Programma van Eisen Voor het inrichten van de Openbare Ruimte Gemeente Bunnik

Transcriptie

1 Programma van Eisen Voor het inrichten van de Openbare Ruimte Gemeente Bunnik Versie: Actualisatie 2014 Datum: 14 maart 2014

2 Geactualiseerd door CiCom Engineering BV Rapportnummer 002 Versie 001 Status Geactualiseerd 2014 Tekstgedeelte 60 pagina's Aantal bijlagen 4 Bestandsnaam Geactualiseerd PvE OR Bunnik Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 2 van 56

3 VOORWOORD Het Programma van Eisen voor de inrichting van de openbare ruimte geldt voor iedere partij die initiatief neemt tot de ontwikkeling van een plan dat gevolgen heeft voor de omvang en de inrichting van de openbare ruimte in de gemeente Bunnik. Door juist in de definitiefase helder te omschrijven waar een ontwerp aan moet voldoen wordt voorkomen dat de gemeente en de ontwikkelaar worden geconfronteerd met onverwachte financiële tegenvallers en vertragingen als gevolg van aanpassingen op het ontwerp. Tegelijkertijd geeft het een ontwerper duidelijke uitgangspunten voor het opstellen van een plan. Wanneer zijn ontwerp voldoet aan de eisen, zal de beoordeling positief zijn. Door het opstellen van het Programma van Eisen voor de inrichting van de openbare ruimte wordt een helder en uniform kader gesteld voor de inrichtingseisen van de openbare ruimte. Zodoende kan het gewenste kwaliteitsniveau worden bereikt en in stand worden gehouden en zal de openbare ruimte in de toekomst beheersbaar en duurzaam worden onderhouden. Het Programma van Eisen inrichting openbare ruimte is, in opdracht van de afdeling Uitvoering & Regie van de gemeente, door CiCom Engineering en de afdeling Uitvoering & Regie geactualiseerd. Daarbij zijn alle partijen betrokken die een ontwerp van de inrichting van de openbare ruimte zullen beoordelen. Wanneer het Programma van Eisen voor de inrichting van de openbare ruimte door het college van burgemeester en wethouders opnieuw wordt vastgesteld, zijn daarmee de kwaliteitseisen voor de aanleg van de openbare ruimte vastgelegd. Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 3 van 56

4 Inhoud 1. Inleiding Doel Positie Programma van Eisen Kwaliteit openbare ruimte Architectonische en stedenbouwkundige ontwerprichtlijnen Afwijkingen en/of tegenstrijdigheden Leeswijzer 9 2. Proces ontwerp tot en met uitvoering Communicatie Duurzame inrichting en gebruik openbare ruimte Stedenbouwkundig ontwerp Matenplan Onderzoeken en plannen Waterhuishoudkundig plan Algemeen Afkoppelen en waterkwaliteit Waterkwantiteit Europese Kaderrichtlijn Water Grondwaterbeschermingsgebied Rioleringsplan Opstellen ontwerp Principe riolering Afkoppelen Infiltreren Vertraagd afvoeren Rechtstreeks afvoeren naar open water Bestek Aanbesteding Vergunningen Uitvoering Oplevering en overdracht openbare ruimte Oplevering Ingebruikname openbare ruimte Onderhoudsperiode Eindopname en overdracht Verantwoordelijkheden/aansprakelijkheden Normen en richtlijnen en producteisen Inleiding Normen en richtlijnen Bouwstoffen en -materialen Grondwerken Algemeen Maatregelen Maatvoering 25 Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 4 van 56

5 4.4. Materialen Waterhuishouding Algemeen Peilen Grondwater Watergangen Algemeen Maatvoering Materialen Oeverbescherming Natuurvriendelijke oevers Algemeen Maatvoering Voorwaarden voor particuliere eigendommen langs watergangen Riolering Algemeen Situering Maatvoering Materialen Vuilwaterstelsel (DWA) Hemelwaterstelsel (RWA) Huisaansluitingen Inspectieputten Kolken en kolkaansluitingen Drukriolering Algemeen Pompput en deksel Afvalwaterpomp Leidingwerk in de pompput Besturingskast Pompbesturing Oplevering pompinstallatie Verkeer Algemeen Gebiedsontsluitingswegen Algemeen Maatvoering Materialen Erftoegangswegen Algemeen Maatvoering Materialen Drempels en inritten Algemeen Situering Maatvoering 40 Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 5 van 56

6 7.5. Parkeerplaatsen Algemeen Situering Maatvoering Materiaal Fietspaden Algemeen Situering Maatvoering Materialen Voetpaden/trottoirs Algemeen Maatvoering Materialen Tijdelijke verkeersmaatregelen Diversen maatvoering Minimaal profiel Maatgevende voertuigen Openbare verlichting Algemeen Materialen Achterpadverlichting (uitgeefbaar) Straatmeubilair en bebording Algemeen Materiaal Afzetpalen Verkeersborden Straatnaamborden Afvalbakken Banken Fietsleunhekken Hondenafvalbakken Boombescherming Kabels en leidingen Algemeen Situering Maatvoering Groenvoorzieningen Algemeen Inrichting in relatie tot bestaande bomen en beplanting Inrichting groenvoorzieningen Grondwerkzaamheden Bomen in verharding Leveranties levende materialen Boompalen en afrasteringen 49 Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 6 van 56

7 11.8. Afwerking beplantingen Gazonaanleg Beheer en onderhoud groen Afvalvoorziening Grondgebonden woningen Niet-grondgebonden woningen Inzamelvoorzieningen op wijkniveau Speelvoorzieningen Algemeen Situering Materialen Interactie bewoners Civiele kunstwerken Bruggen Algemeen Situering Materiaal Duikers Algemeen Maatvoering Referenties 59 Bijlage 1 Afkoppelbeslisboom WrW Bijlage 2 Onderhoud Bijlage 3 Revisie Bijlage 4 Standaardprofiel kabels en leidingen Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 7 van 56

8 1. Inleiding 1.1. Doel Het doel van het 'Programma van Eisen voor het inrichten van de openbare ruimte' (PvE) is: het leveren van alle minimale gestelde kwaliteitseisen van de gemeente Bunnik voor de inrichting van de openbare ruimte; het leveren van een startdocument voor de (ontwerper van de) ontwikkelaar; met de minimale kwaliteits-beschrijvingen; het toetsen van het ontwerp vanuit verantwoordelijkheid van de gemeente aan de eisen en wettelijke regelgevingen voor de inrichting en het beheer van de openbare ruimte Positie Programma van Eisen In het geval dat de ontwikkeling en realisatie van een project in handen wordt gelegd van een marktpartij of grondexploitatiemaatschappij, waarin de gemeente en de marktpartij(en) gezamenlijke verantwoordelijkheden hebben en de totstandkoming van het project, wordt het PvE van toepassing verklaard in de te sluiten overeenkomst. Het kader voor het PvE wordt geboden door de diverse beleidsplannen en nota's die door het college van burgemeester en wethouders zijn goedgekeurd. Voorafgaand aan de ontwikkeling van een project zal de ontwikkelaar van de gemeente een lijst ontvangen met de van toepassing zijnde gemeentelijke beleidsplannen en nota's. Het coördineren van de werkzaamheden in de openbare ruimte is de verantwoordelijkheid van de gemeente. De gemeente toetst de plannen vanuit haar verantwoordelijkheid voor de inrichting en het beheer van de openbare ruimte. De toetsvoorwaarden zijn (beheer)technisch van aard. Het zijn voorwaarden die voortvloeien uit het wettelijk kader, het gemeentelijk vastgestelde beleid en de (beheer)technische aspecten van de gemeente. De eisen voor het verkrijgen van een omgevingsvergunning (bijv. een bouwvergunning voor de woningen) zijn niet in dit PvE opgenomen. Ook kunnen aan dit PvE geen rechten worden ontleend voor het verkrijgen van vergunningen voor de sloop, de bodemsanering en het bouw- en woonrijp maken Kwaliteit openbare ruimte Voor een kwalitatief goede en duurzame inrichting van de openbare ruimte zijn de volgende 3 aspecten van belang: functie en gebruik: Kan de ruimte worden gebuikt waarvoor het is bedoeld en functioneert deze naar verwachting? beeldkwaliteit/ruimtelijke samenhang: Heeft de ruimte de gewenste uitstraling en wordt rekening gehouden met de bestaande ruimtelijke kwaliteiten en aansluiting op de omgeving? schoon/heel/veilig ofwel beheersbaarheid: Kan de plek met de beoogde inrichting goed worden onderhouden en worden beheerd, zodat het beoogde beeld/uitstraling in de toekomst blijft gewaarborgd? Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 8 van 56

9 Bij het opstellen van het ontwerp voor de inrichting van de openbare ruimte dienen deze aspecten in balans te zijn Architectonische en stedenbouwkundige ontwerprichtlijnen Het PvE voorziet niet in ontwerprichtlijnen voor architectuur en stedenbouw. Hiervoor dient de ontwikkelaar separaat het traject te doorlopen over de ruimtelijke inpassing binnen de mogelijkheden die het bestemmingsplan biedt Afwijkingen en/of tegenstrijdigheden Indien de ontwikkelaar wenst af te wijken van het PvE, dient de ontwikkelaar in overleg te treden met de gemeente. Dit PvE is opgesteld om uitgangspunten mee te geven voor het ontwikkelen van openbare ruimte. Ingeval dat het PvE tegenstrijdigheden bevat of er onverhoopt situaties optreden waarin het PvE niet voorziet, dient de ontwikkelaar in overleg te treden met de gemeente Leeswijzer Het PvE is richtinggevend en kan worden gebruikt als naslagwerk, achtergrondinformatie, toetsingskader en inspiratiebron. Het PvE bestaat uit de volgende onderdelen: in hoofdstuk 2 is het proces van ontwerp tot en met uitvoering inclusief revisie weergeven. Hierin worden de eisen aan documenten, tekeningen en toetsmomenten aangegeven; in hoofdstuk 3 zijn algemene voorwaarden opgenomen, waarin onder andere het van toepassing verklaren van eerder vastgesteld beleid, vigerende normen en richtlijnen en producteisen is weergegeven; in hoofdstuk 4 tot en met 14 zijn de ontwerp- en materiaaleisen voor de inrichting van de openbare ruimte beschreven. Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 9 van 56

10 2. Proces ontwerp tot en met uitvoering 2.1. Communicatie Bij de totstandkoming van de inrichting van de openbare ruimte dienen de onderstaande externe partijen te worden betrokken. Gemeente Bunnik. Hulpdiensten. Nutsbedrijven. Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden. Provincie Utrecht (beheerder provinciale wegen). Openbaar vervoermaatschappij/vervoersautoriteit. Bewoners, bedrijven en andere belanghebbenden Duurzame inrichting en gebruik openbare ruimte De gemeente zal voor de ontwikkeling van een plan met woningbouwcorporaties en projectontwikkelaars een gesprek aangegaan met als doel prestatieafspraken te maken over Duurzaam Bouwen (DuBo), het gebruik van duurzame materialen (onder andere voor regenwaterafvoer) in de leefomgeving en duurzame middelen voor het beheer en onderhoud van vastgoed en de leefomgeving. Daarmee wordt ook nadrukkelijk gekeken naar een inrichting die duurzaam beheer mogelijk maakt. De gemeente maakt afspraken met betrekking tot de duurzaamheid van de inrichting en het gebruik en beheer en onderhoud van de openbare ruimte Stedenbouwkundig ontwerp Voor de inrichting van een te ontwikkelen gebied stelt een stedenbouwkundige en/of landschapsarchitect in opdracht van de ontwikkelaar een stedenbouwkundig ontwerp op. Een heldere scheiding tussen openbaar gebied en uitgeefbaar gebied dient uitgangspunt te zijn voor het ontwerp van de inrichting van de buitenruimte. Om het beheer en onderhoud van de openbare ruimte efficiënt uit te kunnen voeren, dient te worden voorkomen dat 'versnipperde' ruimten ontstaan. De inrichting moet duurzaam en veilig zijn, geschikt voor alle gebruikers, waaronder mindervalide, en voldoen aan de geldende wet- en regelgeving. Om efficiënt beheer en onderhoud te kunnen garanderen, moet bij het ontwerp rekening worden gehouden met de vereiste maatvoering, vormgeving en indeling van de openbare ruimte. De bereikbaarheid en toegankelijkheid van het openbaar gebied door nood- en hulpdiensten en onderhoudsmaterieel, zoals veeg- en maaimachines, moet te allen tijde zijn gewaarborgd. Water vormt een belangrijk onderdeel en is een belangrijk meesturend element voor de ruimtelijke ordening in het te ontwikkelen gebied. In overleg tussen de ontwikkelaar, de gemeente en het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden (hierna: waterschap) met onder andere de vakdisciplines water, milieu en riolering dient afstemming plaats te vinden over de invulling van het water (watertoets). Het stedenbouwkundig ontwerp dient de navolgende onderdelen te bevatten. grenzen particulier (uitgeefbaar) en openbaar terrein (niet-uitgeefbaar); Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 10 van 56

