HANDELINGSPROTOCOL BIJ VERMOEDEN VAN KINDERMISHANDELING

Transcriptie

1 HANDELINGSPROTOCOL BIJ VERMOEDEN VAN KINDERMISHANDELING Inleiding Kindermishandeling is geen eenduidig begrip. Wat iemand kindermishandeling noemt, heeft te maken met eigen normen en waarden, de manier waarop men zelf is opgevoed en de cultuur waarin men leeft. Het is van belang onderscheid te maken tussen kindermishandeling en minder gewenste opvoedingssituaties. Iedere ouder maakt immers wel eens fouten, is onredelijk of driftig of deelt een tik uit. Bij kindermishandeling is er echter sprake van structureel, stelselmatig, steeds terugkeren geweld of het ontbreken van zorg van de ouder(s) naar zijn/haar kinderen. Definitie van kindermishandeling Kindermishandeling is elke vorm van bedreigende of gewelddadige interactie van fysieke, psychische of seksuele aard, die de ouders of andere personen ten opzichte van wie de minderjarige in een relatie van afhankelijkheid of onvrijheid staat, actief of passief opdringen, waardoor ernstige schade wordt of dreigt te worden berokkend aan de minderjarige in de vorm van fysiek en psychisch letsel. Hieronder vallen ook verwaarlozing, psychische mishandeling, seksueel misbruik en onthouden van essentiële hulp, medische zorg en onderwijs en het getuige zijn van huiselijk geweld. Doel Weten hoe te handelen bij het vermoeden van kindermishandeling bij een kind met het oogmerk hulp op gang te brengen voor dit kind, binnen dit gezin en de mishandeling te stoppen. Onder huiselijk geweld wordt het geweld verstaan dat door iemand uit de huiselijke kring van het slachtoffer is gepleegd. Het betreft hierbij lichamelijk en/of psychisch geweld. Het kind kan getuige zijn van dit geweld of zelf direct slachtoffer zijn. Uitgangspunten De veiligheid van het kind staat voorop. Het handelen van alle gastouders en medewerkers van Mikz kinderopvang is in het belang van het kind. Iedere gastouder en vraagouder is verplicht vermoedens van kindermishandeling in welke vorm dan ook te melden bij de betreffende bemiddelingsmedewerker. Iedere bemiddelingsmedewerker is verplicht vermoedens van kindermishandeling in welke vorm dan ook te melden bij en te bespreken met de betreffende regiomanager. Verdeling verantwoordelijkheden Bij het gebruik van dit protocol zijn de verantwoordelijkheden binnen Mikz kinderopvang als volgt: Verantwoordelijkheden directie: Opnemen van het protocol kindermishandeling in het kwaliteitsbeleid van Mikz kinderopvang. Informeren van ouders en medewerkers over dit beleid. Steunen van alle medewerkers in het handelen volgens het protocol. Faciliteren van deskundigheidsbevordering Eindverantwoordelijkheid dragen voor de uitvoering van het protocol. Periodiek evalueren en bijstellen van het protocol. 4 december van 43 protocol kindermishandeling GOB

2 Verantwoordelijkheden regiomanager: Herkennen van signalen die kunnen wijzen op kindermishandeling. Melden van vermoeden kindermishandeling bij directeur regio s Functioneren als vraagbaak binnen de organisatie voor algemene informatie over (het protocol) kindermishandeling. Kennis hebben van de handelwijze volgens het protocol. Overleggen met en steunen van de bemiddelingsmedewerker in het handelen volgens het protocol. Zorg dragen voor voldoende deskundigheid bij medewerkers over signaleren en omgaan met (vermoedens van) kindermishandeling. Verantwoordelijkheid dragen voor de uitvoering van het protocol. Verantwoordelijkheden van de bemiddelingsmedewerker: Herkennen van signalen die kunnen wijzen op kindermishandeling. Overleg plegen met de gastouder die de zorg heeft over een kind. Indien nodig overleggen met andere beroepskrachten. Kennis hebben van de handelwijze volgens het protocol. Informeren van gast-, vraagouder over dit beleid Vaststellen van taken van een ieder (wie doet wat wanneer). Zo nodig contact op nemen met het AMK (Advies- en Meldpunt Kindermishandeling) voor advies of melding. Toezien op zorgvuldige omgang met de privacy van het betreffende gezin Verslaglegging Afsluiten van het protocol. Evalueren van de genomen stappen. Bijhouden van de sociale kaart van de regio. Verantwoordelijkheid van de gastouder: Herkennen van signalen die kunnen wijzen op kindermishandeling. Overleg plegen met de bemiddelingsmedewerker bij zorg over een kind aan de hand van waargenomen signalen die kunnen wijzen op kindermishandeling. Uitvoeren van afspraken die zijn voortgekomen uit het overleg met de bemiddelingsmedewerker, zoals observeren of een gesprek met de ouders. Bespreken van de resultaten van deze ondernomen stappen met de bemiddelingsmedewerker. De directie, de regiomanager, de bemiddelingsmedewerkers en de gastouders zijn niet verantwoordelijk voor: Vaststellen of er al dan niet sprake is van kindermishandeling. Verlenen van professionele hulp aan ouders of kinderen (begeleiding, therapie). 4 december van 43 protocol kindermishandeling GOB

3 Stappenschema 1: De vraagouder heeft een vermoeden dat het kind in het gastgezin wordt mishandeld indien er sprake Fase 1: de vraagouder heeft een vermoeden is van meer dan de vraagouder legt de waarnemingen (eventueel) aan de gastouder voor. een vermoeden: de vraagouder neemt contact op met de bemiddelingsmedewerker ga direct naar Verantwoordelijkheid bij de vraagouder fase 5 punt 4 Fase 2: de bemiddelingsmedewerker bespreekt het vermoeden bespreken informatie met regiomanager (eventueel) extra gegevens plan van aanpak opstellen tijdschema melden bij directeur regio s Verantwoordelijkheid bij de bemiddelingsmedewerker en de regiomanager Maximale duur na fase 1: 5 werkdagen Fase 3: het uitvoeren van een plan van aanpak consulteren AMK praten met de gastouder, eventueel samen met de vraagouder (eventueel) praten met kind bespreken van de resultaten Verantwoordelijkheid bij de regiomanager Maximale duur na fase 2: 5 werkdagen Fase 4: beslissen de vermoedens zijn na overleg niet bevestigd. De vermoedens bestaan niet meer. Bespreek dit met de vraagouders. Sluit de zaak af. Ga naar fase 6. na gesprek(ken) met verzorger(s) is duidelijk dat verzorger(s) ook bezorgd zijn na overleg blijft er ernstige twijfel bestaan. Ga naar fase 5. het vermoeden van kindermishandeling blijkt na het gesprek met de verzorger(s) gegrond. Ga naar fase 5. er ontstaat een crisissituatie Verantwoordelijkheid bij de regiomanager Maximale duur na fase 3: 2 werkdagen Fase 5: handelen de bemiddelingsmedewerker deelt aan de gastouder mee dat het kind niet meer komt en bespreekt de reden van het vertrek van het betreffende kind. Het kind wordt, inden mogelijk, in een ander gezin geplaatst. de bemiddelingsmedewerker neemt contact op met de andere vraagouders uit het gastgezin. de gastouder wordt uitgeschreven bij het GOB. de regiomanager meldt bij het AMK wanneer de gastouder ook eigen kinderen heeft. wanneer er een crisissituatie ontstaat: Zorg dat de situatie stopt, stel het slachtoffer veilig en bel: o de politie( bedreigende situatie bel 112) of o crisisdienst bureau Jeugdzorg Verantwoordelijkheid bij de regiomanager Maximale duur na fase 3: 2 werkdagen Fase 6: evaluatie evalueer het proces en de procedure stel zonodig afspraken bij registreer Verantwoordelijkheid bij de regiomanager Maximale duur na fase 5: 5 werkdagen 4 december van 43 protocol kindermishandeling GOB

