raumbezogene informationssysteme Handleiding Configuratietool en Service voor deegree WMS, WFS und WCS Versie 1.0

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "raumbezogene informationssysteme Handleiding Configuratietool en Service voor deegree WMS, WFS und WCS Versie 1.0"

Transcriptie

1 raumbezogene informationssysteme Handleiding Configuratietool en Service voor deegree WMS, WFS und WCS Versie 1.0

2 raumbezogene informationssysteme Inhoud 1 Inleiding Workflow Gebruikers data bewerken Inloggen en Services beheren Web Map Service configureren WMS-laag uit Shape-files toevoegen WMS-lagen in een boomstructuur ordenen Eigenschappen van de kaartlagen aanpassen Afronden van de configuratie WMS-laag uit databasetabel invoegen WMS-laag uit MIF/MID-files toevoegen WMS-laag uit CSV-file toevoegen Feature type schema van een WMS laag bewerken Weergave voorschriften van een WMS-laag opnieuw toewijzen Externe WMS laag cascaderend invoegen Rasterdatalaag in WMS invoegen Bestaande WMS-laag verwijderen Met SLD-files werken Web Feature Service configureren Feature type toevoegen Eigenschappen van de featuretypes aanpassen Afsluiten van de configuratie Web Coverage Service (rasterdata) configureren WCS service aanmaken Coverage opbouwen Coverage in WCS integreren Locale Services beheren...42 deegree configuratie-tool 2

3 raumbezogene informationssysteme 3 Installatie van de Configuratie-Service Architectuur van de configuratie-tool FAQs...50 deegree configuratie-tool 3

4 1 Inleiding De configuratietool voor deegree WMS, WFS en WCS is een uitbreiding van openjump. Het configureren werkt zowel voor lokale services als op afstand (remote). Bij gebruik voor lokale services moeten de configuratiefiles direct toegankelijk zijn. De externe toegang wordt via een configuratieservice (Web service) gerealiseerd. In sommige gevallen is in een opgeleverde versie de mogelijkheid om een lokale service te bewerken gedeactiveerd. In dat geval zijn er minder menufuncties. De configuratiefuncties zijn te kiezen via het menu-item 'deegree' en via het contextmenu in de legenda. Er wordt voor het vervolg vanuit gegaan dat er reeds een configuratie-service is geïnstalleerd. Indien dit niet het geval is, dan wordt verwezen naar hoofdstuk 3 waarin staat hoe zo'n service kan worden geinstalleerd. In hoofdstuk 4 wordt een overzicht gegeven van de onderliggende architectuur. Gezien de complexiteit is de software mogelijk niet altijd vanzelfsprekend in het gebruik. Daarom wordt aanbevolen deze handleiding zowel bij de installatie als bij toekomstig gebruik te raadplegen. Veel toepassingen zijn in deze handleiding uitgebreid beschreven en met behulp van schermafdrukken geïllustreerd. 4/52

5 2 Workflow In hoofdstuk 2 worden, aan de hand van schermafdrukken, de belangrijkste configuratiestappen beschreven. Er wordt vanuit gegaan dat een configuratieservice voor de remote configuratie wordt gebruikt. Aangezien de configuratieservice geschikt is voor meerdere gebruikers, wordt in hoofdstuk 2.1 beschreven hoe gebruikers kunnen worden aangemaakt en aangepast, en hoe deze gebruikers services kunnen aanmaken en instellen. Het daarop volgende hoofdstuk verduidelijkt hoe de services ingesteld kunnen worden. De configuratie-service is via de in Hoofdstuk 3 beschreven URL, die in de configuratietool ingevoerd moet worden, te bereiken. 2.1 Gebruikers data bewerken In de configuratie-service is een administrator gedefinieerd, die als enige in staat is gebruikers aan te maken en te bewerken. Bovendien heeft de administrator alle rechten om services aan te maken en te wijzigen. Ten behoeve van de configuratie op afstand (remote) kan de administrator na inloggen op de configuratieserver (default gebruikersnaam: admin; default wachtwoord: admin) gebruikers aanmaken, verwijderen en/of wijzigen. NB Nooit de administrator zelf verwijderen!: Met de checkbox [darf Dienste anlegen/entfernen] kan de administrator bepalen of de betreffende gebruiker zelf nieuwe services mag aanmaken en weer verwijderen. 5/52

