SPELIDEE SPELMATERIAAL DOEL VAN HET SPEL

Transcriptie

1 New York, de jaren dertig. De bouwwoede is op haar hevigst. Vooral langs de beroemde Fifth Avenue schieten de wolkenkrabbers op als paddestoelen. Maar waar zijn de beste bouwkavels? Waar bevinden zich de duurste boetieken en de chiqueste galerieën? Wie heeft de fijnste juwelier in zijn buurt? SPELIDEE Iedere speler probeert zoveel mogelijk zegepunten te behalen door wolkenkrabbers te bouwen. Dit volstaat echter niet, deze gebouwen dienen zoveel mogelijk in de buurt van handelszaken opgericht te worden. De sleutel tot succes ligt in de beste combinatie van wolkenkrabbers en handelszaken. De spelers hebben de keuze uit vier acties om hun speelbeurt te optimaliseren : ze kunnen bijvoorbeeld een nieuwe zaak oprichten of een stadsdeel laten waarderen. Daarbij ontvangen ze ook nog bouwkaarten. Alleen wie genoeg van deze kaarten bezit, kan een van de vele belangrijke veilingen winnen. En deze veilingen zijn nu net de enige mogelijkheid om later opnieuw wolkenkrabbers te kunnen bouwen Langetermijnvisie, een gedegen planning, en een uitgekiende samenwerking met de medespelers vormen de basis voor de overwinning. Uiteindelijk wint hij die bij het speleinde meest zegepunten bezit. SPELMATERIAAL 1 speelbord plattegrond van Midtown Manhattan, met een startveld voor de commissie links met 4 witte en 4 beige velden, Central Park rechts (dit is het doelveld van de commissie), en daartussen 7 stadskwartieren met 5 bouwzones, een (uitstal)zone waarop de beschikbare boetieken uitgestald worden, en een scorespoor rondom het bord. 60 gekleurde bouwkaarten telkens 5x waarde 4, 4x waarde 5, 3x waarde 6 in 5 kleuren. 50 zwarte bouwkaarten 20x waarde 4, 16x waarde 5, 14x waarde 6 72 wolkenkrabbers 18 per kleur worden verder in deze spelregels ook genoemd : gebouwen, buildings. 36 handelszaken kartonnen plaatjes, telkens 9x boetiek, juwelier, galerie, en parfumerie worden verder in deze spelregels ook genoemd : boetiekplaatjes. 4 overzichtskaarten 1 per speler. 2 commissie pionnen duiden die stadskwartieren aan waar er gebouwd kan worden. 6 commissie stenen duiden aan in welke stadskwartieren er een veiling zal doorgaan. 2 bouwstop plaatjes duiden aan in welke stadskwartieren er niet meer gebouwd mag/kan worden. DOEL VAN HET SPEL De spelers proberen zoveel mogelijk zegepunten te behalen door het bouwen van wolkenkrabbers en het oprichten van handelszaken Iedere speler heeft de keuze uit 4 acties bij zijn beurt Bij de veilingen zijn er bouwkaarten nodig. De speler met de meeste zegepunten bij het einde van het spel is winnaar. 1

2 SPELVOORBEREIDING Het spelbord wordt in het midden van de tafel gelegd. Hierop zijn zeven stadskwartieren van New York afgebeeld, elk stadsdeel bestaat uit 5 verschillend gekleurde bouwterreinen. Links bevindt zich het startveld (met 4 witte en 4 beige velden), vanwaar de 2 commissies vertrekken, en een aankomstzone rechts (Central Park). N.B. het spelbord heeft op de achterzijde dezelfde plattegrond, maar met 6 bouwplaatsen in plaats van 5, hetgeen een andere manier van spelen impliceert, vooral interessant met 4 spelers. Zie de aangepaste spelregels op het einde. De plaatjes handelszaak worden gedekt geschud. Bij het begin van een partij wordt er één boetiek per stadskwartier geplaatst. Een speler neemt een willekeurig plaatje (ongezien) en plaatst het open op het bouwterrein van zijn keuze in een stadskwartier van zijn keuze. Opgelet : bij het plaatsen van deze 7 plaatjes in de 7 stadskwartieren is de enige bijkomende voorwaarde dat er maximum 2 op bouwplaatsen met dezelfde kleur (in verschillende stadskwartieren dus) geplaatst worden. Men draait verder nog stuk per stuk 20 andere boetiek plaatjes om, en legt deze, in volgorde van omdraaien, van links naar rechts op de voorziene plaatsen bovenaan het spelbord. De 9 overblijvende boetieken worden niet gebruikt in het spel, en worden terug in de doos gelegd. De gekleurde bouwkaarten worden uitgesorteerd naar kleur, geschud, en in 5 stapels apart gehouden. Iedere speler ontvangt één kaart van elke kleur. Deze kaarten neemt men op de hand, ze worden verborgen gehouden voor de medespelers. Na de verdeling van de kaarten aan alle spelers worden de 5 kaartstapels open naast het bord gelegd. Men kan slechts de bovenste kaart van elke stapel zien. De zwarte bouwkaarten worden geschud. Iedere speler krijgt vier van deze kaarten, die hij bij zijn andere 5 op de hand neemt. De overblijvende stapel wordt gedekt naast de 5 andere kaartstapels gelegd. Elke speler krijgt een overzichtskaart, die hij voor zich plaatst. Op de kaart staan de verschillende mogelijke acties bij elke beurt beschreven, het aantal overwinningspunten bij de tellingen van de stadskwartieren, en de voorwaarden voor een bouwstop. Daarnaast is er een vak persoonlijke reserve voorzien. Op de achterkant van de overzichtskaart vindt u een uitleg voor het verplaatsen van de commissiestenen. Iedere speler kiest een kleur, en neemt 1 wolkenkrabber die gebruikt zal worden als score marker, en die hij op het veld 0/80 plaatst op het scorespoor. 