Numeri 9: Heusden, 29 mei Gemeente van Christus,

Transcriptie

1 1 Numeri 9: Heusden, 29 mei 2016 Gemeente van Christus, 1. Toen ik drie jaar geleden naar Israel ging kocht ik een nieuwe telefoon, een iphone. Mijn oude toestel (pre-paid zonder abonnement) zou het niet doen in Israël. Toen ik thuiskwam zag ik dat de foto s die ik met mijn iphone in Israel genomen had al op mijn computer stonden. Ik snapte er niets van. Even later legde en van mijn zoons uit dat de foto s die ik had genomen ook waren opgeslagen in the Cloud. Dat hadden ze al voor me ingesteld. Ik wist nog wel dat cloud het Engelse woord is voor wolk, maar ik begreep er niets van. Hoezo: the cloud? Ergens op deze wereld staat een server/computer die de gegevens uit jouw telefoon automatisch opslaat. En jouw computer is daar ook mee verbonden. Dat noemen we the cloud. En waar je ook bent, je kunt er altijd bij. Ik zei dat ik het begreep, ook al begreep ik er in werkelijkheid niets van. Dus the cloud is overal? In zeker zin wel, ja. 2. Blijkbaar is cloud of wolk een sterk beeld, dat ons mensen kan helpen om iets ingewikkelds op een eenvoudige manier te zeggen. Want als de profeten en apostelen, die lang geleden de Bijbel op schrift stelden, iets zinnigs wilden zeggen over de aanwezigheid van God op aarde, dan gebruikten ze ook het woord: wolk. Wanneer God zich bekend maakt aan mensen, dan komt er vaak een wolk in beeld. Luistert u even mee met het volgende gesprek voor tussen een jongen en zijn oom, die (toevallig) dominee is. He oom, jij bent toch dominee? Kun jij me dan eens zeggen waar God woont? God woont overal, zegt oom. De jongen kijkt rond: opzij, voor en achter zich, omhoog. Ik zie niets. De oom antwoordt: Kun jij in de zon kijken? Nee? Nou, zo kunnen wij ook niet rechtstreeks God aankijken of zien. We zouden meteen verblind worden. God is er wel, maar om ons te beschermen houdt God zich altijd verborgen. Denk maar aan de wetgeving op de Sinaï. God hulde zich toen eerst in een wolk, voordat Hij Mozes ontmoette. Maar een wolk is iets vaags, zegt de jongen.

2 Nou laten we zeggen dat een wolk geheimzinnig is, net zoals God zelf, zegt de oom. Kun je een wolk vastpakken? Nee? Zo kun je ook God nooit vastpakken. Niet met je handen. Niet met je gedachten. Niet met je gevoel. Zelfs niet met je geloof. Je hebt God nooit. Maar God geeft zichzelf telkens, bij stukjes en beetjes, zodat we het niet teveel voor ons is... Snap je me nog? Ik doe mij best, zegt de jongen. Oom praat door, want de meeste dominees zijn ook in hun vrije tijd dominee. God verbergt zich ook graag in een wolk omdat een wolk schaduw geeft. Zonder de wolken zouden we de hele dag in de brandende zon lopen. Dat hielden we niet uit, nu ja misschien wel in een land als Nederland, maar niet in de woestijn. Zo mogen wij in de schaduw van God schuilen als we het niet meer uithouden. De jongen steekt zijn hand op. Ik weet nog wat! Een wolk geeft ook regen! Precies! Wist je dat een wolk feitelijk uit waterdamp bestaat, en soms wel 1 miljoen kilo kan wegen? Een wolk is veel meer dan je denkt. Zonder regen groeit er niets en is er geen leven mogelijk. Zo geloven wij ook dat er zonder God niets groeit, dat er zonder God zelfs helemaal geen leven zou zijn. Peinzend kijkt de jongen om zich heen, en zegt dan: Overdag kun je een wolk zien, maar s nachts niet. Betekent dat dat God er alleen overdag is? Gelukkig niet. De Bijbel zegt dat God zich overdag in een wolk hult, en s nachts in een lichtkolom. Als ik s nachts door het raam naar buiten kijk, zie ik nooit een lichtkolom. Israel zag hem anders wel wel, toen ze 40 jaar door de woestijn zwierven. Maar jij ziet toch wel sterren, s nachts? De jongen knikt van ja. De wijzen uit het Oosten vertellen dat ze s nachts een heel bijzondere ster hebben gezien aan de hemel, en die ster wees hen de weg door de nacht. Ze geloven dat die ster van God komt. Ik zal vannacht nog eens goed kijken, oom. Doe dat. En vergeet overdag niet naar de wolken te kijken. Want het liefst hult God zich in een wolk. Nog één vraag, zegt de jongen. Ik heb wel eens gehoord dat Jezus in een wolk werd gehuld bij zijn hemelvaart. En dat Jezus eens in of op een wolk zal terugkomen op aarde. Is dat dan dezelfde wolk die ook het volk Israel voorging in de woestijn? Zijn oom denkt eerst diep na, voordat hij antwoord geeft. Dan zegt hij: Dat zou zomaar eens kunnen! 2