4 Fase 7: nazorg blijf alert op het welzijn van het kind blijf signalen en zorgen melden bij het AMK geef zonodig extra ondersteuning aan de betrokken vraagouders en de gastouders. Verantwoordelijkheid bij de bemiddelingsmedewerker Maximale duur: zolang als noodzakelijk Wanneer de vraagouder vermoedt dat de eigen kinderen van de gastouder worden mishandeld, handel dan ook volgens het protocol. Bij alle stappen die genomen worden dient de privacy van de betrokkenen zoveel mogelijk gewaarborgd te blijven. NB: De digitale routekaart op biedt ook een goed houvast. 4 december van 43 protocol kindermishandeling GOB

5 Toelichting stappenschema 1. Fase 1: Signaleren, de vraagouder heeft een vermoeden Kinderen die mishandeld worden, kunnen veel verschillende signalen laten zien. Deze signalen kunnen wijzen op kindermishandeling, maar kunnen ook een anderen oorzaak hebben zoals een scheiding of een sterfgeval. Signaleren begint vaak met een niet-pluis gevoel. Bij het signaleren gaat het in de eerste plaats om de zorg die de vraagouder heeft over zijn kind, waarvoor geen geruststellende verklaring gevonden wordt. Kindermishandeling is één van de mogelijke oorzaken. De vraagouder deelt haar zorg met de bemiddelingsmedewerker. De bemiddelingsmedewerker probeert de zorgen rond het kind in een gesprek met de vraagouder duidelijker te krijgen met behulp van het signalenformulier (bijlage 3 en 4) en het observatieformulier(bijlage 5). Op het observatieformulier noteert worden de objectieve gegevens genoteerd. Daarbij wordt gelet op: opvallend gedrag of opmerkelijke lichamelijke signalen, zoals blauwe plekken, schaaf- of brandwonden, herhaalde botbreuken, ander letstel zoals doofheid, mank of moeizaam lopen, hoge spierspanning. Het observatieformulier gaat het dossier in. De bemiddelingsmedewerker noteert eventueel subjectieve gegevens in anonieme werkaantekeningen. Werkaantekeningen gaan niet in het dossier en zijn niet ter inzage van de verzorgers(s). Ga zorgvuldig met werkaantekeningen om. (bijlage 10) De bemiddelingsmedewerker overlegt met mensen die informatie kunnen geven over het gastgezin, zoals via de regiomanager bij het kernnetwerk of via het signaleringssysteem zorg voor jeugd. De bemiddelingsmedewerker zorgt dat de vraagouders zich serieus genomen voelen in de zorg om hun kind. De regiomanager bepaalt een tijdslimiet aan deze fase (maximaal één maand). Vraagouders zijn vrij om te kiezen voor een ander traject dan dat van het GOB, b.v. aangifte doen bij de politie. Wanneer vraagouders zich niet serieus genomen voelen kunnen zij een klacht indienen. Aanbevelingen fase 1: Waarborg de veiligheid van het kind. Accepteer kindermishandeling en huiselijk geweld als één van de vele mogelijke oorzaken van onverklaarbaar opvallend gedrag van een kind. Probeer in deze fase het beeld completer te maken en te komen tot een mogelijke onderbouwing van de zorgen die er zijn. Speel geen politieagent: het is niet de taak van de bemiddelingsmedewerker en vraagouder om speurwerk naar de dader te doen. Ga zorgvuldig om met de privacy van het kind,de vraagouders en de gastouder. Het Advies en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) is de centrale instantie voor het vragen van advies over of het melden van kindermishandeling. Alle AMK s zijn bereikbaar via het landelijk telefoonnummer: In een crisissituatie is het mogelijk om te melden bij de politie of de Raad van de Kinderbescherming. Via het kernnetwerk kan enerzijds aan andere volwassenen die contact hebben met het gastgezin extra informatie gevraagd worden, anderzijds aan de aanwezige deskundigen om advies gevraagd worden Via het signaleringssysteem Zorg voor Jeugd kan door de coördinator zorgsignalering gekeken worden of er al meerdere signalen gegeven zijn m.b.t. dit gastgezin. 4 december van 43 protocol kindermishandeling GOB

