Subsidieerbare projecten in het kader van de projectsubsidie 2014 voor erkende wildbeheereenheden

Transcriptie

1 Subsidieerbare projecten in het kader van de projectsubsidie 2014 voor erkende wildbeheereenheden Jaarlijks kan een erkende wildbeheereenheid (WBE) een aanvraag indienen tot het verkrijgen van een projectsubsidie. Er kan per erkende WBE maximaal 1 project per jaar worden ingediend met een maximumbedrag voor de toegekende subsidie van 1500 euro. De projectsubsidie voor erkende wildbeheereenheden kan worden toegekend op basis van facturen of op forfaitaire basis. Bij elk type van projectsubsidie wordt duidelijk weergegeven welk systeem van toepassing is. Samenwerking in de projecten met de Regionale Landschappen wordt aangemoedigd. Zowel de WBE als het Regionale Landschap kunnen hiertoe initiatief nemen. Samenwerking biedt voordelen voor inpasbaarheid van projecten en het vervullen van de wettelijke verplichtingen (vb. vergunningsverplichtingen). De projectsubsidies zijn in principe cumuleerbaar met tussenkomsten door derden. De aanvrager verklaart op eer dat het gecumuleerde bedrag van de aangevraagde subsidies en toelagen niet de 90% van de kostprijs der werken overschrijdt. Als uitzondering op deze algemene regel kan er in de lijst van de projectsubsidies opgegeven worden welke specifieke subsidieregelingen niet cumuleerbaar zijn. Projectsubsidies kunnen niet gegeven worden voor percelen (volgens de verzamelaanvraag) die onder een beheerovereenkomst vallen (met uitzondering van maatregel 7: uitstellen van maaidatum). Alle aanvragen voor projectsubsidies moeten uiterlijk op 1 april 2014 worden ingediend bij de Provinciale Dienst van ANB. De projectvoorstellen zullen besproken worden binnen ANB door de aanspreekpunten jacht, waarna desgevallend de goedkeuring volgt. Wanneer een project wordt afgekeurd, wordt aan de WBE de mogelijkheid geboden om binnen de maand na de beslissing een alternatieve projectsubsidie voor te stellen uit de onderstaande lijst van 1 tot 17. Projectsubsidies worden niet uitbetaald wanneer het project niet is uitgevoerd binnen 12 maanden na goedkeuring van de projectsubsidie. Alle voorbereidingen (vergaderingen, aanvraag nodige vergunningen, ) dienen dus op voorhand met alle verantwoordelijken (eigenaars, gemeenten, ) geregeld te worden. Enkel bij grondige redenen (schriftelijk aangevraagd met redenen van uitstel), goedgekeurd door de Provinciale Dienst van ANB kan de projectsubsidieregeling verlengd worden met maximum 12 maanden. 1

2 Projectsubsidies 1) Bosuitbreiding (aanplanting) en omzetting naar bos met inheemse boomsoorten Met inheemse boomsoorten bedoelt men de boomsoorten opgenomen in bijlage 1 van het BVR van 14 november 2008 betreffende de subsidiëring van de bebossing van landbouwgronden. Deze lijst met soorten vindt men terug in BIJLAGE 1 van dit document. Gebruik bij voorkeur autochtoon plantmateriaal. De oppervlakte voor bosaanplanting die in aanmerking komt voor subsidiëring kan samengesteld zijn uit meerdere stukken die elk minimaal 10 m breed en 10 m lang zijn. Elk stuk op zich komt slechts in aanmerking voor subsidiëring voor maximaal 0,5 ha. In totaal wordt minstens 0.25 ha bos aangeplant verspreid over de WBE. Het omvormen van een sparren- en/of dennenbestand naar inheemse bomen en struiken komt eveneens in aanmerking. Men kan de onderetage aanleggen met soorten vermeld op bijlage 3 van hetzelfde besluit. Deze lijst met soorten vindt men terug in BIJLAGE 2 van dit document. Deze maatregel streeft een herstel en natuurinrichting van het gebied na. Om in aanmerking te komen