bieden werkervaring op te doen op een van de forten van de Stelling van Amsterdam. Daar verrichten de jongens, onder leiding van zeer ervaren werkmeesters, allerlei werkzaamheden schilderen, timmeren, dakdekken, metaalwerk, straten, groenwerk die de forten in de oude staat moeten terugbrengen. Op die manier krijgen ze de kans te kijken, of het werken in de bouw, metaal of het groen uiteindelijk bij ze past. Bewerkelijke jongeren De meeste pupillen van Herstelling hebben hun schoolopleiding niet afgemaakt en een aantal heeft ook andere problemen. Ze zijn vaak opgegroeid in de achterstandwijken van Amsterdam, met alle bijbehorende verschijnselen. Ze worden gedwongen te leven volgens de wetten van de straat, hebben geen zekerheid over huisvesting en een aantal heeft schulden, die kunnen oplopen tot onoverzichtelijke bedragen. Vooral de Marokkanen en Antillianen onder onze pupillen zijn zich erg bewust van het negatieve beeld dat de samenleving van hen heeft. De huidige beeldvorming over Moslims draagt daar voor een deel van de groep in negatieve zin aan bij. Hierdoor ontstaat een wij tegen zij -houding met overgevoelige reacties op iedere vorm van kritiek. Ze voelen zich al snel gediscrimineerd of, zoals de Antilliaanse jongens het zeggen, gedissed (disrespected). Hierdoor dreigt een vicieuze cirkel te ontstaan: zij zetten zich nog nadrukkelijker af en hun imago wordt nog slechter. Strakke aanpak Bovengenoemde problematiek vraagt om een zeer consequente en strakke aanpak. Te laat komen, niet luisteren naar de werkmeester, slordig omgaan met gereedschap, het dreigen met geweld; al dit soort zaken wordt afgestraft door bijvoorbeeld het inhouden van geld en/of vakantiedagen of een strenge berisping. Onderhandelen hierover is, vaak in tegenstelling tot wat de jongens gewend zijn, niet mogelijk. Dit consequente optreden werkt goed, mede omdat de jongens, vaak voor het eerst in hun leven, ook positieve aandacht krijgen. De nadruk ligt meer op de mogelijkheden dan de beperkingen. En dat werkt goed. De meeste deelnemers hebben veel respect voor de werkmeester. Vaak zoveel, dat er na verloop van tijd een echte vertrouwensband ontstaat. De werkmeester

4 is daardoor goed op de hoogte van de problemen waar de jongens mee kampen schulden, gebroken gezin, heel jong vader worden etc. en probeert ze daar zo goed mogelijk bij te helpen. Zijn de problemen te groot, dan schakelt de werkleiding een reïntegratieconsulent in. Die verwijst ze zo nodig door naar een hulpverlenende instantie. Deze methodiek wordt voortdurend aangepast aan veranderende omstandigheden. Drie modules Het programma bestaat uit drie modules. In de instroommodule leren de deelnemers op tijd te komen, te luisteren naar de werkleiding, zich bewust te zijn van eigen en andermans veiligheid en simpele taken uit te voeren. Op deze manier wennen zij aan werk. De tweede stap in het traject is de module oriëntatie en werkhouding. Hier maken ze kennis met de verschillende beroepen in de bouw, de metaal en het groen, leggen we de nadruk op eigen verantwoordelijkheid en (zelf)discipline en voeren ze meer ingewikkelde opdrachten uit. In de derde en laatste fase, de vakgerichte module, kiezen ze voor een beroepsrichting en leggen we de nadruk op het verkrijgen van de benodigde competenties. Zo n 60% stroomt daarna uit naar een vervolgtraject, een opleiding, een baan of een combinatie daarvan. Horeca voor meisjes en jonge vrouwen In het praktijkcentrum in Amsterdam Zuidoost biedt Herstelling, volgens dezelfde methodiek, een programma voor meisjes en jonge vrouwen aan. Ook zij doorlopen de drie opleidingsmodules: gewenning, disciplinering en beroepsoriëntatie. Voor hen biedt Herstelling perspectief op een opleiding of baan in hotels, restaurants, cafés of de catering. Samenwerking Het werk van Herstelling wordt gefinancierd door de gemeente Amsterdam en de provincie Noord-Holland. Onze deelnemers hebben een stage- of arbeidsovereenkomst bij de Dienst Werk en Inkomen en zijn van daaruit gedetacheerd bij Herstelling. Verder werkt Herstelling nauw samen met de opleidingsinstituten van de verschillende branches. Als onze leerlingen zich goed ontwikkelen, stromen zij vaak via deze organisaties uit naar een baan in de bouw, de metaal, de horeca of het groen. Herstelling is voortdurend in onderhandeling met nieuwe samenwerkingspartners. Simon Rits Werk, en de vreugde komt vanzelf (Antoni Gaudi) Uitstroomconsulent Simon Rits regelt de stages en detacheringsovereenkomsten voor de kandidaten, als ze Herstelling verlaten. Het doel is dat ze uiteindelijk een vast dienstverband aangeboden krijgen. Tot nu zijn kandidaten geplaatst in meer dan zestig verschillende beroepen. Deze lopen uiteen van de bouw, metaal, grond-, weg- en waterbouw, groenvoorziening, horeca en bewaking tot installatiewerk en schoonmaak. In deze brochure worden hiervan een paar voorbeelden gegeven. Het succes van de uitstroom steunt op een uitgebreid netwerk van bedrijven en een gedegen kennis van de markt en de kandidaten. Bedrijven zitten niet meteen aan een arbeidscontract vast, maar kunnen de stage (drie maanden) en detacheringsperiode (zes maanden) gebruiken om de kandidaat beter te leren kennen en in te werken. De consulent maakt met

5 elke kandidaat een persoonlijk ontwikkelplan en begeleidt hem waar nodig, ook in de privé-sfeer. Aanvullende training en scholing behoren tevens tot de mogelijkheden. Voor zowel het bedrijf als de kandidaat geeft deze methode een maximale kans op succes. Naim Aarras SPG Amstelland SPG staat voor Samenwerkingsverband Praktijkopleidingen Grond- Water- en Wegenbouw. Daarvan zijn er 26 in Nederland. Zij zorgen voor een geschoolde instroom in de Grond- Weg- en Waterbouw. Zelf noemen ze het Infra. Je moet dan denken aan wegen- en tunnel- of bruggenbouw, maar ook aan waterleiding, bestrating, rioolaanleg en -onderhoud en de infrastructuur voor tram en trein. Jongens het zijn bijna alleen maar jongens komen binnen via een test bij het plaatselijke ROC. Óf ze stromen rechtstreeks in óf ze werken eerst bij Herstelling aan hun discipline en werknemersvaardigheden. Dan volgt de eigenlijke opleiding, een zogenaamde BBL II, beroepsbegeleidende leerweg: vier dagen per week werken en een dag naar school. concrete beroepen waar de deelnemers van Herstelling terechtkomen zijn bijvoorbeeld stratenmaker of rioolen wegenwerker. Bij voldoende succes stromen ze verder naar BBL III, dat opleidt voor vakman of machinist grondverzet- en asfaltmachines. We hebben een afspraak in het SPG Amstelland. Henk de Neef, coördinator van het SPG, legt uit: Wij nemen de mannen aan en begeleiden ze. Minstens éénmaal per maand bezoeken wij ze en houden de vinger aan de pols. Bij goed gevolg komen ze bij een van de 28 aangesloten bedrijven terecht. Die hebben met de gemeente Amsterdam een convenant gesloten en moeten erkend leerbedrijf SBW zijn. Sinds ons begin in 1985 hebben we zo minstens 500 jongens aan een goede loopbaan geholpen. Henk de Neef Naim Aarras Naim heeft een lange weg gevolgd om hier te komen; een weg die representatief is voor vele, vooral Marokkaanse, Surinaamse en Antilliaanse jongeren. Hij is 19 jaar en sinds z n achtste in Nederland. Hij kwam uit Marokko en maakte in Amsterdam de basisschool af.