6 [Löschen von Datenbanktabellen] maakt het gebruikers mogelijk om na het verwijderen van een WMS-laag, ook de daar aan ten grondslag liggende databasetabel te verwijderen. NB Wees voorzichtig met deze functionaliteit, aangezien de gebruiker er zeker van moet zijn dat de betreffende databasetabel niet in een andere configuratie wordt gebruikt! Default is het verwijderen via de Configuratieservice gedeactiveerd. Voordat een gebruiker kan worden toegestaan om databasetabellen te verwijderen, moet deze optie eerst in de configuratie-service worden geactiveerd. Pas daarna kan een nieuw aangemaakte gebruiker het recht worden toegekend, tabellen te verwijderen. Via [Zugriff auf beliebige Datenbanken] kunnen gebruikers niet alleen de beschikbare database maar ook willekeurig andere databases als basis voor de WMS- laag of feature types gebruiken. Ook hier geldt dat deze functie, zowel in de configuratie-service moet worden vrijgegeven, als bij het aanmaken van een nieuwe gebruiker moet worden ingesteld. De administrator mag bovendien aan gebruikers services ter bewerking toewijzen [Dienste editieren], Elke gebruiker kan zelf zijn wachtwoord wijzigen: 6/52

7 2.2 Inloggen en Services beheren In dit hoofstuk wordt de inlogprocedure bij een configuratie-service, het beheer van services en het aanmaken van nieuwe services toegelicht. De remote configuratie begint met inloggen op de configuratie-server. De URL hangt af van de contextnaam waarmee de service is geïnstalleerd. De service is te bereiken via de volgende Url in de configuratietool (NB niet via de browser!): http//applikationsserver:serverport/$name_des_war_archives (in dit geval: http//applikationsserver:serverport/gwsconfigurationservice) Na inloggen kan de te configureren service worden aangepast of een nieuwe service worden aangemaakt. 7/52

8 Met [Hinzufügen] wordt het dialoogvenster voor het aanmaken van nieuwe services geopend. Er kan gekozen worden uit de servicetypen WMS, WFS en WCS. Zowel de naam van de service als de Url van de service zijn op te geven. Volgens bovenstaand voorbeeld gaat het om de service Url: Het laatste deel van de Url, de zogenaamde servlet mapping (/services) is een default instelling van deegreeservices en wordt normaal gesproken niet gewijzigd. Indien de service via een netwerk bereikbaar moet zijn, dan moet in plaats van 'localhost' het IP-adres of de DNS-naam worden ingevuld. Het is mogelijk om dit later in de service metadata te wijzigen. Als de Tomcat manager is ingesteld voor remote starten, stoppen en opnieuw starten, zijn deze functies in het menu [Dienste bearbeiten] beschikbaar. Bij het verwijderen van services via de configuratie-tool, wordt aan de gebruiker zekerheidshalve gevraagd of de service daadwerkelijk moet worden verwijderd. Bij het verwijderen van WMS-services wordt bovendien gevraagd of alle databasetabellen verwijderd moeten worden, die door de betreffende laag worden gebruikt. Met het verwijderen moet voorzichtigheid worden omgegaan, omdat in sommige gevallen andere services deze tabellen ook gebruiken. In principe is deze functionaliteit alleen beschikbaar als 1.) het verwijderen van tabellen in de configuratie-tool is vrijgegeven 2.) de service-administrator via zijn gebruikersrechten voor het verwijderen van tabellen is vrijgegeven. Voor het direct lokaal configureren van services, die op hetzelfde systeem werken als de configuratietool, is inloggen niet noodzakelijk. Als deze functies niet beschikbaar zijn onder het menu-item 'deegree' of via de context menu's, dan zijn deze bij oplevering gemaskeerd. Bij het bewerken van lokaal beschikbare configuraties hoeft alleen het pad naar de configuratie-files (WMS of WFS) op te geven: 8/52

