Orchideeën in het Silsombos

Transcriptie

1 BELGIË - BELGIQUE PB 3070 Kortenberg 2/2839 DE KAARDEBOL Driemaandelijks ledentijdschrift Kortenberg/Zaventem - jaargang 2 - nr 2 - april 2016 Verantwoordelijke uitgever: Didier Verbaere - Lange Bergstraat 59/ Wetteren Verschijnt driemaandelijks Afgiftekantoor Wetteren 1 - P Orchideeën in het Silsombos Cursus klimaat & gidsen

2 Over de afdeling Korte uitleg over de afdelingen Natuurpunt Kortenberg Natuurpunt Kortenberg zet zich in voor het behoud van de natuur in groot Kortenberg. We organiseren ook heel wat leuke activiteiten in en rond de natuur. De afdeling wordt gerund door een bestuursen beheerteams in de natuurgebieden. De afdeling telt momenteel meer dan 400 leden, gedragen door vrijwillige medewerkers. Natuurpunt Zaventem Natuurpunt Zaventem is actief in Zaventem. Een team van gedreven vrijwilligers maakt daar werk van meer en betere natuur. Wil je graag meewerken? Heb je iets te melden? Laat het ons weten. Stuur dan een mailtje naar Daniel Blockmans; Heb je iets te melden, of wil je graag meewerken? Stuur dan een mailje naar Ewoud L amiral; Ewoud.lamiral@natuurpunt.be Op de cover bosorchidee, een van de parels van het Silsombos. Wil je meer te weten komen over de orchideeën die het Silsombos rijk is? Neem dan snel eens een kijkje op pagina 18 2 Natuurpunt Kortenberg - April 2016

3 Voorwoord Voorwoord Beste Natuurpunters, We hebben dit jaar ingezet op een nieuwe uitdaging, een uitdaging die een immense stap vooruit betekent voor onze werking en tal van nieuwe kansen biedt voor Natuurpunt, landschap en biodiversiteit. De Groene Vallei heeft zich sinds 2014 steeds verder ontwikkeld op vlak van ontsluiting, samenwerking en beleving. Een hoofdpoort tot het hele gebied vormde de logische volgende stap. De voorbije drie jaar ( ) hebben we verschillende potentiële opportuniteiten onderzocht als geschikte locatie voor een bezoekerscentrum. Ondertussen kunnen we jullie de heugelijke mededeling doen dat we die zoektocht naar een bezoekerscentrum voor de Groene Vallei hebben geconcretiseerd. In april hebben we met Natuurpunt het Leliehof definitief gekocht. De site van het Leliehof biedt ons nu een belangrijke kans om een echte toegangspoort te realiseren in de Groene Vallei (Herent, Kampenhout, Kortenberg en Steenokkerzeel). Dit bezoekerscentrum zal de kers op de taart zijn van dit vernieuwende project, dat klaar is om Vlaanderen te veroveren, en bij uitbreiding onze buitenlandse partners. De voorwaarden voor een hoofdpoort zijn: een centrale ligging in de Groene Vallei, direct aan een natuurgebied gelegen, een vlotte bereikbaarheid en parkeergelegenheid. Het Leliehof is dus de uitgelezen locatie die aan al deze voorwaarden voldoet. Het Leliehof ligt vlak naast het Silsombos, in het hart van de Groene Vallei, rijk aan orchideeën. Bovendien is ons toekomstig bezoekerscentrum ideaal gelegen om aan te sluiten bij bestaande en toekomstige ontsluitings- en belevingsinitiatieven. Langs het centrum loopt een bestaande GR-route (GR 12 verbindt Amsterdam via Brussel met Parijs, over een afstand van ongeveer km: drie Europese hoofdsteden op één wandelpad). Daarnaast starten er verschillende routes doorheen het Silsombos. In de planning zitten nog verbindende lussen die de rest van de Groene Vallei ontsluiten met als uitvalsbasis het bezoekerscentrum. Ook het fietsroutenetwerk loopt langs het bezoekerscentrum. En we hebben nog grootse plannen met de Groene Vallei 2.0 prikkelpad. We staan nog maar net aan de startlijn van dit avontuur dat ons finaal ook moet verder helpen in onze missie en visie (natuurbehoud, samenwerking, draagvlak, ). Dat we dit project kunnen realiseren, is alleen maar mogelijk omdat we een serieuze ondersteuning krijgen van de Provincie Vlaams-Brabant, en andere partners zoals de gemeente Kortenberg en Sustainability Consult. We kunnen hen daar niet genoeg kunnen bedanken. Op zondag 3 juli nodigen we jou uit om te komen ontdekken welke plannen en dromen we in en rond het bezoekerscentrum willen realiseren. Noteer deze datum alvast in je agenda. Ewoud L Amiral, Voorzitter Natuurpunt Kortenberg Natuurpunt Kortenberg - April

4 Kort nieuws Kort nieuws Brasserie bezoekerscentrum Groene Vallei Het Leliehof zal voor de meeste mensen die in het Silsombos komen wel bekend zijn. Natuurpunt heeft dit pand, met aanliggende gronden, opgekocht. De offiiciële opening vindt plaats op zondag 3 juli. Verdere informatie over de plannen zullen jullie binnenkort te weten komen. Natuurpunt heeft in de tussentijd een beheerder aangesteld voor het horecagebeuren. Dsfds en qdsdqs heten jullie al graag welkom in hun brasserie Groene Vallei. De brasserie is een ideaal startpunt voor een wandeling in het Silsombos. Nieuw aanwinsten voor de redactie De oproep voor versterking van de redactie is beantwoord. Vanaf nu maken Sarah Peeters en Lynn Roels deel uit van de redactie. Sarah zorgt voor een vernieuwde lay-out. Lynn heeft het beheer van de agenda in handen genomen. Hierbij nog onze excuses voor de verschillende data en tijden die de voorbije maanden via diverse media verspreid werden voor onze activiteiten. We doen ons best om fouten te voorkomen, maar mocht je ergens over twijfelen, bel of mail gerust (de contactgegevens vind je achteraan in dit tijdschrift waarin de natuur een prominente rol speelt en die een mooi beeld geven van wat je zelf in je tuin kan doen voor de natuur. Meer natuur in mijn tuin vormt dus het centrale thema dat deze tuinen met elkaar verbindt. De tuinen zijn open van 10 tot 18 uur. Je ontvangt een flyer met informatie over de deelnemende tuinen in de tuin waar je start: Klavertje Vier, Winkelsesteenweg 82, Herent. Je deelname is uiteraard gratis. Deze tuinendag is het resultaat van een samenwerking tussen de vier afdelingen binnen de Groene Vallei (Natuurpunt Kortenberg, Natuurpunt MaViSt, Natuurpunt Kampenhout en Natuurpunt Herent), en ook de vereniging VELT. Afspraak: tussen 10 en 18 uur, Klavertje Vier, Winkelsesteenweg 82, Herent Info: Patrick Luyten, patrick.luyten@pandora.be, Tuinendag Op zondag 5 juni openen dertien tuinen in het werkingsgebied van de Groene Vallei Midden-Brabant hun poorten voor het grote publiek. Het zijn stuk voor stuk tuinen 4 Natuurpunt Kortenberg - April 2016 Foto: Patrick Luyten