6 Daarna ging de jonge Marokkaan naar het VMBO in de richting automonteur maar haakte, onder andere vanwege taal- en concentratieproblemen, al vrij snel af. Via omwegen kwam hij bij Herstelling terecht. Bij werkmeester Fred Otto vond Naim een vak dat hem aansprak en waar hij goed in kan worden. Leermeester Arnold Zijler, voorman van de straatploeg waarbij we op bezoek gaan, is tevreden: Naim heeft er talent voor. Nu nog tempo opbouwen en het fijnere inzicht krijgen. De situatie is vanaf nu redelijk stabiel. Hij blijft bij me tijdens de gehele BBL in een ploeg van tien man. Dan kun je rustig aan je vaardigheden en instelling werken. Op de vraag wat het belangrijkste is dat Naim heeft geleerd bij Herstelling komt het antwoord niet gemakkelijk. Het is ook moeilijk een abstract begrip, een houding, onder woorden te brengen. Samenwerken en met je collega s omgaan vertelt hij. Als we doorvragen blijkt dit ook te slaan op zijn hele gedrag als werknemer. Dat je betrouwbaar moet zijn voor de opdrachtgever en dat je je werk gewoon goed moet doen. En de toekomst? Naim heeft het nu wel naar zijn zin en wil op z n 19 de nog niet veel verder denken dan een jaar. Op ons aandringen om eens naar later te kijken, komen toch de dromen. De jonge stratenmaker denkt aan een baan als werkmeester. Een gezin opbouwen en dan, in de heel verre toekomst, met pensioen in Marokko (een stuk goedkoper dan in Nederland) lijkt hem een prachtig vergezicht. Daar kan hij zichtbaar van genieten. Maar eerst vakman worden. O had Bergtop en Jerrel Veldwijk Bouwbedrijf De Vlucht Bouwbedrijf De Vlucht is ongeveer 20 jaar geleden begonnen als een coöperatieve bouwvereniging, waarin iedereen meewerkte en meedeelde. En hoewel de realiteit van alledag ervoor zorgde dat het in 1998 werd omgezet in een BV met één aandeelhouder, is een deel van de bevlogenheid en het democratisch vertrouwen gebleven. Reindert Zeelen, nu directeur, vindt het nog steeds belangrijk mensen een kans te geven. Reden om op de 17 werknemers twee stagiaires van Herstelling een baan te bieden. Wij zijn een aannemer, die werken van hoog niveau in de restauratie- en renovatiebouw aankan, omdat we een netwerk van goede onderaannemers kunnen inzetten. We doen gevels, daken en funderingsherstel, maar ook hele interieurs, voornamelijk in Amsterdam. Maar naast coördinatie en overzicht doen we een aantal gespecialiseerde klussen met eigen mensen. Op dit moment heb ik twee man op kantoor, twee in het betonwerk, drie man in de timmerwerkplaats en tien man op de werken zelf. Over beide stagiaires is hij tevreden. Vooral over Jerrel zijn we enthousiast, maar hij heeft danook heel veel ervaring in de bouw (zie interview). Hij draait volwaardig mee op de werken. Hij leert heel makkelijk nieuwe dingen en met de theorie komt hij er ook echt wel. Hij is wat gesloten, maar maakt een rustige, evenwichtige indruk en begeleidt zelfs al een paar andere jongens. Ohad heeft duidelijk minder

7 ervaring maar vindt het gespecialiseerde houtwerk in de werkplaats leuk. Hij ziet ook het verband tussen de werkplaats en de bouwplaats zegt Reindert. Als je in de werkplaats niet nadenkt, kun je op het werk in de problemen raken of vertraging oplopen. Ohad ziet dat heel duidelijk. Hij onderkent de noodzaak daar goed over na te denken. Dat is heel goed. En ook de vakkennis begint al aardig te komen. Over de combinatie met Herstelling zegt hij: Ik was natuurlijk wel wat terughoudend. De enige kans van slagen in dit soort gevallen is wanneer wij de jongens in het vak begeleiden en jullie (Herstelling red.) ze in de rest van hun leven op koers kunnen houden. Ik ken Simon (Simon Rits red.) al heel lang en ben uit vertrouwen in zijn persoon de uitdaging aangegaan. Tot nu toe heb ik daar geen spijt van. Jerrel Veldwijk > Jerrel is een voor Nederlandse begrippen verbazend soort vakman. Hij heeft met zijn 22 jaar al 13 jaar(!) ervaring in de bouw. Opgroeiend in Suriname maakte hij zelfs de basisschool niet af, maar ging op z n negende al met z n oom aan het