2 wolkenkrabbers die hij als volgt op het spelbord plaatst : de jongst speler (die tevens startspeler is) plaatst eerst een wolkenkrabber op een vrij bouwterrein van zijn keuze*. Daarna is het de beurt aan zijn rechterbuur (tegenwijzerzin!) om een wolkenkrabber op een vrij bouwterrein van diens keuze te plaatsen, enzovoort tot elke speler een wolkenkrabber geplaatst heeft. Daarna plaatst iedereen een tweede wolkenkrabber volgens dezelfde voorwaarden, maar ditmaal in de tegengestelde richting, te beginnen met de laatste speler van de eerste ronde (dus nu in wijzerzin). Voorbeeld eerste plaatsingsronde : Jan Piet Joris Korneel tweede plaatsingsronde : Korneel Joris Piet Jan. 3 wolkenkrabbers die hij op het vakje persoonlijke reserve (op de overzichtskaart) zet. Deze voorraad aan wolkenkrabbers moet ten allen tijde zichtbaar zijn voor de medespelers. 2 SPELVOORBEREIDING Spelbord klaarleggen 1 handelszaak per stadskwartier, en 20 op de uitstalzone bovenaan op het bord plaatsen Iedere speler krijgt 1 bouwkaart per kleur 4 zwarte bouwkaarten (resterende kaarten in 6 stapels naast het bord : gekleurde kaarten open, zwarte kaarten gedekt.) een overzichtskaart 6 wolkenkrabbers - één als score marker - twee op het spelbord te plaatsen - drie in de eigen voorraad. (Overschot aan wolkenkrabbers in de algemene voorraad) * Kleine speeltip : het is zinvol de 2 wolkenkrabbers direct naast een boetiek te plaatsen

3 De overige wolkenkrabbers worden naar kleur gesorteerd, en naast het bord gelegd. Zij vormen de algemene voorraad. (Het spreekt voor zich, dat bij minder dan 4 spelers, de wolkenkrabbers van de niet gekozen kleuren niet gebruikt worden, en terug in de doos gelegd). De 2 comissiepionnen en de 2 x 3 commissiestenen worden op de voorziene plaats op het startveld geplaatst. De 2 plaatjes bouwstop worden naast het bord gelegd. SPELVERLOOP (De volgende regels beschrijven een spel met 3 of 4 spelers; u vindt de aangepaste regels voor een spel met 2 spelers op pagina 10) De startspeler begint, daarna is het de beurt aan zijn linkerbuurman, enzovoort. In zijn beurt heeft de actieve speler de keuze tussen 4 acties : A, B, C of D.Hij moet één van deze vier kiezen, en opeenvolgend de 3 fasen uitvoeren, in volgorde, zonder er één over te slaan. A B C D 1. Neem 3 wolkenkrabbers Plaats een boetiek Neem een zwarte bouwkaart en verplaats een commissiepion Voer een waardering van een stadskwartier uit 2. Neem 2 gekleurde bouwkaarten Neem 2 zwarte bouwkaarten 3. Verplaats een commissiepion Eerste fase A. Neem 3 wolkenkrabbers De speler neemt 3 gebouwen van zijn kleur uit de algemene voorraad, en plaatst ze in zijn persoonlijke reserve. Een speler kan zoveel gebouwen in zijn reserve hebben als hij zelf wil, zonder limiet. B. Plaats een boetiek De speler neemt een boetiekplaatje uit de op het bord aanwezige voorraad (uitstalzone bovenaan het bord), en plaatst het op een bouwterrein van zijn keuze (zie voor verdere uitleg de sectie de boetieken pag.5) C. Neem een zwarte bouwkaart en verplaats een commissiepion De speler neemt de bovenste zwarte bouwkaart en neemt ze op de hand, zonder ze aan de andere spelers te tonen. Daarna verplaatst hij één van de twee commissiepionnen (zie voor verdere uitleg de sectie Derde fase pag. 4). D. Voer een waardering van een stadskwartier uit De speler voert een waardering uit van een stadskwartier : zie voor verdere uitleg de sectie Waardering van stadskwartieren op pag. 6 Tweede fase A B C Neem 2 gekleurde bouwkaarten Indien de speler tijdens de eerste fase een van de acties A, B, of C heeft gekozen (hetzij dus 3 gebouwen aan zijn voorraad toegevoegd, een boetiek geplaatst, of een zwarte bouwkaart genomen en een commissiepion verplaatst heeft), mag hij in de tweede fase twee gekleurde bouwkaarten nemen uit de 5 beschikbare kleuren (geen zwarte). De beide kaarten moeten evenwel van een verschillende kleur zijn. SPELVERLOOP De speler aan beurt voert één van de mogelijke acties uit (A, B, C, of D) Iedere speelbeurt (actie) bestaat uit drie opeenvolgende fasen. 1 e Fase : A. 3 wolkenkrabbers uit de algemene voorraad in de eigen reserve plaatsen B. een boetiek uit de uitstalzone nemen en op een bouwplaats leggen C. een zwarte bouwkaart nemen en een commissiepion verplaatsen D. een waardering van een stadskwartier uitvoeren 2 e fase : A B C : 2 gekleurde bouwkaarten op de hand nemen. 3

