Kies het beste adembeschermende vluchtmiddel voor uw noodplan

Transcriptie

1 Kies het beste adembeschermende vluchtmiddel voor uw noodplan Door Alex Gaggin, Respiratory Product Specialist, Draeger Safety, Inc., Pittsburgh, VS, en Hans Cray, Global Marketing Manager, Protection Solutions Oil & Gas, Dräger Safety AG & Co. KGaA, Lübeck, Duitsland Bij alle processen waarbij gevaarlijke stoffen betrokken zijn, is het primaire doel om te beletten dat deze stof vrijkomt. Er moeten echter ook middelen beschikbaar zijn om werknemers te beschermen in het geval dat de genomen voorzorgsmaatregelen falen. 01

2 De drie pijlers van het risicomanagement van gevaarlijke stoffen Volgens verschillende regionale regels en aanbevelingen, bijvoorbeeld OSHA 29 CFR , Bijlage C (Compliance-richtlijnen en aanbevelingen voor procesveiligheidsmanagement) in de VS, moeten risicobeoordelingen worden gemaakt en tegenmaatregelen worden genomen. Werknemers die werkzaam zijn in gevaarlijke processen moeten ten minste over drie verdedigingslinies beschikken. Deze verdedigingslinies moeten samen kunnen optrekken om te voorzien in een effectief risicobeheersingsplan. U kunt deze aanpak zien als een driestappenplan voor de risicobeoordeling van het werken met gevaarlijke stoffen: 1. Beheersing: Standaard werkprocedures en technische maatregelen die zijn ontworpen om alle gevaarlijke stoffen te beheersen en te bewaken (bijv. opslag in goedgekeurde containers, geschikte pijpleidingen, grenswaarden hanteren en ontwerpspecificaties respecteren). 2. Redundante veiligheidssystemen: Beheersing of beperking van de blootstelling voor werknemers en de omgeving in het geval dat de eerste verdedigingslinie wegvalt (bijv. gebruik van veiligheidsafsluiters, absorbers, affakkelen, overstroomtanks, brandbestrijdingssystemen). 3. Noodplan: Bescherming van de installatie en personeel door het voorzien in vlucht-/responsmiddelen in het geval dat stappen 1 en 2 mislukken. Afhankelijk van het risico en het gevaar, kan dit plan uiteenlopen van een eenvoudig evacuatieplan tot een complex responsscenario voor noodgevallen, waaronder adembeschermende vluchtmiddelen, vluchtkamers, HAZMAT- of brandbestrijdingsteams en opsporings- en reddingsprocedures. Als deze drie elementen niet op elkaar zijn afgestemd, is de waarschijnlijkheid van een ramp of dodelijk letsel exponentieel groter. In veel gevallen wordt onvoldoende aandacht aan de derde stap besteed. Adembeschermende vluchtmiddelen als onderdeel van een noodplan wordt soms gezien als een noodzakelijk kwaad of een overbodig nalevingsvereiste, omdat een vluchtmiddel niet voorkomt dat zich een noodgeval voordoet. Met andere woorden, een organisatie met goede standaard werkprocedures en veiligheidsplannen zou kunnen denken alles gedaan te hebben om incidenten te voorkomen, en dus niet in goede vluchtmiddelen hoeft te investeren. Veel industriële rampen in het verleden hebben juist kunnen gebeuren door het valse gevoel van veiligheid dat de standaard werkprocedures en de veiligheidsplannen boden. In veel van deze gevallen hadden levens gered kunnen worden door een goed doortimmerd noodplan. Het aankopen van het juiste type en de juiste hoeveelheid vluchtmiddelen is net zo goed een onderdeel van risicomanagement als het proberen te voorkomen van het vrijkomen van gevaarlijke stoffen. Dit artikel richt zich op de 'derde stap' van het risicomanagement van gevaarlijke stoffen. We beschrijven de beschikbare typen adembeschermende vluchtmiddelen, de beste toepassingen voor elk type en we bespreken de voor- en nadelen van de verschillende technieken. Het uitvoeren van een risicoanalyse Als u graag de