CLP Opleiding voor formulatoren

Transcriptie

1 CLP Opleiding voor formulatoren Gezondheidsgevaren van stoffen en mengsels volgens de CLP verordening (EC)1272/2008 Bijlage 1 deel 3 Frank Pelgroms BIG juni

2 Inhoud 3.1. Acute toxiciteit Mengsels Algemene aanpak en begrippen 3.2. Corrosie/Irritatie Huid 3.3. Corrosie/Irritatie Oog 3.4. Sensibilisatie Ademhaling + Huid 3.5. Mutageniteit 3.6. Carcinogeniteit 3.7. Voortplantingstoxiciteit 3.8. Specifieke doelorganen eenmalige blootstelling 3.9. Specifieke doelorganen herhaalde blootstelling Aspiratiegevaar Aanvullende gevareninformatie Opleiding CLP voor formulatoren 2015 pag. 2

3 Structuur binnen elk hoofdstuk Definities Indelingscriteria Etiketteringselementen CLP versus DSD Mengsels CLP versus DPD Voorbeelden Opleiding CLP voor formulatoren 2015 pag. 3

4 Inhoud 3.1. Acute toxiciteit 3.1. Acute toxiciteit 3.2. Corrosie/Irritatie Huid 3.2. Corrosie/Irritatie Huid 3.3. Corrosie/Irritatie Oog 3.3. Corrosie/Irritatie Oog 3.4. Sensibilisatie Ademhaling + Huid Sensibilisatie Mutageniteit Ademhaling + Huid Mutageniteit Carcinogeniteit Carcinogeniteit Voortplantingstoxiciteit Voortplantingstoxiciteit Specifieke doelorganen eenmalige blootstelling Specifieke doelorganen eenmalige herhaalde blootstelling Specifieke Aspiratiegevaar doelorganen herhaalde blootstelling Aanvullende Aspiratiegevaar gevareninformatie pag. 4 Opleiding CLP voor formulatoren 2015

5 Definities Acute tox. Acute toxiciteit = schadelijke effecten na toediening stof/mengsel oraal, dermaal: 1 dosis of doses binnen 24u inademing: blootstelling 4u Voor inademing in CLP onderscheid tussen Stofdeeltjes: vaste deeltjes gesuspendeerd in gas (lucht) Nevels: vloeibare druppels gesuspendeerd in gas (lucht) Dampen: de gasvorm die uit de vloeistof- of vaste fase zijn vrijgekomen Gassen Opleiding CLP voor formulatoren 2015 pag. 5

6 Indelingscriteria Acute tox. Indeling in 4 categorieën (GHS: 5) Gebaseerd op Gevallen bij mens A.h.v. diertesten LD 50 -LC 50 diersoort, letaliteit, blootstellingsduur, experimenteel protocol oraal: rat, OECD TG 403 inhalatie: rat, OECD TG 39 dermaal: konijn (rat), OECD TG 402 Indien test toxisch bereik/categorie omgerekende ATE (tabel 3.1.2) (zie mengsel) Opleiding CLP voor formulatoren 2015 pag. 6

7 2 de ATP Indelingscriteria Acute tox. Opleiding CLP voor formulatoren

8 Etiketteringselementen Acute orale tox. R28 R25 R22 Tabel Opleiding CLP voor formulatoren

9 CLP versus DSD Acute orale tox. Minimum classificatie bij omzetting EG-stoffen met LD 50 in roze zone Bv stoffen met R22 hebben bij omzetting Cat 4 gekregen ook al kan de LD 50 tussen 200/300 liggen en dus onder pag. 9 Cat 3 vallen 9

10 Etiketteringselementen Acute dermale tox. R27 R24 R21 Volgens de 4 e ATP P352 P352 P321 P321 P321 P321 +P364 +P364 +P364 P362+P364 pag

11 CLP versus DSD Acute dermale tox. Minimum classificatie bij omzetting EG-stoffen met LD 50 in roze zone Bv stoffen met R21 hebben bij omzetting Cat 4 gekregen ook al kan de LD 50 tussen 400/1000 liggen en dus onder Cat 3 vallen Opleiding CLP voor formulatoren 2015 pag. 11

