aanpak terugkeer schematisch

Transcriptie

1 Bijlage 2 Inventarislijst Terugkeerders Versie 3 maart 2017 Nr. Document Beoordeling Wob Afzender Ontvanger weigeringsgronden Gedeeltelijk Art. 10-2e, art PDCT/VS Burgemeesters Bijlage 2 Nota Aanpak openbaar g van prio terugkeerders drang en gemeenten dwang Reeds Samenvatting jihad openbaar beëindigd Gedeeltelijk Art. 10-2e, art PDCT/VS DO Memo stand van zaken openbaar g, art nieuwe generatie terugkeerders DO 19 januari 2016 def Geheel niet Art g, art PDCT/VS MT NCTV Scenario massale terugkeer openbaar Syriëgangers definitief Geheel niet Art e, Art PDCT/VS MT NCTV Nota MT NCTV Aanpak openbaar g, Art terugkeerders en implicaties massale terugkeer Geheel niet Art g, Art PDCT bestuurlijk Bijlage 2 mogelijke openbaar overleg maatregelen massale aanpak terugkeer schematisch jihadisme Geheel niet Art. 10-2e, Art VHH DH NCTV WMJ A3 terugkeerders openbaar g, Art overzicht Gedeeltelijk Art. 10-2e, Art PDCT/VS MT NCTV MT Nota Maatregelen bij openbaar g, Art massale terugkeer Geheel niet Art g, art PDCT/VS MR notitie MR terugkeerders 9 openbaar sept Geheel niet Art g, art PDCT/VS MR Definitief stuk naar AZ openbaar gezonden MR notitie MR terugkeerders aanpak Geheel niet art g PDCT/VS NCTV Bijlage 3 Schema openbaar terugkeerders Geheel niet art g, art PDCT/VS Minister Factsheet Stroomschema openbaar aanpak terugkeerders Geheel niet Art g, Art. 111 PDCT/VS WMJ Concept document openbaar werkwijze bij terugkerende kinderen Gedeeltelijk art g, art PDCT/VS Directeur 1

2 Bijlage 2 Inventarislijst Terug keerders Versie 3 maart 2017 Fiche terugkeerders openbaar PDCT Geheel niet Art. 10-2e, art PDCT/VS DO Concept bijlage mindmap openbaar g, art werkwijze terugkeerders die zich melden op de post Gedeeltelijk Art. 10-2e, art PDCT/VS DO Concept DO advies openbaar g, art werkwijze terugkeerders die zich melden op de post Geheel niet art g, art PDCT/VS DO Mindmap schema openbaar terugkeerders die zich melden op de post 2

3 Nationaal Coördinator Terrorism ebestrijding en Veiligheid Ministerie van Veiligheid en Justitie DEPARTEMENTAAL VERTROUWELUK nota Aanpak terugkeerders: drang en dwang Aanleiding In het Bestuurlijk Overleg Aanpak Jihadgang van 18 maart ji. is het onderzoek bij de CT-infobox naar teruggekeerde Syriëgangers gepresenteerd. Naar aanleiding hiervan heeft de NCTV deze notitie opgesteld waarin de beleidsmatige opvolging van de aanbevelingen uit dit onderzoek wordt geschetst, met name gericht op mogelijkheden van meer drang en dwang bij de begeleiding vanuit gemeenten op onderkende terugkeerders. A Programmadirectie Centraterrorisme Ciuster Versterking Samenwerking CTketen Turfmarkt DP Den Haag Postbus EI-t Den Haag De notitie dient ter bespreking in het bestuurlijk overleg aanpak jihactisme en gaat achtereenvolgens in op: 1. de aanbevelingen uit het CT-infobox onderzoek naar terug keerders; 2. de aanpak van terugkeerders; 3. conclusies. De notitie wordt in samenhanq besproken met de beleidsreactie op het onderzoek Re-integratie na detentie van Beatrice de Graaf en Daan Weggemans (eveneens bijgevoegd). Kernconclusie De uitkomsten en aanbevelingen van het onderzoek bij de CT-Infobox hebben vrijwel allen opvolging gekregen in de bestaande beleidspraktijk en met de komst van het Actieprogramma, Te denken valt aan de mogelijkheden die de Tijdelijke wet bestuurlijke maatregelen terrorismebestrijding straks biedt of de inzet van een Exit-traject. Drang en dwang in de vorm van verstorende maatregelen vanuit gemeenten kan effectief zijn, maar moet niet als een panacee voor alle problemen worden gezien. Er zullen evenzeer extremisten en terugkeerders zijn, die zich juist verder vastbijten In hun overtuiging en verdere weerstand opbouwen tegen de druk of gevoelde verplichting vanuit de overheid. Ook hier is dus maatwerk nodig: een op de individu toegesneden aanpak en geen generleke toepassing van verstorende maatregelen zonder onderscheid des persoons. 1. Onderzoek CT-infobox naar terugkeerders Al enige tijd onderkent de NCTV in het Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland (DTN) de dreiging die uitgaat van uitreizigers met jihadistische intenties en terugkeerders uit jihadistische strijdgebieden. De CT-infobox heeft onderzoek gedaan naar personen die met jihadistische intenties naar Syrië uitreisden en weer naar Nederland terugkeerden. Doel was de risico s die deze personen na hun terugkeer in Nederland kunnen opleveren op te sporen en interventies te bedenken die deze risico s beperken. Van belang Is te realiseren dat de resultaten van het onderzoek als Indicatief beschouwd moeten worden omdat niet alle onderkende terugkeerders in het onderzoek zijn meegenomen (in totaal zijn 24 terugkeerders betrokken in het onderzoek; peildatum 1 juni 2014). Zie ook bijgevoegde samenvatting. Pagina 1 van 5

