Maria Gerardina Josephina (Mieke) van Hest ( )

Transcriptie

1 Maria Gerardina Josephina (Mieke) van Hest ( ) Mieke van Hest, de toekomstige eega van Josephus (Sjef) Naaijkens De geboorte van Mieke 30 maart Op dinsdag 30 maart worden in de Molenstraat (wijk Korvel) te Tilburg Johannes Dionisius (Jaonus) van Hest en Adriana (Jaona) Basters verblijd met de geboorte van hun dochter Mieke. Om half twaalf des namiddags ten huize van Johannes Dionisius van Hest wijk Korvel in de Molenstraat is Maria Gerardina Josephina ter wereld gekomen.

2 Geboorteakte Mieke van Hest. Bronvermelding Geboorteregister 1880, archiefnummer 16, aktenummer 314 Gemeente: Tilburg Periode: 1880 De ouders van Mieke Johannes Dionisius van Hest is geboren te Tilburg op 9 oktober 1849 en overleden te Tilburg op 19 februari Adriana Basters is geboren te Tilburg op 9 april 1854 en overleden te Tilburg op 23 augustus Het huwelijk vindt plaats te Tilburg op donderdag 17 mei Ouders van Mieke van Hest (fragment uit bevolkingsregister).

3 Beroep van Johannes Dionisius van Hest en woonlocatie B 65 (fragment uit bevolkingsrtegister). Inschrijving Mieke van Hest (fragment uit bevolkingsregister). Mieke is het tweede kind in het gezin van Hest. Haar zus Henrica (21 februari 1878) is twee jaren eerder ter wereld gekomen. Bronvermelding Inv. nr Deel 4 wijk B Korvel - Laar, archiefnummer 0918, Bevolkingsregister Tilburg, inventarisnummer 1415, pagina 68 Gemeente: Tilburg Periode: De geboorteaangifte 31 maart Op woensdag 31 maart 1880, een dag na de geboorte, wordt door Johannes Dionisius van Hest, oud 30 jaren, beroep wever, in het bijzijn van twee getuigen op het gemeentehuis in Tilburg van de geboorte aangifte gedaan. Getuigen bij de geboorteaangifte Johannes Cornelis Robben. Oud 37 jaren. Beroep wever. En Johannes van Rijen. Oud 37 jaren. Beroep wever. Beiden wonen te Tilburg.

4 Johannes Cornelis Robben. Geboren te Tilburg op 8 september 1844, overleden te Tilburg op 29 december 1919) woont in 1880 met zijn vrouw op de locatie B 66. Dit is in 1910 Akkerstraat 31. Hij is de buurman van het gezin van Hest. In het bevolkingsregister Tilburg Inv. nr Deel 9 Capucijnenstraat - van Doorenstraat 63 lezen we dat het beroep van zijn vrouw kerkveegster is. What s in a name? wordt wel eens gezegd Johannes van Rijen. Geboren te Tilburg op 15 maart 1843, overleden te Tilburg op 19 april 1897) is de andere buurman van het gezin van Hest. Hij woont op de locatie B 64. In 1910 is dit Akkerstraat 27. Bidprentje Johannes van Rijen. (Bron: R.A.T. collectie bidprentjes) Na dit gebeuren zullen de drie heren heus wel een borreltje op de goede afloop gedronken hebben. Cafeetjes genoeg op Korvel

5 De naam Molenstraat Mieke, geboren in de Molenstraat, wijk Korvel. Met Molenstraat is in 1880 de Akkerstraat bedoeld. Enige uitleg is nodig. Meestal denken we in Tilburg bij Molenstraat aan de wijk Veldhoven. Onderstaande tekst geeft meer duidelijkheid. Die Molenstraet Meerdere straten die naar de Corvelsche Moelen leidden, kunnen Molenstraet of Molenstraetke genoemd worden. In aanmerking komen: - Paterstraat - Capucijnenstraat - Meelstraat - Hesperenstraat - Diepenstraat De Molenstraet in de eerste vermelding doet de Paterstraat of Meelstraat vermoeden. In de tweede vermelding is zonder twijfel sprake van de Akkerstraat, die vroeger van de Paterstraat naar de Berkdijk loopt. (Bron: Trommelen, J.R.O & Trommelen, M.P.A. Tilburgse toponiemen in de 16 e eeuw, Tilburg, 1994, p ) Het noordelijke gedeelte van de tegenwoordige St. Annastraat heet in 1881 Akkerstraat. De tegenwoordige Akkerstraat komt eerder zonder benaming voor op de kadestrale kaart als een landweg vanaf de Bredaseweg naar de Korvelschen Molen. Ook op de kaart van Diederik Zijnen uit 1760 komt deze landweg voor. In 1900 vindt een raadsbesluit plaats en krijgt de landweg de naam Akkerstraat. (Bron: Ronald Peeters, De straten van Tilburg, Tilburg, 1987, blz. 2)