werk. Timmeren, metselen, tegelzetten, schilderen, lassen, auto- en brommerreparatie; hij heeft het allemaal al gedaan op een leeftijd dat anderen in Nederland net beginnen. Omdat hij de Nederlandse nationaliteit heeft, kwam hij vorig jaar met z n zusje naar ons land om hier een toekomst op te bouwen. De georganiseerde mentaliteit hier past veel beter bij mij, zegt Jerrel. De start ging overigens natuurlijk niet van een leien dakje. Hij solliciteerde bij het SSP, maar werd afgewezen vanwege het gebrek aan scholing. Ze vonden dat hij onvoldoende Nederlands sprak en zonder schooldiploma s zou hij de benodigde theorie nooit aankunnen. Toch kwam Jerrel korte tijd later terug en werd door het SSP doorverwezen naar Herstelling. Daar kwam hij terecht bij werkmeester Jos Bos, die hem al na de eerste maand doorverwees naar zijn collega Pieter van Duin voor derde module-werk. Die zag ook snel in, dat het met de vakkennis wel goed zat. Deze jongen kan ik niets meer leren was zijn conclusie. Twee weken daarna kwam Simon Ohad Bergtop Jerrel Veldwijk

8 Rits met de aanbieding van bouwbedrijf De Vlucht. De daaropvolgende test bij het ROC was ook goed en Jerrel mocht starten in de BBL1. In de zomer van 2007 is hij klaar als assistent timmerman. Maar deze aspirant assistent begeleidt in de praktijk nu al drie leerlingen, waarvan twee hier via het SSP op stage zijn. En niemand die aan zijn capaciteiten twijfelt. Wat is het belangrijkste dat hij geleerd heeft bij Herstelling? Bij Herstelling heeft hij, behalve wat beter Nederlands, op vakgebied niet zoveel kunnen leren, maar toch is zijn periode bij de organisatie essentieel geweest. Ik vond het heel goed van Herstelling dat ze zo snel herkenden dat ik het vak beheers en dat ze me zo snel hebben kunnen uitplaatsen. Ze zijn een brug geweest. Die had ik nodig. En bij een bedrijf als De Vlucht voel ik me op mijn plaats. Er werken goede vaklui en ze betalen zelfs mijn schooldag. Hoe ziet hij zijn toekomst? Met vrouw en zoontje blijft hij zeker in Nederland. Ik ga lekker in Nederland aan de slag. Dat past goed bij mij. En misschien wil ik later nog wel eens uitvoerder worden of voor mezelf beginnen. Maar dat is pas voor later. Ohad Bergtop > Ohad doorliep zijn basisschool en VMBO zonder problemen. Hij ging aan de slag als schilder in de bouw. Daar kreeg hij echter gezondheidsproblemen; ademhalingsproblemen, gecombineerd met een allergie voor bepaalde verfsoorten. Daar sta je dan; toekomst weg. Maar Ohad ging niet bij de pakken neerzitten en meldde zich bij de SSP voor de timmeropleiding. Dat ging echter niet zo goed. Vanwege privé-problemen thuis is het enige wat hij elly en Ohad daarover kwijt wil. Hij nam het advies ter harte zich bij Herstelling te melden. Via Jos Bos kwam hij op Fort Nieuwersluis terecht bij werkmeesters Ad van der Winden en Pieter van Duin. De rustige, gestructureerde omgeving bij Herstelling werkte goed en Ohad ging verder in het timmeren. De restauratie van ramen en deuren werd zijn specialiteit. Ook op andere forten werd hij daarvoor ingezet. Nu loopt hij stage in de timmerwerkplaats van De Vlucht. Als wij hem spreken, helpt hij Elly Ekkel, een van de weinige vakvrouwen in de bouw, bij een particulier. Elly is tevreden over hem. Hij is al redelijk handig en ziet wat er moet gebeuren. Ik kan hem rustig zijn gang laten gaan. Ik hoef dat niet steeds te controleren zegt ze. Ook in de werkplaats is hij zorgvuldig met de machines en hij kent de procedures en technieken goed. Wat is het belangrijkste dat hij geleerd heeft bij Herstelling? Communiceren komt er al snel uit. Ik was al zelfstandig vakman, dus had geen problemen met zelfdiscipline en zo, maar ik was zeer gesloten en vertelde niet over mijn problemen en waarom ik wegbleef van het werk. En ik heb veel geleerd van Rob van Dijk (reïntegratieconsulent van Herstelling red.) wil hij nog wel even kwijt. En de toekomst? Eerst mijn diploma halen. Dan aan het werk en geld verdienen voor mijn twee kinderen van twee en vier. Hij zou wel bij De Vlucht in de werkplaats willen blijven. Dat is mooi afwisselend en afwijkend werk. Dus niet 100 kozijnen achter elkaar. Dat is mooi. 6