4 DEPARTEMENTAAL VERTROUWELIJK Programmadirectie Contraterrorisme Ciuster Versterking Samenwerk,ng CT-keten Het onderzoek van de CT-iofobox doet een viertal aanbevelingen aan de gezamenlijke partijen In de aanpak van jihadisme waar het gaat om de aanpak van terugkeerde rs: a) De diverse betrokken partijen zouden, binnen de bestaande wettelijke kaders zo ruim mogelijk informatie moeten delen, zodat op gemeentelijk Datum niveau een gezamenlijke analyse van de (dreiging van de) terugkeerder 30jsnuari 2015 ken worden gemaakt en de meest effectieve aanpak kan worden bepaald. b) Het is raadzaam snel na de geconstateerde terugkeer een interventietactiek te bepalen en vroeg in te grijpen (bijv. in casusoverleg). c) De weerstand van met name naaste familie tegen het extremisme van de terugkeerders is hoog, maar zelden effectief. Het is belangrijk coaching en intervisie voor familieleden te organiseren en op lokaal niveau gebruik te maken van andere mogelijke weerstandsbronnen: deradicaliserings experts, rolmodellen, sportcoaches, jongerenwerkers etc. d) Gemeenten zouden bij het aanbieden van een begeleidingstraject meer eisen moeten stellen aan de terugkeerder (zie suggesties onder conclusies). 2. Aanpak Terugkeerders De aanpak van terugkeerders is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van rijksoverheid en gemeenten en kent een offensief karakter. Rijk, gemeenten en andere partners werken nauw samen om de mogelijke risico s die van terugkeerders uitgaan te verminderen. Da. door samenwerking in het multidisciplinaire casusoverleg, het uitwisselen van relevante informatie en het opstellen van een individueel plan van aanpak. Er wordt altijd ingezet op die combinatie van maatregelen die het meest effectief is om de dreiging die van een persoon uitgaat te verminderen (maatwerk). Zo is in sommige gevallen strafrechtelijk ingrijpen succesvol, In andere gevallen kan een hulpverleningstraject soelaas bieden, of juist een combinatie van beide. Uitgangspunten en maatregelen die voor elke onderkende terugkeerder gelden: Hij/zij wordt bij terugkomst in Nederland door de Nationale Politie/KMar voor verhoor staande gehouden; Het Openbaar Ministerie bekijkt of stafvervolging opportuun is. Complicatie Is de bewijslast: niet eenvoudig vast te stellen of iemand daadwerkelijk handelingen heeft verricht die strafbaar zijn. Indien persoon als verdachte van terroristische misdrijven wordt aangemerkt, wordt hij geplaatst op de Terrorisme Afdeling. Als sprake is van voorwaardelijke invrijheidsstelling, zet het Openbaar Ministerie in op aanvullende schorsende voorwaarden (uitgevoerd door Reclassering) zoals elektronisch toezicht, meldplicht of verplichte medewerking aan psychologisch onderzoek. Doel Is zo goed mogelijk zicht te houden op betrokkene en waar mogelijk In te zetten op disengagement of deradicalisering (Q3 Exit-faciliteit operationeel). Waar geen sprake is van een strafrechtelijk kader wordt een terugkeerder in het lokale domein besproken in multidisciplinair casusoverleg waarin landelijke en lokale partners intensief samenwerken met het doel de dreiging die van een persoon uit gaat te verminderen. Daartoe zijn diverse hulpmiddelen beschikbaar, zoals het Dynamisch Beoordelingskader dat helpt een eerste duiding te kunnen maken. De casusoverleggen dragen binnen gemeenten bij aan een integraal beeld van de gekende (potentiële) uitreizigers en terugkeerders. De NCTV heeft bij deze casusoverleggen een adviserende rol en brengt, waar nodig, expertise in. Pagina 2 van 5