voor een projectsubsidie moet de aanvrager in het bezit zijn van de wettelijke vereisten voor zowel omvorming (kaderend in bosbeheerplan en kapmachtiging), als voor bebossing (vergunningen en adviezen volgens veldwetboek, bosdecreet en natuurdecreet). Forfaitair bedrag 1000 /ha Er worden geen subsidies verleend indien het een compenserende bebossing betreft. Het aanplanten van Cultuurpopulier (Populus spp.) zonder onderetage (klasse VII) komt niet in aanmerking. Deze subsidie is vooral geschikt voor het bebossen van kleinere percelen. In vele gevallen zijn via andere kanalen meer geschikte subsidiemogelijkheden voor hetzelfde doel. Voor aanplantingen groter dan 0,50 ha op landbouwgrond kan een hogere subsidie bekomen worden via bebossing van landbouwgronden. Alle informatie hierover kan men terugvinden op 2) Aanleg van hagen, houtkanten en struwelen met gebruik van inheemse soorten Voor dit projecttype maakt men gebruikt van de die opgenomen in bijlage 3 van besluit BVR 14/11/2008, terug te vinden in BIJLAGE 2 van dit document. Gebruik bij voorkeur autochtoon materiaal. De oppervlakte houtkant of struweel die in aanmerking komt voor subsidiëring kan samengesteld zijn uit verschillende stukken, die elk minstens minimaal 3 m breed en minimaal 10 m lang zijn. Elk stuk op zich komt slechts in aanmerking voor subsidiëring voor maximaal 0,5 ha. In het totaal wordt binnen de WBE minstens 100 m haag of 0,25 ha houtkant of struweel aangelegd. Het aanleggen van een enkelvoudige haag: forfaitair bedrag van 2,5 per lopende meter. Het aanleggen van een houtkant of struweel: forfaitair bedrag 25 /100 m 2. 2

3 3) Onderhoud van hagen, houtkanten en struwelen Om in aanmerking te komen voor subsidie moet het onderhoud van de hagen of houtkanten gebeuren over een minimale lengte van 100 m. Uitgevoerd door derden: 50% van het factuurbedrag In eigen beheer door WBE: haag: forfaitair bedrag van 1,5 per lopende meter; houtkanten of houtwallen: forfaitair bedrag van 21 /100 m 2 4) Inzaaien van landbouwgronden of akkerranden met kruidenmengsels voor wildsoorten (wild of wild & akkervogels. ) De ingezaaide landbouwgrond die in aanmerking komt voor subsidiëring kan samengesteld zijn uit meerdere percelen die elk minimaal 3 m breed en 10 m lang zijn. Elk ingezaaid perceel op zich komt slechts in aanmerking voor subsidiëring voor maximaal 0,5 ha. In totaal wordt minstens 0,25 ha ingezaaid verspreid over de WBE. Het inzaaien gebeurt steeds met minstens 50% van de volgende kruiden, al deze hoeven niet noodzakelijk allemaal in de mengeling opgenomen te worden: - Brassica soorten: kool zoals boerenkool, koolrabi, spruitkool,, raapzaad, radijs, bladrammenas, gele mosterd, - Granen: gerst, haver, rogge, spelt, tarwe, sorghum, - Gierstmelde of Quinoa (Chenopodium quinoa), lijnzaad (vlas) of pluimgierst. Het ingezaaide mengsel mag maximaal slechts 1% maïs bevatten. Het gebruik van insecticiden en met fungiciden e.d. behandeld zaaigraan is niet toegestaan. Mechanische onkruid bestrijding verdient de voorkeur. Het gebruik van herbiciden wordt afgeraden. De landbouwgronden of akkerranden met kruidenmengsels die werden aangelegd moeten minstens tot 31 maart blijven staan. In dit projectype kan men kiezen voor één van de twee onderstaande subsidievormen. De subsidiëring is afhankelijk van het minimale percentage kruiden dat men gebruikt: Optie 1: Kruidenmengsel voor wildsoorten: Dit kruidenmengsel bestaat voor minstens 50% uit bovenvermelde kruiden. De mengel kan bijvoorbeeld aangevuld worden met klaversoorten, bonen, brem, zonnebloem, Forfaitair (wildmengsel): forfaitair