Fokkerij & gezondheidscommissie - KMSH

Transcriptie

1 Newsletter Fokkerij & gezondheidscommissie - KMSH Beste fokkers, keurmeesters, dierenartsen en hondenliefhebbers, Het is u wellicht niet ontgaan dat de Koninklijke Maatschappij Sint-Hubertus een nieuwe weg is ingeslagen. De gezondheid en het karakter van de rashond staan bovenaan ons verlanglijstje. De laatste jaren ligt de rashond geregeld onder vuur in de media, zowel in ons land als in het buitenland. Puppykopers worden kritischer, iedereen wil een zo gezond mogelijke hond en dit is uiteraard waar wij als bonafide fokkers naartoe streven. September 2017 Vanuit de Koninklijke Maatschappij Sint-Hubertus willen wij werken aan de gezonde toekomst van de rashondenpopulaties. Wij hebben een ambitieus plan om ons doel te bereiken. We willen dit samen met de fokkers en de rasverenigingen realiseren. Ons plan is opgebouwd uit verschillende bouwstenen, een van deze bouwstenen is opleiding en communicatie. Naast de oprichting van de dog academy willen we ook starten met het publiceren, op regelmatige basis, van een nieuwsbrief voor de fokkers en hondenliefhebbers. Met enige trots stellen wij u vandaag ons eerste exemplaar voor. Wij wensen u veel leesgenot. Arnold Jacques directeur fokkerij en gezondheidscommissie KMSH Verantwoordelijke uitgevers: Arnold JACQUES Bart VANDAELE foto : C. Demaesschalck 1

2 GENETISCHE DIVERSITEIT Happy dogs & Happy owners De nieuwe slogan van de KMSH Happy dogs & Happy owners moet zeer ruim geïnterpreteerd worden. Happy dogs betekent automatisch ook Healthy dogs. Geluk en gezondheid gaan samen, je kan moeilijk gelukkig zijn als je niet gezond bent. Met Happy dogs bedoelen we dus gezonde honden die een goed leven hebben, goed gehuisvest zijn, de juiste voeding en voldoende aandacht en beweging krijgen. Tijdens de voorbije fokkersvergadering in Brussel en tijdens de verschillende vergaderingen voor rasverenigingen, hebben meer dan fokkers en hondenliefhebbers kennis kunnen maken met het vernieuwd fokbeleid van de KMSH. Dit nieuwe fokbeleid is gebaseerd op slim en doordacht combineren in plaats van systematisch elimineren van honden uit de fokkerij. Zowel op de voorstellingen als achteraf hebben we tal van positieve reacties gekregen. Het nieuwe fokbeleid geeft zuurstof aan de fokkers. Toch zijn er een aantal fokkers, maar ook keurmeesters, die bevreesd zijn dat door het vernieuwd fokbeleid een aantal voor hen belangrijke ras eigenschappen verloren zullen gaan. Ik begrijp hun zorg, doch dit hoeft niet het geval te zijn. Fokkers hebben, om de gewenste ras eigenschappen vast te houden of te versterken, onder andere gebruik gemaakt van inteelt en ook veelvuldig dezelfde reuen ingezet. Alleen de honden die voor de fokker de gewenste eigenschappen bevestigden, werden verder voor de fok ingezet. Het terugdringen van erfelijke gebreken werd zelden in het fokbeleid geïntegreerd. Dit alles heeft er toe geleid dat de genetische diversiteit van de meeste van onze rashondenpopulaties dramatisch laag is, met als gevolg dat veel genetische afwijkingen de kop opsteken. Honden, maar ook mensen, zonder genetische afwijkingen bestaan niet, maar wanneer bepaalde afwijkingen binnen een populatie eerder de regel dan uitzondering zijn, dan is er wel iets ernstig aan de hand. RASSEN Deze grafiek geeft een overzicht van de genetische diversiteit van onze 14 Belgische rassen samen met een aantal populaire rassen [KULeuven 2012]. Ik heb doelbewust de namen van de rassen weggelaten en vervangen door een nummer van 1 tot en met 25. Wanneer de diversiteit van een populatie lager is dan 50 (de rode lijn in de grafiek) dan is theoretisch het ras met uitsterven bedreigd. Menselijke selectie is in deze fase volledig uit den boze. Honden van die rassen mogen niet meer uitgesloten worden voor de fokkerij. Tussen de 50 en 100 (tussen rode en blauwe lijn) moeten we voorzichtig zijn met menselijke selectie en zoveel mogelijk verschillende honden gebruiken voor de fokkerij. Boven de 100 kan menselijke selectie wel, maar moeten we opletten dat we hierdoor niet terug onder de 100 komen te liggen. 2

