Thema: Een kantelende tijd, vernieuwing of verloedering?

Transcriptie

1 Zondag 5 maart 2017 Tekst: Johannes 13: 1 17 Thema: Een kantelende tijd, vernieuwing of verloedering? Dia 1 Drie boeken die ieder voor zich een zekere verbrokkeling weergeven binnen onze samenleving: Hoe God verdween uit Jorwerd, Geert Mak De gemeenschap van een dorp verbrokkelt. Werk, samenhang, patronen, alles verandert. De dood van een gezonde roker, Ian Buruma De moord op Theo van Gogh, 2 november 2004, veranderde veel m.b.t. de verhoudingen en sfeer van de Nederlandse situatie. Nederland geraakte in een identiteitscrisis. Dit kan niet waar zijn, Joris Luyendijk De banken, instituten van stabiliteit en zekerheid, blijken voor een deel op drijfzand gebouwd te zijn. Dia 2 Drie verbrokkelingen worden zichtbaar: Het gemeenschappelijke, het collectieve. Het bestuur, de politiek. De instituties. Hier kun je ondermeer denken aan: politie, onderwijs, pers. Wat is de onderliggende vraag of beweging in dit alles? Wat is er gaande? We maken een sprong naar Anne Frank. Zij heeft in zekere zin in haar dagboek iets laten doorschemeren van het diepe probleem, de vraag, die speelt. Als de tijd een geweldige druk oplegt, als er veel gebeurt, dan vraag dat iets van ons samenleven. Daarmee kun je de volgende vraag stellen: Hoe kunnen mensen op een goede wijze met elkaar samenleven binnen een beperkte ruimte?

2 Dia 3 Het Dagboek van Anne Frank. Met betrekking tot het dagboek kun je de vraag stellen: Hoe komt het dat miljoenen mensen, zo verschillend van ras en cultuur, werden aangesproken door de dagboekaantekeningen van Anne Frank? Allereerst dit: Het dagboek vond de weg naar de harten van mensen. Hierbij gaat het niet allereerst over de verschrikkingen van de oorlog, deze komen er niet rechtstreeks in voor. In haar Dagboek voert Anne Frank ons binnen in het leven van acht mensen die twee jaar lang met elkaar opgesloten zitten in de kleine ruimte van het Achterhuis. Zij moeten met elkaar verkeren. En juist die vraag wordt in onze samenleving opnieuw zichtbaar, hoe kunnen mensen met elkaar samenleven? Dia 4 Allereerst luisteren we naar een lied van Schrijvers voor gerechtigheid: Handen van God : Als alles wat je hebt kapot is, als jij met lege handen staat en als je mij dan vraagt waar God is, of Hij het hierbij laat. Als jij de hele dag lang dorst hebt en rondloopt met een lege maag en als jij mij dan vraagt wat God zegt, of Hij het hierbij laat: Met dit lied in ons achterhoofd, vanuit de beschrijving van Anne Frank en de wetenschap dat er het nodige in beweging is in onze samenleving gaan we als gemeente over de volgende vraag in gesprek: Wat geeft jou houvast in de omgang met anderen (anderen die je niet uitgekozen hebt)? - Waaruit blijkt dat?

3 Johannes 13, kairos en het krachtenveld van de Opstanding: We voeren als leden van de gemeente van de Open Hof een intens gesprek over dat wat ons raakt. Het Evangelie laat ons zien binnen welk krachtenveld dat gesprek plaatsvindt. Daarom een paar kernlijnen m.b.t. de verschillende krachtlijnen. Dia 1 Er gebeurt iets bijzonders in het Johannesevangelie: Jezus spreekt over TIJD niet chronologische tijd, maar tijd als KAIROS. Het beslissende ogenblik. Johannes 2: 4/ 7: 6 Tijd nog niet gekomen. Johannes 12: 23 De tijd is gekomen dat de Mensenzoon tot majesteit verheven wordt. Johannes 13: 1 Jezus wist dat zijn tijd gekomen was. In het Johannesevangelie is Johannes 13 een kantelhoofdstuk: Jezus tijd gaat het beginnen. De tijd van kruis en opstanding. Dia 2 Wat is dat met die KAIROS? (er ontstaat daaruit iets nieuws) De tijd ontwikkelt zich niet alleen lineair, eerder toont het Evangelie dat het kruis de chronologische tijd openbreekt: Schepping Kruis Voleinding. De geschiedenis ontwikkelt zich niet lineair. De tijd zakt door zijn bodem heen. Een aantal bewegingen (krachtvelden) tekeningen zich af: De val vanaf de Schepping. De weg van de Opstanding. Kruis in het midden.

4 Dia 3 We kijken nadrukkelijk naar dat krachtenveld van de Opstanding (zie de dia): Het getal 1: Opdat u door te geloven leeft door zijn naam (Johannes 20: 31) Het getal 2: vanuit de opstanding zijn er nieuwe vrijheden gekomen. Het getal 3: er zijn ook krachten die achter Jezus terug willen. Karikaturen. Dia 4 De geschiedenis van het christendom gaat erover: dat het kruis binnendringt in steeds meer gebieden van het menselijk bestaan. Van de gemeente wordt gevraagd om de weg van het geloof te leven. In de geschiedenis wordt zichtbaar dat de Geest nieuwe vrijheden schenkt. Dat wil ondermeer zeggen: mensen komen los van de stam/ los van de eerwraak. De Geest die nieuwe mogelijkheden schenkt, nieuwe vrijheid: Beroepsbeoefenaars 11 e eeuw Wetenschap/ onderwijs 13 e eeuw Vrije keus beroep 16 e eeuw Persoonlijke ideeën 18 e en 19 e eeuw Groei/ gezondheid 20 e eeuw Tegenover de nieuwe vrijheden van de Geest, komen ook tegenkrachten in beweging. Karikaturen van Gods bevrijdende, op de voleinding gerichte beweging. Zeg maar gerust: Populisten en radicale islamisten zijn karikaturen. Zij doorleven niet de vrijheden van de Geest. Zij gaan niet via het kruis om de pijn mede te kruisigen.

5 Dia 5 De betekenis voor ons vandaag? Wat betekent dat voor mannen en vrouwen vandaag de dag? Wat is de weg ten bekering? Hoe mogen wij binnen de wereld functioneren? Stop met je te identificeren met de huidige wereld. Jezus brak met de patronen van de wereld hij wast de voeten van de leerlingen. (vers 4) Ontdek dat je van Christus een 2 e adem ontvangt. Petrus schrikt terug. Vervolgens denkt hij: dan alles maar, ook mijn handen en mijn hoofd. Vanuit de Heer ontvangt hij om zo te zeggen een 2 e adem (vers 8). De ervaring van verbondenheid met Christus voegt je in een nieuwe groep/gemeenschap in. Jezus opdracht om elkaars voeten te wassen. (vers 14) Besef/erken dat Christus de inspiratie geeft. Jezus heeft ons een voorbeeld gegeven. (vers 15)