Hoofdstuk 26 Landenselectie

Transcriptie

1 Hoofdstuk 26 Landenselectie Open vragen 26.1 Economische kerngegevens van Argentinië ( ) Groei BBP (%) 8,5 7,3 5,5 Inflatie (%) 10,9 10,4 13,0 Overheidssaldo (% BBP) 1,8 1,3 1,0 Lopende rekening (% BBP) 3,8 3,4 2,8 Wisselkoers van de euro in peso s 3,09 4,42 4,23 Bron: ABN AMRO, Economisch Perspectief, diverse jaargangen In 2002 trad in Argentinië een betalingscrisis op. Het land was niet langer in staat om de rente- en aflossingsverplichtingen op de buitenlandse schuld na te komen. Na de betalingscrisis trad een economisch herstel op. a Welke gevolgen heeft een betalingscrisis voor de economische groei, de inflatie en de wisselkoers? Motiveer uw antwoord. b Welke invloed heeft een betalingscrisis in Argentinië op een buurland als Brazilië? c In 2007 en 2008 is de inflatie in Argentinië bijzonder hoog. Waarom maakt een hoge inflatie een land onaantrekkelijk als exportmarkt of als vestigingsplaats? 26.2 In 2001 reageerde de Russische minister van Binnenlandse Zaken op het verwijt dat 70% van de Russische ambtenaren corrupt zou zijn door te zeggen dat corruptie niet verward moest worden met het aannemen van steekpenningen. Er zou volgens hem alleen sprake zijn van corruptie als de georganiseerde misdaad er bij betrokken is. In 2007 stond Rusland op een 143ste plaats op de internationale corruptieranglijst (zie de volgende tabel). Open vragen en vraagstukken Algemene economie en bedrijfsomgeving 1

2 Tabel De meest en minst corrupte landen in 2007 (0 = zeer corrupt; 10 = niet corrupt) Minst corrupt Score Meest corrupt Score 1 Denemarken 9,4 171 Laos 2,0 Finland 9,4 172 Afghanistan 1,9 Nieuw-Zeeland 9,4 Tsjaad 1,9 4 Singapore 9,3 Soedan 1,9 Zweden 9,3 175 Tonga 1,7 6 IJsland 9,2 Oezbekistan 1,7 7 Nederland 9,0 177 Haïti 1,6 Zwitserland 9,0 178 Irak 1,5 9 Canada 8,7 179 Mynamar 1,4 Noorwegen 8,7 Somalië 1,4 Bron: Transparency International, Global Corruption Report, 2007 a Hoe ontstaat corruptie? b Welk verband bestaat er tussen de cultuur in een land enerzijds en corruptie anderzijds? c Welke invloed heeft corruptie op de aantrekkelijkheid van een land als potentiële vestigingsplaats? Vraagstukken V26.1 Een onderneming produceert tandpasta voor de Europese en Amerikaanse markt. Het succes van het bedrijf is gebaseerd op de kwaliteit van het product in combinatie met een sterke merknaamreputatie. De marketing van het bedrijf is erop gericht om de kracht van het internationale merk te combineren aan een lokale aanpak. Zo heeft het bedrijf in het verleden veel succes gehad met de toevoeging van lokale ingrediënten aan haar tandverzorgingsproducten. De onderneming overweegt om in 2007 de Aziatische markt te betreden. China en India lijken, vanwege de enorme omvang van de bevolking, gunstige afzetgebieden te zijn voor een exporteur van tandpasta. Om een eerste indruk te krijgen van de aantrekkelijkheid van beide landen als afzetmarkt, heeft de marketingafdeling enkele basisgegevens van China en India naast elkaar gezet. Open vragen en vraagstukken Algemene economie en bedrijfsomgeving 2