derde stap van het risicobeheersingsplan van uw organisatie voor gevaarlijke stoffen wilt verbeteren, is het eerste wat u moet doen een procesrisicoanalyse uitvoeren, om de risico's op de werkplek te inventariseren en de consequenties als de standaard werkprocedures en veiligheidsplannen er niet in slagen een incident te voorkomen. Hoewel er veel verschillende risico's bestaan in de industrie, richt dit artikel zich op de drie meest voorkomende gevaren die een groot risico vormen voor de luchtwegen van mensen. Brandgevaar Brandgevaar is in bijna alle industriële omgevingen aanwezig, maar het hoogste risico is aanwezig als personeel wordt blootgesteld aan rookontwikkeling. De meeste brandgerelateerde sterfgevallen zijn te wijten aan koolstofmonoxidevergiftiging, niet aan brandwonden. Een installatie waarin processen onder grote hitte plaatsvinden of met brandbare materialen wordt gewerkt, moet goed zijn voorbereid op brandgevaar. Vrijkomen van toxines Dit omvat het vrijkomen van een chemische stof, een damp of een gas of van een proces of een drukvat met een hoge concentratie. De toxines zijn meestal bekende stoffen omdat zij in het risicobeheersingsplan zijn geïnventariseerd. Zo kan bijvoorbeeld waterstofsulfide vrijkomen op een booreiland of kunnen toxines als chloor, fosgeen of ammoniak vrijkomen van chemische processen. Omgevingsvolatiliteit Het risico dat op de derde plaats staat als het gaat om gevaar voor de luchtwegen is omgevingslucht die snel kan veranderen of gevaarlijk worden, zoals in besloten ruimten waar de omstandigheden snel kunnen omslaan. Hier kunnen toxines zich ophopen of kan een zuurstoftekort ontstaan, wat tot verstikking leidt. 02

3 Na het inventariseren van het type risico, is de volgende stap om de ernst van een eventuele noodsituatie in kaart te brengen. Deze informatie is belangrijk voor de juiste keuze voor een bepaald type adembeschermende vluchtmiddelen. In dit artikel wordt de mate van ernst ingedeeld volgens de definities van Hoog, Specifiek en Laag zoals onder andere NIOSH dit in zijn documentatie aangeeft; Concept for CBRN Air-Purifying Escape Respirator Standard: Hoog Alle scenario's waarbij sprake is van het vrijkomen of de aanwezigheid van onbekende giftige stoffen in hoge of onbekende concentraties, evenals zuurstofarme omgevingslucht (minder dan 19,5 vol.%). Specifiek Alle scenario's waarbij sprake is van het vrijkomen of de aanwezigheid van bekende giftige stoffen in alle verschillende concentraties. (Omgevingen met 'specifieke' risico's beschikken altijd over voldoende zuurstof). Laag Alle scenario's waarbij sprake is van het vrijkomen of de aanwezigheid van bekende giftige stoffen in lage concentraties. (Omgevingen met 'lage' risico's beschikken altijd over voldoende zuurstof). Begrip van het type en de ernst van het risico geven een goede basis voor de keuze van vluchtmiddelen die voldoen aan de eisen van uw toepassingen. Het feit alleen dat een adembeschermingsmiddel werkt, betekent niet dat het de beste keuze is. Met een afweging van de voor- en nadelen van alle geschikte adembeschermende middelen zorgt u voor een zo veilig mogelijke oplossing tegen zo laag mogelijke levensduurkosten. Bijvoorbeeld, het type adembescherming dat werkt met gecomprimeerde ademlucht kan werken voor een bepaalde toepassing, maar er kunnen veel goede redenen zijn om te kiezen voor een beter draagbaar en minder kostbaar vluchtmiddel. U kunt uiteindelijk ook kosten besparen door de werkplek zelf zo veilig mogelijk te maken door alle beschikbare opties grondig te evalueren. Kies het beste vluchtmiddel voor uw situatie Na het inventariseren van de risico's is