6 Fase 2: De bemiddelingsmedewerker bespreekt haar onderbouwde vermoeden. Bespreek de informatie met collega s en regiomanager De bemiddelingsmedewerker bespreekt de objectieve en subjectieve gegevens die zij heeft gekregen van de vraagouder. Ze bespreekt of er redenen zijn waarom ze zich zorgen moet maken en of er redenen zijn om te denken aan kindermishandeling. Bij interpretatie van de informatie kan de signalenlijst(bijlage 2) een hulpmiddel zijn. De bemiddelingsmedewerker maakt samen met de regiomanager een plan van aanpak voor het verkrijgen van meer gegevens te verkrijgen. De regiomanager is verantwoordelijk voor de coördinatie en de voortgang. Indien nodig wordt overlegd met het AMK. Dit kan anoniem. Tijdens dit gesprek kunnen tips gevraagd worden over de vervolgstappen. De regiomanager let ook op de tijd en stelt de tijdslimiet voor deze fase. Aan het einde van deze fase wordt het volgende besloten; o Als de vermoedens niet onderbouwd kunnen worden en de zorgen niet meer bestaan wordt de zaak afgesloten en de persoonlijke werkaantekeningen vernietigd. Ga dan naar fase 6. o Als er geen bevestiging van het vermoeden is, maar het gedrag heeft bijvoorbeeld een andere oorzaak: Blijf dan alert Overleg met de vraagouder om de opvang wel/niet in het gastgezin voort te zetten Maak met de vraagouder een afspraak om na een bepaalde periode nog eens samen te overleggen over het gedrag of de lichamelijke gesteldheid van het kind. Aanbevelingen fase 2: Privacy: Wanneer persoonlijke aantekeningen zijn gemaakt, is het belangrijk deze goed op te bergen, het liefst zonder naam. Zodra het mogelijk is worden deze aantekeningen vernietigd. De taak van de gastouderopvang met betrekking tot huiselijk geweld/ kindermishandeling is het signaleren en het aankaarten bij de gastouders en bij de verantwoordelijke instanties.de gastouderopvang is niet verantwoordelijk voor de verandering van de situatie of voor de hulpverlening. Fase 3: De uitvoering van het plan van aanpak In fase 2 is besloten tot een plan van aanpak. Mogelijke stappen zijn: a) Een advies- of consultvraag bij het AMK De bemiddelingsmedewerker of regiomanager spreekt met het AMK. Overleg met het AMK is in alle gevallen aan te raden. Het AMK biedt ondersteuning bij het interpreteren van signalen en bij het nadenken over de noodzakelijke vervolgstappen. (bijlage 1) De resultaten van het gesprek met het AMK worden doorgesproken met de vraagouder. Naar aanleiding hiervan wordt het plan van aanpak eventueel bijgesteld. b) Een gesprek met de gastouder De bemiddelingsmedewerker en de regiomanager, eventueel samen met de vraagouder spreken samen met de gastouder. Bereid het gesprek goed voor (bijlage 6 en 7). Probeer in het gesprek een duidelijker beeld te vormen van de pedagogische kwaliteiten van de ouder en zoek naar onderbouwing van de zorgen. c) (Eventueel) praten met het kind Overleg of een gesprek(je) met het kind meerwaarde heeft Bereid het gesprek goed voor (bijlage8 en 9). Het gesprek moet waardevol zijn voor het kind en geen verhoor worden. d) Inbrengen in het kernnetwerk 4 december van 43 protocol kindermishandeling GOB

7 De regiomanager of coördinator zorgsignalering brengt het gastgezin in in het kernnetwerk. Alleen met toestemming van de gastouder kan het gastgezin op naam ingebracht worden. Vanuit een van de andere deelnemers aan het kernnetwerk kan nadere informatie komen over het gastgezin en/of advies gegeven worden over de verdere stappen die genomen kunnen worden. Eventueel kan vanuit (een van de deelnemers van) het kernnetwerk contact opgenomen worden met het gastgezin. e) Resultaten van a tot en met e worden maximaal na één maand besproken met alle betrokkenen. Analyse van de waarnemingen Verzamelen van de feitelijke informatie Beeld van de verzorgingssituatie van het kind in het gastgezin. Draaglast/ draagkracht van de gastouder Fase 4: Beslissing Er zijn vier scenario s mogelijk: 1. De vermoedens zijn na overleg niet bevestigd en de vermoedens bestaan ook niet meer. Bespreek dit met de vraagouders en de gastouder De vraagouders kunnen vanuit de zorg voor hun kind een ander traject kiezen dan het GOB voorstelt aan de ouders en wat zij als organisatie doet. Indien er geen vertrouwen meer is en de vraagouders het kind weg willen halen bij de gastouder kan het GOB ter ondersteuning van de gastouders en/of vraagouders het kind in een ander gastgezin plaatsen. Sluit de zaak af en vernietig alle schriftelijke aantekeningen 2. Na overleg blijft er twijfel bestaan. Het vermoeden hoeft niet bewezen te zijn! Echter vanuit de zorg voor het kind en voor de veiligheid van het kind wordt naar fase 5 gegaan. 3. Het vermoeden van kindermishandeling blijkt na overleg gegrond. Ga naar fase Er ontstaat een crisissituatie. Ga naar fase 5 of bel 112. FASE 5: Handelen In overleg met de directie wordt er contact opgenomen met het AMK. Het vermoeden hoeft niet bewezen te zijn! In overleg met het AMK kan besloten worden om tot melding (bijlage 11 over meldrecht, meldplicht en zorgplicht) over te gaan in verband met de eigen kinderen van het gastgezin. Dit wordt gedaan vanuit de visie dat kindermishandeling een gezinsbreed probleem is. Zeker als de gastouder de problemen niet erkend en niet opstaat voor hulpverlening. Vraagouders kunnen ook altijd zelf een melding doen bij het AMK Adviseer ouders om zo nodig contact op te nemen met Jeugdzorg voor ondersteuning en/of hulp Vraagouders worden in een persoonlijk gesprek op de hoogte gesteld van de melding. Ook de gastouder wordt verteld dat er melding wordt gedaan bij het AMK. Het AMK kan advies geven over het voeren van dit gesprek. Hoewel het een moeilijk gesprek is, is het van belang voor de verdere hulpverlening aan het kind/gezin. Ouder(s) zijn sneller bereid problemen te erkennen en hulpverlening te aanvaarden wanneer er in alle openheid over gesproken wordt. Isolement houdt kindermishandeling in stand. Openheid kan doorbreken. 4 december van 43 protocol kindermishandeling GOB

8 De bemiddelingsmedewerker neemt contact op met de ouders van andere kinderen die in het gezin verblijven. Zij informeert de vraagouders dat deze gastouder niet meer is opgenomen bij het GOB als gastgezin en overlegt over eventuele herplaatsing. Er ontstaat een crisissituatie. Wanneer een crisissituatie en/of een levensbedreigende situatie voor het kind ontstaat, wordt er direct gemeld bij de politie, de crisisdienst van het Bureau Jeugdzorg of via het AMK bij de Raad voor de kinderbescherming. Een melding bij de Raad kan niet anoniem. Aanbevelingen fase 5: Zorg er wel voor dat de verzorger(s) die hulp krijgen die zij nodig hebben om ook daadwerkelijk bij Bureau Jeugdzorg binnen te komen. Bureau Jeugdzorg zal daarna bekijken welke hulp gewenst is. Vermijd het risico dat een gezin jarenlang achtervolgd wordt door vage vermoedens en onduidelijkheden. Voor elke zaak rondom een vermoeden van kindermishandeling kan advies/ consult gevraagd worden bij het AMK zonder de naam van het kind en/ of ouders te noemen. Overleg vooraf met het AMK wat er tegen de andere ouders gezegd kan worden vanuit privacy overwegingen. Soms moet men bij een zaak wachten op een gunstig moment om in te kunnen grijpen of om iets in beweging te kunnen zetten. Melden bij het AMK maakt de kans dat dit lukt groter. Bij de politie is melding mogelijk, wanneer men aangifte wil doen omdat het een strafbaar feit betreft. Dit kan niet anoniem. De politie doe aan opsporing en start een strafrechtelijk onderzoek Fase 6: Evaluatie De bemiddelingsmedewerker evalueert met de regiomanager datgene wat er is gebeurd en de procedures die zijn gevolgd. Zonodig wordt de zaak ook doorgesproken met andere betrokkenen, b.v. de vraagouders. Zonodig worden verbeteringen aangebracht in afspraken en /of procedures. Besluit welke informatie in het kinddossier wordt vastgelegd. Ouders hebben recht op inzage in het kinddossier. Geanonimiseerde gegevens met betrekking tot het vermoeden van kindermishandeling worden geregistreerd en door de directeur kwaliteit en communicatie op een centraal punt bewaard om in kaart te kunnen brengen hoe vaak vermoedens van kindermishandeling binnen de gehele organisatie voorkomen en op welke wijze daarmee wordt omgegaan. Fase 7: Nazorg Blijf alert op het welzijn van het kind Wanneer het kind nog in het gastgezin verblijft of overgeplaatst is naar een ander gezin, onderhoudt de bemiddelingsmedewerker wat frequenter contact met de gast- en vraagouders om zicht te houden op het welzijn van het kind/ de kinderen. Het opgang brengen van hulp in het gezin is de aanzet tot het verhelpen van de problemen. Het kost enige tijd voordat die hulp vruchten afwerpt. De verantwoordelijkheid van het GOB in het kader van nazorg is: Het bieden van een veilige plek aan het kind bij een gastouder. De begeleiding bij het observeren van het kind. los van de gekozen weg, blijft de vraagouder zeker vier maanden na evaluatie het gedrag van het kind nauwkeurig volgen. De bereidheid tot het geven van informatie aan het AMK over het functioneren van het kind. Het meedenken in overlegsituaties ten behoeve van hulpverlening aan het kind en de ouder(s). 4 december van 43 protocol kindermishandeling GOB