12 Indelingscriteria Acute inhalatie tox. Opleiding CLP voor formulatoren

13 Indelingscriteria Acute inhalatie tox. Onderscheid o.b.v. fysische toestand teststof stof/nevel (mg/l) damp (mg/l) gas (ppmv) Blootstellingsduur standaard test, rat: 4u test uitgevoerd bij 1u: LC 50 (1u) omrekenen naar LC 50 (4u) gassen en dampen: delen door 2 stofdeeltjes en nevels: delen door 4 Vluchtige vloeistof kan er wel genoeg damp gevormd worden? in (damp + vloeistoffase), LC 50 < SVC volg damp (mg/l) in (damp + vloeistoffase), LC 50 SVC volg nevel (mg/l) in (damp, bijna gas) volg indeling gas (ppmv) SVC = saturated vapour concentration (zie Guidance on Application of CLP, ) pag. 13

14 Tabel Etiketteringselementen Acute inhalatie tox. R26 R23 R20! H331 ipv H311 14

15 CLP versus DSD Acute inhalatie tox. damp Minimum classificatie bij omzetting EG-stoffen met LC 50 in roze zone Bv stoffen met R20 hebben bij omzetting Cat 4 gekregen ook al kan de LC 50 tussen 2/10 liggen en dus onder Cat 3 vallen Herevalueer gassen: ppm (i.p.v. mg/l in DSD) pag. 15

16 CLP versus DSD Acute tox. Algemeen: geen eenduidige omzetting van DSD nr CLP Bijlage VII minimum indeling werk met herindeling en heretikettering testgegevens voorrang op omzettingstabel Bijlage VII (is laatste scenario: als geen testdata) 16

17 Etiketteringselementen Acute tox. 2 de ATP: combinaties o.b.v. zelfde categorie toegevoegd Route(s) Cat. 1,2 dodelijk Cat. 3 giftig Cat. 4 schadelijk M H300 H301 H302 H H310 H311 H312 AH H330 H331 H332 M + H H300 + H310 H301 + H311 H302 + H312 M + AH H300 + H330 H301 + H331 H302 + H332 H + AH H310 + H330 H311 + H331 H312 + H332 M + H + AH H300 + H310 + H330 H301 + H311 + H331 H302 + H312 + H332 pag. 17 Voorbeeld: H311 + H331 Toxic in contact with skin or if inhaled pag. 17

18 De praktijk Acute tox. Indelen in gevarenklasse en categorie (voorlopig) ahv LD 50 -LC 50 waarden gefaseerde aanpak per blootstellingsroute Toekennen etiketteringselementen ahv gevarenklasse en categorie pag. 18 Opleiding CLP voor formulatoren 2015

19 De praktijk vb. gefaseerde aanpak oraal Opleiding CLP voor formulatoren 2015 pag. 19

20 De praktijk voorbeeld 1 Stof X: LD 50 oraal rat = 450 mg/kg lichaamsgewicht Resultaten uit studie voor acute dermale toxiciteit: - 50 mg/kg lichaamsgewicht: geen sterfte mg/kg lichaamsgewicht: 100% sterfte Onderworpen aan proef voor de bepaling van zijn acute inhalatie toxiciteit: - Testopstelling: ratten gedurende 1u blootgesteld aan damp - Testresultaat: LC 50 = 3 mg/l/1u Indeling van deze stof? Etiketteringselementen? Opleiding CLP voor formulatoren 2015 pag. 20

21 De praktijk voorbeeld 1 (oraal) Opleiding CLP voor formulatoren

22 De praktijk voorbeeld 1 (oraal) Opleiding CLP voor formulatoren

23 De praktijk voorbeeld 1 (dermaal) Opleiding CLP voor formulatoren

24 De praktijk voorbeeld 1 (dermaal) pag

25 De praktijk voorbeeld 1 (inhalatie) Omgerekend (1u :2 4u) LC 50 =1,5 mg/l/4u Opleiding CLP voor formulatoren

26 De praktijk voorbeeld 1 (inhalatie)! H331 ipv H311 Opleiding CLP voor formulatoren

27 De praktijk voorbeeld 1 Opleiding CLP voor formulatoren

28 Mengsels Algemene aanpak en begrippen Algemene gefaseerde aanpak o.b.v. beschikbare data Stap 1: Testdata voor mengsel als geheel? Stap 2: Testdata voor soortgelijke mengsels? Stap 3: Testdata voor alle/enkele componenten? pag. 28

29 Mengsels Algemene aanpak en begrippen Stap 1: Testdata voor mengsel als geheel testdata indelingscriteria deel mengsel in alsof het een stof is pag. 29

30 Mengsels Algemene aanpak en begrippen Stap 2: Inschatting o.b.v. soortgelijke mengsels Extrapolatieprincipes (1.1.3) - Verdunning - Productiepartijen - Concentratieverhoging ( opconcentreren ) - Interpolatie binnen een toxiciteitscategorie - In wezen gelijke mengsels pag. 30

