Zwangerschapsbeëindiging

Transcriptie

1 Zwangerschapsbeëindiging T +32(0) F +32(0) info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken Medisch Centrum André Dumont Stalenstraat 2a B 3600 Genk

2 VOORWOORD De mededeling dat bij onderzoek tijdens de zwangerschap iets afwijkends is gevonden, komt meestal onverwacht en zal bij veel aanstaande ouders een schok veroorzaken. Het valt dan niet mee om alle informatie die gegeven wordt goed in u op te nemen. Daarom zal over het algemeen een tweede gesprek volgen op een later tijdstip. U kunt dan alles eerst eens overdenken en in het vervolggesprek meer gerichte vragen stellen. Een afwijkende bevinding kan zodanig ernstig zijn dat u besluit de zwangerschap te beëindigen. Met deze brochure willen we u een schriftelijke ondersteuning bieden, zodat u zich op een rustig moment voor de opname kan informeren over hoe het zorgproces rond zwangerschapsafbreking in ons ziekenhuis verloopt. Zowel praktische als emotionele zaken komen aan bod. INHOUDSTAFEL 1. Keuze uitdragen of beëindigen van een zwangerschap 3 2. Zwangerschapsbeëindiging 3 3. Pijnbestrijding 5 4. Begeleiding 5 5. Afscheid nemen 6 6. Aangifte/Begrafenis/ Crematie 7 7. Postpartum 8 8. Toestemming tot nader onderzoek 9 9. Toestemming consult klinische Genetica Psychologische ondersteuning Lotgenotencontact Literatuurlijst Inhoudsverantwoordelijke: prof. dr. E. De Jonge (Gynaecoloog) November Ziekenhuis Oost-Limburg l Brochure: BR Zwangerschapsbeëindiging

3 01 KEUZE UITDRAGEN OF BEËINDIGEN VAN EEN ZWANGERSCHAP Het beëindigen van een zwangerschap kan tot de 24e week. Alleen in heel uitzonderlijke en strikt omschreven situaties is afbreking van een zwangerschap na de 24e week mogelijk, mits goedkeuring van de Ethische Commissie. Tussen het horen van de afwijkende uitslag en het beëindigen van de zwangerschap moet wettelijk een bedenktijd van 6 dagen in acht genomen worden. Een afwijkende uitslag kan u het gevoel geven we hebben geen keuze, we moeten wel afbreken. Dit is echter niet juist. U heeft de keuze om het probleem waar u mee geconfronteerd wordt op te lossen op de manier die het beste bij u past. Dit kan zowel het uitdragen als het beëindigen van uw zwangerschap inhouden. 02 ZWANGER- SCHAPSBEËIN- DIGING De methode die gekozen wordt om een zwangerschap te beëindigen hangt af van de termijn van de zwangerschap. Tot ongeveer 12 weken zwangerschap zijn er 2 mogelijkheden. Uw dokter kan beslissen tot een behandeling met medicatie of het uitvoeren van een curettage. Een curettage gebeurt onder algemene narcose in de operatiekamer. Als er geen complicaties zijn, kunt u in de loop van de dag weer naar huis. Wanneer u veel bloedverlies zou hebben en een bloedtransfusie nodig is, verlengt dat uw verblijf in het ziekenhuis. Een zeldzame complicatie is het perforeren (doorsteken) van de baarmoeder tijdens de ingreep, ook dan zult u langer opgenomen blijven. Brochure: BR Zwangerschapsbeëindiging l Ziekenhuis Oost-Limburg 3

4 Ouders ervaren de korte opnameduur en het ondergaan van een zwangerschapsbeëindiging onder narcose in eerste instantie vaak als positief. Echter het ontbreken van een eigen herinnering kan het verwerkingsproces bemoeilijken. Neem de tijd om ook hier goed over na te denken. Voor 24 weken zwangerschap wordt meestal gekozen voor een inleiding met medicatie in te nemen per os (via de mond). Dit is de meest gebruikte methode. U wordt 48 uur na het innemen van de medicatie opgenomen in het ziekenhuis. U mag zich aanmelden via de dienst spoedgevallen met verwijskaart en wordt doorverwezen naar de verloskamer (eerste verdieping locatie A 1.11). De tijd die nodig is om uw kind geboren te laten worden is niet van te voren aan te geven. Dit varieert tussen de 1 en 3 dagen, een enkele keer is meer tijd nodig. Gedurende deze tijd blijft u opgenomen in de verloskamer, uw partner kan permanent bij u blijven. Als er geen complicaties zijn, kunt u meestal 1 nacht na de geboorte van jullie kindje weer naar huis. Wanneer de placenta niet spontaan geboren wordt, maar operatief verwijderd moet worden of wanneer u veel bloed verliest en een bloedtransfusie nodig heeft, wordt uw verblijf in het ziekenhuis langer. De bevalling wordt ingeleid met vaginale tabletten en een infuus. 4 Ziekenhuis Oost-Limburg l Brochure: BR Zwangerschapsbeëindiging

