europa Strausberg Eeklo, samen voor een jeugdhuis p.9 Het buitenland, een verslaving p.12 Maak dat je weg bent met Jint p.28

Transcriptie

1 België Belgique P21.B Antwerpen X 8/6301 4de jaargang, nummer 7 Verschijnt maandelijks, behalve in juni en augustus Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X P Formaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw De Wittestraat 2, 2600 Berchem T (03) F (03) info@formaat.be V.U.: Tom Willox, Moerheide 9, 9220 Hamme europa Strausberg Eeklo, samen voor een jeugdhuis p.9 Het buitenland, een verslaving p.12 Maak dat je weg bent met Jint p.28 september

2 Voorproever 2 Voorproever Grenzeloos Inhoud Grenzeloos 3 InGebliKt Bang voor je eerste keer? Lunchtijd. Ik reis tussen Italiaanse mozzarella, Duitse ham en Noorse zalm. Ik bijt in een sappige Spaanse tomaat en sluit af met Hollandse muisjes. 's Middags ligt Europa op je bord, 's avonds sta je in verbinding met vrienden all over Europe. Laatst zat ik bij vrienden in Genève. M'n oudste zus in Parijs. De jongste in Stockholm. M'n moeder in Antwerpen. En toch. Afspraak half negen voor 'onze zondagavond'. Conference call met Skype. Je vliegt even snel naar het zonnige Toscane als je treint naar de hoge Ardennen. In Londen ben je haast sneller dan in Leuven. Je kan erasmussen, uitwisselen, globetrotten. Je ontmoet, ervaart en ontdekt. Grenzeloos. Let's go Post-iT Assist BliKvAnGer (1) Wisselweek In BeELd GeFlitSt Jeugdhuis Thebe leeft zich uit BliKvAnGer (2) Achtung WeTwEteR (1) Houd de dief WeTwEteR (2) Energie Lotte 12 BliKvAnGer (3) Crossing borders inhoud Formaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw, De Wittestraat 2, 2600 Berchem (T) (F) info@formaat.be Gevat verschijnt maandelijks, behalve in juni en augustus. Het tijdschrift is gratis voor leden. (Extra) abonnementen kosten voor leden 10,80 euro per jaar en voor anderen 18,30 euro per jaar. VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: Tom Willox, Moerheide 9, 9220 Hamme MET MEDEWERKING VAN: Hanne Rombouts, Joren Camerlinckx, Jos Meers, Kara Eestermans, Lennert Deleu, Lieven Van de Voorde, Lotte Lambin, Lotte Van de Werf, Micheline De Kreijger, Sofie Vanspeybroeck en Yves Domanski, EINDREDACTIE: Lotte Van de Werf VORMGEVING & LAY-OUT: Pepijn Haghebaert FOTO S: Formaat, jeugdhuizen DRUK: De Wrikker vzw, Patriottenstraat 29, 2600 Berchem Alles mag overgenomen worden, als er maar bij staat dat het uit Gevat komt! Gevat = jouw ding?! Heb je een jeugdhuisfoto die gezien moet worden? (Geflitst) Wil jij je mening kwijt? Heb je journalistiek talent of schrijf je gewoon graag? Is Gevat jouw ding? Laat het weten! gevat@formaat.be Post-iT De Schorpioen (Melle) Zo gezegd / zo gedaan (1) Goal! BliKvAnGer (4) Vision Not Division Zo gezegd / zo gedaan (2) Vijf om te zien Post-iT Jeugdhuisagenda ProVoCatie Nieuwtjes en weetjes uit de provincies InfoRmAatsiE Wat gebeurt er allemaal in Formaat? Aankondigingen in dit tijdschrift Wil je een activiteit aankondigen, je popgroep voorstellen? Opname van een advertentie in dit tijdschrift kan, voor een sympathiek prijsje. Advertenties moeten op Formaat toekomen voor de 15de van de maand! Meer info: Kara Eestermans Grootte Leden Niet-commerciële organisaties grenzeloos Maak dat je weg bent vrienden van ForMaaT Post-iT Krak (Avelgem) 1/1 pag /2 pag /4 pag. 10, Post-iT Trefdag