9 Aandacht voor de betrokken vraagouder en de gastouder bij wie de vermoedens van kindermishandeling niet bevestigd werden. Zorgen rondom het kind kunnen bij de vraagouder(s) allerlei twijfels en gevoelens losgemaakt hebben. Het is van belang dat er ook nazorg voor hen beschikbaar is. Zo nodig kunnen de ouders worden doorverwezen voor verdere hulp naar b.v. Bureau Jeugdzorg. Aanbevelingen fase 7: Het belang van het bieden van ondersteuning aan het kind moet niet onderschat worden. Veel mensen die in hun jeugd mishandeld of misbruikt zijn, hebben het gered doordat andere volwassenen zich om hen bekommerden. Sta open voor ondersteuning om de eigen machteloosheid en teleurstelling te hanteren wanneer onverhoopt toch blijkt dat de hulpverlening anders verloopt dan je had gedacht. 4 december van 43 protocol kindermishandeling GOB

10 Stappenschema 2: De gastouder heeft een vermoeden dat het kind in zijn eigen gezin mishandeld wordt indien er sprake is van meer dan een vermoeden: ga direct naar fase 5 punt 4 Fase 1: de gastouder heeft een vermoeden de gastouder observeert het kind en de interactie tussen ouder en kind tijdens het halen en brengen. de gastouder legt de waarnemingen eventueel aan de gastouder voor. de gastouder neemt contact op met de bemiddelingsmedewerker Verantwoordelijkheid bij de gastouder Fase 2: de bemiddelingsmedewerker bespreekt het vermoeden bespreken informatie met regiomanager (eventueel) extra gegevens plan van aanpak opstellen tijdschema melden bij directeur regio s Verantwoordelijkheid bij de bemiddelingsmedewerker en de regiomanager Maximale duur na fase 1: 5 werkdagen Fase 3: het uitvoeren van een plan van aanpak consulteren AMK praten met de vraagouder, eventueel samen met de gastouder (eventueel) praten met kind bespreken van de resultaten Verantwoordelijkheid bij de regiomanager Maximale duur na fase 2: 5 werkdagen Fase 4: beslissen de vermoedens zijn na overleg niet bevestigd. De vermoedens bestaan niet meer. Bespreek dit met de gastouder. Sluit de zaak af. Ga naar fase 6. na overleg blijft er ernstige twijfel bestaan. Ga naar fase 5. het vermoeden van kindermishandeling blijkt na overleg) gegrond. Ga naar fase 5. er ontstaat een crisissituatie Verantwoordelijkheid bij de regiomanager Maximale duur na fase 3: 2 werkdagen Fase 5: handelen de bemiddelingsmedewerker spreekt opnieuw met de vraagouders om de zorgen te bespreken. Wanneer de ouders de zorgen delen en bereid zijn tot hulpverlening, verwijst zij de ouders door. Wanneer de ouders de zorgen niet delen en/of geen hulpverlening willen aanvaarden neemt de regiomanager contact op met het AMK voor een eventuele melding. Koppel dit terug aan de gastouder. Zorg ervoor dat het gastgezin de veilige plek kan blijven voor het kind. wanneer er een crisissituatie ontstaat: Zorg dat de situatie stopt, stel het slachtoffer veilig en bel: o de politie( bedreigende situatie bel 112) of o crisisdienst bureau Jeugdzorg Verantwoordelijkheid bij de regiomanager Maximale duur na fase 3: 2 werkdagen Fase 6: evaluatie evalueer het proces en de procedures stel zonodig afspraken en procedures bij registreer de genomen stappen Verantwoordelijkheid bij de regiomanager 4 december van 43 protocol kindermishandeling GOB

11 Maximale duur na fase 5: 5 werkdagen Fase 7: nazorg blijf alert op het welzijn van het kind blijf signalen en zorgen melden bij het AMK geef zonodig extra ondersteuning aan de betrokken gastouders. Verantwoordelijkheid bij de bemiddelingsmedewerker Maximale duur: zolang als noodzakelijk Bij alle stappen die genomen worden dient de privacy van de betrokkenen zoveel mogelijk gewaarborgd te blijven. NB: De digitale routekaart op biedt ook een goed houvast. 4 december van 43 protocol kindermishandeling GOB

