Introductiebrochure Medische beeldvorming

Transcriptie

1 Introductiebrochure Medische beeldvorming Voor studenten en nieuwe personeelsleden versie

2 Inhoudstabel Welkomstwoord 3 1. Voorstelling van de afdeling Locatie Plaats binnen de organisatie Multidisciplinair team Medisch team Medewerkers secretariaat Verpleegkundigen/medische beeldvormers Logistieke medewerker Specialismen Klassieke radiologie Echografie met doppler Digitale mammografie Orthopantogram (OPG) Teleradiografie (TRX) Botdensometrie CT-scan Cone Beam CT MRI PACS RIS Afdelingsopdracht Afdelingsopdracht Takenpakket Een dag op de afdeling Openingsuren van de afdeling Shiften Dagindeling Ochtend/voormiddag Namiddag Avond Procedures en afspraken Procedure en staand orders Dienstspecifieke procedures Patiëntvoorlichting Communicatie Personeelsadministratie Ziekenhuisbreed Dienstspecifiek 16 A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 2 -

3 Welkom Het team medische beeldvorming heet je van harte welkom. Je bent als nieuwe collega of als student op onze afdeling terecht gekomen. Je zult snel merken dat het werken op deze afdeling niet is zoals op een gewone afdeling. Deze brochure biedt je daarom een eerste kennismaking met onze afdeling. Het is niet de bedoeling dat je deze brochure memoriseert voor je start, maar ze is wel bedoeld als naslagwerk. Iets waar je kunt op terugvallen. Een bron van informatie die nooit volledig af is. Technieken evolueren continu en we moeten altijd blijven bijleren. Voor de stagiairs werken wij met mentoren die je zo veel mogelijk zullen begeleiden bij je stage. De mentor is je aanspreekpunt. Maar iedereen op dienst zal je zeker elk op zijn/haar gebied iets bijbrengen. Eigenlijk is iedereen ook een stukje mentor. Als je vragen hebt, problemen met wie of wat dan ook, aarzel niet en spreek ons aan! Formele en informele evaluaties dragen bij tot een gestructureerde opleiding. Zo kunnen we kort op de bal spelen, bijsturen en vlug en concreet ingrijpen Heb je problemen die niet direct op de dienst kunnen opgelost worden, neem dan gerust contact op met je mentor, de hoofdverpleegkundige of zo nodig de intreder-begeleider Geert Sabbe (tel. 2040). Voor de nieuwe personeelsleden is er een peter meterschap. Deze personen zullen je begeleiden bij het stappenplan dat je krijgt bij aanvang van je nieuwe uitdaging. Het stappenplan zal een beeld geven van je evolutie op dienst. Er is een nulmeting; de gevraagde stappen worden afgetekend door jouw peter meter indien deze beheerst worden. Zo zal je zien dat wij binnen 11 maanden tot een volledige integratie kunnen komen. Op geregelde tijdstippen zal de intreder-begeleider van het ziekenhuis feedback vragen aan jouw peter meter en uzelf. Voor problemen kun je gerust bij hem terecht. Na 11 maanden wordt door jou een afspraak gemaakt om je afgewerkt stappenplan in te dienen bij de intreder-begeleider (tel. : 2040). Is het vroeger afgewerkt, aarzel niet om het vroeger in te dienen. Het afwerken ervan is in de eerste plaats jouw verantwoordelijkheid. Op de volgende pagina s vind je een overzicht van de gebruiken, modaliteiten en afspraken zodat je je op een vlotte en aangename manier kan inwerken op onze afdeling. Uiteraard staan niet alle details in deze brochure. Als je nog vragen hebt of meer informatie wenst, kun je altijd bij een mentor, de hoofdverpleegkundigen of een andere collega terecht. Aarzel niet en kom bij ons aankloppen voor raad of een luisterend oor, want jouw opvang en begeleiding is voor ons een prioriteit. Alvast veel werk- en leergenot gewenst. Succes!!! Het team medische beeldvorming. Sint-Rembertziekenhuis 2017 A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 3 -

4 1. Voorstelling van de afdeling 1.1. Locatie De Medische beeldvorming bevindt zich op het gelijkvloers in blok B. De afdeling is voor ambulante personen te bereiken via route 55. Gehospitaliseerde patiënten kunnen de afdeling bereiken via route 423. De dienst medische beeldvorming telt: 8 onderzoekslokalen 1 secretariaat 1 wachtzaal voor ambulante personen 1 centrale wachtruimte voor gehospitaliseerde patiënten 3 protocolruimtes 1 keuken A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 4 -