4 D Neem 2 zwarte bouwkaarten Indien de speler tijdens de eerste fase actie D gekozen heeft (en daarmee een stadskwartier gewaardeerd heeft), mag hij in de tweede fase twee zwarte bouwkaarten nemen van de zwarte stapel. Hij neemt de kaarten op de hand zonder ze aan de medespelers te tonen. Derde fase Pas op : om de tweede fase van een speler volledig uit te spelen, mag iedere speler die geen gebouwen had in de gewaardeerde stadswijk een zwarte bouwkaart nemen. fig. 1 : blauw waardeert dit stadskwartier. Hij kijgt 2 zwarte kaarten plus een derde omdat hij geen gebouwen heeft in dit stadsdeel. Groen ontvangt ook een zwarte kaart A D Verplaats een commissiepion De derde fase is voor alle spelers dezelfde. De actieve speler moet één van de twee commissiepionnen volgens een van de volgende 3 mogelijkheden : ofwel in het midden van het stadsdeel dat grenst aan het stadsdeel dat zojuist verlaten werd, en wel in de richting van startveld naar central park (dus van links naar rechts voor wie recht voor het fig. 2 bord zit), ofwel in Central Park, als de pion van een naburig stadsdeel komt, ofwel op het startveld indien de pion op Central Park stond. Indien er twee mogelijke bestemmingen zijn, kiest de speler één van de twee bestemmingen (bijvoorbeeld bij vertrek vanaf het startveld kan de pion op 34th Street East of 34th Street West geplaatst worden). Vervolgens wordt op het stadsdeel dat verlaten werd een commissiesteen van dezelfde kleur als de pion gelegd (Deze commissiesteen wordt genomen uit de stenen op het startveld). Dit toont aan welke stadskwartieren werden bezocht door de commissies. In plaats van een commissiepion te verplaatsen in de richting van Central Park, kan de speler ook een commissiepion die in Central Park staat, terug op het startveld zetten (3 e mogelijke beweging van hierboven). Dit veroorzaakt automatisch veilingen voor de toewijzing van de bouwterreinen, en voor het bouwen van de wolkenkrabbers zelf (zie voor verdere uitleg de sectie De veilingen pag. 7) Een commissiepion mag geplaatst worden op een stadskwartier waar de ander commissiepion al staat, of waar er een commissiesteen (van de andere commissie) ligt. Met andere woorden : de wegen die de beide commissies volgen kunnen exact gelijk zijn, of juist volledig verschillend, of alles daartussen; de spelers beslissen autonoom over de verplaatsing van de commissiepionnen. D. 2 zwarte kaarten op de hand nemen Alle spelers die geen wolkenkrabber hebben in het gewaardeerde stadskwartier krijgen 1 zwarte bouwkaart. Terzijde : iedere speler mag een onbeperkt aantal gekleurde en/of zwarte bouwkaarten op de hand hebben. 3 e fase A D. één van de beide commissiepionnen verplaatsen, hetzij Op een volgend stadsdeel, resp. Central Park, Van Central Park terug naar het startveld. De commissies starten op het startveld, gaan over 3 stadskwartieren, en eindigen in Central Park. Een stadskwartier dat verlaten wordt door een commissiepion, wordt gemerkt met een gelijkgekleurde commissiesteen. Als een commissiepion van Central Park terug op het startveld wordt gezet, worden er veilingen gehouden fig. 3 : de speler aan beurt kan ofwel de witte commissiepion naar het startveld verplaatsen, of de beige pion naar Central Park. 4

5 Pas op : een stadskwartier dat afgesloten is door een plaatje bouwstop (zie voor verdere uitleg de sectie bouwstop pag. 9) mag niet meer betreden worden door een commissiepion; er dient dus over gesprongen te worden (hetgeen betekent dat in dit geval een commissiepion van het startveld naar Central Park kan gaan in 3 stappen). Een stadskwartier waarop een plaatje bouwstop ligt, wordt niet meer bezocht, en wordt oversprongen door de commissiepion. fig. 4 : De speler aan beurt kan de witte commissiepion op Central Park, of in het stadsdeel 52nd St. West zetten; of hij verplaatst de beige pion naar 42nd St. West of naar Times Square. De handelszaken Regels over de keuze van een boetiek plaatje : Op het spelbord zijn plaatsen voorzien voor 8 blokken van 2 of 3 boetiek plaatjes. Een speler kan een plaatje van zijn keuze nemen uit het actieve blok (het meest linkse niet lege blok). Zodra er slechts één plaatje overblijft in het actieve blok wordt dit laatste plaatje direct op Central Park geplaatst, (bovenzijde zichtbaar), en het volgende blok met 2 of 3 plaatjes wordt het actieve blok. De handelszaken Alleen handelszaken uit het actuele blok kunnen op het spelbord geplaatst worden. Met andere woorden : van een blok van 3 boetiekplaatjes worden er 2 door de speler op de stadskwartieren geplaatst, het derde wordt automatisch op Central Park gelegd. Van een blok van 2 plaatjes wordt er één op een stadskwartier geplaatst, het andere gaat naar Central Park. fig. 5 : Wanneer de boetiek op een bouwplaats gelegd wordt, moet