bedrag van 750 /ha Optie 2: Kruidenmengsel voor akkervogels: Dit kruidenmengsel bestaat voor minstens 75% uit bovengenoemde kruiden. Het verhoogde percentage kruiden is bijzonder nuttig voor akkervogels, maar door het mengsel aan te vullen met bijvoorbeeld klaversoorten, bonen, blijft het tevens een meerwaarde voor wildsoorten. Forfaitair (wild- & akkervogelmengsel): forfaitair bedrag van 1500 /ha Er worden geen subsidies verleend indien er een beheerovereenkomst voor het perceel werd afgesloten. Dit bedrag is lager dan de vergoedingen die landbouwers ontvangen van de VLM voor akkerrandbeheer. Echter, de projectsubsidie voor WBE s dient hier gezien te worden als een aanvullend instrument met een minder zware procedure. ANB drukt hierbij de hoop uit dat WBE s die in aanmerking komen voor deze vorm van VLM subsidies, ook effectief gebruik van maken van de VLM subsidies. 5) Inzaaien van groenbedekking of groenbemesters Met groenbedekking bedoelt men de uitzaai van een gewas in of na bepaalde teelten zodat de grond in de winterperiode bedekt blijft. Behalve voor wild zijn deze groenbedekkers of -bemesters ook positief voor andere diersoorten. 3

4 Voor een subsidiëring via dit projecttype kiest men een groenbedekker of bemester uit BIJLAGE 3 van dit document. Minimaal dient men 1 ha met groenbedekkers of bemesters te beplanten. Het inzaaien gebeurt voor 1 november en de gewassen moeten minstens tot 15 maart op de akker blijven staan. Na deze datum kan men het gewas oogsten of inploegen. Forfaitair bedrag van 50 /ha De subsidie voor groenbedekking komt niet in aanmerking na de teelt van grasland of grasklaver. 6) Het aankopen van cultuurgewassen (ipv oogsten) als (winter)dekking en voeding voor akkervogels Bij dit projecttype moet men kiezen voor graanrassen die niet te snel gaan legeren (platliggen). Kortstengelige graanvariëteiten, in combinatie met lage stikstofbemesting, zijn hiervoor best. Gebruik dus zeker geen rogge. Bovendien moeten de korrels zo lang als mogelijk in de aren blijven zitten. Triticale scoort hiervoor het best, gevolgd door tarwe en gerst. Haver is niet geschikt, want de korrels laten al vroeg in het najaar los. De graangewassen moeten minstens tot 31 maart op de akker blijven staan. Deze subsidie kan benut worden voor graangewassen met uitzondering van maïs, rogge en haver. Forfaitair bedrag van 1000 /ha 7) Aanleggen van winterstoppels Deze subsidie kan men aanvragen voor percelen waarop men graan, vlas, erwten of veldbonen teelt. Maïs komt niet in aanmerking. De winterstoppel wordt na de oogst tot stand gebracht. De oppervlakte voor winterstoppel die in aanmerking komt voor subsidie kan samengesteld zijn uit verschillende stukken van elk minimaal 0,25 ha en maximum 10 ha. De minimale totale oppervlakte winterstoppel bedraagt 0,25 ha verspreid over de WBE. De winterstoppels moeten minstens blijven staan tot 15 maart. De stoppel mag niet bemest, bekalkt, of met pesticiden behandeld worden gedurende de hele periode. Forfaitair bedrag van 50 /ha 8) Uitstellen van de onderhoudsbeurt en/of de maaidatum Via dit projecttype vermijdt men dat wildakkers, akkerranden, faunaranden of erosiestroken als ecologische val fungeren en dat nesten en de kwetsbare jongen worden uitgemaaid. Bij dit projecttype stelt men de onderhoudsbeurt van wildakkers, de maaidatum voor akkerranden en faunaranden of erosiestroken uit tot minstens 1 augustus. Graanstoppelvelden blijven onaangeroerd en braak tot 1 augustus. De gunstige eigenschappen van stoppelvelden in combinatie met braakliggende percelen zijn immers positief voor broedgelegenheid van akkervogels in het voorjaar. Na 1 augustus kan men het spontaan ontwikkelde onkruidentapijt of de wildakker onderploegen, en/of kan het eerst door klepelmaaien of met herbiciden vernietigd worden. Nadien kan men nog een nazomerteelt of groenbedekker inzaaien. Voor de grazige stroken wordt een driejaarlijkse onderhoudscyclus met gefaseerd maaibeheer aanbevolen, waarbij men bijvoorbeeld 1/3 van het geheel maait. Het maaisel moet worden afgevoerd. 4

