hertaling: MONTSERRAT hertaling: VANDERPLOEG hertaling: TROMP hertaling: JSP hertaling: NET

Transcriptie

1 psalm x 1.1 waarom deze psalm Mijn interesse in deze psalm was al gewekt begin 2002, (dus nog in het begin van mijn psalmproject), toen ik ergens las dat Luther er zich sterk aangesproken door voelde, alhoewel sommige passages hem sterk ergerden; en ik probeerde toen een eigen herwoording mij beperkend tot wat mij sterk aansprak, hierbij vertrekkend van vertalingen als GERHARDT, CHOURAQUI, GNB (Grote Nieuws Bijbel), BDJ (Bible de Jerusalem) En nu in 2011, nu alle 151 psalmen een hertaal beurt hebben gekregen: nog even ook voor de volledige psalm 139, een nalezing, vertrekkend bij de brontekst. Inhoudsopgave 1 x waarom deze psalm 1 2 een eerste hertaling mijn herwoording van de psalm kern geconsulteerde hertalingen hertaling: GERHARDT hertaling: CHOURAQUI hertaling: BDJ hertaling: GNB 8 3 nalezing vanuit de brontekst x brontekst woord voor woord vertaling OBJ woord voor woord vertaling geselecteerde hertalingen hertaling: NBV hertaling: OOSTERHUIS hertaling: BRIGGS hertaling: VANDERPLOEG hertaling: LXX hertaling: WAAGENAAR naar LXX hertaling: KRAUS hertaling: KOSTER hertaling: BUBER hertaling: WIM KLEISEN naar BUBER parafrasering: WIM KLEISEN hertaling: VULGATA hertaling: LUTHER hertaling: SV hertaling: NAARDENSE 46 1

2 hertaling: MONTSERRAT hertaling: VANDERPLOEG hertaling: TROMP hertaling: JSP hertaling: NET hertaling: BEEX hertaling: SAVIN CADIOT hints, leessels, analogieën, roersels, jezus woorden hints analogieën jezus woorden leessels roersels blend v1b v2a v2b v3ab v4ab v5ab v6ab v v v v13ab v14abc v15abc v16a v16bcd v17 18a v18b v19a v19b v20ab v v23ab v24ab eigen hertaling versie 1: de oerparel, lichtjes opgeblonken versie 1b: iets gladder versie 2: iets eigenzinniger 106 2

3 2 een eerste hertaling mij beperkend tot wat mij aansprak 2.1 mijn herwoording van de psalm kern (1) mn lief, alom voel ik je, van buiten & van binnen; (2) van je doordrongen ben ik bij mn inslapen, van je vervuld bij mn ontwaken; mn verlangens je kent ze van tevoren; (3) mn doen, mn vrijen, mn hopen, alles in mij is je vertrouwd; (4) mijn nog onuitgesproken woorden raad je; (5) langs achter, langs voor, voel ik je omarming & je greep; (6) groots is je indringen, zalig, onvoorstelbaar & onweerstaanbaar; (7) waar ik ook ga, ik voel je adem en je blik, je ontvluchten kan/wil ik niet; (15) je weet zo goed hoe ik in mekaar zit, wonderlijk geweven mn kern in je schoot; (23) neem me, liefste, penetreer mn hart (24) en leid me alle dagen van mn leven, hiernu en eeuwig. (hertaling: walter, mei 2002) 3

4 2.2 geconsulteerde hertalingen hertaling: GERHARDT 1b Heer, Gij doorgrondt en Gij kent mij, 2a Gij weet van mijn zitten, mijn opstaan, 2b Gij verstaat mijn gedachten van verre; 3a mijn op weg zijn keurt Ge, mijn rusten, 3b al mijn wegen zijn U vertrouwd. 4a Want er komt geen woord op mijn tong, 4b of zie, Heer, Gij kent het volkomen. 5a Achter mij zijt Gij, voor mij, rondom mij: 5b Gij hebt uw hand op mij gelegd. 6a Dit te vatten - het is mij te wonderbaar, 6b te verheven - ik reik er niet toe. 7a Waar zou uw geest ik ontkomen? 7b waar zou ik uw aanschijn ontgaan? 8a Klom ik op tot de hemel - Gij waart er, 8b lag ik neer bij de doden - daar staat Gij, 9a sloeg ik dageraadsvleugelen uit, 9b streek ik neer aan de uiterste zeekust, 10a ook daar zou uw hand mij geleiden, 10b hield mij uw rechterhand vast. 11a Sprak ik: mij mag het duister omsluiten, 11b het licht worde nacht om mij heen - 12a voor u heerst in het duister geen duister: 12b lichtend is de nacht als de dag, 12cde duisternis is gelijk licht. 13a Gij zijt die mijn kern hebt gevormd, 13b die mij weefde in de schoot mijner moeder, 14a en ik loof U in het besef 14a dat ik ben eerbiedwekkend van maaksel, 14b een wonder is wat Gij schiep. 14c Mijn wezen kent Gij volkomen. 15a Mijn oorsprong was U niet verholen 15b toen ik in het verborgene gevormd werd, 15c als in diepten der aarde ontworpen. 16a Uw oog zag mij, vormeloos nog: 16b in uw boek waren alle geschreven 16c de dagen dezer formering, 16d toen er nog niet een daarvan was. 17a Te groots voor mij, God, uw gedachten, 17b te machtig daarvan de som, 18a zomin als woestijnzand te tellen. 18b Was ik radeloos - nog was ik bij U. 19a Sla dan, God, de afvalligen neer: 19b - o had van hun moordzucht ik vrede! - 20a zij blijven u tarten, arglistig, 20b noemen zich in hun waan uw bestrijders. 21a Zou ik, Heer, uw haters niet haten, 4

5 21b niet met afschuw zien die U trotseren? 22a ik haat hen, mijn haat is volstrekt: 22b tussen ons moet het vijandschap zijn. 23a Doorgrond mij, God, ken mijn hart, 23b toets mij, weet mijn verborgen gedachten, 24a zie of niet mijn weg mij verkeerd leidt: 24b wijs de weg van de eeuwigheid mij. 5

6 2.2.2 hertaling: CHOURAQUI 1a IHVH-Adonaï, 1b tu me sondes et me pénètres. 2a Tu pénètres mon repos, mon lever, 2b et discernes de loin mon dessein. 3a Tu jauges ma voie et mon accouplement ; 3b tu hantes toutes mes routes. 4a Non, le mot n est pas sur ma langue, 4b que déjà tu le pénètres tout, IHVH-Adonaï. 5a Derrière, devant, tu m assièges, 5b et mets ta paume sur moi. 6a Pénétration trop merveilleuse pour moi, 6b trop altière pour que je lui résiste. 7a Où donc aller loin de ton souffle. 7b Où donc, loin de tes faces, m enfuir? 8a Si j émerge aux ciels, tu es là; 8b si je m étale au Shéol, te voilà. 9a Je prends les ailes de l aube, 9b je demeure au bout de la mer. 10a Mais là aussi ta main me conduit, 10b ta droite me saisit. 11a Je dis : "Ah, la ténèbre me dissimulera"! 11b Mais la nuit est lumière pour toi! 12a La ténèbre même n enténèbre pas pour toi. 12b La nuit brille comme le jour, 12c la ténèbre comme la lumière. 13a Oui, toi, tu as acheté mes reins, 13b tu m as recouvert dans le ventre de ma mère. 14a Je te célèbre, parce qu en prodiges je suis fait de merveilles. 14b Merveilleuses sont tes oeuvres; 14c mon être le pénètre bien. 15a Pas occulte, ma substance, pour toi, 15b dont je fus formé en secret, 15c brodé aux cryptes de la terre. 16a Tes yeux ont vu mon embryon; 16bc et sur ton livre les jours sont tous inscrits, 16d avant qu un seul ne soit formé. 17a Pour moi tes pensées sont chères, 17b Él, vigoureuses, leurs têtes. 18a Je les compte, multiples plus que le sable! 18b Je m éveille et suis encore en toi. 19a Eloha, puisses-tu anéantir le criminel! 19b Hommes de sangs, écartez-vous de moi! 20a Ils t invoquent en conspirant; 20b tes adversaires se chargent en vain. 21a Tes haineux, IHVH-Adonaï, ne dois-je pas les haïr? 21b J abhorre tes rebelles! 22a Je les hais d une haine extrême. 22b Ils sont en ennemis pour moi. 23a Sonde-moi, Él, pénètre mon coeur. 23b Examine-moi, pénètre mes fantasmes. 24a Vois si la route de l idole est en moi. 24b Mène-moi sur la route de pérennité! 6