3 De cijfers in de grafiek spreken voor zich. Het is hoog tijd dat we ingrijpen willen we over een aantal jaren nog steeds kunnen genieten van onze geliefde viervoeters. Het zijn niet de fokkers, dierenartsen of rasverenigingen die de problemen kunnen oplossen, maar wel het management. Het management moet er voor zorgen dat de volledige populaties in kaart gebracht worden en dat de fokkers de nodige richtlijnen krijgen om gezamenlijk de populaties gezonder te maken. Het management heeft twee belangrijke opdrachten, namelijk het terugdringen van de erfelijke aandoeningen en het voorkomen van de zogenaamde hypertypes. Met hypertypes bedoelen we die honden die door hun bouw en/of hun uiterlijk gezondheidsproblemen hebben. Het probleem bestaat dat fokkers doelmatig en disciplinegericht in uitersten gaan fokken, waarbij de gezondheid van de hond te weinig in het fokbeleid wordt geïntegreerd. Bijv. showhonden dienen vooral mooi te zijn, agility honden dienen vooral snel te zijn, honden voor pakwerk dienen een vaste beet te hebben,. Er is niets mis met het selecteren op schoonheid of op werkcapaciteiten in uw fokbeleid, doch deze dient gepaard te gaan met de gezondheid en het goede karakter van de hond. Gezondheid moet primeren. Uiteindelijk komen meer dan 90% van onze pupjes in een gezin terecht, en voor hen zijn gezondheid en goed karakter het belangrijkste. Gezondheid dient onze focus te zijn. Niets belet ons om met onze honden naar wedstrijden te gaan. Het blijft een mooie hobby, maar het behalen van een kampioenstitel mag niet ons eerste doel zijn. Voor het terugdringen van erfelijke aandoeningen hebben we verschillende hulpmiddelen zoals DNA testen, fokwaardeschattingen etc. Meer hierover in een volgend artikel. foto : C. Demaesschalck Besluiten Willen we met zijn allen de rashond een gezonde toekomst bieden, dan moeten we onze fokstrategie herzien. Gezondheid en een goed karakter moeten vanaf nu op de eerste plaats komen. Het management moet duidelijke richtlijnen uitstippelen waarmee de fokkers aan de slag kunnen. Dat wil niet zeggen dat we andere gewenste ras eigenschappen moeten verwaarlozen, maar deze mogen niet primeren boven de gezondheid. Ook de keurmeesters hebben een belangrijke taak te vervullen. De fokkerij & gezondheidscommissie van de KMSH zal zich in de komende jaren volledig inzetten voor de gezondheid en het karakter van de rashondenpopulaties. Arnold Jacques, Fokkerij & gezondheidscommissie KMSH 3