31 Mengsels Algemene aanpak en begrippen Stap 3: O.b.v. testdata componenten Definitie ondergrens (1.1.2) concentratie vanaf dewelke de aanwezigheid van stof in rekening gebracht moet worden met oog op indeling van stof/mengsel die deze stof bevat (als verontreiniging, additieven, bestanddeel) 3 types: Algemene ondergrenzen (tabel 1.1) Specifieke concentratiegrenzen (stoffen Bijlage VI of REACH-registratiedossiers) Algemene concentratiegrenzen (delen 3, 4 en 5) pag. 31

32 Mengsels Algemene aanpak en begrippen Vanaf welk % stof te benoemen in samenstelling (SDS)? ( ) Humane tox. + ecotox. Spec. conc.grenz. (Bijlage VI) Alg. ondergrenz. (Tabel 1.1) X - - X Alg. conc.grenz. (delen 3, 4, 5) Waterstofiodide laagste laagste Skin Irrit. Cat. 2 0,02 % C < 0,2 % 1% 10% - - X pag. 32

33 Mengsels Algemene aanpak en begrippen Welke ondergrenzen toepassen? ( , Art.11) Ecotox. M-factor in Bijlage VI? Nee algemene ondergrenzen (Tabel 1.1) Ja algemene ondergrenzen (Tabel 1.1) aangepast met M-factor Aquat. Acuut 1: 0.1% / M Aquat. Chron. 1: 0.1% / M pag. 33

34 Vanaf welk % stof te benoemen in rubriek samenstelling (SDS) (Niet mee rekenen) Mengsels Algemene aanpak en begrippen Bepaalde gevaren pag. 34

35 Mengsels Algemene aanpak en begrippen Specifieke concentratiegrenzen voorbeeld Vanaf welk % stof te benoemen in samenstelling (SDS) (Ook nodig in berekeningen) Specifieke concentratiegrens Skin Sens. 1 - vb 0.05% 1.0% Algemene concentratiegrens Skin Sens. 1 (0.1% sensibele personen) pag. 35

36 Mengsels Algemene aanpak en begrippen Stap 3: O.b.v. testdata componenten Concept additiviteit * cat. 3 additief Acute toxiciteit Corrosie/Irritatie Huid Corrosie/Irritatie Oog Sensibilisatie Ademhaling + Huid Mutageniteit Carcinogeniteit Voortplantingstoxiciteit Specifieke doelorganen eenmalige blootstelling Specifieke doelorganen herhaalde blootstelling Aspiratiegevaar additief additief additief niet additief niet additief niet additief niet additief niet additief* niet additief additief pag. 36

37 Mengsels Algemene aanpak en begrippen Stap 3: O.b.v. testdata componenten Formules of berekeningsschema: zie per gevaar Voorbeelden en oefeningen: zie per gevaar Voorbeeld en oefening met specifieke concentratiegrenzen: zie einde pag. 37

38 (catpe) Mengsels Acute tox. ATE component afleiden (tabel 3.1.2) Nodige gegevens (expert) ATE andere blootst.routes extrapoleren naar meest relevante route tox. effect uit data blootstelling mens (onbekende LD 50 ) tox. effect uit data andere tox.tests/onderzoek (onbekende LD 50 ) data nauw verwante stoffen via SAR naar betreffende comp. pag. 38

39 Mengsels Acute tox. Gefaseerde aanpak per blootstellingsroute Stap 1 Stap 2 Stap 3 pag. 39

40 Mengsels Acute tox. Stap 1: Testdata voor mengsel als geheel LD 50 /LC 50 indelingscriteria deel mengsel in alsof het een stof is pag. 40

41 Mengsels Acute tox. Stap 2: Inschatting o.b.v. soortgelijke mengsels Extrapolatieprincipes (zie Algemene begrippen) pag. 41

42 Mengsels Acute tox. Stap 3: O.b.v. testdata componenten Welke componenten? Welke componenten niet? Relevant als 1%, tenzij <1% toch relevant (redenen) Alg. ondergrenzen (tabel 1.1): Acute tox. 4: 1% Acute tox. 1, 2, 3: 0.1% Bekende acute tox. 1, 2, 3, 4 Niet acuut toxisch (vb. water, suiker) LD 50 oraal 2000mg/kg lich.gew. Acute tox. is additief som over relevante componenten pag. 42

43 Mengsels Acute tox. Stap 3: O.b.v. testdata componenten Data voor alle componenten Somformule ( ) Mengsel geconverteerd naar virtuele stof met virtuele LD 50 waarde pag. 43