6 Kaart Korvel met de Korvelsche molen (1835). Korvelsche molen (Ansichtkaart 1910). (Bron: R.A.T. Fotonummer )

7 Op de voorgrond het klooster/missiehuis op de Bredaseweg met rechts daar achter de Korvelsche molen (Ansichtkaart 1910). (Bron: R.A.T. Fotonummer ) De molen op Korvel. Tekening in 1975 gemaakt door Harrij Corvers ( ) (Bron: R.A.T. Fotonummer )

8 Fragment van de kaart van Diederik Zijnen uit 1760 ingekleurd door Ronald Peters. De Corvelsche Mole staat in het vrije veld. (Bron: Ad Vorselaars en Jan Schreirs: Molens, maalderijen en meelfabrieken in Tilburg, Tilburg, 2007, p. 22) Een luchtfoto uit het jaar Bovenaan links is de Korvelse molen zichtbaar. Deze is in 1929 afgebroken.

9 Kaart Corvel met de molen van Korvel (1794). Locatie t Molenzicht op Korvel 11 maart Negentien dagen voor de geboorte van Mieke laat notaris Daamen uit Tilburg in de Tilburgsche Courant (11 maart 1880) onderstaande advertentie plaatsen. Voor de heer Sprangers zullen aan en voor t Molenzicht aan den Korvelschen weg 17 lindeboomen en een kanadaboom verkocht worden. Op maandag 15 maart 1880 heeft zitting plaats ter herberge van F. Daniëls, aan t Goirke. Het perceel waarop de bomen staan draagt de naam Molenzicht en is eigendom van de heer J. Sprangers. Zijn naam ontleent het perceel aan de omstandigheid dat men hier en daar een kijk heeft op de noordelijk gelegen Korvelse molen. Op de hoek van de Hesperenstraat en Korvelseweg heeft lang een café gestaan dat de naam Molenzicht voert. (Bron: Pierre van Beek: Capucijnen, volksconcerten en Liedertafel) In het adresboek van Tilburg 1879 staat vermeld: Sprangers, J., koffiehuishouder, korvel B 167. Wellicht hebben de bomen gestaan op het huidige perceel van het capucijnenklooster en hebben ze voor de bouw van dit complex plaats moeten maken.

10 Johannes Sprangers sr. Heeft een tijd lang de molen gepacht. Johannes Sprangers jr. is als molenaarsknecht bij zijn vader in dienst geweest. Sprangers sr. vertrekt naar Oisterwijk en gaat de Kerkhovense molen bemalen. Johannes jr. blijft in Tilburg achter. Hij is gehuwd met de dochter van Jan Mutsaerts, eigenaar van café Molenzicht aan de Korvelseweg. Na een tijdje bij zijn schoonouders in café Molenzicht gewoond te hebben heeft het gezin tijdelijk onderdak gevonden in het molenhuis van de Korvelse molen. Vanaf 1871 is hij kastelein van café Molenzicht. (Bron: Ad Vorselaars en Jan Schreirs: Molens, maalderijen en meelfabrieken in Tilburg, Tilburg, 2007, p. 25) Bron: Tilburgsche Courant (11 maart 1880).

11 De Capucijnen komen in 1882 naar Tilburg. Pastoor H. van Dooren van Korvel heeft er graag een hulpkerk in zijn parochie bij. Percelen grond worden gekocht van o.a. de heer J. Sprangers. In 1879 wordt met de bouw van het klooster begonnen. De eerste steen wordt gelegd in februari In 1882 worden de ziekenkapel en het klooster ingezegend. (Bron: Ronald Peeters, De straten van Tilburg, Tilburg, 1987, p. 29) Café Verschuren. Voorheen de locatie van Café Molenzicht. Hoek Korvelseweg/Hesperenstraat (Foto 1974). Korvelseweg klooster Capucijnen (Ansichtkaart 1900). Korvelseweg klooster Capucijnen (Ansichtkaart 1913).