5 1.2. Plaats binnen de organisatie (management) De medische beeldvorming maakt deel uit van de zorgcluster Medisch-technische diensten. Deze zorgcluster bestaat verder uit de volgende diensten: operatiekwartier, spoedopname, sterilisatie en nierdialyse. Management Dhr. W. Allemeersch Algemeen directeur Mevr. Fr. Van Hoorebeke Verpleegkundig en paramedisch directeur 1.3. Multidisciplinair team Medisch team Dr. K. De Smet Dr. G. Biebaû Dr. F. Van Robaeys Diensthoofd Dr. B. Hermans Dr. T. Backaert A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 5 -

6 Medewerkers secretariaat Greta Dewilde Heidi Stubbe Stefanie Cafmeyer Het secretariaat is te bereiken op Verpleegkundigen/medisch beeldvormers Jimmy Coppens Hoofdverpleegkundige Johan Santy Stephan Vansevenant Bart Genetello Stagementor Katrien D Hollandere Veerle Vandewiele Kathleen Vansevenant A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 6 -

7 Els Meijfroidt Stagementor Saartje Depoortere Logistiek medewerker Mia Viaene Christa Van Oost A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 7 -

8 1.4. Specialismen Klassieke radiologie De klassieke radiologie is een fotografische techniek die gebruik maakt van ioniserende stralen (X-stralen) en die wordt toegepast in de beeldvorming van het skelet, de longen, het gastro-intestinaal stelsel, het urinair stelsel, het bloedvatenstelsel en de borsten. Zaal 1 en 3 Volledig digitale telebediende tafel (juni 2011) die werkt met digitale detector. Naast klassieke onderzoeken worden ook contrastonderzoeken zoals slokdarm, maag, defaecografie, cystografie, enzovoort in deze zalen uitgevoerd. De zalen beschikken over een draagbare en draadloze detector die gebruikt wordt voor thorax, klein skelet en bij kinderen. Deze detectoren kunnen ook met het mobiele toestel gebruikt worden Echografie met doppler Echografie is een onderzoeksmethode waarbij doorsneden van organen worden gemaakt door middel van geluidsgolven. Deze techniek vindt vooral zijn toepassing in onderzoek van vaste organen (lever, nieren, milt, schildklier, borsten, ) en onderzoek van de bloedvaten (duplex en doppler). Onze afdeling beschikt over 2 echolokalen waar dergelijke onderzoeken kunnen plaatsvinden. A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 8 -

9 Digitale mammografie Een mammografie is een röntgenopname van de borst. De opname gebeurt in twee verschillende richtingen. Voor een goede kwaliteit van de opnamen dient er compressie op de borst uitgevoerd te worden. Mammografie is het beste onderzoek om borstkanker vroegtijdig op te sporen. Dit onderzoek gebeurt op onze dienst volledig digitaal waarbij er een lage dosis stralen wordt gegeven. Patiënten vanaf 50 jaar kunnen bij ons ook terecht voor een gratis mammografie in het kader van het bevolkingsonderzoek. Deze patiënten krijgen om de twee jaar een uitnodiging die uitgaat van de overheid Orthopantogram (OPG) Teleradiografie (TRX) Bij dit digitaal onderzoek wordt een opname gemaakt van zowel de tanden als de mondbodem. Met hetzelfde toestel is ook digitale teleradiografie mogelijk waarmee een face/ profiel opname van de schedel genomen wordt. Deze onderzoeken worden uitgevoerd in het kader van orthodontie Botdensitometrie Dit is een toestel dat gebruikt wordt voor osteoporosemeting. Hierbij gaat het toestel het kalkgehalte in het bot exact meten. A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 9 -