de galerie op Copen op Central Park gelegd worden. Wie het voorlaatste boetiek plaatje van een blok op het spelbord plaatst, dient het laatste plaatje op het aflegveld in Central Park te plaatsen. Regels over het plaatsen van een boetiekplaatje Een boetiekplaatje mag geplaatst worden op een vrije bouwplaats naar keuze op het spelbord, of op een bouwplaats naar keuze waarop al één (en juist 1) boetiekplaatje ligt dit mag best al een zelfde handelszaak zijn. Op een bouwterrein kunnen dus maximum 2 boetiekplaatjes gelegd worden in de loop van het spel. Bovendien mag men nooit een combinatie maken van gebouwen en boetiekplaatjes op een bouwterrein. Eenmaal geplaatst, blijft een handelszaak op het bouwterrein tot het einde van het spel. fig. 6 : een nieuwe parfumerie kan opgericht worden op de bruine of de grijze bouwplaats. Een handelszaak mag op gelijk welke lege bouwplaats, of elke bouwplaats met één handelszaak gelegd worden. Speciale waardering na het plaatsen van bepaalde boetiek plaatjes. Direct na het plaatsen van de derde, zesde, en negende boetiek wordt er een speciale waardering uitgevoerd (dit is aangeduid op het spelbord, naast de betreffende vakjes). Na het plaatsen van de derde boetiek (t.t.z. nadat de eerste 2 blokken leeggemaakt zijn), krijgt iedere speler die minstens één wolkenkrabber in minstens 3 verschillende stadsdelen gebouwd heeft, vier (4) winstpunten. Hij verzet zijn waarderingssteen 4 vakjes verder op het scorespoor. Speciale waarderingen : Blok 1 en 2 leeg : 4 ZP voor iedereen die in 3 of meer stadsdelen gebouwen heeft. 5

6 Na het plaatsen van de zesde boetiek (t.t.z. als het 3 e en 4 e blok leeg zijn), krijgt iedere speler die minstens 1 wolkenkrabber in minstens 4 verschillende stadsdelen heeft, zes (6) winstpunten. Na het plaatsen van de negende boetiek (t.t.z. als het 5 e en 6 e blok leeg zijn), krijgt iedere speler die minstens 1 wolkenkrabber in minstens 5 verschillende stadsdelen heeft, acht (8) winstpunten. Na het plaatsen van de twaalfde boetiek (t.t.z. als het 7 e en 8 e blok leeg zijn), is de partij ten einde. Er is hierbij geen speciale waardering meer. Pas op : Central Park wordt niet beschouwd als een stadskwartier. Dit betekent dat de daar gebouwde wolkenkrabbers niet meegeteld worden voor de hierboven beschreven speciale waarderingen! Blok 3 en 4 leeg : 6 ZP voor iedereen die in 4 of meer stadsdelen gebouwen heeft. Blok 5 en 6 leeg : 8 ZP voor iedereen die in 5 of meer stadsdelen gebouwen heeft. Central Park telt niet mee als stadsdeel! Waardering van stadskwartieren Als een speler bij de eerste fase van zijn beurt de actie D kiest, moet hij een stadskwartier waarderen. Voorwaarde voor de waardering van een stadsdeel is wel dat er minstens één commissiepion moet staan (de commissiestenen zijn hierbij van geen belang!). Pas op : de startzone en Central Park worden hier niet beschouwd als stadsdelen (ook al kan men wolkenkrabbers bouwen in Central Park). Indien een commissiepion op de vertrekzone of op Central Park staat, kan en moet het kwartier waarop de andere pion staat gewaardeerd worden. Indien beide pionnen op de vertrekzone of Central Park staan, kan er geen kwartier gewaardeerd worden, en mag de speler aan beurt de actie D niet kiezen. Voorbeeld : op figuur3 beneden pagina 4 kan alleen het stadsdeel 52nd St. East gewaardeerd worden; op figuur4 bovenaan pagina 5 kan de speler kiezen of hij 34th Street West of Times Square waardeert. Elk gebouw in het te waarderen stadskwartier levert punten op voor zijn bezitter. Hoeveel punten men vangt, hangt af van het aantal verschillende boetieken op de direct aan de wolkenkrabber aangrenzende bouwplaatsen. Pas op : men telt niet het aantal boetiekplaatjes, maar het aantal verschillende boetiekplaatjes. Iedere speler die gebouwen heeft in het gewaardeerde stadskwartier telt zijn punten, en verplaatst zijn waarderingssteen op het scorespoor. Volgende tabel geeft het aantal punten aan : Geen aangrenzende boetiek 1 zegepunt 1 aangrenzende boetiek 2 zegepunten 2 verschillende aangrenzende boetieken 3 zegepunten 3 verschillende aangrenzende boetieken 5 zegepunten 4 verschillende aangrenzende boetieken 8 zegepunten Waardering van stadskwartieren. Alleen een stadsdeel waarin een commissiepion staat kan gewaardeerd worden. Staan beide commissiepionnen op het startveld resp. Central Park, dan kan niet gewaardeerd worden. Kleine tip : Het is vaak niet mogelijk een waardering uit te voeren waarbij men meer zegepunten incasseert dan de andere spelers. Daarom kan men best toehappen wanneer zich een goede gelegenheid aanbiedt. Ieder gebouw in een gewaardeerd stadsdeel brengt zijn bezitter een aantal punten op, afhankelijk van het aantal verschillende naburige handelszaken. 0 handelszaken : 1 ZP 1 handelszaak : 2 ZP 2 handelszaken : 3 ZP 3 handelszaken : 5 ZP 4 handelszaken : 8 ZP Fig. 7 Blauw krijgt 2 x 2 ZP = 4 ZP Blauw krijgt 2 x 2ZP = 4 ZP Blauw krijgt 2 x 5 ZP = 10 ZP Geel krijgt 1 x 2 ZP = 2 ZP Geel krijgt 1 x 3 ZP = 3 ZP Geel krijgt 1 x 8 ZP = 8 ZP Rood krijgt 2 x 3 ZP = 6 ZP 6