3 InGebliKt Bang voor je eerste keer? De internationale formule Wat je uit een internationale ontmoeting haalt, is heel persoonlijk. Maar elk internationaal evenement hoe verschillend ook heeft een soort formule, iets herkenbaars. Bang voor je eerste keer? Niet nodig. Na deze ingeblikt ben je meteen een ervaren globetrotter. Internationale evenementen, of het nu om een conferentie, een uitwisseling of een seminarie gaat, zijn een aanrader voor iedereen. Of je nu een gloednieuwe vrijwilliger, een ervaren bestuurder of een gemotiveerde beroepskracht bent, er is voor ieder wat wils op de internationale markt. Deze zomer verzamelden honderden mensen uit heel Europa voor de eerste Europese jeugdwerkconventie. Een unieke ervaring die toch niet zo uniek is. Internationale evenementen zijn er voor iedereen en vind je overal. Begin juli overspoelden honderden 'professionele toeristen' Gent. Inhoud + liters koffie 7 juli Ik vertrek naar de eerste Europese conventie over jeugdwerk. De verplaatsing met het openbaar vervoer neemt slechts twee uur tijd in beslag. Vliegtuigen komen er dit keer niet aan te pas. De internationale conventie vindt plaats in eigen land. Drie dagen lang logeer ik in Gent, een bruisende stad die voor de gelegenheid enkele dagen een tropisch klimaat heeft. De formule van deze Europese conventie is zeer klassiek. Net als op vele andere internationale evenementen worden presentaties van boeiende sprekers afgewisseld met interessante babbels of discussies in workshops en niet te vergeten aangevuld met wat sightseeing, een ontspannend avondprogramma, lekker eten en liters koffie. Het valt meteen op dat er veel volk op dit evenement rondloopt. Er zijn delegaties van telkens ongeveer 10 personen aanwezig uit 50 verschillende landen. Dit maakt van deze jeugdwerkconventie een zeer grote bijeenkomst. De delegaties bestaan uit een mix van beleidsmakers, jeugdraden, onderzoekers en ook jeugdwerkers. Heel anders dan de studiereis die ik enkele jaren geleden maakte, waar ik slechts met vijf andere Belgen (vier Vlamingen en één Duitstalige) en twee Spanjaarden door Andalusië trok. Belgi als voorzitter van de EU Zoveel volk dat het drie dagen lang slechts over één ding zal hebben: jeugdwerk. Dit is het thema dat door België naar voren werd geschoven. Ons land is vanaf 1 juli voor zes maanden voorzitter van de EU. Elk voorzittend land krijgt de kans om enkele prioriteiten te bepalen. En België koos onder andere voor jeugdwerk. ingeblikt De eerste Europese jeugdwerk conventie was een unieke ervaring... die toch niet zo uniek was. De conventie is een unieke gelegenheid om stil te staan bij de rol van het jeugdwerk, bij onze troeven, noden, sterktes Een goede conventie is een eerste stap in een actieplan rond jeugdwerk op Europees niveau. Zo n kans wil Formaat natuurlijk niet missen. 3

4 Internationale evenementen zijn een aanrader voor iedereen. Drie dagen dachten we mee na over professionalisering van het jeugdwerk, over de impact van onze sector op de maatschappij, over diversiteit, over de rol van het jeugdwerk in tewerkstelling, over vrijwilligerswerk ingeblikt Het klinkt allemaal als zware kost, maar eigenlijk valt het best mee. Uiteindelijk komt het erop neer dat je op een internationaal evenement (nieuwe) mensen leert kennen (zitstaking tegen duurder bier); nieuwe ideeën opdoet (pistachenooteffect); oude ideeën in een nieuw fris jasje voorgeschoteld krijgt (jeugdwerk = hond). Deze constante maakt dat je je op elke conventie, elke conferentie, elk seminarie, elke uitwisseling toch op je gemak voelt en dat je er altijd rijker uitkomt. Door de herkenbare formule voel je je bij een internationaal event op je gemak. Liters koffie zijn er altijd. Jeugdwerk = hond Op de Europese conventie vergeleek een deelnemer het jeugdwerk met een hond. Wat willen honden? Net als jongeren willen ze spelen en verzorgd worden. Maar wat wil het baasje? Fetch, boy! De maatschappij wil dat het jeugdwerk de buitengesloten jongeren zoekt en ze weer integreert in de maatschappij. Zitstaking tegen duurder bier Joris, Formaatvrijwilliger en gebeten door de internationale microbe, is al jaren actief in de jeugdhuissector. Hij is bestuurder van Formaat, ondervoorzitter van de European Confederation of Youth Clubs en coördinator van Karuur. Tussen pot en pint blikte hij tijdens de conventie terug op een verleden waarin Joris gewoon lid was van een jeugdhuis. Daar, vertrouwde hij me toe, deed hij ooit mee aan zitstaking. Waarom? Omdat de bierprijs van 18 frank naar 19 frank zou stijgen Pistachenooteffect De moeder van Graeme Tiffany, een Schotse jeugdwerker in hart en nieren, is gek op pistachenoten. Ze eet echter enkel de noten op die al een beetje open zijn, diegene die gemakkelijk open te breken zijn. De gesloten noten gooit ze weg. Graeme zelf pakt het anders aan. Hij laat geen noot ongeopend. Telkens wanneer hij een gesloten noot tegenkomt, bijt hij erop en speelt hij ermee tot ze toch opengaat. Graeme vergelijkt het verhaal van zijn moeder en pistachenoten met het jeugdwerk. Jeugdwerkers moeten, onder druk van de subsidiërende overheid, binnen een bepaalde termijn bepaalde doelen halen. Daarom laten ze de moeilijke jongeren vaak links liggen. Het kost teveel tijd om met deze jongeren, de ongeopende pistachenoten, de doelen te behalen. Jammer, want het zijn net deze jongeren die het jeugdwerk het hardst nodig hebben. Hij roept dan ook op om vanaf nu elke pistachenoot open te breken en ze zeker niet weg te gooien. Kara Eestermans 4