5 03 PIJNBE- STRIJDING Wanneer de weeën pijn veroorzaken, is het mogelijk de pijn te verlichten door middel van een ruggenprik die door een anesthesist geplaatst wordt. Hoeveel pijn acceptabel is voor iemand is heel persoonlijk, vraag daarom naar pijnstilling als u daar behoefte aan heeft. 04 BEGELEIDING Het proces van afstand doen van uw kind is een emotioneel en pijnlijk proces. De vroedvrouwen van de verloskamers, uw behandelende arts en betrokkenen van het prenatale team zullen u waar mogelijk en wenselijk ondersteuning bieden. Brochure: BR Zwangerschapsbeëindiging l Ziekenhuis Oost-Limburg 5

6 05 AFSCHEID NEMEN Het is belangrijk uw kindje te zien en er afscheid van te nemen. In eerste instantie ervaren ouders vaak weerstand als het belang om hun kindje te zien, vast te houden en afscheid te nemen besproken wordt. Onze ervaring is dat ouders achteraf juist erg blij zijn dat ze afscheid hebben kunnen nemen van hun kindje en er in hun herinnering een beeld van hebben kunnen vormen. Het kindje een naam geven helpt bij het verwerken van het verlies, immers een naam betekent erkenning. U kunt overwegen om na de geboorte uw omgeving te berichten over het verlies van uw kindje. Overleg samen wie u iets wilt laten weten en wat u vertelt. Er zit ook een dekentje (quilt) in om je kindje in te wikkelen. Er worden steeds foto s genomen door de vroedvrouw en indien gewenst kunnen jullie zelf ook een fototoestel of USB-stick voor de foto s meebrengen. Indien jullie niet wensen om jullie kindje te zien worden er toch foto s gemaakt. Deze foto s blijven in het dossier zodat op een later tijdstip, wanneer jullie er wel klaar voor zijn, deze foto s er voor jullie zijn. Ook jullie andere kinderen delen in jullie verdriet: hen uitleggen wat er gebeurt, kan via specifieke literatuur (zie lijst achteraan in deze brochure). We bieden u een doos aan waarin jullie alle herinneringen aan uw kindje kunnen bewaren (een kaartje met voet- en handafdruk, een haarlok, gegevens met geboortedatum en uur, het gewicht en de lengte van jullie kindje). 6 Ziekenhuis Oost-Limburg l Brochure: BR Zwangerschapsbeëindiging

7 06 AANGIFTE/ BEGRAFENIS/ CREMATIE Als een kindje levenloos geboren wordt na een een zwangerschapsduur van maximum 180 dagen (= 25 weken en 5 dagen), is er geen aangifteplicht. Het kindje wordt dan niet ingeschreven bij de Burgerlijke Stand, en krijgt dus officieel geen naam. Wel is het toegestaan dat u de naam van uw kindje bijschrijft in uw trouwboekje. U heeft geen recht op bevallingsverlof, geboortepremie (= kraamgeld) en de 10 dagen geboorteverlof voor de partner. Wettelijk bent u niet verplicht om uw kindje te laten begraven of cremeren, maar u hebt als ouders wel de keuze om dit toch te doen indien jullie dit wensen. Begraven kan op een speciaal voorzien plaatsje (de foetusweide) op het kerkhof van uw eigen gemeente. Sommige gemeenten laten ook een begraving op het kinderperk toe. Het ziekenhuis stelt kosteloos een kistje ter beschikking en de sociaal verpleegkundige en mortuarium assistent helpen u bij de verdere praktische regelingen. Persoonlijke wensen kunnen zeker besproken worden. Een begraving kost niets, tenzij u van de gemeente de toestemming krijgt om later een steentje te plaatsen. Die kosten moeten dan wel betaald worden. De mortuarium assistent zorgt voor het vervoer van uw kindje naar het kerkhof en begeleidt u tijdens het afscheid nemen. Cremeren kan ook, dit kost helaas wel geld en moet vooraf betaald worden. Als u dit wenst, kan u de urne later mee naar huis nemen of een beetje assen apart houden om een hangertje te laten maken. Ook hier worden de praktische regelingen voor u getroffen door de sociaal verpleegkundige en de mortuarium assistent. Indien u zelf geen regelingen wil treffen rond begraving, zal uw kindje op gepaste wijze door het ziekenhuis begraven worden op de anonieme foetusweide van de Stad Genk. Brochure: BR Zwangerschapsbeëindiging l Ziekenhuis Oost-Limburg 7