5 DEPARTEMENTAAL VERTROUWELIJK Voor elke terugkeerder wordt in het casusoverleg een individueel plan van aanpak opgesteld waarin in samenhang wordt bezien wat de meest effectieve interventiestrategie is en welke maatregelen toegepast worden met het doel de dreiging dle van een persoon uitgaat te verminderen. Het is altijd maatwerk: combinatie van harde drukmiddelen en zachte begeleiding. Een niet-limitatlef overzicht van (bestuurlijke) interventies Datum waaraan gedacht kan worden: 30januari 2015 o treffen van paspoortmaatregel om een eventuele nieuwe uitreis te bemoeilijken; o bij psychiatrische problematiek bij een terugkeerder, wordt in het lokale multid isciplinaire casusoverleg bezien of hulpverlening! interventie via GGZ noodzakelijk is; o B Programmadirectie contraterrorisme Cluster Versterking Samenwerking CTkctcn Politie en AIVD maken daarnaast een (continue) inschatting van de potentiele dreiging die van onderkende terugkeerders uitgaat. Waar nodig houden politie en AIVD terugkeerders in beeld, blijven zij alert op ontwikkelingen en delen zij relevante informatie als dat mogelijk is. In het Actieprogramma is aangekondigd dat het bestaande instrumentarium om terugkeerders aan te pakken zowel strafrechtelijk als bestuurlijk wordt geïntensiveerd. Op bestuursrechtelijk terrein is een wetsvoorstel teruggekomen uit consultatie. Het wetsvoorstel maakt het mogelijk tijdelijk bestuursrechtelijke maatregelen te treffen op (onder andere) terug keerders. Te denken valt aan een periodieke meldplicht of een contactverbod. Deze nieuwe maatregelen dragen bij aan vergroting van het interventie-instrumentarium en zicht houden op onder andere terugkeerders met het doel de mogelijke dreiging die van hen uit kan gaan verder te verminderen. Echter, ook een terugkeerder moet voldoen aan de wettelijke vereisten die gelden bij toepassing van de maatregel. Op strafrechtelijk gebied wordt onderzocht of het mogelijk (en effectief) is om naar analogie van het programma-aanbod van de Inrichting Stelselmatige Daders (ISD-maatregel) maatregelen te ontwikkelen die zien op gedragsverandering bij terugkeerders. Gedacht wordt daarbij om het mogelijk te maken terugkeerders deel te laten nemen aan een behandeltraject met het doel deradicaliseren. Tot slot is in het Actieprogramma aangekondigd dat er een Exit-faciliteit wordt opgericht. Deze faciliteit zal naar verwachting in september 2015 operationeel zijn en een traject verzorgen voor personen die uit het radicale gedachtegoed willen treden (zoals gedesillusioneerde terugkeerders) of waarbij er een opening tot deradicalisering is. Eveneens wordt een faciliteit familieondersteuning Ingericht met het doel via de familie van o.a. uitreizigers en terugkeerders het gedrag van betrokkene positief te beïnvloeden. 3. Conclusies De meeste aanbevelingen uit het onderzoek van de CT-infobox hebben beleidsmatige opvolging in het Actieprogramma gekregen (om. versterking interventiemogelijkheden). Andere aanbevelingen zijn in meer of mindere mate reeds onderdeel van de (integrale) offensieve aanpak van terugkeerders (om. informatie-uitwisseling) die als gevolg van het Actieprogramma is geïntensiveerd. De eerste twee aanbevelingen gericht op het delen van informatie zodat lôkaal ook een dreigingsinschatting van terugkeerder gemaakt kan worden en zo snel Pagina 3 van S

