Gebruikerstips voor pedal steel guitaristen

Transcriptie

1 Gebruikerstips voor pedal steel guitaristen (Een artikel uit de Steel Guitar Writings) Niets uit het hieronder gepubliceerde artikel mag worden gepubliceerd of gebruikt voor commerciële doeleinden, zonder de schriftelijke toestemming van de schrijver. - Til het instrument NOOIT op met de handen aan de metalen eindplaten. Als U een ring en/of horloge draagt, kan deze, voordat U het weet, al snel een kras veroorzaken. Vette handen zorgen ervoor, dat U meteen moet gaan poetsen. Agressief zweet zorgt voor oxidatie van het metaal. Pak het instrument bij voorkeur beet onder het voor- en achterpaneel. Denk ook daarbij om uw ring en/of horloge. Pak de poten van de pedal steel guitar, bij het omdraaien van het instrument, zo DICHT mogelijk bij de body beet. De krachten op de schroefdraad blijven dan zo klein mogelijk. - Laat het instrument, als het een gelakte uitvoering betreft, nooit langdurig in een onverwarmde en vochtige auto of ruimte achter. De kans op scheuren van de lak blijft dan zoveel mogelijk beperkt. - Stel het instrument, als U ergens gaat optreden, na aankomst zo snel mogelijk op en laat het zo lang mogelijk ACCLIMATISEREN voordat U de stemming gaat controleren / bijstellen. - Vermijd zoveel mogelijk dat Uw instrument tijdens het spelen op de tocht of in de wind staat. Deze invloeden zijn vaak zeer nadelig op het op stemming blijven van snaarinstrumenten. - Dek, als Uw instrument niet wordt gebruikt, de bovenzijde af met een hoes. Er dwarrelt voortdurend stof op het instrument neer. Dit kan bij verwijderen krassen veroorzaken. Op donker gekleurde instrumenten is een laag stof een lelijk en onverzorgd gezicht. - Vernieuw de snaren van het instrument, afhankelijk van hoe vaak U speelt, regelmatig: maar zeker eenmaal in de 4 maanden. - Zorg ervoor, als U aan een belangrijk optreden gaat deelnemen, dat de snaren die veelvuldig breken, in ieder geval vernieuwd zijn. - Lap Uw snaren af na het spelen, vooral als U agressief transpirerende handen hebt. Dit voorkomt corrosie. Licht invetten met een roestwerende olie, zoals b.v. wapenolie, kan corrosie tegengaan. - Als een snaar breekt, valt het korte deel meestal in het "changer" deel van het instrument. Dit snaareindje kan ergens tussen komen en storing veroorzaken. 1

2 Verwijder het zo snel mogelijk. Als men het vergeet, kan het tijdens het vervoer van het instrument in de koffer gaan zwerven en aanzienlijke schade aanrichten aan de body en de eindplaten van het instrument. - Een ware plaag is het, als een dunne snaar onophoudelijk breekt op de scherpe rand van een stemmechaniek (spanner). Er bestaan geen echte steel guitar stemmechanieken. Men gebruikt doorgaans "gewone" gitaar-stemmechanieken. Omdat de snaren van een (pedal) steel guitar veel strakker staan dan die van een gewone gitaar, snijden ze vaak kapot op de scherpe rand van het gaatje in het mechaniek,. De enige remedies zijn: polijst de scherpe rand en / of knip de snaar af op een grotere lengte, zodat de snaar veelvuldiger om het asje van het mechaniek gaat en het asje derhalve verder bij het gaatje vandaan verlaat. - Wikkel de snaren altijd zodanig op, dat ze zo weinig mogelijk zijwaarts afbuigen. Door het zijwaarts afbuigen ontstaat een zijdelingse belasting van de kamrollen, waardoor extra wrijving ontstaat en de snaren na verhogen en verlagen van de toonhoogte (door het bedienen van pedalen en of kniehefbomen) niet meer op hun originele stemming terugkomen. - Als de stemmechanieken van een stelschroefje zijn voorzien, waarmee de remming van de mechanieken kan worden ingesteld, moet van tijd tot tijd worden gecontroleerd of de remming voldoende is om te voorkomen dat het instrument voortdurend ontstemt. Draai de schroefjes ook weer niet TE vast. Dat veroorzaakt versnelde slijtage bij het op- en afwikkelen van de snaren. - In de ruimte bij de stemmechanieken (de binnenzijde van de "kop") blijft op de lange duur veel stof liggen. Verwijder dit regelmatig met behulp van een droog kwastje. - Steek een nieuwe snaar niet te ver door het gaatje van het stemmechaniek. Het te lange uiteinde veroorzaakt krassen op de bovenzijde van de body bij het spannen / ontspannen van de snaar. - Knoop de snaar nooit om het asje van het stemmechaniek. Dit is niet nodig. Dit helpt echt niet tegen het ontstemmen. Als een dunne snaar kris kras over de knoop heenloopt, kan hij tijdens het spannen al breken. Als men een snaar breekt, is het een enorm karwei om deze weer uit de knoop te halen, hetgeen irritant is als de band en / of het publiek op U wacht. - Wees altijd voorzichtig dat U zich niet prikt aan de korte uit de mechanieken stekende snaareinden. Leg nooit de steel bar op de stemmechanieken. De bar kan ernstige krassen oplopen van de doorstekende, korte snaareinden. - Als U Uw steel bar op Uw instrument neerlegt, doe dat dan voorzichtig om deuken en / of krassen in Uw instrument te voorkomen. Leg Uw bar bij voorkeur op een doekje of een stukje vilt. Zet de steel bar nooit rechtop op het instrument. Als iemand tegen het instrument stoot, kan de bar vallen en schade veroorzaken. 2