4 In het kader van de vergroting van de genetische diversiteit van onze rashondenpopulaties heeft het FCI een circulaire gepubliceerd waarin intervariëteitkruisingen aangemoedigd worden. Voor sommige rassen kan dit op korte termijn een verbetering teweegbrengen, voor andere rassen zal deze stijging eerder miniem zijn. Elke maatregel die een verhoging kan teweegbrengen, hoe klein ook, moet aangemoedigd worden. Sommigen vrezen dat intervariëteitkruisingen een stap achteruit zijn. Vanaf nu moet de gezondheid echter primeren en de diversiteit van veel van onze raspopulaties moet dringend vergroten willen we deze rassen nog redden. Het is niet omdat een bepaalde kruising toegestaan is, dat iedereen die nu ook moet toepassen. Het maken van de juiste combinatie blijft steeds de verantwoordelijkheid van de fokker. De KMSH werkt momenteel aan een volledig nieuw geautomatiseerd computerprogramma voor de aanvraag en verwerking van stambomen. In het programma worden de toegestane intervariëteitkruisingen automatisch verwerkt, toestemming vragen is dus niet meer nodig. Intervariëteit kruisingen Onderstaande tabellen geven aan welke combinaties toegestaan worden, welke aanvaard worden (pups krijgen stamboom) maar niet aanbevolen zijn, alsook de combinaties die niet toegestaan zijn en waarvoor men dus geen stamboom zal ontvangen. Bij sommige rassen staan enkele FCI aanbevelingen in verband met de te vermijden combinaties. Variëteit 1 Variëteit 2 Toegestaan Negatief fokadvies Afgewezen Algemeen (voor alle rassen) Merle Merle Harlekijn Harlekijn Belgische herders FCI : Avoid breeding long-coated to wire-coated or risk of untypical coat texture Hollandse herder FCI : Avoid breeding long-coated to wire-coated or risk of untypical coat texture Mechelaar Tervueren Mechelaar Groenendael Mechelaar Laekense Tervueren Groenendael Tervueren Laekense Groenendael Laekense Langhaar Korthaar Langhaar Ruwhaar Korthaar Ruwhaar Berger Blanc Suisse Stockhaar Langstockhaar Duitse herder Duitse herder stockhaar Duitse herder langstockhaar Puli Wit Andere kleuren dan wit 4

5 Dwergschnauzer FCI :Avoid breeding pepper&salt to black&silver in order to preserve recessive black&silver colour in the breed Zwart-zilver Zwart Zwart-zilver Peper en zout Zwart-zilver Wit Peper en zout Zwart Peper en zout Wit Zwart Wit Schnauzer Peper en zout Zwart Riesenschnauzer Peper en zout Zwart Sint-Bernard Langhaar Korthaar Duitse Dog FCI : Never breed harlequin to harlequin ¼ will be homozygote for lethal defects. Avoid breeding harlequin to any other colour than black. Harlequin is black with excessive white caused by harlequin and Merle genes. Avoid breeding blue to other colours that blue & black. Blue is diluted black caused by a recessive allele that dilutes also the colours of nose and eye. Geel Gestroomd Geel Zwart Geel Blauw Geel Harlekijn Geel Grautijger Geel Geel Gestroomd Zwart Gestroomd Blauw Gestroomd Harlekijn Gestroomd Grautijger Gestroomd Gestroomd Zwart Blauw Zwart Harlekijn Zwart Grautijger Zwart Zwart Blauw Harlekijn Blauw Grautijger Blauw Blauw Harlekijn Grautijger Harlekijn Harlekijn Grautijger Grautijger Cao da serre da estrella Langhaar Korthaar Bull terrier Mini bull terrier Bull terrier Mini Bull terrier Teckel FCI: Avoid breeding long-coated to wire-coated or risk of untypical coat texture. Standaard ruw Standaard lang Standaard ruw Standaard kort Standaard ruw Dwerg Ruw Standaard ruw Dwerg kort Standaard ruw Dwerg lang Standaard ruw Kaninchen Ruw Standaard ruw Kaninchen Kort Standaard ruw Kaninchen Lang Standaard lang Standaard kort Standaard lang Dwerg Ruw Standaard lang Dwerg kort Standaard lang Dwerg lang Standaard lang Kaninchen Ruw Standaard lang Kaninchen Kort Standaard lang Kaninchen Lang Standaard kort Dwerg Ruw 5