9 Via de knop [Editieren] kunnen aansluitend onder andere de metadata van de services bewerkt worden: 2.3 Web Map Service configureren De configuratie van een Web Map Service betreft de volgende functionaliteiten: Kaartlaag (layer) uit de volgende bronnen toevoegen: Shape-files MIF/MID-files CSV-tabellenfiles Tabellen uit een Geodatabank Rasterdata WMS-laag van andere services ( cascading ) Kaartlagen in een boomtructuur ordenen; 9/52

10 Eigenschappen van de kaartlagen bewerken. Deze functies worden in de volgende paragrafen verder toegelicht WMS-laag uit Shape-files toevoegen Een op Shape-file gebaseerde kaartlaag in OpenJUMP kan als laag worden toegevoegd aan een WMS. Dit geschiedt via het deegree menu, of via het contextmenu in de legenda [Geodaten zu WMS hinzufügen] Op de achtergrond vindt een test van de geometrieën plaats om bijtijds mogelijke gevolg- en weergavefouten op te sporen. 10/52

11 Vervolgens moet er ingelogd worden op de configuratie service en aansluitend moet de server gekozen worden waar de nieuwe laag wordt ondergebracht. In de volgende stap wordt gekozen waar de nieuwe laag in de laagstructuur van de WMS moet worden toegevoegd. Hier kan geen laag, maar alleen een categorie worden gekozen: WMS-lagen in een boomstructuur ordenen De boomstructuur van de kaartlagen kan worden bewerkt (zie boven). Met de knop [Bbox übernehmen] wordt het gebied (bounding box) van de categorieën (parentlayer) geconsolideerd met het beschikbare gebied van de sublaag. 11/52

12 2.3.3 Eigenschappen van de kaartlagen aanpassen De volgende eigenschappen van WMS kaartlagen kunnen worden aangepast: Titel Naam Samenvatting Metadata-Url Coördinaatreferentiesysteem Bereik Schaal Databron Weergavevoorschrift-files Er moet hier nadrukkelijk op worden gelet dat de invoer correct is. Er mogen bijvoorbeeld in de laagnaam geen spaties en speciale tekens voorkomen. Verder is het noodzakelijk het coördinaatreferentiesyteem [DatenCRS] te kiezen, waar de oorspronkelijke data op zijn gebaseerd. Softwarematig kan dit namelijk niet worden bepaald, aangezien deze informatie doorgaans niet aan de data is toegevoegd. Als een bepaalde CRS niet in de lijst aanwezig is, dan kan deze via [Neues CRS] worden toegevoegd. 12/52

13 Vervolgens verschijnt deze CRS in de lijst onder [Daten-CRS]. Aangezien de laag in een andere dan de oorspronkelijke data-crs opgevraagd kan worden, kan de lijst met [Unterstützten Koordinatensysteme], door het toevoegen uit de lijst met beschikbare CRS-en, worden uitgebreid. Voor elk gekozen coördinaatsysteem wordt automatisch en indien van toepassing getransformeerd - het bereik (boundingbox) berekend. Dit wordt aan de hand van het bereik van de geladen objekten berekend. Deze waarden kunnen echter ook individueel aangepast worden. Daartoe selecteert u, zoals in het volgende voorbeeld, een item uit de lijst en kiest u de knop [Bbox bearbeiten]. 13/52

14 De schaalinvoer [Minimaler Scale] en [Maximaler Scale] hebben betrekking op de WMS-schaal en bepalen het bereik waarbinnen de laag kan worden opgevraagd. Dit moet niet met de SLD-schaal worden verwisseld. Als een laag bijvoorbeeld moet worden weergegeven met een schaal groter of gelijk aan 1:1000, dan moet de [Minimaler Scale] op 0.01 worden gezet. Voor meer informatie kunt u de WMS-specificaties bekijken. 14/52