3 - Bij het inpakken van de pedal steel guitar in de koffer, komt er meestal zand en / of stof (veelal van de pootdoppen en pedalen van het instrument) in de koffer. Zuig de koffer regelmatig uit, opdat het stof geen krassen in de body en de eindplaten veroorzaakt. Bedenk, dat het voorste deel van het instrument tijdens vervoer bijna altijd onderin de koffer ligt: precies waar al het stof en zand ook naar toe geraakt! - De meeste standaard pedal steel guitar koffers zijn met vinyl bekleed en niet bestand tegen een ruwe behandeling. Vaak raakt de vinyl laag gemakkelijk beschadigd. Probeer de koffer zoveel mogelijk te ontzien (en vraag dat ook aan mensen die U helpen sjouwen). Zodra stukken vinyl los zijn komen te zitten: lijm ze vast voordat ze nog verder losgaan. - Als U de aluminium delen van een pedal steel guitar wilt oppoetsen of polijsten, gebruik dan een geschikt middel. Heel vaak bevatten poetsmiddelen ammoniak of andere agressieve bestanddelen, die het aluminium kunnen doen verkleuren. De beste poetsmiddelen zijn de middelen op petrochemische basis (meestal verkrijgbaar bij motorfietshandelaars). - Ontvetten van allerlei delen van de pedal steel guitar kan het beste worden gedaan met wasbenzine (geen verdunner of thinner!). Bedenk dat sommige fretboards slecht bestand zijn tegen allerlei middelen. Vlekken van organische aard (zoals speeksel en dergelijke) kunnen het beste worden verwijderd met een lauwwarme, natte doek. - Als de poten van de steel guitar bij het indraaien in de schroefgaten onderin de steel guitar wat stroef gaan of een schurend geluid geven: vet de schroefdraad een klein beetje in. - Bedenk, dat niet of onvoldoende smeren van de bewegende delen van een pedal steel guitar slijtage kan opleveren. Een verder gevolg is, dat het instrument zwaarder gaat spelen. Zwaarder spelen betekent onder andere: grotere krachten op de body en dus: meer stemproblemen. - Vergeet nooit, dat een pedal steel guitar een soort MACHINE is. Het instrument dient periodiek te worden gecontroleerd, afgesteld en gesmeerd. Als U denkt onvoldoende kennis te bezitten om het instrument goed af te stellen, raadpleeg dan een ECHTE specialist. Het smeren van het instrument dient altijd te gebeuren met zuurvrije smeermiddelen. De changer en de kamrollen dienen te worden ge-olied met dunne olie (naaimachine-olie of hobby-olie). De draaipunten aan de onderkant van het instrument spaarzaam smeren met olie of vet. Leg de gitaar daarbij op haar kop. Gebruik geen vet, dat zich na verloop van tijd verhardt. Leg bij het smeren (en ook geruime tijd daarna) een krant onder het instrument, opdat er geen olie of vet op de grond valt. Lap de onderzijde af, opdat er geen olie of vet aan Uw kleding komt. -Als men een pedal steel guitar op haar kop legt, zorg er dan voor dat er onder de kop en de changer een zachte doek of een stuk bolletjes-plastic ligt. Er bestaat 3

4 gevaar dat de snaren door het gewicht van de gitaar in de changer-koppen worden gedrukt. - Eén van de belangrijkste oorzaken van ontstemmen van Uw instrument kan zijn: te WEINIG of GEEN SPELING bij één of meer nylon moeren (of andere afstelmiddelen) aan de changer-zijde van Uw instrument. Zorg voor meer speling door het verstellen van één of meer aanslagschroeven onder de pedal steel guitar. - Bijna geen enkele speler doorziet het technische gedeelte van zijn of haar pedal steel guitar volledig. Neem ALTIJD contact op met een ECHTE specialist, als problemen zich BLIJVEN voordoen! - Nog altijd zijn er spelers (hoofdzakelijk nieuwkomers), die niet weten, dat de meeste snaren van een steel guitar afwijkend van de 0 of 440 waarde van het elektronische stemapparaat gestemd dienen te worden. Wilt U hierover meer weten, raadpleeg dan een specialist. - Vele decennia lang heeft men de grondtonen van het akkoord waarin de steel guitar gestemd staat, afgesteld op een waarde die overeenkomt met 440 Hertz op het elektronische stemapparaat. Enkele jaren geleden gingen steeds meer spelers over op 442,5 of 442 Hertz, waarbij alle overige snaren overeenkomstig hoger worden gestemd dan voorheen. Mocht U vinden, dat Uw instrument in de "OPEN" STEMMING niet "lekker" harmonieert met andere muziekinstrumenten, onderzoek dan of de genoemde aanpassing verbetering brengt. - Sommige pedal steel guitars hebben veel last van z.g. "cabinet drop" of "body drop". Dit betekent, dat de body van het instrument aanzienlijk doorbuigt bij het intrappen van pedalen. U hoort dan, dat bepaalde snaren enigszins in toonhoogte teruglopen. Het kan in dat verband nuttig zijn, om de verhoging van de 6de snaar van de E9-stemming een fractie hoger af te stellen dan die van de 3de snaar. Experimenteer hiermee en leg dit vast. - Op veel pedal steel guitars (behalve op de exemplaren met speciale voorzieningen) treedt het probleem op, dat een snaar die door het indrukken van een pedaal of kniehefboom verhoogd is geweest, op een andere toonhoogte terugkomt dan na het verlagen van die snaar. Probeer de betreffende snaar qua stemming zo te "middelen" dat dit probleem zo weinig mogelijk ergernis oplevert. Neem anders contact op met een ECHTE specialist. Jan Visser, 2003/

5 PROMOTA MUSIC SALES Postbus ZH Zuid-Scharwoude telefoon: +31 (0) mobiel: +31 (0)