Mat. 20, preek - NGKE

Transcriptie

1 Mat. 20, preek - NGKE Wie is dat? Jezus in Hollywood, ik vind het een prachtige foto. Je ziet de mensen op het trottoir kijken: wie is dát nu? In hun blik een vreemde mengeling van nieuwsgierigheid en vervreemding. Jezus, wat is dat nu?, iemand zou het letterlijk zo kunnen zeggen, zonder te beseffen dat hij het over Jezus heeft. Jezus is heel onbekend en toch ligt zijn naam op de lippen van veel mensen. Vervreemding en nieuwsgierigheid zo staan veel niet-christenen tegenwoordig tegenover Jezus is mijn inschatting. Als je Jezus op een waarderingsschaal zou zetten van de meerderheid van de mensen in de cultuur waarin we leven, zou hij voor veel mensen volgens mij ergens in het midden uitkomen. Van raar : (lachend) Jezus dat is toch die man die op het water kon lopen? tot: de bijbel is natuurlijk een boek vol ellende en geweld, maar zoals Jezus die overspelige vrouw 1 niet veroordeeld, volgens mij kunnen we daar allemaal wat mee! 1 Remco Veldhuis bij Pauw 30 maart

2 2 Wij leven midden in een samenleving die hier vreemd tegenover staat. Als mensen van het boek, dat volgens anderen vol staat met ellende en geweld. Als volgelingen van Jezus waar je toch wel wat mee kunt? Daarom is mijn vraag aan jullie vanmiddag: Wie is Jezus? Wie is Jezus? Wat een vreemde vraag? Dat is toch heel duidelijk voor ons! Op ónze waarderingsschaal staat onze Heer Jezus helemaal aan de pluskant. Positiever kan niet denk ik. Die plaats heeft de Heer Jezus van jongs af aan onder ons gekregen. Dat gaat voor velen van ons terug op de vroegste herinneringen uit onze kindertijd. Geen twijfel mogelijk. En onder elkaar kunnen we daar gloedvol van getuigen. Jezus heeft voor ons geleden. Hij stierf voor onze zonden. Wij worden er lyrisch van: Jezus, leven van ons leven, Jezus, dood van onze dood, Gij hebt U voor ons gegeven, Gij neemt op U angst en nood, Gij moet sterven aan uw lijden om ons leven te bevrijden. Duizend, duizendmaal, o Heer, 2 zij U daarvoor dank en eer. Maar, zoals ik al zei, wij leven in een samenleving, waarin velen zonder de Heer Jezus opgroeien. Hier en daar een hap en en snap over Hem horen. Ze zeggen dat t ie op water kon lopen. t Schijnt wel een wijze leraar geweest te zijn. Maar verder weten veel mensen niet veel van Hem. t Is weer bijna Pasen, het grote feest van ons christenen. En dan komt Jezus weer voorbij, ook bij de niet christenen. En nadenkend over Jezus, komen er allerlei vragen op. Waarom moest Jezus sterven? En dan kan het zomaar zijn dat iemand denkt: hé mijn collega is christen, Ik zal het hem/haar eens vragen! En wij zijn in de tijd van Pasen, ook vol van onze Heer Jezus, en willen daar graag iets over vertellen. Wat zouden jullie dan zeggen? [denk daar eens kort over na en deel het dan met je buurman/vrouw] Is het zoiets als Hij stierf voor onze zonden! Zodat wij niet verloren gaan, maar voor eeuwig zullen leven? 2 Gezang 182,1 Liedboek voor de kerken (1973)

