KORT ONDER W Y S JJ/0

Transcriptie

1 1119 G 16

2

3 KORT ONDER W Y S JJ/0 1 N b Ë Ir* % KENNIS DÉR B YB E LBO EKEN t. VRAAG. Hoe worden de Bybelboeken verdeeld? ANTWOORD. In Boeken van het Oude en Nieuwe Teftamen't. 2. V. Hoe veel Boeken zyn er in het Oude Testament? A. Negenendertig, dié genoemd Worden de Wet en de Profeeten. 3. V. Wat noemt men de WetP A. De vijf eerfte Boeken, die door MoföS 2yn gefchreeven. 4. V. Welke naamen zyn daaraan gegéeven? A. Die van Genefis, Exodus, Leviticus, jvuntvri En Deutéftmomiunt. 5. V. Wat betekent het woord Gensji: in onze taal? A. Gene/is betekent Schepping. 6. V. Waarom heeft dat Boek deezen naam? A. Om dat de Schepping der Waerejd daarin verhaald wordt. A, 7. V.

4 r 2 ] V. Wat meer? A. De Gefchiedenis van den Val van Adam en van Eva, gelyk ook de Zondvloed. 8. V. En dan nog? A. De Hiftorie der Aartsvaderen en van hunne nakomelingen tot den dood van Jofef. 9. V. Wat betekent het woord Exodus? A. Exodus betekent Uittogt. 10. V. Waarom is dat Boek zo genoemd? A. Om dat men er in leest het vertrek dier Israëliten uit Egypten naar Kanaan. 11. V. Wat vindt men er meer in? A. De Wet der tien geboden, die op Sinai door God aan hun gegeeven is. 12. V. En dan nog? A. Eene befchry ving van den Tabernakel, waar in God moest gediend worden. 13. V. Wat beduidt het woord Levitkus? A. Dit Boek, zo genoemd naar Levi, leert ons hoe de Priefters en Levieten den Godsdienst moesten verrïgten. 14. V. Wat verder? A. Eene befchryving van de Sabbathen en Feesten der Israëliten. 15 V. Waarom noemt men het volgende Boek, Numeri? «5- V.

5 f 3 1 A. Namen betekent Tellingen, en de Tellingen der Israëliten vindt men in deszelfs cerftc en laatfte deel. 16. V. Wat ftaat er in 't midden? A. De ftraffen, die de Israëliten dikwyls geleeden hebben in de woestyn, om hunne zonden. 37. V. Wat betekent Deuremiomium? A. Denteronomium betekent de tweede Wet, of de herhaaling der eerfte. 18. V. Waarom heeft het dien naam? A. Om dat de Wetten en Zegeningen, die God aan de Israëliten gegeeven hadt, daar ir». herhaald worden. 19. V. Wat ftaat meer in dit Boek? A. Lesfen, Profetiën, de dood van Mofcs ea de opvolging van Jofua, 20. V. Heeft Mofes al die gebeurtenisfen beleefd? A. Neen! want hy begon te fchryven, toe»' de Waereld reeds 2500 jaaren oud was. 21. V. Hoe wist hy dan wat vóór zynen tyej gefchied was? A. Uit oude gefcbreeven ftukken en berigtetf zyner Voorvaderen. A 3 s?. V,

6 C r. Wat noemt men de Profeeten? A. De Boeken, die op MofesSchriften volgen: Jofua, Richteren, Rulh, twee van Samuel twee der Kmingen, twee der Kronyken, Esra, Nchemia en 23. F. Welke verder? A. Job, Psalmen, Spreuken, Prediker en 't Hooglied van Salomon. 24. T. We'ke nog? A. Jefaia, Jeremia, Ezechiê'l, Dariêl, Hofea, Jo- SI, Amos, Obadja, Jor.a, M'.cha, Nahum, Habakuk Zephanja, Eaggai, Zacharia en Maleachi. 25. V. Wat leert men in het boek van Jofua'i A. Dit Boek draagt den naam naar den Veldheer Jofua. 26. V. Wat deedt hy? A. In zyn boek leest men dat hy Kanaan innam, en dat Land onder de 12 Hammen van Israël, door het lot, verdeelde. 27 V. Wat behelst het Boek der Richteren? A. Dat eenige dappere Mannen de Israëliten ver'ost hebben van hunne vyanden, en daarna geregeerd. 2?j. V. Wat vindt men in het Boek van Ruth? A. Daarin leest men de gefchiedenis van Ruth, Welke een Moabitifche Vrouw en met Boüs is getrouwd geweest. zg. V.