5 Het uitstellen van de onderhoudsbeurt of maaidatum komt niet in aanmerking voor subsidiering indien ze wordt toegepast op percelen waar al subsidies werden verleend in functie van het inzaaien van landbouwgronden of akkerranden met kruidenmengsels (punt 4, 6 of 7). Forfaitair bedrag van 300 /ha. 9) Uitwerking van soortbeschermingsprogramma s of soortbeschermingsplannen: poelen Specifiek voor de ruiming en aanleg van poelen kan gebruik gemaakt worden van volgende forfaitaire bedragen: aanleg van een poel tot 50m 2 forfaitair bedrag van 95 per poel, onderhoud van een poel tot 50m 2 forfaitair bedrag van 25 per poel aanleg van een poel tussen 50m 2 en 100m 2 forfaitair bedrag van 120 per poel onderhoud van een poel tussen 50m 2 en 100m 2 forfaitair bedrag van 35 per poel aanleg van een poel tussen 100m 2 en 150m 2 forfaitair bedrag van 145 per poel onderhoud van een poel tussen 100m 2 en 150m 2 forfaitair bedrag van 50 per poel 10) Uitwerking van soortbeschermingsprogramma s of soortbeschermingsplannen: dassenburchten Het beschermen van al of niet bewoonde dassenburchten. De uitvoering (omheining - aanplanting) wordt vastgelegd door de bevoegde ambtenaar van ANB met goedkeuring van de eigenaar/huurder. De bescherming moet minstens behouden blijven gedurende 5 jaar of zolang de dassenburcht bewoond is. Forfaitair bedrag van 250 per dassenburcht (éénmalig per dassenburcht). 11) Projecten met betrekking tot de veiligheid Aanschaf van wildspiegels, wildredders, waarschuwingsborden en ander relevant veiligheidsmateriaal om het samengaan tussen natuur en maatschappij te bevorderen. 50% van het factuurbedrag. 12) Relevante bijscholing Voor dit projecttype komen voor de WBE relevante bijscholingen in aanmerking zoals de cursus bosbouwbekwaamheid, de opleiding Bijzondere Veldwachter of de cursus gekwalificeerd persoon. De subsidie kan men éénmalig binnen de erkenningsperiode voor maximaal voor één vertegenwoordiger/lid per WBE aanvragen. Bij de subsidieaanvraag voegt men het reeds vooraf behaalde attest of het getuigschrift van de cursus bij. 50% van het factuurbedrag 13) Medewerking aan INBO en ANB projecten Voor dit project komen de kosten in aanmerking die ontstaan bij medewerking aan projecten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek die goedgekeurd zijn door ANB of aan wildbeheer gerelateerde projecten die geïnitieerd werden door ANB al dan niet in samenwerking met INBO. Vergoeding werkuren: volgens vrijwilligerstatuut - forfaitaire tussenkomst obv fiscaal vrijgestelde maxima voor het lopende jaar per deelnemer exclusief verplaatsingskosten. Vergoeding verplaatsingen: volgens actuele standaardtarieven op vertoon van reisstaten en verklaringen op eer (een standaarddocument wordt ter beschikking gesteld door het ANB). 5