5 Kort nieuws Oproep Korte Keten Zondag 3 juli is de officiële opening van het bezoekerscentrum van de Groene Vallei. Naar aanleiding hiervan organiseren wij een boerenmarkt, maar wij zijn nog op zoek naar plaatselijke ambachten. Ken jij iemand die zich bezighoudt met ambachtelijke streekproducten? Maken je buren de lekkerste confituur? Heb je een passie voor fermenteren? Of ben je zelf een plaatselijke imker, chocolatier, herborist,...? Twijfel dan niet en stuur een mailtje naar sarah.peeters@natuurpunt.be Natuurpunt Bertem op eigen benen Tot voor kort werkten ze onder de vleugels van Natuurpunt VIJL (Voer, IJse, Lane), maar nu hebben de natuurliefhebbers uit Bertem een eigen afdeling in het leven geroepen: Natuurpunt Bertem. We stellen deze nieuwe buur graag even aan je voor. Natuurpunt Bertem bestaat uit een gemotiveerde en diverse groep vrijwilligers: van bestuursleden en organisatoren van activiteiten tot natuurgidsen en zelfs een schaapherder. Samen staan ze onder meer in voor het beheer van het gebied de Koeheide, in samenwerking met Natuurpunt Leuven. Dit paradepaardje van de vereniging vormt met zijn mystieke holle wegen en indrukwekkende weidse vergezichten een gebied van grote waarde. Zeldzame dieren zoals de Europese hamster en de levendbarende hagedis hebben er hun thuis. en ook De Fietseling, een fietstocht met bezoek aan enkele natuurgebieden van VIJL. Ook dit jaar staat er heel wat op het programma: wandelingen en werkdagen, maar ook de Dag van de Natuur, de Nacht van de Nachtvlinder, een Schotse werkdag en nog veel meer. De eerstvolgende activiteit op de agenda is de tweede editie van De Fietseling. Op zondag 22 mei fietsen de Natuurpunters naar het prachtige Silsombos in Erps-Kwerps, waar een gids hen zal opwachten voor een kennismaking met het gebied. Wie graag mee fietst, wordt om 14 uur op het Gemeenteplein in Bertem verwacht aan café t Blok. Heen en terug bedraagt de fietstocht ongeveer 22 km. Het is meteen een mooie gelegenheid om kennis te maken met de gezichten achter deze kersverse tak van Natuurpunt. Wie weet wordt het wel het begin van een mooie vriendschap en misschien zelfs samenwerking, want Natuurpunt Bertem blijft op zoek naar helpende handen. Iedereen is welkom: elke insteek en alle capaciteiten worden gewaardeerd. Wie interesse heeft voor de werking en/of de activiteiten van Natuurpunt Bertem, kan op de hoogte blijven via de sociale media, de website en de mailings: De contactpersoon en voorzitter van de vereniging is Myriam Middelkamp: De Koeheide vormde in september 2015 het decor van de Koeheidedag. Jong en oud zakte toen naar de Koeheide af om er te wandelen en te genieten van de randanimatie. Naast dit topevenement vonden er vorig jaar nog tal van nuttige en ontspannende activiteiten plaats: natuurwerkdagen, gegidste themawandelingen, een zwerfvuilactie Foto: Ewoud L amiral Natuurpunt Kortenberg - April

6 Natuurgebied in de kijker Natuurgebied in de kijker Een wandeling door de Rotte Gaten Tekst: Paul Van Leest Je vindt de Rotte Gaten in Meerbeek. Het gebied bevindt zich tussen de Zoobeek (aan de zuidzijde) en de Molenbeek (aan de noordzijde), een paar honderd meter ten noorden van de dorpskern. De westgrens van het kerngebied wordt gevormd door de Wijnegemhofstraat, de oostgrens door de Schoonaardestraat. Buiten het kerngebied zijn er nog twee kleine weides en een klein stukje bos, waar we niet verder op ingaan. De kaart hieronder toont in donkergrijs de gebieden die bij Natuurpunt in beheer zijn, in totaal ongeveer 22 hectare. De zuidwestelijke delen bestaan vooral uit weiden, die gehooid en nabegraasd worden door een plaatselijke boer. Aan de Wijnegemhofstraat vind je een nog redelijk jonge populierenaanplant, en op de hoek met de Dalemstraat een ruigte. Dit was een populierenaanplant, die in 2012 gerooid is. De eindbestemming hiervan is nog onduidelijk: officieel moeten we het eerst bebossen en er daarna een hooiweide van maken. We wachten met actie tot hierover meer duidelijkheid is. Door het overige gebied loopt van oost naar west de Broekstraat, met als verlengde de Broekweg (buurtweg 12). Deze zal verlengd worden naar Everberg. Ten noorden van de Broekweg ligt een uitgebreid moeras. Hiervan is maar een klein stukje toegankelijk. Je kan via een knuppelpaadje naar een vijver. Deze vijver is in de jaren 60 gegraven voor de eendenjacht. Als je rustig bent, kan je daar niet alleen eenden, maar ook een reiger, ganzen, een aalscholver of zelf een ijsvogel tegenkomen. Achter de vijver is het gebied zeer nat en zelfs gevaarlijk. Er zijn wel eens mensen tot hun middel in het trilveen gezakt. Net naast het huis kan je een veld dotterbloemen zien, en over een poosje zal daar veel gele lis staan. Ten zuiden van de Broekweg, tegenover het moeras, ligt een mooie hooiweide, die doorloopt tot aan de Zoobeek. Nu staan daar slanke sleutelbloemen en pinksterbloemen (wie ziet het eerste oranjetipje?), in mei staat daar de knolsteenbreek, in juni zal daar de gevlekte orchis staan en in september de herfsttijloos. Deze weide kan concurreren met de mooiste weiden van het Silsombos; ze staan alleen veel dichter bij het dorp. Tussen de Broekweg en de Zoobeek, tegen de Schoonaardestraat, ligt het Elzenbroek. Langs de Broekweg zie je een zeer nat gebied met struiken die meestal in het water staan. Ook staan er wat rietveldjes. De belangrijkste ingang van het Elzenbroek is op de hoek van de Schoonaardestraat en de Broekstraat. Het pad voert door een gebied waar in 2012 populieren zijn gerooid. Bij de ingang staan nog enkele grotere struiken. Dit gebied is in de jaren 70 opgehoogd met bouwpuin. Nu is er een spontane opslag van jonge bomen, met daartussen enkele bomen die bij de 6 Natuurpunt Kortenberg - April 2016