44 Per route Inhalatie: per fysische toestand Mengsels Acute tox. Toepassen en aanpassen somformule testdata over alle componenten beschikbaar testdata component niet beschikbaar, maar ATE conversiewaarde af te leiden (uit extra info + expert) (tabel 3.1.2) Als onbekende component(en) aanwezig 1% classificeren o.b.v. gekende componenten + mengsel bestaat voor x% uit bestanddelen waarvan giftigheid niet bekend op etiket + SDS (2 de ATP) 10% onbekenden > 10% onbekenden pag. 44

45 Mengsels Acute tox. Voorbeeld 2 Mengsel te klasseren voor acuut oraal toxiciteitsgevaar: Volg de gefaseerde aanpak pag. 45

46 Gefaseerde aanpak: Mengsels Acute tox. Voorbeeld 2 Gezondheidsgevaren van stoffen en mengsels volgens de CLP Verordening pag. 46

47 Mengsels Acute tox. Voorbeeld 2 pag. 47

48 Classificeer virtuele LD50 Mengsels Acute tox. Voorbeeld 2 pag. 48

49 Mengsels Acute tox. Voorbeeld 2 pag. 49

50 Gevarencommunicatie Mengsels Acute tox. Voorbeeld 2 pag. 50

51 Mengsels Acute tox. Voorbeeld 3 pag. 51

52 Mengsels Acute tox. Voorbeeld 3 Classificeer virtuele LD50 Gezondheidsgevaren van stoffen en mengsels volgens de CLP Verordening 25/05/2012 pag. 52

53 Mengsels Acute tox. voorbeeld 3 pag. 53

54 Mengsels Acute tox. voorbeeld 3 pag. 54

55 Volg gefaseerde aanpak! Mengsels Acute tox. voorbeeld 3 pag. 55

56 Mengsels Acute tox. voorbeeld 4 Mengsel: vloeibaar Comp. 1: vloeibaar 80% H310, cat. 2 derm. tox. H330, cat. 2 AH tox., LC50 = 3 mg/l/u Comp. 2: vloeibaar 20% H310, cat. 2 derm. tox. H332, cat. 4 AH tox. pag. 56

57 Dermale toxiciteit: Mengsels Acute tox. voorbeeld 4 MAAR: mengsel bestaat voor 100% uit componenten met dermale acute tox. cat. 2! Mengsel niet derm. tox. cat. 1 maar wel cat. 2 pag. 57

58 Toxiciteit bij inademing: Mengsels Acute tox. voorbeeld 4 Mengsel acute tox. cat. 2 voor AH 3 mg/l/1u = 1,5 mg/l/4u pag. 58

59 Mengsels Acute tox. voorbeeld 4 Indeling mengsel: - Acute tox. dermaal cat. 2, H310 - Acute tox. bij inademen cat. 2, H330 - Signaalwoord: Gevaar - Pictogram: GHS06 Opleiding CLP voor formulatoren 2015 pag. 59

60 CLP versus DPD Acute tox. Algemeen: Geen eenduidige omzetting van DSD naar CLP Bijlage VII minimumindeling werk met herindeling en heretikettering Testgegevens voorrang op omzettingstabel Bijlage VII (is laatste scenario als geen testdata voorhanden is ) pag. 60

61 Inhoud 3.1. Acute toxiciteit 3.1. Acute toxiciteit 3.2. Corrosie/Irritatie Huid 3.2. Corrosie/Irritatie Huid 3.3. Corrosie/Irritatie Oog 3.3. Corrosie/Irritatie Oog 3.4. Sensibilisatie Ademhaling + Huid Sensibilisatie Mutageniteit Ademhaling + Huid Mutageniteit Carcinogeniteit Carcinogeniteit Voortplantingstoxiciteit Voortplantingstoxiciteit Specifieke doelorganen eenmalige blootstelling Specifieke doelorganen eenmalige herhaalde blootstelling Specifieke Aspiratiegevaar doelorganen herhaalde blootstelling Aspiratiegevaar Aanvullende gevareninformatie Opleiding CLP voor formulatoren 2015 pag. 61

62 Definities Huidcorr./Huidirrit. Indeling gebaseerd op acute studies, 4u blootstelling Corrosief (bijtend) voor de huid: irreversibele schade Tekenen: necrose doorheen epidermis in de dermis Typisch: zweren, bloedingen, na 14d verbleking van de huid Irriterend voor de huid: reversibele schade Tekenen: ontsteking die omkeerbaar is (na 14d) 62