6 Standaard kort Dwerg kort Standaard kort Dwerg lang Standaard kort Kaninchen Ruw Standaard kort Kaninchen Kort Standaard kort Kaninchen Lang Dwerg ruw Dwerg Lang Dwerg ruw Dwerg Kort Dwerg ruw Kaninchen Ruw Dwerg ruw Kaninchen Kort Dwerg ruw Kaninchen Lang Dwerg Lang Dwerg kort Dwerg Lang Kaninchen Ruw Dwerg Lang Kaninchen Kort Dwerg Lang Kaninchen Lang Dwerg Kort Kaninchen Ruw Dwerg kort Kaninchen Kort Dwerg kort Kaninchen Lang Kaninchen Ruw Kaninchen lang Kaninchen Ruw Kaninchen Kort Kaninchen Lang Kaninchen Kort Deutscher Spitz (kleuren) FCI : Only breed grey to grey Avoid breeding brown to any other colour than black. Causes untypical brown or Dudley nose in other colours. Grijs Zwart Grijs Bruin Grijs Wit Grijs Oranje Grijs Andere kleuren Zwart Bruin Zwart Wit Zwart Oranje Zwart Andere kleuren Bruin Wit Bruin Oranje Bruin Andere kleuren Wit Oranje Wit Andere kleuren Oranje Andere kleuren Deutscher Spitz (grootte) Grossspitz Kleinspitz Grossspitz Mittelspitz Grossspitz Wolfspitz Grossspitz Zwergspitz Kleinspitz Mittelspitz Kleinspitz Wolfspitz Kleinspitz Zwergspitz Mittelspitz Wolfspitz Mittelspitz Zwergspitz Wolfspitz Zwergspitz oloitzcuintle Standaard Intermediaire Standaard Miniature Intermediaire Miniature Perro Sin Pelo Del Peru Large Medium Large Miniature Medium Miniature 6

7 Podengo Portugûes STOP met systematisch elimineren START met slim en doordacht combineren Groot- glad en korthaar Groot- glad en korthaar Groot- glad en korthaar Groot- glad en korthaar Groot- glad en korthaar Groot- lang en Groot- lang en Groot- lang en Groot- lang en Medium Glad en Medium Glad en Medium Glad en Medium lang en ruwharig Medium lang en ruwharig Klein glad en Groot lang en Medium glad en Medium lang en Klein - glad en Klein lang en Medium glad en Medium lang en Klein - glad en Klein lang en Medium lang en Klein - glad en Klein lang en Klein glad en Klein lang en Klein lang en Podengo Ibicenco Korthaar Ruwhaar Schweizer Laufhund & Schweizer Niederlaufhund FCI : Only breed white/red to white/red. Bernese Hound Jura Hound Bernese Hound Lucerne Hound Bernese Hound Schwyz Hound Bernese Hound Small Jura Hound Bernese Hound Sm. Schwyz Hound Bernese Hound Small Bernese Bernese Hound Small Lucerne Jura Hound Lucerne Hound Jura Hound Schwyz Hound Jura Hound Small Jura Hound Jura Hound Sm. Schwyz Hound Jura Hound Small Bernese Jura Hound Small Lucerne Lucerne Hound Schwyz Hound Lucerne Hound Sm. Jura Hound Lucerne Hound Sm.Schwyz Hound Lucerne Hound Small Bernese Lucerne Hound Small Lucerne Lucerne Hound Small Jura Hound Lucerne Hound Small Schwyz Lucerne Hound Small Bernese 7

8 Lucerne Hound Small Lucerne Schwyz Hound Small Jura Schwyz Hound Small Schwyz Schwyz Hound Small Bernese Schwyz Hound Small Lucerne Small Jura Hound Small Schwyz Small Jura Hound Small Bernese Small Jura Hound Small Lucerne Sm. Schwyz H. Small Bernese Sm. Schwyz H. Small Lucerne Sm. Bernese H. Small Lucerne Weimaraner Korthaar Langhaar Belgisch Griffonnetje Brussel Griffonnetje Kleine Brabander Belgisch griffon Brussels griffon Belgisch griffon Kleine brabander Brussels griffon Kleine brabander Chinese crested Dog Powderpuff Hairless Chihuahua Langhaar Korthaar Cavalier King Charles Spaniel King Charles Spaniel Blenheim Tricolor Blenheim Ruby Blenheim Black & Tan Tricolor Ruby Tricolor Black & Tan Ruby Black & Tan Vlinderhondje Vlinderhondje Nachtvlinderhond Poedels (kleuren) FCI: Avoid breeding grey (silver) to apricot or red or risk of untypical colours. Bruin Zwart Bruin Wit Bruin Grijs Bruin Fawn (apricot-red) Zwart Wit Zwart Grijs Zwart Fawn (apricot-red) Wit Grijs Wit Fawn (apricot-red) Grijs Fawn (apricot-red) Poedels (grootte) Groot Middenslag Groot Dwerg Groot Toy Middenslag Dwerg Middenslag Toy Dwerg Toy Saluki Met franjes Zonder franjes 8