7 Natuurgebied in de kijker Naam beeld fotograaf rooiing zijn blijven staan. Het gebied ten zuiden van het pad is gevaarlijk vanwege de aanwezigheid van slecht zichtbaar kroonhout in de bodem. Het gebied ten noorden van het pad is onlangs geruimd van kroonhout met het oog op de aanleg van het avonturenpad. Langs het pad staan enkele exemplaren van gevlekte orchis en grote kaardebol. Na zo n 100 meter bereik je het stuk waar vanuit de beheerswerken gebeuren. We hebben een aantal terreinen vrijgemaakt; als alles goed gaat vind je aan het eind van het jaar allerlei recreatiemogelijkheden voor kinderen. Er is ook een poel die in de zomer opdroogt. In de buurt staan op een aantal plekken brede wespenorchissen. Er loopt verder een pad aan de noordkant van de poel en een aan de zuidkant van de poel. Deze komen bij elkaar op het punt waar het opgehoogde deel ophoudt. Je hebt dan zicht op het laaggelegen moeras. waardoor het wat avontuurlijker wordt (en tegelijk ontoegankelijk voor motorcrossers en zo). Ga vlak voor de beek linksaf, dan kan je de Zoobeek volgen. Als je vlak voor de beek rechtsaf gaat, verlaat je ons gebied en kom je op particulier terrein terecht! Je kan wel een klein stukje het pad op en het zeggemoeras bekijken. Maar ga dan weer terug en dan langs de Zoobeek. Het laatste stuk langs de Zoobeek is niet gemakkelijk, neem liever de afslag links net voor het bos aan de overkant ophoudt. Dan kom je weer bij de plek van de beheerswerken. Al met al maak je zo een afwisselende wandeling en dat pal naast de kern van Meerbeek. Er volgt dan een mooi pad door het bos naar de Zoobeek. Daar liggen wat bomen op het pad, Natuurpunt Kortenberg - April

8 Vrijwilliger in de kijker 8 Natuurpunt Kortenberg - April 2016

9 Paddenstoelen Vrijwilliger in de kijker een beloning voor minder werk Tekst: Roosmarijn Steeman en Magda Een gemillimeterd gazon, zonder mos of andere planten erin, is nog steeds de standaard voor de gemiddelde Vlaming. Bewoners met te lang gras, bloemen en mos worden nog te vaak bestempeld als luiaards die hun tuin niet onderhouden. Dat deze bloemrijke tuinen een oase zijn voor vlinders en bijen begint door te dringen. Maar dat tuinen ook belangrijk zijn voor zeldzame graslandpaddenstoelen is weinig bekend. De mythe van giftige paddenstoelen die schade aan je gazon aanrichten wordt hier ontkracht., overleeft vaak jaren ondergronds. Pas in de herfst worden de vruchten, de paddenstoelen, gevormd. Een heksenkring zal jaarlijks groter worden, doordat de zwamvlok zich uitbreidt. Waar een heksenkring groeit, schiet het gras vaak hoger op, omdat de zwamvlok bij vertering van dood materiaal heel wat stikstof vrijgeeft. Het gras binnen de heksenkring kan soms iets minder goed groeien, doordat de zwamvlok in concurrentie gaat met het gras voor water en voedsel. Ben je geen liefhebber van de oneffenheden die de paddenstoelen in je gazon veroorzaken, dan brengt het weinig op om ze te plukken. Zo verwijder je enkel de vruchten. De zwamvlok blijft onder de grond. Paddenstoelen in de gazon: van argwaan tot hype Het merendeel van de tuiniers ziet paddenstoelen in de tuin nog steeds als een probleem. De eerste vraag die spontaan opkomt: Zijn ze giftig? Bij veel mensen leeft ook het idee dat paddenstoelen schadelijk zijn en dus zo snel mogelijk weg moeten. Wat de eetbaarheid betreft moeten we meteen teleurstellen: in gazons zijn er weinig lekkere paddenstoelen te vinden en het risico op verwarring met giftige soorten is groot. Maar langs de andere kant: enkel met peuters en onbesuisde koks moet je uitkijken voor giftige paddenstoelen. Het aanraken van een dodelijk giftige soort kan geen kwaad. Met die schadelijke paddenstoelen valt het best mee. Graslandpaddenstoelen leven als opruimers van dode grasresten en laten geen sporen na. Opruimers komen elk jaar op dezelfde plek terug, zolang er genoeg voedsel is. De eigenlijke zwam, de zwamvlok Het merendeel van de gazonpaddenstoelen zijn kleine, grijze tot bruine paddenstoeltjes, zoals mycena s, mosklokjes en vlekplaten. Hoe langer je niet bemest en geen mos verwijdert, hoe groter de kans op mooiere zeldzaamheden. Wist je dat er zonder veel inspanning oranje en gele paddenstoelen in je tuin kunnen verschijnen, die luisteren naar namen als vuurzwammetje, papegaaizwammetje en elfenwasplaat? Net als orchideeën zijn deze mooie zwammen goede indicatorsoorten voor waardevolle graslanden. De zoektocht naar deze adonissen werd onder natuurbeheerders in Vlaams- Brabant (dankzij onderzoek en projectsteun van de provincie Vlaams-Brabant) een ware hype. Het vinden van deze soorten zien zij als een ware beloning voor hun werk (aankopen, beschermen en beheren van natuur). Natuurpunt Kortenberg - April