15 Na bevestiging met [weiter] is er de mogelijkheid om de attributen te veranderen. De eigenschappen (attributen) van de kaartlagen die beschikbaar moeten zijn in de WMS kunnen worden geselecteerd. Ook de namen van de attributen kunnen hier worden gewijzigd (dubbelklik op de namen). Let er op niet het attribuut te veranderen, die eventueel voor een thematische weergave (dus een attribuut geörienteerde weergave) wordt gebruikt. Daarnaast kunnen de transacties 'insert', 'delete' en 'update' van de achter de WMS gekoppelde WFS worden aangezet (doorgaans is dit niet nodig). NB let er op dat er geen spaties maar database-achtige namen worden gebruikt. In het daarop volgende invulscherm mbt de voorschrften hoeven geen veranderingen worden aangebracht. 15/52

16 2.3.4 Afronden van de configuratie Nadat de procedure is doorlopen wordt een samenvatting getoond, van de wijzigingen die worden doorgevoerd na het drukken op [Fertigstellen]. Een dergelijke samenvatting (afhankelijk van de gevolgde procedure variëren deze) ziet er als volgt uit: Deze procedure kan, afhankelijk van de gekozen datagrondlaag, seconden tot enkele minuten in beslag nemen. Indien er veel data verwerkt moet worden, kan het noodzakelijk zijn de Java geheugenruimte voor OpenJUMP te vergroten. Dit kan in het startscript van OpenJUMP (Windows GWSConfigurationTool/bin/openjump.bat & Linux GWSConfigurationTool/bin/ openjump.sh). De parameter Xmx moet in dit geval verhoogd worden. 16/52

17 Als er al een gelijknamige database-tabel bestaat, dan wordt een foutmelding gegeven: De naam van de database-tabel wordt bepaald door de naam van de laag, die in de laag-eigenschappen wordt opgegeven WMS-laag uit databasetabel invoegen Als een databasetabel als datagrondlaag van een WMS-layer wordt gebruikt, dan is eerst, als tussenstap, een WFS-service nodig, waaraan de betreffende feature type kan worden toegevoegd. Het inrichten van een WFS-service, is beschreven in hoofdstuk 2.2. Als u de WFS-service verder niet gebruikt, kunt u deze na voltooien van de configuratie weer uit de WMS verwijderen. NB In het hier beschreven proces worden, in tegenstelling tot het werken met Shape-files, geen data gedupliceerd. Er wordt uitsluitend een featuretype definitie op basis van een databasetabel geconfigureerd en deze, gekoppeld met weergavevoorschriften, aan de WMS-configuratie toegevoegd. Maak, zoals in hoofdstuk beschreven, de gewenste feature type aan. De aansluitend in de configuratietool geladen feature type laag, is ten behoeve van de visuele controle, of de configuratiestap succesvol is afgesloten. Voor verdere analyses of aanmaken van een laag-configuratie voor een WMS, moet deze laag niet worden gebruikt, aangezien hier normaal gesproken slechts een deel van alle feature types worden geladen. Daarom moet deze laag uit de legenda worden verwijderd, om vervolgens de nieuw aangemaakte feature type via de WFS-plugin van de configuratie-tool te laden. Daarbij kunt u het aantal den feature types via de [Optionen] van de WFS-plugin instellen. Let erop dat het bij een deegree-wfs gaat om de versie /52

