De suprapubische katheter

Transcriptie

1 Polikliniek urologie 015/ De suprapubische katheter Inleiding: Uw uroloog heeft samen met u de noodzaak van een suprapubische katheter besproken. In deze folder kan u alles rustig nalezen. Heeft u nog problemen en vragen, dan kan u terecht op de dienst polikliniek urologie. Wat is een suprapubische katheter: De suprapubische katheter is een katheter met of zonder ballon die door de huid, boven het schaambeen in de blaas geplaatst wordt om urine te laten aflopen. De

2 meest voorkomende reden om deze katheter te plaatsen is retentie (dit is het onvermogen om op normale wijze te plassen) of soms incontinentie (ongewild urineverlies). De plaatsing van een suprapubische katheter: Voor deze kleine ingreep hoeft u niet nuchter te zijn. Het is gewenst om een volle blaas te hebben. Indien u bloedverdunnende medicatie neemt, vermeld dit aan uw arts. In overleg met uw arts worden deze enkele dagen voor de ingreep gestopt. De ingreep gebeurt poliklinisch onder plaatselijke verdoving. Vaak zal men vooraf een blaaskatheter langs de plasbuis inbrengen om de blaas goed te vullen wanneer deze onvoldoende gevuld is. De arts zal de huid verdoven met een plaatselijke injectie. Vervolgens wordt met een dikkere naald de blaas aangeprikt. In deze naald zit de katheter die na het verwijderen van de naald ter plaatse blijft. De katheter wordt daarna nog vastgehecht aan de buikwand. De vulkatheter die door het plaskanaal gaat wordt als laatst verwijderd indien de suprapubische katheter succesvol is geplaatst. De plaatsing van een suprapubische katheter duurt ongeveer 15 minuten.

3 Soorten katheters: Er zijn twee soorten katheters. De eerste katheter dat u krijgt is een katheter die de arts vasthecht aan de huid. De andere katheter (tevens ook de meest voorkomende) heeft een ballon die opgeblazen is in uw blaas om goed ter plaatse te blijven. Na het inbrengen van de suprapubische katheter: Wanneer het verband bevuild is moet dit vervangen worden. Hiervoor kan de thuisverpleegkundige ingeschakeld worden. Na 24 uur kan u het verband verwijderen en douchen. Na het douchen de wonde droogdeppen en een nieuw proper droog verband aanbrengen. Verwisselen van de katheter: De katheter dient om de zes à acht weken vervangen te worden. Dit om verstopping van de katheter te vermijden. Deze wissel wordt ook aanbevolen door de fabrikant van de katheters. Verzorging van de katheter:

4 In de thuissituatie wordt er een verbandwissel 2 tot 3 keer per week aanbevolen. Dit is echter afhankelijk van patiënt tot patiënt en hoeveel urine of pus er uit de insteekopening komt. Een reiniging van de insteekopening is voldoende. Wanneer er pus uit de insteekopening komt, moet men de insteekopening ontsmetten. We bevelen aan om een kompres gedeeltelijk in twee te knippen en dit rond de katheter te leggen. Leg hierboven nog een kompres, waarna u alles bevestigd met Tegaderm of Mefix. Maak uw katheter nog extra vast op de buikwand met tape, om accidenteel uittrekken te vermijden. Het ventiel: Wanneer de arts beslist om de blaasfunctie te behouden kan hij u een ventiel aanraden. Deze wordt rechtstreeks op de katheter aangesloten. Wij raden u aan om de drie uur uw blaas leeg te laten lopen. Was voor en na

5 manipulatie van katheterkraan uw handen. U kan de kraan openen door het grijze klepje naar beneden te draaien. De kraan sluiten is het tegenovergestelde en doet men door het grijze klepje terug naar boven te draaien. De beenzak: Een beenzak kan vastgemaakt worden met twee bandjes die aan het been bevestigd zijn. Men kan ook speciale houders bij de thuiszorgwinkel verkrijgen. Men sluit deze beenzak rechtstreeks op de katheter aan. Het is belangrijk dat dit gesloten systeem bewaard wordt. Ontkoppel uw beenzak enkel wanneer deze vervangen moet worden. Een beenzak dient vervangen te worden om de 5 dagen of bij erge bevuiling. De urinezak moet steeds lager hangen dan de blaas ten einde infecties te voorkomen.

