Inzicht in Urineweginfecties

Transcriptie

1 01 Inzicht in Urineweginfecties Inzicht in Urineweginfecties Een eenvoudige handleiding voor het gezond houden van uw blaas

2 Over dit boekje Sinds de oprichting in 1957 hebben we nauw samengewerkt met zorgprofessionals en gebruikers van onze producten om oplossingen te ontwikkelen die aansluiten op hun specifieke behoeften. Deze samenwerking heeft ons meer inzicht gegeven in bestaande continentieproblematiek en zo weten wij dat vooral kathetergebruikers zich zorgen maken over urineweginfecties (UWI s). In dit boekje zullen we een aantal van de meest voorkomende vragen over urineweginfecties beantwoorden. Ook hebben we enkele feiten en nuttige adviezen verzameld die u kunnen helpen uw blaas gezond te houden om zo het risico op urineweginfecties te minimaliseren. Coloplast ontwikkelt producten en diensten die het leven gemakkelijker maken voor mensen met een blaas- en/of darmprobleem. Bij Coloplast begrijpen we wat hierbij komt kijken, want we hebben al honderdduizenden mensen geholpen die met een blaas- en/of darmprobleem leven. Ons doel is u te helpen de juiste producten en oplossingen te vinden om zo een actief en waardig mogelijk leven te leiden. 02 Inzicht in Urineweginfecties Coloplast en u. Sterker samen.

3 Bezorgd over urineweginfecties? U staat hierin niet alleen. De exacte oorzaak van urineweginfecties is onduidelijk, en hoewel u een aantal praktische stappen kunt nemen om het risico op een urineweginfectie te verminderen, neem altijd contact op met uw zorgverlener als u een urineweginfectie heeft of als u er vragen over heeft. Op de volgende pagina s vindt u een aantal goede adviezen. Deze adviezen zijn opgesplitst in drie groepen: Hygiëne Routine & therapietrouw Katheteroplossingen Een wereldwijd probleem. Urineweginfecties zijn een veel voorkomend probleem voor veel kathetergebruikers. U bent niet de enige die zich zorgen maakt of zich onzeker voelt over het voorkomen van urineweginfecties. Sterker nog, gemiddeld hebben kathetergebruikers twee of meer urineweginfecties per jaar. 1 Source: IC user survey (Countries: US, UK, DE, NL, FR, IT), January 2016 (n=2942) Wat kathetergebruikers ons vertellen 1 81 % Gebruikers hebben gemiddeld 2,7 UWI s per jaar 45 % geeft aan dat het niet hebben van UWI s op een gezonde blaas wijst UWI s zijn een dagelijkse zorg voor 41 % van de kathetergebruikers beschouwt het hebben van een UWI als één van de grootste problemen in hun leven 03 Inzicht in Urineweginfecties

4 Wat is een urineweginfectie? De diagnose van een urineweginfectie wordt alleen gesteld als er bacteriën in de urine aanwezig zijn en de gebruiker één of meer van de symptomen ervaart die genoemd worden op de volgende pagina. Bij de meeste mensen is de urine steriel (vrij van ziektekiemen of bacteriën) en de aanwezigheid van bacteriën in de urinewegen leidt niet noodzakelijkerwijs tot een urineweginfectie. Als het aantal bacteriën echter groeit en zich vermenigvuldigt tot een bepaald niveau, kunnen ze een infectie van de urinewegen veroorzaken waarvoor behandeling nodig is. Iedereen kan een urineweginfectie krijgen, al is het risico groter voor een kathetergebruiker. Vrouwen hebben bovendien meer kans op een urineweginfectie als gevolg van hun relatief kortere urinebuis (het kanaal waardoor de urine wordt uitgeplast), waardoor bacteriën gemakkelijker in de blaas terecht kunnen komen. Dit geldt ook voor vrouwen die niet katheteriseren. Het is belangrijk dat u de adviezen met betrekking tot de diagnose en behandeling van een urineweginfectie van uw zorgverlener opvolgt. 04 Inzicht in Urineweginfecties