10 CT-scan Computertomografie is een techniek die eveneens gebeurt door middel van röntgenstralen. Deze toepassing kan echter een doorsnede maken van eender welke regio in het lichaam. Het nadeel van deze vorm van radiografie is de dosis. Sinds 2011 beschikken wij over een 128-slice GE Optima 660 CT-scan met ASIR functie, deze laatste functie zorgt voor een significante dosisreductie. 128 slices zorgt ervoor dat we beschikken over een groter scanbereik. Dit houdt in dat er een grotere regio onderzocht wordt in een kortere tijd waardoor het mogelijk is om angiografieën (halsvaten, onderste ledematen, coronairen) uit te voeren en dus een invasieve methode kunnen vermijden. Ook is het nu mogelijk om een virtuele opname te maken van het colon, dit biedt de mogelijkheid het colon na te kijken op poliepen of kleinere tumoren wat een traditionele coloscopie in sommige gevallen onnodig maakt en dus minder belastend is voor de patiënt Cone Beam CT Vanaf 1 juli 2015 beschikken wij over een Newtom 5G Cone Beam CT. Door zijn hoge resolutie en lage stralingsdosis is de Cone Beam CT de beeldvormingsmodaliteit van de toekomst voor een groot aantal indicaties in de NKO- en musculoskeletale radiologie. Onderzoek van het perifere skelet wordt mogelijk, ook hier met een belangrijke dosisreductie ten opzichte van een klassieke CT-scan. Het vormt een ideale indicatie voor de detectie van occulte fracturen en stress-fracturen, evenals voor de beoordeling van callus bij fractuurheling. De incorporatie van klein osteosynthese- materiaal kan beter beoordeeld worden door de gereduceerde metaalartefacten. Ook artrografieën van pols, enkel en elleboog kunnen perfect worden uitgevoerd, gezien de hoge sensitiviteit voor ligament scheurtjes en kraakbeenletsels. A Z S I N T - R E M B E R T Pagina

11 MRI Sinds medio mei 2016 baten wij samen met de medische beeldvorming van AZ Augustinus Veurne een gezamenlijk MRI-toestel uit. Er is een overeenkomst gemaakt tussen beide ziekenhuizen om het toestel in het AZ Augustinus Veurne te plaatsen. Een gezamenlijke uitbating van het toestel moet ervoor zorgen dat de,vaak lange wachtlijsten voor dergelijk onderzoek, worden geminimaliseerd. We hebben er voor gekozen een 3T toestel te plaatsen, wat heel wat voordelen heeft ten opzichte van een 1,5T toestel PACS Het acroniem PACS staat voor Picture Archiving Communications System. Sinds 2010 zijn we een testsite geweest voor de ontwikkeling en uitwerking van het Agility-systeem van Agfa. De radiologen van de medische beeldvorming hebben Agfa geholpen in het verfijnen van dit systeem. Sinds eind 2014 is Agility, tegenwoordig Enterprise Imaging genaamd, het primair PACSsysteem geworden op de afdeling RIS Radiologie Informatie Systeem is een computerprogramma die zorgt voor: De registratie en tarificatie van alle uitgevoerde onderzoeken Opmaak en opslag van protocollen Statistiek 1.5. Afdelingsopdracht Takenpakket Afdelingsopdracht Wij, als medische beeldvorming, zetten ons dagelijks in om zorg op maat te leveren aan de patiënten die bij ons langskomen. Eveneens engageren wij ons om elke keer een kwalitatief onderzoek uit te voeren bij de patiënten. Vriendelijkheid en een vlotte service dragen wij hoog in het vaandel. Het personeel van de medische beeldvorming handelt steeds met het nodige geduld en respect voor de patiënt en zijn omgeving. Dosisreductie is een van onze belangrijkste aandachtspunten. Hiervoor worden de onderzoeken steeds uitgevoerd volgens het ALARA-principe. Wij hebben, als dienst, een toekomstgerichte visie. Zo wordt er steeds geïnvesteerd in moderne, hoogstaande en kwalitatieve apparatuur. De kennis bij het personeel wordt up to date gehouden aan de hand van de nodige bijscholingen. A Z S I N T - R E M B E R T Pagina

12 Takenpakket informeren naar de aard van de geplande onderzoeken, nakijken procedures onderzoeksruimte voorzien van de nodige materialen voor de desbetreffende onderzoeken technische voorbereiding onderzoekskamer: o contraststoffen voorbereiden o onderzoekstafel voorbereiden o CT kalibreren, mammograaf kalibreren o controle apparatuur en deze in gereedheid brengen o voorbereiding: o informeren, instrueren o controleren of voorbereiding op onderzoek werd uitgevoerd: vb. nuchter o patiënt geruststellen o indien nodig patiënt aanprikken (perifeer infuus) + eventuele bloedafname o indien nodig een lavement geven, een sonde plaatsen o navragen contrastallergie o controle nierfunctie indien labo gekend o positioneren patiënt en eventueel fixeren o in geval van CT-onderzoek of speciale RX-aanvragen informeren bij de verantwoordelijke radioloog o tijdens het onderzoek: o blijven informeren en instructies geven aan de patiënt o waar nodig bijsturen o toedienen contraststoffen, indien mogelijk controleren infuus o observeren patiënt algemeen/eventuele contrastreactie o beelden maken o radioloog assisteren bij steriele medische interventies o administratie (RIS) o na het onderzoek: o infuus verwijderen o drukverband aanleggen o patiënt verder observeren o nodige documenten meegeven o indien nodig verder instructies en informatie meedelen o A Z S I N T - R E M B E R T Pagina