9 RAS in de KIJKER BORDER COLLIE foto : C. Demaesschalck auteur :Bart Vandaele voorzitter fokcommissie Belgian Border Collie Club De Border Collie behoort tot de veelzijdigste en intelligentste herdershondenrassen. Hij is gevoelig, gehoorzaamt goed en beschikt over een flinke dosis eigen initiatief. Dit ras is dan ook uitermate geschikt voor hondensporten zoals agility, flyball en obedience. Voorts wordt hij ook gebruikt voor blindengeleidehond, speurhond en showhond. Mits een goede lijn- en nestkeuze kan de Border Collie een uitstekende huishond zijn. Fokkers maken hun eigen fokdoelen, vaak gekoppeld aan de discipline die ze beoefenen. Naast het fokken op de wenselijke (erfelijke) kenmerken vormt gezondheid één van de voornaamste fokdoelen. De selectie was vroeger voornamelijk gestoeld op fenotypische eigenschappen. Evoluties in de wetenschap zoals DNA - testen verruimen gevoelig de mogelijkheden van de fokker. Deze DNA - testen vormen doeltreffende instrumenten binnen een fokbeleid. Diverse laboratoria over verschillende landen bieden heden rastypische, maar ook rasoverstijgende testen aan. Zo biedt VHL genetics recent een combinatiepakket aan: H319 Combibreed Border Collie. Een aantal fokkers van Border Collies hebben het DNA testen zich reeds jarenlang lang eigen gemaakt. Via OPTIGEN werd de DNA test voor CEA (Collie Eye Anomaly) ontwikkeld. Op 8 februari 2005 maakt Dr. Gregory Acland volgende melding: As genetic testing for CEA is now a reality, Op 21 mei 2007 schrijft wijlen Dr. Alan Wilton in TNS Research Update Report het volgende: DNA testing of genetic diseases such as TNS, allows breeders to continue to use carrier animals in matings (if mated 9 to TNS clear animals) and test the progeny for carrier status. This means no desired breeding lines need be lost and breeders can still select the best puppies to keep for breeding without any further risk of producing TNS affected animals.... Now a DNA test exists there should never be another puppy affected by TNS and eventually TNS can be eliminated from the breed. Dr. Wilton ontwikkelde tevens de DNA test voor CL. Op regelmatige tijdstippen komen er nieuwe DNA testen voor de border collie bij. Deze evolutie wordt verder opgevolgd. Naast de DNA-testen voorziet de rasfiche een aantal fenotypische testen zoals de ogentest voor Cataract, Glaucoma, PPM en PRA. Dierenarts Dr. Mevr. Capiau: Oogproblemen bij fokdieren komen vaak voor. Een aantal problemen zoals CEA, cataract en PRA kwamen vroeger en komen nu nog veel voor bij de Schotse Collie (langharig en ) en Shetland sheepdog omdat er geen of weinig onderzoek gebeurde. Dankzij systematisch oogonderzoek bij de Border Collie zijn deze problemen zeer beperkt wat het ras ten goede komt