7 De veilingen Wanneer een speler een commissiepion verplaatst van Central Park naar de vertrekzone, wordt het spel direct onderbroken, en organiseert men een reeks veilingen op waarop de bouwterreinen van Central Park en bepaalde stadsdelen gekocht kunnen worden. De veilingen gaan dus slechts over Central Park en die stadsdelen waarop een commissiesteen ligt van dezelfde kleur als de commissiepion die verplaatst werd naar de vertrekzone. De veilingen beginnen met het stadsdeel dat dichtst bij de vertrekzone ligt. Na de veilingen wordt de commissiesteen weggenomen van het stadsdeel, en teruggeplaatst op zijn plaats in de vertrekzone. Het ene na het andere stadsdeel wordt zo behandeld, van links naar rechts. De veilingen eindigen steeds met Central Park, waarna het spel verdergaat. De commissiepion en de 3 stenen bevinden zich dus weer in de startzone bij het einde van de veilingen, en kunnen opnieuw gebruikt worden. Noot : als een speler de actie C kiest, en hierbij een commissiepion op de vertrekzone plaatst, moet hij zijn beurt onderbreken voor de veilingen. Hij mag dus niet de 2 gekleurde kaarten nemen waarop hij recht heeft (in de 2 e fase van zijn beurt). Het is pas na het beëindigen van de veilingen in Central Park dat hij mag verder spelen, en dus fase 2 en 3 van zijn beurt uitvoeren. Als hij in fase 3 weer een pion op de vertrekzone plaatst, wordt de partij weer direct onderbroken. Bij de veilingen wordt gebruik gemaakt van de bouwkaarten, die 3 soorten informatie geven aan de spelers : 1. Kleur. Er zijn gekleurde en zwarte bouwkaarten. Met elk van de vijf kleuren correspondeert een bouwterrein met eenzelfde kleur in elk van de 7 stadskwartieren op het bord. De zwarte kaarten zijn neutraal, en kunnen gelijk wanneer in om het even welk aantal toegevoegd worden aan de gekleurde bouwkaarten. 2. Waarde. Het cijfer links en rechts bovenaan op de bouwkaarten geeft de waarde van een kaart aan tijdens de veilingen. Deze waarde is 4, 5 of 6. Indien een speler meerdere kaarten ineens speelt wordt de waarde van de kaarten samengeteld, en de som geeft de totale waarde van het bod van de speler aan. 3. Aantal gebouwen. Op alle bouwkaarten met waarde 6 is 1 gebouw afgebeeld, op die met waarde 5 2 gebouwen, en op die met waarde 4 zijn 3 gebouwen afgebeeld. Het aantal gebouwen op een bouwkaart geeft het maximum aantal gebouwen aan dat een speler mag bouwen als hij de veiling wint. Van alle kaarten die de winnende speler uitgespeeld heeft, wordt alleen die kaart in rekening gebracht met het kleinste aantal gebouwen. De gebouwen op de kaarten worden dus niet samengeteld! Met andere woorden : indien een speler geen andere kaarten dan die met waarde 4 speelt, mag hij tot 3 wolkenkrabbers bouwen. Indien hij minstens 1 vijf kaart gespeeld heeft, mag hij nog slechts 2 gebouwen neerpoten. En indien hij minstens 1 kaart met waarde 6 gespeeld heeft, mag hij slechts 1 wolkenkrabber bouwen. Voorbeelden : Blauw heeft een veilingronde gewonnen door 2 grijze vieren en 2 zwarte vieren te spelen : hij mag dus 0, 1, 2, of 3 gebouwen plaatsen op het grijze bouwterrein. Geel heeft een veilingronde gewonnen met 2 violette vieren, een zwarte vijf, en 2 zwarte zessen : hij mag dus slechts 0 of 1 gebouw plaatsen op het violette bouwterrein. Wanneer een speler wil deelnemen aan een veiling, dient hij te beslissen met welke kleur kaarten hij zal spelen. De keuze van de kaartkleur bepaalt op welk terrein hij eventueel (bij het winnen van de veiling) zal mogen bouwen. Er zijn drie mogelijkheden voorhanden wanneer het op de keuze van een kleur aankomt. 1. De speler heeft al een wolkenkrabber gebouwd in het stadskwartier waarover de veiling gaat : hij kan en mag niet anders dan het kleur te kiezen van het terrein waarop hij reeds gebouwd heeft, zelfs als er nog vrije bouwterreinen zijn in het 7 De veilingen Wordt een commissiepion van Central Park op het startveld teruggezet, dan volgt er een veilingronde waarin de bouwplaatsen waar de commissie gepasseerd is en Central Park geveild worden. De bouwkaarten bevatten 3 soorten informatie : Kleur (gelijk aan de bouwplaatsen plus zwart) Waarde (alle uitgespeelde waarden worden opgeteld) Gebouwen (de uitgespeelde kaart met het kleinste aantal gebouwen erop geeft aan hoeveel gebouwen er gebouwd mogen worden) Iedere speler mag per veiling slechts 1 kleur (+ zwart) uitspelen. De bouwplaats met deze kleur is Ofwel met minstens één eigen gebouw bezet.