3 3 Binnen onze gemeente zou dat antwoord direct begrepen worden en dankbaar beaamd worden: Amen;. Maar daarbuiten blijkt het dan ineens onbegrijpelijke codetaal te zijn. Je ontmoet geen begrip maar je krijgt als reactie: Maar zo slecht zijn mensen toch niet? Mensen zijn best van goede wil, van veel mensen mag je toch best wel wat verwachten! Als jij zegt: Nee hoor mensen zijn slecht? Echt waar! Krijg je als reactie: Ik ook dan? en je ziet gesprekspartner ahaken. wat een zwartgallige kijk op mensen, heb jij. of (heel anders) Hoe zo moest Jezus sterven? Kan God niet gewoon vergeven? Zonder dat er voor gestorven hoeft te worden. Dat doe ik toch ook wel eens? of nog anders: Wat voor vader is dat, die zijn zoon opoffert? Jouw positieve geloofsovertuiging als het om de Heer Jezus gaat, blijkt voor een ander helemaal niet overtuigend. Wat voor jou duidelijk is, is voor hen onbegrijpelijk. Een oude vraag Is het de anderen nog uit te leggen?, broers en zussen Of moet ik eigenlijk vragen: heb je het zelf zo begrepen, dat je het echt kunt uitleggen? Of is het ook voor ons codetaal. De vraag naar wie Jezus is, is al heel oud. Ook onder zijn eerste leerlingen leefden heel verschillende gedachten over Wie Jezus eigenlijk was? Moet je eens meekijken wat er hier in de tekst gebeurt? Voor de derde keer probeert de Heer Jezus zijn leerlingen voor te bereiden op wat er gaat gebeuren. Deze keer duidelijker en met meer details dan ooit eerder. Jeruzalem, de uitlevering aan de hogepriesters en schriftgeleerden, de terdoodveroordeling, de rol van de heidenen, de spot, de geseling en de kruisiging én ook de opstanding. (17-19). Het is de complete blauwdruk van de gebeurtenissen met Pasen. En dan gebeurt er iets heel vreemds. Zijn ernstige boodschap wordt compleet genegeerd door zijn leerlingen. Het is alsof ze hem niet gehoord hebben. Zoals op de foto [sheet] het kruis staat aan de horizon, maar zij lopen a.h.w. door alsof er niets te zien is, zelfs niet wanneer Jezus hen erop wijst: Kijk eens daar gaan we heen. Ze hebben een heel ander beeld van de toekomst, zo anders dat de boodschap van de Heer Jezus bij hen eenvoudig niet landt. Jakobus en Johannes zijn met een heel andere toekomst bezig. Ze schuiven hun moeder naar voren,

4 4 om Jezus om belangrijke ministersposten te vragen. Links en rechts dat zijn de ereplaatsen (21). Alle leerlingen denken zo, anders zouden ze niet zo kwaad geweest zijn op Johannes en Jakobus (24) Maar zij waren gewoon eerder met hun vraag. Dat zegt iets over hun verwachting van wat er gebeuren zal. (1) Als Jezus koning wordt betekent dit dat Hij de macht overneemt, een andere machthebber in plaats van de oude machthebbers wordt. Zo wordt Israël bevrijdt van de bezettende macht. M.a.w. het belangrijkste wat Jezus moet doen -in hun ogen- is de controle krijgen. Als Israël maar vrij is van die machthebbers, is alles opgelost. (2) Dat zegt ook iets over hoe zij zichzelf zien. Met ons is niet zoveel mis, zeker niet omdat wij bij de goede partij horen. Niet alle mensen zijn slecht!, moet je maar denken Wij zullen de nieuwe elite worden en met Jezus heersen. (22) wij kunnen de beker met hem drinken, in hun besef is dat zoiets als toasten aan het staatsbanket? Zij hebben geen idee van het lijden dat er mee bedoeld is. Voor hen is het heel moeilijk te begrijpen, dat de Heer Jezus een veel groter probleem op moet lossen, dat niet met macht op te lossen is, maar alleen door het lijden. Macht, politiek en militair, is nooit meer dan een noodoplossing, en vaak veel eerder een onderdeel van het probleem (25). De Heer Jezus moet de oorzaak van het kwaad opruimen, dat gaat veel dieper. Dat zit niet allereerst in de Romeinse staat (het systeem), maar in de mensen, in álle mensen, ook in de Israëlieten. Ook in jou en mij! Onze vervreemding van God is de oorzaak van alle kwaad. Zelfs zij die God kennen -zoals vele Israëlieten- zijn toch van Gods bedoelingen vervreemd geraakt. Gevangen geraakt in het spel om de macht. Kijk maar naar de hogepriesters Kijk maar naar Jezus eigen leerlingen, zelfs zij. Ieder mens -zonder God- is immers zo beschadigd dat hij de controle probeert te krijgen, maar dat onderdrukking en misbruik het uiteindelijke gevolg zijn. Dat is nog zo. Macht corrumpeert en niet zelden. Maar het is mensen niet zomaar gegeven om jezelf als het probleem te kunnen zien. De discipelen ook niet. De Heer Jezus zet de wereld van zijn leerlingen op de kop. Ik ga de controle niet overnemen, ik ga die eerst helemaal verliezen. en ga zo in jullie plaats staan. sterf voor jullie en sta weer op. Zo alleen kan ik de schade herstellen, die er in jullie is ontstaan, toen je losraakte van God. Daarvoor moet ik niet heersen, daarvoor moet ik juist dienen. Geen macht uitoefenen, maar macht verdragen. (28) Een prijs die niet aan God betaald wordt, maar door God betaald wordt.