7 2.2.3 hertaling: BDJ 1- Yahvé, tu me sondes et me connais; 2- que je me lève ou m assoie, tu le sais, tu perces de loin mes pensées; 3- que je marche ou me couche, tu le sens, mes chemins te sont tous familiers. 4- La parole n est pas encore sur ma langue, et voici, Yahvé, tu la sais tout entière; 5- derrière et devant tu m enserres, tu as mis sur moi ta main. 6- Merveille de science qui me dépasse, hauteur où je ne puis atteindre. 7- Où irai-je loin de ton esprit, où fuirai-je loin de ta face? 8- Si j escalade les cieux, tu es là, qu au shéol je me couche, te voici. 9- Je prends les ailes de l aurore, je me loge au plus loin de la mer, 10- même là, ta main me conduit, ta droite me saisit. 11- Je dirai : "Que me presse la ténèbre, que la nuit soit pour moi une ceinture"; 12- même la ténèbre n est point ténèbre devant toi et la nuit comme le jour illumine. 13- C est toi qui m as formé les reins, qui m as tissé au ventre de ma mère; 14- je te rends grâce pour tant de prodiges merveille que je suis, merveille que tes œuvres. Mon âme, tu la connaissais bien, 15- mes os n étaient point cachés de toi, quand je fus façonné dans le secret, brodé au profond de la terre. 16- Mon embryon, tes yeux le voyaient; sur ton livre, ils sont tous inscrits les jours qui ont été fixés, et chacun d eux y figure. 17- Mais pour moi, que tes pensées sont difficiles, ô Dieu, que la somme en est imposante! 18- Je les compte, il en est plus que sable; ai-je fini, je suis encore avec toi. 19- Si tu voulais, ô Dieu, tuer l impie! Hommes de sang, allez-vous-en de moi! 20- Eux qui parlent de toi sournoisement, qui tiennent pour rien tes pensées. 21- Yahvé, n ai-je pas en haine qui te hait, en dégoût, ceux qui se dressent contre toi? 22- Je les hais d une haine parfaite, ce sont pour moi des ennemis. 23- Sonde-moi, ô Dieu, connais mon cœur, scrute-moi, connais mon souci; 24- vois que mon chemin ne soit fatal, conduis-moi sur le chemin d éternité. 7

8 2.2.4 hertaling: GNB 1 Heer, u doorgrondt me, u kent me. 2 U ziet mij of ik nu zit of sta. U verstaat mijn gedachten al van verre. 3 U slaat mij gade of ik nu rust of werk. Wat ik ook doe: het is u vertrouwd. 4 Voor er een woord over mijn lippen komt, weet u al, Heer, wat ik denk. 5 U bent om me heen, u bent voor me en achter me, en uw hand ligt op mijn schouder. 6 Dat u me zo kent kan ik niet bevatten, het gaat mijn verstand te boven. 7 Waar kan ik u ontlopen, waar kan ik u ontvluchten? 8 Al zou ik opklimmen naar de hemel, u bent er; al zou ik afdalen naar het dodenrijk, u tref ik er aan. 9 Al vloog ik naar het uiterste oosten of streek ik neer in het verste westen, 10 ook daar zou u mij leiden, ook daar houdt uw hand mij vast. 11 Al vroeg ik de duisternis: Verberg me, laat het nacht worden om mij heen, 12 zelfs dan verbergt de duisternis me niet; voor u is de nacht als de dag, de duisternis als het licht. 13 U weefde mij in de schoot van mijn moeder, u deed mij ontstaan. 14 Ik dank u, want het is een wonder zoals ik ben gemaakt. Alles wat u maakt, is een wonder. Dat besef ik heel goed. 15 Ik was voor u niet verborgen toen ik in dat duister groeide, als in het binnenste van de aarde. 16 U zag mij toen ik nog geen vorm had, 8

9 en mijn dagen waren al vastgesteld, al geschreven in uw boek, voor er één enkele was aangebroken. 17 Hoe diep zijn uw gedachten, mijn God, en hoe oneindig in getal. 18 Hoe zou ik ze kunnen tellen! Talrijker zijn ze dan de korrels van het zand. Telkens als ik ontwaak, ben ik nog met u bezig. 19 Mijn God, ik zou willen dat u misdadigers ombracht, dat u moordenaars van mij afhield. 20 Hun plannen zijn tegen u gericht, zij misbruiken uw naam. 21 Heer, zou ik niet haten wie u haten, niet verafschuwen wie zich keren tegen u? 22 Ik haat hen met heel mijn hart, ze zijn mijn vijanden. 23 Mijn God, doorgrond mij, kijk in mijn hart, onderzoek mij, peil mijn gedachten. 24 Dreig ik van u af te dwalen, breng mij dan terug op de weg naar u. 9

10 3 nalezing vanuit de brontekst 3.1 x brontekst ו תּ ד ע ח ק ר תּ נ י י הו ה 1b Adonay chaqartaniy vattêdhâ ו קוּמ י שׁ ב תּ י א תּ ה י ד ע תּ 2a attâh yâdha tâ shibhtiy vequmiy מ ר חוֹק ל ר ע י בּ נ תּ ה 2b bantâh lerê iy mêrâchoq ז ר ית ו ר ב ע י א ר ח י 3a ârechiy veribh iy zêriythâ ה ס כּ נ תּ ה ו ל דּ ר כ י 3b vekhol-derâkhay hiskantâh כּ י א ין מ לּ ה בּ ל שׁוֹנ י 4a kiy êyn millâh bilshoniy כ לּ הּ י ד ע תּ ה ן א הו ה 4b hên Adonay yâdha tâ khullâh צ ר תּ נ י א חוֹר ו ק ד ם 5a âchor vâqedhem tsartâniy ע ל י כּ פּ ה ו ת שׁ ת 5b vattâsheth âlay kappekhâh מ מּ נּ י ד ע ת פּ ל א יּ ה 6a pil iyyâh [peliy âh] dha ath mimmenniy ל הּ ל א אוּכ ל נ שׂ גּ ב ה 6b nisgebhâh lo - ukhal lâh מ רוּח א ל א ה 7a ânâh êlêkh mêruchekha א ב ר ח מ פּ נ י ו א ה 7b ve ânâh mippâneykha ebhrâch א תּ ה שׁ ם א ם א סּ ק שׁ מ י ם 8a im- essaq shâmayim shâm âttâh ה נּ כּ אוֹל ו א צּ יע ה 8b ve atsiy âh she ol hinnekhâ כ נ פ י שׁ ח ר א א 9a esâ khanphêy-shâchar י ם בּ א ח ר ית א שׁכּ ה 9b eshkenâh be achariyth yâm ת נ ח נ י י ד גּ ם שׁ ם 10a gam-shâm yâdhkha thanchêniy י מ ינ ו ת אח ז נ י 10b vetho chazêniy yemiynekha י שׁוּפ נ י מ א מ ר א ח שׁ 11a vâ omar akh-choshekh yeshuphêniy אוֹר בּ ע ד נ י ו ל י ל ה 11b velaylâh or ba adhêniy ל א י ח שׁ י גּ ם ח שׁ 12a gam-choshekh lo -yachshiykh כּ יּוֹם י א יר ו ל י ל ה מ מּ 12b mimmekha velaylâh kayyom yâ iyr כּ אוֹר ה כּ ח שׁ ה 12c kachashêykhâh kâ orâh כ ל י ת י כּ י א תּ ה ק נ ית 13a kiy- attâh qâniythâ khilyothây בּ ב ט ן א מּ י תּ ס כּ נ י 13b tesukkêniy bebhethen immiy נ פ ל ית י כּ י נוֹר אוֹת ע ל אוֹד 14a odhekha al kiy norâ oth niphlêythiy מ ע שׂ י נ פ ל א ים 14b niphlâ iym ma aseykha מ א ד י ד ע ת ו נ פ שׁ י 14c venaphshiy yodha ath me odh ע צ מ י מ מּ ל א נ ח ד 15a lo -nikhchadh âtsmiy mimmekhâ ב סּ ת ר א שׁ ר ע ית י 15b asher- usêythiy bhassêther בּ ת ח תּ יּוֹת א ר ץ ר קּ מ תּ י 15c ruqqamtiy bethachtiyyoth ârets ע ינ י ר אוּ גּ ל מ י 16a golmiy râ u êyneykha י כּ ת וּ כּ לּ ם ו ע ל ס פ ר 16b ve al-siphrekha kullâm yikkâthêbhu י צּ וּ י מ ים 16c yâmiym yutsâru א ח ד בּ ה ם ו ל א 16d velo [v][lo] echâdh bâhem א ל ר ע י מ ה יּ ק רוּ ו ל י 17a veliy mah-yâqru rê eykha êl מ ה ע צ מוּ ר אשׁ יה ם 17b meh âtsmu râ shêyhem מ חוֹל י ר בּוּן א ס פּ ר ם 18a esperêm mêchol yirbun ע מּ ה ק יצ ת י ו עוֹד י 18b heqiytsothiy ve odhiy immâkh א ם תּ ק ט ל א לוֹ הּ ר שׁ ע 19a im-tiqthol eloah râshâ סוּרוּ מ נּ י ד מ ים ו א נ שׁ י 19b ve anshêy dhâmiym suru menniy ל מ ז מּ ה י אמ ר א שׁ ר 20a asher yo mrukha limzimmâh ע ר י ל ו א שׂ א 20b nâsu lashâv âreykha א שׂ א י הו ה ה לוֹא מ שׂ נ א י 21a halo -mesan eykha Adonay esnâ א ת קוֹט ט וּב ת קוֹמ מ י 21b ubhithqomemeykha ethqothâth צ נ ת ים שׂ ב א ה תּ ל ית 22a takhliyth sin âh senê thiym ה יוּ ל י ל אוֹי ב ים 22b le oyebhiym hâyu liy ל ב ב י א ל ו ד ע ח ק ר נ י 23a châqrêniy êl vedha lebhâbhiy שׂ ר ע פּ י ו ד ע בּ ח נ נ י 23b bechânêniy vedha sar appây. בּ י א ם דּ ר ע צ ב וּר א ה 24a ure êh im-derekh- otsebh biy עוֹל ם בּ ד ר וּנ ח נ י 24b unechêniy bedherekh olâm 10