13 2. Een dag op de afdeling 2.1. Openingsuren van de afdeling De dienst is dagelijks open van 08u00 tot 12u00 en van 14u00 tot 18u30 voor alle patiënten, zowel intern als extern. Op zaterdag kan men bij ons ambulant terecht na afspraak tussen 08u30 en 12u00. Na 19 uur en/of in het weekend/feestdagen kunnen patiënten intern of via spoedgevallen terecht bij ons voor alle dringende onderzoeken Shiften Afk. Benaming Van Tot Aantal uren V40 Vroegdienst 6u30 12u30 6u M40 Voormiddag 8u00 12u00 4u M50 Voormiddag 8u00 12u30 4,5u D47 Dagdienst 8u00 17u00 7u D50 Dagdienst 8u00 17u30 8u L40 Lange dagdienst 8u30 18u00 8u A55 Avonddienst 12u30 21u30 8,5u 2.3. Dagindeling Ochtend/voormiddag Er is een vast werkrooster dat over 8 weken loopt. De vroegdienst start om 06u30 en staat er alleen voor op de dienst tot 07u30. In deze periode dient hij/zij er voor te zorgen dat alle toestellen (her)opgestart worden en dat de RX- thorax opnames op Intensieve Zorgen genomen zijn. Ook RX-thorax op andere diensten waarbij de patiënt de kamer niet mag verlaten (vb. thoraxdrain onder suctie) valt hieronder. Vanaf 07u30 is er logistieke hulp aanwezig en worden er interne patiënten van verschillende diensten opgehaald voor onderzoeken. Zo wordt de workflow vanaf 8 uur verzacht. Om 8 uur komen de meeste personeelsleden toe. Vanaf dan is de vroegdienst verantwoordelijk voor de CT-console en wordt hij/zij hierbij ondersteund door een collega die de CT-zaal voor zijn rekening neemt. Alle contrastonderzoeken worden indien mogelijk altijd in de voormiddag gepland. De andere dagdiensten zijn verantwoordelijk voor de klassieke RX-zalen en de echozalen, ook is er een vrouwelijke verpleegkundige verantwoordelijk voor de mammografieën. De logistiek medewerker neemt de verantwoordelijkheid van de echo op zich zodat er meer verpleegkundigen kunnen instaan voor klassieke radiologie. Onderzoeken bij gehospitaliseerde patiënten worden zoveel mogelijk in de voormiddag uitgevoerd, daar men in de namiddag meestal over 1 personeelslid en 1 radioloog minder beschikt. A Z S I N T - R E M B E R T Pagina

14 Namiddag In de namiddag worden er op CT vooral onderzoeken zonder contrast uitgevoerd, dit gebeurt door de verpleegkundige met avonddienst. Op klassieke radiologie worden vooral ambulante patiënten onderzocht. Deze kunnen komen via de consultatie, via spoedopname of via de huisarts. Iedereen kan zonder afspraak RX-opnames bekomen. Indien er ook een echo aangevraagd wordt, maakt men beter een afspraak. Dit geldt ook voor CT-grafische onderzoeken Avond Tot 18u30 is het secretariaat open voor ambulante patiënten, nadien is de avonddienst van wacht voor spoedgevallen en dringende aanvragen van gehospitaliseerde patiënten. De aanvragen voor de volgende dag worden ingebracht, toestellen worden uitgeschakeld, CT wordt klaar gezet voor de volgende dag (spuitpomp, infusen). 3. Procedures en afspraken 3.1. Procedures en staand orders Betreffende procedures en protocollen wordt verwezen naar intranet en naar de aanwezige procedures die digitaal terug te vinden zijn op de afdeling Dienstspecifieke procedures De meest voorkomende technieken van toepassing op radiologie kun je hieronder vinden (procedures staan uitgebreid op intranet). voorbereiden en assistentie plaatsen perifeer infuus onder echo perifeer infuus voorbereiden en zelf plaatsen aanprikken en spoelen poortkatheter plaatsen verblijfsonde voorbereiden punctieplaats voor steriele medische interventies assisteren tijdens steriele interventie toedienen contraststof aan patiënt zuurstoftherapie verpleeganamnese met inbegrip contrast anamnese afnemen bij patiënt thoraxdrainage ascites drainage beademde patiënt polytrauma patiënt wonddrainage halskraag met niet vrijgegeven wervelkolom observeren naar reacties op contraststof en indien reacties zich voordoen adequaat handelen radioprotectie toepassen correcte positionering verband aanbrengen A Z S I N T - R E M B E R T Pagina