5 5 post-it

6 BliKvAnGer (1) Wisselweek Belgi Midden juli zakte een groep jongeren uit het Estse Rakvere af naar Antwerpen voor een interculturele week met de jongens en meisjes van jeugdhuis JOH in Hoboken. Sofie Vanspeybroeck was erbij als begeleider. Esten vinden het angstaanjagend als je fluit in huis, dat zou ongeluk brengen. blikvanger Zet 'm op Midden juli. Na zinderende zonnedagen valt de eerste zware regenbui. Laat dat nu net het moment zijn waarop wij de aankomst van een groep jongeren uit Estland voorbereiden. Een week lang zullen we slapen in tenten in de tuin van jongerencentrum Scheld apen in Antwerpen. Het opzetten van de tenten is een eerste uitdaging. De jongeren van JOH gaan het gevecht aan met tentzeilen en piketten. Even later staan onze slaapplaatsen recht en kunnen we onszelf professionals in het tent opzetten noemen. s Avonds wandelen de Esten moe en uitgehongerd binnen. Ze hebben een lange reis achter de rug. De kookploeg heeft een warme kom soep klaargemaakt en die is meer dan welkom bij onze nieuwe vrienden. Na het eten verhuizen we naar de bar. Daar leren we elkaar en het befaamde Belgische bier beter kennen. En dan is het tijd om onder tentzeil te gaan. De sound van afval De dagen die volgen gaan we voor veel actie. Kennismaken doen we tijdens een spelletje freakfootball of kubb. We leren elkaars cultuur beter kennen tijdens de interculturele, Estse en Belgische avond. We verdiepen ons in fotografie- en barbecue tech nieken. Muzikaal gaan we voor de sound van afval samen met de jongens van Trashbeatz. We verkennen de straten van Brussel en brengen er een bezoekje aan JES. Die organisatie houdt zich bezig met verschillende aspecten binnen het jeugdwerk, een boeiend bezoek. In Antwerpen neemt een van de jongeren van JOH ons mee op een tour. We bezoeken ook de dierenvrienden van de Antwerpse Zoo en krijgen zelf hoog bezoek van de minister van Jeugd, Pascal Smet. 6

7 Gedropt Wij hebben een echte tafelcultuur. In Estland is het eten en wegwezen. De dropping is het hoogtepunt van de uitwisselingsweek. We droppen de jongeren ergens in Antwerpen. Vandaar uit moeten ze te voet op eigen houtje terugkeren naar Scheld apen. Ze slagen daar wonderwel in en genieten na in de avondzon aan de oever van de Schelde. En dan is het tijd voor een verrassing voor onze begeleiders dan toch. De jongeren laten weten dat ze nog zeker vijf kilometer moeten lopen. Nog tijd genoeg voor een spelletje pimple bitch voor ze zouden terug zijn dus. Ons spel wordt onderbroken als we plots lawaai horen buiten. Inbrekers? Een van de begeleiders gaat een kijkje nemen en komt niet onmiddellijk terug. De andere begeleiders volgen. Er klinkt een enorme knal, alsof iemand met geweld het gebouw binnenbreekt. Ons hart staat even stil, maar gelukkig springen op dat moment de jongeren te voorschijn. Die pakken we nog wel terug als we naar Estland gaan! Wat een verschil Internationaal uitwisselen betekent ook culturele verschillen ontdekken. Die zitten soms in kleine dingen. Zo vinden Esten het angstaanjagend als je fluit in huis. Dat zou ongeluk brengen, wist één van de jongeren me te zeggen. En dat terwijl ik al enkele dagen vrolijk fluitend rondliep. Een ander opvallend verschil zit m in de eetcultuur. Wij hebben een enorme tafelcultuur. Samen eten is een sociaal moment. Als ons bord leeg is, genieten we ervan om nog even rustig na te praten en nog een glaasje te drinken. In Estland is dat heel anders. Ze eten zonder te praten en verdwijnen met hun bord van tafel zo gauw alles achter de kiezen zit. De eerste avond dachten we dat de jongeren niet op hun gemak waren, omdat ze zo snel weer van tafel verdwenen. Maar het bleek dus een verschil in gewoonte. Op de Belgische avond hebben we hen dan ook gevraagd te blijven zitten en te genieten van het tafel moment. Dat vonden ze wel tof, hoewel ze ook best onwennig waren en zelfs vroegen of ze dan wel van tafel mochten voor een korte toiletstop. Zo zie je maar hoe anders culturen kunnen zijn. Sofie Vanspeybroeck blikvanger 7

8 In BeELd Cartoon v/d maand in beeld / geflitst GeFlitSt 8 Jeugdhuis Thebe leeft zich uit met graffiti op een oude lijnbus. Jeugdhuis Thebe kreeg leeftijdsgenoten op bezoek uit Roemenië en Wales in het kader van een internationale uitwisseling. Tijdens het project was er aandacht voor graffitikunst. De jongeren gingen zelf aan de slag en leefden zich met verfbussen uit op een oude lijnbus. Heeft jouw jeugdhuis een originele foto? Stuur hem naar gevat@formaat.be. De leukste foto krijgt een plekje in de volgende Gevat.