8 betreffende stadsdeel. Bij de kaarten van de betreffende kleur die hij uitspeelt, kan hij nog zwarte kaarten toevoegen. 2. De speler heeft nog niet gebouwd in het stadskwartier waarover de veiling gaat, en er blijft minstens één vrij bouwterrein : hij kan alleen maar de kleur kiezen van het vrije bouwterrein, en eventueel aanvullen met zwarte kaarten. Twee spelers die nog niet gebouwd hebben in het stadskwartier kunnen en mogen hetzelfde terrein, en dus dezelfde kleur kiezen bij de veiling. 3. De speler heeft nog niet gebouwd in het stadskwartier waarover de veiling gaat, maar er is geen vrij bouwterrein meer : in dit geval probeert de speler een bouwstop plaatje te bekomen (zie voor meer uitleg de sectie bouwstop op pagina 9). Het staat de speler nu uitzonderlijk vrij om kaarten te spelen van de kleur van een bouwterrein waarop boetiek plaatjes liggen, eventueel aangevuld met zwarte kaarten. Anders is dit nooit toegelaten. Let wel, ook in dit geval mogen slechts kaarten van 1 kleur gespeeld worden, de keuze is aan de speler indien er 2 of meer bouwterreinen bezet zijn met boetiekplaatjes. Ofwel leeg (als hij nog geen gebouwen heeft op een ander bouwterrein) Ofwel bebouwd met handelszaken. (als hij geen gebouwen heeft in het stadsdeel en er geen vrije bouwplaatsen meer zijn) Overigens : Iedere speler mag per stadsdeel slechts 1 bouwterrein bebouwen. Op dit bouwterrein mag hij wel zoveel gebouwen neerzetten als hij wil. fig. 8 : Rood mag alleen oranje kaarten spelen, geel alleen groene. Blauw en groen alleen grijze of bruine (ze mogen dezelfde kleur spelen). Niemand kan violet uitspelen. Bijkomend mag iedereen zoveel zwarte kaarten spelen als gewenst. fig. 9 : Rood mag alleen oranje kaarten spelen, geel alleen groene, en blauw alleen bruine. Groen kan alleen grijze of alleen violette kaarten spelen. Bijkomend mag iedereen zoveel zwarte kaarten spelen als gewenst. Verloop van de veilingen Startspeler is altijd de speler die een commissiepion op de vertrekzone heeft geplaatst. Hij speelt zoveel bouwkaarten uit als hij wil om een begin te maken met de veiling. Ofwel wil hij effectief deelnemen aan de veiling, en legt dus één of meer kaarten open voor zich, ofwel wenst hij niet deel te nemen en past hij. De eerste uitgespeelde kaart van elke speler moet een gekleurde kaart zijn, en voldoen aan één van de drie voorwaarden hierboven beschreven; de bijgevoegde kaarten mogen een vrij te kiezen combinatie zijn van kaarten van dezelfde kleur als de eerste en zwarte. Het totaal van het bod van een speler is steeds de som van de waarden van alle kaarten die hij op tafel gelegd heeft. Na de eerste speler volgen de andere spelers in uurwijzerzin de biedingen kunnen meerdere ronden behelzen. Het staat iedere speler vrij om zijn bod te verhogen, zodat het hoger is dan dat van de speler voor hem en dus een grotere waarde te totaliseren dan zijn voorganger, of te passen. Wanneer het bieden doorgaat, en een speler die al geboden heeft weer aan de beurt is om al dan niet te verhogen, kan deze dat doen door kaarten bij te leggen, maar het is verboden reeds uitgespeelde kaarten te vervangen. Hij kan ook passen; in dat geval neemt hij niet meer deel aan de lopende veiling, en neemt hij al zijn uitgespeelde kaarten weer op de hand. De veiling eindigt zodra alle spelers behalve 1 gepast hebben. De speler die het meest geboden heeft, en de veiling dus wint, legt zijn uitgespeelde kaarten terug onder de stapel van de betreffende kleur de kaarten worden open teruggelegd, ook die onder de gesloten zwarte stapel. Vervolgens mag hij wolkenkrabbers plaatsen op het bouwterrein van dezelfde kleur als de kaarten die hij uitspeelde. Hierbij dient hij rekening te houden met het maximum aantal dat hij mag bouwen (zie hierboven), dit is het aantal afgebeelde gebouwen op de kaart met de hoogste waarde die hij uitgespeeld heeft. Om te 8 De spelers passen, of leggen een bod voor zich, dat echter steeds hoger moet zijn als dat van de voorganger, en dit zolang tot er nog slechts 1 speler overblijft. De speler biedt 19 op de bruine bouwplaats. De volgende speler moet minstens 20 bieden. De winnaar geeft zijn uitgespeelde kaarten af en bouwt 0 3 wolkenkrabbers op de betreffende bouwplaats.

9 bouwen neemt hij gebouwen uit zijn persoonlijke voorraad, en plaatst ze op het bouwterrein waar ze blijven staan tot het einde van het spel (uitzondering : plaatjes bouwstop). Pas op : Een speler kan vrij beslissen om minder gebouwen te plaatsen dan hem op grond van zijn kaarten was toegestaan. Een speler die geen gebouwen in zijn persoonlijke voorraad heeft kan deelnemen aan de veiling Indien geen enkele speler een bod wil/kan doen, wordt de lopende veiling gewoon geannuleerd, en gaat men naar het volgende stadsdeel voor de veiling. Bouwstop Wanneer alle bouwterreinen in het stadskwartier dat geveild wordt reeds bebouwd zijn, hetzij met wolkenkrabbers van de spelers, hetzij met boetieken, dan kan de winnaar van de veiling beslissen om nieuwe (bijkomende) gebouwen te plaatsen op een terrein dat hij al bezet (zoals hierboven uitgelegd), ofwel een bouwstop uitvaardigen. Indien de winnaar van de veiling geen enkel gebouw heeft in het stadskwartier is hij verplicht om de bouwstop uit te vaardigen. Wanneer een speler een bouwstop uitvaardigt, vervolgt men het spel als volgt : De actieve speler krijgt zoveel