6 14) Bestrijding van invasieve soorten De WBE kan een belangrijke rol spelen bij de bestrijding van invasieve soorten via een gecoördineerde en planmatige aanpak. Dit projecttype voorziet een subsidie voor georganiseerde acties zoals een jachtdag voor en/of bestrijding van voornamelijk de volgende soorten: Canadese gans, nijlgans en zomerganzen (bv. bastaardganzen). In de subsidieaanvraag beschrijft men de specifieke doelstelling van de actie, die gekoppeld is aan het wildbeheerplan van de WBE. In de aanvraag beschrijft men duidelijk het vooraf opgestelde plan van aanpak. Dit wil zeggen dat men duidelijk beschrijft hoe men de actie zal organiseren, waar en wanneer de actie zal plaatsvinden, hoeveel leden er vermoedelijk zullen deelnemen, met wie er wordt samengewerkt, hoe er intern en/of extern de WBE over de actie gecommuniceerd wordt, welke methodiek men zal gebruiken, De bestrijding gebeurt bij voorkeur met partners zoals het INBO, lokale landbouwers, Natuurpunt,. De intentie tot bestrijding met indicatie van kalender en locaties met overlast moeten minstens 1 week op voorhand doorgegeven worden aan de provinciale dienst van ANB. Deze subsidieregeling is gekoppeld aan een rapportageplicht. De rapportage behelst minstens een evaluatie van de gevolgde aanpak, opgave van welke partners en WBE leden hebben deelgenomen, de afschotgegevens en wat de uiteindelijke impact is geweest op de lokale populatie (% verdeling). Forfaitair bedrag van 250 per actiedag. 15) Uitgebreid wildbeheerplan Indienen van een uitgebreid wildbeheerplan volgens het model opgesteld door het Instituut voor Natuur- en bosonderzoek. Forfaitair bedrag van 1500, eenmalig per erkenningsperiode 16) Aanstelling van een Bijzondere Veldwachter die toezicht uitoefent op alle jachtrevieren van de leden van de WBE Binnen de erkenningsperiode kan een WBE éénmalig een projectsubsidie ontvangen voor de aanstelling van één bijzondere veldwachter. De aanvraag gebeurt in het jaar van (hernieuwing van) de erkenning of ten laatste in het daaropvolgend jaar. De bijzondere veldwachter moet het toezicht uitoefenen op alle jachtterreinen binnen de WBE. Bij de subsidieaanvraag voegt men een verklaring op woord van eer toe. Forfaitair bedrag van ) Incentive structurele preventieve maatregelen tegen everzwijnschade Dit project heeft tot doel de werkzaamheid van preventieve maatregelen te demonstreren. Voor dit project komen maatregelen in aanmerking die tot doel hebben om eigendommen, gewassen of teelten te beschermen tegen schade door everzwijnen. Het gaat hierbij om structurele maatregelen die de toegang voor everzwijnen tot deze locatie verhinderen zoals wildroosters, elektrische afsluiting of een vaste omheining. 50% van het factuurbedrag. 6

7 18) Eigen initiatief Andere projectvoorstellen (in het kader van de veiligheid, een verbeterde samenwerking of meer en betere natuur) dan deze die hierboven worden vermeld, kunnen eventueel in ook aanmerking komen. Zij worden geëvalueerd na indiening. 7

8 BIJLAGE 1 Bijlage 1 bij het besluit van de Vlaamse Regering van 14 november 2008 betreffende de subsidiëring van de bebossing van landbouwgronden ter uitvoering van Verordening (EG) nr. 1698/2005 van de Raad van 20 september 2005 inzake steun voor plattelandsontwikkeling uit het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling (ELFPO) : lijst van de hoofdboomsoorten die in aanmerking komen voor een subsidie om de aanplantingskosten te dekken 1 Klasse I 1. Zomereik (Quercus robus) 2. Wintereik (Quercus petraea) 2 Klasse II 1. Es (Fraxinus excelsior) 2. Beuk (Fagus sylvatica) 3 Klasse III 1. Zoete kers (Prunus avium) 2. Haagbeuk (Carpinus betulus) 3. Linde (Tilia cordata, Tilia platyphyllos en Tilia x vulgaris) 4. Zwarte els (Alnus glutinosa) 5. Berk (Betula pendula en Betula pubescens) 4 Klasse IV 1. gewone Esdoorn (Acer pseudoplatanus) 2. Wilg (Salix alba, Salix fragilis en Salix x rubens) 3. Ratelpopulier (Populus tremula) 4. Grauwe abeel (Populus canescens) 5. Grove den (Pinus sylvestris) 5 Klasse V 1. Walnoot (Juglans regia) 2. Abeel (Populus alba) 6 Klasse VI 1. Cultuurpopulier (Populus spp.) met onderetage 7 Klasse VII 1. Cultuurpopulier (Populus spp.) zonder onderetage 8