12 Vernummeringen Akkerstraat ( ) De gemeente Tilburg heeft in de loop der jaren enkele vernummeringen toegepast. Op de afbeelding met vernummeringen hieronder zien we dat de locatie B 65 van 1890 in het jaar 1900 gewijzigd wordt in B 58. In 1910 weer in Akkerstraat 29. Akkerstraat v.r.n.l.: 29 t/m 35 (Foto jaren 60). (Bron: R.A.T. Fotonummer ) Het huis links van het poortje is Akkerstraat 29. De locatie van het geboortehuis van Mieke.

13 Akkerstraat 29 anno In onderstaand bevolkingregister (Volkstelling 1889/1990) constateren we dat het gezin van Hest woont op B 158. Dit is Akkerstraat 42. Men is dus vóór 1889 verhuisd naar de overkant. Van Akkerstraat 29 naar Akkerstraat 42. Inschrijving ouders van Mieke. Beroep van de vader van Mieke en woonlocatie. Bronvermelding Inv. nr Deel 4 wijk B Korvel - Laar, archiefnummer 0918, Bevolkingsregister Tilburg, inventarisnummer 1447, pagina 159 Gemeente: Tilburg Periode:

14 Akkerstraat (1901). Akkerstraat 29 en 42 (1907).

15 Akkerstraat 29 en 42 ( ). Mieke heeft na de verhuizing op nummer 42 gewoond. Dit is het pand links van het poortje dat nog nauwelijks zichtbaar. (datering niet bekend)

16 Witte huis: Akkerstraat 42 (Foto 2014). Wellicht heeft het wit bepleisterde huis (nummer 42) vroeger veel gelijkenis vertoond met het huis van de buren op nummer 40. Akkerstraat 40 (Foto 2014).

17 Intermezzo met betrekking tot Akkerstraat 42 Ongeveer in het jaar 1984 is het huis verkocht door Gerardus Antonius Adrianus van Rijsewijk aan de bewoners die er in 2014 wonen. Hij is er op 31 januari 1929 met zijn vrouw (Catharina Cornelia Maria Janssen geboren te Tilburg op 27 mei 1901), zijn moeder, een broer en zus komen wonen. Vijf personen in een niet al te groot huis. Gezinskaart Gerardus Ant. Adr. Van Rijsewijk. Bronvermelding Inv. nr. G Gezinskaarten - deel 31 - bladen 1-250, archiefnummer 0918, Bevolkingsregister Tilburg , inventarisnummer 0031, pagina 33 Gemeente: Tilburg Periode: Bron: Nieuwe Tilburgsche Courant (21 juni 1944). Het beroep van Gerardus is wollenstoffenwever. In de Nieuwe Tilburgsche Courant van 21 juni 1944 staat een bericht. Te lezen is dat hij 25 jaren geleden, in het jaar 1919, bij De Regenboog in dienst is getreden.

18 Mieke verlaat de ouderlijke woning en krijgt een werkkring 29 september Zoals we in de laatste kolom van onderstaand document kunnen lezen verlaat Mieke op 29 september 1898 de ouderlijke woning. Ze is dan achttien jaren oud. Uitschrijving Mieke van Hest. Bronvermelding Inv. nr Deel 4 wijk B Korvel - Laar, archiefnummer 0918, Bevolkingsregister Tilburg, inventarisnummer 1447, pagina 159 Gemeente: Tilburg Periode: Mieke gaat wonen op de locatie N 392. Dit adres is in 1900: N 540 en in 1910: Heuvel 44. Ze staat als dienstbode bij bakker Knegtel ingeschreven. Haar naam is in 1908 doorgestreept. Ze verlaat in dat jaar N 540 en gaat met haar kersverse echtgenoot Sjef Naaijkens op een andere locatie wonen. Inschrijving Mieke van Hest bij bakker Knegtel.