12 Toelichting stappenschema 2. Fase 1: Signaleren, de gastouder heeft een vermoeden Kinderen die mishandeld worden, kunnen veel verschillende signalen laten zien. Deze signalen kunnen wijzen op kindermishandeling, maar kunnen ook een anderen oorzaak hebben zoals een scheiding of een sterfgeval. Signaleren begint vaak met een niet-pluis gevoel. Bij het signaleren gaat het in de eerste plaats om de zorg die de vraagouder heeft over zijn kind, waarvoor geen geruststellende verklaring gevonden wordt. Kindermishandeling is één van de mogelijke oorzaken. De gastouder neet contact op met de bemiddelingsmedewerker. De bemiddelingsmedewerker probeert de zorgen rond het kind in een gesprek met de gastouder duidelijker te krijgen met behulp van het signalenformulier (bijlage 3 en 4) en het observatieformulier(bijlage 5). Op het observatieformulier noteert worden de objectieve gegevens genoteerd. Daarbij wordt gelet op: opvallend gedrag of opmerkelijke lichamelijke signalen, zoals blauwe plekken, schaaf- of brandwonden, herhaalde botbreuken, ander letstel zoals doofheid, mank of moeizaam lopen, hoge spierspanning. Het observatieformulier gaat het dossier in. De bemiddelingsmedewerker noteert eventueel subjectieve gegevens in anonieme werkaantekeningen. Werkaantekeningen gaan niet in het dossier en zijn niet ter inzage van de verzorgers(s). Ga zorgvuldig met werkaantekeningen om. (bijlage 10) De bemiddelingsmedewerker overlegt met mensen die informatie kunnen geven over het gezin, zoals via de regiomanager bij het kernnetwerk of via het signaleringssysteem zorg voor jeugd. De bemiddelingsmedewerker zorgt dat de gastouder zich serieus genomen voelt in de zorg om het kind. Wanneer de zorgen nog niet zo helder zijn, kan de gastouder het kind nog wat langer observeren en een gesprek aan gaan met het kind (bijlage8 en9).de regiomanager bepaalt een tijdslimiet aan deze fase (maximaal één maand). Aanbevelingen fase 1 voor de gastouder: Een veilige plek bieden voor het kind. Begeleid en observeer het kind Blijf in gesprek met de ouders en het kind Accepteer kindermishandeling en huiselijk geweld als één van de vele mogelijke oorzaken van onverklaarbaar opvallend gedrag van een kind. Probeer in deze fase het beeld completer te maken en te komen tot een mogelijke onderbouwing van de zorgen die er zijn. Speel geen politieagent: het is niet de taak van de bemiddelingsmedewerker en vraagouder om speurwerk naar de dader te doen. Ga zorgvuldig om met de privacy van het kind,de vraagouders en de gastouder. Het Advies en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) is de centrale instantie voor het vragen van advies over of het melden van kindermishandeling. Alle AMK s zijn bereikbaar via het landelijk telefoonnummer: In een crisissituatie is het mogelijk om te melden bij de politie of de Raad van de Kinderbescherming. Via het kernnetwerk kan enerzijds aan andere volwassenen die contact hebben met het gastgezin extra informatie gevraagd worden, anderzijds aan de aanwezige deskundigen om advies gevraagd worden Via het signaleringssysteem Zorg voor Jeugd kan door de coördinator zorgsignalering gekeken worden of er al meerdere signalen gegeven zijn m.b.t. dit gastgezin. 4 december van 43 protocol kindermishandeling GOB

13 Fase 2: De bemiddelingsmedewerker bespreekt het vermoeden. Bespreek de informatie met collega s en regiomanager De bemiddelingsmedewerker bespreekt de objectieve en subjectieve gegevens die zij heeft gekregen van de gastouder. Ze bespreekt of er redenen zjjn waarover zij zich zorgen moet maken en of er redenen zijn om te denken aan kindermishandeling. Bij interpretatie van de informatie kan de signalenlijst(bijlage 2) een hulpmiddel zijn. De bemiddelingsmedewerker maakt samen met de regiomanager een plan van aanpak voor het verkrijgen van meer gegevens te verkrijgen. De regiomanager is verantwoordelijk voor de coördinatie en de voortgang. Indien nodig wordt overlegd met het AMK. Dit kan anoniem. Tijdens dit gesprek kunnen tips gevraagd worden over de vervolgstappen. De regiomanager let ook op de tijd en stelt de tijdslimiet voor deze fase. Aan het einde van deze fase wordt het volgende besloten; o Als de vermoedens niet onderbouwd kunnen worden en de zorgen niet meer bestaan wordt de zaak afgesloten en de persoonlijke werkaantekeningen vernietigd. Ga dan naar fase 6. o Als er geen bevestiging van het vermoeden is, maar het gedrag heeft bijvoorbeeld een andere oorzaak: Blijf dan alert Maak met de gastouder een afspraak om na een bepaalde periode nog eens samen te overleggen over het gedrag of de lichamelijke gesteldheid van het kind. Aanbevelingen fase 2: Privacy: Wanneer persoonlijke aantekeningen zijn gemaakt, is het belangrijk deze goed op te bergen, het liefst zonder naam. Zodra het mogelijk is worden deze aantekeningen vernietigd. De taak van de gastouderopvang met betrekking tot huiselijk geweld/ kindermishandeling is het signaleren en het aankaarten bij de gastouders en bij de verantwoordelijke instanties.de gastouderopvang is niet verantwoordelijk voor de verandering van de situatie of voor de hulpverlening. Fase 3: De uitvoering van het plan van aanpak In fase 2 is besloten tot een plan van aanpak. Mogelijke stappen zijn: a) Een advies- of consultvraag bij het AMK De bemiddelingsmedewerker of regiomanager spreekt met het AMK. Overleg met het AMK is in alle gevallen aan te raden. Het AMK biedt ondersteuning bij het interpreteren van signalen en bij het nadenken over de noodzakelijke vervolgstappen. (bijlage 1) De resultaten van het gesprek met het AMK worden doorgesproken met de gastouder. Naar aanleiding hiervan wordt het plan van aanpak eventueel bijgesteld. b) Een gesprek met de vraagouder De bemiddelingsmedewerker en de regiomanager, eventueel samen met de gastouder spreken samen met de vraagouder. Bereid het gesprek goed voor (bijlage 6 en 7). Probeer in het gesprek een duidelijker beeld te vormen van de pedagogische kwaliteiten van de ouder en zoek naar onderbouwing van de zorgen. c) (Eventueel) praten met het kind Overleg of een gesprek(je) met het kind meerwaarde heeft Bereid het gesprek goed voor (bijlage 8 en 9). Het gesprek moet waardevol zijn voor het kind en geen verhoor worden. d) Inbrengen in het kernnetwerk De regiomanager of coördinator zorgsignalering brengt het vraaggezin in in het kernnetwerk. 4 december van 43 protocol kindermishandeling GOB