11 3.1.2 woord voor woord vertaling 1b 2a 2b י הו ה ו תּ ד ע י הו ה Adonay Yahweh ח ק ר תּ נ י chaqartaniy you-investigated-me qal perf ו תּ ד ע vattêdhâ and-you-are-knowing qal imperf א תּ ה י ד ע תּ שׁ ב תּ י ו קוּמ י א תּ ה attâh you י ד ע תּ yâdha tâ you-know qal perf שׁ ב תּ י shibhtiy to-sit-of-me ו קוּמ י vequmiy and-to-riss-of-me בּ נ תּ ה ל ר ע י מ ר חוֹק בּ נ תּ ה bantâh you-understand qal perf ל ר ע י lerê iy to-thought-of-me BRIGGS: רע usually taken as a.l. and arameism; but more probably the usual ר ע friend as in v17 LXX & Vulgata מ ר חוֹק mêrâchoq from-afar 3a א ר ח י ו ר ב ע י ז ר ית א ר ח י ârechiy to(-be-in)-path-of-me ו ר ב ע י veribh iy and-to(-be-on)-pallet-of-me a.l.briggs: רבץ (resting-place the mat or spread ) ipv רבע (paren) ז ר ית zêriythâ you-winnow piel-perf ז ר ת hapax hand-span? a.l.briggs: סוּר = זוּר turn-aside-to-visit 3b 4a 4b ו ל דּ ר כ י ה ס כּ נ תּ ה ו ל vekhol- and-all-of דּ ר כ י derâkhay ways-of-me ה ס כּ נ תּ ה hiskantâh you(-make)-provision hiphil perf כּ י א ין מ לּ ה בּ ל שׁוֹנ י כּ י kiy that א ין êyn (there-)is-no מ לּ ה millâh declaration aramees, ook in ps19:5, frequent in Job BRIGGS: gloss בּ ל שׁוֹנ י bilshoniy in-tongue-of-me ה ן א הו ה י ד ע תּ כ לּ הּ ה ן hên behold! א הו ה Adonay Yahweh י ד ע תּ yâdha tâ you-know qal perf כ לּ הּ khullâh all-of-her 11

12 5a 5b 6a 6b 7a 7b א חוֹר ו ק ד ם צ ר תּ נ י א חוֹר âchor behind ו ק ד ם vâqedhem and-before צ ר תּ נ י tsartâniy you-besiege-me qal perf ו ת שׁ ת ע ל י כּ פּ ה ו ת שׁ ת vattâsheth you-are-setting qal imperf ע ל י âlay on-me כּ פּ ה kappekhâh palm-of-you פּ ל א יּ ה ד ע ת מ מּ נּ י פּ ל א יּ ה pil iyyâh marvelous [peliy âh] ד ע ת dha ath knowledge מ מּ נּ י mimmenniy from-me נ שׂ גּ ב ה ל א אוּכ ל ל הּ נ שׂ גּ ב ה nisgebhâh one-being-impregnable niphal perf ל א lo - not אוּכ ל ukhal I-am-being-able ל הּ lâh to-her א ה א ל מ רוּח א ה ânâh whither? א ל êlêkh I-shall-go qal imperf מ רוּח mêruchekha from-spirit-of-you ו א ה מ פּ נ י א ב ר ח ו א ה ve ânâh and-whither? מ פּ נ י mippâneykha from-faces-of-you א ב ר ח ebhrâch I-sall(-run)-away qal imperf 12

13 8a א ם א סּ ק שׁ מ י ם שׁ ם א תּ ה א ם im- if א סּ ק essaq I-am-climbing qal imperf hapax שׁ מ י ם shâmayim heavens שׁ ם shâm there א תּ ה âttâh you 8b ו א צּ יע ה אוֹל ה נּ כּ ו א צּ יע ה ve atsiy âh and-i-am-making-berth hiphil imperf אוֹל she ol unseen ה נּ כּ hinnekhâ behold-you! 9a א א כ נ פ י שׁ ח ר א א esâ I-am-wearing qal imperf כ נ פ י khanphêy- wings-of שׁ ח ר shâchar dawn 9b א שׁכּ ה בּ א ח ר ית י ם א שׁכּ ה eshkenâh I-am-tabernacling qal imperf בּ א ח ר ית be achariyth in-hindmost-of י ם yâm sea 10a גּ ם שׁ ם י ד ת נ ח נ י גּ ם gam- even שׁ ם shâm there י ד yâdhkha hand-of-you ת נ ח נ י thanchêniy she-shall-guide-me hiphil imperf 10b ו ת אח ז נ י י מ ינ ו ת אח ז נ י vetho chazêniy and-she-shall-hold-me qal imperf י מ ינ yemiynekha right(-hand)-of-you 13

