Het komt wel goed met die kredietcrisis!

Transcriptie

1 Werkt verrijkend. 8. De Beurs De wereld in koersen: stijgers en dalers mondiaal 21. Duurzaam Sexy is het niet, lucratief is het inmiddels wel 25. V s met macht De deals worden niet louter door heren gesloten 24 Donderdag April 2008 AEX ,11% DOW ,34% EURO ST ,73% NASDAQ ,19% UITGEGEVEN DOOR EN DAX ,99% EURO 1,5887-0,27% IT-cracks Sales en Marketing professionals Topsecretaresses Opgelet! Vandaag in de Financiële Pers adecco.nl Het komt wel goed met die kredietcrisis! Nobelprijswinnaars economie over de wereldmarkt, slechte hypotheken en toezicht op banken De Financiële Pers stelde vijf Nobelprijswinnaars economie de vraag: hoe erg zitten we in de penarie? Welnu, het gaat. Zolang banken maar aan de ketting worden gelegd. Jan-Jaap Heij AMSTERDAM Ze hebben met mijn portfoliotheorie allerlei gekken dingen gedaan. Harry Markowitz, in 1990 winnaar van de Nobelprijs economie voor zijn werk aan beleggingstheorie, begint een beetje te mopperen als hem wordt voorgelegd of de kredietcrisis misschien zijn eigen schuld is. Het soort wiskundige modellen waar economen als Markowitz de laatste decennia beroemd mee werden, zijn immers door zakenbanken all over the world gebruikt voor veel te riskante beleggingen in bijvoorbeeld sub prime-hypotheken. 60 procent aandelen en 40 procent obligaties, en zo zijn er nog wat combinaties mogelijk. Wie zich daaraan houdt, zoals de grote pensioenfondsen, heeft nu geen problemen, vervolgt hij. Citibank en Bear Sterns, twee van de voornaamste slachtoffers van de crisis die volgens schattingen van onder andere het IMF op z n ergst in een biljoen dollar aan afschrijvingen gaat resulteren hebben er gewoon een potje van gemaakt. Zware crisis Vijf Nobelprijswinnaars economie kreeg De Financiële Pers aan de lijn, en over een ding zijn ze het eigenlijk allemaal wel eens: de credit crunch is een zeer zware crisis, erger dan die van 1987, maar een herhaling van de jaren dertig zit er niet in. Na de beurskrach van 1929 reageerden beleidsmakers verkeerd, zodat de economie wereldwijd tien jaar in een depressie raakte. Nu heeft de Amerikaanse FED een run op de banken in ieder geval weten te voorkomen, en zijn de economische vooruitzichten ook in de VS niet heel dramatisch. Edmund Phelps, Nobelprijswinnaar in 2006: Het is maar de vraag of de werkloosheid in Amerika boven de 6 procent uit gaat komen. Zo niet, dan is het een van de mildste recessies sinds de Tweede Wereldoorlog. Europa en Azië hoeven zich nog minder zorgen te maken. Monetair Nobelprijswinnaars Prescott, Phelps, Maskin, Markowitz & Fry Crisis? Toch wel De wereldeconomie zal er niet aan te onder gaan, maar de schade in geld is er niet minder om. Schattingen over afschrijvingen lopen tegen het biljoen in dollars. BRON: WIKIPEDIA. econoom Edward Prescott (winnaar in 2004) is zelfs ronduit zonnig: Binnenkort zal West-Europa de belasting verlagen en een economische hoogconjunctuur beleven. Van harte Vorige week deed het Financial Stability Forum, een adviesclub van centrale bankiers en andere financiële toezichthouders, een setje aanbevelingen aan G7-landen om crises als deze in de toekomst te voorkomen. Kort samengevat: meer geld achter de hand houden, minder risico, meer transparantie in de balans en beter toezicht. De Nobelprijswinnaars sluiten zich er van harte bij aan. Eric Maskin, speltheoreticus en winnaar in 2007: Er gaan bijvoorbeeld veel financiele transacties buiten de banken om. Dat mag niet meer gebeuren. De toezichthouders moeten meer inzicht krijgen in alle financiële instituten. Lees verder op P18 en 19 Meer info: DE FINANCIELE PERS : Nederland heeft een gratis zakenkrant... De krant die u nu in handen heeft, is een bijzondere: het is de allereerste gratis zakenkrant die ooit in Nederland is uitgebracht. Van harte welkom dus, of u hem nu heeft gekregen van onze uitdelers, heeft meegegrist of zomaar ergens hebt gevonden. Waarom een gratis zakenkrant? Zit iemand daarop te wachten? Als initiatiefnemers van deze krant De Financiële Pers is een co-productie van Mountain Media, uitgever van de gratis kwaliteitskrant De Pers en IEX, het grootste beleggersplatform van Nederland denken wij van wel. Er is alleen, tot vandaag, nog niemand die hem heeft gemaakt. Het is de hoogste tijd, dus eigenlijk. Tot dusver is het aanbod van zakelijk nieuws altijd heel beperkt en vooral hoogdrempelig geweest. Niet iedereen die zich interesseert voor beurs, ondernemen en economie heeft een abonnement op het Financieele Dagblad of de Wall Street Journal (en leest hem daadwerkelijk). Bij lange na niet zelfs. De Financiële Pers maakt zakelijk en financieel nieuws breed toegankelijk en dat doen we op een moderne manier, zonder dikdoenerij en journalistiek onafhankelijk. Althans, dat vinden we zelf. Als u een beetje tot de doelgroep behoort, bent u echter best in staat om daar zelf een oordeel over te vellen. We horen graag wat u ervan vindt: reacties@definancielepers STATEMENT VAN DE DAG Als werknemers goed genoeg zijn, hoeft niemand ze een baan te garanderen. JEROEN SMIT COLUMNIST DE FINANCIELE PERS OP P4 DE SLIMSTE BELEGGER 2008 Speel op Wie is de Slimste Belegger van 2008? Schrijf je vandaag nog in en beleg fictieve euro s, dus zonder risico, in Turbo s va n ABN AMRO. De speler met het hoogste eindrendement wint ,- in Turbo s. Beleg slim. Beleg Turbo. Mede mogelijk gemaakt door De Financiële Telegraaf..

2 2. BUSINESS De Financiële Pers Going Deutsch De bevolking van Frankfurt bestaat voor 75 procent uit singles FINANCIEEL CENTRUM Nederlanders zijn sceptisch wanneer ze voor zaken in Frankfurt belanden. Eenmaal gesetteld willen ze niet meer weg. Overdag wordt er hard gewerkt en s avonds gaan de stropdassen af. Majelle Hoek FRANKFURT Main-hattan noemen de Duitsers hun eigen financiële centrum weleens in een vlaag van overmoed. Want de ECB mag er dan zitten, en de grote Duitse banken natuurlijk, maar in vergelijking met New York en Londen is het aan de Main toch ietwat dorps. Een beetje promotie kan geen kwaad om Frankfurt op te stoten in de vaart der volkeren, denken de Duitsers de laatste tijd. Al was het maar om slimme zakenlui uit Nederland naar de stad te lokken. En verdomd, niks dorps: bij het binnenrijden verrijst een flitsende skyline langs de rivier. Wolkenkrabbers domineren de lucht en kranen staan paraat om nog meer kolossale complexen uit de grond te stampen. De Nederlandse expats vinden hun weg naar de businessstad wel, met of zonder promotie. De meesten blijven twee, drie jaar en gaan dan weer terug. Wel met heimwee. Jan Boekel verbleef anderhalf jaar als belastingadviseur in Frankfurt. Regelmatig waagde hij op donderdag een dansje in de hippe clubs die de stad kent. En integratie, geen probleem. Wel soms opmerkingen over en weer. Of Nederland wel meevoetbalt op het WK, maar dat moet kunnen volgens de belastingadviseur. Boekel vindt de Duitsers vooral erg beleefd. En o ja, going Dutch (apart betalen) is hier going Deutsch, weet de fiscusraadgever te vertellen. De rekening wordt op de pfennig af gescheiden. De belastingadviseur heeft aan zijn Frankfurttijd vooral veel vrienden overgehouden. Duitsers vinden ons charmant. Vooral wanneer we Duits spreken met een Nederlandse tongval. Het Rudi Carrell-effect noem ik het. Hij is een goede ambassadeur voor ons geweest. Vooroordelen Nederlanders zijn terughoudend wanneer ze voor hun job terechtkomen in de Duitse stad aan de rivier de Main. Niet omdat ze tegen de samenwerking met de Duitsers op zien, integendeel. Meer om de vooroordelen over de financiële plaats. Er valt weinig te beleven in Frankfurt, dacht ook de 39-jarige Victor Ruitenberg die zeven jaar geleden als vastgoedbelegger zijn eerste voetstappen in de miljoenenstad zette. Nu wil hij niet meer terug. Mensen kennen Frankfurt niet, maar de kwaliteit van het leven is hier beter dan in Nederland. Ze zeggen vaak dat het twee keer huilen is: een keer wanneer je hier heen komt, en een keer wanneer je terug moet. Tegenwoordig heeft iedere zichzelf respecterende bank een filiaal in Frankfurt. Met zo n 330 banken, incluis de ECB, is Frankfurt het belangrijkste financiële centrum in Duitsland. Het economische broeinest trekt veel forenzen aan. In de De skyline van Main-hattan. FINANCIELE STEDEN TOP-11 1 London New York Tokyo Chicago Hong Kong Singapore Frankfurt Paris Seoul Los Angles Amsterdam Index gebaseerd op de omvang van de geld- en handelsstromen ter plaatse en het zakelijk klimaat. Bron: Mastercard. Mainstad en omstreken leven vijfduizend Nederlanders, waarvan honderden werken in de financiële wereld. Mirelle Gerding (28) zit sinds vijf jaar in de Duitse plaats. Voor een bank regelt ze de financieringen van hotels in 25 verschillende landen. Hiervoor verbleef ze twee jaar in de Londense City, het financiële hart van de Britse hoofdstad. Het is hier echt ons kent ons, vertelt de Nederlandse. Vooral als je hobby s hebt, leer je mensen kennen. Een keer in de maand op dinsdag organiseert Gerding voor Nederlandse zakenmensen er komen ook leraren een borrel in café Neuer Volkswirt. De enige kroeg met echte Hollandse bitterballen. Gezelligheid en borrelen, dat is de bedoeling. Over zaken wordt nauwelijks gepraat. HOLLANDSE HOOGTE Frankfurt is een echte singlesstad. Van de ruim vijf miljoen inwoners is 75 procent single. Dat verklaart misschien de bruisende borrelcultuur. Hossende krijtstreeppakken en swingende mantelpakjes maken de clubs in Frankfurt na werktijd onveilig. En zit je niet in een kroeg of Biergarten, dan is er vast wel een receptie van een bank waar je terechtkunt. Tijdens kerst in Frankfurt schijnen de krijtstreeppakken helemaal los te gaan. De 33-jarige manager Harco Leertouwer: Dan worden de uitreikingen van de kerstbonussen gevierd door flessen champagne leeg te gieten in de schoenen van de secretaresses en daar vervolgens uit te drinken. En ja, ook Leertouwer gaat naar de maandelijkse zakenborrel voor Nederlanders. Die met de echte Hollandse bitterballen. 1 FOLLOW THE MONEY Hedgefonds Koeman Het beste hedgefonds van de voetballerij is de BV Ronald Koeman. De ontslagen trainer van Valencia krijgt zo openbaart Frits Barend vandaag in zusterkrant De Pers maar liefst zes miljoen euro mee als afkoopsom. Dit tart natuurlijk elke economische rationaliteit. Een vergoeding betalen voor slecht presteren, is vragen om witte zakdoekjes in het stadion, en dat is ook gebeurd. Ronald Koeman, die in zijn trainerscarrière zelden een contract uitdiende, gebruikt dezelfde bedrijfsstrategie als de meest haaiige investeringsfondsen. Hij kan speculeren op slechte resultaten (hedgefondsen noemen dat short gaan ), terwijl hij daar zelf ook nog invloed op kan MARK KOSTER uitoefenen. Ronald Koeman heeft er zo lijkt het achteraf bijna álles aan gedaan om zo snel mogelijk zes miljoen euro te incasseren. Hij ontsloeg drie publiekslievelingen en maakte zich ongeliefd bij de clubleiding en het schuimbekkende journaille. Hedgefondsen lenen normaal gesproken geld om hun pessimistische gokjes te financieren, Ronald Koeman hoefde dát zelfs niet te doen: domweg verliezen was voldoende. Hij daalde van de vierde plaats naar de zestiende plek. Elke trap die hij afgleed, incasseerde hij weer een half miljoen euro: per gewerkte dag (172 in totaal) verdiende hij uiteindelijk: ,72 euro, een dik middeninkomen op Hollandse schaal. Is dit verwerpelijk? Nee, dit is superslim van Koeman, of oliedom zo u wilt van Valencia. Hedgen is een beproefd recept van voetbaltrainers. Ronald Koeman hedget waarschijnlijk elders weer lekker verder, en daar is in economisch opzicht niks mis mee. Zijn leermeester Louis van Gaal Koeman was ooit diens assistent bij Barcelona en zag hoe die daar een afkoopsom incasseerde heeft tegenwoordig andere principes. Als Van Gaal vroegtijdig bij AZ opstapt, verscheurt hij zijn afkoopsom, verklaarde hij onlangs. Van Gaal kent gelukkig nog wél het verschil tussen winnen en verliezen. 1 KOEMAN IN CIJFERS 6 miljoen afkoop 172 dagen per dag De Financiële Pers De Financiële Pers is een uitgave van Mountain Media BV/Dagblad De Pers en Free Media Group BV/IEX.nl Directie: Cornelis van den Berg, Eric Visser, Peter van Sommeren Realisatie: Jan-Jaap Heij, Pieter Kort Vandaag is er over het algemeen wat meer bewolking en is er kans op een bui, vooral in het zuidoosten van het land. Ondanks de buienkans en de bewolking zal ook de zon zich zeker laten zien. De temperaturen gaan in de middag stijgen naar waarden tussen 17 en 19 graden. De wind is zwak tot matig, kracht 3 tot 4 en waait uit zuidwestelijke richting. Morgen hebben we even te maken met een kleine dip in de temperaturen. Het wordt dan niet veel warmer dan 16 graden, maar met de zon erbij is het toch nog best aangenaam weer, bovendien blijft het meest droog. Ook morgen blijft de wind zwak tot matig uit een meest zuidwestelijke richting. Vanaf zondag is het gedaan met het mooie weer. Nadere informatie voor de pers: Barbara Hammendorp reacties@definancielepers.nl Anthony Fokkerweg CP Amsterdam Tel.: Fax:

3 De Financiële Pers Eind kredietcrisis in zicht BUSINESS. 3 We zien ze niet meer vliegen Ecotax en brandstofprijzen treffen luchtreizigers in portemonnee WALL STREET Ben White Francesco Guerrera NEW YORK Grote financiële instellingen in de VS hebben de afgelopen dagen meer dan 28 miljard dollar op de kapitaalmarkt bijeengebracht; dit doet vermoeden dat veel investeerders geloven dat de sector een comeback gaat maken. Merrill Lynch inde dinsdag 7 miljard dollar; het was hun eerste senior unsecured debt sale in zes maanden. Goldman Sachs verkocht voor 1,5 miljard dollar obligaties. CIT verkocht dinsdag ook voor 1,5 miljard dollar aan reguliere en converteerbare aandelen; dat is 50 procent meer dan gepland. Deze verkoop volgde op een emissie van preferente aandelen van de Citigroup op maandag die 6 miljard dollar opbracht en een preferente verkoop door JPMorgan Chase afgelopen week die ongeveer datzelfde bedrag opbracht. Merrill inde 2,5 miljard dollar in een verkoop van preferente aandelen op maandag. Ook Lehman Brothers inde deze maand 4 miljard dollar De banken konden dit kapitaal aantrekken op het moment dat Vikram Pandit, hoofd van de zeer zwaar getroffen Citigroup, zich schaarde bij de groep Wall Street-bankiers die beweren dat we in de kredietcrisis het ergste gehad hebben. Tsunami aan kapitaal Het bijeenbrengen van kapitaal zal de toezichthouders plezieren; zij hebben er bij de zakenbanken op aangedrongen om de kapitaalbalans te verbeteren na de grote verliezen op de sub prime-hypotheekmarkt. Ze dringen er ook bij de commerciële banken op aan om kapitaal achter de hand te hebben: de laatste tijd zijn er grote pieken geweest in de reserves die nodig zijn voor het opvangen van verliezen op consumenten leningen. We zijn getuige van een ware tsunami aan nieuw kapitaal, zei een senior fund manager dinsdag. De toestroom van kapitaal toont aan dat veel investeerders denken dat de ergste waardevermindering van aan hypotheken gerelateerde activa achter de rug is. Merrill was van plan voor 300 miljoen dollar aan preferente aandelen te verkopen, maar verkocht uiteindelijk vanwege de grote vraag voor 2,5 miljard dollar. Financial Times 2008 Vliegen wordt duurder. En dat is maar goed ook, zegt luchtvaartexpert Hans Heerkens. Vliegtickets zijn al decennia te goedkoop. Het is tijd dat luchtvaartmaat-schappijen gezonder worden. Annemieke van Dongen AMSTERDAM Passagiers van Brussels Airlines zitten op vluchten binnen Europa voortaan één à twee minuten langer in het vliegtuig. De piloten van de Belgische luchtvaartmaatschappij hebben opdracht gekregen om een beetje langzamer te vliegen om kerosine uit te sparen. Die maatregel levert een besparing van 1,1 miljoen euro op. Maar dat is nog niet alles. Zo vervangt Brussels Airlines de stoelovertrekken door lichtere exemplaren, wat 50 kilo scheelt. We hebben momenteel twee mensen die de hele dag niets anders doen dan maatregelen bestuderen om minder kerosine te verbruiken, zei woordvoerder Geert Sciot gisteren in de Belgische krant De Standaard. Zij bekijken bijvoorbeeld of de vliegtuigen niet te veel water meenemen In hun lage prijzen zijn de luchtvaartmaatschappijen veel te ver doorgeschoten om de toiletten door te spoelen en nemen zelfs het aantal kranten aan boord kritisch onder de loep. Alle luchtvaartmaatschappijen kampen met hetzelfde probleem: hun kosten stijgen. Als gevolg van de piekende olieprijs verhoogden KLM, Air France en Northwest Airlines dinsdag noodgedwongen hun brandstoftoeslag, die voor intercontinentale KLM-vluchten nu 98 euro gaat bedragen. Gestegen metaalprijzen en de zwakke dollar nopen vliegtuigbouwer Airbus om vanaf 1 mei de catalogusprijzen van zijn vliegtuigen te verhogen. Kleinere toestellen gaan twee miljoen dollar meer kosten, langeafstandsvliegtuigen vier miljoen. Die kosten zullen luchtvaartmaatschappijen doorrekenen aan hun passagiers, net als de stijgende tarieven van luchthavens. Schiphol is van plan de passagiers- en veiligheidstoeslag in november te verhogen van 26 naar 31 euro; een stijging van bijna twintig procent. Ook de start- en landingstarieven voor airlines die de luchthaven aandoen, gaan omhoog. Vanaf 1 juli krijgen passagiers bovendien met de ecotax te maken. Het kabinet belast Europese vluchten vanaf die datum met 11,25 euro, op intercontinentale vluchten komt een toeslag van 45 euro. Europeaan de dupe Naar aanleiding van de fusie tussen de luchtvaartgiganten Delta en Northwest waarschuwde luchtvaarteconoom Jaap de Wit vorige week in deze krant dat consolidatie tot hogere ticketprijzen kan leiden. Omdat Delta en Northwest bijvoorbeeld allebei op New York vliegen, neemt de concurrentie op die route af. Vanaf 2010 is het, vanwege veranderende regels in de VS, bovendien mogelijk dat Amerikaanse maatschappijen met Europese fuseren. Als dat gebeurt, is de portemonnee van de Europese reiziger volgens De Wit de dupe. De budgetmaatschappijen vliegen niet naar Amerika en dwingen de grote trans-atlantische spelers dus niet tot lagere prijzen, iets dat binnen Europa wel gebeurt. Vliegen wordt inderdaad duurder, zegt ook luchtvaartdeskundige Hans Heerkens van de universiteit van Twente. En hoe vervelend dat ook is voor de consument en werkgevers van zakelijke reizigers, volgens hem is het juist goed. Vliegen is de afgelopen decennia alleen maar goedkoper geworden. De toenemende concurrentie dwong luchtvaartmaatschappijen hun kosten te minimaliseren. Zo werden vliegtuigen lichter en zijn airlines steeds efficiënter gaan werken. Topbaan bij topwerkgever? Daarin zijn ze te ver doorgeschoten, zegt Heerkens. Hij vindt dat vliegen té goedkoop is geworden. De marges zijn vergelijkbaar met die van supermarkten. Maatschappijen als KLM halen een gemiddeld winstmarge van drie tot vijf procent over de omzet. In veel bedrijfstakken zou een dergelijke winstmarge als te laag worden ervaren. De prijs moet volgens Heerkens structureel omhoog om luchtvaartmaatschappijen weer gezond te maken. En dat zal ook gebeuren, voorspelt hij. Maatschappijen als Delta en United beperken hun capaciteit nu al door vliegtuigen aan de grond te houden en minder nieuwe toestellen te bestellen. Zo houden ze de prijs kunstmatig hoog. 1 GEEN ZEKERHEID Ombudsman kritisch over verzekeringen ZUINIG WARM 10 miljoen voor nieuwe HRe-ketel Wie weet rijd jij binnenkort in deze Mini! (Novum) Voordat klanten het door hebben, kan de polis van hun verzekering plotseling veranderd zijn of schiet de maandpremie opeens de hoogte in. Het afsluiten van een verzekeringspolis biedt te vaak geen langdurige zekerheid. Dat stelt Ombudsman Financiële Dienstverlening Jan Wolter Wabeke in zijn gisteren verschenen jaarverslag over Dat helpt niet echt om het vertrouwen van klanten te winnen. Als voorbeeld noemt Wabeke goedkoop aangeboden uitvaart- en overlijdensverzekeringen. Omdat zulke verzekeringen vaak voor lange tijd afgesloten zijn, kan de verzekerde daar vervolgens heel moeilijk onderuit. (Novum) Met een subsidie van tien miljoen euro verwacht minister van Economische Zaken Maria van der Hoeven (CDA) de komst van een nieuwe energiezuinige ketel een duwtje in de rug te geven. Dat heeft ze gisteren bekendgemaakt na een internationaal congres over energie in Rome. De HRe-ketel vermindert de uitstoot van koolstofdioxide. Honderd huishoudens hebben de ketel nu op proef. Volgend jaar komt het product op de markt, zegt een woordvoerder van de minister. Van der Hoeven verwacht dat met behulp van de subsidie in 2010 tienduizend van deze HRe-ketels in Nederland hangen. Zij is van plan om het eerste jaar per ketel duizend euro bij te leggen. Top Secretaries De formule van Top Secretaries is even helder als onweerstaanbaar. We bieden jou als topsecretaresse een vast contract met veel opties, afhankelijk van jouw behoeften en wensen. Je krijgt de kans om te werken voor verschillende toonaangevende (inter)nationale bedrijven in het westen van het land. Een permanent opleidingsprogramma hoort er natuurlijk bij. Net als een fl itsende auto! Pak je kans en bel ons op (020) of kijk op adecco.nl/topsecretaries adecco.nl/topsecretaries

4 4. MENSEN De Financiële Pers Dierenactivist nr. 1 spreekt De activisten voeren ook actie voor de apen in Nepal Angst COLUMN JEROEN SMIT... Robert Molenaar met jack russel Jack. Bewijs je knowhow! GEERT SNOEIER DIERPROEVEN Ze staan vandaag bij hun zoveelste doelwit: het apencentrum in Rijswijk. De radicale activisten van de Anti Dierproeven Coalitie staan onder aanvoering van Robert Molenaar. Marcel van Engelen AMSTERDAM Wie Robert Molenaar voor het eerst ontmoet, denkt onwillekeurig: wat een lieverd. Een jongen met zachtmoedige ogen, een losjes rollende stem en een hondje. Ik kan hem niet alleen thuis laten en ik regel al zo vaak oppassers, zegt Molenaar. Steeds als hij zijn huis verlaat om actie te voeren, bedoelt hij. Het is een jack-russellterriër. Hij heet Jack. Vandaag heeft Jack weer oppassers, want er staan twee demonstraties op de agenda. Allereerst is in Amsterdam het consulaat van Nepal aan de beurt. In dat land worden apen in de jungle gevangen, om ze daarna te exporteren voor dierproefcentra. Centra als het BPRC in Rijswijk, waar de twintig tot dertig actievoerders daarna voor de poort staan. Bewapend met spandoeken, megafoons en leuzen. Moordenaars! Het gaat er meestal niet vriendelijk aan toe. Zeker moeten er medicijnen worden ontwikkeld voor ziekten als malaria, aids, of multiple sclerose. Maar dat kan ook anders, denkt Molenaar. En voor mij hoeft geen dier te sterven. We gaan allemaal dood. Het kan ook anders. Voor mij hoeft geen dier te sterven. We gaan allemaal dood Angst aanjagen Zijn opvattingen zijn ferm, maar hij zet ze zo bedaard uiteen, luistert zo ontspannen naar tegenwerpingen, dat de vraag zich opdringt: is dit nu de man die de inlichtingendienst AIVD ziet als een van de leidende dierenactivisten van Nederland? Iemand van wie naar eigen zeggen de telefoon wordt afgetapt, wiens familie in de gaten wordt gehouden en die geregeld wordt gevolgd. In het verleden heeft hij zich wel eens straffer uitgesproken. Het klinkt ook door op de verscheidene websites van dierenactivisten: wat stelt het angst aanjagen van mensen nu voor in vergelijking met het leed dat dieren wordt aangedaan? Molenaar wil ook geen afstand doen van de dreigende leuzen op de villa s van twee projectontwikkelaars, van intimiderende mails aan de wethouder of het in vlam zetten van een auto van een proefdierfokker, midden in de nacht, pal voor zijn huis. Het is niet aan mij om acties van anderen te veroordelen. De illegale acties vinden namelijk altijd anoniem plaats, met bivakmutsen, onder naam van het onduidelijke Dieren Bevrijdings Front. Dat DBF en de bovengrondse ADC van Molenaar mogen dan volgens de AIVD met elkaar zijn verweven, het kan ook een maffe eenling zijn of een klein en bij andere activisten niet bekend groepje radicalen dat morgen besluit een molotovcocktail te gooien. Dat is het lastige. Molenaar zit er niet mee. Wij opereren open en bloot, zegt hij. We kondigen onze acties aan en zetten filmpjes ervan op internet. Wij zijn er trots op een stem te geven aan de dieren. 1 De SER kwam er na jaren praten niet uit, verschillende regeringen durfden er niet eens aan te beginnen. Het huidige kabinet dreigde er even op te vallen. Kortom: in de polder zijn er nog maar weinig mensen die graag over een modernisering (lees versoepeling) van ons ontslagrecht durven te praten. Maar gelukkig is er de commissie-bakker. Hier wordt deze dagen juist driftig gedacht. Onder leiding van de bestuursvoorzitter van TNT, Peter Bakker, moet dit alles verlammende probleem worden opgelost. De temperatuur loopt op: voor 1 juni moet er witte rook zijn. Ervan uitgaande dat de acht commissieleden er nog niet uit zijn, lijkt dit het juiste moment voor een welgemeend advies. Op dit moment regeert de angst. De angst bij werkgevers dat ze door de hoge kosten van ontslagen minder wendbaar zijn en blijven in een snel globaliserende economie. En natuurlijk de angst van werknemers dat ze hun baan kwijt raken en dan meteen hun huis moeten verkopen. Beide angsten verdwijnen op het moment dat werknemers zich constant zo goed ontwikkelen dat hun productiviteit state of the art is. Dan hoeven werkgevers ze in principe niet te ontslaan. En mocht dat toch nodig zijn, dan hoeven die werknemers niet bang te zijn: ze zijn zo goed dat ze onmiddellijk weer een nieuwe baan vinden. Als iedereen goed genoeg is, wordt het garanderen van werkzekerheid overbodig, want er is baanzekerheid. De relatie tussen werkgever en werknemer is dan eindelijk volwassen. Sterker nog: dan is bescherming bij ontslag niet meer nodig. Het enige dat een modern ontslagrecht dan nog moet bieden, is de bescherming van de zwakkeren. Dat zijn er gelukkig steeds minder in dit hoogopgeleide land. Ik denk dat iedereen die meer verdient dan euro, over voldoende opleiding en middelen beschikt om verantwoordelijkheid voor zijn/haar werkzame leven te nemen. Uitgaande van zo n Bakker-norm hoeven de duizenden postbodes waar TNT vanaf wil, zich dus geen zorgen te maken. 1 Windows (internet) beheerder Voor E-Media Service Provider van de Nederlandse Publieke Omroep (NPO) Fulltime, marktconform salaris, Hilversum Traineeship BI Voor Business Intelligence / Datawarehousing organisatie Maximaal 2 jaar werkervaring, marktconform salaris, Rotterdam, landelijk WERKVERKEER Leaseprijzen personenauto s gedaald OPENBAAR VERVOER OV-chipkaart kost half miljard meer E-Media Service Provider verzorgt de hosting van omroep gerelateerde internettoepassingen. Ze ondersteunen geautomatiseerde bedrijfsprocessen voor o.a. NPO. Je bent verantwoordelijk voor het inrichten en in standhouden van de Windows internet hosting omgeving. Je krijgt te maken met Windows streamingservers die in samenwerking met een Linux front-end de complete on-demand en live streaming omgeving bedient. Wij zoeken kandidaten met hbo werk- en denkniveau, aantoonbare ervaring in een vergelijkbare functie, affi niteit met de NPO en automatisering. Vragen? Bel Arno Voorn of mail je c.v. naar recruitment_it@adecco.nl KVL Inspiratie Technologie is gespecialiseerd in duurzame oplossingen op het gebied van Business Intelligence, informatie-integratie, datawarehouses en consultancy. Na een selectieprocedure start je op 1 juni met een basisopleiding Datawarehousing / Business Intelligence welke wordt verzorgd door ervaren specialisten. Na ongeveer een maand ga je mee met Senior Consultants om mee te werken op Datawarehousing / Business Intelligence trajecten. Wij zoeken kandidaten met een afgeronde hbo/wo opleiding (met Bedrijfskundige / ICT aspecten). Vragen? Bel Raymond te Veldhuis, of mail je c.v. naar recruitment_it@adecco.nl adecco.nl (Novum) De leaseprijzen voor personenauto s zijn het eerste kwartaal met bijna twee procent gedaald ten opzichte van de eerste drie maanden van vorig jaar. Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) woensdag. Het CBS verklaart de lagere prijzen door de daling van de Belasting op Personenauto s en Motorvoertuigen (BPM) in februari en de invoering van energielabels voor auto s. Vooral kleinere auto s werden volgens het CBS goedkoper. De bijtelling of korting wordt voortaan bepaald door het energielabel van de auto. Omdat kleinere auto s doorgaans zuiniger zijn, valt de BPM gunstiger uit. Sinds 2001 namen de prijzen nooit zo sterk af. (Novum) De OV-chipkaart heeft de overheid tot dusver een miljard euro gekost. Dat is twee keer zo veel als eerder geraamd. Dat schrijft staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat Tineke Huizinga n een brief aan de Tweede Kamer. Uit de brief blijkt dat in het aanvankelijk gerekende bedrag de investeringen voor de elektronische toegangspoortjes, die de overheid sinds 2001 een half miljard euro hebben gekost, niet waren meegerekend. Huizinga spreekt woensdag opnieuw met de Kamer over de voortgang van de invoering van de OV-chipkaart, waarmee mensen met één toegangsbewijs in heel Nederland het openbaar vervoer kunnen gebruiken.

