SOCIAAL-ECONOMISCHE RAAD ADVIES

Transcriptie

1 SOCIAAL-ECONOMISCHE RAAD ADVIES INZAKE HEX VRAAGSTUK VAN DE ARBEIDSTIJD- VERKORTING VOOR JEUGDIGEN VAN 15 t/m 17 JAAR EN DAARMEDE VERBAND HOUDENDE EVENTUELE WIJZIGINGEN VAN DE ARBEIDSWET 1919 EN ADVIES INZAKE WIJZIGING VAN DE ARBEIDSWET 1919 IN VERBAND MET WERKTIJDVERKORTING UlTGAVE VAN DE SOCIAAL-ECONOMISCHE RAAD 1964, no'. 3

2 SOCIAAL-ECONOMISCHE RAAD ADVIES INZAKE HET VRAAGSTUK VAN DE ARBEIDSTIJD- VERKORTING VOOR JEUGDIGEN VAN 15 t/m 17 JAAR EN DAARMEDE VERBAND HOUDENDE EVENTUELE WIJZIGINGEN VAN DE ARBEIDSWET 1919 EN ADVIES INZAKE WIJZIGING VAN DE ARBEIDSWET 1919 IN VERBAND MET WERKTIJDVERKORTING UITGEBRACHT AAN DE MINISTER RESP. DE STAATSSECRETARIS VAN SOCIALE ZAKEN EN VOLKSGEZONDHEID

3 SOCIAAL-ECONOMISCHE RAAD 's-gravenhage, 5 november 1963 Advies inzake het vraagstuk van de arbeidstijdverkorting voor jeugdigen van 15 t/m 17 jaar en daarmede verband houdende eventuele wijzigingen van de arbeidswet In zijn advies van 23 maart 1962 ' aan de toenmalige staatssecretaris van Sociale Zaken en Volksgezondheid, werd in uitzicht gesteld datde raad nogafzonderlijk zon adviseren over het vraag> stuk van de arbeidstijdverkorting voor jeugdige personen van 15 t/m 17 jaar en over de vraag in hoeverre als gevolg van deze arbeidstijdverkorting de Arbeidswet 1919 gewijzigd zou dienen te worden. In herinnering mag worden gebracht dat de raad in genoemd advies de wenselijkheid uitsprak dat op korte termijn een arbeidsverbod voor alle 14-jarigen tot stand zou worden gebracht, in samenhang met een verlenging van de leerplicht met een jaar. Zou een dergelijke koppeling van een arbeidsverbod met een leerplichtverlenging niet worden gerealiseerd, dan diende naar het oordeel van de raad toch een arbeidsverbod voor alle 14-jarigen te worden ingevoerd. Daarbij zouden gedurende een korte overgangstermijn bepaalde uitzonderingen mogelijk zijn. Met een zodanig Eirbeidsverbod zouden uiteraard de nodige wijzigingen van de Arbeidswet 1919 gepaard dienen te gaan, In het kader van bedoeld arbeidsverbod was de raad verder van oordeel dat jeugdige personen die wel arbeid mogen verrichten, nog in meerdere mate dan tot nu toe aan vormend onderwijs dienen deel te nemen, in welk verband de raad de invoering van een partiele leerplicht in overweging gaf. 1) Advies over een aibeidsverbod voor 14-jarigen en de vormingsplicht voor jeugdigen. Aan de Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid

4 2. Reeds inzijn advies van 15 december 1960 'vestigdede raad er de aandacht op dat naar zijn mening bij toepassing van een 45-urige vijfdaagsewerkweek gedurendeeen overgangstermijn van twee k drie jaar de wekelijkse arbeidstijd voor de betrokken jeugdigen ^ als volgt geregeld diende te worden. a. Voor de 15'jarigen, die een dag per week onderwijs volgen: 4x9 uur 36 uur per week. Indien geen dagonderwijs wordt genoten of wanneer deze jeugdigen op avondonderwijis zijn aangewezen, ware de wekelijkse arbeidstijd te stellen op 5 x 8H uur = 42/^ uur. Voor zover de Arbeidsinspectie ten aanzien van laatstbedoelde categorie van oordeel zou zijn dat de aard der werkzaamheden geen bezwaar voor deze jeugdigen zou opleveren, ware desgewenst eec vergunning te verlenen voor een wekelijkse werktijd van 5x9 uur = 45 uur. b. Voor de 16- en 17-j'arigen zou de werktijd 5x9 uur= 45 uur per week mogen bedragen, indien de betrokkenen geen op bun beroep gericht of algemeen vormend onderwijs zouden volgen. Indien dit onderwijs gedurende een dag per week zou worden gevolgd, ware de wekelijkse werktijd te stellen op 4 x 9 uur = 36 uur. Ingeval aan de betrokkenen uitsluitend avondonderwijs zou worden gegeven, zou de wekelijkse werktijd maximaal 5 X 8Kuur= 42/4 uur mogen bedragen. Voor een overschrijding van deze grens zou de Arbeidsinspectie evenwel geen vergunning verlenen. De raad vestigt er de aandacht op dat de Arbeidsinspectie, in nauw overleg met het georjganiseerde bedrijfsleven, sinds 1960 bovengenoemde aanbeveling als algemene gedragslijn in de praktijk van het vergunningenbeleid heeft gevolgd, waarbij tevens rekening wordt gehouden met verschillende aspecten van de vakopleiding. 3. Aangezienhet onderhavige probleemvan de 15- t/m 17-jarigen nauw aansluit bij dat der 14-jarigen, vestigt de raad er de aandacht op dat hetontwerp van wet ^'d.d. 13 november 1962, inzake een voorwaardelijk arbeidsverbod voor 14-jarige jongens niet in overeenstemming ismet 'sraads eerdervermelde opvattingen over een verienging van de leerplicht met een jaar, gekoppeld aan een arbeidsverbod voor 14-jarigen. VoUedigheidshalve wijstde raad erop dat, indien zijn advies van 23 maart 1962 terstond zou zijn gerealiseerd, aan de 15- t/m 17-1) Advies inzake de uitvoeiing van de Arbeidswet 1919 naar aanleiding van werktijdverkorting (jeugdigen en overwerk) 2) Aangezien de dagelijkse werktijd dan op 9 uur komt, is hiervoor vergunning nodig. 3) "Nadere wijzigingen der Arbeidswet 1919 en der Steenhouwerswet 1921",Tweede KamerderStaten-Generaal, zitting , no Het ontweip van wet is op 22 oktober 1963 door de Tweede Kamer der Staten-Generaal aanvaard.

5 jarigen meer mogelijkheden voor verder partieel onderwijs of vorming geboden hadden kunnen worden. Imraers, het beslag dat 14- jarigen op docenten en schoolniimte van dit onderwijs of die vorming legden, zou dan komen te vervallen. 4. Met inachtneming van het sub 3 gestelde ten aanzien van de 14-jarigen, en gelet op het feit dat, zoals uit verschilleade recente gegevens blijkt 1), jeugdigen van 15 t/m 17 jaar in toenemende mate algemeen vormend en op het vak gericht onderwijs dan wel het onderwijs van de vormingsinstituten (levensscholen e.d.) volgen, acht de raad het aan te bevelen dat voorshands het huidige vergunningenbeleid van de Arbeidsinspectie wordt gecontinueerd. Bovendicn wordt hierbij in aanmerking genomen dat, naar het de raad wil voorkomen,het regelen in de Arbeidswet 1919 zowel van de werktijdverkorting ais van hetpartieel onderwijs voor de groep derl5-t/ml7-jarigen verschilleade juridische moeilijkheden, i.e. ingewikkelde constructies met zich brengt. Het voorshands blijven regelen van deze aangelegenheid bij collectieve dan wel individaele vergunning - in overleg met de Sticbting van de Arbeid - biedt bovendien het voordeel dat nagegaan kan worden in hoeverre de verdere ontwikkeling van het onderhavige vraagstuk het wenselijk en mogelijk maakt de Arbeidswet 1919 hieraan aan te passen. G.M.VERRIJN STUART, voorzitter. HUB.L.JANSEN, algemeen secretaris. 1) Vgl. bijv.: a. de "Nota leerplichtverlenging" van 31 mei 1963> Tweede Kamer det Staten-Generaal, 7213«b. "DeNederlandsejeugd en haar onderwijs 1961/62', Pubiikatie van het C.B.S., juni c. "Statistiek van het Nijverheidsonderwijs 1961/62", Pubiikatie van het C.B.S., 1962.