3 Basisgegevens van China en India China India Oppervlakte (km 2 ) 9,6 mln 9,6 mln 3,3 mln 3,3 ml 1.2 Bevolking Omvang bevolking (mln) Bevolkingsgroei (procentuele mutatie) Urbanisatiegraad (%) Analfabetisme (%; 15 jaar en ouder) Economie BNP/hoofd (USD) Groei BBP (%) Inflatie (%) BBP per sector (%) a b c Landbouw Nijverheid Dienstverlening Bruto-investeringen (% BBP) Buitenlandse betrekkingen Export van goederen en diensten (% BBP) Import van goederen en diensten (% BBP) Netto instroom van directe investeringen (USD mld) Bron: Wereldbank, World development Indicators database, Oktober 2007; UNDP, Human Development Report 2006 a Analyseer de gegevens in de tabel. Geef per indicator de betekenis aan voor de landenselectie. b Welke van beide landen biedt volgens u, op basis van de beschikbare gegevens, de beste afzetmogelijkheden? Casus C26.1 Een grote producent van voedings- en genotmiddelen heeft een sterke positie in het topsegment van de ijsmarkt. Het bedrijf produceert verpakt ijs onder een sterke merknaam. Op de West-Europese thuismarkt neemt het bedrijf een dominante positie in. Al vijftien jaar exporteert de onderneming met groot succes naar de Noord- Amerikaanse markt (de Verenigde Staten en Canada). Het succes op de Noord-Amerikaanse markt smaakt naar meer. Een belangrijke strategische doelstelling van de onderneming is voortgezette internationalisering in de richting van de emerging markets. Vanwege het relatief hoge welvaartsniveau in Latijns-Amerika wil de onderneming in eerste instantie proberen een positie te Open vragen en vraagstukken Algemene economie en bedrijfsomgeving 3

4 verwerven in deze regio. Het management heeft drie landen op het oog, namelijk Argentinië, Brazilië en Chili. Het management gaat er vanuit dat de Latijns-Amerikaanse markt in eerste instantie wordt bediend vanuit de productievestigingen in Nederland. Als uit de landenanalyse blijkt dat een directe investering aantrekkelijker is, wil het management dit in overweging nemen. De vestiging in Latijns Amerika zou dan ook ijs voor de Noord- Amerikaanse markt kunnen produceren De belangrijkste concurrent in het topsegment van de markt is een Zwitserse onderneming die zowel productievestigingen in Europa als in de Verenigde Staten heeft. Voer een landenselectie uit voor een producent van ijs in het topsegment voor de landen Argentinië, Brazilië en Chili (gebruik hierbij de bijgevoegde checklist). Vragenlijst voor de analyse van een buitenlandse markt Macro-omgeving 2 Politieke omgeving Wat is de staatsvorm? Hoe ziet de politieke structuur eruit (belangrijkste politieke partijen en hun macht)? Hoe groot is de politieke en sociale stabiliteit in het land (etnische en religieuze conflicten, stakingen)? Wat is de kwaliteit van de overheid (corruptie, bevoordeling van lokale producenten)? Hoe zijn de internationale betrekkingen? Van welke internationale organisaties is het land lid en hoe is de relatie met deze organisaties (WTO, IMF)? Welk handelsbeleid voert de overheid (hoe staat de overheid tegenover import en buitenlandse investeringen)? Maakt het land deel uit van een regionaal handelsblok? Liggen de producten en/of investeringen politiek gevoelig? Bestaan er beperkingen voor buitenlandse bedrijven? Zo ja, welke? 3 Demografische omgeving Welke invloed hebben de groei en de samenstelling van de bevolking (leeftijd, geslacht, etniciteit) op de vraag naar het product? Hoe groot is de bevolking en de bevolkingsgroei? Hoe ziet de samenstelling van de bevolking eruit (leeftijd, geslacht, etniciteit)? Hoe hoog is de urbanisatiegraad? Wat is het opleidingsniveau van de bevolking (alfabetiseringsgraad, samenstelling van de bevolking naar opleidingsniveau)? 4 Culturele omgeving Welke invloed hebben waarden en normen in de samenleving op de vraag naar het product? Wat zijn de belangrijkste waarden en normen in de maatschappij en in het economisch verkeer (handelsethiek, betalingsmoraal, houding ten opzichte van buitenlandse producten en buitenlandse ondernemingen)? Welke religies hangt de bevolking aan? Welke taal (of talen) wordt er gesproken? Wat is de sociale status van de doelgroep gerelateerd aan de rest van de maatschappij? Hoe gaan mensen met elkaar om in het algemeen en in het economisch verkeer (wijze van communiceren, belang van tradities, hiërarchische verhoudingen)? What s done and what s not done (verbaal en non-verbaal gedrag)? Open vragen en vraagstukken Algemene economie en bedrijfsomgeving 4