10 Titel rubriek Onbekend maakt onbemind Met meer dan soorten in Vlaanderen zijn paddenstoelen zelfs bij natuurstudiefreaks niet zo populair. Een groot aantal soorten laat zich moeilijk op naam brengen in t veld. Aan de slag gaan met een microscoop om sporen te onderzoeken is voor velen een brug te ver. Het merendeel van de paddenstoelen is gebonden aan bossen. Kijk je enkel in graslanden naar soorten die groter zijn dan 1 cm, dan kom je met een 150-tal soorten wel toe. In Nederland staat 75% van de graslandpaddenstoelen op de Rode Lijst van bedreigde soorten. Door de intensieve landbouw is de oppervlakte aan voedselarme graslanden zo sterk afgenomen dat bermen en tuinen een belangrijke rol vervullen om planten en paddenstoelen die enkel overleven zonder bemesting nog een kans te geven. Paddenstoelen blijken bovendien nog gevoeliger aan vermesting: teveel stikstof en fosfaten zijn nefast. Daarnaast is ook de ouderdom van het grasland voor zwammen van belang. Paddenstoelen zijn gesteld op stabiele, ongestoorde bodems. In kasteeltuinen waar decennialang het zelfde graslandbeheer werd gevoerd, kunnen deze pareltjes al even lang staan zonder dat iemand het weet. Wat is een paddenstoelvriendelijk gazonbeheer? 1. Gebruik geen chemische onkruidverdelgers en/of meststoffen 2. Laat mossen toe in het gazon; wasplaten, aardtongen en knotszwammen houden van mostapijten. 3. Laat bloemen toe in je gazon. Soorten als gewoon biggenkruid, muizenoortje en margriet wijzen er op dat je gazon interessant is voor graslandpaddenstoelen. 4. Hoewel paddenstoelen omver rijden met de grasmaaier geen kwaad kan, is te vaak maaien tijdens het paddenstoelenseizoen niet goed. Laat paddenstoelen de kans krijgen om zich te ontwikkelen, zodat ze hun sporen kunnen verspreiden. Maaisel afvoeren is belangrijk, zo kan je het gazon verder verschralen. Laat na het paddenstoelenseizoen je gazon kort de winter in gaan, zodat de voedingsstoffen van de dode plantenresten niet terug in de bodem worden opgenomen. Wat is het resultaat? Bovenstaande vier tips zijn niet alleen goed voor paddenstoelen maar besparen je ook heel wat tijd en geld. Bovendien zal je op termijn steeds minder moeten maaien en afvoeren. Herkenning Er zijn vier groepen graslandpaddenstoelen die aangeven dat je gazon bij de betere behoort. De meest opvallende groep paddenstoelen zijn de wasplaten, die hun naam danken aan de vettig aanvoelende plaatjes. Wasplaten zijn stevige paddenstoelen die goed tegen de kou kunnen en bij vriesweer nog durven verschijnen. Verder hebben de meeste soorten prachtige kleuren en zijn vrij goed herkenbaar. Satijnzwammen zijn ook plaatjeszwammen, die herkenbaar zijn aan hun roze sporen. Het op naam brengen van soorten uit deze groep is helaas zelfs voor kenners geen pretje. Knotszwammen en aardtongen zijn beide te zien als steeltjes die nauwelijks boven het gras uitsteken. De eerste groep heeft vaak opvallende kleuren zoals geel en oranje, de tweede groep is bijna altijd in het zwart. Meer info over het herkennen van deze groepen vind je op 10 Natuurpunt Kortenberg - April 2016

11 Titel rubriek Foto rechts - Het Gewoon vuurzwammetje, een wasplaat, is te vinden op zuurdere bodems, vaak tussen mos en muizenoortje (de behaarde blaadjes op de foto). Foto onder - Gewoon sneeuwzwammetje is één van de eerste wasplaten die verschijnt bij beginnende verschraling, hier tussen Gewoon biggenkruid en Duizendblad. Onbekend maakt onbemind Foto boven - Wanneer het Muizenoortje ook in bloei staat, valt de Gele knotszwam minder op. Foto links - Papegaaizwammetje is een soort van zwaardere bodems, de kleur kan variëren van geel tot helemaal groen. Een goed kenmerk van deze soort is de slijmerige steel en hoed die dit zwammetje beschermen tegen de vrieskou. Natuurpunt Kortenberg - April

12 Titel rubriek Vrijwilliger in de kijker Vrijwilliger in de kijker Zonder de niet aflatende inzet van vele tientallen vrijwilligers op het terrein zou Natuurpunt Kortenberg nergens staan. Hoog tijd om even te kijken wie die stille en bescheiden krachten zijn. Met deze gloednieuwe rubriek zetten wij er vanaf nu elke keer een vrijwilliger in het zonnetje. En de vrijwilligster die de spits mag afbijten is Kathryn Sheridan. Kathryn Sheridan (39) IS oprichtster en CEO van Sustainability Consult, een communicatie- en PR-bureau gespecialiseerd in duurzaamheid en hernieuwbare materialen. Sustainability Consult is een van de belangrijkste partners en sponsors van Natuurpunt Kortenberg. Dankzij hun steun konden we vorig jaar de mooiste picknickplek van Vlaanderen inhuldigen in het Silsombos. Hoog tijd dus om als blijk van onze waardering deze ondernemende en geëngageerde dame aan jullie voor te stellen. Tekst: Lynn duurzaamheid ons kernthema is, hebben we ons in 2012 aangesloten bij 1% for the Planet. Als lid van deze organisatie schenken we één procent van onze omzet aan Natuurpunt. Ik ben de allereerste Europese ambassadeur voor 1% for the Planet. Hoe is jouw passie voor natuur en duurzaamheid ontstaan? Kan je ons iets meer vertellen over jezelf en je bedrijf? Ik ben geboren in het Verenigd Koninkrijk, maar heb vooral in het buitenland gewoond. Na Parijs, Duitsland en Spanje heb ik 16 jaar in Brussel doorgebracht. Vorig najaar ben ik naar Vlaanderen verhuisd, en nu woon ik in Bertem, vlak bij de bossen. Bij Sustainability Consult geven we aan organisaties communicatieadvies rond duurzaamheid en bio-economie. Omdat Ik ben opgegroeid in de stad, maar dankzij de scouts en veel kampeervakanties heb ik me altijd nauw verbonden gevoeld met de natuur. Brussel heeft wel leuke parken en het Zoniënwoud, maar toch kan je je er heel afgezonderd voelen van de natuur. Ik reis ook veel voor mijn werk, wat het niet makkelijker maakt. De laatste jaren bracht ik mijn vrije tijd meestal door in Vlaanderen: lopen langs de Dijle, groenten plukken in een gemeenschapsboerderij in Herent (De Wakkere Akker ) en genieten van onze 12 Natuurpunt Kortenberg - April 2016