de volgende stap het vinden van de juiste adembeschermende vluchtmiddelen voor de betreffende toepassing. Dit is een tweeledig proces: Eerst maakt u een shortlist van alle adembeschermende middelen die effectieve bescherming kunnen bieden. Vervolgens overweegt u de voor- en nadelen van de verschillende typen adembescherming om de beste optie te kunnen selecteren. Er zijn een aantal beproefde technieken voor adembeschermende vluchtmiddelen op de markt, zoals: Filterunits (APR) waaronder vluchtmondstukken, volgelaatsmaskers met gasfilters, vluchtkappen met filters Ademluchtvluchttoestellen Luchtlijngordelriemunit (SAR) met noodluchtvoorziening (ademluchtcilinder) Omgevingslucht onafhankelijk ademluchttoestel (SCBA) Veel van deze ademluchttoestellen kunnen voor meerdere toepassingen worden gebruikt. Deze tabel geeft een overzicht van de verschillende gevaren waartegen elke techniek bescherming biedt. Soort gevaar en ernst van het risico Omgevingslucht afhankelijke adembescherming (filterunits) Vluchtmondstuk Volgelaatsmasker met gasfilter Vluchtkap met filterunit Ademluchtlijnsysteem Luchtlijngordelriemunit met noodluchtvoorziening Omgevingslucht onafhankelijk ademluchttoestel vluchttoestel lucht (EEBA) Omgevings lucht onafhankelijk ademluchttoestel (SCBA) Brand-vluchtmiddel X X X Vrijkomen van toxines / hoog risico Vrijkomen van toxines / 'specifiek' risico Vrijkomen van toxines / 'laag' risico Omgevingsvolabiliteit / O 2 tekort Omgevingsvolabiliteit / Ophoping van gifstoffen X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X Let op: Om de beste adembeschermende vluchtmiddelen te bepalen, moet u de ter plaatse geldende grenswaarden voor blootstelling aan de mogelijk vrijkomende gevaarlijke stof in aanmerking nemen. Als de blootstellingsgrens 5 ppm bedraagt, en de verontreiniging kan een niveau van ppm bedragen, dient u een vluchtmiddel te kiezen met een beschermingsfactor die hoger ligt dan Zie de onderstaande tabel met grenswaarden voor blootstelling aan bijv. H2S 03

4 REGIONALE GRENSWAARDE VOOR BEROEPSMATIGE BLOOTSTELLING (OEL) AAN H 2 S Autoriteit/Land Beschrijving Tijdgewogen gemiddelde Grenswaarde voor kortstondige blootstelling (TWA) (STEL) NIOSH REL 10 ppm TWA 15 ppm STEL OSHA PEL 20 ppm maximaal 50 ppm gedurende 10 min. ACGIH TLV 10 ppm TWA 15 ppm STEL Verenigd Koninkrijk WEL 5 ppm TWA 10 ppm STEL Canada OEL 10 ppm TWA 15 ppm Australië OEL 10 ppm TWA 15 ppm STEL Duitsland AGW 5 ppm Zuid-Afrika 10 ppm TWA 15 ppm STEL Brazilië OEL 8 ppm (max. 48 u/w.) REL (Recommended Exposure Limit): De aanbevolen grenswaarde voor blootstelling is een niveau waarvan de NIOSH stelt dat deze gedurende het werkzame leven van werknemers bescherming biedt voor de veiligheid en gezondheid. TWA (Time-Weighted Average): Tijdgewogen gemiddelde is de gemiddelde blootstelling gedurende een gespecificeerde periode, in het algemeen acht tot tien uur, afhankelijk van de nationale regelgeving. STEL (Short-Term Exposure Limit): De grenswaarde voor kortstondige blootstelling is de gemiddelde acceptabele blootstelling gedurende een korte periode, meestal 15 minuten. PEL (Permissible Exposure Limit): De toegestane grenswaarde voor blootstelling is een wettelijke limiet in de Verenigde Staten voor het blootstellen van een werknemer aan een chemische substantie of fysisch agens. TLV (Threshold Limit Value): De (drempel)grenswaarde is het niveau waarvan wordt aangenomen dat een werknemer gedurende het gehele werkzame leven hieraan dagelijks kan worden blootgesteld, zonder negatieve gezondsheidsapecten tot gevolg te hebben. WEL (Workplace Exposure Limit): De grenswaarde voor blootstelling op het werk is een