18 De naam van het WFS feature type in de legenda moet worden behouden (zonder 'wfs' ervoor en zonder spaties of bijzondere leestekens), aangezien deze door de WMS wordt overgenomen. Door dubbel te klikken in de legenda kan de laagnaam worden gewijzigd. De weergave kan op de normale wijze worden aanpast. Met een klik van de rechtermuisknop op de kaartlaag kan het toevoegen aan een WMS [Featuretype zu entferntem WMS hinzufügen] worden geinitialiseerd. Een andere manier is het kiezen van het menu [deegree] en vervolgens [Featuretype zu entferntem WMS hinzufügen]. NB Er kunnen alleen WFS feature types ingevoegd worden, die bij de configuratie-service bekend zijn! Externe WFS-en en WFS-en die niet door de configuratietool worden beheerd, kunnen niet worden verwerkt. Wanneer u de feature types laadt, als basis voor de WMS-laag, dan moet u om twee redenen zo veel mogelijk feature types laden: 1). Als u op een bepaald moment een attribuut geörienteerde thematische weergave wilt kiezen, dan is het noodzakelijk alle voorkomende waarden voor de weergave ter beschikking te hebben. 2). Voor het berekenen van het bereik (bounding box) wordt het maximale bereik van de geladen feature types aangehouden en niet van de databasetabel. Het bereik kan echter altijd nog via de laag-configuratie worden aangepast. Vervolgens moet er worden ingelogd op de configuratie-service en moet de WMS service, waarin de laag wordt ondergebracht, gekozen worden. Daarna wordt de categorie gekozen, waar de laag moet worden ingevoegd. In het volgende scherm zijn de eigenschappen van de WMS-laag aan te geven. Door te drukken op [Fertigstellen] wordt de configuratie afgesloten WMS-laag uit MIF/MID-files toevoegen Geëxporteerde files uit MapInfo kunnen via het menu-item [Datei öfnen] als kaartlaag worden gebruikt: 18/52

19 De kaart kan met de gebuikelijke OpenJUMP functies worden bewerkt: Ook is het mogelijk, de weergavevoorschriften uit de MIF-file, bij de overdracht in de WMS-configuratie, te gebruiken. Volg daarvoor de werkwijze uit paragraaf en kies bij de laatste configuratie-stap de optie [Neue Zeichenvorschrift aus Mapinfo-Zeichenvorschriften generieren]: 19/52

20 Na het afsluiten van de configuratie wordt de betreffende WMS-laag geladen: 20/52

21 2.3.7 WMS-laag uit CSV-file toevoegen Tekstfiles in tabelvorm met ruimtelijke data kunnen via het menu-item [Datei öffnen] als kaartlaag worden gebruikt: In de daaropvolgende 'dialoog' kunnen de referenties worden opgegeven naar de geometrie-data in de file. In het volgende voorbeeld gaat het om een esportfile van een GPS-apparaaat, waarvan de data als volgt is gestructureerd: Position; ; ; ; ; ; ; :58:40.391; Position; ; ; ; ; ; ; :58:44.029; Position; ; ; ; ; ; ; :58:45.100; Position; ; ; ; ; ; ; :58:46.345; Position; ; ; ; ; ; ; :58:47.360; In dit geval wordt het tweede dataveld las y-coördinaat en het derde veld las x- coördinaat gedefinieerd; ook kan hier in een dataveld worden gerefereerd aan WKT-data (OGC Well-Known Text): 21/52

22 Na het laden van de data, kan de kaartlaag met de functies van OpenJUMP worden bewerkt: Feature type schema van een WMS laag bewerken De interne WFS wordt uit de WMS geëxtraheerd: Kies [Dienste verwalten] in het deegree-menu en vervolgens de WMS uit de lijst met services, van welek u de laag wilt bewerken. Na klikken op [internen WFS extrahieren] kan de naam van de te extraheren WFS worden vastgelegd. Nadat dit met [OK] is bevestigd, wordt de WFS-configuratie geëxtraheerd en aan de lijst met services toegevoegd: 22/52

23 De stappen voor het bewerken van de attribuut-schema's in de WMS gaan zoals in paragraaf is beschreven. Na afronden van deze wijzigingen in de configuratie wordt de interne WFS (van de WMS, waaruit hiervoor de WFS werd geëxtraheerd) door de configuratie van de geëxtraheerde WFS overschreven. Selecteer daarvoor beide services in de lijst en kies [Internen WFS überschreiben] Weergave voorschriften van een WMS-laag opnieuw toewijzen Het is mogelijk weergave voorschiften (Styled Layer Descriptors, SLD) van een WMS te overschrijven. Dit kan op twee manieren:: 1. Dit kan onder [Dienste verwalten] waar een WFS, die als databron voor een WMS wordt gebruikt, geëxtraheerd wordt, waarop het feature type, dat veranderd moet worden, geladen kan worden. 23/52