9 BliKvAnGer (2) Achtung Samen bouwen aan een jeugdhuis De start De werkgroep Los Internationalos van jeugdhuis De Lochtink barstte van de goesting om een uitwisselingsproject op te starten: buitenlandse ervaring opdoen, nieuwe mensen leren kennen, een andere taal spreken, nieuwe ideeën verzamelen Na wat denkwerk kwamen we in contact met Alex van Miko ev. Dit is een organisatie in Strausberg (vlakbij Berlijn) die sociaal-culturele projecten met jongeren opzet. Together for a youth club Alex reageerde zeer positief op ons initiatief. Hij kende enkele jongeren in Strausberg die zelf een jeugdhuis wilden opstarten. Zij wilden maar al te graag naar Eeklo komen om te zien hoe wij georganiseerd zijn. Daarna zouden wij naar Strausberg kunnen gaan om hun nieuwe jeugdhuis te bekijken. Ons projectthema was geboren: Together for a youth club. Dossierplezier Door een workshop over JINT op kwartee wisten we waar we moesten zijn om onze uitwisseling verder uit te werken. Voor het dossier dachten we na over de juiste formulering van onze doelstellingen, thema s en activiteiten. Het project kreeg steeds meer vorm. En ja, het werd goedgekeurd! Op stap Van zondag 25 juli tot zondag 1 augustus verbleven acht Duitse jongeren bij gastgezinnen in Eeklo. Samen bezochten we enkele andere jeugdhuizen (Comma, 't Straatjen zonder Einde), namen een kijkje bij Vzw Jong te Gent, leerden alles over de jeugdhuismethodiek tijdens een bom van Formaat, hielpen bij het Roadkill festival, riskeerden ons leven tijdens een survivalparcours en gingen kajakken. Het verschil Tijdens de bom over de jeugdhuismethodiek werden de verschillen in het jeugd(huis)werk ook duidelijk. Bij ons is een jeugdhuis een echte zelforganisatie voor en door jongeren. Principes waar de Duitse jongeren verbaasd en een beetje jaloers over waren. Bij hen zijn de vier ontmoetingscentra door de stad opgestart. Ze worden hoofdzakelijk opengehouden door beroepskrachten. Bij de helft van de centra wordt geen alcohol geschonken. Voor -18 jarigen worden er ook enkel overdag activiteiten georganiseerd. En nu wij Toen Alex terug in Strausberg kwam, zat er goed nieuws in de brievenbus: de goedkeuring van zijn project. Onze retourtrip is verzekerd! In november trekken we een week naar Strausberg om onze vrienden terug te zien en te kijken hoe het lukt met hun jeugdhuis. En ondertussen houden we contact via Facebook. Gek doen, kunnen de Duitsers net zo goed als wij. Bij ons is een jeugdhuis een plek voor en door jongeren. Daar waren onze Duitse gasten best jaloers op. Benieuwd naar de uitgebreide verhalen van Los Internationalos? Micheline De Kreijger blikvanger 9

10 WeTwEteR (1) Houd de dief Checklist voor een veilig jeugdhuis Jeugdhuizen zijn vaak het slachtoffer van inbraken. Er slingert cash geld rond, de gebouwen liggen afgelegen, er is veel verloop Is jouw jeugdhuis een makkelijke prooi? Tien tips tegen dieven. wetweter Geef ze geen kans Zorg voor een duidelijk sleutelplan. Je weet wie een sleutel heeft en sleutels kunnen niet zomaar worden bijgemaakt. Laat geen geld achter in het jeugdhuis, ook niet in een kluis. Kluizen worden vaak gewoon meegenomen. Verwijder ook regelmatig het geld uit de speelautomaten als die aanwezig zijn. Werk samen met je buurt. Sociale controle is belangrijk. Maak als het mogelijk is afspraken met je buren om verdachte bewegingen en openstaande ramen te melden bij de verantwoordelijke van je jeugdhuis. Hou ze buiten Voorzie een stevige deur met een meerpuntslot (een slot dat op meerdere punten afsluit), zo bemoeilijk je de toegang. Beveilig je ramen. Dubbel en gelaagd anti-inbraakglas kan dieven ontmoedigen. Laat geen gaten. Zorg dat de dieven niet via keldergaten, het dak, een achterbouw binnen kunnen. Beveilig dure en duurzame materialen. Bewaar je cd s in een gesloten kast met meerdere sloten. Schroef je boxen vast aan de muur of vloer Geef dieven geen kans en neem maatregelen voor een veiliger jeugdhuis. Schrik ze af Een alarmsysteem zal niet-professionele inbrekers makkelijker weghouden. Een bewegingsdetector kan ervoor zorgen dat nachtelijke bewegingen zorgen voor een verlichting van het gebouw. Weet wat je in huis hebt Een goede inventaris en registratie van het materiaal (eventueel met foto s) is nodig om aangifte te doen in geval van inbraak. Jos Meers Meer info? Op de website van Formaat vind je nog meer tips rond inbraakpreventie. Surf naar Zorg voor een sleutelplan. Weet wie een sleutel heeft. 10