5 De Financiële Pers Agent en leraar zijn cement voor de buurt Utrecht en Amsterdam trekken sociale beroepen voor Bordeelverbod voor Duitse bankiers DEUTSCHE BANK Allan Hall BERLIJN Deutsche Bank, de grootste bank in Duitsland, lijdt zo onder de wereldwijde kredietcrisis dat de topfunctionarissen geen bezoeken aan bordelen meer mogen declareren. In een memo meldt de directie ook dat de bank geen nota s voor in hotelkamers gehuurde pornofilms accepteert. Er werken wereldwijd mensen bij Deutsche Bank. Deutsche Bank stemt niet in met seksvermaak, en uitgaven daarvoor worden niet terugbetaald, aldus het memo dat naar het Duitse tijdschrift Der Spiegel is gelekt. Het personeel wordt er tevens op gewezen dat credit NIEUWS. 5 cards van de bank niet voor seksueel amusement mogen worden gebruikt. De bank trekt de broekriem ook op ander vlak aan. Zo moeten de afdelingshoofden op voorhand taxiritten goedkeurenen dient er tweedeklas met de trein gereisd worden voor trips die minder dan twee uur duren. Werknemers die na een nachtvlucht moeten werken, mogen niet meer een hotelkamer boeken om zich op te frissen. Een anonieme bron bij Deutsche Bank zei, dat in de goeie, ouwe tijd, de rekeningen van bordelen en clubs met niet al te onthullende namen regelmatig als restaurantbezoek werden ingediend. Maar nu zijn we in een nieuw puriteins tijdperk beland, en de kredietcrisis helpt niet. 1 ABN Amro minder populair als werkgever HUURDERS Gemeenten moeten onderwijzers, agenten en verpleegkundigen voorrang geven bij de toewijzing van een huurwoning. Uit onderzoek blijkt namelijk dat deze beroepsgroepen zich inzetten voor de buurt. Merel van Leeuwen AMSTERDAM Het onderzoek, uitgevoerd in opdracht van Nicis, was vooral gericht op de betekenis van de middengroepen in gemengde wijken. Daaruit bleek dat met name onderwijzers in hun vrije tijd grote betrokkenheid tonen bij hun buurt en gemakkelijk contact maken met sociaal zwakke ouders. Deze Theo Thijssens komen zelf vaak uit onderwijsfamilies en lijken welhaast van nature geneigd om de helpende hand uit te steken, zowel op school als in hun vrije tijd, zo concluderen de onderzoekers. Ze verschillen van mening met de Vrom-raad, die in 2006 stelde dat rolmodellen vooral voortkomen uit bestaande netwerken. De onderzoekers menen juist dat groepen die op enige afstand staan, zoals onderwijzers, van nut kunnen voor de sociale stijging van achterblijvers. Cees den Bakker, woordvoerder van Nicis, werkte eerder bij de politie. Toen hij begin jaren tachtig agent was in Dordrecht, had de politie daar een vast contactpersoon bij de woningbouwvereniging. Er gold een stilzwijgende voorkeursregeling. De woningbouwvereniging vond het ook wel prettig om in iedere straat een agent te hebben wonen. Na verloop van tijd kwam een einde aan de regeling, uit het oogpunt van ongelijkheid. Urgentie De gemeente Utrecht hanteert sinds het najaar van 2002 een urgentieregeling voor mensen die bij de politie, in de zorg en het onderwijs werken. De huisvestingstoewijzing geldt voor de hele stad. In 2007 is 36 keer een verzoek daartoe ingediend en dit is 27 keer toegewezen, aldus een woordvoerder van de gemeente. De reden hiervoor was dat de vacatures in deze sectoren moeilijk waren te vervullen en dat een snelle huisvesting ze wellicht over de streep zou trekken. Personeelstekorten en schaarste op de woningmarkt waren ook voor HH Amsterdam de reden om sinds 2001 jaarlijks 250 sociale huurwoningen beschikbaar te stellen voor agenten, onderwijzers en zorgpersoneel. De regeling blijft in ieder geval tot 2011 van kracht, aldus een woordvoerder. Beide zegslieden noemen het een mooie bijkomstigheid dat deze mensen zich nuttig maken in hun buurt, maar of dat ook echt op grote schaal gebeurt, weten ze niet. 1 TOPTIEN Marten Blankesteijn AMSTERDAM Financiële professionals werken het liefst bij Rabobank, KLM en ING Bank. Dat blijkt uit het jaarlijkse onderzoek Best Employers to Work For, uitgevoerd door Netpanel in opdracht van CxO Media/www. finance.nl. De rest van de toptien bestaat uit Shell, Philips, Yacht Finance, Unilever, Heineken, Eiffel en Ahold. Opvallend is dat ABN Amro, de bank die het afgelopen jaar lijdend voorwerp was in een felle overnamestrijd, veel van zijn aantrekkingskracht heeft verloren. Waar de bank vorig jaar nog werd genoemd door elf procent van de ondervraagden, is dat dit jaar nog maar bij vijf procent het geval. De populariteit van Fortis, dat er uiteindelijk met een deel van ABN Amro vandoor ging, nam wel toe: van 5 naar 7 procent. Ondanks alle negatieve publiciteit is ABN Amro dit jaar niet de grootste daler. Die twijfelachtige eer gaat naar Yacht Finance, al blijft dat bedrijf wel het populairst in de financiële detacheringsbranche. Bijna de helft van de financiële professionals geeft aan graag in de zakelijke dienstverlening te willen werken bij een volgende carrièrestap. Nummer twee is de financiële dienstverlening, gevolgd door het bankwezen.1 Dynamiek en carrièreperspectief QUICK SCAN Verlies Tele2 Nederland in eerste kwartaal QUICK SCAN Kas Bank boekt duidelijke omzetgroei Ervaren Manager Marketing & Communicatie b-to-b Westland Energie Services / Essent Per direct, 60k 70k, regio Den Haag Account Manager ICT Axoft, Facing Tomorrow s ICT 30k - 36k, regio Rotterdam (Betten) Tele2 Netherland heeft over het eerste kwartaal van 2008 een nettoverlies geleden van 10,8 miljoen euro, tegen 22,8 miljoen euro een jaar eerder. Dat heeft de Nederlandse afdeling van de Zweedse telecom- en internetaanbieder gisteren bekendgemaakt. Het nettoverlies uit voortgezette activiteiten bedroeg eveneens 10,8 miljoen euro in vergelijking tot 16,6 miljoen euro in de eerste drie maanden van De omzet over het afgelopen kwartaal kwam uit op 165,1 miljoen euro, een stijging van 49 procent ten opzichte van de 110,6 miljoen euro een jaar eerder. Het operationele verlies bedroeg 8,3 miljoen euro, tegen 12,1 miljoen euro vorig jaar. (Betten) Kas Bank heeft in het eerste kwartaal van 2008 een duidelijk omzetgroei geboekt in vergelijking met dezelfde periode een jaar eerder. Vanwege de onrust op de financiele markten spreekt de raad van bestuur geen verwachtingen uit voor heel Het eerste kwartaal kenmerkte zich volgens Kas Bank door onrust op de financiele markten. Mede hierdoor was de stijging van de totale provisiebaten gering. De groei bij verbruikleen en derivatendienstverlening liet een forse stijging zien, aldus de bank. Hetzelfde geldt voor de rente-inkomsten, ondanks een conservatief beleid bij de uitzetting van door institutionele partijen aan ons toevertrouwde liquide middelen. U beoordeelt de ontwikkelingen in de markt en toetst deze op mogelijke toepasbaarheid binnen de organisatie. U initieert acties om het contact te onderhouden met de specifi eke doelgroep en geeft leiding aan de Marketing Communicatie afdeling. Tevens bent u MT-lid binnen dit onderdeel. U beschikt over leidinggevende capaciteiten en heeft minimaal 3 tot 5 jaar ervaring in een b-to-b markt. Vragen? Bel Frank Mahie, (010) of mail naar frank.mahie@adecco.nl U bent verantwoordelijk voor de verkoop van onze ICTproducten en diensten. U weet op integere en innemende wijze leads te overtuigen van de toegevoegde waarde van Axoft. U onderhoudt de relatie met bestaande klanten en bent voortdurend op zoek naar commerciële kansen. U heeft mbo/hbo werk- en denkniveau en 3-5 jaar ervaring als verkoper buitendienst van technische (IT) systemen en/of producten. U bent representatief, klantgericht, gemotiveerd, initiatiefrijk en volhardend. Vragen? Bel Sissy de Groot, (010) of mail naar sissy.de.groot@adecco.nl adecco.nl

6 6. NIEUWS De Financiële Pers Het onmiskenbare talent van de Bin Ladens Hoe Osama en zijn familie fortuin vergaarden door hun bouwmonopolie in Mekka en Medina TERRORISME Het is het zeldzame succesverhaal van een arme immigrant die een alom gerespecteerd multimiljonair wordt. Ware het niet vanwege die ene zoon: Osama bin Laden. Een interview met de biograaf van deze roemruchte familie, Steve Coll. Eva Ludemann AMSTERDAM Hij volgt Osama bin Laden al sinds eind jaren tachtig, toen diens naam vrijwel niemand nog wat zei. Tweevoudig Pulitzer Prize-winnaar en een van Amerika s belangrijkste schrijvers van non-fictie Steve Coll publiceerde onlangs een nieuw werk: De Bin Ladens, een Arabische familie in het hart van de wereld. Het is een standaardwerk over de familie met de meest gevreesde naam ter wereld. Het boek is niet alleen bedoeld om het fenomeen Osama bin Laden te duiden. Coll beschreef de geschiedenis van de familie Bin Laden ook om de ontwikkeling van Saudi-Arabië te illustreren en aan te geven Osama is een innovatieve terrorist, hij houdt van technologie welke complexe gevolgen de modernisering had voor een land waar de wahabitische, ultrapuriteinse islam nog altijd de norm is. Want, stelt Coll, de geschiedenis van de Bin Ladens en die van Saoedi-Arabië zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Colls boek biedt een zeer goed gedocumenteerde, hoewel soms al bekende inkijk in het reilen en zeilen Wereldambities? Tweevoudig Pulitzer Prize-winnaar Steve Coll. van de uit Jemen geëmigreerde vader Mohammed bin Laden. We zien hoe hij vanaf begin vorige eeuw vanuit het niets een aannemersimperium opbouwde en zijn 54 kinderen 24 zonen en 30 dochters van in totaal 22 vrouwen internationaal bezit naliet dat miljoenen euro s waard was. Zo werd de familie Bin Laden onderdeel van de Saoedische elite. Een elite die zich onderwerpt aan, maar ook flink profiteert van de grillen van de door en door corrupte en decadente koninklijke familie Saoed die de oliewelvaart van het land aanwendt als privébezit. Maar wat de Bin Ladens uniek maakt, is hun alleenrecht om te bouwen in het heiligste der heiligen van de islam: Mekka en Medina. De Bin Ladens worden, samen met de Saoeds, de hoeders van de heiligdommen. Maar het fortuin en de goede banden met de Saoeds kunnen niets veranderen aan de sociale status van de Bin Ladens. Ze zijn en blijven immigranten uit de arme Jemenitische regio Hadramaut, dat, ironisch genoeg, de Dood is onder ons betekent. De Saoeds zouden hun dochters nooit met een Bin Laden, een immigrant, laten trouwen. Sinds 9/11 GEERT SNOEIER zijn de Bin Ladens bovendien niet meer alleen immigranten, ze zijn vooral broer en zus van die ene telg: Osama bin Laden. Begrijpt Steve Coll wie deze man is die onze wereld zo drastisch heeft veranderd? Ik denk het wel, zegt de 49-jarige auteur tijdens een gesprek in een hotel in Amsterdam. Tijdens het onderzoek naar zijn familie ontdekte ik allerlei nieuwe aspecten aan hem. Ik kan met name zijn goede leiderschap nu beter plaatsen, want dat is een van Osama s grootste talenten. Hij weet moslims uit alle landen en uit elke sociale klasse achter zich te scharen en te verenigen en daardoor heeft hij vanuit zijn oogpunt veel succes geboekt. Hij weet overtuigend te brengen dat al zijn volgelingen één gemeenschap vormen, slechts gebonden door de islam en zonder wereldlijke grenzen. Waaraan heeft hij zijn succes nog meer te danken? Osama is een modern persoon, het cliché van de man met de baard die in zijn grot terugverlangt naar de zevende eeuw klopt niet. Osama is dol op de moderne technologie, die heeft hem ook succesvol gemaakt. Nog vóór het tijdperk van de mobiele telefoon was aangebroken, pleegde Osama al met een satelliettelefoon vanuit Afghanistan simultaan twee aanslagen in Afrika. Osama is een hoogst innovatieve terrorist, hij houdt van technologie. Als je naar zijn vader, broers en zussen kijkt, weet je waar deze liefde vandaan komt. Hoe is Osama het zwarte schaap van de familie geworden? Het volledige antwoord op die vraag krijg je nooit, al zijn er wel enkele duidelijke aanwijzingen. Osama werd op school op jonge leeftijd gerekruteerd door de moslimbroeders en daarna kreeg hij oorlogservaring in Afghanistan, toen hij daar tegen de Russen vocht. Daar ontdekte hij een missie voor zichzelf. Toen Osama terugkwam uit Afghanistan overleed zijn broer Salem, de leider van de familie. Osama vond dat hij Salem moest opvolgen. Hij had zichzelf als leider bewezen in Afghanistan en had met zijn strijd bovendien roem behaald voor zijn land, de islam en zijn familie. Hij verdiende een prominente plaats in de familie, meende hij, maar in plaats daarvan kreeg hij ruzie met het koningshuis en daardoor ook problemen met zijn broers, die voor opdrachten voor het bedrijf afhankelijk waren van de Saoeds. Hij vormde al-qaeda ook om duidelijk te maken dat hij met zijn familie brak. Komt hij ooit nog boven water? Hij zit in Pakistan, in het grensgebied met Afghanistan, in Noord- Waziristan. Hij zit ergens waar hij toegang heeft tot de moderne media en communicatiemiddelen, dat kun je zien aan de boodschappen die hij de wereld in stuurt. Hij wordt beschermd door de plaatselijke clan, maar dat betekent niet dat hij niet een dezer dagen wordt verraden. Niet vanwege inspanningen van de regering-bush, maar als gevolg van de politieke veranderingen in Pakistan. Al-Qaeda heeft veel populariteit verspeeld door aanslagen op burgerdoelen in Pakistan. Niet iedereen ziet hem nog als de volksheld. Wie weet wil iemand wraak om een verioren geliefde. Ik zeg: let s go get him! 1 Steve Coll (49) wordt beschouwd als een van de belangrijkste nonfictieschrijvers van de VS. Hij is oudcorrespondent en voormalig medehoofdredacteur van de Washington Post. Sinds vorig jaar staat Coll aan het hoofd van de denktank New America Foundation. Pro-actieve Pricing Manager Voor wereldwijde aanbieder van IT-producten Ervaring in change management, 45k - 50k, Utrecht Dit Fortune 500 bedrijf en haar dochterbedrijven leveren aan meer dan technologieresellers in de U.S., Canada, Caribische gebied, Latijns Amerika, Europa en Midden-Oosten. Wij zoeken een leider met een sterke persoonlijkheid met overtuigingskracht, die met de niets is onmogelijk attitude een gestructureerd Profi t Management proces neerzet. U bent de schakel tussen Sales en Marketing met als doel winstoptimalisatie en een omzetgroei te realiseren. Naast het analyseren en rapporteren onderhoudt u contacten met het Europese Profi t Team en de Regional Profi t Manager. Vragen? Krista van der Laan, (020) of mail naar krista.van.der.laan@adecco.nl Analytische Bedrijfskundige Voor wereldmarktleider in connectiviteitsoplossingen 2 jaar werkervaring, 45k - 50k, Schiphol-Rijk Dit van oorsprong Amerikaanse bedrijf biedt een uitgebreid assortiment vernieuwende producten voor computer-, elektronische, audiovisuele en mobiele apparatuur. U ondersteunt de VP Marketing EMEA met analyses over de bedrijfsvoering, ontwikkelen van beleid, bouwen en implementeren van de workfl ow en documentmanagementsystemen. Na het structureren van de Marketing tak zal na ongeveer 1,5 jaar de Sales tak doorgelicht worden. Gedrevenheid, enthousiasme, zelfwerkzaamheid en een daadkrachtige overtuigende attitude tellen meer dan een diploma. Vragen? Jan Hendrik van der Wijngaart, (020) of mail naar jan.hendrik.van.der.wijngaart@adecco.nl adecco.nl KORT Wisselende prestaties farmaciebedrijven. Het Duitse chemie- en farmacieconcern Merck heeft de winst in eerste kwartaal met 49 procent zien stijgen tot 360 miljoen euro. De omzet klom met ruim 8 procent tot 1,86 miljard euro. De Britse concurrent GlaxoSmithKline presteerde in het eerste kwartaal van dit jaar aanmerkelijk minder. Het bedrijf zag de operationele winst met 5 procent dalen tot 2,55 miljard euro. De omzet nam met 2 procent toe tot 7,09 miljard euro. Het Amerikaanse Schering-Plough ten slotte boekte over de eerste drie maanden van dit jaar een nettowinst van 253 miljoen dollar tegen 543 miljoen dollar in de eerste periode van Het bedrijf moest forse lasten nemen vanwege met de overname vorig jaar van de medicijnentak van Akzo Nobel, Organon BioSciences, voor elf miljard euro. Zonder buitengewone posten zou de nettowinst zijn uitgekomen op 862 miljoen dollar. Boeing realiseert winststijging 38 procent. (Betten) Boeing heeft in het eerste kwartaal een winststijging van 38 procent gerealiseerd, van 877 miljoen dollar naar 1,2 miljard dollar. Per aandeel kwam de winst uit op 1,62 dollar. De Amerikaanse vliegtuigbouwer deed voor het eerst een concrete voorspelling voor 2009, van een winst per aandeel in de bandbreedte van 6,80 dollar tot 7,00 dollar. REUTERS