6 - coaching DEPARTEt4ENTAAL VERTROUWELIJK mogelijk overgegaan kan worden tot interveniëren, zijn feitelijk praktijk. Onderkende uitreizigers worden geïdentificeerd en in een casusoverleg wordt eventuele ondersteuning op omgeving betrokkene vormgegeven. Dok vindt monitoring plaats op eventuele terugkeer. Bij oncierkende casusoverleg bijeengeroepen al dan niet op basis van een ambtsbericht van de AIVD. In het casusoverleg delen betrokken partijen informatie om snel mogelijk te Datum komen tot een plan van aanpak waarin een interventiestrategie wordt 30Januari 2015 en op basis waarvan direct kunnen handelen. toegepast partners adequate staande terugkeer wordt direct De en intervisie voor familieleden organiseren vindt opvolging In het Actieprogramma met oprichting van de faciliteit familieondersteuning. Waar het om het gebruik van rolmodellen om de van tegen het radicale gedachtegoed te verhogen, geldt dat deze afweging reeds integraal en continu in het casusoverleg wordt derde aanbeveling weerstand gemaakt. gaat om. terugkeerders Tot slot de moeten bij het aanbieden van een begeleidingstraject meer eisen stellen aan de ( drang en dwang ). Op dit moment geen juridische grondslag om verplicht deel te laten nemen aan een behandeling (bijv. verplichte deradicalisering) of in dit kader gedwongen (al dan niet centraal) op te vangen. Gedwongen opname kan in het kader van een strafrechtelijke procedure, na een veroordeling of bij zware psychiatrische problematiek. Wanneer er een begeleldingstraject vanuit Exit wordt ingezet, zal wel een contract aan ten grondslag liggen waarbij er eisen en voorwaarden worden gesteld. B vierde aanbeveling: gemeenten hlraan bestaat terugkeerder terugkeerders Proramniadirectie Contraterrorisme Ciuster Versterking Samenwerking CT-keten B PaQina 4 van 5

7 30januari 2015 Datum Samenwerking CT-keter, Gluster Versterking Contraterrorisme Prorammadirectie B DEPARTEMENTAAL VERTROUWELUK Pagina 5 van 5

8

9 Samenvatting De jihad beëindigd 24 teruggekeerde Syriëgangers in beeld Inleiding Bij de CT Infobox, een samenwerkingsverband van AIVD, FIOD, FIU, IND, Inspectie SZW, KMar, MIVD, Nationale Politie, NCTV en OM, is onderzoek gedaan naar personen die met jihadistische intenties naar Syrië zijn gegaan en weer naar Nederland terugkeerden. In totaal 24 terugkeerders, onder wie drie vrouwen, werden betrokken in het onderzoek. Doel was om een beeld van de groep terugkeerders te schetsen, dat relevant is voor het vaststellen van de dreiging, maar ook voor het bepalen van een individuele benadering om eventuele dreiging te verminderen. Het onderzoek, dat is gebaseerd op de databestanden van de partners van de CTI, is vertrouwelijk. In deze niet gerubriceerde samenvatting wordt een aantal bevindingen gepresenteerd. Bij het beschouwen van de elndresultaten is het belangrijk te beseffen dat de datacollectie met betrekking tot jihadreizigers- en terugkeerders zeker niet volledig is. Ook werden slechts 24 van de 30 terugkeerders (peildatum: 1 juni 2014) in het onderzoek betrokken. De resultaten moeten dan ook als indicatief worden beschouwd. Achtergronden terugkeerders De etnische, culturele en sociaal-economische achtergrond van de terugkeerders is heel divers, Veel nationaliteiten zijn vertegenwoordigd. Ongeveer 30 Io zijn Nederlanders van Marokkaanse afkomst, Enkele terugkeerders zijn bekeerlingen met een autochtone Nederlandse achtergrond. De terugkeerders zijn meestal niet hoog opgeleid en hebben weinig werkervaring. Dat is op zich niet verrassend, omdat de meesten nog jong waren toen ze naar Syrië gingen. Meer dan de helft van de terugkeerders kwam in hun jeugd In aanraking met de politie, meestal in verband met zaken als woninginbraken, winkeldiefstal, bedreiging en straatroof, maar soms ook vanwege nog ernstigere delicten. Veel van de terugkeerders zijn in korte tijd (variërend van enkele maanden tot twee jaar) geradicaliseerd. Vrijwel allemaal maakten ze deel uit van een jihadistisch netwerk voordat ze vertrokken. Ervaringen in Syrië en redenen voor terugkeer In Syrië maakten de meeste mannen actief deel uit van jihadistische strijdgroepen. Ze ondergingen training en namen deel aan gevechten. De vrouwen hadden vooral een ondersteunende rol. Van niet alle personen is bekend waarom zij terugkeerden. Enkele terugkeerders werden crimineel actief en probeerden zo waarschijnlijk geld bijeen te brengen om de broeders in Syrië te helpen. Bij een relatief grote groep speelden vooral persoonlijke ervaringen of teleurstelling (of een combinatie daarvan) een rol. Enkele vrouwen kwamen terug omdat ze zwanger raakten Sommige Syriëgangers bleken ongeschikt om te vechten. Anderen gingen ten onder aan heimwee en gevoelens van gemis. Ook blijkt het In de propaganda afgeschilderde Syrische paradijs voor diverse jihadreizigers zwaar tegen te vallen: zij zien er chaos, gebrek aan leiderschap, onislamitisch gedrag jegens de vrouwelijke bevolking. Er is veel ruzie, om de macht en om geld bijvoorbeeld. En er heerst onderling wantrouwen. Het is mogelijk dat deze persoonlijke redenen om terug te keren (gezondheid, falen, heimwee, desillusie) zich vooral voor doen in deze eerste groep van terugkeerders. Onder de toekomstige terugkeerders kunnen zich wel eens veel meer geharde strijders bevinden, die zich in Nederland, al dan niet in opdracht van groepen in Syrië, inlaten met activiteiten die een dreiging voor de nationale veiligheid kunnen opleveren. Gedrag na terugkeer Eenmaal terug in Nederland keert een deel van de terugkeerders terug in het netwerk waaruit ze kwamen. Met de groep doen ze de dingen die ze ook véôr hun vertrek deden: samen tijd doorbrengen, samen bidden, samen sporten. Naast deze actieve groep staat een ongeveer even grote groep terugkeerders die zich juist heel rustig houdt. Zij nemen geen contact op met de vrienden van vroeger, brengen veel tijd alleen door, zijn schijnbaar inactief en zijn moeilijk bereikbaar. Dit gedrag kan indiceren dat zij afstand nemen van de beweging, maar kan ook betekenen dat zij jihadistisch georiënteerd blijven maar uit het vizier van de autoriteiten willen bi ijven,