9 Alger Mart ina C ard Hotspot alger en frans Directeur/ eigenaar van Card Hotspot, Frans van meetelen, zit er relaxed bij. De zaken gaan goed en de problemen die hij heeft, hebben te maken met de snelle groei van het bedrijf. Card Hotspot verzorgt draadloos internet in hotels, cafés en restaurants, campings en bijv. ook jachthavens. Het unieke van hun systeem is dat de horecagelegenheid er ook goed aan verdient. Wij hebben nu meer dan 150 klanten. We zijn de luis in de pels van de grote spelers zoals KPN, SwissCom en T-Mobile zegt hij met een glimlach. Card Hotspot installeert bij de klant een zogenaamd Wi-Fi systeem, waardoor diens bezoekers draadloos kunnen internetten. De klant betaalt zelf de installatie en een bedrag per maand om het netwerk in de lucht te houden. Maar hij verdient dat door de verkoop van prepaidkaarten snel weer terug, in tegenstelling tot wat de grote jongens bieden, aldus Frans. Alger vindt zichzelf het slachtoffer van de slechte werkgelegenheidssituatie op zijn geboorte-eiland Curaçao. Hij had met goed gevolg de LTS elektrotechniek doorlopen en zocht overal, maar hij kwam met geen mogelijkheid aan de bak. Twee jaar geleden kwam hij daarom naar Nederland, waar een aantal familieleden al woonde. De 21-jarige Antilliaan meldde zich bij de ROC s, maar werd nergens aangenomen omdat ik geen stageplek kon regelen. Na twee weken in Nederland is hij wel direct aan de slag gegaan bij Danzas/IBM. Zijn werk bestond uit het testen en inpakken van computerspullen. Danzas verhuisde na vijf maanden echter naar Alger martina Venlo. Ik heb wel geprobeerd in die tijd een stageplek te regelen maar dat lukte niet want ik had geen ervaring. Vervolgens ontvouwt zich een verhaal over de vicieuze cirkel waarin veel jongens van Herstelling terechtkomen; geen opleiding en/of ervaring, dan geen stageplek. Geen stageplek, dan geen opleiding bij het ROC. En hoewel de lessen op school in de Antillen in het Nederlands gegeven worden, spreekt hij de taal niet heel 7

10 goed. Hij heeft sowieso moeite zichzelf te verkopen. Hij is wat je in goed Nederlands een underseller noemt. Maar hij heeft wel veel talent voor het vak. Daarover gaan meerdere verhalen. Bij Herstelling kwam Alger na een paar maanden terecht bij werkmeester Willem van den Oever. Op Fort aan de Winkel legde die o.a. een nieuwe elektra-installatie aan. Hij maakte daarin met opzet enkele fouten en vroeg Alger even te kijken of het zo goed is. Maar hij zag het meteen zegt Willem. Na zes maanden sprak Alger met Simon Rits, die wel mogelijkheden zag. Voor Card Hotspot zou Vacature Service Amsterdam een monteur leveren en wij een leerling-monteur met een rijbewijs. De monteur is nooit komen opdagen. Daarom is Alger eigenlijk direct in het diepe gegooid volgens Simon. Voor directeur Frans bleek dat geen enkel probleem. Nu doet hij alles zelfstandig vult Frans aan. Aanleg, stroomtoevoer, hardware, software; alles. Dus als Simon nog een Alger heeft, dan is die van harte welkom. Na een stage van drie en een detachering van zes maanden, heeft Alger sinds juli een jaarcontract. Wat is het belangrijkste dat hij geleerd heeft bij Herstelling? Hoe je met je baas moet omgaan komt er aarzelend uit. In het verloop van het gesprek komt het woord vertrouwen naar voren: vertrouwen krijgen en vertrouwen geven. Zo kan het ook. Hoe zie jij je toekomst? Ik wil hier graag blijven werken zegt Alger. Misschien nog een extra opleiding doen of zo. Frans en Alger komen in gesprek over wat voor soort opleiding dan. Alger wil wel iets met netwerken. Frans heeft al plannen met voip over WiFi. Het zou handig zijn als Alger daar wat meer van zou weten. Maar daar zijn nog geen cursussen voor. Dus dat moeten we zelf uitzoeken. En waar ze in de toekomst ook iets mee gaan doen is Ipods. Frans verteld dat Alger en hij samen een dag naar Duitsland zijn geweest om ipods te leren repareren. Alger heeft dat in een dag geleerd. Voor