bovengrens in het Verenigd Koninkrijk van een acceptabele concentratie van een gevaarlijke stof in de lucht op een werkplek en heeft betrekking op een specifiek materiaal of materiaalklasse. OEL (Occupational Exposure Limit:) De grenswaarde voor beroepsmatige blootstelling is in Australië de bovengrens van een acceptabele concentratie van een gevaarlijke stof in de lucht op een werkplek en heeft betrekking op een specifiek materiaal of materiaalklasse. AGW (Arbeitsplatzgrenzwert): De grenswaarde voor beroepsmatige blootstelling in Duitsland is de bovengrens van een acceptabele concentratie van een gevaarlijke stof in de lucht op een werkplek en heeft betrekking op een specifiek materiaal of materiaalklasse. Voor- en nadelen van verschillende typen adembescherming Elk type adembescherming heeft specifieke voor- en nadelen. Begrip van de voors en tegens kan u helpen om een doordachte beslissing te nemen, waarmee u de veiligheid verhoogt en levensduurkosten in de hand houdt. VLUCHTMONDSTUK OF HALFGELAATSVLUCHTMASKER Vluchttijd: 5 tot 15 minuten Onderhoudsinterval: 4 tot 12 jaar (mogelijk met 2 maal filtervervanging) Beschermingsprestaties: Tot ppm tegen veel industriële gassen, tot ppm tegen H 2S - Bijzonder klein, licht van gewicht en draagbaar - Voordelig - Voorziet in een doelmatige bescherming tegen specifieke toxines (zoals organische dampen of zure gassen) - Gemakkelijk op te zetten - Geen bescherming van ogen of hoofd - Maakt verbale communicatie onmogelijk - Kan niet worden gebruikt in omgevingen met te weinig O 2 - Geen bescherming tegen meerdere gevaarlijke stoffen tegelijk - Uitsluitend bestemd voor eenmalig gebruik - Deels kortere houdbaarheid - Uitsluitend ontworpen als adembeschermend vluchtmiddel 04

5 VOLGELAATSMASKER + FILTER IN EEN VERZEGELDE ZAK Vluchttijd: niet aangegeven, afhankelijk van de prestaties van het filter Onderhoudsinterval: 4 jaar, te verlengen met elke vervanging van het filter Beschermingsprestaties: tot ppm afhankelijk van het type gas en filter - Biedt bescherming tegen hogere concentraties van specifieke gevaarlijke stoffen - Biedt een nauw aansluitende afdichting - Biedt oogbescherming - Herbruikbaar (vervangbaar filterpatroon) - Bruikbaar voor meer applicaties dan uitsluitend evacuatie - Moeilijk te dragen, op te slaan en lastig toegankelijk in noodgevallen - Moeilijk snel op te zetten - Kan niet worden gebruikt in omgevingen met te weinig O 2 - Niet ontwikkeld als vluchtmiddel, goedgekeurd als persoonlijk beschermingsmiddel voor de werkvloer BRANDVLUCHTKAP OF INDUSTRIEVLUCHTKAP MET FILTERUNITS Vluchttijd: ten minste 15 minuten Onderhoudsinterval: 8 jaar (totale levensduur: 16 jaar met uitzondering van PARAT 5550: 8 jaar) Beschermingsprestaties: tot ppm tegen veel industriële gassen, tot ppm tegen H 2S - Zorgt voor een effectieve bescherming tegen specifieke toxines (zoals organische dampen of zure gassen). - Biedt bescherming tegen hogere concentraties van specifieke gevaarlijke stoffen - Kan bescherming bieden tegen meerdere gevaarlijke stoffen tegelijk - Kostenefficiënt alternatief voor ademluchtvluchttoestellen in bepaalde toepassingen - Beschermt ogen, gelaat en hoofd - Uiterst goed zicht en brandvertragend - Gemakkelijk op te zetten - Gemakkelijk te dragen (aan de riem), licht van gewicht - Onderhoudsvriendelijk, gemakkelijk op te slaan - Lange levensduur - Kan niet worden gebruikt in omgevingen met te weinig O 2 - Uitsluitend bestemd voor eenmalig gebruik 05