11 gegevens bebouwing (woningcategorie, aantallen en m 2 verhard oppervlak); grenzen water, inclusief oever; grenzen verharding met onderscheid in verkeersruimten voetpaden, fietspaden, wegen, parkeren, pleinen; materialen verhardingen; grenzen groen; locatie en grootte bomen (in verband met bepaling toekomstige tracés voor kabels en leidingen en schaduwwerking water); oevertypes; eigendomssituatie oevers; locatie en type kunstwerken (bruggen, duikers, stuwen et cetera); locaties afvalinzameling (in verband met bepaling toekomstige tracés voor kabels en leidingen); locaties en type openbare verlichting; groenplan: groenvoorzieningen (bomen, hagen, gras, heesters) met specificatie; speelvoorzieningen; straatmeubilair (banken, afvalbakken, afzetpalen et cetera); hondenuitlaatplaatsen (bij voorkeur niet direct aan water); principedoorsnedes; hoofdmaatvoering. Het definitief stedenbouwkundig ontwerp wordt vooraf getoetst aan beheer- en investeringskosten, parkeernormen en verkeerskundige uitgangspunten. Voorstellen voor het realiseren van verbeteringen en het terugdringen van diffuse bronnen en uitlogende bouwmaterialen dienen in het stedenbouwkundig ontwerp te worden opgenomen Matenplan Voorafgaande aan het opstellen van een bestek voor het bouw- en woonrijp maken dient op basis van het stedenbouwkundig ontwerp een matenplan te worden opgesteld. Het ontwerp dient te worden vervaardigd op basis van de Grootschalige Basiskaart van Nederland (GBKN). Om te kunnen komen tot een inpasbaar stedenbouwkundig ontwerp dient inmeting en waterpassing van het terrein (inclusief dwarsprofielen) plaats te vinden als naverkenning op de GBKN en controle op de maatvoering. De volgende zaken dienen te worden ingemeten: grenzen van het plangebied, inclusief aangrenzende terreinen bestaande infrastructuur (wegen, watergangen et cetera) met dwarsprofielen gebruikte erfgrenzen, kadastrale grenzen wijken nogal eens af van de situatie in het veld bestaande beplantingen, bomen, houtwallen et cetera bestaande opstallen. Tijdens het opstellen van het matenplan dienen tevens de volgende onderdelen te worden vastgesteld: straatpeilen en vloerpeilen tracé kabels en leidingen toepassing van warmte-koudeopslag gegevens woningbouw met locaties voordeuren en meterkasten profielen watergangen. Het resultaat is een matenplan met een nauwkeurige topografische ondergrond met een maatvast stedenbouwkundig ontwerp. Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 11 van 56

12 Gedurende het gehele proces van het ontwerp tot en met de oplevering zal het matenplan als onderlegger dienen voor elke vervolgstap. Het matenplan moet daarmee continue worden geactualiseerd en aangevuld. Daarbij wordt gelijktijdig een continue controle uitgevoerd of getekende zaken realiseerbaar zijn in de werkelijke (boven- en ondergrondse) situatie. Het matenplan is een dynamisch (digitaal) document. In het matenplan wordt vastgelegd wat in de bestaande situatie aanwezig is, ingepast wat gerealiseerd wordt en bijgewerkt met hetgeen gerealiseerd is in het terrein, zoals: inmetingen bestaande situatie; kabels en leidingen, bestaand en nieuw (revisie); riolering, bestaand en nieuw (revisie); profielen watergangen, bestaande en nieuw (revisie); stedenbouwkundig ontwerp; VO's en DO's woningen (controle inpassing in uitgeefbaar gebied); palenplannen; kunstwerken; bestektekeningen; nutsvoorzieningen (kasten). Het opstellen en actualiseren van het matenplan dient in opdracht van de ontwikkelaar te worden uitgevoerd. Na overdracht van de openbare ruimte dient het matenplan als digitaal document te worden geleverd aan de gemeente Onderzoeken en plannen In de ontwerpfase dienen minimaal de volgende vooronderzoeken te worden uitgevoerd: archeologisch onderzoek; onderzoek niet-gesprongen explosieven; milieukundig (water)bodemonderzoek; onderzoek Flora- en faunawet; water- en rioleringstructuurplan. Voor onderbouwing van het ontwerp eventueel aangevuld met: geotechnisch onderzoek; geohydrologisch onderzoek. Verder dienen gegevens omtrent de bestaande omgeving noodzakelijk voor het ontwerp en de uitvoering, zoals bodemgesteldheid, grondwaterstanden, bomen en beplanting, kabels en leidingen, riolering en huisaansluitingen en kadastrale gegevens, te worden opgenomen, opgevraagd dan wel ingemeten Waterhuishoudkundig plan Algemeen In de ruimtelijke plannen van de gemeente wordt standaard een zogenaamde waterparagraaf opgenomen, waarin beschreven staat welke effecten de ruimtelijke veranderingen op de waterhuishouding hebben (gevolgen voor het watersysteem). De waterparagraaf bevat ook een advies van de waterbeheerders en de reactie daarop van de initiatiefnemer, een onderbouwd besluit. In de waterparagraaf is aangegeven wat de gevolgen voor water (in de breedste zin van het woord) zijn door de ruimtelijke ontwikkelingen en welke maatregelen worden genomen om het 'stand still-principe' minimaal te behalen. Belangrijkste thema s zijn: veiligheid, waterkwaliteit en -kwantiteit. Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 12 van 56

13 De wateropgave is geïntegreerd in herstructurering, nieuwbouw van stedelijk gebied, aanleg (nieuwe) infrastructuur en de inrichting van het landelijk gebied. De claims op ruimte voor retentie, wadi's, natuurvriendelijke oevers, verbreding van watergangen en systeemkeuze van rioleringsstelsels zijn geborgd (bron: waterplan Bunnik). Op basis van de waterparagraaf wordt een waterhuishoudkundig plan opgesteld dat voldoet aan de eisen van het waterschap waarin minimaal inzichtelijk wordt gemaakt: de waterhuishoudkundige uitgangspunten; de ligging en afmetingen van het hoofdwatersysteem, de maximale afvoer en de (maximaal) optredende oppervlaktewaterpeilen, duikers en de peilregulerende kunstwerken; het bepalen van ambitieniveau water; de keuze van het rioolstelsel; de keuze om minimaal tot stand still-principe te komen; de berekening van gevolgen van het bouwplan voor peilstijgingen in de omgeving; de gevolgen voor het grondwater; de consequenties van de waterhuishouding in het omliggende gebied. Verder zal bij RO-plannen de watertoets moeten worden doorlopen. Het waterschap vraagt daarbij aandacht voor de mogelijkheid voor informeel vooroverleg waarbij zij kan adviseren en informeren. Een van de uitgangspunten die wordt gehanteerd bij nieuwbouwplannen is dat een dergelijk plan geen nadelige effecten voor de omgeving mag opleveren, zowel voor de waterkwaliteit en de -kwantiteit (stand still-principe) Afkoppelen en waterkwaliteit Het waterschap hanteert de Afkoppelbeslisboom van de Werkgroep Riolering West-Nederland, zoals opgenomen in bijlage 1, of en onder welke voorwaarden verharde oppervlakken verantwoord kunnen worden afgekoppeld. Ten aanzien van de kwaliteit van het af te koppelen water hanteert het waterschap geen echte norm, zoals gebaseerd op het aantal voertuigbewegingen. Het waterschap prefereert het afkoppelen van verhard oppervlak, behalve als het vooraf al duidelijk is dat er een zeer gerede kans bestaat op verontreiniging. Een parkeerplaats van een verhuisbedrijf kan daarom gewoon worden afgekoppeld. Bij een garagebedrijf kan daarentegen wel worden gesproken van een zeer gerede kans op verontreiniging. Het waterschap onderscheidt de volgende manieren van afkoppelen (in volgorde van voorkeur). afkoppelen met lokale infiltratie; afkoppelen en direct lozen op het nabijgelegen oppervlakte water via oppervlakkige afvoer (bijvoorbeeld een berm); afkoppelen en afvoer via een leidingsysteem met slibvang (rwa-riool); afkoppelen met vertraagd afvoeren. Het regenwater dient onder vrij verval te worden afgevoerd. Infiltreren geniet de voorkeur boven het direct afvoeren van regenwater naar het oppervlaktewater. Er zijn meerdere mogelijkheden om water te bergen. Afhankelijk van bodemopbouw en grondwaterstand kan voor open water of infiltratie worden gekozen. Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 13 van 56

14 Waterkwantiteit In het te ontwikkelen gebied zal het verhard oppervlak zich uitbreiden ten opzichte van de bestaande situatie. Dit heeft tot gevolg dat het hemelwater van dit oppervlak versneld tot afvoer komt. Om de waterhuishouding niet te verslechteren, moet de versnelde afvoer worden voorkomen of gecompenseerd. Voorkomen of compenseren kan op verschillende manieren (op volgorde van voorkeur). 1. Het hemelwater van het verhard oppervlak infiltreren in de bodem. Voor infiltratie van het hemelwater zijn doorlatende verharding, infiltratievoorzieningen voor dakwater, bovengrondse voorzieningen als wadi's, ondergrondse voorzieningen als grindkoffers mogelijke opties. 2. Het uitbreiden van het oppervlaktewater. Om de extra hemelwaterafvoer op te vangen zal het huidige oppervlaktewatersysteem moeten worden vergroot. Als regel stelt het waterschap dat de grootte van het extra oppervlaktewater 15% van het extra verharde oppervlak is. Aan het creëren van oppervlaktewater zijn voorwaarden verbonden, zo moet het in verbinding staan met het bestaande oppervlaktewatersysteem. Omdat het creëren van extra oppervlaktewater veelal is in de openbare ruimte plaatsvindt, speelt de gemeente, als eigenaar van deze openbare ruimte, hierbij een leidende rol. Indien in het te ontwikkelen gebied wordt gekozen voor het uitbreiden van het oppervlaktewater om het (regen)water te kunnen vasthouden, dient te worden getoetst op basis van 2 maatgevende situaties, 1 situatie die statistisch eenmaal in de 10 jaar en 1 situatie die statistisch eenmaal in de 100 jaar kan voorkomen. De 10 jaar-situatie is bedoeld om te bepalen hoeveel bufferingscapaciteit nodig is voor oppervlaktewater. Voor het te ontwikkelen gebied bedraagt de afvoerintensiteit bij een 10 jaar-situatie 1,5 l/s/ha. De toelaatbare afvoer kan worden bepaald door de afvoerintensiteit te vermenigvuldigen met het totale oppervlak van het te ontwikkelen gebied. Op basis van een (balans)berekening kan worden bepaald hoeveel oppervlaktewater nodig is om te voldoen aan de toelaatbare afvoer. De 100 jaar-situatie is bedoeld om een beeld te krijgen bij zeer extreme situaties. Derhalve dient bij een maatgevende situatie, die statistisch eenmaal in de 100 jaar kan voorkomen, geen uittreding van water aan het maaiveld plaatsvinden. In het ontwerp voor het watersysteem moet rekening worden gehouden met de volgende randvoorwaarden: de waterafvoer en -aanvoer van aangrenzende peilgebieden moet mogelijk blijven; in te passen bebouwing mag geen schade ondervinden van de nieuwe waterhuishoudkundige situatie; voor de te handhaven woningen kan een watergang benodigd zijn om de grondwaterstand rond de bestaande bebouwing te regelen; het realiseren van een waterhuishoudkundige verbinding tussen verschillende watersystemen; het watersysteem moet kunnen worden doorgespoeld; het watersysteem moet tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten te onderhouden zijn. Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 14 van 56

15 Europese Kaderrichtlijn Water De Kaderrichtlijn Water (KRW) is een Europese richtlijn die ervoor moet zorgen dat de kwaliteit van het oppervlakte- en grondwater in 2015 op orde is. Wanneer wordt voldaan aan de eisen die het waterschap stelt aan een nieuw stedelijk watersysteem, is de inrichting niet strijdig met de doelstelling van de Kaderrichtlijn. Indien het te ontwikkelen gebied nabij een KRW-waterlichaam ligt, dienen in overleg met het waterschap de te nemen ecologische maatregelen te worden vastgesteld. Het watersysteem dient bij voorkeur met natuurvriendelijke oevers te worden uitgevoerd Grondwaterbeschermingsgebied Indien het te ontwikkelen gebied binnen een grondwaterbeschermingsgebied dan wel waterwingebied ligt, gelden specifieke regels. Het waterwingebied en het grondwaterbeschermingsgebied vormen, samen met de boringsvrije zone, een milieubeschermingsgebied. Hier gelden regels uit de Provinciale Milieuverordening Utrecht 2013 (PMV). Het grondwaterbeschermingsgebied is gekwalificeerd als een 'nietkwetsbaar' gebied (art lid 4 van de PMV). Dit houdt in dat er een beperkt aantal regels zijn voor dit gebied, te weten: risicovolle bedrijven mogen zich niet in een grondwaterbeschermingsgebied vestigen; in alle grondwaterbeschermingsgebieden is het verboden nieuwe buisleidingen aan te leggen. Dit betreft de grotere, veelal bovenlokale netwerken van buisleidingen en is niet van toepassing op het voor een woning benodigde leidingenstelsel; ook geldt het 'Besluit boringen en funderingen'. Dit besluit maakt onderscheid in 4 soorten activiteiten, te weten: aanleg van boorputten, bouw van ondergrondse bouwwerken, funderingswerken en andere grondwerken, zoals damwanden. Voor alle gevallen geldt dat vooraf een melding moet plaatsvinden bij de provincie. Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 15 van 56

16 2.7. Rioleringsplan Opstellen ontwerp Door de ontwikkelaar dient een water- en rioleringsplan, inclusief berekeningen, te worden opgesteld en te worden goedgekeurd door de gemeente en het waterschap. Tevens zal door de initiatiefnemer een plan worden opgesteld waarin is aangegeven hoe er wordt omgegaan met het hemelwater in het gebied. Het ontwerp en de realisatie van de riolering zullen moeten voldoen aan de richtlijnen zoals beschreven door de Stichting Rioned in de 'Leidraad Riolering', delen A, B en C. Daarnaast zal het ontwerp moeten voldoen aan het geldende Gemeentelijke Rioleringsplan van de gemeente. De eisen die worden gesteld aan het ontwerp van het rioolstelsel hebben tot doel een goed functionerend rioolstelsel te realiseren dat bijdraagt aan een duurzaam watersysteem. De uitwerking van het rioolstelsel draagt bij aan de kwaliteit en het functioneren van het watersysteem in zijn geheel Principe riolering Volgens het Gemeentelijk Rioleringsplan geldt de volgende strategie: gescheiden inzamelen bij nieuwbouw. Doelmatig hemelwaterontwerp volgens voorkeursvolgorde benutten-bergen-afvoeren; bedrijventerrein rioleren volgens verbeterd gescheiden principe. Doelstelling van de gemeente is het zoveel mogelijk afkoppelen, infiltreren en/of vertraagd afvoeren van hemelwater. Het aan te leggen rioolstelsel is een (verbeterd) gescheiden stelsel al dan niet gecombineerd met infiltratie. Dit betekent dat het relatief schone regenwater apart wordt ingezameld en afstroomt naar een watergang of infiltreert in de bodem. Voor de afvoer van hemelwater dient in overleg met de gemeente en het waterschap te worden beoordeeld wat de mogelijkheden zijn voor infiltratie en/of vertraagd afvoeren. Infiltreren en vertraagd afvoeren verdienen de voorkeur boven het afvoeren van hemelwater door middel van riolering. Lozingspunten van hemel- en vuilwater worden in overleg met de gemeente en het waterschap vastgesteld. Indien het plan extra verhard oppervlak met zich meebrengt zal hiervoor extra open water moeten worden gecreëerd door de initiatiefnemer. In overleg met de gemeente en het waterschap zal worden bepaald hoeveel extra berging, door middel van open water, moet worden gerealiseerd. Een en ander hangt samen met de wijze van afvoeren van het hemelwater. Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 16 van 56