14 Alleen met toestemming van de vraagouder kan het gezin op naam ingebracht worden. Vanuit een van de andere deelnemers aan het kernnetwerk kan nadere informatie komen over het gezin en/of advies gegeven worden over de verdere stappen die genomen kunnen worden. Eventueel kan vanuit (een van de deelnemers van) het kernnetwerk contact opgenomen worden met het gezin. e) Resultaten van a tot en met e worden maximaal na één maand besproken met alle betrokkenen. Analyse van de waarnemingen Verzamelen van de feitelijke informatie Beeld van de verzorgingssituatie van het kind in het gezin. Draaglast/ draagkracht van de gastouder Aanbevelingen fase 3: Het gemeenschappelijk uitgangspunt van ouders en het GOB is het feit dat beide het beste vor hebben met het kind. Bekijk ouders niet als vermoedelijke daders, maar als mogelijke medeslachtoffers in een vastgelopen situatie, waarbij zij hulp nodig hebben. Kindermishandeling ontstaat meestal uit onmacht. Maak, als dit mogelijk is, altijd een vervolgafspraak Fase 4: Beslissing Er zijn vier scenario s mogelijk: 1. De vermoedens zijn na overleg niet bevestigd en de vermoedens bestaan ook niet meer. Bespreek dit met de gastouder en de vraagouders. Sluit de zaak af en vernietig alle schriftelijke aantekeningen. Ga naar fase Na overleg blijft er twijfel bestaan. Het vermoeden hoeft niet bewezen te zijn! Echter vanuit de zorg voor het kind en voor de veiligheid van het kind wordt naar fase 5 gegaan. 3. Het vermoeden van kindermishandeling blijkt na overleg gegrond. Ga naar fase Er ontstaat een crisissituatie. Ga naar fase 5 of bel 112. FASE 5: Handelen De bemiddelingsmedewerker bespreekt de zorgen opnieuw met de ouders. Adviseer ouders om zo nodig contact op te nemen met Jeugdzorg voor ondersteuning en/of hulp In overleg met de directie wordt er contact opgenomen met het AMK. Het vermoeden hoeft niet bewezen te zijn! In overleg met het AMK kan besloten worden om tot melding (bijlage 11 over meldrecht, meldplicht en zorgplicht) over te gaan. De gastouder wordt hiervan op de hoogte gesteld. Ook de vraagouder wordt (indien mogelijk)verteld dat er melding wordt gedaan bij het AMK. Het AMK kan advies geven over het voeren van dit gesprek. Hoewel het een moeilijk gesprek is, is het van belang voor de verdere hulpverlening aan het kind/gezin. Ouder(s) zijn sneller bereid problemen te erkennen en hulpverlening te aanvaarden wanneer er in alle openheid 4 december van 43 protocol kindermishandeling GOB

15 over gesproken wordt. Isolement houdt kindermishandeling in stand. Openheid kan doorbreken. Er ontstaat een crisissituatie. Wanneer een crisissituatie en/of een levensbedreigende situatie voor het kind ontstaat, wordt er direct gemeld bij de politie, de crisisdienst van het Bureau Jeugdzorg of via het AMK bij de Raad voor de kinderbescherming. Een melding bij de Raad kan niet anoniem. Aanbevelingen fase 5: Zorg ervoor dat het gastgezin de veilige plek kan blijven voor het kind. Zorg er voor dat de verzorger(s) die hulp krijgen die zij nodig hebben om ook daadwerkelijk bij Bureau Jeugdzorg binnen te komen. Bureau Jeugdzorg zal daarna bekijken welke hulp gewenst is. Vermijd het risico dat een gezin jarenlang achtervolgd wordt door vage vermoedens en onduidelijkheden. Voor elke zaak rondom een vermoeden van kindermishandeling kan advies/ consult gevraagd worden bij het AMK zonder de naam van het kind en/ of ouders te noemen. Overleg vooraf met het AMK wat er tegen de andere ouders gezegd kan worden vanuit privacy overwegingen. Soms moet men bij een zaak wachten op een gunstig moment om in te kunnen grijpen of om iets in beweging te kunnen zetten. Melden bij het AMK maakt de kans dat dit lukt groter. Bij de politie is melding mogelijk, wanneer men aangifte wil doen omdat het een strafbaar feit betreft. Dit kan niet anoniem. De politie doe aan opsporing en start een strafrechtelijk onderzoek Fase 6: Evaluatie De bemiddelingsmedewerker evalueert met de regiomanager datgene wat er is gebeurd en de procedures die zijn gevolgd. Zonodig wordt de zaak ook doorgesproken met andere betrokkenen, b.v. de gastouders. Zonodig worden verbeteringen aangebracht in afspraken en /of procedures. Besluit welke informatie in het kinddossier wordt vastgelegd. Ouders hebben recht op inzage in het kinddossier. Geanonimiseerde gegevens met betrekking tot het vermoeden van kindermishandeling worden geregistreerd en door de directeur kwaliteit en communicatie op een centraal punt bewaard om in kaart te kunnen brengen hoe vaak vermoedens van kindermishandeling binnen de gehele organisatie voorkomen en op welke wijze daarmee wordt omgegaan. Fase 7: Nazorg Blijf alert op het welzijn van het kind Wanneer het kind nog in het gastgezin verblijft of overgeplaatst is naar een ander gezin, onderhoudt de bemiddelingsmedewerker wat frequenter contact met de gast- en vraagouders om zicht te houden op het welzijn van het kind/ de kinderen. Het opgang brengen van hulp in het gezin is de aanzet tot het verhelpen van de problemen. Het kost enige tijd voordat die hulp vruchten afwerpt. De verantwoordelijkheid van het GOB in het kader van nazorg is: Het bieden van een veilige plek aan het kind bij een gastouder. De begeleiding bij het observeren van het kind. los van de gekozen weg, blijft de vraagouder zeker vier maanden na evaluatie het gedrag van het kind nauwkeurig volgen. De bereidheid tot het geven van informatie aan het AMK over het functioneren van het kind. Het meedenken in overlegsituaties ten behoeve van hulpverlening aan het kind en de ouder(s). 4 december van 43 protocol kindermishandeling GOB

16 Aanbevelingen fase 7: Het belang van het bieden van ondersteuning aan het kind moet niet onderschat worden. Veel mensen die in hun jeugd mishandeld of misbruikt zijn, hebben het gered doordat andere volwassenen zich om hen bekommerden. Sta open voor ondersteuning om de eigen machteloosheid en teleurstelling te hanteren wanneer onverhoopt toch blijkt dat de hulpverlening anders verloopt dan je had gedacht. 4 december van 43 protocol kindermishandeling GOB

17 Stappenschema 3: Een GOB bemiddelingsmedewerker krijgt een vermoeden van kindermishandeling tijdens een intakegesprek met een aspirant gast- of vraagouder Fase 1: de bemiddelingsmedewerker heeft een vermoeden Bespreek openlijk met de aspirant- gast of vraagouders de twijfel die bestaat over de pedagogische benadering van kinderen. Overleg zonodig met de regiomanager Verantwoordelijkheid bij de bemiddelingsmedewerker. Fase 2: handelen de bemiddelingsmedewerker wijst de ouders of de gastouder af wanneer er vermoedens van kindermishandeling zijn over de kinderen van de aspirant gastouders of de vraagouders Bespreek met de aspirant gastouders de zorgen die u heeft en bekijk wat het GOB hier in kan betekenen door plaatsing van de kinderen. Verantwoordelijkheid bij de regiomanager Maximale duur na fase 2: 2 werkdagen Fase 3: evaluatie evalueer het proces en de procedures stel zonodig afspraken en procedures bij registreer de genomen stappen Verantwoordelijkheid bij de regiomanager Maximale duur na fase 5: 5 werkdagen PS Ik vraag Hans om het schema aan te passen!!! Bij alle stappen die genomen worden dient de privacy van de betrokkenen zoveel mogelijk gewaarborgd te blijven. NB: De digitale routekaart op biedt ook een goed houvast. 4 december van 43 protocol kindermishandeling GOB