6 ZUURSTOFVLUCHTTOESTEL (ZELFREDDING) Vluchttijd: minuten Onderhoudsinterval: 10 jaar - Biedt bescherming tegen hogere concentraties van specifieke gevaarlijke stoffen - Kan worden gebruikt in omgevingen met te weinig O 2 - Kan bescherming bieden tegen meerdere gevaarlijke stoffen tegelijk - Kostenefficiënt alternatief voor ademluchtvluchttoestellen in bepaalde toepassingen - Modellen met hoofdkap bieden bescherming van ogen, gelaat en hoofd - Uiterst goed zicht en brandvertragend (modellen met hoofdkap) - Gemakkelijk op te zetten - Gemakkelijk te dragen (aan de riem), onderhoudsvriendelijk en eenvoudige opslag - Lange levensduur - Uitsluitend bestemd voor eenmalig gebruik - Uitsluitend ontworpen als adembeschermend vluchtmiddel - Bijzondere regels voor afvoer LUCHTLIJNGORDELRIEMUNIT MET NOODLUCHTVOORZIENING (ADEMLUCHTCILINDER) Vluchttijd: minuten Onderhoudsinterval: 10 jaar Beschermingsprestaties: Standaard NPF* (sommige fabrikanten werken met hogere beschermingsfactoren, bijv. Dräger voor gasachtige stoffen) - Werknemers kunnen hiermee traploos overschakelen van normaal werken met ademlucht naar evacuatiemodus, zonder blootstelling aan de gevaarlijke stof - Maakt gebruik van een volgelaatsmasker met overdruk voor maximale bescherming tegen omstandigheden met direct gevaar voor de gezondheid (IDLH) gedurende 5-15 minuten - Bruikbaar voor meer applicaties dan uitsluitend evacuatie - Kan worden gebruikt in omgevingen met te weinig O 2 en hoge concentraties schadelijke stoffen - Herbruikbaar - Uitsluitend praktisch voor toepassingen die het voortdurende gebruik van luchtlijngordelriemunits (ademluchtlijnsystemen) vereisen - Het apparaat en de luchttoevoersystemen zijn kostbaarder en complexer - Vereist regelmatig en consistent onderhoud * NPF (Nominale Protectie Factor): Minimaal beschermingsniveau dat voor het toestel onder laboratoriumomstandigheden moet worden aangetoond voor goedkeuring in een bepaalde klasse van de prestatienormen. 06

7 OMGEVINGSLUCHT ONAFHANKELIJK ADEMLUCHTVLUCHTTOESTEL MET HOOFDKAP Vluchttijd: minuten Onderhoudsinterval: 10 jaar Beschermingsprestaties: Standaard NPF* Kan worden gebruikt in omgevingen met te weinig O 2 - Onafhankelijk van de omgevingslucht - Continue luchtstroom van de luchtbron levert 5-15 minuten bescherming tegen alle schadelijke gassen, dampen en chemicaliën - Gemakkelijk op te zetten en te gebruiken - minimale gebruikerstraining nodig - Herbruikbaar - Automatische activering - Geschikt voor gebruik aan boord van schepen - Zwaar en lastig mee te dragen (kan niet aan de riem worden gedragen) - heupriem toebehoren voor NEN-EN beschikbaar voor extra comfort bij langdurig gebruik tijdens het werk - Uitsluitend ontworpen als adembeschermend vluchtmiddel - Vereist periodiek onderhoud - Hoger geprijsd vluchtmiddel - Hoofdkapmateriaal is als basis brandvertragend - maar kan niet in een brand worden ingezet * Nominale beschermingsfactor (NPF): Minimaal beschermingsniveau dat voor het toestel onder laboratoriumomstandigheden moet worden aangetoond voor goedkeuring in een bepaalde klasse van de prestatienormen. OMGEVINGSLUCHT ONAFHANKELIJK ADEMLUCHTVLUCHTTOESTEL MET VOLGELAATSMASKER Vluchttijd: minuten Onderhoudsinterval: 10 jaar Beschermingsprestaties: Standaard NPF* (enige fabrikanten werken met hogere beschermingsfactoren, bijv. Dräger voor gasachtige stoffen) - Maximale bescherming tegen gevaarlijke stoffen voor korte periode (NPF* voor gasachtige gevaarlijke stoffen) - Onafhankelijk van de omgevingslucht - Herbruikbaar - Lange levensduur - Aansluiting via externe luchttoevoer op een ademluchtleiding bij een verzamelpunt maakt langere draagtijd mogelijk - Activering op eerste ademhaling - Zwaar en lastig mee te dragen (kan niet aan de riem worden gedragen), zie hierboven - Uitsluitend ontworpen als adembeschermend vluchtmiddel - Vereist periodiek onderhoud - Hoger geprijsd vluchtmiddel * Nominale beschermingsfactor (NPF): Minimaal beschermingsniveau dat voor het toestel onder laboratoriumomstandigheden moet worden aangetoond voor goedkeuring in een bepaalde klasse van de prestatienormen. 07

