Zondagsschoolboekjes Recensie

Transcriptie

1 Zondagsschoolboekjes Recensie Druk: blz. G.K.C.O. (Cartonnen band) 42 p. t.d.t. Een verhaal uit den Spaanschen tijd. Willem Wijcherts is "een dappere Alkmaarder jongen", die de Spaansche bezetting met tegenzin in zijn vaderstad ziet binnentrekken; een "kettersche" samenkomst intijds waarschuwt, zoodat de toeleg, om Jan Arendsz gevangen te nemen, verijdeld wordt; zich bij de Watergeuzen voegt; de gevangenen om des geloofs wille, onder wie zijn eigen vader, uit den Alkmaarschen kerker redt, aan het doodsbed van Arendsz knielt, de victorie van Alkmaar mee beleeft en daarna een blijde bruiloft vieren mag. Het boek is vloeiend geschreven en zal ongetwijfeld den jeugdigen lezer tot het einde toe vasthouden. De uitvoering is uitnemend. De bandteekening plaatst ons in de kern van het verhaal. Ook de plaatjes zijn heel aardig. En de druk is voorbeeldig. Een flink lettertype is een groote verdienste, vooral in een boek voor de jeugd. Historische novellen of jongensverhalen uit den belangrijken tijd onzer bevrijding van Spanje, moeten o.i. doen uitkomen, waar het toen om ging, en dat Gods hand verlossing zond. Wij onderstellen, dat dit ook de bedoeling van den schrijver is. Deze strekking komt wel uit. Doch het geheel is eenigszins mat en wat oppervlakkig. Evenwel zullen onze jongens dit verhaal gaarne lezen. En ze mogen het lezen ook. Het zal hun geen kwaad doen. Misschien zouden ze wel eens willen toehakken, als brave Willem zoo buitengewone liefde aan den vijand bewijst. Maar in dit opzicht kan Willem tot een beschamend voorbeeld zijn. Dit boek gaat ver boven veel kinderlectuur uit. Het is levendig en aanschouwelijk van voorstelling. "Willem Wijcherts" worde door velen gelezen. De Heere gebruike dit dikke boek tot groote dingen in Zijn Koninkrijk. Boekbeoordeling van Kinderlectuur voor de Zondagsschool door de Commissiën van "Jachin", 1937 Druk: blz. G. K. C. B. 18 t.d.t. Een verhaal uit de Spaanse tijd. Willem Wijcherts is een dappere Alkmaarder jongen", die de Spaanse bezetting met tegenzin in zijn vaderstad ziet binnentrekken; een ketterse" samenkomst intijds waarschuwt, zodat de toeleg, om Jan Arendsz gevangen te nemen, verijdeld wordt; zich bij de Watergeuzen voegt; de 1/6 Rens Strijbos,

2 gevangenen om des geloofs wille, onder wie zijn eigen vader, uit de Alkmaarse kerker redt, aan het doodsbed van Arendsz knielt, de victorie van Alkmaar mee beleeft en daarna een blijde bruiloft vieren mag. Het boek is vloeiend geschreven en zal ongetwijfeld de jeugdige lezer tot het einde toe vasthouden. De uitvoering is uitnemend. De handtekening plaatst ons in de kern van het verhaal. Ook de plaatjes zijn heel goed. En de druk is voorbeeldig. Een flink lettertype is een grote verdienste, vooral in een boek voor de jeugd. Historische novellen of jongensverhalen uit de belangrijke tijd onzer bevrijding van Spanje, moeten o.i. doen uitkomen, waar het toen om ging, en dat Gods hand verlossing zond. Wij onderstellen, dat dit ook de bedoeling van de Schrijver is. Deze strekking komt wel uit. Doch het geheel is enigszins mat en wat oppervlakkig. Evenwel zullen onze jongens dit verhaal gaarne lezen, en ze mogen het lezen ook. Misschien zouden ze wel eens willen toehakken, als brave Willem zo buitengewone liefde aan de vijand bewijst. Maar in dit opzicht kan Willem tot een beschamend voorbeeld zijn. Dit boek gaat ver boven veel kinderlectuur uit. Het is levendig en aanschouwelijk van voorstelling. We bevelen het bij zijn negende rondgang opnieuw aan. Boekbeoordeling van Kinderlectuur voor de Zondagsschool door de Commissiën van "Jachin", 1949 Druk: blz. Prijs f 1,75; gebonden; geïll.; jongens -en meisjesboek. Inhoud: De inhoud van dit boek is zeker genoeg bekend. De belevenissen van de Alkmaarse jongen in de tijd der Spaanse bezetting blijven altijd boeien. Conclusie: Een boek vol spanning, waarin het leven met God kinderlijk, maar juist wordt beschreven. Eindoordeel: warm aanbevolen. Boekbeoordeling van de Ned. Hervormde Zondagsscholenbond op Geref. Grondslag, 1949 Druk: 10 prijs f 1,75; gebonden; jongens- en meisjesboek. Inhoud: Willem Wijcherts, een dappere Alkmaarder jongen uit de tijd van het voorspel en het begin van de 80-jarige oorlog, heeft het hart op de rechte plaats en betoont zich in veel moeilijkheden onverschrokken en edelmoedig. Strekking: De opvoedkundige strekking is zeer goed, de godsdienstige eveneens. Gebruik van Heer en Here. Conclusie: Dit boek, dat de ouderen in hun jeugd met genoegen lazen, doet het nog goed. Jammer dat niet steeds de naam "Here" wordt gebruikt inplaats van "Heer". Eindoordeel: warm aanbevolen. Boekbeoordeling van de Ned. Hervormde Zondagsscholenbond op Geref. Grondslag, /6 Rens Strijbos,