17 Afkoppelen Het waterschap hanteert de Afkoppelbeslisboom van de Werkgroep Riolering West-Nederland, zoals opgenomen in bijlage 1, voor het al dan niet afkoppelen van hemelwater. Daar waar er wordt gekozen voor het afkoppelen van hemelwater zullen dakoppervlakken bovengronds aan de voorgevelzijde af moeten wateren op openbaar gebied. Uitzondering hierop zijn achter de woning gelegen bergingen die ontsloten worden via uitgeefbare achterpaden. Deze achterpaden en de dakvlakken van bergingen mogen, indien technisch niet anders mogelijk, aangesloten worden op het hemelwaterriool. De verantwoordelijkheid voor instandhouding van de wijze van aansluiten van percelen op riolering en openbaar gebied moet worden overgedragen naar de toekomstige eigenaren van het uitgeefbaar gebied. Indien er wordt gekozen voor het afkoppelen van hemelwater dan is het een vereiste dat er geen uitlogende materialen worden gebruikt in het straatmeubilair en de opstallen Infiltreren De mogelijkheid voor infiltratie in de bodem zal, in overleg met de gemeente, per locatie moeten worden beoordeeld. Daar waar mogelijk verdient infiltratie van hemelwater de voorkeur boven andere vormen van afvoer van hemelwater Vertraagd afvoeren Bij vertraagd afvoeren wordt het water tijdelijk geborgen in bijvoorbeeld wadi's of ondergrondse (infiltratie)buizen. Van hieruit wordt het overtollige water door middel van drainage vertraagd afgevoerd naar open water waardoor piekafvoeren worden beperkt. Deze wijze van afvoeren heeft de voorkeur boven afvoeren van hemelwater door middel van riolering. Indien gebruik wordt gemaakt van wadi's mag de benodigde ruimte worden bestempeld als openbaar groen Rechtstreeks afvoeren naar open water Daar waar uitgeefbare terreinen grenzen aan open water kan hemelwater, in overleg met het waterschap en de gemeente, direct worden afgevoerd naar open water, mits het watersysteem deze extra afvoer aan kan (hydraulische voorwaarde) en de afvoer niet meer bedraagt dan 1,5 l/s/ha. Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 17 van 56

18 2.8. Bestek Het bestek dient te worden opgesteld volgens de RAW-systematiek en met RAW-software. Op het bestek zijn de Standaard RAW bepalingen 2010 van toepassing. De werkzaamheden voor het inrichten van de openbare ruimte wordt gesplitst in: bouwrijp maken eventueel aangevuld met sloop van opstallen en uitvoeren van een bodemsanering woonrijp maken. Het bestek bouwrijp maken omvat de volgende onderdelen: sloop- en opruimwerkzaamheden eventueel bodemsanering eventueel voorbelasting wegassen en aanleghoogten aanleg watergangen met oeverbescherming aanleg riolering, inclusief uitleggers aanleg tracés kabels en leidingen aanleg bouwwegen doorsneden en details. Het bestek woonrijp maken omvat de volgende onderdelen: wegassen en aanleghoogten aanleg verhardingen aanleg groenvoorzieningen (beplantingsplan) aanbrengen straatmeubilair aanbrengen openbare verlichtingen aanbrengen speelvoorzieningen aanbrengen ondergrondse afvalvoorziening aanbrengen kunstwerken doorsneden en details. De aanleg van de groenvoorzieningen kan eventueel in een apart bestek worden opgenomen. In het bestek dient een verkeersstromenplan tijdens de uitvoering van de werkzaamheden te zijn opgenomen. Ook dient een planning van de werkzaamheden onderdeel uit te maken van het bestek. De tekeningen bij het bestek hebben de volgende schaal: situatie schaal 1:200 profielen schaal 1:50/1:100 details schaal 1:10/1:20/1:50. De tekeningen dienen digitaal te worden vervaardigd en te worden aangeleverd als microstation design (dgn)-files, of in het uitwisselingsformaat dxf of dwg. Voor de opbouw van de tekeningen dienen de standaard laagindelingen en settings van de gemeente te worden gebruikt. Het conceptbestek met tekeningen dient ter toetsing te worden ingediend bij de gemeente. In overleg met de ontwikkelaar wordt de tijd voor toetsen van het bestek vastgesteld. Het definitieve bestek met tekeningen dient in 5-voud ter goedkeuring te worden ingediend bij de gemeente. Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 18 van 56

19 Ook hier zal in overleg met de ontwikkelaar de tijd voor het goedkeuren van het definitieve bestek met tekeningen worden vastgesteld. Er worden 3 gewaarmerkte exemplaren (voorzien van een stempel van de gemeente en een handtekening van de bevoegd ambtenaar) van het bestek met tekeningen geretourneerd aan de ontwikkelaar. Wanneer het bestek met tekeningen is goedgekeurd, kan worden overgegaan tot aanbesteding van het werk Aanbesteding De aanbesteding van het werk vindt plaats door middel van een openbare procedure overeenkomstig het ARW 2012, hoofdstuk 2. Afhankelijk van de omvang van het werk zal worden gekozen voor een Europese of Nationale aanbesteding. Conform de aanbestedingswet 2013 dient het werk aanbesteed te worden op basis van de Economisch Meest Voordelige inschrijving(emvi) Vergunningen Voor het bouw- en woonrijp maken van de locatie dient rekening te worden gehouden met het aanvragen van de volgende vergunningen en ontheffingen: omgevingsvergunning (informatie hierover is ook te vinden op de gemeentelijke website beschikking saneringsplan in het kader van Wet bodembescherming; watervergunning: onttrekking grondwater lozing grondwater op oppervlaktewater ontheffing Keur voor bouwen nabij of in het water en/of waterkering Uitvoering De werkzaamheden voor de inrichting van de openbare ruimte dienen te worden uitgevoerd zonder schade aan overige infrastructuur of gebouwen te veroorzaken. In overleg met de gemeente dient voorafgaande aan de werkzaamheden te worden bepaald of voor- en eindopname van infrastructuur en/of gebouwen noodzakelijk wordt geacht. Ook dient hinder en overlast voor aangrenzende woningen en bedrijven tot een minimum te worden beperkt. Voor de werkzaamheden dient de ontwikkelaar een Construction All Risks verzekering (CAR-verzekering) af te sluiten. De CAR-verzekering heeft tot doel om dekking te bieden tegen de financiële gevolgen van een schade bij een object in aanbouw of een werk in uitvoering. De uitkomende materialen en elementen die als afval worden beschouwd conform de geldende wet- en regelgeving afvoeren en verwerken. Zwerfvuil, drijfvuil, straatvuil, zand en afvalhopen in openbaar gebied verwijderen totdat het gebied is opgeleverd. Alle wegafsluitingen en -omleidingen die noodzakelijk zijn om een werk goed te kunnen uitvoeren dienen vooraf te worden gemeld bij de gemeente. Tevens dienen alle hulpdiensten te worden geïnformeerd over de uit te voeren werkzaamheden. Om te controleren of het werk conform het bestek wordt uitgevoerd, zal door de gemeente, of een door de gemeente aan te wijzen vertegenwoordiger, toezicht worden gehouden. De kosten voor dit toezicht zijn voor rekening van de ontwikkelende partij. Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 19 van 56

20 2.12. Oplevering en overdracht openbare ruimte Na realisatie zal de ontwikkelaar de openbare ruimte in beheer en onderhoud overdragen aan de gemeente. Voor primaire watergangen en peilregelende kunstwerken (alleen water, niet zijnde de oever) zal het beheer en onderhoud worden overgedragen aan het waterschap. Uitgangspunt is dat alleen een compleet bestek wordt opgeleverd en overgedragen. Alleen bij projecten en/of bestekken met een looptijd langer dan 1 jaar kan in overleg met de gemeente worden overgegaan tot deeloplevering. Vanaf het moment van overdracht wordt de volledige verantwoordelijkheid voor het beheer en onderhoud van de openbare ruimte door de gemeente overgenomen van de ontwikkelaar. Dit betekent dat de ontwikkelaar tot het moment van overdacht verantwoordelijk is voor het onderhoud van de openbare ruimte, met uitzondering van de publieke taken wetshandhaving, gladheidsbestrijding en ophalen huisvuil. Deze taken zijn de verantwoordelijkheid van de gemeente vanaf het moment dat het gebied voor gebruik is opengesteld. Terrein dat bouwrijp is gemaakt dient tot oplevering regelmatig te worden gemaaid en wortelonkruiden dienen te worden bestreden Oplevering Het doel van de oplevering is om vast te stellen of het werk conform het bestek is uitgevoerd en vast te stellen of er eventuele gebreken aan het werk zijn die moeten worden hersteld. Bij de oplevering zijn de projectleider van de ontwikkelaar, de toezichthouder van de ontwikkelaar en een (gemandateerde) vertegenwoordiger van de gemeente aanwezig. De ontwikkelaar geeft minimaal 14 dagen voorafgaand aan de oplevering schriftelijk de opleveringsdatum door aan de gemeente. De ontwikkelaar levert op aan de vertegenwoordiger van de gemeente en schrijft het Procesverbaal van Oplevering. Het Procesverbaal van Oplevering wordt ondertekend door de gemeente en ontwikkelaar. Kleine gebreken die op korte termijn kunnen worden verholpen en die ingebruikname van de openbare ruimte niet in de weg staan, kunnen geen reden zijn tot onthouding van goedkeuring. De ontwikkelaar dient deze gebreken zo spoedig mogelijk, maar binnen 3 maanden na de oplevering, te verhelpen Ingebruikname openbare ruimte Na oplevering vindt ingebruikname plaats van de openbare ruimte. Voorwaarden voor de ingebruikname zijn: verkeersveiligheid, onbelemmerde doorgang, toegankelijkheid voor hulpdiensten en reiniging, gegarandeerde afwatering en aanwezigheid van straatverlichting. Vanaf ingebruikname is de gemeente verantwoordelijk voor de wetshandhaving en de uitvoering van publieke taken, de ontwikkelaar blijft dan nog verantwoordelijk voor het onderhoud. Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 20 van 56

21 Onderhoudsperiode De onderhoudsperiode gaat in na datum van oplevering en bedraagt 12 maanden. De onderhoudsperiode eindigt na een door de ontwikkelaar en de gemeente goedgekeurde eindopname. Gedurende die tijd komt het onderhoud en herstel van zich voordoende gebreken voor rekening van de ontwikkelaar. Het reguliere onderhoud is voor rekening van de gemeente. De verplichtingen van de gemeente tijdens de onderhoudsperiode zijn: het handhaven van de openbare orde het zorg dragen voor het functioneren en de veiligheid van de voorzieningen het ophalen van huisvuil het zorgdragen voor herstel van schade die door derden of door de gemeente (met uitzondering van het bouwverkeer voor de ontwikkelaar) tijdens deze periode zijn veroorzaakt, conform paragraaf 11 van de UAV De verplichtingen van de ontwikkelaar tijdens de onderhoudsperiode zijn: het uitvoeren van herstel- en aanpassingswerken en eventueel resterende werkzaamheden naar aanleiding van de inspectie voor oplevering; het herstel van gebreken die in de onderhoudsperiode aan het licht komen; het herstel van schade, veroorzaakt door onvoldoende werk door de ontwikkelaar; het herstel van schade die het gevolg is van door, of in opdracht van, de ontwikkelaar uitgevoerde activiteiten; beheer, onderhoud en inboet van de aanwezige groenvoorzieningen. Een en ander is nader omschreven in hoofdstuk In bijlage 2 is aangegeven op welke wijze het onderhoud door de ontwikkelaar dient te worden uitgevoerd Eindopname en overdracht Na de onderhoudsperiode van 1 jaar vindt de eindopname plaats. Voorwaarde voor de overdracht is dat de openbare ruimte compleet is ingericht en naar behoren is onderhouden, onder andere: riolering, verharding, openbare verlichting, straatmeubilair, bomen en beplanting. Ook mag het bouwverkeer geen gebruik meer maken van de definitief ingerichte openbare ruimte. Bij de eindopname zijn de projectleider van de ontwikkelaar, de toezichthouder van de ontwikkelaar en een (gemandateerde) vertegenwoordiger van de gemeente aanwezig. De ontwikkelaar levert vóór de eindopname de bewijsstukken voor het overdrachtsdossier aan de gemeente. Door de ontwikkelaar wordt het Procesverbaal van Overdracht opgesteld. De ontwikkelaar verzorgt het herstel van eventuele gebreken komende uit de eindopname. Pas nadat alle gebreken zijn verholpen en alle documenten correct zijn geleverd, kan de openbare ruimte officieel worden overgedragen aan de gemeente. Binnen 8 dagen na de eindopname deelt de vertegenwoordiger van de gemeente schriftelijk mee dat het werk is goedgekeurd door toezending van het voor akkoord getekende Procesverbaal van Overdracht aan de ontwikkelaar. Bij instemming ondertekent de ontwikkelaar het document en stuurt een exemplaar retour aan de gemeente. Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 21 van 56