7 C 5 J ig. V. Wat ftaat'er in de twee Boeken van Samuêl? A. Het leeven van Samuël, en de Historie der Israëliten onder de laatfte Rigtets en eerfte Koningen. 30. V. Welke waren zy? A. Eli en Smuèt waren de laatfte Rigters, en Saul en David de eerfte Koningen. 31. V. Wat bevatten de twee Boeten der Koningen? A. AI wat den Israëliten, federt Salomons dood, wedervaaren is. 32. V. Wat meer? A. Hoe Juda en Israël, eindelyk, om hunne zonden, gevangen zyn weggebragt naar en Babel. de Asfyrië 33. V. Wat behelzen de Boeken der Kronyken? A. In deeze Gedenkboeken ftaan de Geflachtregisters van Adam af tot na de wederkeering. der Jooden uit Babel. A De Historie van Israël en Juda onder hunne 34. V. En dan nog? Koningen. 35. V. Waren Israëliten en Jooden het zelfde Volk? A. Zy droegen den eerften naam vóór, en den laaiften na de Eabilonifche gevangenis. A r,

8 S6". V. Wat wordt er in Esra's Boek -veiv fcaald? rra, die een braaf Schriftgeleerde was, befchryft de wederkeering der Jooden uit Babel. 37. F. Wat meer? A. De begonnen herbouwing van het verwoeste Jeruzale-n en den Tempel, nevens de verbetering van het Volk. 38. V. En wat verhaalt Ni-hemia? A. Al wat hy deedt tot voltooing van dat werk, eu tot herftelling van de Jooden. 39. V. Welke fchoone Historie vindt men in Estfars Boek? A. Daarin leest men de verheffing van eene Joodfche Maagd tot Koningin, en de wonderbaare be {vaaring des Joodfchen Volks. 40. V. Welke Boeken volgen na die Gefchiedboeken? A. Daarop volgen vyf dichterlyke Boeken V. Hoe noemt men ze? A Job, de Psalmen, de Spreuken, den Prediker, en het Hooglied van Salomon. 42. V. Wat bevat het Eoek van Job?

9 t 7 1 A. Den voor-en tegenfpoed van Job, wasruit men Ieeren kan, hoe zich in beide gevallen te gedraagen. 43. V. Wat zyn Psalmen? A. Psalmen zyn dank-en treurliederen, doormengd met voorzeggingen, waaruit men oolï veele pligten leeren kan. 44. V. Door wien zyn zy gefchreven? A. De meesten zyn van David, en fommigen van Salomon, Afaph, Heman en Mofes. 45. V. Wat bevat het Boek der Spreuken? A. Veele lesfen van wysheid en deugd voor allerlei foort van Menfchen. 46. V. Wat zyn Spreuken? A. Korte manieren van zeggen, die veel bete-. kenen. 47. V. Wat leert 't Boek, de Prediker? A. De Prediker leert ons de ydelheid van de goederen der Waereld, die men egter wel mag gebruiken; doch waarin men zyn geluk niet irioet ftellen. 48. V. Wat is Salomons Hooglied? A. Het Hooglied is een gecstlyk Gezang.' A r m

10 t' s r. Wat volgt 'er op deeze Boeken? A. Jefaias, Jeremias, Ezechiel en Daniël, die genoemd worden de vier groote Profeeten. 50. V. Waarom worden zy zo genoemd? A. Om dat zy meer. Leerredenen dan anderen gefchreven hebben V Welk ander Boek heeft Jeremias ook gefchreeven? A. H y fchreef Klaagliederen, welke een Treurzang zyn over het verwoeste Jeruzalem. 52- V. Hoe noemt gy de volgende Boeken? A. De twaalf kleine Profeeten, om dat zy minder, dan de vier graoten, gefchreeven hebben. 53- V, En die zyn? A. De zes eerften zyn Hofea, Joel, Amos, O* hadja, Jona, en Micha. 54- V. En de zes anderen? A. Die zyn Nahum, Habakuk, Zeplianja, Hag. gai, Zacharia en Maleachi. 55- V. Waarvan hebben zy veel voorzegd? A- Van 's Volks toekomende gebeurtenifleu en vooral van Jezus, tot leering en troost. 56. V. Wat is nodig, om derzelver Schriften te verftaan? A, Zo men weet, onder welke Koningen zy leefden, dient dat veel om hen te verftaan. 57- V.