7 11 & 12 JUNE 2008 NOORDWIJKERHOUT (20 MINUTES FROM SCHIPHOL AIRPORT) alexvangroningen.nl WHAT LEADS TO HIGH PERFORMANCE? The main theme of the 7th CFO Day on 11 & 12 June 2008 is: What leads to high performance? Other issues are: the causes and impact of the credit crisis, preparing for a downturn, cross-consortium mega mergers, transformation, innovation and more. Over 500 c-level attendees from many countries will visit the CFO Day. Top speakers take part in the plenary and break out programme. Ian Bremmer, President & Founder Eurasia Group talks about Political & Risk Management issues and Emerging Markets. India s CFO of the Year Ravi Nedungadi, United Breweries Group (India) shares his expertise on global developments, strategy and performance. In addition, CFO Magazine and Platinum and Top Gold partners offer CFOs closed round tables and open expert meetings: Globalisation and organisation impacts The Enterprise of the Future The Takeover panel Governance as a business tool How to avoid liability Off balance pension amounts Business Process Outsourcing (BPO) Information Logistics Post merger integration Performance Management and more For the 7th year in a row, the CFOs of the Year (Listed & Unlisted) will be awarded. Confirmed speakers, experts and participants are a.o. : Ian Bremmer, Ravi Nedungadi, Jacques Schraven (Board of Directors Tata Steel), Pierre-Jean Sivignon (CFO Royal Philips), Gilbert Mittler (Group Executive Committee, Fortis,), René Hooft Graafland (CFO Heineken), Jan van den Belt (CFO Océ), Cees van Rijn (CFO Nutreco), Ben van der Klift (CFO ARCADIS), Ronald van der Mark (CFO Maxeda), Niek Hoek (CEO Delta Lloyd), Peter Kok (CFO Delta Lloyd Group), Guido Schlösser (COO/CFO Nidera), Tjero Zomer (CFO transavia.com), Jack de Kreij (CFO Royal Vopak), Remco Vermeij (CFO McGregor), Ronald Latenstein van Voorst (CFO SNS Reaal), Joost van der Does de Willebois (CFO NYSE Euronext), Peter van Bommel (CFO NXP), Hans den Hartog (CFO Ordina), Pim Oomens (CFO Wavin), Dennis de Vreede (CFO Redevco), Jolanda Poots-Bijl (CFO ProRail), Christo Kalter (CFO Oad Group), Stuart Young (CFO CEVA Logistics), Boudewijn Beerkens (CFO Wolters Kluwer), Bert Groenewegen (CEO PCM), Hans Kerkhoven (VP Finance Arcelor Mittal), Bob van Heyningen (VP Finance Office Depot), Lars Machenil (CFO Fortis, BE), Aad Verveld (CFO Connexxion), Cock Sierhuis (CFO Epson EMEA), Richard van Breukelen (CFO Rijkswaterstaat), Peter Ploegsma (CFO UWV), Harry Jansen (CFO CWI), Gerard van Kesteren (CFO Kuehne+Nagel), Kimberly Ross (CFO Ahold) and Marina Wyatt (CFO TomTom). Platunum Partners CALL FOR MORE INFORMATION OR MVROLING@CFO.NL. REGISTER TODAY AT (c) Copyright Amsterdam 2008 Alex van Groningen & CxO Media Amstelveenseweg CS Amsterdam Netherlands Tel Fax info@alexvangroningen.nl

8 8. DE BEURS De financiële Pers /debeurs Vrijdag 17 augustus 2007 Een lach en een traan BEURS VANDAAG Akzo Nobel, ING en Wolters Kluwer-aandeelhouders wrijven zich vandaag in hun handen. De fondsen gaan ex-dividend, ofwel binnenkort krijgen zij hun winstdeling op hun giro overgemaakt. Dit brengt wel met zich mee dat de AEX een kleine aderlating laat op opening. Met Akzo Nobel à 1,45 euro per aandeel en een indexgewicht van ongeveer 3,7%, ING (0,64 euro dividend en 13% gewicht) en Wolters Kluwer (0,64 euro dividend en 1,3% gewicht) gaat bijna eenvijfde deel van de Amsterdamse hoofdgraadmeter ex-dividend. Vandaag rapporteren op het Damrak geen grote bedrijven, maar er is genoeg te doen. Om te beginnen is er Beter Bed met haar jaarrapportage Het fonds zette beleggers het afgelopen halfjaar twee keer op het verkeerde been door eerst de omzetverwachting omhoog te schroeven, om daar weken later op terug te komen. De koers zakte toen dwars door de boxspring heen. Aandeelhoudersopstand Analisten verwachten vandaag een winstdaling van 8,9 miljoen euro over heel 2007 tot 7,6 miljoen euro door de vroege paasdagen en afnemend consumentenvertrouwen. Belangrijk voor Beter Bed, want wie de toekomst somber inziet, koopt even geen nieuw matras. Verder komen in ons land softwarebedrijf Qurius, LBI International (het vroegere Lost Boys) en chipper Besi door met cijfers. Verder zijn er vele aandee lhoudersvergaderingen,waaronder die van Reed Elsevier. Vuurwerk wordt niet verwacht, zoals eerder bij Fortis, Corporate Express en Vastned Retail en gisteren nog bij Ahold. Daar kwamen niet alleen zoals in het verleden de kleine luiden in opstand tegen almaar fors stijgende beloningen, bonussen, premies en andere CEO-goodies, maar ook de grote aandeelhouders als pensioenfondsen. Hoewel de gemiddelde aandeelhouder van Reed Elsevier vast AREND JAN KAMP... De AEX laat een veer op de opening, omdat een vijfde van de index dividend uitkeert Op de laatste dag van ABN Amro komt Royal bank of Scotland met goed nieuws vindt dat topman Crispin Davis harder mag hollen voor de vele miljoenen die hij opstrijkt, wordt geen rumoer verwacht. Davis ontving over ,9 miljoen euro (6,8% meer dan in 2006) en is na Shell s Jeroen van der Veer (10,4 miljoen euro) de beste betaalde CEO van Nederland. Adieu ABN Amro... Tot slot worden er vandaag op de beurs de nodige traantjes weggepinkt. Het is de laatste handelsdag van ABN Amro, het einde vna een tijdperk dat in 1824 begon. Schrale troost is dat Royal Bank of Scotland gisteren gisteren opgewekt melde dat ze maar wat blij is met haar deel van ABN Amro. Volgens voorzitter Tom McKillop pakken de schaalvoordelen en integratievoordelen veel hoger en sneller uit dan ze eerder verwachtte. In 2010 moet de fusie helemaal in kannen en kruiken zijn en boeken we voordelen van 2,3 miljard euro per jaar, aldus McKillop. Een succesje dat Royal Bank of Scotland goed kan gebruiken, want de aanschaf van ABwN Amro ligt de Britten net als de Belgisch-Nederlandse combinatie Fortis zwaar op de maag. De bank moest ook nog eens 4,3 miljard pond (5,4 miljard euro) aan baggerleningen afschrijven, plant een kapitaalinjectie van 12 miljard pond (15 miljard euro) en verkoopt 4,3 miljard pond (5 miljard euro) aan bedrijfsonderdelen om overeind te blijven. 1 Marktoverzicht US S&P ,93 +0,29% MEXICO MEXICO BOLSA 32039,72-0,17% US NASDAQ 2405,21 +1,18% En elders op de wereld Mauritius 1751,98 +1,04% Kenia 5156,53 +0,59% Bermuda 5057,91-0,90% Vietnam 521,95-1,63% Malt 4350,42-4,28% Oekraïne 824,94-7,09% US DOW JONES 12763,22 +0,34% ARGENTINIË MERVAL 2.147,00-2,54% FRANKRIJK CAC ,65 +1,46% DJ EURO STOXX ,55 +0,73% LONDEN FTSE ,60 +0,80% SPANJE IBEX ,00 +0,51% BRAZILIË BOVESPA ,66 +0,75% NEDERLAND AEX 471,24 +1,09% ZWITSERLAND SMI 7324,50-0,06% Nederland AEX Index - slotkoersen 23 april AANDEEL SLOT VORIG SLOT VERSCHIL HOOG LAAG VOLUME Aegon 10,305 10,275 0,29 10,39 10, Ahold, Kon. 9,5350 9,64-1,09 9,74 9, Akzo Nobel 54,66 53,55 2,07 54,82 53, ArcelorMittal 57,95 55,91 3,65 58,02 55, ASML Holding 18,61 17,28 7,70 18,68 17, Corio 58,85 58,7 0,26 59,9 57, Corporate Express 7,19 7,1 1,27 7,2 7, DSM, Kon ,25-0,75 33,3 32, Fortis 17,27 17,3-0,17 17,37 16, Heineken 37,16 36,99 0,46 37,28 36, ING Groep 24,53 24,715-0,75 24,85 24, KPN, Kon. 12,14 11,875 2,23 12,35 11, Philips, Kon. 23,98 23,76 0,93 24,045 23, Randstad 26,38 26,04 1,31 26,56 25, Reed Elsevier 12,09 11,95 1,17 12,13 11, Royal Dutch Shell A 24,625 23,99 2,65 24,665 23, SBM Offshore 24,58 23,67 3,84 24,66 23, Tele Atlas 27,35 26,97 1,41 27,63 27, TNT 24,28 24,28 0,00 24,41 23, TomTom 22,03 22,62-2,61 22,45 20, Unibail-Rodamco 162,22 162,91-0,42 163,99 160, Unilever cert. 20,84 21,175-1,58 21,245 20, Vedior 17,83 17,67 0,91 17,85 17, Wolters Kluwer 18 17,96 0,22 18,07 17, Amsterdam Midcap Index - slotkoersen 23 april AANDEEL SLOT VORIG SLOT % VERSCHIL HOOG LAAG VOLUME Aalberts Industries 14,41 14,38 0,21 14,45 14, AMG 41 44,92-8,73 44,24 39, Arcadis 38,12 38,41-0,76 38,69 37, ASM International 14,44 14,42 0,14 14, BAM Groep, Kon. 15,3 14,93 2,48 15,33 14, BinckBank 9,14 8,43 8,42 9,29 8, Boskalis Westm.,Kon. 40,31 38,61 4,40 40,89 38, Crucell 11,94 11,89 0,42 11,98 11, CSM 23,68 23,53 0,64 23,79 23, Draka Holding 23 22,86 0,61 23,24 22, Eurocommercial Prop. 36,49 35,79 1,96 36,49 35, Fugro 56,65 55,41 2,24 56,8 55, Heijmans 24,54 24,6-0,24 24,62 24, Imtech 17,99 17,99 0,00 18,03 17, LOGICA 1,44 1,38 4,35 1,44 1, Nutreco Holding 46,61 46,42 0,41 46,95 46, Oce 10 9,91 0,91 10,07 9, Ordina 10,7 10,56 1,33 10,7 10, SNS Reaal 13,5 13,4 0,75 13,74 13, USG People 15,17 14,85 2,15 15,29 14, VastNed Retail 64,5 64,04 0,72 65,2 64, Vopak, Kon. 43,7 43,04 1,53 44,18 42, Wavin 7,91 7,97-0,75 8,09 7, Wereldhave 81, ,31 81,43 80, Wessanen, Kon. 8,48 8,34 1,68 8,49 8, Amsterdam Smallcap Index - slotkoersen 23 april AANDEEL SLOT VORIG SLOT % VERSCHIL HOOG LAAG VOLUME Antonov 0,46 0,46 0,00 0,46 0, Ballast Nedam 24,58 23,9 2.,85 24,65 23, Beter Bed 15,3 15,27 0,20 15,49 15, Brunel International 15,62 15,66-0,26 15,92 15, Eriks Group 45,91 46,18-0,58 46,51 45, Exact Holding 23,23 23,26-0,13 23,4 22, Grontmij 23,85 23,65 0,85 23,97 23, Hunter Douglas 39,44 39,62-0,45 40,74 39, InnoConcepts 10,79 10,83-0,37 10,89 10, Kardan 8,65 8,54 1,29 8,7 8, Macintosh Retail Gr. 17,95 17,57 2,16 18,08 17, Moolen Holding 2,45 2,42 1,24 2,45 2, Nieuwe Steen Inv. 19,15 19,08 0,37 19,39 18, OPG Groep 17 16,91 0,53 17,25 16, Pharming Group 0,87 0,86 1,16 0,89 0, Qurius 0,71 0,71 0,00 0,72 0, Sligro Food Group 28,2 28,2 0,00 28,2 27, Smit International 71,35 71,99-0,89 72,72 69, Super de Boer 4,42 4,42 0,00 4,42 4, Telegraaf Media Groep N.V. 21,75 21,82-0,32 22,18 21, Ten Cate, Kon. 24,03 24,17-0,58 24,42 23, TKH Group 15,4 15,23 1,12 15,4 15, Unit 4 Agresso 18,7 18,99-1,53 19,15 18, Van Lanschot 70,3 69,15 1,66 70,89 69, VastNed Offices 20,5 20,75-1,20 20,86 20,