3 Druk: 10 Al een tiende druk haalde Willem Wijcherts, door W.G. van de Hulst. We zouden er eigenlijk liever over gezwegen hebben, maar ons moet van het hart, dat de bijna altijd zo irenische v. d. Hulst hier laat zien, dat hij ook wel een echt anti-verhaal kan produceren, met veel ongenietbaars over de "alleenzaligmakende Roomse kerke", compleet met gluiperige monniken en met een slotzin als deze: "Zijn zuster - offerde enkele goudguldens - aan de immer gulzige kerk, ze bad dubbele paternosters en - ze was gerust over het lot van Ebbens ziel". Lumey is natuurlijk een flinke kerel! IDIL-gids voor de jeugdlectuur, Druk: 11 prijs ƒ 1,85; gebonden; jongensboek. Inhoud: Willem is een dappere Alkmaarder jongen uit het begin van de 80-jarige oorlog. Door het verraad van schele Ebben moet hij uit de stad vluchten; na veel wederwaardigheden komt hij bij de watergeuzen terecht. Daar wordt hij belast met een zending naar Alkmaar en bevrijdt dan zijn vader. Strekking: Naast de algemene strekking van de strijd tegen Spanje, de roomse kerk en het verraad, wordt inzonderheid gewezen op het gebod: "Hebt uw vijanden lief," Dat dit met veel innerlijke strijd gepaard gaat, wordt niet verborgen gehouden. Gebruik van Heer. Conclusie: Ofschoon het gebruik van Heer een bezwaar is, toch aanbevolen. Het is boeiend, soms treffend beschreven wat Willem heeft meegemaakt en zal onze jongens laten smullen van een spannend stukje vaderlandse geschiedenis. Eindoordeel: aanbevolen. Boekbeoordeling van de Ned. Hervormde Zondagsscholenbond op Geref. Grondslag, 1956 Druk: 12 prijs gecartonneerd f 1,85; jongensboek. Inhoud: Een boek uit de tijd van de Spaanse overheersing. Willem doet mee in het wat we nu zouden noemen ondergrondse werk. Daarom moet hij Alkmaar uit. Hij komt in dienst bij een Geuzenaanvoerder, de Mentheda, en maakt zich in deze positie zeer verdienstelijk voor de goede zaak. Hij weet zelfs zijn vader uit de gevangenis te bevrijden. Conclusie: Dit boeiende verhaal zullen de jongens graag lezen. Mooi is het gedeelte, waarin de naastenliefde sterk naar voren komt, waar Willem voor pleit, als Barend "schele Ebben" wil doden, die de vijand helpt. Hoe moeilijk is het geweest in die tijd om van de vreemde dwingelandij verlost te worden, maar God de Heere heeft ons land bevrijd. Het is nuttig, als we ook aan deze strijd herinnerd worden. 3/6 Rens Strijbos,

4 Eindoordeel: warm aanbevolen. Boekbeoordeling van de Ned. Hervormde Zondagsscholenbond op Geref. Grondslag, 1959 Druk: t.d.t., J j., (zie B.B en 1959). Dit boek gaat ver boven veel kinderlectuur uit. Het is levendig en aanschouwelijk van voorstelling. Wij bevelen het bij zijn dertiende rondgang opnieuw aan. Boekbeoordeling van Kinderlectuur voor de Zondagsschool door de Commissiën van "Jachin", 1963 Druk: 13 prijs gebonden f 1,90; jongensboek. Inhoud: Willem, de zoon van de zadelmaker te Alkmaar uit de tijd van de 80-jarige oorlog, beleeft veel wederwaardigheden in de strijd tegen de Spanjaarden. Hij moet vluchten en keert later als luitenant in de dienst van Oranje terug. Strekking: In dit boek wordt de strijd getekend van ons volk in de dagen van de Spaanse dwingelandij. De methoden van de R.K. kerk worden daarin niet verzwegen. Conclusie: Goede wijn behoeft geen krans. Juist in onze tijd is dit boek een uitermate goed geschenk voor het Kerstfeest op de Z.S. Het moge een "oud" boek zijn, maar verouderd is het geenszins. Eindoordeel: warm aanbevolen. Boekbeoordeling van de Ned. Hervormde Zondagsscholenbond op Geref. Grondslag, 1963 Druk: 14 prijs f 2,35 gecartonneerd; jongensboek. Inhoud: Willem Wijcherts, een Alkmaarse jongen, loopt in zijn stad gevaar door de Spanjaarden. Hij weet te vluchten en sluit zich bij de Geuzen aan in de strijd tegen de Spanjaarden. Hij beleeft bange avonturen, maar ook diep ontroerende momenten. Strekking: In dit boek wordt de strijd getekend van de aanhangers van de "nieuwe" leer tegen de Roomse overheersing. Conclusie: Dit bekende boek verdient bekend te blijven, ook onder de jeugd van nu. Niet om bepaalde haatgevoelens op te wekken, maar om de zaken te stellen zoals ze zijn. Eindoordeel: warm aanbevolen. Boekbeoordeling van de Ned. Hervormde Zondagsscholenbond op Geref. Grondslag, /6 Rens Strijbos,