5 5 Juridische omgeving Houdt de overheid zich aan internationale verdragen (op het gebied van handel en investeringen)? Wat is de kwaliteit van het rechtssysteem (kwaliteit van wet- en regelgeving, onafhankelijkheid rechterlijke macht, handhaving van wet- en regelgeving)? Hoe kan intellectueel eigendom (patenten, merken) worden beschermd? Welke wettelijke regelingen hebben betrekking op de producten (producteisen, productaansprakelijkheid etc.) 6 Economische omgeving Hoe ziet het economisch systeem eruit? Hoe groot is de overheidsinvloed op de economie? Hoeveel bedraagt het bruto nationaal product, het inkomen per hoofd van de bevolking en de inkomensverdeling? Wat is de invloed van deze variabelen op de vraag naar het product? Hoe ziet de macro-economische ontwikkeling eruit (economische groei, inflatie, werkloosheid, rente)? Wat zijn de belangrijkste sectoren in de economie? Hoe is de economische positie van de doelgroep in vergelijking tot de rest van de maatschappij? Hoe is de situatie van de betalingsbalans van het land (lopende rekening en financiële rekening)? Hoe groot is de kans dat er in de nabije toekomst betalingsproblemen mogen worden verwacht? Is de nationale munt convertibel? Hoe stabiel is de wisselkoers? Bedrijfstak- of concurrentieomgeving Hoe hoog is het gemiddelde rendement in de bedrijfstak? Hoe sterk groeit de vraag? In welke fase van de productlevenscyclus bevindt het product zich in de buitenlandse markt? Hoe ontwikkelt de bezettingsgraad zich? Is er overcapaciteit in de bedrijfstak? Wat zijn de belangrijkste concurrenten in de buitenlandse markt? Wat zijn hun sterke en zwakke punten? Wat zijn de belangrijkste toetredingsbelemmeringen tot de bedrijfstak? Waaruit bestaat de kern van de concurrerende strategieën in de buitenlandse markt? Wordt er vooral op prijs of op kwaliteit (productdifferentiatie) geconcurreerd? Hoe groot is de marktmacht van toeleveranciers en afnemers in de bedrijfstak? Marktomgeving Hoe groot is de markt voor het product? Hoe kan de markt gesegmenteerd worden? Hoe snel groeit de markt? Welke productkenmerken zijn voor de doelmarkt belangrijk (kwaliteit, verpakking, merk enzovoort)? Op welke wijze worden op dit moment vergelijkbare producten gedistribueerd? Past deze distributiewijze bij de positionering van het product? Welke mogelijkheden zijn er voor promotie van het product (gebruik van media, beurzen)? Wat is de gebruikelijke factureringsvaluta in het internationale economische verkeer? Is deze valuta stabiel? Welk prijs- en margebeleid wordt er in het algemeen gevoerd? Is deze marge voldoende? Bestaan er geografische en/of klimatologische omstandigheden die het transport en het houden van voorraad beïnvloeden? Open vragen en vraagstukken Algemene economie en bedrijfsomgeving 5