5 Hoe herkent u een urineweginfectie? Ervaart u één (of meer) van de onderstaande symptomen 1, dan zou u een urineweginfectie kunnen hebben. Indien de zenuwen naar uw blaas zijn aangetast, zult u echter geen pijn of irritatie van de blaas ervaren. Belangrijk om te weten is dat een urineweginfectie pas wordt vastgesteld als er ook bacteriën in de urine aanwezig zijn. Neem altijd contact op met uw zorgverlener om de diagnose te bevestigen en om de juiste behandeling te krijgen: Koorts/ zweten of koude rillingen Pijn of ongemak bij het plassen Vaker (kleine hoeveelheden) plassen Meer aandrang om te plassen Onverwacht urineverlies Pijn in de schaamstreek (blaas) of onderrug (nieren) Rillingen en verhoogde spasmes in het lichaam en blaas Bij een dwarslaesie: toenemende spasmes in het lichaam Troebele of donkergekleurde en sterk ruikende urine (niet veroorzaakt door voedsel dat een andere geur aan de urine kan geven) Bloed in de urine (genoeg bloed om de urine de kleur van cranberry sap te geven) 1 Grabe et al. 2015, EAU Guidelines on Urological Infections. 05 Inzicht in Urineweginfecties

6 Hoe werkt de blaas? Het is handig om te weten hoe een gezonde blaas functioneert, aangezien geprobeerd wordt dit proces met behulp van katheters na te bootsen. Als de blaas optimaal werkt, voelen mensen de drang om naar het toilet te gaan zodra de blaas ongeveer halfvol is en kiezen ze een geschikt moment om naar het toilet te gaan. Het lozen van urine gebeurt dan gecontroleerd en vrijwillig. Voor een gezonde blaas is het belangrijk om deze regelmatig en volledig te legen. De blaas maakt deel uit van het urinewegstelsel. De bovenste urinewegen bestaan uit de twee nieren die in de onderrug liggen. Ze zijn aan de blaas verbonden via de urineleiders (de ureters). De urine wordt in de nieren aangemaakt en vervolgens via de urineleiders naar de blaas vervoerd. De onderste urinewegen bestaan uit de blaas, de sluitspieren (urethrale sfincters) en de urinebuis (urethra, de buis die de urine van de blaas naar de plasopening leidt). De blaas slaat de urine op totdat deze door de urinebuis het lichaam uitgeleid wordt. 06 Inzicht in Urineweginfecties

7 De blaasactiviteit wordt aangestuurd door de hersenen en het zenuwstelsel. De blaas is een spier die kan uitrekken; naarmate hij zich met urine vult, wordt de blaas groter. Het netwerk van de spieren in de blaas heeft receptoren die reageren als de blaas zich met urine begint te vullen. Alle receptoren zijn verbonden met de zenuwen die via het ruggenmerg signalen naar de hersenen sturen dat het tijd is om te plassen. Als iemand de drang voelt om te plassen, is normaal gesproken de eerste reactie het aanspannen van de sluitspieren. Hierbij wordt de bekkenbodem gebruikt om de urine in het lichaam te houden totdat zich een goed moment voordoet om de urine te lozen. De meeste mensen plassen 4 tot 8 keer per dag. Het is belangrijk de blaas volledig te legen, omdat urine die in de blaas is achtergebleven een urineweginfectie kan veroorzaken. Kunt u uw blaas niet (volledig) legen dan is zelfkatheterisatie een oplossing. Houd altijd het aantal keren katheteriseren aan dat is aanbevolen door uw zorgverlener. Dat zal neerkomen op ongeveer 4 tot 6 keer per dag. 07 Inzicht in Urineweginfecties

8 Behouden van een goede, persoonlijke hygiëne Urineweginfecties kunnen ontstaan wanneer bacteriën in de urinebuis terecht komen tijdens het katheteriseren. Dit zijn bacteriën die achtergebleven kunnen zijn na het niet zorgvuldig wassen van de handen of die aanwezig zijn rond de opening van de urinebuis. Was uw handen altijd grondig met water en zeep. U kunt als alternatief een antibacteriële handgel gebruiken als u ergens bent waar geen wasgelegenheid beschikbaar is. Reinig voorafgaand aan de katheterisatie ook de opening rond de urinebuis zorgvuldig. Overleg met uw verpleegkundige of u voor elke katheterisatie de schaamstreek moet reinigen of dat één keer per dag genoeg is. Raak, nadat u uw handen hebt gewassen, niets anders aan dan uw katheter en alleen de lichaamsdelen die u moet aanraken om te kunnen katheteriseren. Raakt u toch iets anders aan? Neem dan een nieuwe katheter. Let er ook op hoe u uzelf reinigt na het katheteriseren of darmspoelen. Veeg van voor naar achter zodat de bacteriën uit uw anale streek niet in de urinebuis of -opening terecht komen. Het is verstandig om een goede hygiëne bij katheterisatie te bespreken met uw zorgverlener. Hygiëne 08 Inzicht in Urineweginfecties