9 De financiële Pers /debeurs Vrijdag 17 augustus 2007 DE BEURS. 9 DUITSLAND DAX 6795,03 +0,98% ITALIË MIB 34033,00 +0,01% BELGIË BEL ,15 +0,52% RUSLAND RTS-INDEX 2166,23 0,00% Sectorindex - Schone SOX concept lslslrimj concept lslslrimj INDIA BSE 8941,32 0,00% SHANGHAI COMPOSITE 3147,79 0,00% Een van de grote winnaars gisteren onder de indices was niet een landen-, maar een sectorindex: de Philadelphia Semiconductorindex, de SOX. Deze index bestaat uit achttien internationale chipbedrijven, waaronder Intel, Motorola, STMicroelectronics en TSMC. De index is net zo cyclisch als de chipsector zelf en scheert langs hoge pieken en diepe dalen. Gisteren won de SOX 4,12%. HONGKONG HANG SENG 25289,24 +1,38% SINGAPORE STRAITS TIMES 3193,84 +0,21% JAPAN NIKKEI ,16 +0,23% AUSTRALIË ASX ,90 +1,59% Vanish, subprime miljarden EUROPA Arend Jan Kamp Arendjan.kamp@iex.nl Wordt het een wit of zwart konijn dat Credit Suisse vandaag uit de hoge hoed tovert? De Zwitserse grootbank publiceert om 8:00 uur haar eerste kwartaalcijfers. Hoeveel, vragen beleggers zich af. De bank moet namelijk wéér afschrijven op de inmiddels beruchte subprime hypotheken. De Zwitsers zeiden al een keer koekoek à raison van 5,8 miljard Zwitserse francs (3,8 miljard euro) en in de pers doken al berichten op dat de bank vandaag nog eens voor 5 miljard Zwitserse frank gaat afschrijven. Vrijwel zeker maakt Credit Suisse voor het eerst in vijf jaar een kwartaalverlies bekend. Volgens de Zwitserse krant Tages-Anzeiger kan dit oplopen tot 2 miljard frank en de afschrijvingen tot 4 miljard frank. De vraag is hoe zwaar beleggers eraan gaan tillen. Er zijn inmiddels al heel wat lijken uit de diverse kasten gevallen en zo langzamerhand haalt de beurs hun schouders op bij weer een giga-afschrijving. Het kan maar zo dat er zelfs een relief rally volgt als de subprimesoep niet zo heet wordt gegeten, als de Tages-Anzeiger ze opdient. Zo druk als in het is in Nederland en Amerika met rapporterende bedrijven, zo rustig is het in Europa. De grootste namen die doorkomen met hun verlies- en omzetcijfers over de eerste drie maanden van 2008 zijn de Britse farmagigant Astrazeneca, autofabrikanten Peugeot en Fiat (hoeveel vernieuwde Fiat 500 s zijn er verkocht?) en de Franse en Italiaanse groothandels in vooral luxegoederen Pinault Printemps en Luxottica. Voor Nederlandse beleggers is de kwartaalrapportage van het Britse Reckitt-Benkiser interessant. Dit is de lastige concurrent van het Brits-Nederlandse Unilever. Reckitt-Benkiser is in Nederland vooral bekend van haar doelbewust tenenkrommende reclames, knallende kleuren en ronkende productnamen als Calgonit, Vanish, Woolite, Harpic, Cillit Bang en Dettol. Saillant detail is dat de topman een Nederlander is: Bart Becht. Na het vertrek van Ben Verwaayen bij BT Group is hij de laatste Nederlandse CEO in den vreemde. Een laatste punt dat vandaag de Europese en misschien de wereldwijde markten aan het bewegen kunnen krijgen, is om 10:00 uur de Ifo Geschäftsklima. Dat is het cijfer van het Duitse ondernemersvertrouwen voor april van het voluit - Institut für Wirtschaftsforschung und der CESifo GmbH (Münchener Gesellschaft zur Förderung der Wirtschaftswissenschaften). Duitsland is Europa, redeneren beleggers kort door de bocht en daarom kennen ze veel belang toe aan dit cijfer. Temeer daar het in het verleden dikwijls een keurige voorspeller bleek te zijn van de toekomstige economische ontwikkeling van Duitsland en daarmee Europa, zoals beleggers hier eigenhandig aan toe voegen. Let wel, de Ifo Geschäfstklima is zoals alle beursdata zeker geen onfeilbare voorspeller, maar de markten kijken er toch met argusogen naar uit. 1 Credit Suisse maakt vrijwel zeker voor het eerst een kwartaalverlies bekend Winnaars en verliezers STIJGERS EURO STOXX 50 AANDEEL KOERS ( ) % Saint-Gobain (F) 52,06 +4,42 ArcelorMittal (NL) 57,94 +3,56 Schneider Electric (F) 82,17 +3,53 Siemens AG (D) 73,70 +3,53 L Oreal (F) 74,81 +3,02 Vinci (F) 48,28 +2,78 Sanofi-Aventis (F) 49,60 +2,66 Danone (F) 57,72 +2,13 Suez (F) 45,03 +2,02 E.ON (D) 127,68 +1,99 DALERS EURO STOXX 50 AANDEEL KOERS ( ) % Unicredit Spa (It) 4, Volkswagen (D) 187, Unilever cert. (NL) 20, AXA (F) 24, Credit Agricole (F) 20, Renault (F) 64, Deutsche Bank (D) 74, ING Groep (NL) 24, Carrefour (F) 44, Banco Santander (E) 13, Agenda Donderdag 24 april AEX Index Euro Stoxx Index Euro/Dollar Druk, druk druk. De dag begint met Nederlandse smallcaps, daarna de Duitse en Amerikaanse economie en vanavond regent het bedrijfscijfers op Wall Street. 471,24 VERSCHIL: +5,24 +1,09% AANDEL VAN DE DAG 3763,55 VERSCHIL: +27,43 +0,73% Ambaccen en wegwezen harde klappen die zijn uitgedeeld op Begin dit jaar deed de Amerikaanse obligatieverzekeraar Ambac beleggers wekenlang klappertanden van angst. Het is ingewikkelde business, maar het bedrijf beheert miljardenportfeuilles van de grote Amerikaanse zakenbanken en is daarmee mede-ontvanger van de de hypothekenmarkt. Ambac wankelde, maar bleef overeind. Een faillissement had enorme gevolgen gehad. Gisteren publiceerde het fonds een miljardenverlies, waarop de koers 35% onderuit ging. De brede markt 1,5898 VERSCHIL: -0,0106-0,66% haalde alleen haar schouders op. Waarmee is aangegeven dat de markt de kredietzorgen weer teboven lijkt te zijn. Been there, done that? $3,46 VERSCHIL: -$2,57-42% BEDRIJVEN NEDERLAND 8:00 Beter Bed 1e kwartaalcijfers 8:00 Qurius 1e kwartaalcijfers 8:30 BE Semiconductor 1e kwartaalcijfers 8:30 DNC 1e kwartaalcijfers 9:00 ING Notering ex-dividend 9:00 Akzo Nobel Notering ex-dividend 9:00 Wolters Kluwer Notering ex-dividend 9:00 Macintosh Notering ex-dividend BEDRIJVEN BUITENLAND 8:00 Credit Suisse (Zwi) 1e kwartaalcijfers 14:00 Pepsico (VS) 1e kwartaalcijfers 22:00 Altria Group (VS) 1e kwartaalcijfers 22:00 Amgen (VS) 1e kwartaalcijfers 22:00 Microsoft (VS) 3e kwartaalcjfers 22:00 Motorola (VS) 1e kwartaalcijfers ECONOMISCH 9:30 Consumenten- en producentenvertrouwen (CBS) 9:30 Consumentenuitgaven februari (CBS) 10:00 Ifo-index ondernemersklimaat (D) 14:30 Orders duurzame goederen (VS) 14:30 Nieuwe aanvragen werkloosheidsuitkering (VS) 14:30 Rentebesluit ECB 16:00 Verkopen nieuwe huizen maart (VS)

10 Wie is de Slimste Belegger van 2008? Misschien jij wel. Schrijf je vandaag nog in en beleg fictieve euro s, dus zonder risico, in Turbo s van ABN AMRO. De speler met het hoogste rendement wint ,- in Turbo s. Mede mogelijk gemaakt door De Financiële Telegraaf

11

12 Eurex. Zelfde Spel, Meer Opties. Eurex. De internationale derivatenbeurs. Opties en futures op blue-chips, indices en rentes. 17 landen breed. Gun uzelf de spanning van meer opties. Bezoek onze site: Of mail:

13 De financiële Pers /debeurs DE BEURS. 13 Beleggingsfondsen FONDS VAN DE DAG Threadneedle Global Bond Fund Twee categorieën fondsen domineren in 2008 tot nu toe de rendementsoverzichten: grondstoffen- en obligatiefondsen. Met name de obligatiefondsen verrassen; er werd vorig jaar niet veel van verwacht, maar in de turbulentie op de kredietmarkt is er een vlucht gaande naar hoogwaardig staatspapier. Het Threadneedle Global Bond Fund profiteert dit jaar als een van de beste met een rendement van meer dan 10%. Het fonds tracht een hoog rendement te behalen door inkomen, gecombineerd met enige kapitaalgroei, door te investeren in Rendementen 1 maand 4,1% 3 maanden 10,1% 6 maanden 16,3% 1 jaar 16,8% 3 jaar* 4,7% 5 jaar* 3,0% * = gemiddeld per jaar Lipper-ratings* 3 jaar 5 jaar 10 jaar overall Totaalrendement Consistentie Vermogensbescherming Kosten * Lipper-ratings: Fondsresearchhuis Lipper groepeert fondsen in vijf klassen op diverse deelgebieden. Fondsen in klasse 5 krijgen de status Lipper Leader, fondsen met score 1 presteren het slechtst op dat gebied.. Aandelen Nederland FONDS KOERS 1 DAG (%) YTD (%) SNS Nederlands Aandelenfonds 3 50,52 2,71-13,69 å Centraal Beheer Achmea Nederland fonds 16,80 2,64-13,53 å FBTO Nederland Aandelenfonds 17,01 2,64-13,53 å Levob AEX+ fonds 17,75 2,52-13,86 å Delta Lloyd Nederland 7,67 2,41-12,54 å AXA Aandelen Nederland 93,71 2,38-11,08 å Dresdner VPV Hollandhaven NV 36,53 2,19-19,02 å Orange European High Dividend Fund N.V. 7,22 1,88-17,01 å Orange Oranje Participaties 81,48 1,24-6,95 å Orange 48,85 1,07-5,93 å Aandelen wereldwijd FONDS KOERS 1 DAG (%) YTD (%) OHRA Aandelen Fonds NV 14,76 3,12-19,91 å Delta Lloyd Investment Fund 6,43 2,6-17,03 å Triodos Meerwaarde Aandelenfonds NV 22,87 2,47-16,38 å SNS Wereld Aandelenfonds 14 15,22 2,43-15,87 å Schroder Global Climate Change A Acc 49,04 2,19-8,03 å AXA Aandelen Internationaal 56,63 2,12-16,22 å SNS Hoogdividend Aandelenfonds 10 21,50 1,99-13,24 å OP Global Securities 78,92 1,87-16,73 å Investec Global Free Enterprise A Acc Net 360,48 1,77-15,87 å Investec Global Equity A Acc Net 67,89 1,74-13,99 å Aandelen Azië FONDS KOERS 1 DAG (%) YTD (%) F&C Pacific Equity A 38,47 3,8-22,97 å JF Pacific Equity A Dist USD 66,55 2,69-12,45 å Threadneedle Asia C1 100,61 2,63-14,92 å Allianz RCM Asia Pacific - A - EUR 16,22 1,97-20,28 å JF Asia Equity A Dist USD 47,18 1,8-15,58 å Investec Asia ex Japan A Acc Net 235,60 1,67-14,19 å HSBC GIF Asia ex Japan Equity AD USD 48,91 1,52-13 å Invesco Pacific Equity USD A 35,38 1,48-12,27 å Invesco Newly Industrialised Countries USD A 114,80 1,43-15,87 å SNS Azie Aandelenfonds 12 16,69 1,4-16,47 å Aandelen Japan FONDS KOERS 1 DAG (%) YTD (%) Threadneedle Japan C1 32,97 3,23-7,1 å HSBC GIF Japanese Equity AD JPY 10,36 2,58-20,36 å Threadneedle Japan Smaller Companies C1 66,16 2,13-3,29 å Investec Japan A Acc Net GBP 72,74 2,06-9,37 å Atlantis Japan Opportunities 13,22 1,54-9,2 å JOHCM Japan Retail GBP 1113,00 1,23-1,33 å Invesco Japanese Equity USD A 23,85 0,69-11,37 å JF Japan Equity A Dist USD - 0,46-9,91 å ishares MSCI Japan USD 122,27 0-7,88 å Martin Currie GF Japan JPY 1235, ,94 å Fondskarakteristiek Vermogen 250 miljoen pond Fondsbeheerder Peter Allwright Bestaat sinds 11 juni 1997 Andelen Nederland Verdeling portefeuille Als een fonds genoteerd in pond sterling heeft het Threadneedle Global Bond Fund zijn grootste positie in Brits Aandelen Europa FONDS KOERS 1 DAG (%) YTD (%) Delta Lloyd Europa Fonds 7,73 2,65-15,75 å AXA Aandelen Euro 46,55 2,64-16,88 å Levob Europees Aandelenfonds 119,97 2,6-18,13 å Avero Achmea Euro Aandelenfonds 13,80 2,52-18,63 å Achmea Euro Aandelenfonds 24,75 2,48-18,42 å SNS Euro Aandelenfonds 8 24,94 2,35-14,71 å SNS Duurzaam Aandelenfonds 11 21,70 2,35-14,73 å Orange European Dividend Fund N.V. 7,86 1,85-14,75 å Investec European A Acc Net 304,02 1,5-11,25 å JOHCM Continental European Retail GBP 2,11 1,43-9,33 å Aandelen Emerging markets FONDS KOERS 1 DAG (%) YTD (%) JPM Middle East Equity A Dist USD 28,05 2,38-13,43 å Threadneedle Global Emrging Mkt Eq Net Acc GBP 67,33 1,49-11,52 å HSBC GIF Global Emerging Markets Equity AD USD 20,28 1,35-12,93 å JPM Emerging Markets Equity A Dist USD 31,87 1,27-12,57 å Templeton Emerging Markets A YDis USD 35,04 1,12-15,18 å Invesco Emerging Markets Equity USD A 39,98 1,1-10,6 å F&C Global Emerging Markets Portfolio A USD 25,88 1,08-13,3 å JPM Latin America Equity A Dist USD 58,58 1,03-5,12 å JPM Em Europe,Mid East&Africa Eq A Dist USD 67,81 0,86-11,31 å Templeton Latin America A YDis USD 76,86 0,8-3,1 å Aandelen Europa small & midcap Obligaties wereldwijd FONDS KOERS 1 DAG (%) YTD (%) Orange European Smallcap 25,95 1,56-14,61 å Orange European Midcap 21,02 1,45-13,39 å Orange Sense 25,72 1,45-12,22 å F&C European Small Cap 14,04 1,29-12,74 å Montanaro European Smaller Companies GBP 23084,00 1,17-4,33 å Threadneedle European Smaller Companies C1 265,82 0,89-2,13 å Threadneedle Pan European Smaller Companies C1 82,55 0,52-7,77 å AIG Global Funds - AIG Europe Small&Mid Cap Y 12,82 0,39-4,2 å Gartmore SICAV Continental European Sm Cos EUR A1 6495, ,34 å DWS Provesta 181, ,74 å FONDS KOERS 1 DAG (%) YTD (%) Threadneedle Global Bond C1 50,42 0,96-10,07 å Fidelity Funds - International Bond A 1,25 0,81-6,11 å Goldman Sachs Global Fixed Income Pf Base Curr USD 16,36 0,75-5,35 å JPM Global Aggregate Bd A Dist USD 12,73 0,73-1,03 å Investec Global Bond A Inc Net 68,77 0,68-7,95 å Aberdeen Global-World Bond D1 Dist 13018,00 0,68-8,7 å Fidelity Funds - International Bond II 1,00 0,31-1,73 å Templeton Global Bond A MDis USD 16,70 0,24-6,8 å AIG Global Funds - AIG Strategic Bond YD 99,10 0,23-0,57 å AXA Obligaties Internationaal 28,36 0,14-1,08 å Beleggingsfondsen zonder alex notering notering ineuro tenzij anders aangegeven