13 Vrijwilliger in de kijker Titel rubriek Natuurpuntprojecten in het Steentjesbos, Mechels Broek en Silsombos. Uit de stad vertrekken en naar het platteland verhuizen was voor mij een logische volgende stap. Hoe heb je Natuurpunt Kortenberg leren kennen? Daar kan ik maar één iets op zeggen: alle mooie dingen beginnen op de picknickbank! Sustainability Consult heeft in juni 2015 de mooiste picknickplek van Vlaanderen gesponsord, en de rest is geschiedenis. Ik kreeg zo n warme welkom van iedereen bij Natuurpunt Kortenberg dat ik al snel het gevoel had mijn plekje op deze planeet gevonden te hebben. Ik geniet heel erg van het vrijwilligerswerk, en van mijn onofficiële rol als vuurmeester op de werkdagen! Hoe zou je jouw betrokkenheid bij Natuurpunt graag zien evolueren? Dit jaar hebben we met 1% van onze omzet bijgedragen tot de aankoop van het Leliehofbezoekerscentrum. Daar ben ik heel opgetogen over. Ik kijk ernaar uit om met veel toewijding verder te werken aan actuele en toekomstige projecten. Ik vind het ook heel leuk om mijn vrienden uit Brussel uit te nodigen naar Vlaanderen en hen te laten zien hoe fantastisch de natuur hier is vooral in het Silsombos. Als we het kinderen niet gemakkelijk maken om op pad te gaan in de natuur, waarom zouden ze dan in de toekomst nog moeite doen om het milieu te beschermen? Zelf heb ik geen kinderen, maar ik heb met veel interesse Het laatste kind in het bos gelezen van Richard Louv. Daarin schrijft hij dat veel kinderen lijden aan een natuurtekortstoornis, met overgewicht, concentratieproblemen en depressies tot gevolg. In een wereld waarin we steeds meer afhankelijk worden van technologie is het voor mij belangrijk om het drukke reilen en zeilen van elke dag te compenseren met wat rust en stilte in de natuur. Wat zou je tegen anderen zeggen om hen aan te zetten tot actie voor een duurzaam en divers leefmilieu? We hebben maar één planeet en wat CO2-uitstoot betreft is de situatie nu al onomkeerbaar. Ik ben ervan overtuigd dat we op lokaal niveau allemaal een bijdrage kunnen leveren en dat al deze bijdragen samen een merkbaar globaal effect zullen hebben. Wat ik heel erg waardeer aan Natuurpunt Kortenberg is dat het een echte gemeenschap is, waarin mensen zorg dragen voor de natuur en voor elkaar. Ik ben zo blij en dankbaar dat ik deze plek mijn thuis kan noemen. Heb je ideeën voor de toekomst? Als pleitbezorger van duurzaamheid en voormalige stadsmus geloof ik sterk in het belang van een vlotte toegang tot de natuur en tot informatie over fauna en flora, wandelingen, enzovoort. Daarom hebben we over de jaren heen mee geïnvesteerd in verschillende infoborden. Natuurpunt Kortenberg - April

14 Nocturne in het Silsombos Het wordt zo langzamerhand een mooie traditie: de nocturnes in juni in Erps-Kwerps. Dit jaar kan je op vrijdag 3 juni in de avondschemer de geheimen van het Silsombos ontdekken. Samen met een natuurgids kan je er de Silsomgraslanden bewonderen in hun volle glorie. Echte koekoeksbloem, margriet, knolsteenbreek, vergeet-me-nietje en ratelaar kleuren het bonte boeket dat de graslanden toont. Maar het zijn vooral de duizenden bosorchissen die er bovenuit steken en de show stelen. Kan het nog mooier? Tijdens de nocturnewandeling hoor je misschien nog wel een kreet van ree, vos, bos- of steenuil. Op de achtergrond duikt het beeld van de Zwarte Madam op: tijd voor legenden en verhalen. Weidebeekjuffers langs de oevers van de Molenbeek vergezellen er de Zwarte Madam. Struinend door de graslanden zal je ook kennismaken met de sprinkhaanzanger en zijn onmiskenbare zang. Vorig jaar werd de nocturne getroffen door een forse onweersbui. We hebben toen nog kans gezien om de aardgaswandeling te doen en tussendoor een infobord te onthullen bij de toen ingewijde bank. De bank en het bord werden gesponsord door Sustainability Consult. Dit was ook onze eerste kennismaking met Kathryn Sheridan, die sindsdien vaak deelneemt aan de activiteiten van Natuurpunt. Degenen die gebleven waren, maakten het zich toch gezellig. Van eerdere jaren herinneren we ons mooie zomeravonden met prachtige wandelingen en gezellig natafelen. Waar en wanneer Dit alles vindt plaats vanaf 19 uur op het Sint-Pietersplein in Erps Kwerps. Wie meer informatie wenst, kan terecht bij Ewoud L Amiral, ewoud.lamiral@natuurpunt.be, Natuurpunt Kortenberg - April 2016

15 Expeditie Natuurpunt In 2016 bestaat Natuurpunt 15 jaar. Naar aanleiding van haar zilveren bruiloft is dit het perfecte excuus om voor de eerste keer een expeditie door de Vlaamse wildernis op gang te trekken. Natuurpunt organiseert op 25 en 26 juni Expeditie Natuurpunt, een uitdaging die je tot in de mooiste natuurgebieden van Vlaanderen brengt. 50 teams van 4 personen hebben kunnen kiezen tussen een kano- fiets of wandelroute. Er zijn vijf verschillende startplaatsen over heel Vlaanderen, en de routes zijn eerder een fysieke uitdaging. Slapen doen de teams zaterdagavond in een natuurgebied en bij hun aankomst zondag wacht hen een slotfeest met bijhorend concert. Op vrijdagavond 10 juni organiseren zij een mooie wandeling en bruisende happening tussen de orchideeën in het Silsombos, voorzien van de nodige geestverruimende drank. We starten in het nieuwe bezoekerscentrum de Groene Vallei, Lelieboomgaardenstraat 60, in Erps- Kwerps vanaf 19.00u. Wie de Groene Vallei in al haar pracht en praal wil ontdekken en de Zwarte Madammen wil steunen is welkom! Ook voor de kinderen voorzien we activiteiten. Inschrijven hoeft niet, een seintje aan Ingrid is wel handig. Nog vragen: pauwels.ingrid1@gmail.com. Om hun engagement voor het project te versterken moeten de teams voor 25 juni 1500 inzamelen. Dit geld wordt integraal gestort aan hun gekozen natuurproject. De inschrijvingen van dit jaar gingen behoorlijk snel en wie wil deelnemen zal tot volgend jaar moeten wachten. Wie nieuwsgierig is naar de ervaringen van de teams, kan de Facebook pagina Expeditie Natuurpunt liken. Ook een bezoekje op de website expeditienatuurpunt.be/ is de moeite waard. Hier vind je de 50 teams die dit jaar deelnemen aan Expeditie Natuurpunt, met een beschrijving van hun team, project en inzamelacties. Kan je op 10 juni niet meewandelen, maar wil je de Groene Vallei steunen? Niet getreurd. Want je kan altijd een online gift doen. De Zwarte Madammen en de Groene Vallei kunnen jullie hiervoor niet genoeg bedanken. Ps. Giften zijn fiscaal aftrekbaar vanaf 40 (als je een gift doet aan eenzelfde organisatie van 50; kost je dat slechts 30, dankzij de fiscus die mee sponsort.) Dit jaar is er ook een team die zich inzet voor de Groene Vallei, namelijk het team De Zwarte Madammen. Hun project kan je bekijken op De zwarte madammen zijn vier straffe madammen die elkaar al geruime tijd kennen en die een gemeenschappelijke liefde voelen voor de Groene Vallei. Momenteel staat hun teller al op Natuurpunt Kortenberg - April