11 I 9 I 57- V. Hoe kan men dit weeten? A. Alen kan dit meestal zien uit het begin' hunner boeken. 58. V. Hebben alle Profeeten onder de Koningen geleefd? A. Neen : want Haggai, Zacharia, en MakacH hebben geleefd na de Babilonifche Gevangenis, toen er geene Koningen meer waren. 59. V. Wat vult de gaaping in de Hiftorie der Jooden tusfchen Maleachi en Mattheus? A. De Apocryphe Boeken, vooral die der Machabëeii, doch van welke geen één godlyk is. ' 60. V. Hoe veel Boeken zyn er in het Nieuwe Testament? A. Daarin komen voor zevenëntwintigboeken. 61. V. Hoe noemt men de vier eerften? A. Men noemt zeeuangeliënof blyde tydingen.' 62. V. Wie hebben ze gefchreeven? A. Maüheus, Marais, Lucas en Johames. 63. V. Wat leert men in de Euangeliën? A. Daarin leert men de geboorte, het leven, den dood, de opftanding en de hemelvaart van Chriftus, A F,

12 t *o i I 64. V. Anders niet? A. Ja wel! ook veele Leerredenen van Jcfusy' Waarin de weg der zaligheid wordt opgegeeven. 65. V. Wat volgt er op de Euangeliën? A. Daarop volgen de Handelingen en de Brieven der Apostelen. 66. V. Wat ftaat er in de Handelingen der Apostelen? A. Daarin leest men de Hemelvaart van Jezus, de uitftorting van den Geest, en de uitbreiding van 't Euangelie. 67. V. Waar door is dat meest uitgebreid? A. Door al het geen de Apostelen, doch voor» al Petrus en Paulus, daarin gedaan hebben. 68. V. En zy fchreeven ook Brieven? A. Ja, en wel aan geheele Gemeenten, of aan byzondere Perfoonen. 69. V. Hoe veel fchreef er Paulus? A. Veertien, namelyk, éénen aan de Romeinen, twee aan de Korinthen, en zo veelen ook> aan de Tliesfalonicenfen en Timotheus. 70. V. Aan wien verder maar éénen? A. Aan de Galatiers, Ephefiers, Philippenfen, Colojfenfen, Titus, Phüemon en de Hebreen. 7r. V. Welke waren de Gemeenten, aan welken hy die fchreef? 4.

13 'Jt. Aan de Gemeente in de Had Rome, Kotfa the, Ephefe, Philippi, ColoJJe, en Tltcffalonica. 72. V. Welke aan Bewooners van groots Landen? A. Aan die van Galatie en aan de Hebrëen. 73. V. En welke aan byzondere Perfoonen? A. Aan Timetheus, Titus, en Philemen. 74. V. Hoe veele Brieven hebben wy van de andere Apoilelen? A. Wy hebben er éénen van Jacóbus, twee van Petrus, drie van Johames, en éénen Vaa Judas. 75. V. Hoe noemt men deeze Brieven? A. Algemeene Brieven, om dat zy aan veelen gezonden waren, behalven de twee laatfte van Jolmmes aan byzondere Perfoonen. 76. V. Wat behelzen alle die Brieven? A. Ophelderingen in de Leer met vermaaningen en vertroostingen. 77. V. Waardoor kan men die Brieven best leeren verftaan? A. Als men den toeftand der Gemeenten of Perfoonen kent, aan welke zy gefchreeven zyn. 78. V. Wat heeft men van Johannes? A. Beh-dven zyn Euangelie en Brieven fchreef Jjy zyne Opeabaaring. 79- V.