9 Regelmatig uw blaas volledig legen Elke keer dat u katheteriseert, verwijdert u de urine uit uw blaas met de mogelijk aanwezige bacteriën. Het is daarom ook belangrijk om regelmatig te drinken en zo de blaas geregeld te vullen. De blaas dient dan overdag meerdere malen geleegd te worden en zo spoelt u frequent de bacteriën weg. Kijk op de volgende pagina voor advies over het drinken van vocht. Regelmatig katheteriseren helpt urineweginfecties te voorkomen. Let er ook op dat u uw blaas volledig leegt en dat u zich houdt aan het aantal keren katheteriseren dat is voorgeschreven door uw zorgverlener. Dat zal neerkomen op ongeveer 4 tot 6 keer per dag. Routine en therapietrouw 09 Inzicht in Urineweginfecties

10 Drink 6 tot 8 glazen vocht per dag Iedereen heeft dagelijks vocht nodig om gezond te blijven. De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid is 6 tot 8 glazen per dag. Indien u twijfels heeft over de hoeveelheid vocht die voor u geschikt is op basis van uw medische aandoening, raadpleeg dan uw zorgverlener. Water is het beste, maar vruchtensappen kunnen ook. Beperk het drinken van cafeïne houdende dranken (koffie, cola en energiedrankjes) en kunstmatige zoetstoffen tot een minimum, omdat deze de blaas irriteren. Het drinken van veel water verdunt de urine en spoelt bacteriën uit de blaas Routine en therapietrouw 10 Inzicht in Urineweginfecties

11 Check of u uw blaas vaak genoeg leegt Controleer af en toe de hoeveelheid urine die u leegt met katheteriseren. De hoeveelheid urine zou tussen 250 ml en 400 ml moeten liggen. Is het minder dan 250 ml of meer dan 400 ml, neem dan contact op met uw zorgverlener. 600 ml 550 ml 500 ml 450 ml 400 ml 350 ml 300 ml 250 ml 200 ml 150 ml Ligt de hoeveelheid urine die u leegt met katheteriseren in het oranje of rode gebied, neem dan contact op met uw zorgverlener. 100 ml 50 ml Routine en therapietrouw 11 Inzicht in Urineweginfecties

12 Buitenshuis Checklist Het is belangrijk om u aan uw katheterisatieroutine te houden, ook als u buitenshuis bent. Een goede voorbereiding kan u hierbij helpen. Wanneer u in een onbekende omgeving bent, is het goed om te weten dat u alles wat u nodig zou kunnen hebben bij u heeft. Pak een tas in met nuttige dingen die u nodig heeft bij het katheteriseren. De checklist op deze pagina kan u hierbij helpen. Er zijn katheters die handig zijn om buitenshuis mee te katheteriseren, zoals katheters met een beschermhoes of katheters waarop een urine-opvangzak aangesloten is. U vindt een overzicht van het Coloplast assortiment van eenmalige katheters op de laatste pagina. Neem contact met ons op als u een vraag heeft of op zoek bent naar meer informatie: nlcare@coloplast.com Katheters (altijd extra meenemen) Een katheterset of urineopvangzak (indien het toilet niet aanwezig of slecht bereikbaar is) Handgel of zeep Papieren handdoekjes/ tissues en vochtige doekjes Een fles schoon water (voldoende drinkwater/ om mee te kunnen schoonmaken) Handspiegel (voor vrouwen) Plastic zakken (voor gebruikte accessoires, gebruikte katheters of natte kleding) Extra ondergoed en misschien een extra broek Routine en therapietrouw 12 Inzicht in Urineweginfecties