11 WeTwEteR (2) Energie Veranderen van energieleverancier: kan dat zomaar? De goedkoopste energie. Daar ga je als jeugdhuis voor. Zo is het voor jeugdhuizen een pak voordeliger om een dubbele tariefmeter te hebben voor de elektriciteit. Het nacht- en weekendtarief is immers veel goedkoper dan het dagtarief. Maar het is ook belangrijk de juiste leverancier te kiezen, vergelijk daarom regelmatig wie de beste voorwaarden biedt. Er is een akkoord binnen de sector dat een beperking legt op de kosten bij het opzeggen van een contract. Vergelijken Wil je weten welke leverancier de voordeligste voorwaarden heeft voor jou? Surf naar Daar kan je zelf de vergelijking maken. Formaat deed enkele tests en stelde vast dat het verschil tussen de duurste en goedkoopste leverancier al vlug oploopt tot 20%. In bijna alle gevallen is de goedkoopste leverancier Belpower of Lampiris. Beide leveranciers leveren uitsluitend groene stroom, ook goed dus voor de ecologische voetafdruk van je jeugdhuis. Nuon (3 jaar comfort) komt vaak als duurste uit de vergelijking. Veranderen Inzake energie is er een akkoord en een gedragscode overeengekomen met de sector. Hierin wordt bepaald dat de verbrekingsvergoeding en/of schadevergoeding wegens vroegtijdige of niet conforme opzegging of beëindiging van een overeenkomst niet meer mag bedragen dan 50 euro indien de verbreking plaatsvindt binnen de 6 maanden van de einddatum van het contract en niet meer bedragen dan 75 euro indien de verbreking plaatsvindt voor 6 maanden van de einddatum van het contract. Bovendien kan een opzegging door de leverancier wegens wanbetaling geen aanleiding geven tot het betalen van een verbrekingsvergoeding en/of opzegvergoeding wegens vroegtijdige beëindiging van het contract. Evenmin kunnen in dit geval administratiekosten of gelijkaardige kosten die rechtstreeks verband houden met de verbreking in rekening worden gebracht. Indien de werkelijke switchdatum niet samenvalt met de aangevraagde switchdatum, mag geen verbrekingsvergoeding aangerekend worden voor vroegtijdige en/of niet conforme opzeg. De oude leverancier levert verder aan dezelfde voorwaarden. Je kan dit akkoord op terugvinden op Een inbreuk op het akkoord wordt opgevat als een inbreuk op de eerlijke handelspraktijken en zal als zodanig bestraft worden. Je kan hierover altijd informatie opvragen of een klacht indienen bij de economische inspectie. Jos Meers wetweter 11

12 BliKvAnGer (3) Crossing borders Het buitenland is een verslaving blikvanger Marzia Cirillo (foto) is 26, verslaafd aan het buitenland, verschrikkelijk nieuwsgierig en gek op organiseren. Ze woont en werkt in Turijn, Italië. Momenteel verblijft ze vier maanden in Antwerpen waar ze stage loopt in jongerencentrum Bouckenborgh. Wanneer is het beginnen kriebelen om naar het buitenland te trekken? Marzia: Tijdens mijn studies ging ik op Erasmus naar Grenoble (Frankrijk). Ik had daar een heerlijke tijd. Eens je die buitenlandmicrobe te pakken hebt, is het echt een verslaving. Het is een beetje als met aardbeien: als je er eentje eet, kan je niet meer stoppen. Dus besliste ik om op zoek te gaan naar een nieuwe ervaring. Zo kwam ik terecht bij Leonardo, dat is een uitwisselingsprogramma met een focus op werkervaring. Ik merk dat mensen het echt leuk vinden als ik hun taal probeer te spreken. Hoe ben je hier verzeild geraakt? Marzia: Ik had de keuze tussen Reykjavik, Berlijn, Valencia en Antwerpen. Toen ik hoorde dat Antwerpen volgend jaar Europese Jongerenhoofdstad wordt, was de keuze snel gemaakt. Turijn is nu immers jongerenhoofdstad en het leek me wel boeiend om te kijken welke plaats jongeren hier hebben. Je loopt stage bij jongerencentrum Bouckenborgh. Wat doe je daar precies? Marzia: De eerste maand ben ik vooral bezig geweest met Nederlands leren. Niet gemakkelijk, maar ik merk wel dat Jongeren in België zijn supergeëngageerd. mensen het echt leuk vinden als je hun taal een beetje kent. Ik kan nu in het Nederlands koffie bestellen, groenten kopen, vragen hoe het gaat en dat soort dingen. Sinds eind juli ben ik ook echt actief aan de slag in het jongerencentrum. Ik ben een beetje all-round: affiches opmaken, flyers uitdelen, helpen bij evenementen Vorig weekend was het Nevelfest, een metalfestival. Toen heb ik gekookt voor de artiesten en s avonds was ik verantwoordelijk voor de kassa. Is er een groot verschil tussen de jongerencultuur hier en in Turijn? Marzia: Ja, zeker. Jongeren krijgen hier veel kansen. Het grootste verschil dat ik merk is het engagement. Jongeren hier in België zijn supergeëngageerd. Iedereen lijkt hier wel in een vereniging te zitten, echt ongelooflijk. Vooral scouts en chiro zijn hier groot. Bij ons ben je een beetje een outsider als je in de scouts zit, maar toch heb ik het gedaan (lacht). Een jeugdhuis zoals jullie dat hier hebben, kennen we bij ons ook niet. Wat is dan het verschil tussen een jeugdhuis in België en één in Italië? Marzia: Hier is een jeugdhuis echt een fysieke plek voor en door jongeren. Ik praatte gisteren nog met wat jongens, voor hen is Bouckenborgh echt een tweede thuis. Ze komen hier al sinds hun veertien jaar. In Italië heb je wel wat verenigingen, maar die zijn vaak ofwel verbonden aan de kerk ofwel politiek getint. Ik denk dat er in heel Turijn misschien twee jongerencentra zijn die een beetje aanleunen bij wat het concept hier is van een jongerencentrum. Dat zijn de 12