14 I? 1 V. 79- Wat zegt het woord Openbaaring? A. Een godlyke bekendmaaking van zulke zaaken, die Johannes uit zich zeiven niet weeten kon. 80. V. En welke zyn die? A. Veele Voorzeggingen van het geen reeds' gebeurd is, en nog gebeuren zal. 81. V. In welke Taal zyn die Boeken gefchreeven? A. Het Oude Teftament in de Hebreeuwfche, en het Nieuwe Teftament in de Griekfche Taal. 82. V. Wat heeft men gedaan, om dat die Taaien voor ons onverftaanbaar zyn? A. De Staaten van ons Land hebben, in den Jaare 1637, eene goede Overzetting laaten geeven, waar voor wy hun danken moeten. 83. V. Aan wien zyn wy nog grooter dankzegging fchuldig? A. Aan God, die ons den Bybel tot ons tyde- Jyk en eeuwig geluk heeft laaten befchryven. 84. V. Wat moet Gy met denzei ven doen? A. Naarftig leezen, onderzoeken en kennen. 85- V. En wat daar by bedenken? A,

15 [ i3 J A. Dat het God is, die in den Bybel tot my fpreekt. 6. V. Waar mede behoort men eerst te beginnen? A. Met de Euangeliën en Spreuken van Salomon. Morgen - Gebed. Groote God.' gy hebt my in den nacht bewaard, en ik zie de bewyzen van uw goedheid in dcezen morgenftond. Mogt ik den ganfchen dag daarvoor dankbaar weezen.' Maak my, ten dien einde, wys en heilig door uwe genade, en doe my getrouw zyn in mynen arbeid. Bewaar my voor de gevaaren, waaraan ik bloot fiaa; en laat alles ten mynen beste medewerken, om Jefus wil. Amen \ Avond - Gebed. Goedertieren God! Ik danke u, dat gy my ook deezen dag hebt welgedaan, het geen ik, om myne zonden, onwaardig was. Neem toch myne fchulden weg door het bloed van Christus, en heiiig

16 r 14 3 Kg my door uwen Geest. Bewaar my in deezen nacht, en verkwik my door de rust. Laat my welvarend opilaan in den morgenftond, tot UWG heerlykheid. Amen! Gebed vóór het Eeten. Goede God.' hoe wél zorgt gy voor alle nwe fchepfelen, en ook voor my. -. Geef toch dat ik deeze uwe gaaven, dankbaar en maatig, moge gebruiken. Bevorder daardoor de fterkte en den welftand van myn lichaam: en fchenk my daarby de waare verbetering van myn hart en de vergeeving van myne zonden, om Jezus wil. Amen! Gebed na het Eeten. Weldaadig God.' Gy hebt my wedèrom verzadigd: maak my nu ook dankbaar voor uw weldoen. En dewyl ik de bewyzen uwer goedheid ondervonden heb, zo wek myn hart op om te vertrouwen, dat gy my in Christus wilt genadig zyn; op dat ik dc vergeeving van myne zonden,

17 r u-i zonden, en de heiligmaaking van myn hart regc van u begeeren en ontfangcn mag, door Jezus Christus. Amen! Gebed vóór de Predikatie. Barmhartig en heilig God! fchenk my uwe genade, op dat ik in deeze heilige plaats, onder uw oog, aandagtig en eerbiedig, nederzitte. Geef my yver en kracht om te bidden; oplettendheid om uw woord te hooren; en geheugen om dat te bewaaren. Sterk den Lceraar, die 't Evangelie verkondigen zal: en elk worde geleerd en gefticht, tot uwe heerlykheid. Amen.' Gebed na de Predikatie. Genadig God! Bewaar de waarheden, die ik gehoort heb in myn hart; en neig myn gemoed, om ze dikwils te herdenken. Schenk my de kracht om ze altyd te volbrengen, op dat ik, door een wys en heilig gedrag, u verheerlyk.-. Amen.'

18 C x«] XVI Lesfett. Geloof Gods heilig woord. Doe wat U God gebiedt. Vertrouw altyd op hem. Vergeet het bidden niet. Wees nedrig van gemoed. Zo veel gy kunt zoekt vrede. Spreek minder dan gy hoort. Befpreng met zout uw rede. Ontdek nooit diep geheim. Wyk die uw meerd'ren zyn. Hoon uwe mind'ren nooit. Vlie 't kwaad, ja zelfs den fchyn.' Laat onvermoeid uw hulp en troost aan armen blyken. Dank in uw voorfpoed God. Wees lydzaam in uw druk. Denk altyd aan het eind. Tracht dus naar 't hoogst geluk. Te Zutphen gedrukt by A. VAN ELDlK, 179:54 pe Prys is een en een halve Stuyver.

19

20