16 Titel rubriek Wistje datjes Wist je dat de snelste vogel ter wereld zich in België nestelt? Of wist je dat een eekhoorntje ouder wordt dan een vos? Of dat de prachtige zeearend afgelopen winter te spotten was in Oud-Heverlee? Deze gloednieuwe rubriek wil de natuur in je buurt meer toelichten, maar ook mensen meer bewust maken van de natuur in Vlaanderen. Ook dichtbij huis valt er nog heel wat te ontdekken. Heb je een vraag over de natuur? Stuur dan een mailtje naar en wie weet staat jouw vraag wel in de volgende editie van de Kaardebol. Brussel, de thuishaven van 12 koppels slechtvalken Met meer dan 400km/u kunnen slechtvalken zich op hun prooi storten, en hierdoor kan je slechtvalken de snelste vogel ter wereld noemen. Na bijna verdwenen te zijn uit Europa en Noord-Amerika, is deze roofvogel sinds 1994 terug te vinden in België. Het eerste gesignaliseerde koppeltje in België nestelde zich in één van de koeltorens van de kerncentrale van Tihange, in de Maasvallei. In 2015 werden er tussen 145 en 155 koppeltjes gemeld in België, waardoor we kunnen spreken van een indrukwekkende terugkeer. In de lente van 2004 installeerde zich een koppel op de top van de noordelijke toren van de Sint-Michiels en Sint-Goedelekathedraal, in het hartje van Brussel. Het aantal slechtvalken in Brussel steeg jaar na jaar, en in 2015 zijn er in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 12 koppels geteld. Sinds 2016 kan je twee families slechtvalken observeren. Het koppel op de Sint-Michiels en Sint- Goedelekathedraal is zeer opmerkelijk omdat het vrouwtje ondertussen al 14 jaar oud is, en 5 eieren heeft gelegd! Het tweede koppel slechtvalken heeft een nest gelegd bovenop de toren van het gemeentehuis in Sint-Pieters-Woluwe. Ben je benieuwd hoe de families het teweegbrengen? Neem dan eens een kijkje op be.via camerasystemen kan je het prachtige spektakel van dichtbij bekijken. Het uitkomen van de eitjes, het opgroeien van de kuikens en tot slot het uitvliegen van de jonge valken, zijn allemaal natuurverschijnselen die in de Vlaamse natuur te vinden zijn. Stel je vraag Heb je een vraag over de natuur? Wil je graag je tuin vogelvriendelijk maken, maar heb je geen idee hoe? Ben je benieuwd naar de bevertoestand in je buurt? Stuur een mailtje naar sarah.peeters@ natuurpunt.be, en wie weet zie je jouw vraag wel uitgelicht in de volgende editie van de Kaardebol. 16 Natuurpunt Kortenberg - April 2016

17 Wist je dat? Cursus klimaat & gidsen Titel rubriek Klimaatverandering blijft een heet hangijzer. Hoe het klimaat verandert, zien we nu al. Wereldwijd worden dieren en planten bedreigd en ook in de natuur zien we verschuivingen. Niet alleen fauna en flora, maar ook mensen ondervinden effect van klimaatverandering. Daarnaast zet de mens ook stappen om de klimaatverandering terug te dringen of zich door verschillende maatregelen aan te passen aan het veranderende klimaat. We zetten je als gids op weg om het thema klimaatverandering te brengen voor een breed publiek. In 6 interactieve lessen en 1 excursie maken we je wegwijs in de thema s klimaat en klimaatverandering. Je krijgt tips om als klimaatambassadeur anderen te inspireren. Thema s Hoe en wat van Klimaat? Gevolgen voor fauna, flora en de mens Aanpassing en vermindering Hoe breng je het verhaal van klimaatverandering? Klimaatverandering in het Zuiden Klimaatverandering in de praktijk Wandeling met klimaatproevers Voor wie? Iedereen is welkom met interesse voor klimaat. Natuurgidsen zowel als niet natuurgidsen. Inschrijvingen Via Na bevestiging van je digitale inschrijving kan je het inschrijvingsbedrag van 42 euro overschrijven op rekening KREDBEBB BE t.n.v. Natuurpunt CVN met vermelding van Cursus Klimaat en gidsen Kortenberg naam cursist. Info: Melina Kyametis, , melina.kyametis@cvn.natuurpunt.be Deze cursus is een organisatie van Natuurpunt CVN met de financiële steun van de Provincie Vlaams- Brabant en de Gemeente Kortenberg. De cursus is tot stand gekomen door een samenwerking met de Provincie Vlaams- Brabant, Gemeente Kortenberg, , Steven Vromman, Natuurpunt Kortenberg en Regionaal Landschap Dijleland vzw. Wanneer? Dinsdagen 13, 20 en 27 september, 4, 11 en 18 oktober tussen 19 en 22 uur; zaterdag 29 oktober van 14 tot 16 uur. Waar? Bezoekerscentrum Groene Vallei, Lelieboomgaardstraat 60, 3071 Erps -Kwerps Natuurpunt Kortenberg - April