hem was dat niet zo ingewikkeld. Hassan Tahiri en Moghabi John VOB bart en Lub VOB is de Vereniging voor Opleiding van Bouwpersoneel. Hierin worden de metselopleidingen van Groningen, Friesland, Drenthe en het overijsselse Zwolle gecoördineerd. Maar omdat de meeste bedrijven ook landelijk werken zijn de beide deelnemers van het Amsterdamse Herstelling gewoon bij hen welkom. Bestuurslid Bart Jager vertelt dat de VOB 14 jaar geleden is ontstaan uit een aantal metselbedrijven dat zag, dat hun vak te weinig aandacht kreeg in de reguliere scholing. Er zijn nu zo n 36 aangesloten bedrijven, die werk bieden aan in totaal 1900 metselaars, tegelzetters en voegers. Maar met zo n aantal is het verloop natuurlijk ook groot. Daarom is een belangrijke opdracht van de VOB nieuwe instroom op peil te houden. Die doet dat door actief op zoek te gaan naar leerlingmetselaars en die in de eerste periode intensief te 8

11 moghabi John hassan tahiri Hassan Tahiri > Hassan kwam op z n 16 de vanuit Zuid Marokko naar Nederland in het kader van de gezinshereniging. Hij zat in Nederland een jaar op school, maar omdat hij slecht Nederlands sprak werd dat niks. Een baantje in de supermarkt bracht uitkomst. Dat doe ik in het weekend nog steeds, om mijn schulden af te lossen. Zijn drie zusjes zitten nog steeds op school, moeder is thuis en zijn vader is helaas sinds 1994 al arbeidsongeschikt vanwege zijn slechte longen. Een vriend van me zat twee jaar geleden bij Herstelling vertelt Hassan. Die zei dat je daar goed werk kon krijgen. Via het CWI heb ik me toen ingeschreven bij het jongerenbegeleiden. Bart Jager: Wij hebben nu 118 leerlingen en 15 man in een voortraject. De begeleiding wordt onder andere gedaan door Lub van der Wiel. Lub is zelf vakman, maar door een slechte rug niet meer in staat de hele dag op de steiger te staan. Hij spreekt de leerlingen eens in de vijf weken als het goed gaat; vaker als dat moet. De VOB begeleidt ook de werkgevers wel een beetje. Er is onderling afgesproken, dat de ondernemers ook risico dragen. Dat wil zeggen, dat ze bij onvoldoende werk de leerling niet zomaar aan de kant mogen zetten. Je blijft in ieder geval verantwoordelijk totdat er ergens anders werk voor hem is gevonden zegt Bart. Zo doet iedereen in deze opleidingsketen z n best voor het resultaat. Met Simon (uitstroomconsulent Simon Rits red.) heb ik een gentleman s agreement, dat hij mij belt als hij goede leerlingen heeft. En vaak heb je dan nog even hulp nodig bij de overdracht van jongens van Herstelling aan de bouw. Ik wil overigens mijn waardering uitspreken voor Herstelling dat het systeem zo goed werkt. 9

12 loket. Bij Herstelling kon ik beginnen op de Westergasfabriek, bij Jan Schutte en Fred Kanters. (de eerste module van het programma red.) Moghabi John > Moghabi is geboren in Suriname. Hij groeide op bij zijn moeder, maar vertrok op z n 18 de naar zijn vader in Amsterdam Zuidoost, omdat hij met zijn Nederlandse nationaliteit verwachtte in Nederland een betere opleiding te kunnen krijgen. Met z n derde klas Mavo wilde hij de technische richting op het ROC afmaken. Zijn vooropleiding vond men echter onvoldoende en bovendien kon hij, zoals zovelen, geen stageplek regelen. Lub van der Wiel, de leerlingbegeleider van de VOB, haakt hierop in. Ik heb bij de bij ons aangesloten bedrijven eigenlijk nooit problemen met het invullen van stageplekken. De werkgevers kunnen zo kijken of de leerling talent heeft, zonder dat het ze geld kost. Bedrijven willen blijkbaar contact met iemand die achter zo n jongen staat; iemand die je kan bellen. De ROC s werken niet goed in dezen. Moghabi gaat verder: Toen ben ik maar in de catering gaan werken en heb ik me ingeschreven op een inburgeringscursus bij het Cultureel Educatie Centrum. Via CEC, CWI en jongerenloket kwam ik bij Herstelling terecht op de Westergas. Vanaf hier lopen de verhalen van Hassan en Moghabi parallel. Na een paar weken kwamen beiden terecht bij werkmeester Willem van den Oever op het Fort aan de Winkel. Anders dan de naam