14 14. DE BEURS De financiële Pers /debeurs Amerika EINDELIJK WEER STIJGERS Super Thursday Xxxxxxxx XXXXXXXXXX Het klinkt gek, maar eigenlijk begint de beursdag in Amerika pas echt als de markten sluiten. Precies om 22:00 uur onze tijd rapporteren Dow Jonesfondsen American Express en Microsoft hun eerste kwartaalcijfers. Beleggers branden een kaarsje dat de creditcardmaatschappij niet met de jobstijding komt dat Amerikanen behalve hun hypotheek ook hun credit card-schulden niet meer kunnen betalen. Bij Microsoft hongeren ze vooral naar nieuws over het vijandige bod op Yahoo, dat daar op z n zachtst gezegd niet van is gediend. Het zijn daarom niet zozeer de ongetwijfeld torenhoge winst- en omzetcijfers die het m doen bij Microsoft, maar vooral de strategische outlook. Meteen na 22:00 uur volgt ook onmiddellijk een koersreactie in de zogenaamde handel After Hours. Dit is officieuze handel nabeurs van de grote professionele partijen en geeft een meer dan duidelijke indicatie van hoe deze aandelen vrijdag openen. Het zijn ook de uitslagen waar de Aziatische markten s nachts en Europa vrijdag overdag weer mee uit de voeten moeten. American Express en Microsoft zijn de belangrijkste namen op Super Thursday, dat zo genoemd wordt omdat vandaag honderden grote en kleine Amerikaanse aandelen hun eerste kwartaalrapportages publiceren. Andere grote fondsen zijn onder meer: 3M, Altria (Philips Morris) Amgen (bekend van EPO), Conoco Philips, Dow Chemical, Ford, Motorola, Pepsico en US Airways. Behalve deze bedrijfscijfers verschijnt ook een venijnig rijtje macroeconomische cijfers, die weer een indicatie geven in hoeverre Amerika wegzakt in het recessiemoeras. Om 14:30 zijn er de wekelijkse, eerste werkloosheidsaanvragen (verwacht: ) en de orders voor duurzame goederen (verwacht : +0,3%. Om 16:00 uur is er het cijfer van de in maart verkochte nieuwe woningen, of liever het gebrek daaraan De markt denkt aan , maar schat dit cijfer de laatste tijd chronisch te hoog in. Mee- of tegenvallers bij deze cijfers kunnen weer voor verticale strepen in de koersgrafieken zorgen. NEW YORK DOW JONES STIJGERS & DALERS DOW JONES FONDS HUIDIG % VERSCHIL Endemol 27,44 +8,42% Wessanen, Kon. 11,65 +1,66% Tele Atlas 20,61 +0,63% Corporate Express 10,16 +0,20% BAM Groep, Kon. 20,87 +0,19% Draka Holding 37,13-5,11% å ASM International 19,93-2,40% å Grontmij 37,87-1,64% å Imtech 61,75-1,07% å Smit International 64,90-0,92% å APPLE Beurs- en publiekslieveling Apple is een onvoorstelbare geldmachine. De brutomarge daalde in het eerste kwartaal van 35% naar 33%, maar dit was nog altijd goed voor een winst per aandeel van 1,16 dollar. DesoniDaling Apple danks toonde de handel nabeurs Amerika zich teleurgesteld over deze rapportage met 45% meer winst en strafte het aandeel af met een daling van 4% NEW YORK NASDAQ STIJGERS & DALERS NASDAQ FONDS HUIDIG % VERSCHIL Endemol 27,44 +8,42% Wessanen, Kon. 11,65 +1,66% Tele Atlas 20,61 +0,63% Corporate Express 10,16 +0,20% BAM Groep, Kon. 20,87 +0,19% Draka Holding 37,13-5,11% å ASM International 19,93-2,40% å Grontmij 37,87-1,64% å Imtech 61,75-1,07% å Smit International 64,90-0,92% å AMAZON Zonde De lat ligt hoog bij Amazon. Het aandeel kost maar liefst 72 keer de verwachte winst voor 2008 en dan willen investeerders ook spetterende winstcijfers zien. De internetwinkel maakte gisteren nabeurs Wall street 0,34 dollar winst per aandeel over het erste kwartaal bekend. Dat vond de markt niet genoeg: -5%. Azie/Pacific Grondstoffen Valuta TOKYO NIKKEI 225 STIJGERS & DALERS AANDEEL KOERS % Clarion Co Ltd 222,00 +10,36% Chugai Pharmaceutical Co 1353,00 +8,13% å Nippon Soda Co 3790,00 +7,92% Nippon Oil Corp. 770,00 +6,88% Nippon Mining Holdings 674, 00 +5,19% Ping An Insurance Group -H- 66,00 +4,70% Mitsui & Co. 2580,00 +4,65% Sanyo Electric Co. 238,00 +4,62% COSCO Pacific Ltd 14,40 +4,58% Sumitomo Realty & Dev. Co 2420,00 +4,55% Commodities - Alle fondsen FULLNAME CLOSEPRICE PREVIOUSCLOSEPRICE RELDIFF HIGHPRICE LOWPRICE brent crude futr jun coffee robusta($) may corn future may gas oil fut (ice) may gold 100 oz futr apr Koper ñ 3 m silver future may soybean future may white sugar (lif) aug wti crude future may Rente EURIBOR 1 YEAR Forex - Alle fondsen CHF CNY EUR GBP HKD JPY NOK SEK USD CHF - 6,9232 0,622 0,4998 7, ,1957 4,9294 5,7962 0,9915 CNY 0,1444-0,0898 0,0722 1, ,7614 0,712 0,8372 0,1432 EUR 1, ,1304-0, , ,3 7,925 9,3185 1,594 GBP 2,001 13,8533 1, , ,4931 9, ,5981 1,9839 HKD 0,1294 0,8958 0,0805 0, ,2237 0,6378 0,75 0,1283 JPY 0,0098 0,0677 0,0061 0,0049 0,0756-0,0482 0,0567 0,0097 NOK 0,2029 1,4045 0,1262 0,1014 1, ,7319-1,1758 0,2011 SEK 0,1725 1,1944 0,1073 0,0862 1, ,6316 0,8505-0,1711 USD 1,0086 6,9827 0,6274 0,504 7, ,074 4,9718 5,846 - Boss boven boss van modeconcern heeft de wind in de zeilen. Modeconcern Hugo Boss heeft de wind in de zeilen, vooral dankzij sterke groei in Centraal- en Oost-Europa. Ook in China doet Hugo Boss het goed. De LONDON BRENT OIL FULLNAME CLOSEPRICE RELDIFF EUR/JPY EUR/USD USD/JPY AANDEEL KOERS % Toho Co Ltd 2385,00-5,45 Kao Corporation 2915,00-3,95 Taiheiyo Cement Corp 240,00-3,75 Osaka Gas 359,00-3,06 Isetan Mitsukoshi Holdings 1070,00-2,9 UNY Co 960,00-2,81 Pioneer Corp. 964,00-2,59 J Front Retailing Co Ltd 664,00-2,56 Kyocera Corp. 8670,00-2,31 Sompo Japan Insurance 1060,00-2,26 AD 104mm x 94mm

15 De financiële Pers BELEGGEN. 15 Thomas Bucher, DWS Global Infrastructure Beleggen in bruggen en wegen INFRASTRUCTUUR: soms saai, soms hip, maar vooral broodnodig Amerika zakt langzaam weg in een recessie, Europa zal moeite hebben zich daaraan te ontworstelen en het is nog maar de vraag hoe de opkomende markten zich houden. De beheerder van het DWS Global Infrastructure Fund het eerste wereldwijd beleggende fonds in infrastructuur maakt zich geen zorgen over het afzwakken van het groeitempo van de wereldeconomie. Veel mensen vragen in welk tempo de economie groeit. Dat is de verkeerde vraag. We moeten ons afvragen in hoeverre de economie kán groeien. En dat kunnen, maakt fondsbeheerder Thomas Bucher van DWS Infrastructure duidelijk, is vooral afhankelijk van de infrastructuur. Een kwart van het fondsvermogen wordt in opkomende markten belegd, waar de infrastructuur vaak nog from scratch moet worden opgebouwd. Een land als India groeit weliswaar hard, maar het gebrek aan wegen, havens en financiële netwerken dreigt de aanhoudende groei een halt toe te roepen. Er worden dan ook miljarden in infrastructuur gepompt. Zuid-Afrika heeft een enorme economische groei achter de rug. Maar er is niet geïnvesteerd in het elektriciteitsnetwerk. Het gevolg is dat restaurants niet adverteren met hun menu- kaart, maar met teksten als wij hebben elektriciteit. Met het WK voetbal in 2012 voor de deur moet er stevig geïnvesteerd worden. Maar niet alleen opkomende markten moeten investeren in het op poten zetten van infrastructuur, in het Westen is een modernisering ervan ook hoog nodig, al was het maar vanwege strengere milieueisen. Elk jaar wordt er wereldwijd 2 biljoen dollar in infrastructuur geïnvesteerd. De OESO rept van 71 biljoen tot tot aan het jaar Valse start Het DWS Global Infrastructure Fund heeft sinds de lancering op 14 januari ruim 10% aan waarde verloren. Het fonds is volgens Bucher defensief, met een lager risicoprofiel en volatiliteit dan de aandelenmarkten. Dat komt omdat Bucher kiest voor leveranciers van energienetwerken. Een bedrijf als E.On heeft een heel stabiele inkomstenstroom. Saai en voorspelbaar. Maar het fonds kent meer dan elektriciteit. Energie, transport (bruggen, tolwegen, havens en vliegvelden), communicatie (satellieten, zendmasten) en water (irrigatie, zuivering) zijn andere subthema s. Het fonds blijkt uit backtesten over de afgelopen tien jaar minder volatiel dan de aandelenmarkt, maar levert wel een beter rendement. Bucher schuwt de originele invalshoek niet. Zo is 8% van de portefeuille belegd in spoorwegen. In de 20e eeuw maakte het Amerikaanse spoornet gloriedagen door, maar sinds de Tweede Wereldoorlog is alleen nog maar in het wegennet geïnvesteerd. Dat leidde tot forse overcapaciteit bij US Rail Renaissance. Pas in 2003 kon het bedrijf de transportprijzen verhogen en daardoor de investeringen opvoeren. Er rijden nu zelfs treinen met gestapelde coupés. Dat betekent ook dat een aantal spoortunnels verhoogd moet worden. En vervolgens stapte ook superbelegger Warren Buffett in de sector, die daardoor weer helemaal hip is. 1 Spoorwegen zijn dankzij Warren Buffett weer helemaal hip. ANALYSE Fed,...maar niet cool REDACTIE IEX redactie@iex.nl ZZijn koersen lastig te voorspellen? In het geweld van de laatste maanden - de ene dag een paar procent erbij en de volgende dag datzelfde percentage er weer af is het geen ongevaarlijke hobby. Maar ook beleggers die zeggen zich niets van dat ge-jojo aan te trekken en vooral naar de lange termijn te kijken staan er een beetje beteuterd bij. De AEX staat bijvoorbeeld op 465 nu op precies hetzelfde niveau als tien jaar geleden, eenderde lager dan in 2000 en twee keer zo hoog als in Niettemin proberen beleggers dag in dag uit om grip te krijgen op het schimmige proces dat de beurskoersen stuurt. Ze trekken lijnen in grafieken, hangen aan de lippen van goeroes en proberen de beleidsmakers bij de Fed en de ECB een denkstap voor te blijven. Wat is daar een eenvoudiger methode voor dan zelf het economisch model van de centrale bankier te hanteren.? Het Fed Model (anno 1987) is ontworpen door ex-federal Reserve voorzitter Alan Greenspan en kijkt vooral naar de verhoudingen tussen drie factoren: rente, obligaties en aandelen. Bij de laatste gaat het vooral om de waardering, ofwel de koers/winstverhouding. Daar zit hem op dit moment de angel. De koers staat gewoon op het bord, maar de winsten staan onder druk. De schattingen lopen uiteen van een winstdaling dit jaar van 10% tot 40%. Althans, in Amerika. Dat is ook wel te verwachten bij een teruggang van de Amerikaanse economie die alom wordt verwacht. En gek genoeg lijkt het Fed-model die winstval al een beetje in te prijzen, gezien de waarderingen die het berekent. Mocht de Amerikaanse recessie de bedrijfswinsten echt zo hard raken, dan zal het model gaan schuiven. Zal, want het model concludeert al jaren en nu nog steeds, ondanks de enorme koersschommelingen van de laatste jaren dat aandelen goedkoop tot spotgoedkoop zijn. Zonder in modelmatige finesses te treden, zijn de westerse markten nog steeds sterk ondergewaardeerd. De Nederlandse beurs met 58% (dat was 45% eind 2007), Europa zelfs met 62% (eind 2007: 47%) en Amerika met 54% (eind 2007: 42%) In theorie is het dus nog steeds goedkoop winkelen op de beurs. En nog, belangrijker, de theorie die dat stelt is er een die veel centrale bankiers ook nog steeds aanhangen. In die kringen, getuige ook hun daden, heerst kennelijk geen hoogtevrees bij de huidige koerniveaus. Maar of dat nu een koopsignaal is? Waardering is momenteel niet echt een issue bij beleggers en ogenschijnlijk ook even niet meer bij centrale bankiers. KORT Trackerrevolutie Tracker staan erom bekend dat ze passief een index of benchmark volgen. Maar er zijn nu ook actief beheerde trackers, waarmee deze instrumenten zich nog iets duidelijker op het terrein van de reguliere beleggingsfondsen bewegen. PowerShares, onderdeel van Invesco, introduceerde vorige week de eerste drie actief beheerde trackers op aandelen. De beheerders van deze ETF s, de PowerShares Active Alpha Multi-Cap, de Active Mega Cap en Active AlphaQ ETF, hanteren verschillende actieve beleggingsstrategieën. De Active Mega Cap tracker bijvoorbeeld, wil de benchmark (Russell 200- index) verslaan door de aandelen met de beste groeiperspectieven zwaarder in de portefeuille te wegen dan andere aandelen. Twee weken geleden kwam de Amerikaanse bank Bear Stearns ook met een actief beheerde tracker. De Bear Stearns Current Yield - gericht op de geldmarkt en daarom niet zo sexy als aandelentrackers - heeft sinds 25 maart een notering in Amerika. Druk in Dubai Wat doen bankiers die door de kredietcrisis hun baan in New York of Londen verliezen? Die gaan naar Dubai. Het superrijke oliestaatje spreekt tot de verbeelding van boventallige investment bankers. Maar ook in Dubai wordt het drukker. Volgens AME Info, een financiële nieuwsdienst in het Midden-Oosten, draait het lokale bancaire systeem prima en is het aantal (super)rijke cliënten klein. In totaal zijn er zo n twintig financiële instellingen van naam en vijftig grote klanten. De buit is dus al behoorlijk verdeeld. Waar nog groei zit? Bij staatsbeleggingsfondsen zoals het Abu Dhabi Investment Autorithy. Citi heeft deze belangrijke manager aan zijn klantenbestand toegevoegd. Er zitten nog genoeg IPO s in de pijplijn, maar de toestand op de lokale aandelenmarkten is na de crash in 2006 nog fragiel. Een heel warme ontvangst hoeven de nieuwe bankiers dus niet te verwachten. Beestenfonds Hedge funds zijn er in vele soorten en maten, sommige beleggen zelfs in volledig tastbare zaken. Wijn- en kunsthedge funds zijn er al en momenteel zijn twee Wall Street-veteranen een hedge fund aan het opzetten dat belegt in racepaarden. International Equine Acquisitions Holdings, een vijf jaar oude beleggingsonderneming van Michael Iavarone en Richard Schiavo, wil 100 miljoen dollar ophalen en mogelijk eind 2008 naar de beurs gaan. De onderneming bezit nu al 80 racepaarden, waaronder Kentuky Derby-favoriet Big Brown en verschillende fokmerries. De paarden van IEAH hebben al prijzen gewonnen ter waarde van 3,1 miljoen dollar. eerder werd nog een winst in de boeken gezet van EUR 302 miljoen. Met Intereffekt naar Afrika Legendarisch onder beleggers die van woeste ritten houden: de Intereffekt Japanse, Chinese en Indiase warrants. Dit zijn hefboomproducten op deze van nature wilde markten. Niet van deze roemruchte warrants, maar Intereffekt introduceert nu ook een rustiger product op een ook wild ccontinent: Intereffekt Emerging Africa Fund. ACTUELE AANDELENADVIEZEN AANDEEL INSTELLING ADVIES KOERSDOEL Ahold ING Kopen 11,70 Akzo Nobel SNS Securities Kopen 61,00 Binck ING Kopen 12,80 Eriks Groep Rabo Securities Kopen 68,00 ING Groep Rabo Securities Kopen 27,50 KPN Dexia Kopen 14,80 Philips HSBC Verkopen 22,60 TomTom Petercam Verkopen 21,00 Vopak ABN Amro Kopen 50,00 Vopak Rabo Securities Kopen 50,00