winstpunten als er wolkenkrabbers staan in het stadskwartier, om het even van wie deze wolkenkrabbers zijn. De andere spelers krijgen de helft van de punten (afgerond naar beneden) die ze anders zouden ontvangen als het stadskwartier gewoon gewaardeerd zou worden (zie fase 1 van actie D). Noot : de speler die de bouwstop uitvaardigt kan niet kiezen hoeveel punten hij krijgt : hij krijgt steeds zoveel punten als er wolkenkrabbers in het betreffende stadsdeel staan, en nooit de helft van het aantal punten dat hij zou krijgen bij een gewone waardering. Na de afrekening van het stadsdeel worden alle gebouwen en boetiek plaatjes uit het spel verwijderd en terug in de doos gelegd. Men plaatst een plaatje bouwstop op het betreffende stadsdeel.de spelers kunnen niets meer doen in het stadsdeel, en beschouwen het vanaf nu als onbestaand. De commissiepionnen springen erover, en er heeft geen enkele veiling meer plaats, noch kan er een wolkenkrabber of boetiek gebouwd worden. Pas op : zelfs al bevond de andere commissiepion zich in dit stadskwartier, dan wordt er geen commissiesteen neergelegd bij het verlaten ervan door de pion. Bevond er zich een commissiesteen, dan wordt deze terug in de startzone gelegd. Fig. 10 : Rood wint de veiling en vaardigt een bouwtop uit. (Hij had ook kunnen bijbouwen maar doet dit uit taktische overwegingen niet). Rood krijgt 4 ZP, geel 5/2 = 2 ZP, en blauw 6/3 = 3 ZP. Fig 11 Veilingen van Central Park. Na het einde van de veilingen van het laatste stadsdeel waarlangs de commissie gepasseerd is (laatste commissiesteen), volgt er een veiling in Central Park. De speler die de commissiepion op de startzone geplaatst heeft, begint deze veiling die echter anders verloopt dan de voorgaande. Door een kaart uit te spelen van een kleur die hij zelf kiest (eventueel aangevuld met bijkomende kaarten van dezelfde kleur, en/of zwarte kaarten), bepaalt hij de kleur van deze veiling. Alle andere spelers die willen deelnemen aan de veiling zijn verplicht deze kleur te volgen eventueel ook aangevuld met zwarte kaarten). Indien de eerste speler geen kaart kan of wil uitspelen, wordt zijn linkerbuurman startspeler, die dan ook de kleur bepaalt. De speler met het hoogste bod na een of meerdere rondes, legt de kaarten van zijn bod open onder de stapels van dezelfde kleur, en fig * zodra er in de zwarte stapel een open kaart opduikt, wordt de stapel geschud en weer verdekt klaargelegd. De stapels gekleurde kaarten worden niet geschud. of vaardigt een bouwstop uit. De speler die de bouwstop uitvaardigt krijgt 1 ZP per gebouw. Alle anderen krijgen de (naar beneden afgeronde) helft van de ZP die ze bij een gewone waardering zouden krijgen. Na een bouwstop worden alle gebouwen en handelszaken uit dit stadsdeel verwijderd, en vervangen door het plaatje bouwstop; met dit stadsdeel wordt in het verdere spelverloop geen rekening meer gehouden. Bij een veiling in Central Park moeten alle spelers dezelfde kleur kaarten uitspelen. Wolkenkrabbers in Central Park brengen slechts bij het speleinde zegepunten op (2 5 ZP). Overigens : In Central Park kunnen in de loop van het spel door elke speler willekeurig veel gebouwen opgericht worden. Voor het overzicht worden ze best kleur per kleur gerangschikt.

10 bouwt in Central Park (op Central Park South Street), maximaal zoveel gebouwen (uit zijn persoonlijke voorraad!) als aangegeven op zijn grootste uitgespeelde kaart. De wolkenkrabbers in Central Park zijn slechts punten waard bij het einde van het spel; tijdens het spel worden deze gebouwen nooit gewaardeerd. Daar staat tegenover dat deze gebouwen nooit afgebroken kunnen worden door een bouwstop. EINDE VAN HET SPEL Het spel eindigt wanneer een van de twee onderstaande situaties zich voordoet : 1. Eén van de laatste twee beschikbare boetiek plaatjes op het spelbord wordt in een stadskwartier geplaatst. Dit verplicht de speler het laatste boetiek plaatje op Central Park te plaatsen. Het spel eindigt direct, de actieve speler voert fase 2 en 3 van de gekozen actie niet meer uit. 2. Na een veiling wordt het tweede bouwstop plaatje geplaatst. Men voert alle acties die daarbij horen uit (waardering en leegmaken van het stadskwartier), daarna eindigt het spel direct. Eventuele resterende veilingen worden niet meer uitgevoerd. In beide gevallen volgt er nu nog een eindwaardering : elk stadskwartier waarop geen bouwstop plaatje ligt, wordt nog een keer gewaardeerd zoals beschreven in de sectie Waardering van stadskwartieren (pag. 6). Om te eindigen waardeert men de gebouwen in Central Park South Street. Men schudt daartoe blind alle boetiek plaatjes die in de loop van het spel op Central Park gelegd werden. Men draait 3 (drie) plaatjes weer om. Zoals bij een waardering van een stadskwartier, is het aantal verschillende boetiekplaatjes van belang. Per gebouw in Central Park bekomt men 2, 3 of 5 zegepunten = 2 ZP = 3 ZP = 5 ZP De speler met meest zegepunten wint het spel. Bij gelijkstand wint van die spelers diegene die nog meest handkaarten heeft. Speciale regels voor een spel met 2 spelers. Bij een spel met 2 spelers blijven alle regels geldig, met volgend onderscheid : men speelt met een derde, imaginaire speler, die wij hier Joris zullen noemen. De spelvoorbereidingen voor een partij met 2 zijn dezelfde als die voor een spel met 3 of 4 spelers. Voor Joris neemt men enkele gebouwen van de 2 overblijvende kleuren, en zet ze naast het bord. Het spelverloop is ook gelijkaardig als bij een spel met 3 of 4 spelers, behalve dan voor de veilingen. Dit is het enige moment waarop Joris tussenkomt in het spel, en wel als volgt : 1. De speler die de commissiepion van Central Park naar de startzone verplaatst heeft begint de veiling hij doet een eerste bod of past direct. 