14 11a 11b 12a 12b 12c 13a 13b to the modern reader, have generalized the concept: inmost being (NAB inward parts (NASB, NRSV); the delicate, inner parts of my body (N מ א מ ר א ח שׁ י שׁוּפ נ י מ א מ ר vâ omar and-i-am-saying qal imperf BRIGGS: consec. impf., protasis conditional clause א akh- yea ח שׁ choshekh darkness י שׁוּפ נ י yeshuphêniy he-shall-hurt-me qal imperf NET: Many emend the form to י שׂוּכּ נ י (yesukkeniy),, סכך ( to cover, an alternate form of צבכך from the root a reading assumed in the present translation. ו ל י ל ה אוֹר בּ ע ד נ י ו ל י ל ה velaylâh and-night אוֹר or light בּ ע ד נ י ba adhêniy about-me גּ ם ח שׁ ל א י ח שׁ י גּ ם gam- even ח שׁ choshekh darkness ל א lo - not י ח שׁ י yachshiykh he-is-being-dark hiphil imperf מ מּ ו ל י ל ה כּ יּוֹם י א יר מ מּ mimmekha from-you ו ל י ל ה velaylâh and-night כּ יּוֹם kayyom as(-the) day י א יר yâ iyr he-is-giving-light hiphil imperf כּ ח שׁ ה כּ אוֹר ה כּ ח שׁ ה kachashêykhâh as(-the)-darkness כּ אוֹר ה kâ orâh as(-the)-light כּ י א תּ ה ק נ ית כ ל י ת י כּ י kiy- that BRIGGS: can hardly be causal, it is rather assertative א תּ ה attâh you ק נ ית qâniythâ you-acquired qal perf כ ל י ת י khilyothây kidneys-of-me NET: The kidneys were sometimes viewed as the seat of one s emotions and moral character (cf. Pss 7:9; 26:2). A number of translations, recognizing that kidneys does not communicate this idea In the last instance, the focus is almost entirely on the physical body rather than the emotions or moral character. The present translation, by using a hendiadys (one concept expressed through two terms), תּ ס כּ נ י בּ ב ט ן א מּ י תּ ס כּ נ י tesukkêniy you-are-overshadowing-me qal imperf בּ ב ט ן bebhethen in-belly-of א מּ י immiy mother-of-me links the concepts of emotion (heart) and moral character (mind). 14

15 14a 14b 14c NET: Heb because awesome things, I am distinct, amazing [are] your works The text as it stands is syntactically problematic and makes little, if any, sen also prefer to emend the verb from first to second person, you are amazing and נ פּ ל אוֹת (nifla ot), the usual (feminine) plural form of the Niphal participl if one emends י ד ע ת (yoda at), a Qal active participle, feminine singular form, אוֹד ע ל כּ י נוֹר אוֹת נ פ ל ית י אוֹד odhekha I-shall-acclaim-you hiphil imperf ע ל al on כּ י kiy that נוֹר אוֹת norâ oth ones-being-fearful נ פ ל ית י niphlêythiy I-am-being-distinguished niphal perf The Niphal of פּ ל ה (pala ) occurs elsewhere only in Exod 33:16. Many take the form פּ ל אfrom (pala ; see GKC qq), which in the Niphal perfect means to be amazing (see 2 Sam 1:26; Ps 118:23; Prov 30:18). Some, following the LXX and some other ancient witnesses, (see L. C. Allen, Psalms [WBC], 249, 251). The present translation assumes the text conflates two variants: פּ ל the otherwise unattested masculine plural participle of נפּלאית The latter has been changed to a verb by later scribes in an attempt to accommodate it syntactically. נפּלאותים מעשׂיךread, The original text likely ( your works [are] awesome [and] amazing ). נ פ ל א ים מ ע שׂ י נ פ ל א ים niphlâ iym ones-being-marvelous מ ע שׂ י ma aseykha deeds-of-you ו נ פ שׁ י י ד ע ת מ א ד ו נ פ שׁ י venaphshiy and-soul-of-me י ד ע ת yodha ath one-knowing מ א ד me odh exceedingly NET: tc Heb and my being knows very much. Better parallelism is achieved (see v. 15a) to י ד תּ (yada ta), a Qal perfect second masculine singular perfect. 15

16 15a 15b 15c 16a 16b 16c 16d NET: The phrase depths of the earth may be metaphorical (euphemisti In later Hebrew the word refers to a lump, a shapeless or lifeless substa ל א נ ח ד ע צ מ י מ מּ ל א נ ח ד lo -nikhchadh not he-was-suppressed niphal perf ע צ מ י âtsmiy skeleton-of-me מ מּ mimmekhâ from-you א שׁ ר ע ית י ב סּ ת ר א שׁ ר asher- which ע ית י usêythiy I-was-made pual perf ב סּ ת ר bhassêther in(-the)-concealment ר קּ מ תּ י בּ ת ח תּ יּוֹת א ר ץ ר קּ מ תּ י ruqqamtiy I-was-embroiered oual perf בּ ת ח תּ יּוֹת bethachtiyyoth in-nether-parts-of א ר ץ ârets earth or it may reflect a prescientific belief about the origins of the embryo deep beneath the earth s surface. Job 1:21 also closely associates the mother s womb with the earth. גּ ל מ י ר אוּ ע ינ י גּ ל מ י golmiy embryo-of-me NET: tn Heb Your eyes saw my shapeless form. The Hebrew noun גּ ל ם (golem) occurs only here in the OT. and to unfinished matter, a vessel wanting finishing. The translation employs the dynamic rendering when I was inside the womb to clarify that the speaker was still in his mother s womb at the time he was seen by God. ר אוּ râ u they-saw qal perf ע ינ י êyneykha eyes-of-you ו ע ל ס פ ר כּ לּ ם י כּ ת וּ ו ע ל ve al- and-on ס פ ר siphrekha scroll-of-you כּ לּ ם kullâm all-of-them י כּ ת וּ yikkâthêbhu they-are-being-written niphal imperf י מ ים י צּ וּ י מ ים yâmiym days י צּ וּ yutsâru they-were-formed pual perf ו ל א א ח ד בּ ה ם ו ל א velo and-not [v][lo] and-to-him א ח ד echâdh one בּ ה ם bâhem in-them NET: tn Heb and on your scroll all of them were written, [the] days [which] were formed, and [there was] not one among them. This scroll may be the scroll of life mentioned in Ps 69:28 16

17 17a 17b 18a 18b 19a 19b ו ל י מ ה יּ ק רוּ ר ע י א ל ו ל י veliy and-to-me מ ה mah- what! יּ ק רוּ yâqru they(-are)-precious qal perf ר ע י rê eykha thoughts-of-you א ל êl EL מ ה ע צ מוּ ר אשׁ יה ם מ ה meh what! ע צ מוּ âtsmu they(-are)-serried qal perf ר אשׁ יה ם râ shêyhem sums-of-them NET:tn Heb how vast are their heads. Here the Hebrew word head is used of the sum total of God s knowledge of the psalmist. א ס פּ ר ם מ חוֹל י ר בּוּן א ס פּ ר ם esperêm I-am-numbering-them qal imperf מ חוֹל mêchol from-sand י ר בּוּן yirbun they-are-(be)ing-much(-more) qal imperf ה ק יצ ת י ו עוֹד י ע מּ ה ק יצ ת י heqiytsothiy I-awake hiphil perfect ו עוֹד י ve odhiy and-still-me ע מּ immâkh with-you gevarieerde vertalingen: KOSTER: ik ontwaak en nog ben ik met jou VAPLOEG: ik vertelze, een leven lang blijf ik bezig met u VULGAAT: ik verrijs en ben nog bij u (-> paasliturgie) NET:tc Heb I awake and I [am] still with you. A reference to the psalmist awaking from sleep makes little, if any, sense contextually. For this reason some propose an emendation to ה צוֹת י (haqitsoti), a Hiphil perfect form from an otherwise unattested verb ק צ ץ (qatsats) א ם תּ ק ט ל א לוֹ הּ ר שׁ ע א ם im- if תּ ק ט ל tiqthol you-are-dispatching qal imperf א לוֹ הּ eloah Eloah ר שׁ ע râshâ wicked-one ו א נ שׁ י ד מ ים סוּרוּ מ נּ י ו א נ שׁ י ve anshêy and-mortals-of ד מ ים dhâmiym bloods סוּרוּ suru withdraw-you (p)! qal impera מ נּ י menniy from-me understood as a denominative ק ץof (qets, end ). 17