16 16. BELEGGEN De financiële Pers Een ondernemer investeert beter Waarom het kan lonen om het koopgedrag van insiders te volgen Klop Klop voor Tom Tom COLUMN JACQUES POTUIJT... Het AFM-register legt de handel van insiders bloot. En roept vragen op. Waarom oefent de top van SBM Offshore opties uit terwijl de Brazilianen een reusachtig olieveld denken te hebben gevonden? Pieter Kort Geen betere indicatie voor de gezondheid van een bedrijf dan de financiële handel van het management. Uit onderzoek blijkt dat insiders in veel gevallen tegengesteld handelen aan het beleggende publiek: als een aandeel op de beurs wordt genegeerd, kopen de bestuurders en als de stukken niet kunnen worden aangesleept is de bedrijfstop juist eerder geneigd om te verkopen. Dat ondernemers de bui vaak redelijk kunnen zien hangen blijkt ook uit een indicator als de Duitse Ifo-index. Deze meet het vertrouwen van Duitse ondernemers in de economie. Wanneer die wordt afgezet tegen de verwachtingen van beursanalisten wordt duidelijk dat de ondernemers veel beter anticiperen op goede en slechte omstandigheden dan de bancaire numbercrunchers. HET PANEL Stelling: de dollar is de nieuwe lire De dollar schurkt tegen 1,60 euro aan, ofwel voor iedere euro krijgt u 1,60 dollar, een record. Maakt de Amerikaanse valuta nog een comeback, of gaat de afgegleden dollar de lire achterna? En hoeveel is de dollar over één, vijf of tien jaar waard? Sparen CEES SMIT VERMOGENSBEHEER- DER TODAY S BEHEER De Chinezen waren een van de weinigen die geld terugpompten in Amerika en zo steunden ze de dollar. Nu niet meer. De enige manier om de dollar te redden is dat Amerika stopt met schulden maken en gaat sparen. Dan zijn er geen gelden meer nodig uit het buitenland. Het kan dus lonen om het aan- en verkoopgedrag van bestuurders goed in de gaten te houden. De AFM is zo vriendelijk om daar een keurig register van bij te houden. Hiernaast is te zien wie wat kocht en verkocht in de laatste weken. Zo kocht bestuurslid Heinz Freitag van Kendrion pas voor ruim euro aandelen in zijn eigen bedrijf. De AEX deed sindsdien niets, maar Kendrion staat 2% hoger. Dat kan toeval zijn, maar wat te denken van een bedrijf als SBM Offshore? Gedurende april oefenden diverse bestuurders opties uit en boekten daarbij winsten van een kleine 90 mille tot meer dan euro. Uitoefenen van opties staat gelijk aan winst nemen, dus dat is niet per 1,40 AD VAN TIGGELEN AANDELENSTRATEEG ING De dollar heeft last van lage rentevergoedingen en vraagtekens over haar rol als reservevaluta. De rente in de VS is bijna uitgedaald en de euro is amper reservevaluta. Qua koopkracht is de dollar 1,20 euro waard. Dat niveau is ver weg, maar 1,40 is haalbaar binnen één à twee jaar. se een positief signaal. Daarom is het des te opvallender dat midden tussen de winstnemingen, op 15 april, het nieuws van een reusachtig nieuw olieveld voor de Braziliaanse kust naar buiten kwam. Goed nieuws voor Petrobras, de Braziliaanse oliemaatschappij, en ogenschijnlijk ook voor SBM Offshore, dat twee maanden eerder al een contract met de Brazilianen had getekend voor de levering van boorplatforms in een ander gebied. Toeval? Ja, zegt een woordvoerder van SBM Offshore. Dat is nooit meer dan een gerucht geweest en het is nog steeds niet bevestigd. In ieder geval heeft het bericht niets met ons te maken en we hebben er ook nooit op gereageerd. De meest recente insider trades in het AFM-register 7 april Sligro Food Group G.L.M. Poels 506 aandelen gekocht voor 0,00 7 april Sligro Food Group A. Aalders 101 aandelen gekocht voor 0,00 7 april Kendrion H. Freitag 1154 aandelen gekocht voor 16,70 8 april Homburg Invest J.R. Stolle aandelen gekocht voor 2,33 8 april Neways Electronics A. van Bragt 2500 aandelen verkocht voor 11,10 8 april Neways Electronics A. van Bragt 2500 aandelen gekocht voor 6,20 8 april Neways Electronics J, Curvers 1250 aandelen gekocht voor 6,20 9 april Neways Electronics J. Kromhof 5000 aandelen verkocht voor 11,15 9 april Neways Electonics J. Curvers 1250 aandelen gekocht voor 11,14 9 april SBM Offshore B. van Leggelo opties uitgeoefend, winst 11 april SBM Offshore H. Tagher opties uitgeoefend, winst 16 april SBM Offshore O. Jeannin opties uitgeoefend, winst Andere rol JERRY DE LEEUW DERIVATENSTRATEEG MERCURIOUS Het is terecht dat de dollar afglijdt, maar dat betekent nog niet dat hij definitief is afgestempeld. De dollar gaat zeker aan kracht herwinnen, maar haar rol als enige reservevaluta is uitgespeeld. Wel blijft het een van de belangrijkste bakens in de wereldeconomie. Waarom zijn beleggers zum Tode betrübt? Omzet 1,9 miljard euro en marge van 20%! Als de Tom Tom-top bereid is zijn nek uit te steken valt daar weinig tegenin te brengen Haar aandoenlijke koosnaampje kan Tom Tom niet behoeden voor de toorn van beleggers. Vroeger werden nieuwkomers op de beurs nog een beetje ontzien. De dotcommers bijvoorbeeld mochten een kleine tien jaar geleden vele miljoenen euro s verbranden om eyeballs te winnen. Van biotechnologiebedrijven werd zelfs niet verwacht dat ze de eerste tien jaar winst behaalden. Tom Tom, dat vanaf de eerste beursdag winstgevend was, kan niet op lankmoedigheid rekenen. Nu was Tom Tom s cijferlijstje gisteren over het eerste kwartaal ook niet mals. Een omzetdaling met 11%, een marge die duikelde van 19% tot slechts 3% en een schamel winstje van welgeteld 7 miljoen euro. Dat is een fractie van de 44 miljoen die nog in hetzelfde kwartaal van 2007 werd verdiend. De negatieve trends waren al twee weken eerder aangegeven met een heuse omzetwaarschuwing, waardoor de werkelijke uitkomsten niet meer verrasten. Toch kreeg Tom Tom gisteren wéér een draai om haar oren op de beurs van een paar procent. Bekijk alleen nog eens de cijfers van een paar jaar terug. In 2005 ging Tom Tom naar de beurs met niet meer dan de resultatenrekening over 2004, een apparaatje en een visie. Over 2004 was een nettowinst behaald van 28 miljoen over een omzet van 192 miljoen euro. Hoe luiden de verwachtingen voor 2008 waarover beleggers nu zum Tode betrübt zijn? Een omzet van circa 1,9 miljard euro en een operationele marge van 20%! Er komt geen hogere wiskunde bij aan te pas om hier uit af te leiden dat de winst eveneens ten opzichte van 2004 met een factor tien stijgt. Hebben we ooit eerder op de Amsterdamse beurs een dergelijk fenomeen meegemaakt? Tom Tom is in vele opzichten opzienbarend. Dat geldt ook voor de snelheid waarmee de routenavigator in prijs daalt. We wisten het van de computer en de DVD-speler, maar de prijserosie van de persoonlijke navigator slaat alles. Gerekend mocht worden op 20% per jaar. Het afgelopen werd het 27% onder druk van voorzichtig wordende consumenten en prijsstunters. Voor Tom Tom kwam daarbij de extra handicap van een dollardaling van 16% en dat haar belangrijkste concurrent Garmin mag calculeren in dollars. Samen betekent dat een prijsdaling van 43%. Mijn conclusie is dat Tom Tom met name in Europa veel last heeft van agressieve prijsstunters van het type Cosmic Navigation, maar dat de ontwikkeling in de VS beter is dan verwacht. Bovendien moet de prijsdruk ook gezien worden tegen de achtergrond van de upgraded versies, die vanaf het tweede kwartaal in de markt worden gezet. De forse prijserosie van het eerste kwartaal moet dan voor een deel worden verklaard uit agressieve prijsverlaging voor de binnenkort verouderde versies. De handel, die sowieso vanzelfsprekend huiverig is om veel apparaten in voorraad te houden, moest kennelijk met extra kortingen plat gemaakt worden. We kunnen er lang en kort over speculeren, maar uiteindelijk zijn de bestuurders van Tom Tom de experts in hun eigen markt en als die bereid zijn hun nek uit te steken door een operationele marge van 20% over de aangeven omzetrange van 1,8 tot 2 miljard euro te indiceren, dan valt daar op voorhand weinig tegen in te brengen. Het prijsbederf van de afgelopen twaalf maanden is niet toonaangevend. De dollar trekt ooit weer eens aan. Er komt ook een shake-out en, net als bij dure smart phones, kunnen de prijzen van meer geavanceerde navigators van de tweede of derde generatie straks omhoog. Geïntegreerd met digitale kaartenmaker Tele Atlas is Tom Tom straks de premiumproducent die wel een veer kan wegblazen. 1 Jacques Potuijt is onafhankelijk marktcommentator. Hij belegt privé alleen in beleggingsfondsen. TECHNISCHE ANALYSE Net een wedstrijd tegen Duitsland RENÉ VAN MOURIK HHet beeld van de AEXindex wordt al een tijdje bepaald door de zone van indexpunten (A in de grafiek). Toen de index vorig jaar nog boven deze niveaus noteerde was er een goede case te maken dat de stijgende tendens van de afgelopen jaren nog intact was. Nu de index al weer een tijdje onder deze zone noteert is dat niet meer het geval. De zone is dus het kantelpunt geweest. Op dat niveau zijn de positieve vooruitzichten veranderd in een negatieve outlook. Scepsis De afgelopen weken is de AEX-index fors gestegen en we zijn opnieuw bij de zone aanbeland. Zolang de AEX-index niet in staat is om deze zone opwaarts te doorbreken moeten alle opwaartse bewegingen met de nodige scepsis worden bekeken. Iedere trend kent richtinggevende en tegendraadse bewegingen. Onder de zone is de trend neerwaarts gericht. De stijging an de laatste tijd is slechts een beweging tegen de hoofdtrend in. AEX komt pas tot leven, als de zone duidelijk wordt doorbroken Laatste fluitsignaal Geen enkele trend is oneindig, er komt altijd een moment, vroeg of laat, waarop de trend wordt gebroken. Maar het is een goed uitgangspunt om de kracht van de overheersende trend niet te onderschatten. Wat dat betreft heeft de huidige situatie veel weg van een voetbalwedstrijd tegen Duitsland, daarvan weten we ook dat de overwinning pas binnen is als het laatste fluitsignaal heeft geklonken. Op de beurs klinkt geen fluitje, maar voor de AEX-index geldt dat de vooruitzichten pas veranderen als de zone duidelijk wordt doorbroken. Het lijkt binnen handbereik, maar toch ook weer zo ver weg jun jul aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei A B

17 V O O R D E È C H T E B E L E G G E R

18 18. FEATURE De Financiële Pers De spannendste tijd sinds de Grote Depressie Vijf Nobelprijswinnaars laten hun licht schijnen over de economische situatie WINNAARS De Pers benaderde 35 Nobelprijswinnaars Economie voor een interview. Hun antwoorden waren soms ondoorgrondelijk en op zijn zachtst gezegd verrassend. Er bleven uiteindelijk vijf winnaars over die graag hun mening wilden delen. Redactie Economie AMSTERDAM Kredietcrisispaniek, inflatie-angst en dollarpessimisme. Het gaat niet goed met de wereldeconomie. Of valt het allemaal toch wel mee? De Financiële Pers benaderde 35 Nobelprijswinnaars Economie met de vraag of ze hun licht wilden laten schijnen over de huidige economische ontwikkelingen. Hun antwoorden waren op zijn zachtst gezegd verrassend. Zo liet James J. Heckman, de winnaar uit 2000, ons het volgende weten: Ik heb het heel druk, maar ik weet zeker dat er genoeg anderen zijn die u graag van een ongefundeerde mening voorzien. Minder bot, maar overmatig bescheiden was de econoom Thomas Schelling (winnaar in 2006) die zichzelf in een reactie niet gekwalificeerd acht om commentaar te geven. De Britse winnaar James Mirrlees (won in 1996) maakt zich er vanaf met een smoes: Ik ben op reis en eigenlijk de rest van de maand onderweg. Sorry, maar het komt niet goed uit om u al de telefoonnummers te geven (in verschillende delen van China) en eigenlijk heb ik de meeste nummers ook niet, dus zeg ik gewoon maar nee. Maar de ware klap op de vuurpijl kwam van John Nash (1994), de man die model stond voor de schizofrene professor in de film A beautiful Mind. We stuurden hem per ongeluk een mail geadresseerd aan iemand anders. Het antwoord dat hij terugschreef was vermoedelijk mede daarom nogal verward. U refereert aan een soort interview met Nash///////////// U kunt bellen naar telefoonnummer xx xxxxxxxxx, maar dat kan niet praktisch worden gebruikt zonder speciale voorbereiding. En verder: Maar u kunt eventueel ook een sturen naar xkjfnj@ princeton.edu. We wachten nog steeds op antwoord. En zo bleven er vijf Nobelprijswinnaars over die wel graag hun mening met ons deelden. Eric Maskin Laat ik beginnen te zeggen dat ik geen expert ben op het gebied van financiële markten. Maar als het dan toch moet... Het is ontstaan door de onderlinge afhankelijkheid van banken en andere instanties die geld uitlenen. Ze kunnen alleen geld uitlenen, als anderen dat ook doen. Om geld uit te lenen, moeten ze namelijk ook zelf geld lenen. En als niemand anders geld uitleent, lukt dat niet. Er kunnen dus twee dingen gebeuren. Of iedereen leent geld uit, of niemand. Dat tweede is het geval bij een creditcrunch. Ik kan niet slagen in een financiële omgeving als ik de enige ben. De vraag voor de overheid is: hoe doorbreek je de situatie waarin niemand nog uitleent? Ze moeten banken een verzekering geven. Als banken door het uitlenen van geld in de problemen zouden komen, moet de overheid klaar staan om ze te redden. Dat gebeurde met Bear Stearns. Er zijn daarbij wel twee krachten die tegenovergesteld bewegen. De overheid moet grote banken redden als ze falen. Dat is de enige manier om hieruit te komen. Als je dat zonder voorwaarden doet, gaan banken onverantwoorde risico s nemen. Dan gaan ze ook aan twijfelachtige schuldenaren geld uitlenen. Immers: waarom zou je je zorgen maken over de terugbetaling, als je toch weet dat je gered wordt door de overheid? De overheid moet slechts reddingsacties ondernemen, als zij er iets voor terugkrijgt. Ze moet inzicht krijgen in alle leningen die de banken hebben uitstaan. Dat is in 1930 gedaan. Het probleem was toen dat mensen hun vertrouwen verloren in de bank. Ze renden allemaal tegelijk naar de bank en de bank ging failliet. Dat is opgelost door een verzekering van de overheid. Als een bank failliet ging, kregen klanten hun saldo vergoed door de overheid. Dan ontstaat de neiging tot risicovol gedrag van banken. Dat werd opgelost door extra toezicht op de leningen. Nu gaan er veel financiele transacties buiten de spaarbanken om. Dat mag niet meer gebeuren. Harry Markowitz We zitten zeker in een recessie. Hij is ingeleid door de financiële bedrijven, door een kleine prijsdaling in de huizenprijzen. Maar die financiële bedrijven stapelden het ene op het andere product. Toen er paniek uitbrak, vielen ze over elkaar heen om alles weer te verkopen. Door de maatregelen van de FED is het alleen maar verergerd: die zorgen voor een enorme inflatie. ERIC MASKIN De Amerikaan Eric Maskin (58), won in 2007 samen met Leonid Hurwicz en Roger Myerson de Nobelprijs Economie voor de Mechanisme Ontwerp Theorie die het efficiënt functioneren van markten verklaart. Daarin moeten individuele belangen in lijn zijn met het algemeen belang. Het bekendste voorbeeld hiervan is het gevangenisdilemma, waarbij twee schuldige gevangenen de keus hebben hun collega-boef te verraden of hun mond te houden. Voor beiden is het beter als ze hun mond houden, maar dat doen ze allebei niet uit angst dat de ander praat. Het resultaat is dat ze allebei de gevangenis in gaan. REUTERS HARRY MARKOWITZ De Amerikaan Harry Markowitz (81) publiceerde in 1952 een artikel genaamd Portfolio Selection. Daarin legt hij uit dat beleggers risico kunnen verminderen of rendement verhogen door beleggingen te spreiden over verschillende sectoren, landen en soorten effecten. Hij ontving hiervoor in 1990 de Nobelprijs voor de Economie. DPA Banken hebben veel nieuwe kredietproducten ontwikkeld. Die werden zo ingewikkeld dat niemand precies wist welke schuldenaren er achter zaten, en of die wel solvabel waren. Als we iemand de schuld moeten geven van deze ellende zijn het de financiële ingenieurs. Ze hebben met mijn portfoliotheorie in de hand allemaal gekke dingen gedaan. Het is de bedoeling dat je een portefeuille samenstelt van zeg 60 procent in aandelen en 40 procent in obligaties. Zo zijn er nog wat combinaties mogelijk. Zo doen de grote pensioenfondsen het. Die zitten daarom ook niet in de problemen. Ook sommige grote banken hebben het goed gedaan, die zitten maar met een klein plukje subprime-schulden. Bij bijvoorbeeld Citibank en Bear Stearns was dat wel anders. Hoe die zoveel risico in deze markt hebben kunnen nemen? Ik weet het niet. Persoonlijk denk ik dat deze crisis groter is dan die in Die duurde eigenlijk maar één of twee dagen. Toen gaven de zogenaamde portefeuilleverzekeringen problemen, gebaseerd op de theorieën van collega-laureaten Fischer Black en Myron Scholes. Banken gingen opties nabouwen. Daardoor kochten ze aandelen als ze omhoog gingen en verkochten ze als de prijzen daalden. De beursbewegingen werden hierdoor versterkt. Op de vrijdag voor De overheid moet klaarstaan om banken te redden als ze in de problemen komen Black Monday daalde de Dow Jones met honderd punten, wat toen erg veel was. Meteen gingen de brokers collectief verkopen, omdat ze allemaal hetzelfde Black & Scholes gebruikten. Daardoor stortte het echt in elkaar. Als je kijkt naar de beursbewegingen van toen, zie je dat 1987 eigenlijk een non-event was. Alleen de partijen die deze portfolio Insurance gebruikten zijn het schip in gegaan. Misschien hadden zij de theorie niet helemaal begrepen. Maar Scholes en Robert Merton begrepen het wel, ze hadden de theorie zelf bedacht. Maar in 1997 toen ze allebei bij Long Term Capital Management (LTCM) werkten, werden zij van de markt geveegd. Ze hadden een veel te risicovolle hefboom gebruikt, speculeerden met een te groot gedeelte geleend geld. Merton is een van de slimste mensen ter wereld, maar toch ging het fout. Ikzelf ben een passieve belegger. Ik heb aandelen en beleg in een aandelenfonds voor mijn pensioen. En ik heb wat obligaties en beleg wat in grondstoffenfondsen. Een week na dat gedoe met Bear Stearns, belde een van mijn klanten, Riverview FOREIGN AFFAIRS Wat zag u de afgelopen 24 uur op uw scherm oplichten over het nieuws van de dag? De euro steeg de afgelopen dagen naar nieuwe records. Een overzicht van reacties door de dag heen. Bron: Financial Times UK - Engeland Locale tijd: april, 2008 De Engelsen zijn traditioneel wat bezorgd over de mate waarin ze zich op het Europese continent hard willen maken voor gedegen economisch beleid: Sinds de komst van de euro, bijna tien jaar geleden, is de waarde van de Europese munt nooit eerder zo hoog geweest. De euro sloot op ruim $1.60. Een verhoging van de rente zit er daarom niet in de komende maanden voor de Europese Centrale Bank. De bank gelooft dat de huidige economische onzekerheid de volgende stappen met betrekking tot renteverhoging onduidelijk maakt. Terwijl de US Federal Reserve en de Bank of England de rente hebben verlaagd, is deze in de eurozone sinds juni vorig jaar op 4 procent blijven staan. Even katten naar de overkant: In deze onzekere tijden is de ECB vastbesloten om het monetair beleid vrij te houden van politieke bemoeienis. Angela Merkel, de Duitse Bondskanselier steunt de bank hierin, zeker na de overwinning van Silvio Berlusconi vorige week, die de Franse president Sarkozy napraat en zijn kritiek uitspreekt over de uitvoering van het monetair beleid van de Bank. Bron: AME info Midden Oosten Locale tijd: 23:46-22 april In het Midden-Oosten tref je weinig Amerika-fans. De economische problemen van de Verenigde Staten en de val van de dollar zorgen voor het nodige leedvermaak. En de hoge olieprijs voor begrijpelijke vreugde: Een recordval vandaag voor de US dollar. Nooit eerder stond hij zo laag ten opzichte van de euro. Deze val betekent ook een recordhoge olieprijs van maar liefst $119 per vat. De zwakte van de dollar maakt de olieprijs hoger. Dit lijkt een goede zaak, maar de hoge prijzen kunnen de Amerikaanse economie schaden en tot een inflatiespiraal leiden. Daarbij kan de Federal Reserve met zo n zwakke dollar de rente niet verhogen om inflatie tegen te gaan. Voor olieproducerende landen is de hoge olieprijs, die waarschijnlijk voorlopig niet daalt, wel een goede ontwikkeling. Ook de Amerikaanse consument gaat het zwaarder krijgen. Vanmorgen werd bekend dat Mattel de speelgoed prijzen zal verhogen en de MTA (Metropolitan Transportation Authoroty) de prijzen van frisdranken, alcoholische dranken en snacks voor het eerst gaat verhogen sinds vier jaar met maar liefst 25%. Een ander record is weg gelegd voor de euro. Nooit eerder stond hij zo hoog: ten opzichte van de dollar. Bron: Daily Telegraph Australië Locale tijd: 23:52 22 april 2008 De dollar opent zwak door slechte cijfers op het gebied van huizen verkoop, en de euro daarentegen staat op $1.60. Een nieuw record sinds de sinds de komst van de euro in Een tiental economen voorspelden vrijdag een inflatie groei van 4 procent. Ze verwachten daarnaast een onderliggende inflatie, die gebaseerd is op de groei van de Reserve Bank of Australia van 3.8 procent. De enorme piek van de euro, vindt plaats nadat de Europese Centrale Bank aangaf haar rente te willen verhogen wanneer de inflatie in de eurozone zo hoog blijft.