18 Soort in de kijker Orchideeën in de kijker De plantenrijkdom van de Groene Vallei behoort tot de Europese top. De aanwezigheid van kwel (opstuwend grondwater) zorgt voor natte gronden, die bovendien op heel wat plaatsen kalk bevatten. Op die kalkrijke vochtige graslanden groeien zeldzame soorten zoals orchideeën, die er dankzij het natuurbeheer welig groeien. Hoewel de wilde orchideeën in Vlaanderen niet zo opvallend zijn als hun tropische tegenhangers of hun broeders die je in de bloemenwinkel aantreft, behoren ze wel tot de meest mystieke, aantrekkelijke en helaas ook zeldzame soorten van onze flora. Toevallig wordt de Groene vallei het orchideeënparadijs van Vlaanderen genoemd. Graag laten we je kennismaken met enkele pronkstukken die je in de Groene Vallei kan aantreffen. Bosorchis (Dactylorhiza fuchsii) De bosorchis in ongetwijfeld het pronkstuk van de Groene Vallei. In het Silsombos groeien er ondertussen al duizenden van deze prachtige orchideeën, maar ook in de Rotte Gaten en de Molenbeekvallei kan je er op je pad aantreffen. De bloem van de Bosorchis is bleekroze of witachtig en bezit donkerrode vlekken. De bloemen vormen een dichte aar en elke plant draagt zeven tot twaalf donkergevlekte bladen. De hoogte van de plant is cm en ze bloeit in de maanden mei, juni en juli. In Nederland en België is deze bloem wettelijk beschermd. Grote muggenorchis (Gymnadenia conopsea) Met een hoogte van 45 tot 60 cm en opvallend roze bloemen kan je de grote muggenorchis moeilijk over het hoofd zien. Helaas is die orchideeënsoort sterk achteruit gegaan en momenteel enkel nog te zien in natuurgebieden. In 2009 is ze voor het eerst opgedoken in het Silsombos, mogelijk is het zaad van het Torfbroek overgewaaid. De lippen hebben drie lobben met één langere lip in het centrum van de bloem. De sterke, zoete geur van de bloemen trekt veel insecten aan en ze worden bijna uitsluitend bestoven door vlinders. De bloeiperiode is van juni tot augustus. Deze orchidee kan verward worden met hondskruid. 18 Natuurpunt Kortenberg - April 2016

19 Soort in de kijker Bergnachtorchis (Plantanthera chlorantha) Door zijn slanke, groenwitte uiterlijk valt de bergnachtorchis overdag voor het menselijke oog niet makkelijk op. s Nachts geuren de bloemen echter heerlijk om nachtvlinders aan te trekken, die ook voor de bestuiving zorgen. De bergnachtorchis is een uiterst zeldzame orchideeënsoort die in 2010 voor het eerst in het Silsombos werd opgemerkt. Moeraswespenorchis (Epipactis palustris) Bijenorchis (Ophrys apifera) In moerassen, duinvalleien, natte graslanden en valleien waar kalkhoudend grondwater voorkomt, kan je de statige moeraswespenorchis ontdekken. Deze prachtig orchidee breidt zich uit via een wortelstok, waardoor je soms honderden tot duizenden exemplaren op één plek kan aantreffen. De moeraswespenorchis is een in Vlaanderen sterk bedreigde orchideesoort. Ze was aanvankelijk enkel te vinden in het Torfbroek, maar sinds 2013 vertoeft deze orchidee ook in het Silsombos. De bloeiperiode is van juni tot juli. De bijenorchis behoort tot de kampioenen van mimicry, de kunst om een dier of plant na te bootsen. De soort produceert immers geen nectar om insecten te lokken, maar tracht mannelijke wilde bijen te verleiden om met de bloem te paren en op die manier het stuifmeel te verspreiden. De Nederlandse naam wordt ook ontleend aan het feit dat de onderste lip op een honingbij lijkt. De bloemen staan verspreid langs de stengel en de plant wordt tot 50 cm hoog. De bloeiperiode loopt van begin juni tot midden juli. Natuurpunt Kortenberg - April

20 Titel rubriek Brede orchis (Dactylorhiza majalis) Voor de introductie van kunstmest was de brede orchis geen ongewone verschijning in Vlaanderen. Vandaag is de soort enkel nog in natuurgebieden te bewonderen. Het is een cm hoge plant en de bloemen zijn donkerpaars en tweezijdig symmetrisch. De brede orchis verspreid stoffijn zaad Dankzij een uitgekiemd maaibeheer zijn er nu enkele honderden exemplaren die de hooilanden in het Silsombos paars kleuren. De bloeiperiode is van eind mei tot begin juli. De brede wespenorchis Een snel opvallende orchideeënsoort is de brede wespenorchis, juist omdat deze soort ook op beschaduwde plaatsen in de meer stedelijke omgeving gevonden kan worden, bijvoorbeeld aan de voet van bomen die in een laan geplant zijn. De planten kunnen behoorlijk fors zijn en hebben als ze oud genoeg zijn tijdens de bloei een flinke aarvormige tros bloemen. De kleur van de bloemen is variabel van licht groengeel tot rood. Je kan hem overal in Kortenberg aantreffen. Grote keverorchis (Neottia ovata) De grote keverorchis, met zijn geelgroene bloemen, behoort tot de minst opvallende wilde orchideeën in Vlaanderen. Je kan hem aantreffen in bossen en op grazige plekken in het Silsombos, de Rotte Gaten en de Molenbeekvallei. De soort is makkelijk te herkennen aan de 2 tegenoverstaande bladeren aan de voet van de stengel. De geelgroene bloemen vormen een lange aarvormige tros. Deze orchidee wordt door een scala aan insecten bestoven en staat in de maanden mei en juni in bloei. 20 Natuurpunt Kortenberg - April 2016

21 Activiteiten Activiteiten Titel rubriek Alle verplaatsingen gebeuren met de eigen wagen, tenzij anders vermeld. Uiteraard trachten we zoveel mogelijk te carpoolen om het milieu te sparen. Mensen die niet over een wagen beschikken, vinden doorgaans wel een plaatsje bij een bereidwillige chauffeur. Men betaalt dan 0,10 per km aan de verantwoordelijke, die het ingezamelde geld gelijk onder de chauffeurs verdeelt. ZATERDAG 14 MEI: VROEGE VOGELWANDELING (SILSOMBOS) Derde vogelwandeling Vroege Vogels met Jean-Paul Martens en Lieve Lebegge in het mooiste deel van het Silsombos in Kortenberg. We verwachten hier het vogelbestand van de eerste wandeling in de Rotte Gaten opnieuw te horen (17 soorten). Ook orchideeën en bijzondere planten krijgen onze aandacht. Wie meer wil, kan daarna mee naar het Warandebos en de abdij van Kortenberg voor parkvogels. Wandelafstand: 4 à 5 km. Voorzie zeker laarzen bij regenweer de dagen ervoor. Afspraak: om 7.30 uur op het Sint-Pietersplein in Erps-Kwerps Info: jean.paul.martens@pandora.be ZONDAG 15 MEI: MEIORCHISSEN-DAUWTRIP (ERPS-KWERPS) Hoewel de wilde orchideeën in Vlaanderen niet zo opvallend zijn als hun tropische tegenhangers of de soorten die je in de bloemenwinkel vaak aantreft, behoren ze wel tot de meest mystieke, aantrekkelijke en helaas ook zeldzame soorten van onze flora. In Kortenberg tellen we 8 soorten. Tijdens deze wandeling kan je kennis maken met de twee vroegst bloeiende soorten van het Silsombos: de brede orchis en de grote keverorchis. De wandeling duurt ongeveer 2,5 uur. Afspraak: om 9 uur op het Sint-Pietersplein in Erps-Kwerps Info: Ewoud L Amiral, ewoud.lamiral@natuurpunt.be, ZONDAG 22 MEI: FIETSTOCHT VAN BERTEM NAAR ERPS-KWERPS Na het succes van vorig jaar en de vele positieve reacties organiseert Natuurpunt Bertem dit jaar opnieuw De Fietseling : een fietstocht van Bertem naar het Silsombos in Erps- Kwerps. Daar zal een gids de groep opwachten voor een kennismaking met het gebied. De wandeling duurt 2 à 2,5 uur. Afspraak: om 14 uur op het Dorpsplein in Bertem Info: Myriam Middelkamp, Natuurpunt Kortenberg - April