18 20a 20b 21a 21b 22a 22b א שׁ ר י אמ ר ל מ ז מּ ה א שׁ ר asher who י אמ ר yo mrukha they-are-saying-you qal imperf ל מ ז מּ ה limzimmâh to-scheme ע ר י ל ו א ד א שׂ א nâsu they-bear qal perf ל ו א lashâv to(-the)-futility ע ר י âreykha cities-of-you NET: tc Heb lifted up for emptiness, your cities. The Hebrew text as it stands makes no sense. The form שׂ א (nasu ; a Qal passive participle) should be emended to שׂ אוּ (nosÿu; a Qal perfect, third common plural, [they] lift up ). Many emend ע ר י ( arekha, your cities ) to ע ל י ( alekha, against you ), but it is preferable to understand the noun as an Aramaism and translate your enemies (see Dan 4:16 ). ה לוֹא מ שׂ נ א י י הו ה א שׂ א ה לוֹא halo -? not מ שׂ נ א י mesan eykha ones-hating-you י הו ה Adonay Yahweh א שׂ א esnâ I-shall-hate qal imperf וּב ת קוֹמ מ י א ת קוֹט ט וּב ת קוֹמ מ י ubhithqomemeykha and-in-ones-rising-of-you א ת קוֹט ט ethqothâth I-am-being-disgusted hithpolel imperf תּ ל ית שׂ ב א ה צ נ ת ים תּ ל ית takhliyth completion-of שׂ ב א ה sin âh hatred צ נ ת ים senê thiym I-hate-them qal perf ל אוֹי ב ים ה יוּ ל י ל אוֹי ב ים le oyebhiym to-ones-being-enemies ה יוּ hâyu they-became ל י liy to-me 18

19 23a 23b 24a 24b ח ק ר נ י א ל ו ד ע ל ב ב י ח ק ר נ י châqrêniy investigate-you-me! qal impera א ל êl EL ו ד ע vedha and-know-you! qal impera ל ב ב י lebhâbhiy heart-of-me בּ ח נ נ י ו ד ע שׂ ר ע פּ י בּ ח נ נ י bechânêniy test-you-me! qal impera ו ד ע vedha and-know-you! qal impera שׂ ר ע פּ י sar appây. cares-of-me וּר א ה א ם דּ ר ע צ ב בּ י וּר א ה ure êh and-see-you! qal impera א ם im- if דּ ר derekh- way-of ע צ ב otsebh grief בּ י biy in-me ps16:4 groot zijn de smarten van hem die vreemde goden naloopt NET: tn Many understand the Hebrew term ע צ ב ( otsev) as a noun meaning pain, and translate the -דּ ר ע צ בphrase (derekh otsev) as of pain, but this makes little sense here. (Some interpret it to refer to actions which bring pain to others.) It is preferable to take ע צ ב as idol and understand way of an idol to refer to idolatrous actions or tendency. וּנ ח נ י בּ ד ר עוֹל ם וּנ ח נ י unechêniy and-guide-you-me! qal impera בּ ד ר bedherekh in-way-of עוֹל ם olâm eon 19

20 3.1.3 OBJ woord voor woord vertaling 1b Hashem, Thou hast searched me, and known me. 2a Thou knowest my downsitting and mine uprising, 2b Thou hast binah of my thought from aphar. 3a Thou comprehendeth my path and my lying down, 3b and art acquainted with all my drakhim. 4a For there is not a milah (word) in my leshon, 4b but, lo, Hashem, Thou knowest it altogether. 5a Thou hast enclosed me achor (behind) and kedem (before), 5b and laid Thine hand upon me. 6a Such da as is too wonderful for me; 6b it is high, I cannot attain unto it. 7a To where can I go from Thy Ruach [Hakodesh]? 7b Or to where shall I flee from Thy presence? 8a If I ascend up into Shomayim, Thou art there; 8b if I make my bed in Sheol, hinei, Thou art there. 9a If I take the wings of the shachar (dawn), 9b and dwell in the uttermost acharit yam 9b (the extreme end of the sea); 10a Even there shall Thy yad lead me, 10b and Thy yamin shall hold me. 11a If I say, 11a Surely the choshech shall cover me, 11b even the lailah shall be ohr about me. 12a Even the choshech is not dark to Thee; 12b but the lailah shineth as the yom; 12c the choshech and the ohr are both alike to Thee. 13a For Thou hast created my inmost being; 13b Thou didst interweave me in the beten immi. 14a I will praise Thee; 14a for I am fearfully and wonderfully made; 14b marvellous are Thy ma asim; 14c and that my nefesh knoweth very well. 15a My atzamim (bones, frame) were not hid from Thee, 15b when I was made beseter (in secret), 15c and skillfully wrought in the depths of the Eretz. 16a Thine eyes did see my golem (embryo), yet being unformed; 16b and in Thy Sefer (Book) 16c all the yamim (days) ordained for me were written down, 16d when as yet there were none of them. 17a How precious also are Thy thoughts unto me, O El! 17b How great is the sum of them! 18a If I should count them, they are more in number than the chol (sand); 18b when I awake, I am still with Thee. 19a Surely Thou wilt slay the rasha, O Eloah; 19b depart from me therefore, ye anshei damim (bloodthirsty men). 20a For they speak of Thee craftily, 20b and it is taken lashav by Thy enemies. 20

21 21a Should not I hate them, Hashem, that hate Thee? 21b And am not I to be at odds with those that rise up against Thee? 22a I abhor them with complete sinah; 22b I count them mine enemies. 23a Search me, O El, and know my levav; 23b test me, and know my thoughts; 24a And see 24a if there be any derech otzev (torturous crooked road) in me, 24b and lead me in the Derech Olam. 21

22 3.2 geselecteerde hertalingen 22

23 3.2.1 hertaling: NBV 1 HEER, u kent mij, u doorgrondt mij, 2 u weet het als ik zit of sta, u doorziet van verre mijn gedachten. 3 Ga ik op weg of rust ik uit, u merkt het op, met al mijn wegen bent u vertrouwd. 4 Geen woord ligt op mijn tong, of u, HEER, kent het ten volle. 5 U omsluit mij, van achter en van voren, u legt uw hand op mij. 6 Wonderlijk zoals u mij kent, het gaat mijn begrip te boven. 7 Hoe zou ik aan uw aandacht ontsnappen, hoe aan uw blikken ontkomen? 8 Klom ik op naar de hemel u tref ik daar aan, lag ik neer in het dodenrijk u bent daar. 9 Al verhief ik mij op de vleugels van de dageraad, al ging ik wonen voorbij de verste zee, 10 ook daar zou uw hand mij leiden, zou uw rechterhand mij vasthouden. 11 Al zei ik: Laat het duister mij opslokken, het licht om mij heen veranderen in nacht, 12 ook dan zou het duister voor u niet donker zijn de nacht zou oplichten als de dag, het duister helder zijn als het licht. 13 U was het die mijn nieren vormde, die mij weefde in de buik van mijn moeder. 14 Ik loof u voor het ontzaglijke wonder van mijn bestaan, wonderbaarlijk is wat u gemaakt hebt. Ik weet het, tot in het diepst van mijn ziel. 15 Toen ik in het verborgene gemaakt werd, kunstig geweven in de schoot van de aarde, was mijn wezen voor u geen geheim. 16 Uw ogen zagen mijn vormeloos begin, alles werd in uw boekrol opgetekend, aan de dagen van mijn bestaan ontbrak er niet één. 17 Hoe rijk zijn uw gedachten, God, hoe eindeloos in aantal, 18 ontelbaar veel, meer dan er zandkorrels zijn. Ontwaak ik, dan nog ben ik bij u. 19 God, breng de zondaars om, 23

24 weg uit mijn ogen, jullie die bloed vergieten 20 ze spreken kwaadaardig over u, uw vijanden misbruiken uw naam. 21 Zou ik niet haten wie u haten, HEER, niet verachten wie tegen u opstaan? 22 Ik haat hen, zo fel als ik haten kan, ze zijn mijn vijand geworden. 23 Doorgrond mij, God, en ken mijn hart, peil mij, weet wat mij kwelt, 24 zie of ik geen verkeerde weg ga, en leid mij over de weg die eeuwig is. 24