8 07 POSTPARTUM Bij een zwangerschapsduur van meer dan 180 dagen (= 25 weken en 5 dagen), is er wel een verplichting tot begraving of crematie. Een begrafenisondernemer moet gecontacteerd worden. Er wordt een akte opgemaakt in de verloskamer en de begrafenisondernemer doet de aangifte van de doodgeboorte bij de Burgerlijke Stand van de Stad Genk. Indien u dit wenst, kan er ook een afscheidsviering doorgaan in de kapel van het ziekenhuis. De medewerkers van de Pastorale Dienst helpen u hierbij. U hebt ook recht op uw bevallingsverlof (= 9 weken na bevallingsrust, verlengd met maximum 5 weken facultatief verlof indien u effectief tewerkgesteld was voor de bevalling), 10 dagen geboorteverlof voor de partner en de geboortepremie (= het kraamgeld). Na de bevalling wordt u opgenomen op de dienst Materniteit en Gynaecologie (GMAT). Ook hier bestaat de mogelijkheid om jullie kindje te zien, vraag ernaar aan de vroedvrouw. Na de geboorte krijgt u ook eenmalig medicatie om de melkproductie te onderdrukken. Uw lichaam reageert hetzelfde bij elke bevalling waardoor u ook bloedverlies en naweeën kan hebben. Het verblijf duurt minimaal 1 overnachting tot enkele dagen. Bij ontslag worden enkele praktische zaken afgesproken: Gynaecologische nacontrole en een gesprek na 6 weken Indien nodig een controle bij een geneticus Iedere vrouw die bevalt, kan een beroep doen op een kraamverzorgster of vragen dat de vroedvrouw thuis de verdere verzorging mee opvolgt. Vaak zijn ze een steun of toeverlaat. 8 Ziekenhuis Oost-Limburg l Brochure: BR Zwangerschapsbeëindiging

9 08 TOESTEMMING TOT NADER ONDERZOEK Obductie (autopsie), sectie, postmortaal onderzoek of pathologisch anatomisch onderzoek zijn allemaal andere benamingen voor onderzoek van uw overleden kindje. Met dit onderzoek kan men proberen een medische verklaring te vinden voor wat er gebeurd is. Voor nader onderzoek is uw toestemming nodig. U kunt het gevoel hebben wat schiet ik hiermee op, daarmee krijgen wij ons kindje niet terug. Echter voor de toekomst kan dit onderzoek voor u van belang zijn, ouders hebben vaak achteraf, soms pas na jaren, behoefte aan nadere informatie. In een aantal gevallen echter geeft zelfs een heel uitgebreid onderzoek geen verklaring. Een obductie (autopsie) duurt doorgaans enkele uren. Uw kind kan na het onderzoek normaal worden opgebaard en begraven of gecremeerd worden. Het onderzoek kan na 6 tot 8 weken afgerond zijn. Resultaten van het onderzoek zullen door uw behandelende arts met u besproken worden. Ook kan aanvullende informatie van belang zijn wanneer u een nieuwe zwangerschap overweegt of wanneer er vragen komen over de gezondheid van anderen in uw gezin of familie. Brochure: BR Zwangerschapsbeëindiging l Ziekenhuis Oost-Limburg 9