24 De weergave kan zoals gebruikelijk worden gewijzigd. Aansluitend wordt door de menu invoer [Style in entfernten WMS importieren] het overschrijven van de bestaande weergavevoorschriften in een WMS toegestaan. Log in op de configuratie-server, kies de service en aansluitend de filenaam van de nieuwe Style-file zonder extentie. De filenaam moet identiek zijn met de laag-naam. Let ook op hoofd- en kleineletters. Als de Style al bestaat, wordt gevraagd of deze mag worden overschreven. Bevestig dit. De hiervoor geëxtraheerde WFS-service kan vervolgens weer worden verwijderd. 2. De Shape-file, op basis waarvan de WMS-laag oorspronkelijk werd opgebouwd, wordt opnieuw in de configuratie-tool ingelezen. De naam van de WMS-laag moet bovendien bekend zijn. Geef een weergave instelling op en kies vervolgens uit het menu 'deegree' -> [Style in entfernten WMS importieren]. Log in op de configuratie-service, selecteer de service en aansluitend de filenaam van de nieuwe Style-file zonder file extentie. De filenaam moet gelijk zijn aan de laagnaam. Let bovendien op hoofdletters en kleine letters. Als de Style al bestaat, wordt gevraagd om deze te overschrijven. Dit kan worden bevestigd Externe WMS laag cascaderend invoegen Naast het gebruik van eigen data bestaat in deegree WMS ook de mogelijkheid om lagen van externe WMS Services als gecascadeerde databronnen toe te voegen. Er mogen echter niet in dezelfde Tomcat-instantie (configuratie-service) ingevoegde services gecascadeerd worden. 24/52

25 Daarvoor gaat u naar 'Dienste verwalten' en kiest u de WMS Server, waar de externe laag ingevoegd moet worden. Door te klikken op [Editieren] wordt het dialoogscherm geopend voor het beheren van lagen. U kunt een categorie uit de lijst kiezen en vervolgens [Entf. WMS-Layer hinz.] Na het invoeren van de URL (bijvoorbeeld: en klikken op [Weiter] wordt een lijst getoond met de beschikbare lagen, waaruit de te cascaderen laag gekozen kan worden. 25/52

26 In de laageigenschappen zijn de meeste elementen uitgegrijsd, omdat deze niet gewijzigd mogen worden. Na [Fertigstellen] bevestigt u de invoer van een nieuwe laag met [OK] en wordt het [Dienste bearbeiten] venster met [Fertigstellen] afgesloten. De gewijzigde configuratie wordt op de configuratie-service opgeslagen en is direct beschikbaar in de WMS Rasterdatalaag in WMS invoegen Rasterdata worden in de WMS in principe via de WCS interface ingelezen. Indien een WMS met een Rasterdatalaag moet worden uitgebreid, dan moeten de data eerst een keer in een WCS configuratie ingelezen worden (zie hoofdstuk 2.5). Als een rasterdatabron al in de WMS is ingelezen, dan moet de daaran ten grondslag liggende interne WCS uit de WMS worden geëxtraheerd. 26/52

27 Daartoe kan het dialoogvenster [Dienste verwalten] worden geopend en is de WMS te kiezen die met de Rasterdatabron uitgebreid moet worden. Met [internenwcs extrahieren] extraheert u de interne WCS uit de WMS naar een nieuwe zelfstandige service. Volg vervolgens de stappen zoals beschreven in hoofdstuk 2.5.2, om een Coverage te genereren en deze aan de WCS toe te voegen. Als u hoofdstuk succesvol heeft afgesloten, ga dan met de WMSconfiguratie als volgt verder: Nu moeten de geëxtraheerde, en de voor een Coverage uitgebreide WCS en de WMS service worden geselecteerd (met ingedrukte Ctrl-toets). [Lokalen WCS überschreiben] overschrijft de interne WCS van de WMS. Let erop dat hier de juiste services zijn gekozen. Uit de Rasterdata van de nu weer interne WCS wordt vervolgens een WMS-laag opgebouwd. Daartoe moet de WMS worden geselecteerd en vervolgens worden gewijzigd ([Editieren]). 27/52