doet vermoeden staat hier geen fort. Op het wel aangelegde forteiland staat een camping van Defensie. De ploeg van Herstelling legt hier in de oude genieloods nieuwe wc s en douches aan; een ingewikkelde klus met veel, technisch hoogwaardig, werk. De beide jongens stromen na een half jaar uit en komen, via Simon Rits, allebei bij Metselbedrijf Oranjewoud terecht. Hassan heeft, na een stage van drie maanden en een detachering van zes, nu een halfjaarcontract. Moghabi is ondertussen bezig met de Primaire Opleiding Metselen bij het samenwerkingsverband de Rolbij. Lub van der Wiel houdt de vinger aan de pols. Hassan moet nog wel aan zijn betrouwbaarheid werken. Hij is niet altijd op z n werk als hij er moet zijn. Dat kan natuurlijk niet, maar dat weet hij zelf ook wel. Ik denk dat het wel goed komt. Moghabi was bij Herstelling wat lastiger maar laat zich nu van zijn beste kant zien. Wat is het belangrijkste, dat zij bij Herstelling hebben geleerd? Hassan heeft veel beroepen gedaan bij Herstelling; schilderen, straten, timmeren. Daarom kon hij goed kiezen wat hij wilde. Ik heb metselen gekozen. Moghabi is uitgesprokener. Structuur in je leven, zelfdiscipline, werk afmaken zegt hij. Verantwoordelijkheid nemen en alsof om dat te onderstrepen vult hij aan: Ik heb nu een eigen huis. En de toekomst? Ze willen allebei vakman worden in Nederland. En ze willen hier blijven. Hassan wil gewoon een goed salaris verdienen en misschien later met pensioen naar Marokko. Moghabi wil graag ook nog een vervolgopleiding doen en misschien zelfs uitvoerder worden. Alleen misschien met vakantie terug. En met haar (zijn vriendin red.) goed leven. 10

13 Shailesch Bhoelai en Nigel Veenstra Piet Meijer las- en Montagewerken Piet Meijer is een jonge, extraverte dertiger met halflang blond haar. Hij runt een éénmansbedrijf in Amsterdam-Noord, vlakbij de NDSMwerven. Via een advertentie van Vacature Service Amsterdam was hij in contact gekomen met Simon Rits. Nu werken Shailesch Bhoelais en Nigel Veenstra al enige maanden voor hem. Daarvoor deed hij alles zelf. Ik heb zelf ook een lange weg gevolgd om te komen waar ik nu ben. Dus ik voel wel een soort verbondenheid. Op z n 19 de begon Piet als leerling-lasser. Na drie jaar werd hij ontslagen en kwam via het arbeidsbureau bij het Centrum Vakopleiding terecht. Dit is de voorloper van het ROC waar Shailesch en Nigel nu zitten. Na een periode van allerlei klussen via een technisch uitzendbureau deed hij opnieuw een opleiding bij het CVV en daarna opnieuw klussen via een uitzendbureau. Daar kwam het gesprek een keer op voor jezelf beginnen. Dat leidde tot freelancen en anderhalf jaar later huurde Piet een werkplaats in Almere. In 2003 verruilde hij die voor een plekje in Amsterdam en in 2005 kon hij een pand kopen. Nu woont hij boven de zaak. Wij doen veel verschillend werk in Amsterdam en de wijde omstreken, zoals bijvoorbeeld Enkhuizen en Hoorn. Van fietsenrekken, shailesch, piet en nigel tafels en hekken tot staalconstructies, containers en scheepsreparatie. Daarnaast doen we ook montageklussen zoals het plaatsen van frames en trapconstructies. We doen in principe alles. Shailesch en Nigel móeten dus ook wel zelfstandig leren werken omdat ik er niet altijd bij kan zijn. shailesch BHoelais Shailesch Bhoelais > Shailesch is een Surinaamse Hindoestaan, geboren in Paramaribo en op z n zesde naar Nederland gekomen. Hier maakte hij zijn basisschool én het VMBO metaal/mechanische techniek af. Zoals veel van zijn vrienden en kennissen bleek hij daarna niet in staat zelfstandig een stageplek te regelen en moest hij de technische opleiding van het ROC verlaten. Dus zat hij thuis of deed wat zwart werk op Schiphol en in de schoonmaak en zo. In 2005 was hij dat goed zat en meldde zich op de beroepenmanifestatie van de gemeente Amsterdam bij het jongerenloket. Hij kon starten bij Herstelling en stak in de eerste fase de handen uit de mouwen in het praktijkcentrum in Amsterdam Zuidoost. 11