10 09 TOESTEMMING CONSULT KLINISCHE GENETICA Artsen van de afdeling Klinische Genetica kunnen in consult worden gevraagd om nader onderzoek te doen naar erfelijke aandoeningen of syndromen. De uitslag zal met u worden besproken door een arts van de afdeling Klinische Genetica. Waar mogelijk zullen zij voor een eventuele volgende zwangerschap aangeven hoe hoog voor u het herhalingsrisico is en welke onderzoeksmogelijkheden er voor u zijn. In sommige gevallen is hiervoor bloedonderzoek bij u en uw partner nodig. 10 PSYCHOLOGISCHE ONDERSTEUNING Ondersteuning door een psycholoog is steeds mogelijk om jullie verlies te verwerken. Het ouderschap begint voor veel ouders vroeg. Van voor de zwangerschap praten en fantaseren twee mensen al over het verwachte kind. De baby is ook al erg voelbaar aanwezig. Er ontstaat al snel een band. Het horen van slecht nieuws, na een prenatale screening, roept uiteenlopende gevoelens op. De eerste reactie is er vaak een van ongeloof. Sommige ouders voelen zich in een soort shocktoestand, alsof ze verdoofd of verlamd zijn. Dit is een onbewuste bescherming tegen te groot verdriet of tegenslagen. Anderen voelen misschien meteen boosheid en opstandigheid of voelen zich schuldig tegenover het kind of hun partner. We willen benadrukken dat het hier gaat om normale reacties op heel slecht nieuws. 10 Ziekenhuis Oost-Limburg l Brochure: BR Zwangerschapsbeëindiging

11 Tijdens de verdere periode van prenatale vervolgonderzoeken breekt een moment van definitieve besluitvorming aan. De keuze of je je kind wel of niet geboren laat worden, is eigenlijk onmogelijk. Vrijwel alle ouders vinden het moeilijk om na een ongunstige uitslag opnieuw hun afwegingen te maken en een definitieve beslissing te nemen. Neem hiervoor uw tijd en vraag steun. Indien u na verloop van tijd het gevoel hebt vast te lopen op vlak van gevoelens, gedachten, studie of werk en u hebt nood om daarover te praten, kan u vrijblijvend een beroep doen op deze psychologische opvang. Hilde Seys Psychologe Moeder en Kind hilde.seys@zol.be T 089/ Voor mensen die behoefte hebben om over al deze indrukken te praten organiseert het ziekenhuis, in samenspraak met de behandelende arts, psychologische opvang. Als u dit wenst kan u contact opnemen met de psychologe, verbonden aan het ZOL in Genk. U kan haar inschakelen via de gynaecoloog of de vroedvrouw. De psychologe kan ook ondersteuning bieden tijdens het maken van ingrijpende keuzes. Brochure: BR Zwangerschapsbeëindiging l Ziekenhuis Oost-Limburg 11

12 11 LOTGENOTEN- CONTACT Cozapo (=contactgroep zwangerschapsafbreking na prenataal onderzoek) Met lege handen (= zelfhulpgroep voor ouders van een overleden baby) FARA Luister- en informatiepunt rond zwangerschapskeuzes Farafoon: 016/ Faramail: Een kind sterft.guido De Pauw (2006) Uitg. Davidsfonds ISBN Boeken voor kinderen Als je dood bent, word je dan nooit meer beter? P. en J. Breebaart (2003)Uitg Lemniscaat ISBN Benjamin. E.Nijssen (2009) Uitg. Clavis ISBN Het Team Prenatale Diagnose wenst jullie veel sterkte toe 11.1 Literatuurlijst Wat kan u lezen Stille baby s. Rouwverwerking bij doodgeboorte en zwangerschapsafbreking. Geerinck-Vercammen C (2009). Uitg. Archipel. ISBN Als je een prille zwangerschap verliest B. Spitz, M. Keirse, A. Vander Meulen (2010) Uitg. Lannoo ISBN We hadden haar Anna willen noemende Vries I (1994) Uitg. Arkel/Utrecht ISBN Ziekenhuis Oost-Limburg l Brochure: BR Zwangerschapsbeëindiging

13 NOTITIES Brochure: BR Zwangerschapsbeëindiging l Ziekenhuis Oost-Limburg 13

14 14 Ziekenhuis Oost-Limburg l Brochure: BR Zwangerschapsbeëindiging

15 Brochure: BR Zwangerschapsbeëindiging l Ziekenhuis Oost-Limburg 15

16 Schrijf u in op onze nieuwsbrief via BR0184