28 De categorie waar de laag aan moet worden toegevoegd kan worden gekozen en vervolgens klikken op [WCS-Layer hinzufügen]. Selecteer de Coverage en na klikken op [Weiter]... 28/52

29 ..past u de WMS-laag eigenschappen aan, zoals naam [Name], titel, samenvatting [Zusammenfassung], CRS en de geldigheid van het schaalbereik [Gültigkeit des Maßstabsbereiches]. Laat u niet in verwarring brengen door de uitgegrijsde waarde, dit is slechts een dummy. De configuraties gerbuiken gebruiken de correcte in de Coverage gedefinieerde waarde. Klik vervolgens op [Fertigstellen] in het bijbehorende [Dienste bearbeiten] venster. Direct staat de op een rasterdatabron gebaseerde WMS-laag ter beschikking. De voorgaande geëxtraheerde WCS-service kan vervolgens weer verwijderd worden, indien deze verder niet meer wordt gebruikt Bestaande WMS-laag verwijderen Een bestaande laag kan via het [Dienste verwalten] scherm worden verwijderd. Afhankelijk van de in hoofdstuk 4 beschreven configuratie van de configuratieservice, kunnen bijbehorende database-tabellen mee worden verwijderd Met SLD-files werken Het werken met SLD-files (OGC Styled Layer Descriptor) maakt de export en import mogelijk van weergave voorschriften in OpenJUMP. Een eenvoudige toepassing is de definitie van een weergavevoorschrift, die steeds weer voro verschillende datasets gebruikt wordt. Daartoe wordt het weeragvevoroschrift zoals gebruikelijk in OpenJUMP gedefinieerd en vervolgens met behulp van [Ebenen], [Speichern Darstellung als Datei SLD] geëxporteerd: 29/52

30 Het geëxporteerde weergavevoorschrift kan vervolgens voor elke willekeurig andere laag worden geïmporteerd, door de laag et selecteren en in menu [Ebenen] [SLD importieren] te kiezen. In de daaropvolgende dialoogvenster kunnen stap voor stap de in de SLD-file beschikbare weergavevoorschriften gekozen worden: De geïmporteerde weergavevoorschrift wordt toegepast en er wordt gevraagd naar meer weergavevoorschriften [weitere Zeichenvorschriften]: In geval van attribuut gebonden weergavevoorschiften, zoals bijvoorbeeld met opschriften het geval is, moet voor de doellaag het betreffende attribuut worden gekozen: 30/52

31 Het geïmporteerde weergavevoorschrift wordt toegepast, en er wordt naar meer weergavevoorschriften gevraagd: De import wordt afgesloten, als er verder geen weergavevoorschriften moeten worden geïmporteerd (klik op [Nein]) 31/52

32 2.4 Web Feature Service configureren De configuratie van een WFS bevat de volgende functionaliteiten: - Feature type toevoegen - Eigenschappen van het feature type bewerken Dit wordt in de volgende paragrafen gedetailleerd beschreven.er kan zowel een locale als een externe WFS geconfigureerd worden. De betreffende menu's wijken enigszins van elkaar af Feature type toevoegen. Om een WFS met een feature type uit te breiden, is het betreffende item voor het lokaal of remote WFS-configuratie in het menu te kiezen [Geodatenzu WFS hinzufüfgen]. Er volgt of een keuze van de configuratiefile (lokaal) of het inlogscherm voor de configuratieserver (remote). In de volgende stap wordt via [Hinzufügen] het feature type aangemaakt. In het dialoogvenster voor het toevoegen van een nieuw feature type kan de naam, de naamruimte (XML Namespace) en de namen van de schema-file worden aangegeven. De vooraf ingestelde naamruimte [ mag niet worden gewijzigd, de filenaam wordt automatisch toegewezen: 32/52