13 blikvanger Centro Dentro. Als je als jongere iets wil organiseren, is het dus meestal een lange zoektocht naar een plek waar dat kan en mag. En een gevecht met de administratie ook Toch gebeurt er veel voor jongeren in Turijn, de stad is immers Europese Jongerenhoofdstad? Marzia: Ja absoluut. We hebben wel heel wat clubs waar jongeren uitgaan. Er zijn veel concerten, kleine en grotere festivals, musea, cafeetjes, jongeren die projecten opstarten Turijn is echt een heel levendige en jonge stad. Het is alleen jammer dat er naar aanleiding van Turijn Europese Jongerenhoofdstad niet nog meer nieuwe en meer internationale projecten zijn opgestart. Ik denk dat ze in Italië een beetje bang zijn van dat internationale, omdat ze bijna geen Engels spreken (lacht). Iedereen zit op Facebook, maar we zouden elkaar beter wat vaker live leren kennen. Zou je andere jongeren aanraden om ook op buitenlandse stage te gaan? Marzia: Zeker. Ik raad alle Italianen alvast aan om Engels te leren (lacht). En de rest om hun blik te verbreden. Om kennis te maken met nieuwe mensen, nieuwe ideeën, nieuwe methodes. We zijn allemaal zo bezorgd om ons eigen tuintje, maar het kan zo verruimend zijn om ook eens bij de buren te kijken en in hun tuin aan de slag te gaan. Online zijn we zo gemakkelijk verbonden met elkaar. Iedereen zit op Face book en Skype, iedereen is bezig met web 2.0, maar we zouden elkaar beter wat vaker live leren kennen." Lotte Van de Werf 13

14 zo gezegd / zo gedaan Zo gezegd / zo gedaan (1) Goal! Voetbaltornooi Vlaams-Brabant Op zaterdag 11 juni verzamelden zo n 11 jeugdhuizen en jongerenwerkingen in Kessel-Lo voor een warm en geslaagd voetbaltornooi. Elke ploeg ging er volledig voor en gaf het beste van zichzelf. Een aantal dribbels, counters, balcontroles, passes en schwalbes later ging 't Kelderke naar huis met de winnaarstrofee. Guuk mocht de fair-playprijs ontvangen, Afrika United had de topschutter in zijn ploeg, 't Excuus kreeg de pechvogeltrofee en de Grams zorgde voor de ambiance. Lotte Lambin 14

15 BliKvAnGer (4) Vision Not Division Leren doe je overal ECYC (zie ook p.26) en Youth Scotland organiseerden in juni van dit jaar een internationale denkdag rond niet-formeel leren en de rol die het open jeugdwerk hierin kan spelen. Achtennegentig deelnemers, uit zeventien verschillende landen verzamelden in het Scottish Story Telling Centre om te praten over het thema. Ook Formaat was erbij. Positief kiezen De dag startte met een introductie van John Bateman, Engelands meest bekende expert als het gaat over niet-formeel leren. John heeft heel wat ervaring als jeugdwerker en gaf een inspirerende speech vol praktijkvoorbeelden. Daarin sprak hij over het doel van jeugdwerk en de waarde van niet-formeel leren. Ervaringsleren kan een belangrijke ondersteuning zijn voor jongeren bij het maken van positieve keuzes in hun leven. Uit John s voorbeelden werd meteen duidelijk dat voor sommige jongeren het traditioneel onderwijssysteem niet werkt. Awards De volgende spreker vertelde ons over de situatie in Schotland. Daar werd een hele weg afgelegd om te komen tot een systeem waarbij wat je leert buiten de schoolcontext ook erkend wordt. Dat systeem ontstond om jongeren die hun school niet afmaakten toch de kans te geven iets te leren en een positieve ervaring op te doen. Zo zou ook hun zelfvertrouwen een boost krijgen. Zo n systeem ook toepassen in het traditionele schoolsysteem is niet makkelijk. Stel dat je een paar vakken, waar je het moeilijk mee hebt, vervangt door een project. Hoe zet je dit dan op het einddiploma? En wie volgt dit op? De meeste projecten gaan door in de vrije tijd van jongeren, net het moment dat leerkrachten niet hoeven te werken. Jeugd in huis Jeugdhuizen hebben een belangrijke rol in heel dit plaatje. Jongeren kunnen er dingen uitproberen en op die manier ervaring opdoen. Samen een fuif opzetten, een concert of andere activiteit organiseren, een beleid uitstippelen, geld beheren Het jeugdhuis is een belangrijke niet-formele leerplaats. Tegelijkertijd kan het ook projecten opzetten. En dan is er ook de wegwijzerfunctie van een jeugdhuis: informatie verstrekken, doorverwijzen Formaat Na de middag gaf Formaat een workshop over hoe het er in België aan toe gaat. Het verhaal van Formaat met een duidelijke keuze voor het (h) erkennen van competenties wekte veel interesse. Bij deze benadering is het vooral belangrijk dat de jongeren zich bewust worden van hun eigen competenties. John Bateman, afscheidnemend CEO van UK Youth en bezieler van niet-formeel leren in het jeugdwerk. Het is belangrijk dat jongeren zich bewust worden van hun eigen competenties. Het was een leerrijke dag, die ons een beeld gaf van wat de toekomst eventueel kan brengen op gebied van nietformeel leren in open jeugdwerk. Al hebben we in Vlaanderen nog een hele weg af te leggen. Yves Domanski Elders Verworven Competenties zijn dingen die je leert buiten de schoolse context, bijvoorbeeld in het jeugdhuis: samenwerken, organiseren, evalueren, problemen oplossen Zin om te ontdekken waar jij goed in bent? Bestel de Competentiesprint op 15 blikvanger