18 Toelichting stappenschema 3. Fase 1: Signaleren, de GOB bemiddelingsmedewerker krijgt een vermoeden van kindermishandeling Het signaleren van kindermishandeling of pedagogisch minder gewenste situaties begint met een nietpluis gevoel. Tijdens een gesprek wat de bemiddelingsmedewerker heeft met aspirant- gast of vraagouders kan dat spelen. Probeer tijdens het gesprek de onderbouwing te krijgen. Fase 2: Handelen. De bemiddelingsmedewerker bespreekt de zorgen met de regiomanager. Wijs de ouders als gastouder af. Wijs de aspirant gastouder af. Ook bij twijfel. Bespreek met de aspirant vraagouders de zorgen die je hebt en bekijk of ouders bereid zijn om hulp te aanvaarden. Adviseer ouders om zo nodig contact op te nemen met Jeugdzorg voor ondersteuning en/of hulp Bespreek wat het GOB kan betekenen door plaatsing van de kinderen. Plaatsing van een kind kan als lastenverlichting ervaren worden. Het AMK kan advies geven over het voeren van dit gesprek. Hoewel het een moeilijk gesprek is, is het van belang voor de verdere hulpverlening aan het kind/gezin. Ouder(s) zijn sneller bereid problemen te erkennen en hulpverlening te aanvaarden wanneer er in alle openheid over gesproken wordt. Isolement houdt kindermishandeling in stand. Openheid kan doorbreken. In overleg met de directie wordt er contact opgenomen met het AMK. Het vermoeden hoeft niet bewezen te zijn! In overleg met het AMK kan besloten worden om tot melding (bijlage 11 over meldrecht, meldplicht en zorgplicht) over te gaan. De aspirant gastouders of vraagouders worden hiervan op de hoogte gesteld. Er ontstaat een crisissituatie. Wanneer een crisissituatie en/of een levensbedreigende situatie voor het kind ontstaat, wordt er direct gemeld bij de politie, de crisisdienst van het Bureau Jeugdzorg of via het AMK bij de Raad voor de kinderbescherming. Een melding bij de Raad kan niet anoniem. Fase 6: Evaluatie De bemiddelingsmedewerker evalueert met de regiomanager datgene wat er is gebeurd en de procedures die zijn gevolgd. Zonodig worden verbeteringen aangebracht in afspraken en /of procedures. Geanonimiseerde gegevens met betrekking tot het vermoeden van kindermishandeling worden geregistreerd en door de directeur kwaliteit en communicatie op een centraal punt bewaard om in kaart te kunnen brengen hoe vaak vermoedens van kindermishandeling binnen de gehele organisatie voorkomen en op welke wijze daarmee wordt omgegaan. 4 december van 43 protocol kindermishandeling GOB

19 ENKELE ANDERE MOGELIJKHEDEN Wanneer een medewerker van het GOB benaderd wordt door ex-vraagouders over (een vermoeden van) kindermishandeling wat zich afgespeeld heeft in de tijd dat hun kind verbleef in een gastgezin; volg de procedure vanaf fase 2 in het stappenschema t.b.v. vraagouders. Zonodig worden ook eventuele andere ex-vraagouders op de hoogte gesteld. Adviseer de exvraagouder contact op te nemen met het AMK. Samen met het AMK kan bekeken worden wat er eventueel gedaan kan/moet worden. Wanneer het GOB benaderd wordt door derden over een vermoeden van kindermishandeling in een gastgezin, dan wordt deze informant verwezen naar het AMK. De bemiddelingsmedewerker kan n.a.v. deze informatie wel extra alert zijn. Wanneer de bemiddelingsmedewerker zich zorgen maakt over de eigen kinderen in een gastgezin dan kan zij dit bespreken met de gasouders en de pedagogische kwaliteiten van het gastgezin opnieuw (wanneer dit geen intakegesprek betreft) beoordelen. Volg dan stap 3. Haal de gastkinderen uit het gastgezin en herplaats ze zonodig. Bij alle stappen die genomen worden dient de privacy van de betrokkenen zoveel mogelijk gewaarborgd te blijven. 4 december van 43 protocol kindermishandeling GOB

20 Bijlage 1 Informatie over Bureau Jeugdzorg en het Advies & Meldpunt Kindermishandeling (AMK) Het AMK is een onderdeel van het Bureau Jeugdzorg. Beiden kunnen afzonderlijk benaderd worden. Werkwijze Bureau Jeugdzorg Bureau Jeugdzorg biedt informatie, advies, begeleiding en hulp aan jongeren tot 18 jaar en hun ouders en of verzorger(s), beroepskracht of anderen betrokkenen op psychosociaal of opvoedkundig gebied. Daarnaast is het Bureau Jeugdzorg de toegang tot de gïndicieerde jeugdhulpverlening en zorgt het indien nodig voor een adequate doorverwijzing naar andere vormen van zorg. Wanneer men zich als beroepskracht/overleggroep zorgen maakt over een kind of jongere kan men hem/haar en/of de verzorgers doorverwijzen naar Bureau Jeugdzorg als de verzorgers zelf hulp willen. Indien uit de aanmelding blijkt dat er een hulpvraag is, volgt een screening. Het screeniningsverslag wordt besproken in een multidisciplinair team. Dit geeft een advies voor het vervolgtraject. Dit advies wordt met de cliënt besproken. Wanneer er geen vrijwillige hulpverlening op gang komt, dan wordt besproken met de beroepskracht/overleggroep hoe de jonger het beste geholpene kan worden en of een onderzoek door het AMK of de Raad voor de Kinderbescherming nodig is. Werkwijze AMK (Advies- en Meldpunt Kindermishandeling) Het AMK kan telefonisch benaderd worden op telefoonnummer door allerlei mensen die zich zorgen maken over de situatie van bepaalde kinderen. Voor beroepsbeoefenaren, zoals vraagouders, leerkrachten, huisartsen etc. is het mogelijk om anoniem te melden. Via het AMK wordt de naam van de melder dan niet bekend gemaakt bij het kind, het gezin of derden. Na een telefonisch contact zijn er drie mogelijkheden: 1. Advies Bij een vermoeden van kindermishandeling kan het AMK gevraagd worden om advies over welke stappen er het best gezet kunnen worden en hoe een en ander het best aangepakt kan worden. Hierbij worden geen gegevens geregistreerd over het betreffende kind of gezin. Het AMK komt niet in actie in de richting van het kind waarover melding is gedaan. 2. Consult Ook dit richt zich op degene die belt. De consultvrager wordt begeleidt in het uitvoeren van een advies. Er wordt geen actie genomen door het AMK richting kind/gezin waarover melding is gedaan en er worden geen gegevens geregistreerd. Er kan wel een dossier op naam van de consultvrager worden aangelegd. 3. Melding Hierbij worden alle gegevens door het AMK geregistreerd: o Personalia van de melder. o Personalia van kind en gezin. o Wat is de reden om nu melding te doen? o Welke informatie is er over het gezin? o Hoe is de ouder-kindrelatie? o Factoren die meespelen in het gezinssysteem o Kindsignalen. In overleg met een vertrouwensarts besluit het AMK of de zaak is aangenomen en of het AMK de verantwoordelijkheid neemt. De melder krijgt hiervan bericht. Uitgangspunt bij een melding is om zo min mogelijk buiten de ouders/verzorgers om te opereren. Het AMK laat de betreffende ouder weten dat er een melding is binnengekomen. Alleen als het in het belang van het kind is wordt dit contact uitgesteld en in eerste instantie huisarts, school, kinderopvang etc. benaderd. 4 december van 43 protocol kindermishandeling GOB