10 en kunnen aandoeningen die al of niet tot blindheid leiden worden geëlimineerd. Daarom is het zo belangrijk dat een volledig oogonderzoek door erkende oogonderzoekers gebeurt voor het fokken. Dit onderzoek is niet pijnlijk en verloopt bij bijna alle honden heel vlot. Hierbij worden beide ogen volledig onderzocht. Indien er een afwijking aanwezig is, wordt gekeken of dit al dan niet om een erfelijk probleem gaat. Ook heupdysplasie staat op de rasfiche vermeld. Het gewricht wordt onderzocht door het nemen van een radiografie. Op deze radiografie zullen deskundigen nagaan of de bouw van het gewricht normaal is, of er geen artrose aanwezig is en of er een voldoende goede aansluiting is tussen de kop van het dijbeen en de kom van de heup. Voor de Border Collie is het testen op heupdysplasie via de KMSH verplicht. De beoordeling gebeurt door het Nationale Commissie voor Skeletaandoeningen (NCSA). De Border Collie kent vele kleuren, maar volgens de rasstandaard mag wit nooit overheersen. De combinatie van een reu en teef die beiden de kleur merle zijn, is niet toegestaan omwille van de hoge gezondheidsrisico s voor de pups. Het Ministerieel besluit tot uitvoering van het Fokkerijbesluit van 19 maart 2010 met betrekking tot de fokkerij van honden verplicht de Border Collie fokkers, die in Vlaanderen wonen, tot het testen op heupdysplasie en CEA. Dit geldt voor alle Border Collies, met of zonder stamboom. Een gericht fokbeleid met het oog op het uitselecteren van erfelijke afwijkingen, rekening houdende met de vererving ervan, draagt bij tot rasverbetering. Als fokker dienen we combinatiegericht te denken teneinde de meest geschikte combinatie van ouderdieren te maken. Het is de verantwoordelijkheid van de fokker de nodige inspanningen te leveren om een gezonde hond te fokken. Dierenonwelzijn en ook menselijk leed kan op deze manier worden voorkomen. De eeuwenoude, zinloze discussie tussen werk- en showlijn kan m.i. begraven worden. Als fokker hebben we één gemeenschappelijke doelstelling nl. de gezonde Border Collie. We adviseren daarom aan iedere fokker om de voorgestelde testen van de rasfiche op te volgen. De fokker, de puppy-koper en ook het ras zelf is er alleen maar bij gebaat! Als fokker willen we toekomstige baasjes een kwalitatieve pup aanbieden. Mensen maken op deze manier een goede start in de beoogde hondenliefhebberij of kunnen jarenlang genieten van een (fysisch en psychisch) gezonde huishond. Tegelijkertijd wordt rasverbetering bekomen. De toekomst brengt ons databases met fokwaardeschattingen, inteeltcoëfficiënten, en reuadvies- programma s. Deze trein mag u, als fokker, niet missen! OPROEP Rasverenigingen die graag hun ras in de kijker willen zetten met betrekking tot het welzijn en de gezondheid kunnen ons een artikel insturen. Graag willen wij ook enkele leuke foto s passend bij het artikel. U mag het artikel aanleveren in een Word tekst (zonder opmaak). De foto s liefst in JPG formaat, van voldoende kwaliteit met maximale bestandsgrootte van 2 MB. De tekst en de foto s mag u doormailen naar Arnold Jacques : a.l.m.jacques@gmail.com Vergeet niet de auteur van de tekst en de foto s te vermelden en graag ook een foto van de auteur. foto : C. Demaesschalck 10

11 BRIEF aan de RASCLUBS Geachte Voorzitter, Beste bestuursleden, In 2015 heeft de Vlaamse Overheid het fokkerijbesluit uitgebreid met de sector van de rashonden. Als pilootproject werd toen voor 21 rassen, de 14 Belgische rassen plus enkele populaire rassen, een aantal testen en onderzoeken verplicht. Deze onderzoeken en testen mogen niet gebruikt worden om honden uit te sluiten voor de fokkerij, maar wel om de juiste combinaties te maken met betrekking tot het terugdringen van de erfelijke aandoeningen en het vergroten van de genetische diversiteit van deze rassen. Meer informatie hierover kan u lezen op onze website De Vlaamse Overheid wil de wetgeving uitbreiden naar alle rassen in Vlaanderen. Wij hebben de Minister gevraagd om zelf een voorstel per ras te mogen formuleren. Hiervoor willen wij beroep doen op de rasverenigingen. Voor de 21 rassen uit het pilootproject hebben wij reeds een rasfiche opgesteld. Deze fiches kan u op onze website terugvinden onder de rubriek Rasfiches. Mogen wij u vragen om voor uw ras(sen), indien dit nog niet gebeurd is, een rasfiche op te maken. Uw voorstel van rasfiche zal dan voorgelegd worden aan de Wetenschappelijke Commissie van de KKUSH en aan de advies commissie van de fokkerijcommissie. Wanneer alle fiches klaar zijn, zullen wij deze overmaken aan de Vlaamse Overheid, in de hoop dat deze aanvaard worden. Op de lijst hadden we graag volgende punten gezien: Naam van de aandoening / test Frequentie (is deze test eenmalig of moet die bijvoorbeeld om de x tijd herhaald worden) Onderzoeksmethode (DNA, röntgenonderzoek, ) Fokadvies Graag de rasfiches sturen naar : info@vfc.vlaanderen (liefst voor 31 oktober 2017) 11