6 SOCIAAL-ECONOMISCHE RAAD *s-gravenhage, 28 februari 1964 Wijziging van de Arbetdswet 1919 in verband met werktijdvepkorting Bij brief van 14 januari 1961,. no. 305, Afd. Arbeidersbescherming, heeft de toenmalige staatssecretaris van Sociale Zaken en Volksgezondheid het advies van de raad gevraagd over de vraag, in hoeverre de Arbeidswet 1919 met het oog op de werktijdverkorting dient te worden herzien (zie bijiage). In het advies ware tevens te betrekken de wekelijkse maximale werktijd voor jeugdigen die aan enigerlei vorm van vorming of vakonderwijs deelnemen. Uit zijn advies van 23 maart ) blijkt dat de raad het wenselijk achtte het aan de orde gestelde onderwerp te splitsen in: a. een wijziging van de Arbeidswet 1919 in verband met de verkorting van de werktijd voor jeugdigen; b. het vraagstuk van de vormingsplicht voor jeugdigen; c. een wijziging van de Arbeidswet 1919 in verband met de werktijdverkorting voor volwassenen. Met be trekking tot de sub a en b genoemde vraagstukken zij \etwezen naar vorengenoemd advies van 23 maart 1962 en naar dat van 5 november ). Over het probleem van een. eventuele wijziging van de Arbeidswet 1919 in verband met de werktijdverkorting voor volwassenen, merkt de raad in zijn advies van 23 maart ) op dat " de praktijk van de arbeidstijdverkorting voor volwassenen, zoals deze in collectieve arbeidsovereenkomsten en bindende loonregelingen wordt bepaald, het niet terstond noodzakelijk maakt de Arbeidswet 1919 voor deze aangelegenheid te wijzigen. Bo- 1) Advies over een arbeidsverbod voor 14-jaTigen en de vormingsplicht voor jeugdigen. 2) Advies inzake liet vraagstnk van de arbeidstijdverkorting voor jeugdigen van 15 t/m 17 jaar en daarmede verband houdende eventuele wijzigingen van de Arbeidswet ) Pagina 2 van dat advies. Aan Zijne Excellentie dr. J.F.G.M. de Meijer, staatssecretaris van Sociale Zaken en Volksgezondheid

7 vendien moet in aanmerking worden genomen hoewel de advies- Eianvrage daarvan geen indicatie geeft dat een dergelijke wijziging op vele, ook vaak samenhangende artikelen van de Arbeidswet 1919 en op talrijke daarop afgestemde werktijdenbesluiten betrekking zal hebben. Met een aan een advies van de raad voorafgaand onderzoek dienaangaande, zal geruime tijd gemoeid zijn, De raad acht het op grond van deze overwegingen, ook onder de huidige omstandigheden, niet aan te bevelen de Arbeidswet 1919 in verband met de werktijdverkorting te wijzigen. Een dergelijke wijziging zou evenwel aan de orde kunnen worden gesteld indien ook andere motieven aanleiding zouden geven een herziening van de Arbeidswet 1919 te overwegen. HUB. L. JANSEN, algemeen secretaris.

8 BIJLAGE BRIEF VAN 14 JANUARI 1961, NO. 305, AFDELING ARBEIDERSBESCHERMING, VAN DE STAATSSE- CRETARIS VAN SOCIALE ZAKEN EN VOLKSGE- ZONDHEID AAN DE RAAD In uw op 15 december uitgebracht advies spreekt uw raad als zijn oordeel uit, dat het gewenst is na te gaan in hoeverre de Arbeidswet 1919 zal moeten worden gewijzigd in verband met het vraagstuk der werktijdverkorting c.q. de invoering van de vijfdaagse werkweek, zoals deze zich in de praktijk thans voordoet. Gaarne zou ik omtrent de vraag in hoeverre evengenoemde wet met het oog op de werktijdverkorting dient te worden herzien, van u advies ontvangen, waarbij tevens aandacht ware te besteden aan de Stuwadoorswet. De in uw advies van 15 december geuite gedachtengang omtrent de wekelijkse maximale werktijd van jeugdigen, die aan enigerlei vorm van vorming of vakonderwijs deelnemen, verzoek ik uw raad in zijn uit te brengen advies te betrekken. In samenhang met dit laatste punt doe ik u ter vertrouwelijke kennisneming toekomen een exemplaar van het rapport, dat een door mijn ambtsvoorganger en de toenmalige staatssecretaris van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen ingestelde ambtelijke commissie heeft uitgebracht *). Ik zou het op prijs stellen, indien uw raad mij tevens zijn mening zou kenbaar maken omtrent de dcor deze commissie gedane voorstellen. *) Opgenomen als bijiage bij het advies van de raad van 23 maart 1962 over een arbeidsverbod voor 14-jarigen en de vormingsplicht voor jeugdigen.