22 Door ondertekening van het Procesverbaal van de eindopname door de ontwikkelaar en de gemeente is de overdracht van de openbare ruimte een feit. Bij de overdracht gaan het beheer en onderhoud van de openbare ruimte over naar de gemeente. Vanaf dat moment is ook de ontwikkelaar niet meer aansprakelijk voor het optreden van verouderingsschade dat een gevolg is van normaal gebruik van de openbare ruimte. De ontwikkelaar garandeert hierbij dat de openbare ruimte normaal wordt gebruikt. Dit wil zeggen dat er geen bouwverkeer meer door de openbare ruimte rijdt. De onderstaande documenten worden bij de overdracht aan de gemeente geleverd. Procesverbaal van Oplevering(en). Procesverbaal van Overdracht. Overzicht relevante afspraken met projectontwikkelaar, verhuurders en eigenaren over bijvoorbeeld beheer en onderhoud pompinstallaties, leidingen, gebruik parkeergelegenheden, uitritten, zakelijk recht. Evaluatierapport bodemsanering, inclusief beschikking van bevoegd gezag met goedkeuring bodemsanering. Alle documenten die betrekking hebben op de uitgevoerde werken. Handleidingen en gebruiksdocumenten van geleverde producten. Rioolinspecties; eenmaal inspectie na realisatie (oplevering bouwrijp maken) en eenmaal inspectie na inrichting openbare ruimte (oplevering woonrijp maken). Inspectierapport van kunstwerken. Certificaten van gebruikte bouwmaterialen. Bestek. Afwijkingen van het bestek. Digitaal aanleveren van tekeningen 'as built' van alle gerealiseerde voorzieningen. In bijlage 3 is weergegeven welke detailonderdelen deel uit maken van de revisie Verantwoordelijkheden/aansprakelijkheden Gedurende het gehele proces vanaf bouw tot en met het einde van de (contract)verplichtingen van de ontwikkelaar, zijn er 4 aansprakelijkheden te onderscheiden, te weten: voor schade die wordt veroorzaakt door derden (met uitzondering van het bouwverkeer voor de ontwikkelaar), door verouderingsschade, voor onvolkomenheden ten opzichte van het bestek en voor verborgen gebreken. Gedurende het proces kunnen 3 partijen aansprakelijk zijn voor deze schaden: derden, de ontwikkelaar en de gemeente. De aansprakelijkheid van de verschillende betrokken partijen is per type aangegeven in de onderstaande tabel. Fase Door derden Veroudering Onvolkomenheid in Verborgen gebreken bestek Tot oplevering/ ontwikkelaar ontwikkelaar ontwikkelaar ontwikkelaar ingebruikname Onderhoudsperiode gemeente gemeente ontwikkelaar ontwikkelaar Na overdracht: Beheer en onderhoud gemeente gemeente gemeente ontwikkelaar Tabel aansprakelijkheid betrokken partijen Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 22 van 56

23 3. Normen en richtlijnen en producteisen 3.1. Inleiding De gemeente stelt eisen aan het gebruik van producten in de openbare ruimte. Het gaat hierbij om eisen die volgen uit wet- en regelgeving, zoals normen en richtlijnen en CE-markering. Tevens staat de gemeente voor verantwoord duurzaam materiaalgebruik. De gemeente heeft eisen opgesteld die gelden voor de materialen die worden gebruikt in de openbare ruimte van de gemeente Normen en richtlijnen De ontwikkelaar wordt geacht bekend te zijn met de voor het ontwerp en uitvoering van belang zijnde wettelijke voorschriften, normen, richtlijnen, bepalingen en beschikkingen. Voor het opstellen van een ontwerp zijn in ieder geval, maar niet uitsluitend, de onderstaande normen, richtlijnen en bepalingen van toepassing. Standaard RAW Bepalingen 2010 inclusief aanvullingen. A.S.V.V. 2012, Aanbevelingen voor verkeersvoorzieningen binnen de bebouwde kom. Reglementen voor Verkeersregels en Verkeerstekens (1990). Verkeerstechnische uitgangspunten conform Duurzaam Veilig. Handboek Politiekeurmerk Veilig Wonen Handboek watertoets. Leidraad Riolering, Rioned. NEN criteria en procesbeschrijving, 2009 Ordening van ondergrondse netten. NPR 13201, richtlijnen voor openbare verlichting, 2002, Nederlandse Stichting voor Verlichtingskunde (NSVV). Besluit Bodemkwaliteit. Handleiding bluswatervoorziening en bereikbaarheid, november 2012, Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding (NVBR). Spelen met ruimte, Handboek gemeentelijk speelruimtebeleid. Warenwetbesluit Attractie- en speeltoestellen. Keur Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden. Alle relevante CROW-publicaties. Alle relevante CUR-publicaties. Handboek bomen 2014 hoofdstuk 1-7, Normen instituut Bomen Tot het PvE behoren mede, als waren zij er letterlijk in opgenomen, de Nederlandse normen (NEN- en EN-normen) van het Nederlands Normalisatie Instituut (NEN), zoals deze zijn vermeld in het 'Normenoverzicht GWW' (jaarlijkse uitgave van NEN). Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 23 van 56

24 3.3. Bouwstoffen en -materialen Bij de keuze van de toe te passen materialen streven naar de volgende kenmerken: duurzaam; gebruiksvriendelijk; veilig in gebruik; onderhoudsarm; uniformiteit; watervriendelijk (= niet uitloogbaar); standaard handelsmaten. Bouwmaterialen moeten in overeenstemming zijn met de geldende bouwregelgeving en dus voorzien zijn van een CE-markering. Naast bouwmaterialen dienen diverse andere producten te zijn voorzien van een CE-markering. De ontwikkelaar dient op de hoogte te zijn van de regelgeving en indien vereist producten met CE-markering te leveren. Een CE-markering op enkel de componenten van een samengesteld product is niet voldoende. Indien vereist dient een daartoe erkend keuringsinstituut goedkeuring te hebben gegeven. De goedkeuring moet op verzoek aantoonbaar zijn in de vorm van een productcertificaat. Bouwstoffen dienen te worden geleverd onder afgifte van het van toepassing zijnde certificaat. KOMO- (attest-met-)productcertificaat; KIWA-keur voor bouwstoffen ten behoeve van waterleidingen; KEMA-keur voor bouwstoffen ten behoeve van kabelwerk; GASTEC QA-merk voor bouwstoffen ten behoeve van gasleidingen; FSC-keurmerk voor alle houtsoorten. Het gebruik van tropisch hardhout is niet toegestaan. Bij toepassing van hout altijd FSC-goedgekeurd hout gebruiken, waarbij houtsoort en duurzaamheidsklasse wordt afgestemd op het toekomstig gebruik. Verduurzaamd hout niet onder water toepassen. Alle staalonderdelen die aan de buitenlucht worden blootgesteld dienen thermisch te worden verzinkt en van een poedercoating te worden voorzien. Bij toepassing van kunststoffen dienen zoveel als mogelijk gerecyclede kunststoffen te worden toegepast. Van alle te leveren bouwstoffen, die op of in de bodem of in het oppervlaktewater wordt aangebracht, dienen de certificaten te worden verstrekt waaruit blijkt dat deze bouwstof voldoet aan de eisen die het Besluit Bodemkwaliteit stelt. Niet-gecertificeerde bouwstoffen moeten overeenkomstig paragraaf 18 van de UAV 2012 worden gekeurd, waarbij de kosten van deze keuring voor rekening komen van de ontwikkelaar. De ontwikkelaar dient een afschrift van het keuringsrapport aan de gemeente te overleggen. Een aantal met naam genoemde producten dient uit het oogpunt van toekomstig beheer en onderhoud door de gemeente bij de aangegeven leveranciers te worden besteld. Indien vanuit stedenbouwkundig oogpunt door de ontwikkelaar andere producten worden voorgesteld dan in dit PvE is omschreven, dienen deze producten ter acceptatie te worden voorgelegd aan de gemeente. Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 24 van 56

25 4. Grondwerken 4.1. Algemeen Indien een bouwterrein wordt opgehoogd, dient een geotechnisch onderzoek te worden uitgevoerd en advies te worden opgesteld voor inklinking/stabiliteit van de grond. Indien invloed van de ophoging op fundaties en/of ondergrondse infrastructuur mogelijk is, dient een onafhankelijk grondmechanisch en geohydrologisch onderzoek te worden uitgevoerd. Bij het bijbehorende laboratoriumonderzoek dient een geotechnisch advies inzake inklinking/stabiliteit van de ondergrond te worden gevoegd. Wanneer bodemverontreiniging wordt geconstateerd, dient het werk direct te worden stilgelegd en moet er melding worden gedaan bij het bevoegd gezag. Het saneren van de verontreinigde bodem dient te zijn afgestemd op de toekomstige bodemfunctie conform Besluit Bodemkwaliteit; 4.2. Maatregelen Bestaand maaiveld met kruidachtige begroeiing of gras dient te worden gemaaid, gefreesd, doorgespit of van de zodenlaag te worden ontdaan. Ter plaatse van toekomstige verhardingen dient de aanwezige teelaarde geheel te worden verwijderd. Aanvullingen ter plaatse van toekomstige verhardingen uitsluitend uitvoeren met zand voor zandbed. Rioolsleuven aanvullen met uit de sleuf vrijgekomen zand en/of zand voor zandbed. Aanvullingen ter plaatse van toekomstige groenstroken uitvoeren met teelaarde Maatvoering De toegestane restzetting, na overdracht van de openbare ruimte aan de gemeente, is na 30 jaar maximaal 0,10 m. Dit moet door middel van geotechnische berekeningen worden aangetoond. De minimale laagdikte van het zandbed onder een elementenverharding: rijbaan 0,50 m parkeren 0,50 m fietspaden 0,50 m voetpaden 0,50 m Onder de rijbaan dient op het zandbed een puinfundering van mengranulaat met een dikte van 0,25m te worden aangebracht. De puinfundering dient minmaal 0,5 m breder te worden aangebracht dan de toekomstige verhardingsbreedte. Op de puinfundering dient minmaal 4 cm en maximaal 6 cm straatlaag van brekerzand aangebracht te worden. Dikte van de laag teelaarde in toekomstige groenstroken moet minimaal 0,60 m bedragen Materialen Bij levering van zand en grond dient minimaal 1 week voor de start van het werk een certificaat van herkomst en samenstelling te worden overlegd aan de gemeente. Te leveren grond dient te voldoen aan het Besluit Bodemkwaliteit, waarbij de milieuhygiënische kwaliteit van de grond is afgestemd op de toekomstige bodemfunctie. Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 25 van 56

26 5. Waterhuishouding 5.1. Algemeen In geval van tegenstrijdigheden gaat het waterhuishoudkundig plan boven dit PvE. Geohydrologische aspecten dienen mede de basis te vormen voor het waterhuishoudkundig plan. Voor het grondgebied van de gemeente heeft de provincie Utrecht een verbod op drainage opgelegd. De provincie Utrecht heeft het waterschap gemandateerd hiervoor eventueel ontheffing te verlenen. Indien drainage toch noodzakelijk wordt geacht, dient de ontwikkelaar een vergunning, inclusief onderbouwing met een geohydrologische berekening, aan te vragen bij het waterschap. Alle werkzaamheden ten behoeve van het realiseren van water of in of in de nabijheid van oppervlaktewater en waterkering zijn watervergunningplichtig. Dit geldt ook voor lozingen op oppervlaktewater en ingrepen in grondwater Peilen De hoogte van de vloerpeilen van de te realiseren opstallen wordt bepaald door: minimaal 1,0 m boven de gemiddeld hoogste grondwaterstand (GHG). De hoogte van de kruin van de weg (straatpeil) wordt bepaald door: minimale dekking op het riool (zie paragraaf 6.3.) minimaal 1,0 m boven waterpeil van de nabij gelegen watergang (drooglegging) hoogte van de kruin van de aangrenzende bestaande straten. Het maaiveldniveau van de uitgeefbare percelen ligt hoger dan straatpeil (vloerpeil circa 20 cm boven straatpeil) Grondwater Met betrekking tot de grondwatersituatie worden de volgende eisen/voorwaarden bij aanleg van ondergrondse kelders, garages et cetera in het te ontwikkelen gebied gesteld: indien voor de aanleg van de kelder een tijdelijke verlaging van de grondwaterstand nodig is, zijn deze werkzaamheden meldings- of vergunningplichtig. Hierover dient vooraf contact te worden opgenomen met het waterschap. Bij bemaling dient overigens altijd rekening te worden gehouden met eventuele risico's op zettingen en funderingsschade. Dit is met name relevant in gebieden waar veen- en kleilagen voorkomen; de kelder mag niet zodanig worden aangelegd dat er een permanente onderbemaling nodig is. Kelders die (deels) worden aangelegd onder de grondwaterspiegel, dienen waterdicht te worden uitgevoerd. Tevens dienen openingen (ventilatie, inrit parkeergarage) minimaal 80 cm boven het hoogste waterpeil te worden aangelegd. Aandachtspunt Ondergrondse constructies moeten bij voorkeur altijd waterdicht worden aangelegd om in de toekomst wateroverlast te voorkomen. Dus ook als een constructie nu boven de heersende grondwaterstand wordt aangelegd, is het wenselijk dat de constructie toch waterdicht is om eventuele toekomstige stijgingen in de grondwaterstand op te kunnen vangen. Deze toekomstige stijgingen kunnen van klimatologische aard zijn, maar ook door menselijk handelen worden veroorzaakt (bijvoorbeeld opzetten waterpeilen, verhogen grondwaterstand door afkoppelen, beëindigen grondwateronttrekking, vervanging lekke riolering). De eigenaar van constructies is te allen tijde verantwoordelijk voor de staat van onderhoud van de constructies, ook daar waar het waterdichtheid met betrekking tot grondwater betreft. Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 26 van 56

27 indien bij de aanleg van de kelder slechtdoorlatende lagen (bijvoorbeeld veen- of kleilagen) worden doorgraven, dienen deze lagen weer te worden afgedicht, zodat er geen lekstromen optreden tussen verschillende watervoerende lagen of van verontreinigd water naar het watervoerend pakket; eventueel aanwezige verontreinigingen mogen niet verder worden verplaatst/verspreid als gevolg van de aanlegactiviteiten (bijvoorbeeld tijdelijke bemaling) of de eindsituatie (bijvoorbeeld door vergraving van scheidende lagen) Watergangen Algemeen In de ontwerpfase ambitieniveau van water bepalen. Overleg met de toekomstige beheerder van de watergangen over het beheer en onderhoud. In stedelijk gebied wil het waterschap dat er geen water wordt uitgegeven aan particulieren. Dit voorkomt aantasting en belemmering van het onderhoud aan de watergangen. Voor die delen van de watergangen of -partijen die niet vanuit varend materieel kunnen worden onderhouden, zijn voorzieningen voor onderhoud vanaf de kant noodzakelijk. In dat geval is een onderhoudsstrook (groenstrook) met wandelpad, fietspad of straat nodig en is bouwen direct aan het water niet mogelijk. Criteria bescherming tegen wateroverlast: toegestane peilstijging: 0,3 m, kans op voorkomen: gemiddeld 1 x per 10 jaar; toegestane afvoer: niet meer dan de landbouwkundige afvoer; toegestane peilstijging: tot aan maaiveld, kans op voorkomen: gemiddeld eens per 100 jaar; toegestane afvoer: niet meer dan de landbouwkundige afvoer Maatvoering In stedelijk gebied wordt onderscheid gemaakt in primaire watergangen en overige watergangen. Primaire watergangen, ook wel hoofdwatergangen genoemd, zijn van overwegend belang voor de waterbeheersing. Voor hoofdwatergangen geldt: bodembreedte minimaal 1,0 m waterdiepte minimaal 1,0 m taluds 1:1,5 maximale stroomsnelheid bij maatgevende afvoer (1 x keer per jaar) 0,3 m/sec beschermingszone 5 m breed, aan weerszijden plasbermen van maximaal 1,5 m breed. Voor overige watergangen geldt: bodembreedte minimaal 0,50 m waterdiepte minimaal 0,50 m taluds 1:1,5 maximale stroomsnelheid bij maatgevende afvoer (1 x keer per jaar) 0,3 m/sec beschermingszone 2 m breed, aan weerszijden. Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 27 van 56