63 Data/factoren voor indeling volgens belangrijkheid: Ervaringen bij mens Bv. vaste stof (poeder) kan corr./irrit. wanneer vochtig of in contact met vochtige huid/slijmvliezen, organische peroxiden In vivo diertest (OECD TG 404, konijn, huidpatch, Draize scores) In vitro diertest (testen: zie Guidance on Application of, ) Structuur verwante verbindingen ph-criterium: extreme ph ( 2 en 11,5) bij BEKENDE buffercapaciteit ALGEMEEN: Huidcorr. (TENZIJ test) Hoge dermale tox. Huidcorr./irrit. N.V.T. Test uitvoeren Indelingscriteria Huidcorr./Huidirrit. 63

64 Indelingscriteria Huidcorr./Huidirrit. Effecten huidcorr.: Destructie weefsel: zichtbare necrose door epidermis heen in dermis, zweren, bloedingen, bloedkorsten en tegen eind 14d observatieperiode: verbleking huid, gebieden met volledige haaruitval, littekens Effecten huidirrit. Volgens dalende prioriteit (1) Draize scores (1) (2) bij 2 op 3 dieren pag

65 Etiketteringselementen Huidcorr./Huidirrit. 4 e ATP +P364 pag. 65

66 CLP versus DSD Huidcorr./Huidirrit. Bijlage VII: directe omzetting *! of 1C (uit testdata of transport klasse 8, verpak.gr. II~1B, III~1C) DSD R35 (R41 erin vervat) Veroorzaakt ernstige brandwonden R34 (R41 erin vervat) Veroorzaakt brandwonden R38 Irriterend voor de huid CLP H314 Skin Corr.1A Veroorzaakt ernstige brandwonden en oogletsel H314 Skin Corr.1B * Veroorzaakt ernstige brandwonden en oogletsel H315 Skin Irrit.2 Veroorzaakt huidirritatie pag. 66

67 De praktijk voorbeeld 5 Stof x veroorzaakt na 20 blootstelling weefselvernietiging van huid de waarneming is zichtbaar na 2 dagen Indeling van deze stof? Etiketteringselementen? pag. 67

68 De praktijk voorbeeld 5 68

69 De praktijk voorbeeld 5 (P i.p.v. PP) pag. 69

70 De praktijk voorbeeld 6 Resultaten uit studie voor huidirritatie van stof met ph 2.9 (OECD 404, GLP condities). Gemiddelde scores van de primaire irritatieindex op intacte huid na 4u behandeling: 2.5 voor erytheem en 4 voor oedeem Meting na 24, 48 en 72 uur na pleisterverwijdering. Ontsteking hyperkeratose, hyperplasie bleven tot eind van observatieperiode. Indeling van deze stof? Etiketteringselementen? pag. 70

71 pag

72 De praktijk voorbeeld 6 (P i.p.v. PP) pag. 72

73 Mengsels Huidcorr./Huidirrit. Stap 3: o.b.v. testdata componenten Berekeningschema: Tabel Algemene concentratiegrenzen Huidcorr./Huidirrit. Opm.: Als som 1A <5% en som 1A+1B 5% mengsel Skin Corr.1B Als som 1A +1B<5% en som 1A+1B+1C 5% mengsel Skin Corr.1C pag. 73

74 Mengsels Huidcorr./Huidirrit. Wanneer is somaanpak ongeschikt?! mengsels met zuren/basen/anorg.zouten/aldehyden/fenolen/surfactanten mengsels met sterke zuren/basen: beter o.b.v. ph (! na reactie) wegens chemische eigenschappen (bv. complexerende agentia) 74

75 Mengsels Huidcorr./Huidirrit. Voorbeeld 7 pag. 75

76 Mengsels Huidcorr./Huidirrit. Voorbeeld 7 pag. 76

77 Mengsels Huidcorr./Huidirrit. Voorbeeld 7 (P i.p.v. PP) pag. 77

78 CLP versus DPD Huidcorr./Huidirrit. Verschil in algemene concentratiegrenzen DPD: niet gasvormige preparaten: comp. R35 10% opdat mengsel R35 comp. R % opdat mengsel R34 comp. R34 10% opdat mengsel R34 comp. R % opdat mengsel R36-R38 comp. R38 20% opdat mengsel R38 CLP: comp. cat 1A/1B/1C 5% opdat mengsel cat 1A/1B/1C comp. cat 1A/1B/1C 1-5% opdat mengsel cat 2 comp. cat 2 10% opdat mengsel cat 2 CLP lagere algemene conc.gr., indeling mengsels strenger (ervaring: mogelijk geen indeling DPD, wel CLP) (! omzetting mengsels m.b.v. Bijlage VII mogelijk onderschatting) pag. 78