10 Re-integratie en deradicalisering Er was in de periode van het onderzoek niet of nauwelijks sprake van terugkeerders die op overtuigende wijze een geheel ander leven opbouwen, ver verwijderd van het jihadisme. Een deel van de terugkeerciers wordt door gemeenten begeleid bij het vinden van werk of scholing. Maar vaak nemen zij niet de stap uit het netwerk te treden en een andere sociale omgeving op te zoeken, waardoor het de vraag is of er sprake is van oprechte re-integratie. Psychische problemen Sommige terugkeerders kampen met psychische problemen, in enkele gevallen van ernstige aard, Maar in de gevallen waarbij dat is vastgesteld, was dat ook al zo voordat ze naar Syrië gingen. Het is lastig om zonder diepgravend psychologisch onderzoek vast te stellen of terugkeerders juist door hun verblijf in Syrië psychische klachten hebben gekregen. De ervaringen daar bieden er genoeg aanleiding toe: het ondergaan van geweld, zichtbare ellende, de dood van vrienden, deelname aan gevechten, doodsangst, mogelijk ook executies van weerloze mensen, Daarnaast is vast te stellen dat sommige jihadreizigers, eenmaal terug, ander gedrag vertonen dan tevoren: stil, geïsoleérd, besluiteloos en letharglsch. Ideologische ontwikkeling Verondersteld wordt dat de Syriëgangers in Syrië kunnen doorradicaliseren, Dat is op basis van de beschikbare bronnen moeilijk vast te stellen, maar dat ligt wei voor de hand: een deel van de Syriëgangers krijgt aldaar ook ideologische vorming. Van degenen die opnieuw actief worden in het oude netwerk mag zeker worden aangenomen dat zij het jihadistisch betoog nog steeds onderschrijven. Opvallend is dat veel van degenen, die uit teleurstelling of persoonlijke factoren terugkeerden uit Syrië, in Nederland opnieuw aansluiting zoeken bij jihadistische kringen, Waarschijnlijk hebben de negatieve ervaringen in Syrië dus geen grote gevolgen voor hun overtuiging. Weerstand tegen extremistisch gedachtegoed Het komt vaak voor dat naaste familieleden zich verzetten tegen het extremistisch denken en handelen van de terugkeerder. Vaders, moeders, broers, zusters, en zelfs neven en oma s proberen hun naasten uit de extremistische beweging te krijgen. Maar die weerstand lijkt over het algemeen niet effectief te zijn: terugkeerders sluiten zich vaak af voor de positieve beïnvloeding door derden. Maatregelen van de overheid De overheid kan diverse maatregelen nemen om de eventuele dreiging van terugkeerders in te dammen, zoals vreemdelingenrechtelijke, strafrechtelijke en bestuurlijke maatregelen (zoals ongeldig verklaren van een paspoort, het plaatsen op een sanctielijst) en het aanbieden van een begeleidingstraject op lokaal niveau. In veel gevailen wordt een combinatie van maatregelen getroffen. Over de effectiviteit van die maatregelen is slechts in beperkte zin een uitspraak te doen. Uiteraard bemoeilijken detentie, of het ongeldig verklaren van een paspoort de mogelijkheden tot een nieuwe uitreis. Door strafrechtelijk ingrijpen is een halt toegeroepen aan het mogelijke doorsiuizen van crimineel verworven geld naar Syrië. De effectiviteit van een gemeentelijk re-integ ratie/deradicaliseringstraject Is twijfelachtig wanneer dat niet leidt tot veranderd gedrag, het opbouwen van een nieuw bestaan, het verlaten van het extremistisch netwerk. Maar vanwege het beperkte aantal en de (op het moment van schrijven van dit onderzoek) relatief geringe duur van dergelijke trajecten kunnen over de effectiviteit ervan geen valide uitspraken worden gedaan, Aanbevelingen Het onderzoek mondt uit in een aantal aanbevelingen:. De diverse betrokken partijen zouden, binnen de bestaande wettelijke kaders, zo ruim mogelijk informatie moeten delen, zodat ook op gemeentelijk niveau een gezamenlijke