25 3.2.2 hertaling: OOSTERHUIS gij 1 gij peilt mijn hart, gij doorgrondt mij. gij weet mijn gaan en staan 2 gij kent mijn gedachten van verre, mijn reizen trekken, mijn rusten. 3 mijn wegen, alle, zijn u bekend ieder woord dat komt op mijn lippen, 4 onuitgesproken nog, gij hoort het al. achter mij zijt gij en voor mij uit. 5 gij legt uw handen op mij. dit is wat ik niet kan begrijpen, 6 niet denken, dit gaat mij te boven. hoe zou ik uw adem ontkomen, 7 waarheen vluchten voor uw aangezicht. beklim ik de hemel, daar zijt gij, 8 daal ik af in de aarde, daar vind ik u ook. had ik vleugels van morgenrood, 9 vloog ik over de verste zeeën, ook daar gij, uw hand, 10 uw rechterhand die mij vasthoudt. zou ik roepen: duisternis, bedek mij, 11 licht, verander in nacht voor u bestaat de duisternis niet. voor u is de nacht even licht als de dag, 12 de duisternis even stralend als het licht. uw schepping ben ik in hart en nieren, 13 gij hebt mij geweven in de schoot van mijn moeder. ik wil u bedanken daarvoor, 14 dat gij mij ontzagwekkend gemaakt hebt. mijn ziel en gebeente door u gekend. 15 in mij was niets voor uw ogen verborgen 16 toen ik werd gevormd in het diepste geheim, prachtig gevlochten in de schoot van de aarde. ik was nog ongeboren, gij hadt mij al gezien en al mijn levensdagen stonden in uw boek nog vóór gij er één hadt gemaakt. gij, eeuwige, peil nu mijn hart, doorgrond mij, 23 toets mijn verborgen gedachten. ik ben toch niet op een doodlopende weg? 24 leid mij voort op de weg van uw dagen. 25

26 3.2.3 hertaling: BRIGGS psalm 139A [v7 8] 7a WHITHER can I go from Thy Spirit? 7b And whither can I flee from Thy presence? 8a If to heaven, Thou art there ; 8b And if to Sheol, behold Thou art there. [v9 10] 9a WOULD I lift up my wings to the Dawn? 9b Would I dwell in the uttermost sea? 10a There Thy hand Thou wouldst cause to rest upon me ; 10b And (there) Thy right hand would lay hold of me. [v11 12] 11a HAVE I said : Surely my morning twilight shall be darkness ; 11b And daylight about me be night ; 12a Surely darkness maketh not too dark for Thee ; 12b And the night shineth as the day. 26

27 psalm 139B [v1 2] 1b YAHWEH, (Thou) dost search me, 1b And Thou dost know (me). 2a Thou knowest my downsitting and mine uprising; 2b Thou perceivest (my friends) from afar. [v3 4] 3a TO my path and my resting place Thou dost (turn aside), 3b And to all my ways Thou art accustomed : 4a For there is nothing, Yahweh, on my tongue, 4b But lo! Thou knowest it altogether. [v5 6] 5a BEHIND and before Thou dost watch me, 5b And put Thy palm over me. 6a (Thy) knowledge is too wonderful for me: 6b It is inaccessible ; I cannot attain to it. [v13 15] 13a VERILY Thou didst beget my reins; 13b Thou screenedst me in my mother s womb. 15a My frame was not hid from Thee, 15b Which Thou didst make in the secret place. [v16] 16a MY (lot) Thine eyes did see, 16b And on Thy book was it all. 16c Days were inscribed, preordained, 16d When there was not one of them. [v23-24] SEARCH me and know my mind, Try me and know my thoughts ; And see if there be any wickedness in me, And lead me in the way everlasting. 27

28 psalm 139C [v17, 19 20] 17a O HOW precious are Thy (friends), O God! 17b How numerous (the poor) among them! 19a O that Thou wouldst kill the wicked, O God! 20a Those who speak with wicked intent. [v21 22] 21a DO not I hate them that hate Thee? 21b And loathe them that rise up against Thee? 22a I hate them with the perfection of hatred ; 22b They are enemies to me. glosses (v14 v18a) (v15c v18b) (v19b v20b) 28

29 3.2.4 hertaling: VANDERPLOEG 1 Jahwe, gij hebt mij onderzocht en gij kent mij, 2 gij kent mijn zitten en mijn opstaan, gij doorziet mijn gedachten van verre. 3 gij hebt mijn gaan en liggen gemeten en gij gaat al mijn wegen nauwkeurig na. 4 er komt immers geen woord over mijn tong, en gij, Jahwe, kent het volkomen. 5 gij hebt mij achter en voor ingesloten en uw hand op mij gelegd. 6 die kennis is mij te wonderbaar, te verheven, ik kan ze niet vatten! 7 waarheen zal ik uw geest ontgaan, waarheen uw aanschijn ontvluchten? 8 klim ik ten hemel, dan zijt gij daar ga ik liggen in het dodenrijk: gij zijt er! 9 vlieg ik met de wieken van het morgenrood en laat ik mij neer bij het einde van de zee: 10 ook dáár zal uw hand mij geleiden, uw rechterhand mij vasthouden. 11 en zeg ik : laat de duisternis mij toch bedekken. en de nacht het licht om mij heen zijn, 12 dan is ook het duister voor u niet duister, en is de nacht licht als de dag, is de duisternis als het licht! 13 ja, gij hebt mijn nieren gemaakt, mij geweven in de schoot van mijn moeder, 14 ik loof u, omdat ik ontzaglijk wonderbaar ben gemaakt, uw werken zijn wonderbaar, daarvan ben ik diep overtuigd. 15 mijn gebeente is voor u niet verborgen, in het verborgene ben ik gemaakt, kunstig vervaardigd in de diepte der aarde. 16 uw ogen zagen mij als vormloze vrucht, en in uw boek staat alles geschreven, de dagen die vorm ontvingen, voor één ervan was gekomen. 17 hoe moeilijk zijn mij uw gedachten, o God! hoe overweldigend in aantal! 18 wil ik ze tellen, het zijn er meer dan de korrels van t zand, heb ik gesproken: nog ben ik bezig met u. 19 God, breng de zondaars toch om, o mannen die bloed vergieten, weg van mij! 20 zij spreken u arglistig toe, uw vijanden spreken ijdele taal. 21 Jahwe, zal ik hen die u haten niet haten? 29

30 ik walg van hen die tegen u opstaan. 22 ik haat hen met volkomen haat, mijn eigen vijanden zijn zij geworden. 23 onderzoek mij, o God, en ken mijn hart toets mij en ken mijn gedachten 24 zie of wat ik doen wil verkeerd is en leid mij langs de aloude weg. 30

31 3.2.5 hertaling: LXX 1 εδοκιμασας με και εγνως με 2 συ εγνως την καθεδραν μου και την εγερσιν μου συ συνηκας τους διαλογισμους μου απο μακροθεν 3 την τριβον μου και την σχοινον μου συ εξιχνιασας και πασας τας οδους μου προειδες 4 οτι ουκ εστιν λογος εν γλωσση μου 5 ιδου κυριε συ εγνως παντα τα εσχατα και τα αρχαια συ επλασας με και εθηκας επ εμε την χειρα σου 6 εθαυμαστωθη η γνωσις σου εξ εμου εκραταιωθη ου μη δυνωμαι προς αυτην 7 που πορευθω απο του πνευματος σου και απο του προσωπου σου που φυγω 8 εαν αναβω εις τον ουρανον συ ει εκει εαν καταβω εις τον αδην παρει 9 εαν αναλαβοιμι τας πτερυγας μου κατ ορθρον και κατασκηνωσω εις τα εσχατα της θαλασσης 10 και γαρ εκει η χειρ σου οδηγησει με και καθεξει με η δεξια σου 11 και ειπα αρα σκοτος καταπατησει με και νυξ φωτισμος εν τη τρυφη μου 12 οτι σκοτος ου σκοτισθησεται απο σου και νυξ ως ημερα φωτισθησεται ως το σκοτος αυτης ουτως και το φως αυτης 13 οτι συ εκτησω τους νεφρους μου κυριε αντελαβου μου εκ γαστρος μητρος μου 14 εξομολογησομαι σοι οτι φοβερως εθαυμαστωθην θαυμασια τα εργα σου και η ψυχη μου γινωσκει σφοδρα 15 ουκ εκρυβη το οστουν μου απο σου ο εποιησας εν κρυφη και η υποστασις μου εν τοις κατωτατοις της γης 16 το ακατεργαστον μου ειδοσαν οι οφθαλμοι σου και επι το βιβλιον σου παντες γραφησονται ημερας πλασθησονται και ουθεις εν αυτοις 17 εμοι δε λιαν ετιμηθησαν οι φιλοι σου ο θεος λιαν εκραταιωθησαν αι αρχαι αυτων 18 εξαριθμησομαι αυτους και υπερ αμμον πληθυνθησονται εξηγερθην και ετι ειμι μετα σου 19 εαν αποκτεινης αμαρτωλους ο θεος 31