19 De Financiële Pers FEATURE. 19 EDMUND PHELPS Investment. Ik vroeg wat ik met mijn aandelen in de Dow Jones-index moest doen. Zij zeiden dat ze al een jaar short zaten in Bear Stearns. Dit is pas het topje van de ijsberg, werd mij verteld. Toen heb ik snel mijn indexfondsen verkocht en alleen cashgeld aangehouden. Een dag later schroefde de FED de rente met vijftig basispunten omlaag en stortten de markten in. Edmund Phelps Een crisis? Ha ha, dat is de vraag van de dag. De financiële sector zit in een moeilijke spagaat. Om het woord verlamd te gebruiken zou overdreven zijn, maar de financiële wereld is wel verzwakt door alle onzekerheden. Het is waarschijnlijk de meest uitdagende economische situatie waar de Amerikaanse economie voor heeft gestaan sinds de Grote Depressie. Ik ben geboren op de absolute bodem van die crisis en heb sindsdien wel wat pieken en dalen meegemaakt, maar om heel eerlijk te zijn: dit is intellectueel gezien wel de meest uitdagende periode waarin ik ooit heb gewerkt. Het duurde ook echt langer dan normaal voor wij als economen doorhadden wat er gebeurd was. Toch is het nog maar de vraag of dit allemaal doorzet: het is bijvoorbeeld helemaal niet duidelijk of de werkloosheid boven de 6 procent gaat komen, wat het een van de mildste recessies sinds de Tweede Wereldoorlog zou maken. Daarnaast blijft het grootste deel van de Amerikaanse economie relatief sterk. Historisch gezien liggen die investeringen als percentage van het bruto nationaal product nog steeds erg hoog. De export richting Oost-Europa en Azië is booming en heel veel bedrijven presteren bovenmaats. Ik denk dus dat de Amerikaanse economie een onderliggende kracht heeft die als kussen kan fungeren voor een heel De Amerikaan Edmund Phelps (75) houdt het in zijn werk doorgaans dichtbij de realiteit. Hij ontwikkelde onder meer theorieën over werkeloosheid en arbeids- en kapitaalmarkten. In 2006 won hij de Nobelprijs. Zijn werk draagt volgens het Nobel-comité bij tot een beter begrip van de relatie tussen korte- en langetermijneffecten van economisch beleid. REUTERS erge terugval. Of we iemand de schuld kunnen geven? Haha, iedereen zoekt hier andere zondebokken: van de hebberige bankiers, slapende politici en toezichthouders tot Alan Greenspan. Één ding is zeker: De CEO s van de investmentbanks hebben hun investeringen niet goed gemanaged. Als iemand het verdient om met pijltjes op te gooien, dan zijn zij het. Ze hebben er een rotzooi van gemaakt en veel geld van hun aandeelhouders verloren. Daarnaast hebben ze de goede reputatie van de Amerikaanse economie beschadigd doordat ze meer naar hun eigen belangen hebben gekeken dan naar die van hun aandeelhouders. Het duidt op een grote zwakte in ons systeem. Hoe kiezen we de juiste bestuurders, politici en managers? En hoe zorgen we dat ze de procedures volgen? Iedereen praat over regulering en ik ben het er mee eens dat er regels moeten komen voor bijvoorbeeld banken om te zorgen dat ratio s tussen schulden en kapitaal boven de als 50, zoals bij het ingestorte Bear Stearns, niet meer voorkomen. Dat is natuurlijk volledig belachelijk en onverantwoordelijk. Er is veel ruimte voor verbetering in de financiële sector. In dit geval hebben mensen gewoon niet op zitten letten waar het om banken ging. Goed toezicht had de huidige situatie voor een heel groot deel kunnen voorkomen. Edward Prescott Ik ben een wetenschapper. Ik ken de business cycle-theorie en welke economische cijfers worden verzameld. Het concept van expansie en recessie is geen onderdeel van de taal van business cycle-theorie. We weten dat een hoger marginaal, effectief belastingtarief die de intratemporele uitwisseling van consumptie en nonmarket tijd verstoort, de tijd gealloceerd op de markt vermindert. Het Nederlandse tarief is 60 procent terwijl dat 40 procent is in andere ontwikkelde niet-europese landen. Het verhogen zal een negatief effect hebben op de Amerikaanse economie. Sommige congresleden stellen voor meer mensen te betalen om niet te werken. Dit zal dit effectieve belastingtarief verhogen en zal de Amerikaanse economie beschadigen. Als iemand schuld heeft aan deze ellende zijn het de financiële ingenieurs Afgelopen tijd is er een periodieke groei geweest in de huizenmarkt als resultaat van te veel bouwen. Dit heeft geleid tot een afname van de economische groei. Periodieke crises zijn onderdeel van een efficiënt financieel systeem. De verliezen van de houders van subprime-hypotheken zijn verwaarloosbaar. Sommige mensen hadden tijdelijk een lage huur. De mensen die verkeerd gokten and veel verloren, waren ontwikkelaars en speculanten EDWARD PRESCOTT Edward Prescott (67) ging in 2004 met de Nobelprijs naar huis, voor zijn invloedrijke werk op het gebied van monetaire politiek. Mede dankzij zijn inzichten zijn overheden, in ieder geval in Europa, terughoudend met het verlagen van de rente om de economie te stimuleren, en beperken ze zich tot het bestrijden van inflatie. Prescott is verbonden aan de Arizona State University en de onderzoeksafdeling van de Federal Reserve Bank van Minneapolis. Op een interviewverzoek gaf de Amerikaan antwoord per , zij het wat ondoorgrondelijk. REUTERS in de top van de markt. Er zijn gunstige tekenen voor de Amerikaanse economie. Bedrijven maken zich zorgen over toenemende productiviteit en productiviteit bepaalt primair de levensstandaard. Binnenkort zal West-Europa de belasting verlagen en een economische hoogconjunctuur beleven en aansluiten bij de VS. Robert Fry Engle III Nee, ik heb de crisis niet zien aankomen. Slechts een handjevol mensen zag het aankomen, waaronder een paar bij Goldman Sachs. Ook ik zag niet hoe ver de CDO s (Collateralized Debt Obligation, obligatie met hypotheek als onderpand) waren doorgedrongen in het financieel systeem. Zoveel van wat er is misgegaan heeft te maken met de verkeerde berekening van risico. Beleggers kochten producten die vrij waren van risico, dachten ze. Probleem is dat juist het risico van CDO s heel moeilijk te berekenen is, want dat hangt af van in welke mate de hypotheekleners hun verplichtingen niet nakomen. Als dat niet alleen gebeurt in risicovolle leningen, maar ook in beter beoordeelde kredieten is het heel lastig. Als het willekeurig gebeurt, is het geen groot probleem, maar dat is niet zo gebleken. Ik vind dat banken en beleggers wel beter hadden moeten nadenken. Het is wel erg gemakkelijk om de rating agencies (Moody s, S&P etc, red.) de schuld te geven. De kredietcrisis is de ergste in twee decennia, maar niet zo erg als die van 29. Dat komt vooral om dat er nu instituties zijn die verdere ontsporing verhinderen. Daarom hebben we nu niet iets als een bank run. De FED doet verstandige dingen, hoewel ik niet enthousiast ben over al die rente- Banken worden strenger ROBERT FRY ENGLE III Robert Fry Engle III (65) Amerikaans Nobelprijswinnaar in heeft een baanbrekende methode ontwikkeld om onvoorspelbare bewegingen van financiële markten en het renteniveau te analyseren. Engle s methode is zodoende een hulpmiddel voor het kwantificeren en het managen van risico. REUTERS verlagingen. Ik ben optimistischer over de economie dan veel anderen. De recessie is een feit maar die zal niet lang en diep zijn. Ongeveer halverwege de crisis ben ik uit mijn eigen beleggingen gestapt, stelt niet veel voor. Ik wacht op betere tijden. 1 Het percentage banken dat aangeeft na de kredietcrisis strenger naar diverse soorten leningen te kijken. BRON: FEDERAL RESERVE BOARD FOREIGN AFFAIRS Bron: China Daily - China Locale tijd: 00:20 23 april 2008 De Chinese economie is nog steeds razendsnel aan het groeien, met al het energiegebruik van dien. Vandaar veel aandacht voor de almaar verder stijgende olieprijzen: De zwakke dollar betekent hogere olieprijzen. De hoge prijzen en aanleveringproblemen, baren grote zorgen. De prijs van een vat ligt inmiddels dicht tegen $120 aan. Wall Street-analisten bevestigen de samenhang tussen de hoge euro ($1.60), en de zwakke dollar met de hoge olieprijzen. De ruwe prijzen schommelden ongeveer 24 procent dit jaar. Wat bijna een verdubbeling van de sluitkoers ten opzichte van vorig jaar betekent. De Chinezen lijken welhaast geobsedeerd door de olieprijzen: In Nigeria dreigt de olieproductie verstoort te raken door aanvallen van rebellen op productiefaciliteiten. De grootste olieproducent van Afrika kampt levert nu ver onder haar capaciteit door de aanhoudende onrust in het land. Een andere zorg met betrekking tot de olieproductie is de aangekondigde staking van medewerkers van PLC, een raffinaderij in de Noordzee, die een dagelijkse productie van vaten realiseert. Bron: Business Day Zuid Afrika Locale tijd: 05:52-23 april 2008 De verwachting naar aanleiding van de sterkste stand ooit van de Euro gisteren, is een stap van de Europese Centrale Bank op het gebied van de rente. Christiaan Noyer, vice President van de ECB heeft aangegeven alles te doen wat nodig is om de inflatie tegen te gaan. Deze commentaren in combinatie met de daling van de huizenmarktcijfers in de VS hielpen de Europese munt gisteren naar een record hoogte van $1.60. Volgens Kathy Lien van DailyFx..com was de recordhoogte en de val van de dollar ook te wijten aan de verhoogde olieprijzen. Bron: CNNMoney.com - VS Locale tijd: 07:09-23 april 2008 De dollar herstelt zich voorzichtig na een record laagte van gisteren. De euro is weer iets gedaald naar $ Dit gebeurde nadat de Europese Centrale Bank suggereerde de rente te verhogen. Dit terwijl de markten juist hoopten op een renteverlaging van de bank net als dit gebeurde bij de US Federal Reserve Bank en de Bank of Canada. Meer zorgen over de Amerikaanse economie ontstonden nadat verschillende huizenverkoopcijfers bekend werden gemaakt: een daling van 2 procent. In de afgelopen acht maanden was dit de zevende keer dat deze cijfers met een soortgelijk percentage waren gedaald. De reden van de record val van de dollar was te wijten aan de combinatie van de sombere Amerikaanse economische cijfers en de stijgende Europese inflatie die weer een verlaging van rente van de US Federal Reserve Bank doet vermoeden, terwijl de Europese Centrale Bank de rente onveranderd laat. EURO VANDAAG Na de zorgen de zon: een dagje tobben over de stijgende koers van de euro resulteerde bij het sluiten van De Financiële Pers in: 1, 5887 t.o.v de dollar.

20 Oog voor de mens achter de cijfers. Bij Rekenmeesters hechten we veel waarde aan een individuele benadering. Het is onze missie om financieel specialisten het werkklimaat te bieden dat zij zoeken. En dat gaat verder dan een warm welkom en aantrekkelijke arbeidsvoorwaarden. Persoonlijke aandacht, betrokkenheid en oprechte interesse is waar het bij ons om draait. Dat maakt werken met Rekenmeesters zo bijzonder. Of het nu gaat om een project of een vast dienstverband. Kijk maar eens op rekenmeesters.nl Rekenmeesters oog voor de mens achter de cijfers