6 De nachtzak: Een nachtzak kan u s nachts gebruiken door deze rechtstreeks op het ventiel of op de dagzak aan te sluiten. De urine kan dan continu aflopen zonder dat u moet opstaan. Na de nacht laat u deze bij voorkeur leeg en spoelt u deze door met warm water. Nadien bewaart u de urinezak best op een schone plaats. Enkele handige tips: Was de handen voor en na het manipuleren van de katheter. Ga zorgvuldig om met uw katheter en urinezak. Zorg ervoor dat er geen tractie is op uw katheter. Het uiteinde van de urinezak, dat verbonden wordt met de katheter, is steriel. Het is belangrijk dat deze niet met de handen aangeraakt worden. Zorg dat er geen knik in de katheter komt. Door de knik kan de urine niet aflopen in de urinezak. Drink voldoende. Drink minstens twee liter per dag om complicaties zoals blaasstenen en verstopping van de katheter te vermijden. Douchen is geen probleem. Bij het douchen kan u een stop op de katheter aanbrengen en

7 gebruik maken van een waterafstotend verband. U kan ook het verband verwijderen voor het douchen en nadien een schoon verband aanbrengen. De insteekopening kan rood en gezwollen zijn. Dit kan een reactie zijn op de katheter en is meestal geen probleem. Wanneer er pus uit de insteekopening komt, kan men na ontsmetting van de insteekopening isobetadinezalf aanbrengen. Wanneer men gebruik maakt van een urinezak, moet men deze steeds lager dan de blaas hangen om urineweginfecties te vermijden. Een urinezak kan vijf dagen gebruikt worden. Bij het gebruik van een nachtzak kan men na het afkoppelen deze best leeg maken en even doorspoelen met warm water. Ledig de opvangzak regelmatig en wacht niet tot de zak overvol geraakt. Bij verstopping van uw katheter kan uw thuisverpleegkundige de katheter spoelen met steriel water. Indien dit niet lukt moet de katheter vervangen worden. Bij pijn of urineverlies is het mogelijk dat de katheterleiding is afgeknikt.

8 Licht urineverlies langs de katheter of transurethraal kan voorkomen bij zware inspanning of bij drukken. Wanneer dit probleem zich voordoet, kan u dit voorkomen door om de drie uur uw blaas te ledigen, wanneer u gebruik maakt van het katheterventiel. Wanneer men er echter veel last van blijft hebben, kan men de behandelende arts contacteren. Let op met antibioticagebruik. Een verblijfskatheter brengt bijna altijd een kolonisatie van bacteriën in de urine met zich mee. Een antibiotische behandeling is pas nodig wanneer er symptomen van infectie zijn. Wanneer neemt u best contact op met een arts? Wanneer de katheter accidenteel verwijderd wordt, kom dan zo snel mogelijk terug naar het ziekenhuis. Binnen de 30 tot 60 minuten na verwijdering kan de katheter nog herplaatst worden zonder extra punctie. De huisarts en thuisverpleegkundige kunnen de katheter ook herplaatsen. Zorg ervoor dat u

9 een reserve katheter en een voorschrift van een arts (welke het vervangen van de katheter toelaat) in huis hebt. Wanneer u koorts hebt boven 38.5 Celsius of wanneer uw temperatuur langer dan 24u boven de 38 Celsius is. Wanneer de katheter verstopt is. Wanneer de urine zeer bloederig is. Wanneer de urine een slechte geur heeft. Vragen? Voor vragen kan u terecht bij uw verpleegkundige of arts op die dienst polikliniek urologie van het Imeldaziekenhuis. Telefoonnummer: 015/ Polikliniek urologie 015/

10 Verwijderen van de suprapubische katheter: Werkwijze: Om de suprapubische katheter te verwijderen, moet men er zeker van zijn dat u na het plassen geen residu s in de blaas meer heeft. Om dit te documenteren geven we u een schema mee. We vragen u om eerst te plassen langs de normale weg en deze hoeveelheid ook na te meten. Daarna laten we u de blaas verder ledigen via de katheter. Deze hoeveelheid wordt ook gemeten en genoteerd. Wanneer de residu s na 3 dagen kleiner zijn dan 50 ml dan kan u enkel het residu s morgens en s avonds nameten. Wanneer de gemeten residu s niet oplopen en kleiner blijven dan 50 ml, kan de arts eventueel beslissen om de katheter te verwijderen. Vragen? Voor vragen kan u terecht bij uw verpleegkundige of arts op die dienst polikliniek urologie van het Imeldaziekenhuis. Telefoonnummer: 015/

11 Naam: Tijd Aandrang ja/nee Gewone mictie in ml Residu In ml Bijzonderheden