13 Gebruik een steriele katheter voor elke katheterisatie Om urineweginfecties te voorkomen adviseren wij voor elke katheterisatie een nieuwe, steriele gecoate katheter te gebruiken. Met een gecoate katheter (bij voorkeur een hydrofiele coating) is de wrijving bij de urethra minimaal, zowel bij het inbrengen als bij het verwijderen van de katheter, waardoor de kans op urineweginfecties minimaal is. Studies en onderzoeken laten ook een verband zien tussen een mindere mate van infecties 1,2 en minder schade aan de urinebuis 1,3,4 bij het gebruik van hydrofiel gecoate katheters in vergelijking met andere katheters. U vindt een overzicht van het Coloplast assortiment van eenmalige katheters op de laatste pagina. Neem contact met ons op als u een vraag heeft of op zoek bent naar meer informatie: nlcare@coloplast.com Cardenas et al. 2011, 2 De Ridder et al. 2005, 3 Stensballe et al.2005, 4 Sutherland et al Katheteroplossingen 13 Inzicht in Urineweginfecties

14 Kies een katheter die bij u past Verschillende leefstijlen of dagelijkse activiteiten hebben soms verschillende katheteroplossingen nodig. Katheters zijn er in vele varianten: standaard lengte katheters, compacte katheters die in uw tas of broekzak passen en kathetersets waarop een urine-opvangzak aangesloten is. Het vinden van de juiste katheter is een persoonlijke keuze en de eerste die u probeert hoeft voor u nog niet de beste te zijn. Onderzoek toont aan dat de tevredenheid over uw katheteroplossing erg belangrijk is voor het behouden van een goede routine en een gezonde blaas 1,2. Dat is de reden waarom het belangrijk is om een katheter te vinden die bij u past. U vindt een overzicht van het Coloplast assortiment van eenmalige katheters op de laatste pagina. Neem contact met ons op als u een vraag heeft of op zoek bent naar meer informatie: nlcare@coloplast.com Barbosa et al.2012, 2 Wyndaele JJ Spinal Cord 2002 Katheteroplossingen 14 Inzicht in Urineweginfecties

15 Uw algemene gezondheid is ook belangrijk De informatie in dit boekje is bedoeld om een aantal van de meest gestelde vragen over urineweginfecties te beantwoorden en om te helpen het risico op het krijgen van een urineweginfectie te minimaliseren. Het is belangrijk om ook voor een goede, algemene gezondheid te zorgen. Door voldoende slaap, gezond eten en regelmatig bewegen versterkt u uw immuunsysteem waarmee u de kans op het krijgen van urineweginfecties verkleint. Het is belangrijk dat u de adviezen van uw zorgverlener en de bijgesloten gebruiksaanwijzing van uw katheter opvolgt. Als u ondanks alle voorzorgsmaatregelen nog steeds frequent last heeft van urineweginfecties neem dan contact op met uw zorgverlener voor advies. 15 Inzicht in Urineweginfecties

16 Katheter Care Persoonlijke ondersteuning bij zelfkatheterisatie Katheter Care is een programma dat u praktische ondersteuning geeft bij het inpassen van zelfkatheterisatie in uw dagelijks leven. Hiermee helpen we u weer op weg, zodat u het leven kunt leiden zoals u het wilt. Het programma is een aanvulling op de informatie die u heeft gekregen van uw verpleegkundige. Katheter Care bestaat uit verschillende onderdelen: Website Bevat eenvoudige, heldere adviezen en praktische tips. Nieuwsbrieven Ontvang regelmatig relevante informatie en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen. Persoonlijk contact Onze specialisten staan voor u klaar. Zij helpen u graag op weg en kunnen u ook advies over producten geven. Schrijf u vandaag nog in via of bel Inzicht in Urineweginfecties

17 SpeediCath Overal en altijd direct klaar voor gebruik SpeediCath katheters hebben één ding gemeen - ze zijn allemaal ontworpen met het oog op de behoeften van de gebruikers. Dit heeft mede geholpen om SpeediCath het leidende kathetermerk te maken in Europa 1. Voor elke leefstijl hebben wij een passende katheteroplossing. Bel ons vandaag nog als je meer wilt weten over onze verschillende katheters op het gratis telefoonnummer: of vraag direct een proefpakket aan: Vraag een proefpakket aan 1 Coloplast sales data, GERS, IMS, Assobiomedica, Nefemed, PCA, 2015/16 17 Inzicht in Urineweginfecties