79 Huidcorr./Huidirrit.: extreme ph Determination of ph and the acid or alkali reserve (Young et al., 1988) Zuur/base-reserve: de hoeveelheid natriumhydroxide/zwavelzuur die nodig is om een specifieke ph te bereiken. Deze reserve wordt meestal bepaald door titratie met 2 N NaOH voor zuren en 2 N H2SO4 voor basen. Zuur/base-reserve wordt uitgedrukt als NaOH/H2SO4 (equivalent) in [g] per 100 g vloeistof die nodig is om de ph aan te passen naar ph 4 (voor zuren) of ph 10 (voor basen). Een hoge of lage ph geven een indicatie dat een stof/mengsel corrosief/irriterend zou kunnen zijn maar geven niet de gradatie van het corrosief/irriterend karakter aan. pag. 79

80 Huidcorr./Huidirrit.: extreme ph Determination of ph and the acid or alkali reserve (Young et al., 1988) Probleem bij het gebruiken van ph als criterium voor corrosief: de range van ph-waarden tussen irriterend en corrosief liggen soms erg dicht bij elkaar pag. 80

81 Huidcorr./Huidirrit.: extreme ph Determination of ph and the acid or alkali reserve (Young et al., 1988) Dus: ph alléén als criterium gebruiken voor corrosief is niet correct, de zuur/basebuffercapaciteit moet ook in rekening gebracht worden, pag. 81

82 Huidcorr./Huidirrit.: extreme ph Determination of ph and the acid or alkali reserve (Young et al., 1988) Vanuit de ph en de zuur/basebuffercapaciteit kan dan een formule opgesteld worden: pag. 82

83 Inhoud 3.1. Acute toxiciteit 3.1. Acute toxiciteit 3.2. Corrosie/Irritatie Huid 3.2. Corrosie/Irritatie Huid 3.3. Corrosie/Irritatie Oog 3.3. Corrosie/Irritatie Oog 3.4. Sensibilisatie Ademhaling + Huid Sensibilisatie Mutageniteit Ademhaling + Huid Mutageniteit Carcinogeniteit Carcinogeniteit Voortplantingstoxiciteit Voortplantingstoxiciteit Specifieke doelorganen eenmalige blootstelling Specifieke doelorganen eenmalige herhaalde blootstelling Specifieke Aspiratiegevaar doelorganen herhaalde blootstelling Aanvullende Aspiratiegevaar gevareninformatie Opleiding CLP voor formulatoren 2015 pag. 83

84 Indelingscriteria Ooglet./Oogirrit. Classificatie gebaseerd op acute studies Teststof op voorzijde oog, 21 dagen observatie Ernstig oogletsel: onomkeerbare schade Beschadiging oogweefsel Ernstige fysieke gezicht Oogirritatie: omkeerbare schade Verandering in oog 84

85 Indelingscriteria Ooglet./Oogirrit. Gefaseerde aanpak: (evaluatie data: analoog patroon als Huidcorr./Huidirrit.) 1. bestaande data corr./irrit. mens/dier 2. corr. voor huid ALTIJD corr. voor oog 3. (irrit. voor huid! corr. OF irrit. voor oog) 4. data structuur verwante verbinding (SAR) 5. extreme ph ( 2 en 11,5) bij BEKENDE buffercapaciteit ALGEMEEN: corr. oog (TENZIJ test) 6. In vitro of in vivo test doen in vivo (OECD TG 405, konijn) in vitro (zie Guidance on Application of, ) pag. 85

86 Indelingscriteria Ooglet./Oogirrit. (on)omkeerbare effecten op ogen Classificatie gebaseerd op Draize scores * *gemiddelde van metingen 24, 48 en 72 u na aanbrengen teststof Omkeerbaarheid waarneming Samenvatting tabellen en Ernstig oogletsel Cat. 1 Onomkeerbaar na 21 dagen Onomkeerbare schade hoornvlies, oogbindweefsel of iris (1/ ) en/of vertroebeling hoornvlies 3 (2/3) en/of iritis >1,5 (2/3) Oogirritatie Cat. 2 Volledig omkeerbaar binnen 21 dagen Vertroebeling hoornvlies 1 (2/3) en/of iritis 1 (2/3) en/of conjunctivale roodheid 2 (2/3) en/of conjunctivaal oedeem 2 (2/3) 86

87 Etiketteringselementen Ooglet./Oogirrit. 87

88 CLP versus DSD Ooglet./Oogirrit. Bijlage VII: directe omzetting R41: DSD Gevaar voor ernstig oogletsel H318: CLP Veroorzaakt ernstig oogletsel R36: Irriterend voor de ogen H319: Veroorzaakt ernstige oogirritatie pag. 88