28 In het te ontwikkelen gebied kan de bodem plaatselijk uit zand bestaan. Hier moeten de watergangen dan worden uitgevoerd met flauwere onderwatertaluds of worden bekleed met bijvoorbeeld klei (minimale dikte 0,4 m). Ook is het voorkomen van opbarsting van de bodem van de watergangen door de kweldruk een aandachtspunt. In overleg met het waterschap kan worden besloten de watergangen met een waterdiepte van minder dan 1,0 m uit te voeren om de stabiliteit van de watergangen te garanderen. Voor het beheer en onderhoud van watergangen geldt: onderhoud vanaf de kant obstakelvrij schouwpad met een breedte van 5 m watergangen met een breedte op insteek talud tot 10 m hebben aan minimaal 1 zijde een schouwpad watergangen met een breedte op insteek talud groter dan 10 m, tot maximaal 20 m, hebben aan beide zijden een schouwpad. Afhankelijk van de situatie kan er een noodzaak zijn om het onderhoud varend uit te voeren. Dit dient altijd eerst met de toekomstige onderhoudsplichtige en de waterbeheerder te worden afgestemd. Als het onderhoud varend wordt uitgevoerd zijn er een aantal aandachtspunten: minimale bodembreedte bedraagt 2 m; minimale doorvaarthoogte van kunstwerken 80 cm ten opzichte van het waterpeil; doorvaartbreedte van kunstwerken 2 m op waterlijn; inlaatplaats voor maaiboten; opstelplaats voor kraan om vuil uit te halen op een locatie waar het slootvuil ook daadwerkelijk naar toe te geleiden is; ter plaatse van de vuiluithaalplaats moet er de mogelijkheid zijn om het slootvuil enkele dagen te laten liggen (vanwege de Flora- en faunawet en ter voorkoming dat er veel water moet worden getransporteerd); de vuiluithaalplaats moet per vrachtwagen bereikbaar zijn in verband met afvoer; afhankelijk van het ontwerp moeten er keermogelijkheden zijn voor een maaiboot. Draaikommen hebben een minimale diameter op waterlijn van 6,5 m bij een diepte van 80 cm Materialen Geen uitloogbare materialen toepassen voor dak, dakgoot en regenpijpen indien afvoer rechtstreeks naar oppervlaktewater plaatsvindt Oeverbescherming Oeverbescherming afstemmen op gebruik van de oever en de watergang. Pas waar mogelijk natuurvriendelijke oevers toe. Bij oevers die aan windaanval bloot komen te staan mogelijk een houten beschoeiing met grondwerend doek toepassen. Indien de oeverbescherming deel uitmaakt van een gebouw/complex, is de eigenaar van het gebouw/ complex tevens eigenaar van de oeverbescherming en daarmee verantwoordelijk voor het kundig onderhouden en beheren van de oeverbescherming. Constructief rekening houden met de waterstand en de -fluctuaties, zie hiervoor het Peilbesluit en stem dit af met het waterschap. Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 28 van 56

29 5.6. Natuurvriendelijke oevers Algemeen Bij voorkeur taluds van primaire watergangen natuurvriendelijk uitvoeren overige watergangen eventueel uitvoeren met natuurvriendelijke oevers. Plaats bij eenzijdige natuurlijke oevers, de oever aan de loefzijde. De loefzijde is de kant waar de wind niet op staat en derhalve geen vuil in de oever wordt geblazen. Maak natuurvriendelijke oevers in de nabijheid van speelvoorzieningen veilig voor kinderen, door het toepassen van een brede plasberm. Om de stabiliteit van de oever te garanderen, dient deze bij voorkeur te worden beplant met een oeverbeschermende plantengroei, zoals riet en biezen. Is dit niet mogelijk dan dient er een technische oeverbescherming te worden toegepast Maatvoering Oevers met een helling 1:4 of flauwer. Stem de maatvoering van de oever af op de beoogde natuurdoeltypen en het onderhoudsmaterieel. Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 29 van 56

30 5.7. Voorwaarden voor particuliere eigendommen langs watergangen In het navolgende staan de voorwaarden zoals die door het waterschap worden gesteld aan particuliere eigendommen langs primaire watergangen en veelal worden opgenomen in de koopcontracten voor woningen aan de primaire watergang. 1. Op de waterlijn is door of vanwege de gemeente een beschoeiing geplaatst conform de bijgevoegde tekening. 2. Het (groot) onderhoud van de beschoeiing/oeverconstructie, evenals het onderhoud van het droge talud, is een verantwoordelijkheid van de aangelanden. 3. Langs de watergang loopt een 5 m brede keurbeschermingszone waarbinnen beperkingen gelden voor alle ingrepen, zoals tuinaanleg, beplanting en bouwwerken of ophogingen, op grond van de Keur van het waterschap De koper dient, voordat wordt aangevangen met het uitvoeren van werken, binnen de keurzone een keurvergunning bij het waterschap aan te vragen. Hierbij dient de koper in beschouwing te nemen dat op de beschoeiing of in het water zonder Keurvergunning geen werken uitgevoerd mogen worden. 5. Tegen werken die beneden de taludlijn blijven, zoals zitkuilen, bestaat geen bezwaar. Het waterschap kan echter niet aansprakelijk worden gesteld voor schade aan deze werken ten gevolge van hoge waterstanden. 6. Voor het uitvoeren van (groot) onderhoud (onder meer bagger- en maaiwerkzaamheden) door of vanwege het waterschap dient de koper bouwwerken nabij de beschoeiing of boven het water (vlonders) op eigen kosten te verwijderen; na uitvoering van het groot onderhoud kunnen deze constructies, als hiervoor een keurvergunning is verleend door het waterschap, door de koper worden teruggeplaatst De voorwaarden opgenomen in deze overeenkomst dienen door koper bij iedere vervreemding in het gekochte (geheel of gedeeltelijk) aan de volgende eigenaar als kettingbeding te worden opgelegd, bij gebreke waarvan koper een onmiddellijke opeisbare boete aan het waterschap verbeurt. 1 Voor primaire watergangen is vooralsnog een keurzone met een breedte van 5 m van toepassing. Voor tertiaire watergangen geldt een breedte van 2 m. Het waterschap kan door middel van beleidsregels nadere invulling geven wat wel of niet toegestaan is zonder vergunning (binnen deze zone). 2 In de Keur van het waterschap zijn de gedoogplichten beschreven: Artikel 3 De eigenaren van waterstaatswerken of van nabij waterstaatswerken gelegen percelen zijn verplicht, voor zover zulks nodig is ten behoeve van werkzaamheden vanwege het waterschap ter behartiging van de opgedragen waterstaatszorg: materieel, waaronder machines, op hun percelen toe te laten; alle tijdelijke werken en verrichtingen in en op hun percelen, toe te laten; degenen, die met het onderhoud van waterstaatswerken en het toezicht daarop zijn belast op hun percelen toe te laten; alle beletselen weg te nemen die de uitvoering van het onderhoud of het toezicht in de weg staan. Van de uit te voeren werken en verrichtingen worden, gewoon onderhoud en spoedeisende gevallen uitgezonderd, de eigenaren van de gronden, en de in artikel 2, eerste lid, genoemde gerechtigden tot de desbetreffende gronden tenminste achtenveertig uren van tevoren schriftelijk in kennis gesteld. Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 30 van 56

31 6. Riolering 6.1. Algemeen Het rioleringsplan dient aan te sluiten op de omliggende rioleringsstructuur. Voorkom doodlopende stukken riolering. Geen zinkers toepassen in vrij vervalriolering voor vuilwater Situering Riolering bij voorkeur onder de as van de weg. Aanleg van riolering alleen in de openbare ruimte Maatvoering De maximale putafstand bedraagt 75 m. De minimale gronddekking op de rioolbuizen bedraagt 1,20 m. De minimale afstand tussen 2 kruisende leidingen bedraagt 0,20 m. Voorkom sprongen in de maatvoering van de binnen-onderkant-buis (b.o.b.) van een stelsel. Onder de riolering en de inspectieputten dient een grondverbetering van 0,20 m zand voor zandbed te worden aangebracht. De putdeksels van de inspectieputten dienen op weghoogte te worden aangelegd. Iedere woning moet op een aparte uitlegger te worden aangesloten. Sleuven aanvullen met zand voor zandbed Materialen Vuilwaterstelsel (DWA) Het vuilwaterstelsel met leidingen tot en met een diameter van 315 mm kan worden uitgevoerd in beton en pvc. De minimaal toe te passen buisdiameter bedraagt 250 mm. De toe te passen pvc-leidingen moeten bestaan uit gladde buizen van gerecycled pvc, kleur bruin, waarbij de sterkte voldoet aan het gestelde voor pvc-buizen stijfheidsklasse SN 8. De afvoerleidingen met behulp van een keilinlaat, bocht- of T-stuk met zettingsmof aansluiten op de pvc-leiding. Standaardleidingen: diameter pvc- of betonnenbuis diameter betonnenbuis diameter 700 gewapend betonnenbuis, rond met mof-spie verbinding, sterkteklasse 135. Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 31 van 56

32 Hemelwaterstelsel (RWA) Het hemelwaterstelsel met leidingen tot en met een diameter van 315 mm kan worden uitgevoerd in beton en pvc. De minimaal toe te passen buisdiameter bedraagt 250 mm. De toe te passen pvc-leidingen moeten bestaan uit gladde buizen van gerecycled pvc, kleur grijs, waarbij de sterkte voldoet aan het gestelde voor pvc-buizen stijfheidsklasse SN 8. Standaardleidingen: diameter pvc- of betonnenbuis diameter betonnenbuis diameter 700 gewapend betonnenbuis, rond met mof-spie verbinding, sterkteklasse 135. ten behoeve van de hemelwateraansluitingen dienen prefab pvc-inlaten diameter 125/160 mm in de buizen te zijn opgenomen; hemelwaterriolen die uitstromen op oppervlaktewater dienen te zijn voorzien van een betonnen taluduitstroombak. Bij diameters kleiner dan 300 mm dient een taludbescherming van stampbeton te worden aangebracht; de afvoerleidingen met behulp van een bocht- of T-stuk met zettingsmof aansluiten op de pvc-leiding Huisaansluitingen Iedere woning dient op een aparte uitlegger te worden aangesloten. De huisaansluiting uitvoeren in gladde buizen van gerecycled pvc, kleur bruin voor vuilwater en kleur grijs voor hemelwater, diameter 125 mm. De huisaansluitingen dienen zo dicht mogelijk bij de openbare weg (hoofdriool) te worden gerealiseerd. De doorvoer van binnen naar buiten dient waterdicht te zijn en bij voorkeur boven de grondwaterstand te liggen. Voor de aansluiting op het riool moet op particuliere grond, op 0,5 m vanaf de perceelgrens, een ontstoppingsput met stroomprofiel worden aangebracht. De ontstoppingsput kan worden uitgevoerd in beton, 400 x 600 mm, of in pvc diameter 315 mm met schroefdeksel. De regenwaterafvoer van de daken van de huizen moet worden aangesloten op het hemelwaterstelsel (RWA). De regenwaterafvoer van het dak van een huis mag niet individueel lozen op een watergang. Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 32 van 56

33 Inspectieputten De toe te passen inspectieputten dienen te bestaan uit gewapend beton met een minimale afmeting van 800 x 800 mm. De putten dienen te zijn afgedekt met een vlakke gewapend betonnen afdekplaat, voorzien van een opening (mangat) van 600 x 600 mm. De afdekkingen van inspectieputten dienen te bestaan uit een putrand met deksel: type: VEPRO randhoogte: 125 mm materiaal: gietijzer leverancier: TBS te Soest. De sterkte klasse van de putkop dient afgestemd te zijn op de locatie. De putdeksels dienen te zijn voorzien van een ingegoten opschrift 'DWA' voor de putten in de vuilwaterriolering met aanduiding voor de stroomrichting en 'RWA' voor de putten in de regenwaterriolering. Putdeksels op hoogte stellen door middel van stelringen Kolken en kolkaansluitingen De toe te passen kolken zijn uit oogpunt van de standaardisatie ten behoeve van het beheer voorgeschreven in type en vaste leverancier. De kolken dienen met een flexibele aansluiting op de kolkafvoeren te worden aangesloten en voorzien van stankafsluiters. De maximale onderlinge afstand van straat- en trottoirkolken bedraagt 20 m. Trottoir- en straatkolken worden geplaatst voor een vertegenwoordigend afwaterend oppervlakte van maximaal 120 m². Straatkolk Type: Save (eendelige straatkolk PP/gietijzer). Aansluiting : 125 mm, flexibele aansluiting. Materiaal: PP onderbak, PP stankslotdeksel, gietijzer rooster. Leverancier: Wavin. Trottoirkolk Type: Save (eendelige trottoirkolk PP/gietijzer). Aansluiting: 125 mm, flexibele aansluiting. Materiaal: PP onderbak, PP stankslotdeksel, gietijzer rooster Leverancier: Wavin. Voor gebiedsontsluitingswegen dienen betonnen straat- en/of trottoirkolken met een gietijzer rooster te worden toegepast (verkeersklasse 60). Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 33 van 56

