Ontwikkelingsdiagnostiek. en SOLK. Miriam Verstegen Sandra te Winkel

Transcriptie

1 Ontwikkelingsdiagnostiek en SOLK Miriam Verstegen Sandra te Winkel

2 Disclosure (potentiële) Belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven1 Sponsoring of onderzoeksgeld2 geen geen geen Honorarium of andere (financiële) vergoeding3 Aandeelhouder4 Andere relaties

3 Klaar voor de start? Open de app socrative student Ga naar kamer VZ4WUMV8Q

4 Ontwikkelings- diagnostiek Miriam Verstegen

5 Inhoud Ontwikkelingsdiagnostiek Wanneer? Hoe? Bevindingen en adviezen

6 Wanneer ontwikkelingsdiagnostiek? Twijfels over de ontwikkeling (meerdere vlakken) Onvoldoende vooruitgang tijdens therapie Vanaf 9 maanden Objectief Vergelijken met leeftijdsgenootjes

7 Intake revalidatiearts Hulpvragen? Voorgeschiedenis? Mijlpalen? Familieanamnese? Huidige ontwikkelingsniveau? Visus? Gehoor? ICF-CY

8 Lichamelijk onderzoek revalidatiearts Neurologisch / houding- en bewegingsapparaat: Algemene indruk, dysmorfieën? Hersenzenuwen, kracht (functioneel), range of motion, tonus / spasticiteit, sensibiliteit, reflexen, coördinatie, vaardigheden Voetstand, wervelkolom, beenlengteverschil? Plannen en organiseren

9 Verschillende observatieproducten Kijkdoos In-zicht (complexiteit) Kom-Pas (schoolvrage n) Scanner Leeftijd 0-5 jaar 5-12 jaar 3-12 jaar > 12 jaar Intake revalidatiearts Ja Ja Ja Ja Fysiotherapie 1 x 1,5 uur 6 x 30 min 2 x 1 uur 6 x 30 min Ergotherapie 1 x 1 uur 6 x 30 min 2 x 1 uur 6 x 30 min Logopedie 1 x 1 uur 6 x 30 min 2 x 1 uur 6 x 30 min Psycholoog Maatschappelijk werk 1 x 30 min en 1x 1,5 uur Inzet variabel Inzet variabel Inzet variabel kennismaking kennismaking nee kennismaking Bespreking bevindingen Nagesprek Teambespreking met ouders Nagesprek Teambespreking met ouders

10 Ontwikkelingsdiagnostiek Verschillende vragenlijsten en testen Doel Leeftijd Diagnosegroep

11 Diagnostiek fysiotherapeut Motoriek BSID-II en Bayley-III-NL leeftijd 1-42 maanden grof en fijn motorisch, cognitie, gedrag, taal M-ABC: Movement ABC-2: Leeftijd: 3-16 jaar Doel: motorisch functioneren in kaart brengen

12 Diagnostiek fysiotherapeut Mobiliteit Beighton Doel: testen mate van hypermobiliteit Validiteit : goed Tonus Kracht Conditie

13 Diagnostiek ergotherapeut Fijn motorische vaardigheden (inclusief schrijven) Beery VMI Leeftijd: 2-18 jaar Doel: integratie visuele perceptie en handmotoriek

14 Diagnostiek ergotherapeut Fijn motorische vaardigheden (inclusief schrijven) Korte observatie ergotherapie kleuters Leeftijd: 5-6 jaar Doel: beoordeling fijn motorische vaardigheden, toe aan schrijven? SOS-2 Leeftijd: 7-12 jaar Doel: systematische opsporing schrijfproblemen

15 Diagnostiek ergotherapeut Sensorische informatieverwerking Sensory profile (vragenlijst) Leeftijd 3-10 jaar oudervragenlijst, 11+ zelf Doel: meten sensorische informatieverwerking Tonus / kracht/ mobiliteit Planning en organiseren Mate van zelfstandigheid middels Groeiwijzer (

16 Diagnostiek logopedie

17 Diagnostiek logopedist Taalonderzoek Nederlandse non speech test Leeftijd: taalleeftijd maanden Doel: communicatievoorwaarden, beginnende (non) verbale communicatie. Schlichting test Leeftijd: 2-7 jaar Doel: taalproductie en/of taalbegrip

18 Diagnostiek logopedist CELF Leeftijd : 5-18 jaar Doel: algemene taalvaardigheid (begrip, expressie) communicatieve ontwikkeling CELF preschool Leeftijd: 3 t/m 6 jaar Doel: algemene taalvaardigheid (begrip, expressie)