8 OMGEVINGSLUCHT ONAFHANKELIJK ADEMLUCHTTOESTEL Vluchttijd: 8 15 minuten (afhankelijk van het cilinderformaat) Onderhoudsinterval: 3 jaar, 250 gebruiksuren of 500 toepassingen Beschermingsprestaties: Standaard NPF* (enige fabrikanten werken met hogere beschermingsfactoren, bijv. Dräger voor gasachtige stoffen) - Maximale bescherming tegen gevaarlijke stoffen voor een langere periode (NPF* voor gasachtige gevaarlijke stoffen) - Bruikbaar voor meer toepassingen dan uitsluitend evacuatie (waaronder operationeel werk en opsporing en redding) - Herbruikbaar - Lange levensduur - Zwaar en niet gemakkelijk mee te dragen (tenzij het wordt gebruikt als ademluchttoestel met cilinders) - Lastig aan te trekken in een noodsituatie (vooral wanneer dit niet vaak is geoefend of weinig wordt gebruikt) - Vereist periodiek onderhoud - Bijzonder hoog geprijsd vluchtmiddel * Nominale beschermingsfactor (NPF): Minimaal beschermingsniveau dat voor het toestel onder laboratoriumomstandigheden moet worden aangetoond voor goedkeuring in een bepaalde klasse van de prestatienormen. Opleidingen De laatste stap in het opzetten van een effectief plan voor voorbereiding op noodgevallen Na de keuze voor de best mogelijke adembescherming voor uw toepassing, is er nog één stap die noodzakelijk is om een goed plan voor voorbereiding op noodgevallen tot een geweldig plan te maken: Opleiding! U kunt de beste adembescherming ter wereld hebben, maar deze is nutteloos als mensen niet weten hoe ze die op moeten zetten. Terwijl de meeste mensen hopen dat ze nooit een vluchtmiddel hoeven te gebruiken, moeten alle mensen die dit mogelijk ooit moeten gebruiken, regelmatig worden getraind om het toestel snel en effectief op te zetten. Het is belangrijk te weten dat paniek gemakkelijk de overhand kan krijgen in een noodgeval. Het opzetten en gebruiken van vluchtmiddelen moet een automatisme zijn. Zelfs enkele seconden van blootstelling aan bepaalde toxines kan rampzalige gevolgen hebben. Veranker de derde stap Samenvattend dient de tijd die u besteedt aan het kiezen en inzetten van de best mogelijke vluchtmiddelen voor de specifieke toepassing in uw noodplan als een verankering van de derde verdedigingslinie die helpt om uw werknemers en uw bedrijfsoutillage te beschermen: het noodplan. Ga voor meer informatie naar of neem contact op met alexander.gaggin@draeger.com of hans.cray@draeger.com. Uw veiligheid is onze passie. >>> Het is ook van cruciaal belang om werknemers op te leiden over de redenen waarom een vluchtmiddel gebruikt moet worden. Een gezond ontzag voor de consequenties van blootstelling aan een gevaarlijke stof maakt het waarschijnlijker dat werknemers daadwerkelijk gebruikmaken van een vluchtmiddel in een noodgeval. 08

9 INFORMATIE: CDC-artikel over CO-gerelateerde sterfgevallen: Status: 2014/03/28 Redactioneel artikel over sterfgevallen gerelateerd aan inademing van rook: Status: 2014/03/28 OSHA App. C: Status: 2014/03/28 OSHA : keyvalue= &p_status=current, Status: 2014/03/28 Document NIOSH_CDC: Concept for CBRN Air Purifying Escape Respirator Standard: cbrn/papr/concepts/paprcon html, Status: 2014/03/28 Waarschuwingen en beperkingen van adembeschermende vluchtmiddelen Status: 2014/03/28 IMPRESSUM / CONTACT Dräger Safety AG & Co. KGaA Revalstraße Lübeck, Duitsland HOOFDKANTOOR Drägerwerk AG & Co. KGaA Moislinger Allee Lübeck, Duitsland PDF