16 Zo gezegd / zo gedaan (2) Vijf om te zien Minister Pascal Smet bezoekt jongerencentra Antwerpen zo gezegd / zo gedaan Op de website van minister van Jeugd Pascal Smet (sp.a) staat in grote letters: Ik wil kinderen en jongeren ruimte geven om zich te verenigen en te engageren. In Antwerpen krijgen kinderen en jongeren die ruimte volop. De minister was nieuwsgierig en zakte deze zomer af naar Antwerpen voor een bezoek aan vijf jongerencentra. De Branderij: samen competent De tocht startte in het jongerencompetentiecentrum De Branderij in Borgerhout. Met een sterk team werkt JES stadslabo er aan de talenten van jongeren. We kijken naar jongeren op een positieve, open en onvoorwaardelijke manier, legt coördinator Filip Balthau uit. Uit de rondleiding wordt het duidelijk: in de Branderij kunnen jongeren hun talenten ontdekken en vormgeven. Door vorming te volgen en als instructeur activiteiten te organiseren voor andere kinderen en jongeren of door de studio in te duiken en een hiphopnummer te schrijven. De minister krijgt alvast de primeur: Dat wordt zeker een hit!, moedigt hij de jonge gasten aan. Vizit: grabbelen en babbelen Op de binnenkoer van Vizit vooral veel klein volk. Het is Grabbelpastijd, licht jeugdwerkster Nathalie toe. In de grote zaal zitten de jonge sterren op de dansvloer. Geconcentreerd op hun eigen spiegelbeeld oefenen ze hun beste moves onder goedkeurend oog van de minister. Nathalie loodst ons verder naar Blijft u niet eten, meneer de minister? de instuif. Net opnieuw ingericht door de vrijwilligers met leuke tafels, stoelen en gezellige warme kleuren, vertelt ze trots. Wel donker hé, vraagt de minister bedenkelijk. Gezelligheid is mode, Pascal. Scheld'Apen: internationaal kabaal Op het ogenblik dat de minister jeugdcentrum Scheld apen bezoekt logeert er een bende Estse jongeren. Samen met jongeren uit een jeugdhuis in Hoboken beleven ze een inleefweek over jong zijn in Europa. Enthousiast vertellen de jongeren de minister over de culturele verschillen. Een van de meest frappante verschillen is dat eten in Estland echt gefocust is op het eten. Terwijl er bij ons eten meer een sociaal gebeuren is, vertelt een van de jongeren. Over eten gesproken: Blijft u niet eten, meneer de minister?, roept een meisjes van achter de pruttelende potten. Graag, maar de volgende stop roept. Meer over het uitwisselingsproject in Scheld apen lees je op pagina 6. 16

17 De goesting en het engagement van de begeleiders is enorm. Fort 8: artiesten in actie De volgende stop is de jeugdculturele zone in Fort 8 in Hoboken. Stad Antwerpen wil op twee locaties zo n jeugdculturele zone voorzien. Jeugdcentrum Scheld apen ontwikkelt deze zones. Deze zomer hielden ze een eerste experiment van wat zo n jeugdculturele zone kan zijn met het project Werkkamp 10. Een vijftigtal kunstenaars werkten er een maand lang aan decors, boekjes, muzieknummers, schilderijen In het onderwijs kunnen ze nog heel wat leren van jullie aanpak, complimenteert de minister coördinatoren Tile en Wannes. Bouckenborgh: breed in de buurt De minister eindigt z n trip in jongerencentrum Bouckenborgh in Merksem. Een plek waar jongeren elkaar kunnen ontmoeten, verantwoordelijkheid kunnen nemen en kunnen participeren. Een jeugdcentrum dat midden in de samenleving staat en een divers netwerk heeft. Een slim idee dat een jeugdhuis zich breed profileert en z n banden met de buurt sterk houdt, zo vindt de minister. Tijdens het bezoek aan Bouckenborg is er een initiatiecursus salsadansen bezig. Mee de dansvloer op, Pascal? Neen, toch liever niet. zo gezegd / zo gedaan Goesting en engagement Onder de indruk? Ja, zeker, zegt de minister. Ik was vooral onder de indruk over hoe divers de verschillende jongerencentra zijn. Ieder centrum speelt in op andere noden. Ook de goesting en het engagement van de begeleiders en initiatiefnemers is enorm. We kunnen hier zeker veel van leren. Lotte Van de Werf 17