2. Vervolgens komt de tweede speler aan de beurt, ook hij doet een bod of past. 3. De derde bieder is steeds Joris : men draait voor hem één voor één een zwarte kaart om, en legt ze open naast het spelbord, tot er een waarde op een kaart voor de tweede keer verschijnt. De som van de kaartwaardes (tussen 8 en 21 zie afbeelding hiernaast) is het eindbod van Joris voor deze veilingronde, er worden geen kaarten meer bijgelegd. EINDE VAN HET SPEL Het spel eindigt zodra de uitstalzone met handelszaken leeg is, of zodra de tweede bouwstop uitgevaardigd is. Alle gebouwen in alle stadsdelen waarop geen bouwstop ligt worden nog één keer gewaardeerd. 3 boetiekplaatjes opendraaien : elk gebouw in Central Park brengt nog punten op zoals bij de gewone waarderingen. De speler met meest zegepunten is de winnaar. Speciale regels voor 2 spelers. In het spel met 2 speelt nog een derde, imaginaire speler mee : Joris. Alles blijft gelijk, behalve de veilingen: Joris biedt steeds als derde, entelkens zoveel zwarte kaarten tot een getal voor de tweede keer voorkomt. 10

11 4. 1. Indien het bod van Joris kleiner is dan of gelijk aan het bod van de speler die tot dan het hoogste bod had, verlaat Joris de veiling. De beide (echte) spelers zetten de veiling voort volgens de gewone regels. 2. Indien Joris het beste bod heeft, dan kunnen de speler(s) die nog niet gepast hebben, ofwel hoger bieden, ofwel passen. Indien beide spelers passen wint Joris deze veiling. De kaarten van Joris worden na de veiling gesloten onder de zwarte stapel geschoven. In het geval dat Joris de veiling in Central Park wint bouwt hij niets. Wint hij de veiling in een stadskwartier, dan bouwt hij volgens de onderstaande regels : Welke ook de kaarten zijn die uitgespeeld werden, Joris bouwt slechts 1 wolkenkrabber per bouwplaats. Joris kan slechts bouwen op een vrij bouwterrein, zelfs als er al wolkenkrabbers van zijn kleur staan in dat stadskwartier (na vroegere gewonnen veilingen). In tegenstelling tot de echte spelers mag Joris dus meerdere bouwplaatsen bezetten in een stadsdeel. Joris bouwt steeds op het waardevolste terrein, dit is de bouwplaats waar er meest punten verdiend worden bij een gewone waardering. Indien er meerdere terreinen zijn die voldoen aan deze voorwaarde, dan bouwt hij op elk bouwterrein. Voorbeeld : Joris [rood] moet in deze stadsdelen bouwen zoals op de figuren aangegeven. Voorbeeld : Joris (rood) kan in deze stadsdelen op volgende wijzen bouwen: Joris mogelijke combinaties Wint Joris een veiling in een stadsdeel, dan bouwt hij Altijd slechts 1 gebouw per bouwplaats, Altijd op een lege bouwplaats, Altijd op de waardevolste lege bouwplaats. Indien Joris de veiling wint in een stadsdeel waar er geen vrij bouwterrein meer is, vaardigt hij een bouwstop uit. De beide echte spelers krijgen de helft van de winstpunten die ze zouden behalen bij een gewone waardering. Overigens : voor Joris worden er geen zegepunten bijgehouden, noch bij een waardering, noch bij een bouwstop of het einde van het spel. Joris krijgt nooit winstpunten, noch bij de waardering van een stadskwartier, noch bij een bouwstop. Indien het een van de twee spelers is die de veiling wint mag hij bouwen volgens de geldende regels. Als een speler een bouwstop uitvaardigt in een stadsdeel krijgt hij één zegepunt voor elke wolkenkrabber in het stadsdeel, inbegrepen de gebouwen van Joris. Het spel eindigt conform de regels, t.t.z. door het laatste boetiekplaatje weg te nemen, of na het uitvaardigen van de tweede bouwstop. 11

12 Regels voor het spel op het spelbord met 6 bouwterreinen per stadskwartier. Dit spelbord is in het bijzonder bedoeld voor een partij met 4 spelers. Het kan ook gebruikt worden met 3 of zelfs 2 spelers, maar dan is er minder interactie en afwisseling in het spel. Alle voorgaande regels blijven dezelfde, met uitzondering van de spelvoorbereiding. De zeven boetiekplaatjes die de spelers op het bord mogen plaatsen, worden telkens op het zesde bouwterrein van elk stadsdeel geplaatst. Tijdens het spel kan men uiteraard volgens de standaardregels een tweede boetiekplaatje leggen op dit bouwterrein. Het spelbord op de ommezijde, is bijzonder goed geschikt voor een spel met vier. De auteur en de uitgever danken de vele testspelers voor hun groot engagement en hun talrijke tips, in het bijzonder Christine & Peter Dürdoth, Ilka Dürkop, Uta Gruber Balehr, Walburga Freudenstein, Dieter Habelitz, Markus Huber, Miriam & Peter Linner, Steffi Manz, Bernhard Manz, Karin & Albrecht Manz, Elisabeth Schiffer, Dominik Wagner, Britta & Volker Wassmuth, en ook de Rosenheimer Spielegruppe. Heeft u kritiek, vragen of opmerkingen over dit spel, contacteer ons! Alea Postfach Bernau am Chiemsee Tel Fax e mail : info@aleaspiele.de Distribution CH : Carlit + Ravensburger Grundstr. 9 CH 5436 Würen Bezoek ook onze website : Wilko Manz 2004 Ravensburger Spieleverlag/alea Nederlandse vertaling : Jos Lavens spellenclub Incognito juni