34 6.5. Drukriolering Algemeen Drukriolering dient aangesloten te worden op het bestaande rioolstelsel Bij uitbreiding dient aangetoond te worden wat de gevolgen van de uitbreiding zijn, voor het bestaande rioolstelsel Pompput en deksel De afmetingen van de pompput zij dienen te zijn afgestemd op het gebruik. De put dient inwendig voorzien te zijn van HDPE-bekleding. De dekplaat wordt voorzien van 1 stuks sparing t.b.v. onderstaand aluminium luik alsmede van de benodigde draaibussen en straatpotten. Voor aansluiting van de toevoerleiding dient de benodigde PVC-mof, diameter nader te bepalen, ingestort te zijn. Voor aansluiting op de externe persleiding wordt een sparing gelaten, welke na montage dient dichtgezet te worden. Ter minimalisering van de vuilafzetting wordt machinaal een stroomprofiel in de pompput aangebracht. De prefab betonput wordt geleverd volgens NEN 7035, BRL 9202 en valt onder de KOMO-productcertificering. De deksel dient voorzien te zijn van een stankdicht aluminium luik en met 2 st roestvaststalen veiligheidsrooster uitgevoerd te worden. Het stankdicht scharnierend aluminium luik dient toegang te bieden aan de put en is voorzien van een slotlip, handgreep en slot Het scharnierend roestvaststalen veiligheidsroosters dient voldoende sterk te zijn Afvalwaterpomp De pompput dient altijd als 2-pomps-installatie uitgevoerd te worden. Voor een bedrijfszekere afvoer van het afvalwater dient in de pompput 2 stuks ABS afvalwaterdompelpompen te worden toegepast van het type XFP 80C PE 22/4, klasse 68. Aan elke dompelpomp wordt een gecertificeerde roestvaststalen hijsketting van voldoende lengte gemonteerd middels een roestvaststalen harpsluiting. Voor een continue meting van het actuele niveau en automatisch werkend bedrijf dient in de pompput 1 stuks VDL druksensor LTH geleverd en gemonteerd te worden. De druksensor dient t worden gemonteerd aan een roestvaststalen kabel welke wordt afgespannen middels een gecoat contragewicht. Ten behoeve van noodbedrijf dient een niveauschakelaar in de put te worden gemonteerd en opgenomen worden in de schakeling. De instelling van de definitieve niveaus zal na goedkeuring van de sparings- en opstellingstekeningen door de gemeente worden vastgesteld en worden ingeregeld in de nader omschreven gemaalcomputer Leidingwerk in de pompput Voor het eenvoudig de- en monteren van de pompen dienen 2 stuks gij. voetbochten te worden gemonteerd op de bodem van de pompput. Deze voetbochten dienen te zijn voorzien van de benodigde roestvaststalen geleidebuizen tot aan de dekplaat van de pompput. Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 34 van 56

35 Het bochten en koppelingen in het leidingwerk dient in gietijzer uitgevoerd te worden Besturingskast De pompinstallatie wordt voorzien van een roestvaststalen buitenopstellingskast welke geplaatst wordt op een losse, door ons te leveren en door derden (op maximaal 5 vanaf de pompput) te plaatsen en te stellen, betonnen kastfundatie. Deze kast is voorzien van de benodigde ruimte t.b.v. de door het energieleverend bedrijf te plaatsen kwh-meter. De schakelkast voldoet aan de laatste uitgave van de hiervoor geldende voorschriften, richtlijnen, bepalingen en eisen van het stroomleverend bedrijf. Specificaties van d kast zijn; Type : VDL Afmetingen : ca x 1150 x 350 mm (b x h x d) Espagnolet : Hevelslot driepunstluiting Slot : Geschikt voor één halve europrofielcilinder Kleur : RAL 7034 Materiaal : RVS Aantal : 1 stuks De buitenkast dient de volgende onderdelen te bevatten; 1 stuks binnenkast met scharnierende deur 1 stuks aardlekschakelaar 1 stuks hoofdschakelaar 2 stuks krachtgroepen 400V t.b.v. de pomp 1 stuks stuurstroomtransformator 1 stuks kastverlichting geschakeld door deurschakelaar 1 stuks kastverwarming geschakeld door thermohygrostaat 2 stuks start- en beveiligingsapparatuur t.b.v. de pompen 2 stuks vergrendelbare keuzeschakelaar Hand Automatisch met veerretour van Hand naar Automatisch 1 stuks 24V DC voeding t.b.v. de niveauregeling 1 stuks dubbele WCD 230V t.b.v. servicedoeleinde de benodigde bedrading, zekeringen, klemmen, hulpmaterialen en componentcoderingen (geen adercodering) Pompbesturing De besturing van de kast dient te geschieden door een vrij programmeerbare i-view pompbesturing bestaande uit: i-view pompbesturing VLCJ1M-CPU Voeding VLCJ1W-PS Communicatie GPRS-device met SIM-kaart Display Touchscreen kleuren 3,5 Digitale ingangsmodule 16DI VLCJ1W-DI Analoge ingangsmodule 4AI VLCJ1W-AI Digitale uitgangsmodule 8DU VLCJ1W-DU De softwaremodule dient geschikt te zijn voor een pompinstallatie met meerdere pompen. De software dient gekoppeld te worden aan het beheersysteem van de gemeente Bunnik. Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 35 van 56

36 Oplevering pompinstallatie; De pompput inclusief de software dient werkend te worden overgedragen. Voorafgaand aan de oplevering dient de pompinstallatie getest te worden in het bijzijn van de beheerder. Voor realisatie dienen de benodigde sparings- en opstellingstekeningen, alsmede elektrotechnische schema s digitaal per mail ter goedkeuring ingediend te worden. Na inbedrijfstelling dient het bedrijfsvoorschrift op CD-ROM, voorzien van revisietekeningen en elektrische schema s overhandigd te worden. Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 36 van 56

37 7. Verkeer 7.1. Algemeen Het ontwerp van de bovengrondse infrastructuur zal altijd moeten voldoen aan de landelijke regelgeving uit de Wegenverkeerswet Het ontwerp van wegen en openbare ruimte (binnen de bebouwde)dient te worden uitgewerkt conform de richtlijnen van het CROW en dient minimaal te voldoen aan de in de ASVV 2012 beschreven richtlijnen en de ontwerpwijzer fiets (CROW publicatie 230). Het ontwerp van de bovengrondse infrastructuur wordt door de gemeente getoetst aan de geldende wet- en regelgeving en de Nota Parkeernormen Bunnik Voor zover dit niet in de ASVV 2012, andere CROW-publicaties terzake, of in de navolgende eisen wordt omschreven, zal het ontwerp van de nieuwe verkeerssituaties op veiligheid en overzichtelijkheid worden getoetst. Bij het ontwerp van de infrastructuur dient rekening te worden gehouden met het gedeeltelijk inrichten van de wegen waarop de ontsluiting van de woonwijk wordt gerealiseerd. Hierbij dient het ontwerp van de aansluitingen overeen te komen met de aansluitingen van voet-, fietspaden en vergelijkbare kruispunten op deze weg. In verband met de bereikbaarheid voor de hulpdiensten tijdens calamiteiten, dienen nieuw te realiseren wijken door minimaal 2 wegen te worden ontsloten. Bij het ontwerp van wegen dient de fundering, afwatering en materiaalkeuze in overeenstemming te zijn met de gebruiksfunctie en minimale levensduur, ook gezien de samenhang met omringend groen en water Gebiedsontsluitingswegen Algemeen Deze categorie Wegen betreft hoofdwegen met een functie voor de ontsluiting en verbinding van wijken. Als uitgangspunt geldt op hoofdwegen een ontwerpsnelheid van 50 km/uur. Het kan nodig zijn maatregelen te treffen om te voorkomen dat de maximum snelheid 50 km/uur wordt overschreden. Bij belangrijke oversteekpunten moet een lagere snelheid worden afgedwongen. Gestreefd dient te worden naar zo weinig mogelijk aansluitpunten met ondergeschikte wegen (erftoegangswegen); particuliere uitritten zijn niet toegestaan. Een profiel met een al dan niet overrijdbare middenberm en vrijliggende fietspaden heeft de voorkeur. Bij gebrek aan ruimte zijn fietsstroken mogelijk. De bromfietser rijdt binnen de bebouwde kom op de rijbaan. Op de kruispunten is de voorrang altijd geregeld, ook bij gebiedsontsluitingswegen onderling. Het parkeren direct langs de rijbaan is niet toegestaan. Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 37 van 56

38 Maatvoering (ASVV 2012) De maatvoering dient conform de ASVV 2012 vormgegeven te worden met een minimale maatvoering volgens onderstaande tabel. Strook Breedte Rijstrook 3,50 m Rijstrook hoofdstructuur, dubbele rijbaan 3,25 m Opstelstrook bij verkeerslichten 3,25 m Rijstrook voor busverkeer 3,50 m Buskom Breedte lengte opstelgedeelte 3,00 m en 20,00 m Hoek in- en uitrijden 1:4 Bushalteperron zonder abri (exclusief fietsrekken) 2,75 m Bushalteperron met abri 3,00 m Laad- en loshaven 3,00 m Middenberm bij overstekende voetgangers 2,00 m Middenberm bij overstekende fietsers 3,00 m Vrije doorrijdhoogte is minimaal 4,60 m Materialen Gebiedsontsluitingswegen worden uitgevoerd in asfalt Erftoegangswegen Algemeen Deze categorie Wegen betreft buurtontsluitingswegen en woonstraten in woon- en winkelgebieden en straten in verblijfsgebieden Binnen een verblijfsgebied moeten gelijkwaardige kruispunten worden gerealiseerd. Het ontwerp van een kruising/aansluiting op een weg van een hogere kruising dient vergelijkbaar te zijn met andere kruisingen/aansluitingen op dezelfde weg. Voor de vormgeving van de kruising/aansluiting dient te worden aangesloten bij de ASVV De aansluiting van een erftoegangsweg op een gebiedontsluitingsweg kan door middel van een uitritconstructie of voorrangskruising worden vormgegeven. Indien de situatie dat vereist, kan een aansluiting vormgegeven worden met een rotonde of een verkeersregelinstallatie. De keuze tussen deze verschillende mogelijkheden wordt door de gemeente bepaald. De bereikbaarheid en ontsluiting van een gebied dient voor het gemotoriseerde verkeer in principe zo direct mogelijk te geschieden van en naar een weg van een hogere categorie. In verband met de bereikbaarheid voor hulpdiensten wordt de eis gesteld dat wijken minimaal door 2 wegen wordt ontsloten. Voor erftoegangswegen geldt een ontwerpsnelheid van 30 km/uur. Bij straten op een bedrijventerrein dient er op te worden gelet dat het bedrijfsmatig functioneren niet wordt geschaad. Uit de vormgeving mag blijken dat buurtontsluitingsstraten van een (iets) hogere orde zijn dan woonstraten. Dit kan door een ruimere maatvoering of een aangepast profiel. Door middel van verkeersborden wordt zonegewijs aangegeven dat het om '30 km-zone' gaat. Op wegvakken waar kan worden verwacht dat er harder wordt gereden dan 30 km/uur, zijn snelheidsremmende maatregelen nodig (zie paragraaf 7.4.). Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 38 van 56

39 De inrichting van een woonerf is alleen toepasbaar en toelaatbaar als er geen sprake is van doorgaand verkeer en een inrichting tot 30 km-zone niet realiseerbaar is. Er worden geen aparte voorzieningen voor fietsverkeer toegepast tenzij het een hoofdfietsroute of een aanvullende hoofdfietsroute betreft (zie CROW publicatie 230, ontwerpwijzer voor de fiets, tabel 14). Doodlopende straten moeten worden voorkomen, tenzij aan het einde een keergelegenheid wordt aangelegd die geschikt is voor vuilniswagens en hulpdiensten. Een doodlopende straat mag niet meer dan 50 woningen ontsluiten. Bij straten van geringe lengte (circa 50 m), waar deze voorziening niet behoeft te worden getroffen, dienen in overleg duidelijke afspraken te worden gemaakt over de wijze waarop het huisvuil wordt ingezameld. Voetgangers die particuliere erven verlaten dienen dit altijd te kunnen doen via een trottoir. Woningen aan beide zijden van een weg betekent dan ook trottoirs aan beide zijden van de weg. Deze eis geldt niet voor woonerven Maatvoering conform ASVV 2012 Voor erftoegangswegen geldt de volgende maatvoering: Zonder parkeren (in m) Langsparkeren (in m) 1 zijde 2 zijden 1 zijde 2 zijden Krap profiel Ruim profiel Krap profiel Ruim profiel 1-richting auto en fiets 3,4 3,85 5,4 7,4 5,85 7,85 1-richting auto, 2-richting fiets 3,85 4,40 5,85 7,85 6,40 8,40 2-richting auto en fiets 4,80 5,8 6,80 8,80 7,80 9,80 De bebouwingsafstand tussen de bocht van een kruispunt en de hoek van het gebouw moet in verband met de zichtafstand in verblijfsgebieden voldoen aan de richtlijn in het ASVV Indien dat praktisch niet mogelijk is kan volstaan worden met een beperktere uitvoering als in de volgende schets. De afstand van 6 m is onafhankelijk van de boogstraal die in de bocht wordt toegepast. Buiten verblijfsgebieden (30 km/h) worden uitsluitend de richtlijnen van het CROW met betrekking tot stopen oprijzicht gehanteerd. De afstand van de bebouwing tot de erfgrens dient, wanneer er sprake is van een inrit aan die zijde, ten minste 5 m te bedragen om daarmee bij het wegrijden voldoende uitzicht op de rijbaan, fietspad of trottoir te waarborgen. Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 39 van 56