32 ανδρες αιματων εκκλινατε απ εμου 20 οτι ερεις εις διαλογισμον λημψονται εις ματαιοτητα τας πολεις σου 21 ουχι τους μισουντας σε κυριε εμισησα και επι τοις εχθροις σου εξετηκομην 22 τελειον μισος εμισουν αυτους εις εχθρους εγενοντο μοι 23 δοκιμασον με ο θεος και γνωθι την καρδιαν μου ετασον με και γνωθι τας τριβους μου 24 και ιδε ει οδος ανομιας εν εμοι και οδηγησον με εν οδω αιωνια 32

33 3.2.6 hertaling: WAAGENAAR naar LXX 1 HEER, gij keurde mij en kent mij 2a gij kent mijn zitten en opstaan, 2b doorziet mijn gedachten van verre 3a mijn pad en mijn meetsnoer speurde gij na 3b en al mijn wegen voorzaagt gij 4a want er is geen valsheid 4b op mijn tong 5a zie HEER gij kent alles 5a dat van onlangs en dat van eertijds, 5b gij vormde mij 5b en legde op mij uw hand. 6a wonderbaar werd uw kennis van mij 6b ze werd mij te machtig 6b ik kon er echt niet bij. 7a waar moet ik heen gaan voor uw geest 7b en waar kan ik uw aanschijn ontvluchten? 8a als ik naar de hemel opstijg zijt gij daar 8b als in de onderwereld afdaal zijt gij aanwezig 9a als ik mijn vleugels uitsla bij de dageraad 9b en mijn tent opslaan 9b aan de uiterste kusten van de zee 10a dan zal ook daar uw hand me leiden 10b en uw rechterhand zal me vasthouden. 11a en ik zei: voorzeker, duisternis zal me vertrappen! 11b en de nacht is een verlichting tot mijn genot 12a want duisternis zal voor u geen duisternis zijn 12b en nacht zal licht zijn als de dag. 12c de duisternis van die 12c is ook het licht van die. 13a want gij bezit mijn nieren, HEER 13b gij beschermde me vanaf de moederschoot. 14a ik zal u belijden, want ge deedt ontzagwekkende wonderen. 14b wonderbaar zijn uw werken, 14c en mijn ziel weet dat zeer goed. 15a niet verborgen was voor u mijn gebeente, 15b dat ge in het verborgene maakte. mijn persoon, 15c verwekt in de diepste diepten der aarde 16a uw ogen zagen mijn nog onbewerkte toestand, 16b en allen zullen in uw boek worden opgeschreven. 16c bij dag zullen zij worden gevormd, 16d en niemand van hen ontsnapt aan uw oog, 17a hoog in ere stonden bij mij uw vrienden, God; 17b zeer machtig werd hun rijk. 33

34 18a ik zal hen tellen, ontalrijker zullen ze worden dan de zandkorrels. 18b ik verrees, en nog ben ik bij u. 19a als gij zondaars mocht doden, God! 19b mannen van bloed, wijk van mij! 20a want gij zijt twistzoekers in uw overdenkingen. 20b tevergeefs zullen zij uw steden innemen. 21a haatte ik niet uw haters, HEER 21b en werd ik niet verteerd bij het zien van uw vijanden? 22a met volmaakte haat haatte ik hen, 22b zij werden mijn vijanden. 23a keur mij, God, en ken mijn hart, 23b onderzoek mij, en ken mijn paden. 24a en zie of er een weg van onwettigheid is in mij 24b en geleid mij over een eeuwige weg. 34

35 3.2.7 hertaling: KRAUS 1 Jahwe, du hast mich erforscht und kennst mich, 2 du weisst, ob ich sitze oder aufstehe, du merkst auf mein Vorhaben von ferne [letterlijk: Begehren, Streben] 3 mein Wandeln und Ruhen du prüfst es, mit allen meinen Wegen bist du vertraut. 4 ja, er ist kein Wort auf meine Zunge, das du, Jahwe, nicht genau kenntest. 5 von hinten und von vorne umschliesst du mich, legst auf mich dein Hand. 6 zu wunderbar ist die Erkenntnis für mich, zu hoch, ich kann sie nicht fassen. 7 wohin könnte ich gehen vor deinem Geist, wohin fliehen vor deinem Angesicht? 8 stiege ich zum Himmel empor so bist du dort; machte ich mir ein Lager in der Unterwelt so bist du auch hier! 9 würde ich die Schwingen der Morgenrote und liesse mich nieder am äussersten Meer 10 so würde selbst dort deine Hand mich ergreifen und deine Rechte mich fassen. 11 und spräche ich: nur Finsternis möge mich decken, und Nacht sei das Licht um mich her! 12 so wäre durch Finsternis nicht finster vor dir, und die Nacht leuchtete wie der Tag, 13 ja, du bist er, der meine Nieren geschaffen, mich gewoben im Leib der Mutter! 14 ich danke dir, dass ich so wunderbar geschaffen! wunderbar sind deine Werke! meine Seele erkennt das gar wohl! 15 vor dir war mein Gebein nicht verborgen, als ich im Geheimen gemacht ward, bunt gewirkt in den Tiefen der Erde. 16 schon in der Urgestalt sahen mich deine Augen in dein Buch ward geschrieben jeder Tag alle meine Tage waren gestaltet, und war doch keiner vorhanden! 17 für mich aber wie schwer sind deine Gedanken, o Gott! wie gewaltig ist ihre Summe! 18 würde ich sie zählen, es sind mehr als der Sand! wäre ich zu Ende ich wäre noch immer bei dir! 19 o dass du, Gott, den Frevler tötetest! o ihr Blutmenschen, weichet von mir! 20 die über dich sprechen voll Trug, sich gegen dich vergeblich erheben 21 sollte ich nicht hassen, Jahwe, die dich hassen, nicht verachten, die dich verachten? 22 mit unbändigem Hass hasse ich sie, Feinde sind sie für mich! 23 erforsche mich, Gott, und erkenne mein Herz! prüfe mich und erkenne, wie ich es meine! 24 und sieh, ob ich auf abgöttischem Weg bin, und leite mich auf ewigen Weg. 35

36 3.2.8 hertaling: KOSTER 1 AANWEZIGE, je hebt mij doorvorst en je weet! 2 jij hebt weet van mijn zitten en overeind komen, je beseft mijn bedoeling van verre. 3 mijn op pad zijn en mijn liggen zift je en al mijn wegen zijn voor jou gewoon. 4 ja, er is geen woord op mijn tong, of daar! AANWEZIGE, jij weet alles. 5 ruggelings en van voren sluit je me in en je legt op mij je handpalm. 6 te wonderbaar is voor mij, t te weten; te hoog, ik kan er niet bij. 7 waarheen kan ik jouw geest ontgaan, waarheen voor jouw gelaat vlieden? 8 al zou ik klimmen naar de hemel: daar ben jij, of me legeren in het schimmenrijk: je bent er; 9 werd ik gedragen op de vleugels van de dageraad, woonde ik aan de laatste zee, 10 ook daar zou jouw hand mij leiden, zou mij vatten jouw rechterhand. 11 en als ik zou zeggen: laat het duister mij maar ophappen, en laat tot nacht worden het licht om mij heen! ; 12 ook dan zou het duister jou niet verduisteren en de nacht als de dag verlichten: zo de duisternis, zoals het licht. 13 ja, jij creëerde mijn nieren, vlocht mij in de buik van mijn moeder. 14 danken wil ik jou ervoor, dat ik een vreeswekkend wonder ben; wonderbaarlijk is wat jij maakt: mijn ziel weet t zeer wel. 15 mijn gebeente was niet voor jou verhuld toen ik gemaakt werd in het verborgene, geweven in het onderste der aarde. 16 toen ik nog samengerold was zagen mij jouw ogen; en in jouw boek zijn ze alle geschreven, de dagen die zouden worden gevormd, al was er nog niet één van hen. 17 en voor mij, hoe kostbaar zijn mij jouw bedoelingen, godheid, hoe talrijk hun hoofdzaken! 18 wilde ik ze boekstaven, er zijn er meer dan zand, zoveel! ik ontwaak, en nog ben ik bij jou. 36