18 post-it 18

19 ProVoCatie > Nieuwtjes en weetjes uit de provincies Vlaams-Brabant & Brussel Joren Camerlinckx Provinciale verantwoordelijke De Wittestraat 2, 2600 Berchem / joren.camerlinckx@formaat.be Voetbaltornooi Het allereerste provinciaal voetbaltornooi is gestreden. Een mooie strijd op leven en dood, zo af en toe. Maar vooral veel zweet, prachtige acties en dikke ambiance. Een uitgebreid verslag lees je op pagina 14. Regiobijeenkomsten Tijdens regiobijeenkomsten krijgen jeugdhuizen en jeugdhuisvrijwilligers de kans om met elkaar in contact te komen. We wisselen weetjes uit, promoten activiteiten en staan stil bij actuele thema s. Kortom, regiobijeenkomsten zijn het moment om je licht op te steken bij jeugdhuizen uit de buurt. Wil je zelf gastlocatie zijn? Heb je een thema waarmee je eens in gesprek wil gaan met andere jeugdhuizen en Formaat? Mail dan snel naar joren.camerlinkx@formaat.be. Hou volgende data alvast vrij in je agenda. Woensdag 15 september Donderdag 7 oktober Donderdag 14 oktober Dinsdag 19 oktober Woensdag 27 oktober Voor locatie en thema: hou je brievenbus, telefoon en Facebook pagina in het oog! Trefdag Vlaams-Brabant is dé gastprovincie voor de Trefdag Ken je het vormingsaanbod van Formaat nog niet zo goed, maar ben je wel nieuwsgierig? Dan is het nu het moment om te proeven van meer dan zestig workshops. provocatie Stel je dag samen op 19

20 Antwerpen Hanne Rombouts Provinciale verantwoordelijke De Wittestraat 2, 2600 Berchem / hanne.rombouts@formaat.be Trefdag provocatie Hanne, je nieuwe provinciaal ondersteuner Na het emotionele afscheid van Katrien in de vorige provocatie, kan je nu kennismaken met het nieuwe aanspreekpunt voor jeugdhuizen en jongerencentra in de provincie Antwerpen. Mijn naam is Hanne en ik sta klaar om te luisteren naar zowel leuke als vervelende zaken waar jij met je jeugdhuis mee zit. Natuurlijk wil ik met plezier ook jouw jeugdhuis leren kennen. Spreek me gerust aan op de Trefdag op 25 september of misschien kom ik wel bij jouw jeugdhuis langs. Provinciale vorming: Engagement in het jeugdhuis, iets voor jongeren? Wil je weten hoe je jongeren engageert? Op zaterdag 16 oktober kan je samen met Formaat een duik nemen in de leefwereld van jongeren. Vandaar uit bekijken we hoe je de jeugdhuiswerking kan laten aansluiten op die leefwereld om zo beter met vrijwilligers te kunnen samenwerken. Schrijf je nu alvast in op www. formaat.be/antwerpen. Wanneer? zaterdag 16 oktober 2010, 10u-17u Waar? Jeugdhuis Wollewei, Turnhout Vergeet niet vóór 15 september je zitje te reserveren voor de bus naar de Trefdag, hét moment van het jaar om jeugdhuismedewerkers van heel Vlaanderen te ontmoeten en te leren kennen. Er rijdt een bus naar Opwijk via het traject Turnhout Herentals Antwerpen. Afhankelijk van de jeugdhuizen die meerijden, past Formaat zijn route zo goed mogelijk aan. Jij komt toch ook? STAN De Stuurgroep Antwerpen, kortweg STAN, houdt de vinger aan de pols en weet wat leeft en broedt in de Antwerpse jeugdhuizen. Met het jaarplan geeft de stuurgroep vorm aan zijn rol binnen Formaat en trekt de krijtlijnen voor initiatieven rond netwerkvorming en opvolging van jeugdhuizen. Maar STAN is niet alleen denken, ook doen. Regelmatig organiseert de STAN regiobijeenkomsten (WIP), ze komen langs in jouw jeugdhuis om een pintje te drinken (STAN on Tour) en als kers op de taart zet de stuurgroep de fameuze Cup Van Formaat op poten. Kortom, STAN is een bende jeugdhuisgekke stervelingen die niets liever doet dan vreugde en leed delen met de jeugdhuizen in de provincie Antwerpen. Ook jij bent welkom. De stuurgroep is steeds op zoek naar nieuwe mensen met een hart voor jeugdhuiswerk. Zin? Mail mij: hanne.rombouts@formaat.be 20