40 Materialen Gebruik van materialen afstemmen op het stedenbouwkundig ontwerp/beeldkwaliteitsplan Drempels en inritten Algemeen Drempels en andere snelheidsverminderende voorzieningen dienen in overleg met de gemeente te worden vastgesteld. Op kruisingen van wegen kunnen plateaus en in wegen sinusvormige drempels worden toegepast. Speel- en schoolomgevingen vormen een extra aandachtspunt voor de verkeersveiligheid. Indien de situatie hierom vraagt, dienen bij speel- en schoolomgevingen snelheidsverminderende voorzieningen worden toegepast Situering Voor de situering van drempels en andere snelheidsverminderende voorzieningen dient advies te worden gevraagd bij de brandweer Maatvoering Ontwerp van drempels conform CROW-publicatie 172 Richtlijn verkeersdrempels en de aanvulling CROW-publicatie 244 Richtlijn verkeersplateaus. Bij een inrit van een erftoegangsweg worden rechte inritblokken van 0,75 m diep toegepast Parkeerplaatsen Algemeen Het aantal te realiseren parkeerplaatsen volgt uit de Nota Parkeernormen Bunnik Antiparkeervoorzieningen in de vorm van straatmeubilair dienen tot het uiterste te worden beperkt Situering Zorg voor optimale spreiding van parkeerplaatsen; maximaal 50 tot 100 m loopafstand. Bij openbare gebouwen en voorzieningen voor mindervalide ten minste 1 aangepaste parkeerplaats binnen 50 m van toegangsdeur aanleggen Maatvoering Voldoe aan de aanbevelingen in de ASVV Voldoe aan de standaarddetails van de gemeente bij haaks, langs en schuinparkeren (zie Nota Parkeernormen Bunnik 2008). Haakse en gestoken parkeerplaatsen dienen direct aan een rijloper te liggen. Er mag geen trottoir, fietspad of -strook gelegen zijn tussen de parkeerplaats en de rijloper. Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 40 van 56

41 Materiaal Gebruik van materialen afstemmen op het stedenbouwkundig ontwerp/beeldkwaliteitsplan. Parkeerstroken langs de rijbaan moeten herkenbaar zijn door afwijkend materiaal of bestratingspatroon toe te passen. Langsparkeerstroken dienen aan te sluiten op het niveau van de rijbaan, niet op het niveau van het trottoir. Het is niet toegestaan lichtkleurige verharding toe te passen op plaatsen waar vervuiling met olie kan worden verwacht, zoals opstel- en parkeerplaatsen Fietspaden Algemeen De fietspaden in de gemeente zijn als volgt ingedeeld. Hoofdfietsroutes langs 50 km-wegen, deze zijn uitgevoerd als vrijliggend fietspad. Hoofdfietsroutes langs 30 km-wegen, deze zijn vrijliggend of als fietsstrook uitgevoerd. Solitaire fietsroutes Hoofdfietsroutes maken deel uit van een netwerk en hebben een hoog kwaliteitsniveau van inrichting en onderhoud. Met andere woorden een hoge kwaliteit qua vormgeving, materiaal, comfort, verlichting, hoog niveau van sociale veiligheid, afstelling VRI's, strooibeleid en dergelijke. De invulling van een hoofdfietsroute dient in overleg met de afdeling Uitvoering en Regie van de gemeente te worden vastgesteld. Uitgangspunt is dat fietsroutes zo min mogelijk autoroutes kruisen. Dit kan worden verwezenlijkt door eerst de fietsroutes te positioneren en daarna pas de autoinfrastructuur. Vrijliggende fietspaden hebben voorrang op zijwegen en worden voorzien van snelheidsremmende voorzieningen (b.v. ingepast in uitritconstructies). Vrijliggende fietspaden die een gebiedsontsluitingsweg kruisen moeten ingepast worden in kruispuntvoorzieningen als een rotonde, verkeersregelinstallatie of middengeleiders, eventueel met snelheidsremming voor motorvoertuigen op de hoofdroute. Solitaire fietsroutes die tevens hoofdfietsroute zijn hebben voorrang op kruisende erftoegangswegen. Bij kruisingen van solitaire fietspaden met gebiedsontsluitingswegen wordt door de gemeente een afzonderlijke afweging gemaakt Situering Indien fysieke scheiding tussen rijbaan en fietspad kleiner is dan 0,7 m, is er sprake van een aanliggend fietspad en is alleen fietsverkeer in 1 richting mogelijk. Een fysieke scheiding (hoogteverschil) is noodzakelijk tussen fiets- en voetpad Maatvoering De maatvoering van fietspaden dient te voldoen aan CROW publicatie 230, V19 tot en met V22. Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 41 van 56

42 Materialen Vrijliggende fietspaden worden uitgevoerd in asfalt. Op kruispunten wordt het vrijliggende fietspad in rood asfalt uitgevoerd. Aanliggende fietspaden en fietsstroken worden in rood asfalt uitgevoerd. Indien dit vanwege de aanwezigheid van bestaande kabels en leidingen niet mogelijk is, worden (rode) betontegels 30 x 30 x 8 met klein facet toegepast. In hoofdfietsroutes met kabels & leidingen bewuste afweging maken tussen asfalt en tegels Voetpaden/trottoirs Algemeen Verlagen van trottoirbanden bij oversteekplaatsen en op hoeken (net buiten de bocht) in verband met (elektrische) rolstoelen. Zorg voor natuurlijke gidslijnen zonder obstakels en met duidelijke begrenzing voor visueel gehandicapten. Afwatering mag niet plaatsvinden naar uitgeefbaar terrein Maatvoering Breedte van het trottoir minimaal 2,1 m (exclusief opsluiting). Vrije doorgang bij puntobstakels minimaal 1,2 m (exclusief opsluiting). Vrije doorgang bij terrassen/uitstallingen minimaal 1,5 m (exclusief opsluiting). Bij mindervalide-inritten rekening houden met een opstellengte op het trottoir van 1,2 m voor (elektrische) rolstoelen Materialen Gebruik van materialen afstemmen op het stedenbouwkundig ontwerp/beeldkwaliteitsplan; Open verharding met sparingen voor grasgroei, evenals paden van halfverharding uitsluitend toepassen voor recreatief gebruik Tijdelijke verkeersmaatregelen Alle te nemen verkeersmaatregelen dienen ter goedkeuring te worden voorgelegd aan de gemeente. Alle te nemen verkeersmaatregelen moeten voldoen aan CROW-publicatie 96b 'Maatregelen bij werken in uitvoering op niet-autosnelwegen en wegen binnen de bebouwde kom'. Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 42 van 56

43 7.9. Diversen maatvoering Minimaal profiel Het kan voorkomen dat de minimale profielbreedte - de totale ruimte tussen de uitgiftegrenzen - wordt bepaald door de ondergrondse infrastructuur. Voor de breedte van het profiel dienen minimaal de volgende breedte te worden aangehouden: bij een kabel- en leidingenstrook plus 1 riool 4,50 m bij een kabel- en leidingenstrook plus 2 riolen 6,50 m. Binnen deze profielen is het dan niet meer mogelijk om bomen te plaatsen Maatgevende voertuigen De wegen en omliggende infrastructuur dient bereikbaar en berijdbaar te zijn voor hulpdiensten. Voor het ontwerp van de wegen inclusief bochten wordt verwezen naar Handleiding bluswatervoorziening en bereikbaarheid van NVBR. Daarnaast zullen de wegen en bochten toegankelijk moeten zijn voor een standaard verhuiswagen en een standaard vuilniswagen. Te grote bogen in woongebieden kunnen negatieve gevolgen hebben voor de verkeersveiligheid of handhaving van het parkeren. De volgende situaties met bijbehorende boogstralen worden onderscheiden: erftoegangswegen onderling met rijbaan breder dan 4,50 m 6,00 m erftoegangswegen onderling met rijbaan smaller dan 4,50 m 8,00 m erftoegangsweg met gebiedsontsluitingsweg 8,00 m gebiedsontsluitingswegen onderling 12,00 m fietspad met erftoegangsweg of gebiedsontsluitingsweg 4,00 m fietspaden onderling 4,00 m Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 43 van 56

44 8. Openbare verlichting 8.1. Algemeen Het doel is de openbare verlichting optimaal te benutten waardoor deze bijdraagt aan een sociaal veilige, verkeersveilige, duurzame en leefbare situatie. Bij het ontwerp van de openbare verlichting streven naar zo min mogelijk lichthinder voor natuur en landschap. De openbare verlichting dient te voldoen aan de eisen, zoals gesteld in de NPR 'Openbare Verlichting' en Politiekeurmerk Veilig Wonen. In het verlichtingsplan moet de invloed van het toekomstige beplantingsplan worden meegenomen. Bij conflicten tussen groenvoorziening en openbare verlichting wordt voorrang verleend aan sociale of verkeersveiligheid. De ontwikkelaar is verplicht de openbare verlichting te laten ontwerpen en te laten aanleggen door CityTec. Voor het aansluiten, verplaatsen en verwijderen van lichtmasten komen de door de Dienst uitvoering en toezicht Energie (Dte) vastgestelde tarieven voor rekening van de ontwikkelaar. Voor het aansluiten, verplaatsen en verwijderen van lichtmasten komen naast de ondergrondse netwerkkosten (Dte) ook de overige kosten voor het bovengrondse deel voor rekening van de ontwikkelaar Materialen Toepassen van stalen masten. De kleur van de masten is donkergroen, RAL Voor het verlichtingsplan is het toepassen van led-verlichting het uitgangspunt. Daar waar dit om beheerstechnische redenen niet gewenst is kan de gemeente beslissen hiervan af te wijken, alleen in dat geval geldt onderstaand materiaalgebruik. Indien in overleg met de gemeente wordt afgeweken van het toepassen van led-verlichting, wordt voor de keuze van masten, armaturen en lampen binnen de bebouwde kom het armaturenboek van de gemeente Bunnik gehanteerd Achterpadverlichting (uitgeefbaar) Wanneer het ontwerp in achterpaden voorziet, dient de verlichting van deze achterpaden te voldoen aan de criteria van het Politiekeurmerk Veilig Wonen. Achterpaden zijn voorbeeldlocaties waar zowel de sociale als de persoonlijke veiligheid van passanten direct kan worden aangetast. De verlichting van achterpaden heeft als primaire functie het bevorderen van een veilig gebruik van het achterpad; in het bijzonder ten behoeve van het, voor langzaam verkeer, ontsluiten van de aanliggende percelen. Achterpaden zijn in beginsel vrij toegankelijk voor iedereen en hebben hierdoor een openbaar karakter. Deze openbaarheid staat los van de feitelijke eigendomssituatie. De toe te passen masten en verlichtingsarmaturen hebben als gevolg hiervan een openbare functie en worden derhalve gerekend tot het straatmeubilair. Zij zijn derhalve niet bouwvergunningsplichtig zoals gesteld in de Woningwet (Artikel 43, lid 1 sub f). De gemeente beschouwd achterpaden echter als semiparticulier gebied. Het uit veiligheidsoverwegingen verlichten van deze paden wordt daarom overgelaten aan de betreffende woningbouwvereniging of particulieren. Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 44 van 56

45 9. Straatmeubilair en bebording 9.1. Algemeen Onderdelen van straatmeubilair die in de grond staan moeten worden voorzien van een voet of poer van beton of een andere vorm van verankering Materiaal Afzetpalen Standaard palen: onbreekbare recycling diamantkoppaal, zwart, lengte mm, afmeting 150 x 150 mm met 2 reflectorbanden Verkeersborden RVV-borden Standaard verkeersborden DO (dubbel omgezette rand) volgens RVV 1990 en NEN Overige standaardborden: Standaard verkeersborden DO (dubbel omgezette rand). Verkeerszuilen Type BM 18/BM 19 compleet, bestaande uit aluminium koker diameter 160 mm, met afdekking en RVV-bord diameter 400 mm in retroflecterende klasse II. De verkeersborden en -zuilen dienen te worden betrokken via de gemeente (leverancier firma Pol uit Heteren) Straatnaamborden Aluminium straatnaamborden, blauw-witte uitvoering in zowel enkel- als dubbelzijdig beletterd. Aluminium, systeem 2000, blauw-wit high intensity. Lettertype ANWB-E 60/45 mm, met kaderrand. Pijlnummer 3, 15/20 mm profiel Afvalbakken Bammens Capitole met thermisch verzinkte staander. Velopa Pelican (RAL 5013) met rvs-binnenbak, met staander en betonvoet (centrumgebied Bunnik) Banken Ontwerp en materiaal bank ter keuze van ontwikkelaar. Naast de bank een plek voor een rolstoel of kinderwagen van minimaal 1,50 m breed creëren. Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 45 van 56

46 Fietsleunhekken Rvs-nietjes. Fietsstandaard Velopa Tulip (RAL 5013) gecoat Boombescherming Boomrooster Astres Diameter 1,2 m (Leverancier Grijssen te Winterswijk). Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 46 van 56

47 10. Kabels en leidingen Algemeen De ontwikkelaar verzorgt de coördinatie van de aanleg en instandhouding van kabels en leidingen, inclusief die voor de openbare telecommunicatie-infrastructuren en de bovengrondse infrastructuur, zoals gasregelstations, trafo's en schakelkasten. De ontwikkelaar stemt het matenplan, volgens de richtlijnen van de kabel- en leidingbeheerders, voor de ondergrondse leidingen af op de boven- en ondergrondse situatie (bebouwing, eigendomsgrenzen, bomen et cetera). Voor eisen en voorwaarden voor de aanleg van de kabels en leidingen dient contact te worden opgenomen met de betreffende kabel- en leidingbeheerders en de brandweer Situering Kabels en leidingen dienen te worden aangelegd onder het trottoir of in de berm. Kabels en leidingen mogen niet in uit te geven en/of private gronden worden gelegd. Gasregelstations, trafo's, schakelkasten et cetera mogen eveneens niet worden geplaatst op uit te geven en/of private gronden. Kabels en leidingen niet door waterkeringen aanleggen Maatvoering Kabels en leidingen moeten worden aangelegd volgens een standaardprofiel, zoals weergegeven in bijlage 4. Bij herprofilering is het standaardprofiel het streven. Ter plaatse van tracé met kabels en leidingen dient een gronddekking van minimaal 0,6 m aanwezig te zijn. Bij kruisingen met water een gronddekking van minimaal 1,0 m toepassen of een passende maatregel treffen in overleg met de gemeente. Alle kabels en leidingen dienen ten minste 2,0 m vanaf het hart van de bestaande of de toekomstige bomen te worden geprojecteerd Materialen Sleuven voor kabels en leidingen dienen te worden aangevuld met schoon zand. Toepassen van puinfundering boven tracé met kabels en leidingen is niet toegestaan. Aanbrengen van open verharding boven tracé met kabels en leidingen. Bij asfaltverharding moeten kabel- en leidingkruisingen met mantelbuizen worden gerealiseerd. De toe te passen mantelbuizen (afmeting en materiaal) vaststellen in overleg met betreffende nutsbedrijf. Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 47 van 56