5 5 Want ik ben Gods Zoon en God heeft jullie te lief om jullie hierin te laten. Hij betaalt de prijs die wij zelf niet kunnen betalen. En jullie, mijn leerlingen moeten in mijn voetsporen gaan, om niet te heersen maar te dienen. Het lijden te dragen totdat het genoeg is. De belangrijkste plaatsen in mijn koninkrijk zijn voor hen, die er niet voor terugschrikken net als mij te dienen en het lijden te dragen. Dat is een heel verhaal. Zullen ze deze keer wel begrepen hebben, die leerlingen van Jezus? Ze hebben het later wel meegemaakt toen ze net als Jezus uit de beker van het lijden dronken (22). Jakobus als martelaar, al in in het begin van de geschiedenis van de kerk in Jeruzalem. Johannes als Apostel die als apostel leefde en als gevangen stierf? Wie Jezus niet is? Broers en zussen, al leven wij generaties later, wij zijn niet zoveel anders dan die eerste leerlingen. Wij zijn liever overwinnaars met Christus, en delen liever met Hem in de buit zoals genezing en groei en dat soort dingen. Dan dat we echt zien dat wij nog onder de zonde hebben te lijden en Jezus moeten volgen door te dienen. Bescheiden doordat we weten dat we zelf ook nog zondig zijn., niet alleen helpen, maar ook onbegrip verdragen en dan toch in stijl van de Heer blijven reageren. Overwinnen is gemakkelijker dan dienen. Dienen is moeilijker en dienen is onze taak! Tot de eindoverwinning. En onze van het evangelie vervreemde tijdgenoten begrijpen er nog minder van. Mensen zijn best van goede wil, zeggen zij. Zichzelf als medeverantwoordelijk voor het kwaad zien, kunnen zij maar moeilijk. Zeker niet structureel. Zeker ook niet iedereen. Kan God niet gewoon vergeven? vinden ze. want ze zijn zich niet bewust van de schade die er is ontstaan in de relaties met God, medemensen, de aarde en zichzelf Die moet toch echt hersteld en betaald worden, het kwaad moet echt weg, willen we er op de nieuwe aarde niet opnieuw tegen aanlopen. Dat heeft een prijs. Welke vader vraagt zo n offer van zijn zoon? Ze hebben een negatief beeld van God: een wreker die betaling eist. Net zoals in de gelijkenis dat u maait waar u niet hebt gezaaid en oogst waar u niet hebt geplant, (Matt. 25:24 NBV) Maar ze weten niet meer hoe verbonden Vader en Zoon zijn. Dat de Zoon deze taak vrijwillig op zich neemt. en ze beseffen niet dat Vader lijdt onder het offer van zijn Zoon. en eenmaal volbracht, de Vader Hem daarom eert.

6 6 Misschien moet we beseffen dat moderne tijdgenoten te ver verwijderd zijn geraakt van de Bijbel, en een heel ander idee hebben gekregen van de oorzaak van de ellende, van hun eigen rol daarin en van God. Zichzelf als oorzaak van de ellende in de wereld zien kost hen moeite, maar net als allen zijn ook zij slachtoffer van ellende die er nog is. Wil je iets over Jezus uitleggen, begin dan maar bij die ellende. Die zullen ook zij heel vaak best herkennen. Dat deden de makers van dit filmpje, een eigentijdse uitleg van wat Jezus voor ons heeft gedaan. De oude woorden, met nieuwe beelden. [Met excuses voor de vertaling van de ondertiteling] Een nieuw manier van vertellen en ik denk dat dit nodig is. Dit is het Lam, dat onze zonden draagt, voor ons geslacht: wij mogen weten van de belofte dat wie Hem gelooft bij het kruis vergeving vindt. Amen. (c) Wieb Dijksterhuis, april 2017 Vragen: 1. Probeer jij het lijden en sterven van Jezus wel eens aan een ander uit te leggen? Wat zijn je ervaringen daarmee? 2. Is de Heer Jezus voor jou vooral de overwinnaar, de voldoener of het voorbeeld? 3. Hoe zie jij jezelf als het gaat om de ellende in de wereld? Als slachtoffer of als dader? 4. Snap jij het lijden en sterven van de Heer Jezus? 5. Wat zou je willen zeggen tegen de predikant in reactie op zijn preek? 6. Waar zou je nog wel eens meer over willen horen?