11 analyse van de casus kan worden gemaakt en de effectieve aanpak kan worden bepaald. Verder zouden gemeenten bij het aanbieden van een begeleidingstraject eisen moeten stellen aan de zoals verhuizing, het daadwerkelijk verlaten van het netwerk, of ve-plichte gesprekken met een psycholoog of deradicaliseringsexpert. Ook is het raadzaam snel na de een interventietactiek te bepalen en vroeg in te grijpen. Soms verkeren Syniëgangers na een tijdlang in een van twijfel en desoriëntatie. Soms is men bevreesd om de reacties van de broeders. Er zijn dan Interventiemogelijkheden die zich mogelijk enige tijd later niet meer voordoen. Ten slotte is de weerstand van met name familie tegen het extremisme van de hoog, maar zelden effectief. Het is belangrijk coaching en intervisie voor familieleden te organiseren, en op lokaal niveau talrijke andere mogelijke bronnen van weerstand te deradicaliseringsexperts, rolmodellen, niet radicale (ex-) vrienden, sportcoaches, jongerenwerkers, (ex-)ieraren et cetera, terugkeerders terugkeerder, engageren: meest geconstateerde terugkeer terugkeer naaste staat

12

13 Nationaal Coördinator Terrorismebestrijdin en Veiligheid Ministerie van Veiligheid en Justitie Oep. VERTROUWELIJI( Directeurenoverleg aanpak j ihadisme IT1 e F11 J Aanleiding Ic Stand van zaken aanpak toekomstige generatie terugkeerders llnhetoovan8 ueceiiioer ui is gesproken over uc anpa vn lerugkeeroells, zowel in algemene zin en in het bijzonder de toekomstige generatie terugkeerders met veel strijdervaring en/of mogelijk nauwe banden met en in terroristische organisaties, de zogenaamde geharde strijders. Nationaal Coördinator Terrorlsmebestrijding en Veiligheid NCTV Turfmarkt DP Den Haag Postbus BZ Den Haag Contactpersoon A Datum 15 januari 2016 Ons kenmerk sxx Deze memo informeert het DO op hoofdlijnen over de huidige aanpak, werkafspraken en aandachtspunten dle zijn benoemd. Gevraagd besluit Het voorstel van de werkgroep mondiaal jihadisme (WMJ) Is om genoemde aandachtspunten zorgvuldig uit te werken en te komen tot concrete uitvoerbare aanbevelingen. Het voorstel is om de verkenning op de aanpak van terugkeerders op 16 februari 2016 af te ronden en in het DO te behandelen. Dit vraagt van AIVD, OM, NP en NCTV betrokkenheid bij de uitwerking. U wordt gevraagd deze betrokkenheid binnen uw organisatie te garanderen. Inventarisatie aanpak terugkeerders De werkgroep mondiaal jihadisme heeft een eerste verkenning gedaan van de huidige aanpak én aandachtspunten. De volgende vragen zijn hier aan de orde geweest: Volstaat de huidige aanpak terugkeerders voor de toekomstige generatie terugkeerders en/of welke werkafspraken moeten nogmaals bevestigd worden? Acteren we effectief in de persoonsgerichte aanpak, zowel vanuit de CT keten als vanuit het bestuur (gemeenten)? Wat zijn aandachtspunten? Wat zijn belemmeringen/dilemma s waardoor we op dit moment niet effectief kunnen zijn en welke zijn dit? Wat is ons wensbeeld? De aanpak van terugkeerders is gericht op terugkerende volwassenen en minderjarigen die zelfstandig zijn uitgereisd. Op de groep minderjarige terugkeerders die zijn meegenomen door hun ouders of daar zijn geboren wordt in een aparte nota nader ingegaan. Deze zal op termijn met de het DO gedeeld worden. Dep. VERTROUWELIJK Pagina 1 van 4