9 BIJLAGE 2 Bijlage 3 bij het besluit van de Vlaamse Regering van 14 november 2008 betreffende de subsidiëring van de bebossing van landbouwgronden ter uitvoering van Verordening (EG) nr. 1698/2005 van de Raad van 20 september 2005 inzake steun voor plattelandsontwikkeling uit het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling (ELFPO) : boom- en struiksoorten die in aanmerking komen voor subsidiëring als onderetage, mantelstruweel en brandsingel 1 Vlier (Sambucus nigra) 2 Lijsterbes (Sorbus aucuparia) 3 Hazelaar (Corylus avellana) 4 Vuilboom (Frangula alnus) 5 Gelderse roos (Viburnum opulus) 6 Wilg (Salix spp.) 7 Kardinaalsmuts (Evonymus europaeus) 8 Rode kornoelje (Cornus sanguinea) 9 Vogelkers (Prunus padus) 10 Spaanse aak (Acer campestre) 11 Eenstijlige meidoorn (Crataegus monogyna) 12 Sleedoorn (Prunus spinosa) 13 Wilde rozen (Rosa spp.) 14 Olm (Ulmus glabra (syn. U. scabra), Ulmus minor (syn. U. campstris)) 15 Hulst (Ilex aquifolium) 16 Wegedoorn (Rhamnus catharticus) 17 andere meidoornsoorten (Crataegus spp.) 18 Duindoorn (Hippophae rhamnoides) 19 Wilde appel (Malus sylvestris) 20 Wilde peer (Pyrus pyraster) 21 Mispel (Mespilus germanica) 22 Taxus (Taxus baccata) 23 Jeneverbes (Juniperus communis) 24 Fladderiep (Ulmus laevis) 9

10 BIJLAGE 3 Groenbedekker Kruisbloemigen Koolgewassen (bladkool, koolzaad, mergkool (voedselrijke bodems!), voederkool, gele mosterd, ) en rapen bieden voedsel en ook dekking aan het wild en vormen goede kandidaten als groenbemesters. Bladkool, voederkool, mergkool en ook rapen (vb. Stoppelknollen (raap Brassica campestris rapifera)) vormen voor het wild een betere keuze dan Gele mosterd omdat ze minder vorstgevoelig zijn en bijgevolg langer op het veld blijven staan. Zo is voedsel en goede dekking langer aanwezig. Het voordeel aan Gele mosterd is wel dat het tot later op het jaar (tot begin oktober) kan ingezaaid worden. Bij stoppelknollen bieden ook de knollen zelf (nog beschikbaar als de rest bevroren zou zijn) bovendien een waardevolle voedselbron. Voor Brassica-gewassen geldt wel dat ze rijk zijn aan cyaniden. Wanneer op grotere oppervlaktes enkel koolsoorten als voedselbron zijn te vinden, kan blauwzuurvergiftiging optreden. Dit verschijnsel is bijvoorbeeld in Duitsland reeds opgetreden. Bladrammenas: ook een goede groenbemester die zeer snel biomassa ontwikkelt en zo ook voor goede dekking zorgt. Het gewas is niet winterhard maar kan wel enige vorst verdragen en blijft dus langer voedsel en veel dekking bieden dan Gele mosterd. Vlinderbloemigen Serradella: een groenbemester die tot augustus kan gezaaid worden en zeer aantrekkelijk is voor Fazant en Patrijs, maar ook voor ree en haas. Kan in monocultuur, maar een combinatie met klavers en grassen wordt meer aangeraden. De soort is vorstgevoelig en sterft af tijdens de winter. Op lichte gronden. Klavers bevatten een hoog eiwitgehalte en bieden een zeer geschikte voedselbron voor de Haas en de Ree. Ook de Patrijs en Fazant eten graag de groeipunten van dit gewas. Bij Witte en Rode klavers zijn er relatief grote verschillen in de vorstgevoeligheid van het gewas. De keuze voor een minder vorstgevoelige soort is belangrijk voor het wild; zo wordt langere tijd voedsel geboden. Bovendien houdt de plant dan ook langer de stikstof in de bodem een duidelijke win-win dus. Bij