19 Diagnostiek logopedist Spraakonderzoek Metaphon Leeftijd 3;6-6;0 jaar Doel: Onderzoek en behandeling van fonologische stoornissen. Eet- en drinkobservatie Gehoor Screeningsaudiogram (bv verdenking NAH)

20 Diagnostiek psycholoog Algemeen niveau BSID II of Bayley-III-NL Wechsler schalen: Leeftijd: WPSSI: : 2;6 7;11 jaar, WISC: 6;16,11 jaar Doel: bepalen cognitief niveau

21 Diagnostiek psycholoog Aandacht en concentratie TEA-Ch 6-15;11 jaar Bourdon-Vos test 6-18 jaar D2 Vanaf 9 jaar

22 Diagnostiek psycholoog Executief functioneren BADS C 8-16 jaar D-KEFS (trail making test, color word interference test, towertest) Vanaf 8 jaar BRIEF vragenlijst Vanaf 5 jaar

23 Diagnostiek psycholoog Geheugen 15 woordentest 7-65 jaar Rey Visual Design Learning Test 6-13 jaar Cijferreeksen WISC

24 Diagnostiek psycholoog Gedragsdiagnostiek/ sociaal emotionele ontwikkeling Gedragsobservaties Vragenlijsten CBCL 1,5-5 jaar ; 6-18 jaar TRF

25 Rol maatschappelijk werk Beeld vormen van het gezinssysteem. Wat zijn mogelijkheden met betrekking tot ondersteuning van het kind.

26 Gegevens samenvoegen Hoe is de ontwikkeling op alle vlakken? Opvallendheden?

27 Niet schoolgaand kind Ontwikkelingsstimulering nodig? Individuele ontwikkelingsstimulering Ontwikkelingsstimulering in een groep: Therapeutische peutergroep, ouder kindgroep, kinderdagcentrum, medisch kinderdagverblijf Oorzaak?

28 Schoolgaand kind Ontwikkelingsstimulering nodig? Advies aan school? Therapie? enkelvoudig? multidisciplinair? Oorzaak? DCD diagnostiek: revalidatiecentrum overige diagnostiek: verwijzing

29 Developmental Coordination Disorder- DSM V A. M-ABC-II 16 e percentiel of 1 van de 3 componentscores 5 e percentiel B. Beïnvloed schoolse prestaties of algemene dagelijkse activiteiten C. Ontstaan tijdens de vroege ontwikkeling D. IQ > 70, niet gevolg van een medische conditie

30 Developmental Coordination Disorder Richtlijn zal van start gaan! Aandachtspunten bij de keuze van een sport: Succeservaringen (competitie-element? Teamsport of individueel?)

31 Algehele ontwikkelingsachterstand Stimuleren ontwikkeling in eigen omgeving Leren op eigen tempo Afhankelijk van hulpvragen extra therapie

32 Behandeling van SOLK, hoe krijgen we ze in beweging? Sandra te Winkel-Witlox

33 Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten - Lichamelijke klachten - die langer dan 3 maanden duren - geen somatische aandoening die de klacht voldoende verklaart

34 Jongeren met SOLK Onderscheid tussen wat medisch verklaarbaar is en medisch onverklaarbaar is blijft lastig! Het systeem speelt een enorm belangrijke rol! Jongeren zijn vaak moeilijk te bewegen tot therapie, als ze niet zien wat het hen in het dagelijks leven gaat opleveren.

35 Standaard kind met SOLK in JGZ Boven de 12 jaar? Vaak hoofdpijn en buikpijn? Vaak uit gezin met laag SES? Hebben ouders meer een probleem dan het kind? Is door school gestuurd/ ingepland? Komt vanwege verzuim?

36 Aanpak jongere met SOLK 1. Voorinfo opvragen en dan nogmaals goed uitleggen dat het niet medisch verklaard is. 2. Leefregels, structuur en slaaphygiëne uitleggen 3. Uitleg mentale en fysieke vermoeidheid 4. In overleg met school langzaam opbouwen en volhouden (tijdscontingent opbouwen) 5. Zo nodig extra hulpverlening inzetten (begeleiding vanuit school, wijkteam) 6. Bij te weinig resultaat verwijzen

37 Mentale vs fysieke vermoeidheid Mentale conditie en fysieke conditie gaan vaak hand in hand. Als je moe bent in je hoofd helpt het echt om te gaan bewegen!