5 Druk: 15 prijs gebonden f 2,50; jongensboek, leeftijd 11 jaar en ouder. Inhoud: In 1567 vlucht Willem uit Alkmaar. Hij heeft een overval op een ketterse bijeenkomst verijdeld. Hem wacht een leven vol opwindende avonturen. Hij sluit zich bij de Geuzen aan, wordt knecht bij de Geuzenedelman De Mentheda, die vermomd als kwakzalver met Willem als zijn knecht naar Emden vlucht. Willem maakt de slagen bij Heiligerlee en bij Jemmingen mee. Daarna komt hij na als Watergeus op zee gezwalkt te hebben, vermomd weer in Alkmaar. Hij redt zijn vader uit de gevangenis en trouwt later als luitenant met Ite, zijn jeugdvriendinnetje. Gebruik van Heer. Conclusie: Geen jongen, die dit prachtboek, dat ook voor onze kinderen een juweel mag heten, als geschenk krijgt, of hij zal er gelukkig mee zijn. Een boek van een kinderschrijver als v. d. Hulst, dat zijn 15e druk beleeft, nog eens aanbevelen, is water naar de zee dragen. Het boek heeft naast geschiedkundige ook een positief christelijk opvoedkundige waarde. Eindoordeel: warm aanbevolen. Boekbeoordeling van de Ned. Hervormde Zondagsscholenbond op Geref. Grondslag, 1967 Druk: 18 geb.; geïllustreerd met tekeningen van J.H. Isings jr.; geschikt voor jongens (en meisjes) vanaf 10 jaar. Prijs f 6,45. Inhoud: De 15-jarige Willem Wijcherts werd gegrepen, toen een poging tot verraad van "Schele Ebben" werd verijdeld. De jongen weet toch te ontvluchten en sluit zich aan bij de Geuzen die in de "Eendenkooi" bijeen zijn. Bij een inval van de Spanjaarden moeten ze vluchten. Willem krijgt de Geuzenpenning en moet bij De Mentheda blijven. Als deze gewond raakt, gaat Willem hulp zoeken. Die vindt hij in het huisje van de oude Barend. Met grote moeite weet Willem te voorkomen dat Barend zich wreekt op "Schele Ebben", die Barends dochter op de brandstapel gebracht had en hier eveneens gewond geraakt was. De Mentheda en Willem trekken samen vermomd als kwakzalver en hansworst naar het noorden. Ze vechten daar mee in de veldslagen bij Heiligerlee en Jemmingen. Twee jaar later worden ze Watergeuzen. Op een dag moeten ze een boodschap naar Willems geboortestad Alkmaar brengen, waar Willem hoort dat zijn vader nog steeds gevangen zit. In een poging de gevangenen te bevrijden om zo Willems vader te redden, ontstaat een gevecht, waarbij "Schele Ebben" verdrinkt. Willems vader en oude Barend worden bevrijd. Conclusie: Dit boek lees je in één adem uit. Ieder hoofdstuk bevat een climax. Door de vele gesprekken neemt de spanning nog toe. Het boek heeft een positief christelijke strekking. Velen zuchten tot God om verlossing. Gelukkig stelt de schrijver duidelijk (bijv. blz. 61, 62, 95) dat lang niet alle Geuzen zich om godsdienstige redenen verzetten tegen Spanje. De besten onder hen hebben het nemen van wraak afgewezen. Men leze hiervoor hoofdstuk 6. Op enkele pagina's wordt de naam van God als "Heer" weergegeven, o.a. blz. 110, 124, 127 en 138. Eindoordeel: warm aanbevolen. d. P. 5/6 Rens Strijbos,

6 Boekbeoordeling van de Ned. Hervormde Zondagsscholenbond op Geref. Grondslag, /6 Rens Strijbos,