37 19 o, bracht je om, God, de boosdoener! jullie bloeddorstige mannen, wijkt van mij! 20 dan zijn zij die tegen jou hun plannen zeggen, gedragen door waan; jouw opponenten. 21 is t niet: jouw haters, AANWEZIGE, haat ik, en van hen die tegen jou overeind komen walg ik. 22 met algehele haat haat ik hen, vijanden zijn ze voor mij geworden. 23 doorvors mij, godheid, en heb weet van mijn hart, toets mij en heb weet van mijn getob, 24 zie of de weg der smart bij mij is, en leid mij op de eeuwige weg. 37

38 3.2.9 hertaling: BUBER 1 DU, du erforschest mich und du kennst, 2 du selber kennst mein Sitzen, mein Stehn, du merkst auf mein Denken von fern, 3 meinen Pfad und meine Rast sichtest du, in all meinen Wegen bist du bewandert. 4 ja, kein Raunen ist mir auf der Zunge, da, schon erkannt, DU, hast dus allsamt. 5 hinten, vorn engst du mich ein, legst auf mich deine Faust. 6 zu sonderlich ist mir das Erkennen, zu steil ists, ich übermags nicht. 7 wohin soll ich gehn vor deinem Geist, wohin vor deinem Antlitz entlaufen! 8 ob ich den Himmel erklömme, du bist dort, bettete ich mir im Gruftreich, da bist du. 9 erhübe ich Flügel des Morgenrots, nähme Wohnung an hintersten Meer, 10 dort auch griffe mich deine Hand, deine Rechte fasste mich an. 11 spräche ich: Finsternis erhasche mich nur, Nacht sei das Licht um mich her!, 12 auch Finsternis finstert dir nicht, Nacht leuchtet gleich wie der Tag, gleich ist Verfinsterung, gleich Erleuchtung. 13 ja, du bists, der bereitete meine Nieren, mich wob im Leib meiner Mutter! 14 danken will ich dir dafür, dass ich furchtbar bin ausgesondert: sonderlich ist, was du machst, sehr erkennts meine Seele. 15 mein Kern war dir nicht verhohlen, als ich wurde gemacht im Verborgnen, buntgewirkt im untersten Erdreich, 16 meinen Knäul sahn deine Augen, [-kluwen] und in dein Buch waren all sie geschrieben, die tage, die einst würden gebildet, 17 als aber war nicht einer von ihnen. und mir wie köstlich, Gottherr, sind deine Gedanken, ihre Hauptstücke wie kernkräftig! 18 ich will sie buchen, ihrer wird mehr als des Sands! ich erwache: noch bin ich bei dir. 19 o dass du, Gott, umbrächtest denn Frevler: ihr Blutmänner, weichet von mir!, 38

39 20 sie, die dich zu Ränken besprechen, es hinheben auf das Wahnhafte, deine Gegner! 21 hasse ich deine Hasser nicht, DU, widerst mich der dir Aufständischen nicht? 22 ich hasse sie mit der Allheit des Hasses, mir zu Feinden sind sie geworden. 23 erforsche, Gottherr, mich, kenne mein Herz, prüfe mich, kenne meine Sorgen, 24 sieh, ob bei mir Weg der Trübung ist, und leite mich auf dem Wege der Weltzeit! 39

40 hertaling: WIM KLEISEN naar BUBER 1 JIJ, Jij doorgrondt mij en je kent, 2 jij zelf kent mijn zitten, mijn staan, jij merkt mijn denken op van verre, 3 mijn gaan en rusten houd jij in het oog, al mijn wegen zijn jou bekend. 4 Zelfs wat ik binnensmonds fluister, kijk, opgemerkt heb JIJ het alles. 5 Achter, voor, jij omringt mij, legt jouw hand op mij, 6 te wonderbaar is mij jouw kennen, niet te vatten is het, ik ben er niet toe in staat. 7 Waarheen zal ik gaan om jouw geest, waarheen om jouw aangezicht te ontlopen! 8 Of ik de hemel beklom, jij bent daar, legde ik mij neer in het dodenrijk, jij bent daar. 9 Verhief ik mij op de vleugel van het morgenrood, zou ik gaan wonen aan de uiterste zee, 10 daar ook greep mij jouw hand, jouw rechterhand zou mij vatten. 11 Sprak ik: Duisternis bedekke mij nu, nacht zij het licht om mij heen! 12 ook duisternis verduistert jou niet, nacht licht als ware het dag, het vallen van de avond is als het opgaan van de zon, 13 ja, jij bent het, die mij tot mens maakte, mij inkapselde in mijn moeders lichaam! 14 Danken wil ik jou daarvoor, dat ik zo uitzonderlijk tot mens ben geschapen; wonderbaar is het, wat jij bewerkt, zeer dankbaar is mijn ziel. 15 Mijn diepste zelf was jou niet verborgen, toen ik in het verborgene werd vervaardigd, gewrocht werd in de diepten der aarde, 16 Mijn vormeloos begin zagen jouw ogen, en in jouw boek werden zij alle geschreven, de dagen, die ooit zouden aanbreken, toen geen van hen nog bestond. 17 En voor wat mij betreft, hoe kostbaar, Heer God, zijn mij jouw gedachten, hun slotsom, hoe overweldigend! 18 ik wil ze boekstaven, maar talrijker zijn zij dan het zand! Ik ontwaak: nog ben ik bij jou. 19 O, dat jij, God, de boosaardigen zou ombrengen, Jullie, bloedbevlekten, wijk van mij! 40

41 20 Zij, die kuiperijen bespreken, het schijngedoe hooghouden, je tegenstanders! 21 Zou ik jouw haters niet haten, JIJ, verafschuw ik niet die tegen jou opstaan? 22 ik haat hen met alles wat ik aan haat kan opbrengen mij tot vijanden zijn zij geworden. 23 Doorgrond mij, Heer God, ken mijn hart toets mij, ken mijn zorgen, 24 zie of mijn weg niet afwijkt, en leid mij op de altijddurende weg. 41

42 parafrasering: WIM KLEISEN waar ik ga waar ik sta jouw oneindigheid omvat mijn eindigheid jouw zijn mijn bestaan jouw liefde mijn leven jouw licht schijnt in mijn duisternis jij onkenbaar maar onontkoombaar 42

43 hertaling: VULGATA 2 Domine probasti me et cognovisti me tu cognovisti sessionem meam et surrectionem meam 3 intellexisti cogitationes meas de longe semitam meam et funiculum meum investigasti 4 et omnes vias meas praevidisti quia non est sermo in lingua mea 5 ecce Domine tu cognovisti omnia novissima et antiqua tu formasti me et posuisti super me manum tuam 6 mirabilis facta est scientia tua ex me confortata est non potero ad eam 7 quo ibo ab spiritu tuo et quo a facie tua fugiam 8 si ascendero in caelum tu illic es si descendero ad infernum ades 9 si sumpsero pinnas meas diluculo et habitavero in extremis maris 10 etenim illuc manus tua deducet me et tenebit me dextera tua 11 et dixi forsitan tenebrae conculcabunt me et nox inluminatio in deliciis meis 12 quia tenebrae non obscurabuntur a te et nox sicut dies inluminabitur sicut tenebrae eius ita et lumen eius 13 quia tu possedisti renes meos suscepisti me de utero matris meae 14 confitebor tibi quia terribiliter magnificatus es mirabilia opera tua et anima mea cognoscit nimis 15 non est occultatum os meum a te quod fecisti in occulto et substantia mea in inferioribus terrae 16 inperfectum meum viderunt oculi tui et in libro tuo omnes scribentur die formabuntur et nemo in eis 17 mihi autem nimis honorificati sunt amici tui Deus nimis confirmati sunt principatus eorum 18a dinumerabo eos et super harenam multiplicabuntur 18b exsurrexi et adhuc sum tecum 19 si occideris Deus peccatores et viri sanguinum declinate a me 20 quia dices in cogitatione accipient in vanitate civitates tuas 21 nonne qui oderunt te Domine oderam et super inimicos tuos tabescebam 22 perfecto odio oderam illos inimici facti sunt mihi 23 proba me Deus et scito cor meum interroga me et cognosce semitas meas 24 et vide si via iniquitatis in me est et deduc me in via aeterna. 43