15 4. Patiëntenvoorlichting Gebeurt voornamelijk aan de hand van brochures: Dienstspecifiek CT algemeen algemene info radiologie virtuele CT-coloscopie mammografie bevolkingsonderzoek op borstkanker (VOB) defeacografie magnetische resonantie (MRI) Cone Beam CT borstbiopsie extravasatie 5. Communicatie Bij shiftwisseling over de middag vindt een briefing plaats volgens ISBARR. Alle belangrijke zaken worden hier meegedeeld. er is drie tot vier maal per jaar dienstvergadering er zijn bijscholingen door verpleegkundigen, artsen en firma s,... er is dagelijks overleg met de radiologen regelmatig overleg met geneesheer diensthoofd Op ziekenhuisniveau overleg met de zorgmanager maandelijkse clustervergadering kritische diensten vergadering hoofdverpleegkundigen 6. Personeelsinformatie 6.1. Ziekenhuisbreed Op intranet vind je: algemene personeelsinformatie verschillende malen per jaar verschijnt er een nieuwsbrief een groot deel van deze informatie vind je ook in de infomap die je ontvangt bij je aanwerving. Bij aanwerving krijg je de algemene infobrochure op de personeelsdienst. A Z S I N T - R E M B E R T Pagina

16 6.2. Dienstspecifiek De dienst werkt aan de hand van een werkschema van 8 weken dat zich telkens herhaalt. De planning voor een heel jaar is dan ook altijd te raadplegen in SAGA. Het uurrooster voor de volgende maand en het definitief rooster voor de komende week zijn steeds te raadplegen aan de ad valvas. Middagpauze De middagpauze kan je nemen in het personeelsrestaurant aan een voordelig tarief. Je kan er een dagschotel, een slaatje, een broodje enzovoort verkrijgen. Ook je eigen boterhammen mag je er op eten. Het is niet toegelaten het restaurant te betreden in werkkledij. Overuren Overuren zijn supplementaire uren naast de normale dienstregeling. Tijdscompensatie is enkel van toepassing indien deze meer dan 15 minuten bedraagt. Overuren dienen altijd ingeschreven te worden op het daarvoor voorziene formulier dat terug te vinden is in het secretariaat. Overuren kunnen enkel teruggenomen worden na overleg met de hoofdverpleegkundige (of het vervangend diensthoofd) en de aanwezige collega s. Verlof Verlof wordt aangevraagd aan de hand van het daarvoor voorziene formulier dat zich in het secretariaat bevindt. In de mate van het mogelijke wordt hieraan gevolg gegeven. Indien verlof tijdens een bepaalde periode onmogelijk blijkt te zijn, wordt er in samenspraak gekeken voor een alternatief/ oplossing. Voor het nemen van een weekend gelden dezelfde regels: het is aangewezen op voorhand te kijken voor een onderlinge wissel. Ruilen Ruilen van dienst met collega kan en mag altijd gebeuren. Wel dient men erop te letten dat de overurenteller op het einde van het jaar niet negatief en niet boven de 30 overuren staat. Als dit wel het geval is, zal men deze overige uren verliezen. Ook ruilen wordt op het daarvoor voorziene formulier genoteerd. Indien men een wissel doorvoert, moet men er voor zorgen dat er steeds een vrouwelijke verpleegkundige aanwezig is voor het uitvoeren van mammografische onderzoeken. Ziekte In geval van ziekte dient men volgende zaken te regelen: diensthoofd verwittigen bewijs indienen bij de personeelsdienst. Deze verwittigen de dienst betreffende de duur van de ziekte. A Z S I N T - R E M B E R T Pagina