3 3 3. Het Boek Numeri vertelt vooral het verhaal van Israëls reis in de woestijn. Overal waar ze de Israëlieten hun kamp opslaan, zo hoorden we vandaag, bouwen ze de tabernakel op, de tent waarin de ark van het verbond met daarin de stenen tafelen met de Tien Geboden wordt bewaard. We lazen vanmorgen ook hoe God Israel op hun lange weg door de woestijn voorging in een wolk of wolkkolom. Telkens als de wolk zich van de tent verhief trokken de Israëlieten verder, en op de plaats waar de wolk stilhield sloegen ze hun kamp op (Numeri 9: 17). In die wolk maakt God zich bekend als verborgen aanwezigheid. Hij is er, maar verhuld, op Zijn wijze. En zo, als de Verborgen Aanwezige, wijst God Zijn volk de weg. En dat doet Hij nog steeds. 4. Nu wonen wij in een land waar altijd wel wolken in de lucht hangen. Dan zou je kunnen gaan denken: dus zal God er ook altijd wel zijn. Dat is ook zo! Maar dat betekent niet dat we ons dus al te makkelijk van God af kunnen maken. Zo van: God? Die redt zich wel, daar hoeven wij ons echt niet druk om te maken! Maar in Numeri 9 lezen we dat de wolk van Gods aanwezigheid niet zomaar ergens in de woestijn stil gaat hangen. Die wolk zoekt telkens een bepaalde plaats uit. Namelijk: de tabernakel. Het Hebreeuwse woord voor Tabernakel betekent letterlijk: woning. De tabernakel is een specifieke plaats waar God wil wonen onder de mensen. Vers 16: Zo was het voortdurend: de wolk overdekte de tabernakel en was s nachts te zien als een vuur. Voor de tabernakel is later de tempel van Jeruzalem in de plaats gekomen. En naast en ter vervanging van de tempel hebben gelovigen ook overal synagoges gebouwd. En toen werd het Woord vlees/mens, en woonde het Woord onder ons in Jezus van Nazareth, zoals we in Johannes 1:14 hoorden. Jezus was een levende tabernakel, een levende woning van God. Na de hemelvaart van Jezus werden er ontelbaar veel kerken gebouwd, godshuizen waar het evangelie van Jezus wordt doorgegeven, tot op de dag van vandaag. Numeri 9 leert ons dus dat God telkens opnieuw een bijzondere plek uitkiest waar Hij zij wolk laat rusten, waar Hij aanwezig wil zijn, waar Hij wil wonen. En we mogen geloven dat ook het godhuis, waar we vanmorgen zijn samengekomen, deze Catharijne Kerk, zo n bijzondere plaats is, een van die

4 4 heilige plaatsen die God uitkiest om te dienen als Zijn woning en als uitvalsbasis van zijn Geest. Dinsdag is er een gemeenteavond, dan gaan we het o.a. hebben over de toekomstvisie van de Synode van de Protestantse Kerk. Kerk 2025 is de titel van het rapport. In dat rapport staat dat we niet meer de glorieuze, volkskerk zijn die we ooit waren. Dat onze vanzelfsprekende aanwezigheid voorbij is. Dat we flink af moeten slanken als organisatie. Maar er staat ook duidelijk in dat we er wel alles aan moeten doen om de kerk in stand te houden. Want het zijn die bijzonder plaatsen als de tabernakel, als synagoges en kerken waarboven de wolkkolom stil blijft staan. En die door God worden uitgekozen als Zijn uitvalsbasis op aarde. Dit gebouw, deze kerk, is menselijk maakwerk. Uiteindelijk is ook deze kerk niet meer dan een middel om God te ontmoeten. Maar wel een middel dat door God zelf gekozen is, en geheiligd. En daarom: een heilig plek. We eindigen vandaag met een passage uit een bijzondere roman, die ik alweer en aantal jaren geleden las: Nachttrein naar Lissabon, van de Zwitserse schrijver Pascal Mercier. Het boek spelt zich voor een deel af in de in Portugal toen dat nog een militaire dictatuur was. Een van de hoofdpersonen is een politieke dissident, die oppositie voert tegen de militaire dictatuur. Op een gegeven moment houdt hij een toespraak waarin hij, tot verbazing van iedereen, betoogt waarom kerken onmisbare, heilige plekken zijn (p, 163): Ik wil niet in een wereld zonder kathedralen leven. Ik heb hun schoonheid en verhevenheid nodig. Ik heb ze nodig als verzet tegen de platvloersheid van de wereld. Ik wil opkijken naar de stralende kerkramen en me laten verblinden door hun bovenaardse kleuren. Ik heb hun glans nodig. Die heb ik nodig als verzet tegen de smerige eenheidskleur van uniformen. Ik wil mijzelf hullen in de bittere kou die in de kerken hangt. Ik heb hun gebiedende zwijgen nodig. Ik heb het nodig als verzet tegen het gebral van de kazernes en het stompzinnige gezwets van de meelopers. Ik wil het bruisende geluid van het orgel horen, die stortvloed van bovenaardse klanken. Ik heb die klanken nodig als verzet tegen de schelle lachwekkendheid van marsmuziek. Ik houd van biddende mensen. Ik heb hun aanblik nodig. Ik heb die nodig als verzet tegen het verraderlijke gif van de oppervlakkigheid en de stompzinnigheid.

5 5 Ik wil de machtige woorden van de bijbel lezen. Ik heb de magische kracht van hun poëzie nodig. Ik heb ze nodig als verzet tegen de verwaarlozing van de taal en de dictatuur van de leuzen. Een wereld zonder die dingen zou een wereld zijn waarin ik niet meer wil leven. Of we het nu met de oude Bijbelschrijvers hebben over een wolkkolom, of met moderne computerjongens en computermeisjes over The Cloud, of met die Portugese dissident over de noodzaak van kerken... Waar het om gaat is dit: We zijn niet alleen op deze aarde. Op onverwachte wijze is God aanwezig: om ons te leiden, om ons te inspireren, te troosten, te verlossen. Want Hij wil bij ons wonen! Vergeet dat niet! Hij gaat u voor in wolk en vuur, gunt aan uw leven rust en duur, en geeft het zin en samenhang, Zing dan de Heer een nieuw gezang! Amen.