21 NB. Artikel 53 van de Wet op de Jeugdzorg regelt de positie van hulpverleners ten opzichte van het AMK. Een functionaris met een beroepsgeheim, die door het AMK gevraagd wordt om informatie, heeft het recht om de gevraagde informatie te geven ook als hij zelf, voordat het AMK belde, geen vermoeden had van kindermishandeling. De melder wordt door het AMK op de hoogte gebracht bij het afsluiten van het onderzoek. Adviezen en hulp van Bureau Jeugdzorg en AMK zijn gratis. Informatie over buurt c.q. kernnetwerken jeugdhulpverlening In de gemeenten waar Mikz kinderopvang werkzaam is zijn buurt c.q. kernnetwerken actief. De regiomanagers nemen hieraan deel. In Waalwijk zijn drie buurtnetwerken: Waalwijk zuid, Waalwijk noord en Sprang-Capelle-Waspik). In Heusden zijn drie kernnetwerken: Drunen, Heusden en Vlijmen. Hilvarenbeek, Loon op zand en Oirschot. In een buurt/kernnetwerk hebben vertegenwoordigers van verschillende instellingen zitting (kinderopvang, scholen, het kinderwerk, plaatselijk opbouwwerk, consultatiebureau, schoolartsendienst, schoolbegeleidingsdienst, schoolmaatschappelijk werk, Bureau Jeugdzorg, politie, leerplichtambtenaar en woningbouwvereniging.) Ieder kan een kind over wie men zorgen heeft inbrengen. Dit kan alleen op naam als er toestemming is van de ouders. Is er geen toestemming dan wordt de situatie zonder naam ingebracht. Alle deelnemende instellingen kunnen advies geven. Sommigen zullen het gezin kennen en weten welke hulpverlening aanwezig is of zelf de hulpverlening op zich kunnen nemen. Het kind wordt op de rol gezet. Tijdens iedere bijeenkomst worden de kinderen die op de rol staan besproken. Zijn er geen verontrustende signalen meer of is duidelijk dat er goede hulpverlening in het gezin aanwezig is, dan wordt het kind van de rol gehaald en vinden er follow-up besprekingen plaats na een half jaar. Blijft de situatie dezelfde dan volgen er ieder half jaar follow-up besprekingen. Is de situatie heel duidelijk verbeterd of zo gewijzigd dat verder bespreken geen zin heeft (bv. verhuizing) dan wordt het kind definitief van de rol geplaatst. Informatie over Zorg voor Jeugd signaleringssysteem De gemeente Heusden is aangesloten op het digitale signaleringssysteem Zorg voor Jeugd. Doel van dit systeem is het actief bevorderen van samenwerking in de keten, vroegsignalering en het ondersteunen van ketencoördinatie middels vastgelegde afspraken. Op het moment dat een organisatie bijvoorbeeld onderwijs, kinderopvang, peuterspeelzaal etc. zorg heeft omtrent een kind plaatst deze een signaal in het systeem. Contactpersoon voor Mikz kinderopvang is directeur kwaliteit en communicatie en regiomanager is aangemeld als signaalgever. Het systeem maakt automatisch een match met andere signalen die over hetzelfde kind in het systeem staan. Bij twee of meer signalen wordt ketencoördinatie geactiveerd en worden acties in gang gezet. De signaalgevers worden hiervan op de hoogte gebracht. Steeds meer gemeenten worden aangesloten op dit systeem. 4 december van 43 protocol kindermishandeling GOB

22 Bijlage 2 Vormen van kindermishandeling Lichamelijk mishandeling Er is sprake van lichamelijke mishandeling wanneer de verzorgers het kind verwonden. Voorbeelden: de verzorger slaat en schopt het kind, de verzorger brandt het kind met een sigaret, bijten, snijden, dwingen om schadelijke stoffen in te nemen. Lichamelijke verwaarlozing De verzorger is niet in staat of bereid tot het verschaffen van minimale zorg t.a.v. de lichamelijke behoeften van een kind op een of meerdere gebieden: voeding, kleding, onderdak, bezoek aan arts en/tandarts, hygiëne. Voorbeelden: de verzorger zorgt regelmatig niet voor eten voor de kinderen, het kind is vuil en heeft (langdurig en regelmatig) luizen, de verzorger zorgt niet voor een geschikte slaapplaats voor het kind. Het kind komt altijd met vieze luiers en heeft ernstige luieruitslag, het kind heeft medicijnen nodig, maar de verzorgers zorgen er niet voor dat het kind ze regelmatig krijgt, een kind wordt 's nachts vele uren alleen gelaten. Emotionele mishandeling Vrijwel alle vormen van kindermishandeling brengen negatieve emotionele/psychologische boodschappen over naar het kind. Voorbeelden: de verzorger kleineert het kind vaak, er is sprake van partnergeweld, de verzorger geeft het kind de schuld van relatieproblemen, de verzorger staat geen vriendschap met leeftijdsgenootjes toe, het kind wordt achtergesteld bij andere kinderen uit het gezin, het kind wordt gepest, getreiterd, de verzorger houdt het kind vaak thuis om op jongere kinderen te passen; de verzorger is ervan op de hoogte dat het kind zich inlaat met illegale praktijken maar grijpt niet in; de verzorger verkoopt drugs in het bijzijn van het kind; het kind wordt ingeschakeld bij de verkoop van drugs. Getuige zijn van huiselijk geweld: kinderen die opgroeien in een gewelddadig gezin, voelen de spanning, horen de kreten, zien de verwondingen, willen tussenbeide springen en kunnen daardoor ernstige psychische schade oplopen. Die kinderen leven in constante angst. Emotionele verwaarlozing Het ontzeggen van warmte, aandacht, respect, contact, nooit eens knuffelen. Seksueel misbruik De verzorger heeft seksueel contact met het kind, probeert dit te hebben of laat het kind kijken naar, ter bevrediging van de seksuele gevoelens van de betrokken verzorger en/of uit geldelijk gewin. Voorbeelden: de verzorger laat het kind pornografisch materiaal zien, de verzorger betrekt het kind in wederzijdse masturbatie, de verzorger verkracht het kind. 4 december van 43 protocol kindermishandeling GOB