rode klaver worden om deze reden best tetraploïde vroegbloeiende soorten gezaaid. Bij sterke vorst zullen de planten toch nog afsterven. De klavers zijn vooral geschikt voor inzaai in vroege stoppels (vrij in juli). Indien later ingezaaid blijven de klavers minder ontwikkeld. Vooral in mengsels is dit een waardevolle component! Lupinen: zoals klavers en een gewas met een hoge voedingswaarde. Voor fazanten en reewild biedt deze plant zeker een meerwaarde. Lichte, minder voedselrijke bodem is het meest geschikt. Wikken: vormen een meerwaarde voor veerwild, maar worden best reeds in het voorjaar gezaaid. Wikken zijn bovendien enkel aan te bevelen als component van een mengsel. Luzerne: eveneens geschikt als voedsel voor het wild maar inzaai valt best al in het voorjaar. Als stoppelgewas kan de plant ingezaaid worden tot in augustus maar dan blijft de 1

11 ontwikkeling eerder beperkt. De plant is ook vorstgevoelig. De plant kan daardoor, wanneer gebruikt als vervolgteelt, slechts een beperkte periode voedsel en dekking bieden. Enkel in mengsels kan de soort daarom aangeraden worden. Grassen Grassen hebben potentie om voordelen te bieden aan het wild. Deze voordelen zijn echter niet allemaal toepasbaar op groenbemesters die worden geteeld als vervolgteelt. - Dekking en nestgelegenheid: enkel indien het gras in het voorjaar blijft staan. Bij maaien in het voorjaar kunnen gestarte nesten uitgemaaid worden en zal de sterfte onder het kleinwild groot zijn. In dat geval vormt het grasland een ecologische val en zijn de nadelen groter dan de voordelen. Het grasland wordt vaak ook gemaaid in de herfst (raaigrassen), of laat ingezaaid (rogge) waardoor het kort de winter ingaat. Het gras kan dan nog (beperkt) in voedsel voorzien maar biedt zeker geen dekking. - Zaden in het geval van granen: wegens de late inzaai komen deze bij groenbemesters als vervolgteelt echter niet tot ontwikkeling. - Voedsel (verschil in kwaliteit tussen de verschillende soorten). Het voedsel blijft wel beschikbaar in de winter, wat een voordeel vormt. - Als granen kunnen worden gevormd (vb. zoals de pas in augustus uitgezaaide haver uit het Agri-tech mengsel (zie later)) stijgt de voederwaarde van het mengsel voor vederwild (zaden!!). Vroege inzaai is dan wel nodig. Voor het wild moet opgepast worden dat de grassen niet gemaaid worden in de voortplantingsperiode (vanaf eind mei/ begin april). Voornamelijk als voedselbron kunnen de grassen een meerwaarde bieden (vb. rogge ipv. naakte bodem bij late inzaai). Zuiver grassen zaaien vormt zeker niet de grootste meerwaarde voor het wild. Kan wel in mengsels. Wintergranen zoals winterrogge lijken dan het meest geschikt wegens de zeer geringe vorstgevoeligheid waardoor voedselbeschikbaarheid gegarandeerd wordt. Ook de Semiblijvende rogge (Secale cereale var. multicaule) biedt potentieel in mengsels. Deze plant zou winterhard zijn en biedt door de relatief snelle ontwikkeling een goede dekking (20-30 cm in het najaar). Andere groenbemesters Phacelia is traditioneel een component van wildmengsels. Een van de doelen van deze plant in wildmengsels is om insecten aan te trekken. De kuikens van Fazanten en Patrijzen zijn afhankelijk van insecten tijdens hun eerste levensweken. Daarvoor is de bloei vooral belangrijk in de periode juni-juli. Bij een vervolgteelt valt dit voordeel weg (te late bloei). Echter ook de bladeren en zaden worden gegeten. Phacelia vormt daardoor een goede kandidaatgroenbemester voor het wild. De plant is wel vorstgevoelig en vriest dood tijdens de winter. Vooral tijdens de herfst biedt de plant daarom