89 De praktijk voorbeeld 8 Stof Y aangebracht op oppervlak aan voorzijde oog (3 konijntjes). Voor vertroebeling van het hoornvlies: 2.9 als gemiddelde score van metingen 24, 48 en 72 u na aanbrengen teststof Indeling van deze stof? Etiketteringselementen? pag. 89

90 De praktijk voorbeeld 8 Omkeerbaarheid waarneming Samenvatting tabellen en Ernstig oogletsel Oogirritatie Cat. 1 Cat. 2 Onomkeerbaar na 21 dagen Volledig omkeerbaar binnen 21 dagen Onomkeerbare schade hoornvlies, oogbindweefsel of iris (1/3) en/of vertroebeling hoornvlies 3 (2/3) en/of iritis >1, (2/3) Vertroebeling hoornvlies 1 (2/3) en/of iritis 1 (2/3) en/of conjunctivale roodheid 2 (2/3) en/of conjunctivaal oedeem 2 (2/3) 90

91 De praktijk voorbeeld 8 91

92 Mengsels Ooglet./Oogirrit. Stap 3: Data voor alle componenten Berekeningschema Tabel Algemene concentratiegrenzen Ooglet./Oogirrit. pag. 92

93 CLP versus DPD Ooglet./Oogirrit. Verschil in algemene concentratiegrenzen DPD: niet gasvormige preparaten: comp. R41 10% opdat mengsel R41 comp. R % opdat mengsel R36 comp. R36 20% opdat mengsel R36 CLP: comp. cat 1 3% opdat mengsel cat 1 comp. cat 1 1-3% opdat mengsel cat 2 comp. cat 2 10% opdat mengsel cat 2 CLP lagere algemene conc.gr., indeling mengsels strenger (ervaring: mogelijk geen indeling DPD, wel CLP) (! omzetting mengsels m.b.v. Bijlage VII mogelijk onderschatting) pag. 93

94 Mengsels Ooglet./Oogirrit. Wanneer is somaanpak ongeschikt? Zelfde patroon als Huidcorr.- Huidirrit.: 94

95 Mengsels Ooglet./Oogirrit. Voorbeeld 9 Opleiding CLP voor formulatoren

96 Mengsels Ooglet./Oogirrit. Voorbeeld 9 pag

97 Mengsels Ooglet./Oogirrit. Voorbeeld 9 97

98 Inhoud 3.1. Acute toxiciteit 3.1. Acute toxiciteit 3.2. Corrosie/Irritatie Huid 3.2. Corrosie/Irritatie Huid 3.3. Corrosie/Irritatie Oog 3.3. Corrosie/Irritatie Oog 3.4. Sensibilisatie Ademhaling + Huid Sensibilisatie Mutageniteit Ademhaling + Huid Mutageniteit Carcinogeniteit Carcinogeniteit Voortplantingstoxiciteit Voortplantingstoxiciteit Specifieke doelorganen eenmalige blootstelling Specifieke doelorganen eenmalige herhaalde blootstelling Specifieke Aspiratiegevaar doelorganen herhaalde blootstelling Aanvullende Aspiratiegevaar gevareninformatie pag. 98

99 Definities Sens.luchtw./Sens.huid Onderscheid in sensibilisatie: Inhalatieallergeen inademing overgevoeligheid van luchtwegen Huidallergeen huidcontact allergische reactie Algemeen twee fasen: 1. inductie: 1 ste blootstelling allergeen immuniteit 2. elicitatie: 2 de (lagere) blootstelling klinische reactie pag. 99

100 Indelingscriteria Sens.luchtw. 2 de ATP pag. 100

101 Indelingscriteria Sens.huid 2 de ATP pag. 101

102 Indelingscriteria Sens.luchtw./Sens.huid 0 de ATP 2 de ATP Cat. 1 Subcat.1A Subcat.1B - ervaring/bewijs bij mens - resultaten geschikte dierproeven als onvoldoende data voor subcategorie, dan idem als 0 de ATP - hoge f van voorkomen bij mens/diertest/andere test - sterke sensitiser - lage tot matige f van voorkomen bij mens/diertest/andere test - overige allergenen pag. 102