19 Bronvermelding Inv. nr Deel 43 wijk N Heuvel, archiefnummer 0918, Bevolkingsregister Tilburg, inventarisnummer 1529, pagina 67 Gemeente: Tilburg Periode: Adresboek Tilburg (1889). Vernummeringen Heuvel ( )

20 Bakkerij Knegtel op de Heuvel te Tilburg Het echtpaar Knegtel- Beijsens heeft een bakkerij aan de zuidzijde op de Heuvel. Het pand waarin de bakkerij gevestigd is heeft een karakteristieke klokgevel. Bakkerij Knegtel (Foto omstreeks 1900). (Bron: Ronald Peters, Tilburg in beeld , Tilburg, 1979, p. 35)

21 Bakkerij Knegtel aan de zuidzijde van de Heuvel (Foto omstreeks 1900). (Bron: R.A.T. Fotonummer ) De oudste foto van de Heuvel omstreeks Links van de lindeboom de bakkerij van Knegtel. Het pand zal later van de klokgevel voorzien worden. (Bron: Dr. Cock Gorisse (red.), Tilburg stad met een levend verleden, Tilburg, 2001, p. 232)

22 Heuvel zuidzijde (Ansichtkaart 1892). (Bron: R.A.T. Fotonummer ) Alphons Knegtel, de werkgever van Mieke ( ). (Bron:: R.A.T. Fotonummer ) Intermezzo De journalist Pierre van Beek schrijft over bakkerij Knegtel onderstaand stukje. Het is geplaatst in Het Nieuwsblad van het Zuiden dinsdag 5 januari Op de site is het ook te vinden.

23 Bakker Knegtel Rond 1900 hebben oude Tilburgers in dit pand de broodbakkerij van de weduwe A.J.M. Knegtel- Beijsens gekend, die er aan de voorkant uitzag, zoals de hierbij afgedrukte foto verraadt. Men behoeft het hele huis met zijn sierlijk bewerkt uithangbord maar te bekijken om voor zijn geestesoog het interieur te zien verrijzen. De toonbank zal daar wel blank geschuurd geweest zijn en er zal daarboven wel een koperen weegschaal gehangen hebben terwijl er een geur van vers brood rondwandelde. Bijzondere aandacht trekt de driezijdig uitgebouwde etalagekast met daarin, als soldaten in het gelid, gelijkvormige glazen bokalen met puntig toelopend deksel. Ongetwijfeld is er daarbij één met gekleurde "schuimpjes" geweest, die goedkope lekkernij voor de kinderen, waarvan er altijd graag een paar werden "toegegeven" als zo'n kleine een brood of mik kwam halen. Pepermuntjes zullen wel in een andere gezeten hebben. Soortgelijke uitbouw van winkeletalages kon men in Tilburg meer aantreffen. O.a. was dit in 1837 nog het geval bij de handel in "Staafijzer en IJzerwaren" van Piet Mercx in het Nieuwland (Nieuwlandstraat). Opmerkelijk is de met aardig smeedwerk versierde deur onder een eveneens decoratief werkend bovenlicht. Dit laatste draagt het woord "Bakker" in drukletters en daarboven in lopend schrift een paar woorden, waarvan het tweede de naam Knegtel schijnt te zijn. De twee ramen rechts van de deur blijken voorzien van halve gordijnen met daarachter, in een boog opgenomen, kanten statiegordijnen, een onmiskenbaar teken, dat we hier met "de goei kamer" te maken hebben. (Bron: Pierre van Beek - Heemkunde- artikelen. Op de Heuvel van vroeger. Het Nieuwsblad van het Zuiden - dinsdag 5 januari 1971) 23 december Alphons Knegtel komt op 23 december 1898 (55 jaar oud) plotseling te overlijden. Mieke is dan pas drie maanden in dienst. Bron: Dagblad De Tijd (30 december 1898).

24 Bidprentje Alphons Joannes Maria Knegtel. (Bron: R.A.T. collectie bidprentjes) Na het overlijden van Alphons Joannes Maria Knegtel zet zijn weduwe Adriana Johanna Maria Beijsens de zaak voort. In het adresboek van Tilburg uit 1900 staat ze vermeld. Beroep: broodbakster. Vanaf 1900 wordt de locatie van bakkerij Knegtel aangeduid met N 540. Adresboek Tilburg (1900).

25 Bidprentje Adriana Johanna Maria Beijsens, de echtgenote van Alphons Knegtel ( ). (Bron: R.A.T. collectie bidprentjes) Heuvel zuidzijde (1913 ongeveer). Het pand rechts op de tekening is de bakkerij van de wed. Knegtel. Tekening in 1975 gemaakt door Harrij Corvers ( ). (Bron: R.A.T. Fotonummer ) Op woensdag 19 februari 1908 trouwt Maria Gerardina Josephina van Hest met Josephus (Sjef) Naaijkens.