14 In de tweede fase mocht Shailesch in de metaalploeg van werkmeester Simon Hoogendoorn aan de slag. Hier werkte hij mee aan de hekken van vestingstad Muiden en het torenfort bij Uitermeer. Hij ontwikkelde zich voorspoedig en in april 2006 mocht hij zich dus nogmaals bij het ROC melden, ditmaal mét stageplek. Via Simon Rits hebben Shailesch en zijn maatje Nigel werk gevonden bij Piet Meijer. We werken sinds kort ook met aluminium zegt Shailesch trots. Daarnaast natuurlijk allerlei soorten staal en ijzer. Wat is belangrijkste dat je geleerd hebt bij Herstelling? Waarom ik blij ben met Herstelling is dat ik daar de kans heb gekregen een vak te leren wat ik echt graag wilde doen. Ik heb de kans gekregen mezelf te bewijzen. Daar ben ik heel blij mee. En de toekomst? Gewoon een vaste baan. Gewoon lekker werken en verder leren. Daarnaast heb ik een vriendin in Rotterdam. En misschien wil ik wel met vakantie naar Suriname als ik het geld heb. Ook Shailesch wil nigel veenstra nog even niet al teveel verder kijken, dan een vaste baan met een vast salaris. Dan komen de volgende stappen vanzelf wel. Nigel Veenstra > Nigel bekijkt je met een vriendelijke, maar behoedzame blik. Ondanks zijn 19 jaar en zijn jongensachtige uiterlijk voel je dat hij al heel wat heeft meegemaakt. Zo luidt de tekst in het jaarverslag van Herstelling over Sindsdien is gelukkig een groot deel van de behoedzaamheid van hem afgevallen. Een prater zal hij nooit worden, maar Nigel s optreden straalt veel meer zelfvertrouwen uit dan toen. Hoewel geboren in Maarn, verhuisde hij al snel met z n vader naar Amsterdam. Op school ging het daar niet goed, met als gevolg dat hij het VMBO maar liet voor wat het was en bij Herstelling terecht kwam. Een opleiding als dakdekker vond hij echter ook niks en zo begon een zoektocht naar werk. Dat kon ik niet vinden maakt hij een lang verhaal kort. Toen ben ik teruggegaan en in de metaalploeg terechtgekomen. Het is mooi om dingen van metaal te maken. Dat ging zo goed, dat ook hij in het voorjaar van 2006 op het ROC aan de bak mocht, mét stageplek. Elektrode-, Mig/Mag- en Tiglassen kennen, evenals aluminium, steeds minder geheimen voor Nigel. Wat is het belangrijkste dat je bij Herstelling hebt geleerd? Discipline en vertrouwen. Vertrouwen in mezelf én in anderen. Zonder Herstelling waren we niet gekomen waar we nu zijn. Natuurlijk moeten we het zelf doen maar we weten nu beter hoe. 12

15 De Toekomst? Terwijl een glimlach om zijn lippen speelt, durft Nigel nu wel te dromen van een wat verdere toekomst dan morgen. Misschien wel een eigen lasbedrijf. En een vrouw, een huis en gezin. Beide jongens hebben volgens Piet Meijer een goede werkopvatting. Dat is hun sterke kant. Ze zijn beleefd en gaan op een goede manier met de klanten, èn met mij om. Dat is al heel wat. Ze moeten alleen nog leren goed met mij te communiceren over wat ze wel en niet kunnen en willen. Ik vind het moeilijk dingen te delegeren. Ik probeer ook zo goed mogelijk te leren leiding te geven. Ook over waar ze nog moeten verbeteren is Piet heel duidelijk. Ik ben altijd heel nieuwsgierig geweest, wilde altijd precies weten waarom en hoe. Het zou heel mooi zijn als ze dat ook meer deden. Blijf maar vragen stellen. Hoe leergieriger ze zijn, hoe zelfstandiger ze kunnen worden. Als ik bijvoorbeeld chemische ankers sta te plaatsen kunnen ze meekijken en daarvan leren. We zijn tenslotte ook een montagebedrijf. En regelmatig bijscholen en nieuwe dingen leren is ontzettend belangrijk. Er is werk zat. Ik kom er zo n beetje in om.

16 c o n tac t S t i c h t i n g h e r s t e l l i n g Adres: Laarderhoogtweg 51, 1101 EB Amsterdam Zuidoost Tel.: (020) Internet: info@herstelling.nl (Internet)adressen van de betrokken organisaties en bedrijven: SPG Amstelland > Bouwbedrijf De Vlucht > VOB (Vereniging voor Opleiding van Bouwpersoneel) > (onder revisie) Postbus 174, 9250 AD Brugum, (0511) Piet Meijer Las- en Montagewerken (geen internetadres) Ms. Van Riemsdijkweg 47, 1033 RC Amsterdam Noord, Card Hotspots > Tekst en foto s: Alexander Senger Grafische vormgeving: Max Beinema