48 11. Groenvoorzieningen Algemeen Het openbare groen in de gemeente moet een bijdrage leveren aan een aantrekkelijke, functionele en veilige leefomgeving. In nieuwe situaties dient het groen de identiteit van de wijk te ondersteunen en/of versterken en rekening te houden met de groene waarden van de gemeente. Dit betekent onder andere dat bij nieuwe woningbouw rekening moet worden gehouden met transparante dorpsranden. Kleinschalig (snipper)groen dient te worden voorkomen. Voor de inrichting en het beheer van het openbare groen gelden de volgende uitgangspunten: zorgen voor veilig en goed functionerend groen; zorgen voor optimale groeiomstandigheden voor groen in de hoofdstructuur en voor voldoende onderen bovengrondse ruimte; de soortkeuze afstemmen op de groeiomstandigheden; zorgen voor aantrekkelijk groen in bladvorm, bladkleur en bloeiwijze. Voor bomen geldt ook zorg voor variatie in bloem- en vruchtdragende soorten; tegengaan van snippergroen; geen gebruik van chemische onkruidbestrijding in het openbaar groen; toepassen van natuurlijk groenbeheer waar en wanneer dit mogelijk is; beoordelen of groenvoorziening als waterberging kan dienen. Voordat met de aanleg van de bomen en groenvoorzieningen wordt begonnen, dient een ontwerp en beplantingsplan ter acceptatie bij de gemeente te worden ingediend Inrichting in relatie tot bestaande bomen en beplanting Handboek Bomen 2014 hoofdstuk 1-7 van het Norm Instituut Bomen is van toepassing. Bestaande bomen en beplantingen mogen, zonder schriftelijke toestemming van de gemeente vooraf, niet worden gesnoeid of gerooid. Toekomstige grenzen van kavels dienen 3 m buiten de stam van bestaande bomen te vallen. Indien de afstand kleiner is dan 3 m, dienen in overleg met de beheerder aanvullende maatregelen te worden vastgesteld. Leidingtracés bij te handhaven bomen worden buiten de kroonprojectie geprojecteerd. Voor boomschades is het rekenmodel 'Boomwaarde NVTB versie 2010' van toepassing Inrichting groenvoorzieningen Hanteer werken rondom bomen Hst 2 handboek bomen Laan- en parkbomen dienen te voldoen aan de eisen genoemd in 'Handboek Bomen 2014 (Normen Instituut Bomen). De helling van in te zaaien taluds niet steiler uitvoeren dan 1:3 met uitzondering van wateroevers. De helling van in te planten taluds niet steiler uitvoeren dan 1:2. Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 48 van 56

49 11.4. Grondwerkzaamheden Voor groeiplaatsen bomen zie Hst 4 handboek bomen Ter plaatse van al het overige groen dient minimaal 60 cm goede en zuivere teelaarde aanwezig te zijn. Bij ophoging(en) dient de oude bouwvoor vooraf te worden doorgespit/gefreesd en mogen geen storende lagen achter blijven. Locaties in de toekomstige openbare ruimte waar tijdens de uitvoeringsfase keten hebben gestaan, een (grond)depot heeft gelegen, materiaalopslag is geweest of parkeren heeft plaatsgevonden dienen tot 1,5 m diepte te worden doorgespit. Ter plaatse van toekomstige plantvakken dient een grondverbetering te worden toegepast. De grondverbetering bestaat uit het doormengen van veencompost (50% veen en 50% compost) door de bovenste 0,1 m van het grondpakket. Terreinen voor de aanleg van toekomstige openbare gazons dienen in de toplaag minimaal 0,05 m te worden verschraald met zandig materiaal. Terreinen voor de aanleg van toekomstig ecologisch groen dienen in de toplaag minimaal 0,2 m te worden verschraald met zandig materiaal. Het blijvend grondprofiel dient, na zetting, aan te sluiten op de aanliggende percelen. Al het grondwerk dient bij droog weer te worden uitgevoerd Bomen in verharding Zie Handboek bomen hoofdstuk 4, Aanleg groeiplaatsen voor bomen Leveranties levende materialen Bomen dienen voor de kernen minimaal in de maat met 3 keer verplant, bij voorkeur in het najaar, te worden aangeplant. Bomen dienen voor het buitengebied minimaal met 3 keer verplanten, bij voorkeur in het najaar te worden aangeplant. Aan bomen wordt een garantietermijn van 1 jaar gekoppeld. Alle te leveren bomen dienen soortecht te zijn, goed afgekweekt, met rechte stam en doorgaande top, goed vertakt wortelstelsel en boven veredeld (indien van toepassing). Alle te leveren overige beplantingen dienen soortecht en goed afgekweekt te zijn en voorts in leverbare kwaliteit te worden geleverd. Leveranties, transport of opslag van bomen en beplantingen geschieden uitsluitend bij vorstvrij weer. Alle keuzen van zaadmengsels dienen voorzien te zijn van NAK-B-plombes Boompalen en afrasteringen Per boom dienen 2 boompalen met een lengte van 2,5 m, een diameter van 8 cm en deugdelijke boomband te worden aangebracht. Plaats beschermende voorzieningen bij bomen op parkeerplaatsen en bij parkeervakken, zodat de bomen niet kunnen worden beschadigd bij het parkeren Afwerking beplantingen Na aanplant dienen alle plantvakken te worden bewerkt (cultivatie). Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 49 van 56

50 Alle plantvakken dienen in en aan de oppervlakte vrij te zijn van stenen, grofvuil, zwerfvuil en verontreinigingen van welke aard dan ook. Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 50 van 56

51 11.9. Gazonaanleg Na grondbewerking, zoals genoemd in paragraaf 11.4., dienen de oppervlakken, bestemd voor gazonaanleg, te worden verdicht en te worden geëgaliseerd. Na bovenstaande bewerking dienen de oppervlakken, bestemd voor gazons, te worden gereinigd zoals genoemd in paragraaf Graszaad te behoeve van gazons dient licht te worden ingewerkt en aangerold. De te gebruiken hoeveelheid graszaad, bestemd voor de aanleg van gazons, bedraagt 150 kg per hectare. De te gebruiken hoeveelheid graszaad, bestemd voor extensief te beheren bermen, bedraagt 45 kg per hectare, aangevuld met 2 kg kruidenmengsel. Gazonaanleg geschiedt, afhankelijk van de weersomstandigheden, bij voorkeur in de maanden maart/april of augustus/september Beheer en onderhoud groen Na aanleg en oplevering van de groenvoorzieningen is de ontwikkelaar gedurende 1 kalenderjaar verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud van de gerealiseerde groenvoorzieningen. Taken die hieronder verstaan worden zijn: watergeven beplantingen en bomen onkruidbestrijding zwerfvuil verwijderen controle bomen en boombanden snoeien hagen, heesters en bomen gras maaien. Deze beheertaken dienen omschreven te zijn in een bestek dat dient te worden geaccordeerd door de gemeente. Na dit jaar onderhoud zal de beplanting worden opgenomen door de ontwikkelaar en de gemeente. Bij deze opname wordt bepaald wat er aan inboet is benodigd. Bij de bepaling van de inboet wordt niet alleen de afgestorven beplanting opgenomen maar er wordt tevens gekeken naar levensvatbaarheid en ontwikkelmogelijkheid van de beplantingen. Hierbij valt te denken aan aantastingen door ziektes, uitgebroken of afgestorven toppen van bomen, scheefgezakte bomen en schade door verdroging. De conditie van de beplanting moet zodanig hoog zijn dat de gemeente na overdracht kan volstaan met regulier onderhoud. Van de opname wordt door de ontwikkelaar een procesverbaal opgemaakt die wordt getekend door de gemeente en de ontwikkelaar. De inboet wordt door de ontwikkelaar in het eerstvolgende plantseizoen aangebracht. Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 51 van 56

52 12. Afvalvoorziening Grondgebonden woningen Bij grondgebonden woningen worden restafval, gft-afval en oud papier gescheiden ingezameld met minicontainers (240 liter). Bij de inrichting van het openbaar gebied moet er rekening mee worden gehouden dat de minicontainers aan de zijkant van de rijbaan op het voetpad worden aangeboden Niet-grondgebonden woningen Bij niet-grondgebonden woningen (appartementen) moeten voor de inzameling van restafval en glas ondergrondse containers worden geplaatst volgens een door de gemeente aan te geven type (huidige leverancier Kliko, type Mol). Kleur inwerpopening aanpassen aan doel inzameling restafval. Als norm geldt dat 1 ondergrondse container (inhoud 5 m 3 ) wordt toegepast voor maximaal 35 woningen. De loopafstand vanaf de woning tot aan de container mag maximaal 75 m (vanaf voordeur) bedragen. Voor de inzameling van oud papier moet bij niet-grondgebonden woningen inpandig ruimte worden opgenomen voor de opslag van een verzamelcontainer Inzamelvoorzieningen op wijkniveau Op wijkniveau moeten ondergrondse voorzieningen worden gemaakt voor de gescheiden inzameling van glas, textiel en kunststofverpakkingen volgens een door de gemeente aan te geven type(huidige leverancier Kliko, type Mol). Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 52 van 56

53 13. Speelvoorzieningen Algemeen Voor de eisen voor de inrichting van speelvoorzieningen wordt verwezen naar het speelbeleidsplan van de gemeente, waarin een Handboek Speelruimte is opgenomen. De te hanteren norm is dat 3% van het oppervlak openbare ruimte in het te ontwikkelen gebied dient te worden ingericht voor speelvoorzieningen. Alle speeltoestellen en ondergronden moeten voldoen aan het Besluit Veiligheid Attractie- en speeltoestellen. De speelvoorziening dient te worden afgestemd op de leeftijdscategorieën wonend in de omliggende wijk Situering In verband met de sociale controle moeten speelvoorzieningen zoveel mogelijk in het zicht liggen. Situering langs een looproute verdient de voorkeur Materialen Als val dempende ondergrond accepteren we geen schors en zand. De overige materialen moeten volgens product omschrijving worden aangelegd. Een afscheiding (haag of hekwerk) is noodzakelijk op plekken waar verkeersonveilige situaties kunnen ontstaan. Bij iedere speelplek hoort een bank (replay r-sr1) en prullenbak (bames capitole ral 1003) De waterlopen in de omgeving van de speelvoorziening moeten voorzien zijn van een plasberm Interactie bewoners Bij de inrichting van de speelplaats dienen de nieuwe bewoners betrokken te worden. Door de ontwikkelaar worden hiertoe minimaal 3 ontwerpvarianten van de in te richten speelplaats(en) ter keuze voorgelegd aan de bewoners of een afvaardiging hiervan. Deze 3 ontwerpvarianten moeten, voordat ze aan de bewoners worden voorgelegd, door de gemeente zijn goedgekeurd. De door de bewoners uitgekozen variant wordt vervolgens gerealiseerd. Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 53 van 56

54 14. Civiele kunstwerken Bruggen Algemeen Het ontwerp moet duurzaam, vandalismebestendig en onderhoudsarm zijn. Voor de toe te passen bruggen voor al het verkeer geldt een ontwerpeis van verkeersklasse 60 waarbij de sterktebelasting van de brug ook dient te zijn afgestemd op de uitvoeringsfase van het project. Verkeersbruggen dienen te worden uitgevoerd met een verhoogd voetpad aan beide zijden. De breedte van de brug dient conform de aanliggende wegen te worden uitgevoerd. Het vrije profiel voor de doorgang onder de brug dient te zijn afgestemd op het gebruik van de te kruisen weg, watergang et cetera. Bij de dimensionering van fiets- en voetgangersbruggen dient rekening te worden gehouden met het gebruik van deze bruggen door kleine veeg- en strooiwagens. Zorg dat de verlichting op, rond of in de brug bijdraagt aan een (verkeers)veilige situatie, conform NSVV. Bruggen moeten voldoen aan de Keurbepalingen van het waterschap Situering Houd voldoende ruimte voor drijvend vuil of doorvaart (maai)boten). Situering brug ten opzichte van het hoogste streefpeil: minimaal 0,30 m voor drijvend vuil minimaal 1,00 m voor (maai)boot Materiaal De landhoofden en fundering van de constructie dienen te worden vervaardigd van beton en te zijn voorzien van een anti-graffitticoating. Contact tussen staal met grond en water dient te worden voorkomen. Conserveer delen die na voltooiing van het kunstwerk moeilijk te bereiken zijn opdat gedurende de levensduur geen onderhoud nodig is Duikers Algemeen Het ontwerp van de duikers dient te worden afgestemd met het waterschap. Zorg dat de duiker bereikbaar is voor onderhoudsmaterieel, vanaf de oever. Duikers voorzien van passende taludbeëindiging. Zorg dat bij duikers in de bebouwde kom eventueel kabels en leidingen over de duiker heen kunnen worden geplaatst. Duikers moeten voldoen aan de Keurbepalingen van het waterschap. Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 54 van 56

55 Maatvoering Verkeersklasse afhankelijk van het wegtype, minimaal 45. Maximaal verval in duikers: tot 20 m: 2 mm vanaf 20 m: maximaal 2 mm + verhang watergang. Maximale stroomsnelheid bij maatgevende afvoer (1 x per jaar) 0,45 m/s. Minimale afmeting in primaire watergang 0,8 m. Minimale afmeting in tertiaire watergang 0,5 m. Duikers dienen deels boven waterpeil te worden aangelegd ten behoeve van het creëren van een luchtgat. Indien varend onderhoud noodzakelijk is zal er moeten worden gekozen voor doorvaarbare duikers. De eisen die hieraan gesteld worden zijn verkrijgbaar bij het waterschap. Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 55 van 56

56 15. Referenties Waterplan Bunnik, Visie voor 2025, beleidslijnen en maatregelen (Concept, 24 januari 2008). Voorlopig Gemeentelijk Rioleringsplan(VGRP) Bunnik 2012 tot en met 2016, 20 september Groenstructuurplan Regionaal Verkeers- en vervoerplan Nota Parkeernormen Bunnik Beleidsplan licht in de openbare ruimte Gemeente Bunnik (Concept, april 2009). Bouwverordening Gemeente Bunnik Handboek gemeentelijk speelruimtebeleid. Kwaliteitsrichtlijnen Besteksvoorwaarden Boombeheer. Websites Openbare ruimte gemeente Bunnik pagina 56 van 56

57 Bijlage 1 Afkoppelbeslisboom WrW