14 C Dep. VERTROUWELI3K Uit de eerste inventarisatie of de huidige aanpak van terugkeerders volstaat is gebleken dat: Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid Datum 15 januari 201G Ons kenmerk xxx Huidige aanpak terugkeerders en werkafspraken Voor de aanpak terugkeerders is een systematiek ingericht die in de praktijk wordt uitgevoerd. In bijlage 1 worden de verschillende fasen en interventies van de aanpak weergegeven. De aanpak betreft op hoofdlijnen dat (niet uitputtend): o In principe wordt aangenomen dat van elke terugkeerder dreiging uitgaat. Daarom hebben zij de hoogste prioriteit. o Uitgangspunt is dat de aanpak multidisciplinair Is en er altijd sprake is van maatwerk (inzet van inlichtingenmatige, strafrechtelijke en bestuurlijke en vreemdelingrechtelijke Interventies). o De verschillende interventies worden zowel op landelijk als op lokaal niveau bepaald waarbij de gemeente op lokaal niveau de regie heeft. o Het beleid van Openbaar Ministerie ten aanzien van terugkeerders is dat er mits er sprake Is van een verdenking conform 27 Sv- een snelle merkbare strafrechtelijke interventie plaatsvindt en dat betrokkene dus bljv. wordt aangehouden. o De multidisciplinaire aanpak maakt dat afstemming en informatieuitwisseling binnen wettelijke kaders noodzakelijk is. o Van het grootste belang zijn: Het maximaal Inzetten op continue dossieropbouw (inhichtingenmatig jj bij de opsporing) van de uitreis, aankomst en activiteiten van de gehele uitreizigerspopulatie. Immers, elke ultreiziger is een potentiele terugkeerder. Het onderkennen van een terugkeerder Het maken van een risico- en dreigingsinschatting De afstemming tussen inlichtingen en stafrecht (indien noodzakelijk) De afstemming tussen strafrecht en het casusoverleg (indien noodzakelijk) De samenwerking tussen het landelijke en het lokale Afgestemde interventies op persoonsniveau Dep. VERTROUWELIJK Pagina 2 van 4

15 Dep. VERTROUWELIJK Nationaal Coördinator 8 + c Terrorismebestrljdlng en Veiligheid NCP/ Datum 1Sjanusr 2016 Ons kenmerk xxx Dep. VERTROUWEUJK Pagina 3 van 4

16 Dep. VERTROUWELIJK B+C Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid NCfl, Datum is januari 2016 Ons kenmerk xxx Dep. VERTROUWELIJK Pagina 4 van 4

17 Mln V en 1 MT Terrorisme Dep. VERTROUWELL3I( Programma Directie Contra Min iscerie van Veiligheid en Justitie Nationaal Coördinator () Dep. VERTROUWELI3K c van zaken per maatregel. scenario van DAS uit zal komen en er sprake is van een massale terugkeer van ISIS-leden als het kalifaat valt (nota en scenario bijgevoegd). Het MT heeft maatregelen die mogelijk getroffen kunnen worden indien (delen van) het toekomst wordt bijgedragen. Met deze nota wordt u geïnformeerd over de stand ingestemd met het voorstel vier maatregelen verder uit te werken waardoor zowel aan de versterking van de huidige aanpak als aan de voorbereiding op de Op 25 februari ji. bent u geïnformeerd over een eerste verkenning naar Aanleiding Concipiënt terugkeer fl Jta Stand van zaken uitwerking maatregelen bij massale Ons kenmerk Datum Contactpersoon Turfmarkt OP Den Hang Postbus EM Den Haag PDCT/CT1 T april 2016 Pagina 1 van 10 Terrorismebestrijding en Veiligheid

18 c Dep. VERTROUWELIJK Programma Directie Contra Terrorisme Mln Ven Datum 21 april 2016 Ons kenmerk Dep. VERTROUWELIJK Pagina 2 van 10

19 Dep. VERTROUWELIJK c Programma Directie Contra Terrorisme Min VenJ Datum 21 april 2016 Ons kenmerk Dep. VERTROUWEUJK Pagina 3 van 10