22 Titel rubriek Activiteiten Activiteiten VRIJDAG 3 JUNI: ORCHIS-NOCTURNE IN HET SILSOMBOS In de avondschemer verkennen we de geheimen van het Silsombos, met als hoogtepunt de duizenden bosorchissen. Wie weet vangen we wel een kreet op van ree, vos, bos- of steenuil. Voor meer informatie over deze activiteit, zie p 14 van dit tijdschrift. Afspraak: vanaf 19 uur op het Sint-Pietersplein in Erps-Kwerps Info: Ewoud L Amiral, ewoud.lamiral@natuurpunt.be, Meebrengen: scherp mes en schrijfgerei. ZONDAG 5 JUNI: OPEN TUINENDAG IN DE GROENE VALLEI Dertien tuinen in de Groene Vallei openen hun poorten voor wie graag wil ontdekken wat je zelf in je tuin kan doen voor de natuur. Voor meer informatie over deze activiteit, zie p4 van dit tijdschrift. Afspraak: tussen 10 en 18 uur, Klavertje Vier, Winkselsesteenweg 82, Herent Info: Patrick Luyten, patrick.luyten@pandora.be, VRIJDAGAVOND 1O JUNI AVONDWANDELING IN HET SILSOMBOS De Zwarte Madammen zijn vier vrouwen met een hart voor de Groene Vallei. Ze doen mee met Expeditie Natuurpunt (zie p. 15 van dit tijdschrift). Steun hun deelname en kom wandelen tussen de orchideeën van het Silsombos! Afspraak: om 19 uur aan het Bezoekerscentrum Groene vallei, Lelieboomgaardenstraat 60, Erps-Kwerps Info: Ingrid Pauwels, pauwels.ingrid1@gmail.com 22 Natuurpunt Kortenberg - April 2016

23 Activiteiten Activiteiten Titel rubriek ZONDAG 12 JUNI: ORCHIDEEËNWANDELING IN HET SILSOMBOS Wandeling van ongeveer 1,5 uur tussen de orchideeën in het Silsombos onder begeleiding van Danni De Laere. Laarzen of goede stapschoenen zijn aangewezen. Afspraak: om 10 uur aan het einde van de Lelieboomgaardenstraat, Erps-Kwerps Info: Ewoud L Amiral, ewoud.lamiral@natuurpunt.be, ZONDAG 19 JUNI: ORCHIDEEËNWANDELING IN MEERBEEK In deze wandeling van ongeveer twee uur trekken we erop uit om de orchideeën van het natuurgebied de Rotte Gaten (vlak bij hartje Meerbeek) te bezichtigen. Afspraak: om 14 uur aan de kerk van Meerbeek (Sint-Antoniusstraat) Info: Paul van Leest, paul.vanleest@proximus.be, ZATERDAG 25 EN ZONDAG 26 JUNI JNM-RANGERWEEKEND IN KAMPENHOUT JNM, de Jeugdbond voor Natuur en Milieu, is een jeugdbeweging voor iedereen van 7 tot 26 jaar die zich goed voelt in de natuur en zijn schouders niet ophaalt voor het milieu. JNM organiseert een rangerweekend in De Kampenhoeve in Kampenhout. Inschrijven is verplicht en kan van 16 mei tot 20 juni. Info: Barbara Bollue, barbara.bollue@ gmail.com, ZATERDAG 26 JUNI: VOETTOCHT NOSSEGEM - LEUVEN We nemen de bus van Nossegem naar halte De Sigaar en wandelen te voet terug. De wandelafstand bedraagt 10 km. Daarna volgt een bezoek aan de Parkfeesten in Sterrebeek. Afspraak: busvertrek om u. aan bushalte Colruyt in Nossegem Info: Roger De Cleen, roger.magda@skynet.be Natuurpunt Kortenberg - April

24 Titel rubriek Activiteiten Activiteiten ZONDAG 3 JULI: OPENING BEZOEKERSCENTRUM (ERPS-KWERPS) Het is zover: het bezoekerscentrum van de Groene Vallei opent zijn deuren. Kom zeker een kijkje nemen! Voor meer informatie over deze activiteit, zie p. van dit tijdschrift. Afspraak: Lelieboomgaardenstraat 60, Erps-Kwerps (uren worden later bekendgemaakt) Info: Ewoud L Amiral, ewoud.lamiral@natuurpunt.be, OPROEP STAPPENCLASH Op 30 april gaat in Vlaanderen de stappenclash van start, en ook Kortenberg doet mee aan de strijd tussen de gemeenten! Voor het officiële startschot van de stappenclash, organiseren we een stappenstartwandeling. We nodigen jullie graag uit om als ervaren wandelaars de stappenclash mee in te zetten! De wandeling brengt ons langs verschillende plaatsen in Erps-Kwerps, met een gezonde afwisseling tussen Silsombos, dorpslanen en weiland. De wandeling is zo n 8 kilometer. Uiteraard nodigen we je ook uit om je online te registreren via om zo Kortenberg mee naar de overwinning te stappen. Verspreid deze informatie, zo trekken we er samen op uit om Kortenberg in beweging te krijgen! Iedereen is hartelijk welkom op 30 april om 14 u, op de parking aan de Sint- Pieterskerk in Kwerps, Sint-Pietersplein 1, Kwerps (Erps-Kwerps). Inschrijven is niet nodig. Voorzie zeker goede stapschoenen of laarzen. 24 Natuurpunt Kortenberg - April 2016