38 Waar verwijs is anders naar toe? Cognitieve overvraging? Intelligentieonderzoek via SWV of via psycholoog 1 e lijn Fysieke opbouw met grenshantering via psychosomatisch fysiotherapeut Veel gedragsproblemen: psychiatrie Second opinion houdings- en bewegingsapparaat of Multidisciplinaire blik : revalidatie

39 Waarom SOLK in de revalidatie? Omdat het gaat om afwijkingen ten opzicht van leeftijdgenoten in het houdings- en bewegingsapparaat. Omdat het participeren daarbij in het gedrang is. Omdat multidisciplinair werken met fysieke therapie en psycho - therapie noodzakelijk is. Omdat de psychiatrie alleen vaak vast loopt op de cognities van deze jongeren en hun ouders ten aanzien van het medisch functioneren van het houdings- en bewegingsapparaat.

40 Revalidatiebehandeling SOLK Doelstelling Doel van de revalidatie is verbeteren, zo mogelijk normaliseren, van leeftijd conforme participatie in de breedste zin van het woord (school, sociale contacten, sporten, bijbaantje, uitgaan).

41 Wat kan er gebeuren in de revalidatie? Eerste onderzoek (poli RA/PA) met advies (en/of controle). Soms uitleg SOLK en daarna advies therapie in de buurt (vaak psycholoog en fysio) en controle bij ons. Óf poliklinische revalidatie in Apeldoorn. Óf daarna dagdeelobservatie door therapeuten Arnhem (fysiotherapeut, ergotherapeut, psycholoog, MW) en daarna evt klinische opname in Arnhem.

42 Ons poliklinisch programma 1 op1 behandeling fysiotherapie, ergotherapie, psycholoog en maatschappelijk werk ouders. 4 weken observatie, 6 weken behandeling, vaak nog 6 weken behandeling gericht op terugkeer in participatie (sport, school, vrienden) Multidisciplinaire teambesprekingen met ouders, jongere en school tussendoor. Invloed van gedachten en emoties op gedrag staan centraal. Gericht op de hulpvraag

43 Ons klinisch programma 1 op1 behandeling fysiotherapie, ergotherapie, psycholoog en maatschappelijk werk. Per 2 weken gesprek ouders met maatschappelijk werk Waardevolle observaties en coaching door verpleging! Groepstherapie: fitness, zwemmen, judo, survival Samenwerking VSO Mariendael, opbouw tot 5 u/dag school Begeleiding bij weer oppakken van sport en hobbies Lotgenotencontact geeft erkenning en motivatie! Meestal 8 weken terugkom-ochtend (nazorgmodule) na ontslag

44 Wanneer klinisch? Bij langdurig schoolverzuim én klachten bestaan vaak zeer lang, hele gedragspatroon moet veranderen Ouders komen er dan zelf niet doorheen, moeten ook een veranderproces doormaken Complexe psychologische factoren worden vaak pas tijdens opname duidelijk Groepscontact is een positieve factor! Erkenning en begrip van leeftijdgenoten!

45 Analyse Per kind wordt gekeken waar behandeldoelen liggen! International Classification of Functioning, Disability and Health functie en structuur ziekte activiteiten participatie persoonsfactoren omgevingsfactoren

46 Fysieke factoren Conditie Cognities over conditie (als mijn hartslag omhoog gaat, gebeurt er iets engs, dus ik stop dan ) Leren ontspannen en aanspannen op het juiste moment Zien dat anderen met klachten wel die grens over kunnen/ gaan doet wonderen! presentatie SOLK pagina 46

47 Persoonsfactoren Perfectionisme, de lat wordt te hoog gelegd moeite met het identificeren en beschrijven van gevoelens lichamelijke sensaties, die deel uitmaken van emoties, worden versterkt waargenomen vaak weinig fantasie/verbeelding

48 Omgevingsfactoren Kenmerkende karakteristieken binnen een gezin gezinsleden zijn zeer sterk op elkaar betrokken onvoldoende afgrenzing tussen ouders en kind kinderen dragen een zekere verantwoordelijkheid voor het welzijn van een of beide ouders (parentificatie) ziekte van het kind vormt een bliksemafleider voor conflicten in het gezin

49 Het denkkader: het bio-psycho-sociaal model

50 Chronische pijn versus acute pijn presentatie SOLK pagina 50

51 snelkoppelingen presentatie SOLK pagina 51

52 Wat te doen als je aan revalidatie denkt? - Verwijs de jongere (iom huisarts) naar kinderrevalidatie Klimmendaal (bij twijfel: laagdrempelig overleg!) - Jongere en ouders komen voor eerste onderzoek bij RA/ ass, gesprek en lich oz (1 uur) - Daarna bekijken wij met kind en ouders welk traject we in gaan. Motivatie van de jongere en ouders om te willen werken aan verandering van de situatie speelt een doorslaggevende rol!

53 Bedankt voor de aandacht Vragen? of