20 c Dep. VERTROUWELIJK Programma Directie Contra Terrorisme Datum 21 april 2016 Ons kenmerk Dep. VERTROUWELIJK Papiria 4 van 10

21 C Dep. VERTROUWELUK Proçramma Directie Contra Terrorisme NinVeni Datum 21 april 2016 Ons kenmerk Dep. VERTROUWELIJK Pagina 5 van 10

22 c Dep. VERTROUWELI3K Programma Directie Contra Terrorisme Datum 21 april 2016 Ons kenmerk Dep. VERTROUWELI3K Pagina 6 van 10

23 c Dep. VERTROUWELIjK Programma Directie Contra Terrorisme Datum 21 april 2016 Ons kenmerk Dep. VERTROUWEUJK Pagina 7 VSfl 10

24 Dep. VERTROUWELIJK C Programma Dfrectie Contra Terrorisme MinVenJ Datum 21 april 2016 Ons konmrk Dep. VERTROUWELI3K Pagina 8 vn 10

25 C Dep. VERTROUWELIJK Programma Directie Contra Terrorisme MinVen] Datum 21 april 2016 Ons kenmerk Dep. VERTROUWELIJK Pagina 9 van 10

26 Dep. VERTROUWELIJK c Programma Directie Contra Terrorisme Min V en 3 Datum 21 april 2016 Ons kenmerk Dep. VERTROUWELIJK Pagina 10 van 10

27 Doelstelling Prioriteit Wat willen we bereiken: Effectieve aanpak terugkeerders Ja De aanpak van terugkeerders draait om het onderkennen en verminderen van de potentiële dreiging die van een persoon uitgaat. Inlichtingenmatige, strafrechtelijke, bestuurlijke en vreemdelingrechtelijke of nationaliteitsrechtelijke interventies maken daar onderdeel van uit en worden ingezet. Voor het komende jaar willen we de aanpak verbeteren zodat ook bij een toename van het aantal terugkeerders de contraterrorisme keten in staat is om de terugkeerders effectief aan te pakken. Wat gaan wedaarvoordoen: 8 + C - Wat kost het (totaal): B + c Uitgesplitst over de kwartalen: Wat kost het aan capaciteit (FTE) Ligt aan de prioritering Afhankelijk van doelstellingen en prioritering Volgt uit verplichting: Algemene verplichting: zorgdragen voor de nationale veiligheid - - politieke toezegging - Europese verplichting - toezegging netwerk

28 Eenmalig of meerjarig Programma geld of Versterkingsgeld Meerjarig, doorlopend beleid Eventueel versterkingsgelden gemeenten

29 Ons Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid Ministerie van Veiligheid en Justitie Directeuren Overleg (DO) Programma Directio Contra Terrorisme Min V en J Turfmarkt OP Den Haag Postbus OH Den Haag nota Werkwijze jihadisten die zich melden/worden gemeld op de post Datum 25 november 2016 kenmerk :- Aanleiding 1-let DTN 43 schrijft dat indien het kalifaat van ISIS militair wordt verslagen of uiteenvalt, dat naar verwachting het aantal terug keerders zal toenemen. Jihadisten kunnen op verschillende manieren terugkeren naar Nederland. Een van deze manieren is met betrokkenheid van een post in het buitenland doordat een terugkeerder zichzelf meldt of door een buitenlandse autoriteit bij de post wordt gemeld. Een reden voor melding op een post kan zijn omdat de terugkeerder bijvoorbeeld geen geldige reisdocumenten meer heeft. Bijgevoegde documenten maken Inzichtelijk op welke wijzen een persoon kan terugkeren naar Nederland met betrokkenheid van de post en hoe de diverse informatlestromen met de betrokken partners verlopen. Het kan hierbij zowel gaan om personen met een Nederlandse nationaliteit als vreemdelingen met verblijfsrecht in Nederland. Gevraagd besluit - Kennisnemen van de werkwijze - Een besluit nemen t.a.v. de begeleide terugkeer van jihadisten door de KMar - Akkoord Doel werkwijze Het stappenplan heeft de volgende drie doelstellingen: 1) de persoon te kunnen onderkennen als jihadist, 2) om een begeleide terugkeer van de jihadist te kunnen organiseren met betrokken partners en 3) om de terugkomst in Nederland voor te bereiden.ib Pagina 1 van 3

30 B nma DTrectie Contra sme J mber 2016 nmerk Vervolg acties c Pagina 2 van 3

31 c amma Directie Contra name en J fl1 vember 2016 enmek Pagina 3 van 3

32