voedsel aan het wild; maar indien zaden gevormd zijn kan ook daarna nog in voedsel voorzien worden. Bovendien komen in het platliggende gewas dan ook vaak allerlei onkruid zaden tot ontwikkeling (meestal muur) die ook in voedsel kunnen voorzien. Spurrie is een zeer goede kandidaat groenvoedergewas. Zowel de Haas, de Ree als de Patrijs profiteren van het gebruik van deze soort als groenbemester. Dit voordeel situeert zich wel grotendeels in het najaar; de plant is immers zeer wintergevoelig en vriest dood in de winter. Als de plant zaden heeft gevormd zijn deze echter ook nog beschikbaar in de winter. Groeit goed op arme, zure bodem. Boekweit biedt een meerwaarde voor het wild (vnl. Fazant, Patrijs, Ree), vooral door de zaden. Het is een groenbemester die uitstekend geschikt is voor op arme bodems. Het nadeel is dat deze plant reeds in het voorjaar (mei-juni) moet ingezaaid worden en dus vaak niet als vervolgteelt kan worden benut. Eveneens een plant van armere bodems. 1

12 Mengsels Enkele goede voorbeelden van mengsels zijn: Bladkool+ mergkool + bladrammenas + stoppelknollen + wikken (of deelcombinaties hiervan) : voedsel en dekking voor alle wild gedurende de hele herfst en winter (beste keus!) Het Agri- tech mengsel Groenbemester Trisem (zie bijlage): zonnebloem + phacelia + haver. Is zeer geschikt voor Fazant en Patrijs. Inzaai kan tot 15 september ten laatste (meestal augustus). Hoewel Zonnebloem en haver normaalgezien eerder op het jaar dienen worden gezaaid, blijken ze in het mengsel in kwestie toch volledig tot ontwikkeling te komen (met zaadvorming). Het mengsel biedt dekking gedurende de herfst en winter en voedsel, voornamelijk in de herfst (Haverzaden vallen later op het jaar gemakkelijker uit de aren en door de frequente vogelbezoeken zijn ook de Zonnebloemzaden later op het jaar vaak uitgeput). Semiblijvende rogge (100 kg/ha) + haver (80 kg/ha) + rode en witte klaver ( elk 2 kg/ ha): gevarieerd mengsel dat voedsel en dekking biedt aan het wild. Best niet te laat zaaien voor de ontwikkeling van de haver (zaden). Serradella + klavers + gras: ook zeer geschikt voor alle wild. Voedselvoorziening valt voornamelijk in het najaar, maar indien minder vorstgevoelige klaverrassen gebruikt worden kan ook langere tijd in voedsel worden voorzien. Grassen + klaver + lupine: vooral grote waarde voor de haas, maar ook ander wild kan meeprofiteren. Ook hier is de voedselvoorziening voornamelijk van belang in het najaar, maar indien minder vorstgevoelige klaverrassen gebruikt worden kan ook langere tijd in voedsel worden voorzien. Synthese Het gebruik van mengsels is zeker aan te raden! Vooral mengsels met koolsoorten zijn een aanrader. Ook het Agri-tech mengsel blijkt een aanrader als vervolgteelt, en mengsels met grassen en klavers bieden potentieel, als weinig vorstgevoelige klaverrassen worden gebruikt. Als monocultuur bieden vooral koolgewassen, Spurrie, Serradella en Phacelia (liefst vroege zaai) een meerwaarde. Rogge kan gedurende heel de winter voedsel bieden; analoog aan wintertarwe maar wordt beter in mengsels gebruikt. Bij de koolgewassen moet erop gelet worden dat dit best niet de enige beschikbare voedselbron is (wegens het risico op blauwzuurvergiftiging). Om voldoende variëteit binnen het akkerlandschap te creëren is het aangeraden om verschillende groenbemesters aan te bieden. Een mengeling van een aantal soorten is zeker ook aan te raden. Gevolg hiervan is het verspreid voorkomen diverse voedselbronnen voor het jachtwild en andere fauna, wat op zich een stabielere ecologie van het biotoop met zich mee kan brengen. 10