103 Indelingscriteria Sens.luchtw./Sens.huid 2 de ATP: extra bewijsmateriaal voor Skin Sens. onderscheid [1A] [1B] Human evidence [1A] [1B] Positive responses at [ ] [>] 500 μg/cm2 (HRIPT, HMT induction threshold) Diagnostic patch test data where there is a relatively [high and] [low but] substantial incidence of reactions in a defined population in relation to relatively [low] [high] exposure Other epidemiology evidence where there is a relatively [high and] [low but] substantial incidence of allergic contact dermatitis in relation to relatively [low] [high] exposure. Animal evidence [1A] [1B] Local lymph node assay EC3 value [ 2%] [> 2%] Guinea pig maximisation test [ 30%] [ 30% to < 60%] responding at [ 0.1%] [> 0.1% to 1%] intradermal induction dose or [ 60%] [ 30%] responding at [> 0.1% to 1%] [> 1%] intradermal induction dose Buehler assay [ 15%] [ 15% to < 60%] responding at [ 0.2%] [> 0.2% to 20% ] topical induction dose or [ 60%] [ 15%] responding pag. 103 at [> 0.2% to 20%] [> 20%] topical induction dose

104 Etiketteringselementen Sens.luchtw./Sens.huid 2 de ATP Tabel de ATP P284 +P340 P362+P364 Opleiding CLP voor formulatoren 2015 pag

105 CLP versus DSD Sens.luchtw./Sens.huid DSD CLP Bijlage VII: directe omzetting R42: kan overgevoeligheid veroorzaken bij inademing H334: kan bij inademing allergie- of astmasymptomen of AHmoeilijkheden veroorzaken R43: kan overgevoeligheid veroorzaken bij contact met huid H317: kan allergische huidreactie veroorzaken pag. 105

106 De praktijk voorbeeld 10 Stof x veroorzaakt bij mens astma + alveolitis (=overgevoeligheidsreactie) en cavia s reageren altijd bij huidcontact. Indeling van deze stof? Etiketteringselementen? pag. 106

107 De praktijk voorbeeld 10 2 de ATP 2 de ATP Tabel pag

108 Mengsels Sens.luchtw./Sens.huid Op basis van testdata componenten (Resp. Sens. of Skin Sens. is niet additief) INDELING als ten minste één component aanwezig volgens algemene concentratiegrenzen (Tabel 3.4.5) Gesensibiliseerde pers. alg. conc.grenzen EUH208 - Bevat (naam sensibiliserende stof). Kan een allergische reactie veroorzaken. als ten minste één component aanwezig volgens concentratiegrenzen elicitatie (Tabel 3.4.6): 0.1% voor cat.1 en subcat. 1B, 0.01% voor subcat.1a (2de ATP) Als specifieke conc.gr. <0,1% deel door 10 voor conc.grens elicitatie pag. 108

109 Mengsels Sens.luchtw./Sens.huid Algemene concentratiegrenzen voor INDELING Resp. Sens./Skin Sens. 0 de ATP 2 de ATP Uit Tabel de ATP Resp. Sens. Skin Sens. Cat. 1 Subcat.1A Subcat.1B Cat. 1 Subcat.1A Subcat.1B 1.0% (v/vl) 0.2% (g) 1.0% 1.0% (v/vl) 0.2% (g) 0.1% (v/vl) 0.1% (g) 1.0% (v/vl) 0.2% (g) 1.0% 0.1% 1.0% pag. 109

110 DPD: CLP versus DPD Sens.luchtw./Sens.huid ten minste één comp. 1% (0.2% gas) indeling ten minste één comp 0.1%-1% S310 Kan allergische reactie veroorzaken. CLP: ten minste één comp. cat. 1 of cat. 1B 1 % (0.2 % gas) indeling ten minste één comp. cat. 1A 0,1 % indeling ten minste één comp. cat. 1 of cat. 1B 0.1 % - 1 % EUH208 ten minste één comp. cat. 1A 0.01 % - 0,1 % EUH208 CLP indeling van mengsels strenger sinds 2 e ATP pag. 110

111 Inhoud 3.1. Acute toxiciteit 3.1. Acute toxiciteit 3.2. Corrosie/Irritatie Huid 3.2. Corrosie/Irritatie Huid 3.3. Corrosie/Irritatie Oog 3.3. Corrosie/Irritatie Oog 3.4. Sensibilisatie Ademhaling + Huid Sensibilisatie Mutageniteit Ademhaling + Huid Mutageniteit Carcinogeniteit Carcinogeniteit Voortplantingstoxiciteit Voortplantingstoxiciteit Specifieke doelorganen eenmalige blootstelling Specifieke doelorganen eenmalige herhaalde blootstelling Specifieke Aspiratiegevaar doelorganen herhaalde blootstelling Aanvullende Aspiratiegevaar gevareninformatie pag. 111