33 Na bevestiging met [Weiter] kan vervolgens de databron voor het feature type worden gekozen. Als bij de remote configuratie PostGIS of Oracle als database wordt gekozen, dan worden de tabellen getoond van de vooraf ingestelde databases. Andere databases kunnen met de optie [Eigene Datenbank] worden gekozen, mits deze configuratie-optie algemeen en voor de betreffende gebruiker wordt toegestaan. Bij de lokale configuratie en de optie [Eigene Datenbank] volgt een dialoogvenster waarin de inloggegevens worden gevraagd, zoals de naam van de database (bijvoorbeeld: jdbc:postgresql://localhost:5432/mydbname of de gebruikersnaam en het wachtwoord: 33/52

34 Na succesvol inloggen kan vervolgens de tabel gekozen worden, waar het nieuwe feature type op kan worden gebaseerd. Het coördinaatreferentiesysteem wordt automatisch ingelezen. In het geval van een Shape file wordt in een invoerscherm gevraagd naar de plaats van de catalogus en het onderliggende CRS. In de volgende stap worden de coördinaatreferentiesystemen weergegeven, waarmee het feature type in de WFS beschikbaar moet zijn 34/52

35 Als 'Shape-file' als databron werd opgegeven, dan kan hier de betreffende file geladen worden. 35/52

36 2.4.2 Eigenschappen van de featuretypes aanpassen Via [Dienste verwalten], keuze van een WFS-service, [Editieren], keuze van een feature type en [Editieren], kunnen individuele attributen van een feature type geactiveerd respectievelijk hernoemd worden. Let erop geen spaties te gebruiken en databankachtige veldnamen toe te passen. Ook de transactiemogelijkheden Insert, Delete en/of Update kunnen worden aangegeven Afsluiten van de configuratie Aan het einde van elke procedure wordt een overzichtspagina getoond met een samenvatting van de veranderingen, die door bevestiging met de knop [Fertigstellen] worden overgenomen. Zo'n samenvatting ziet er als volgt uit (afhankelijk van de gevolgde procedure verschilt deze). 36/52

37 2.5 Web Coverage Service (rasterdata) configureren Rasterdata kunnen via een deegree Web Coverage Service met hoge performance ter beschikking worden gesteld. Om dit mogelijk te maken is er een gestructureerde en stapsgewijze toegang tot de data nodig. Dit wordt bereikt door pyramidevorming, tiling en indexering. Deegree levert ten behoeve van het prepareren van de data het 'command line' tool Raster Tree Builder (RTB) die voor het verwerken van de data wordt toegepast. De deegree configuratieuitbreiding van openjump is bij het genereren hiervan behulpzaam. Als resultaat staan de verwerkte data en de coverage configuratie ter beschikking. Dit moet vervolgens alleen nog aan de service worden toegevoegd, wat om de volgende reden via de configuratie-tool slechts lokaal kan worden doorgevoerd: het doorzoeken van directories op een externe computer, via het door de configuratie-tool toegepaste http-protokol, is erg lastig. Bovendien zijn er grote veiligheidsrisico's. Voor het integreren van de coverage in de Service moet de configuratie van de servers plaatsvinden via het editen van XML configuratiefiles op de externe computer. Hiervoor wordt verwezen naar de deegree WCS documentatie: eegree_wcs_documentation_en.pdf?root=deegree WCS service aanmaken Een WCS server wordt opgebouwd zoals in hoofdstuk 2.2 beschreven. Bovendien kan een WCS uit een bestaande WMS geëxtraheerd worden. (zie hoofdstuk ). 37/52

38 2.5.2 Coverage opbouwen In het menu van de configuratieuitbreiding is [Neues Coverage erstellen] te kiezen. Er wordt daarbij van uitgegaan dat de input data reeds een georeferentie bevatten. Deegree is niet in staat, kleurdiepten te veranderen. Daarom moeten deze waarden mbt de invoerdata bekend zijn en worden opgegeven. Via de invulschermen kunnen alle voor de dataverwerking noodzakelijke parameters ingevoerd worden. De diverse items zijn (NB raadpleeg de deegree WCS documentatie): [Bildverzeichnis] [Coveragename] [Ausgabeverzeichnis] [Ausgabeformat] [Daten-SRS] Hier kan de directory worden opgegeven die de inputdata bevat. Er kan worden aangegeven of ook subdirectories meegenomen moeten worden. De naam van de op te bouwen coverages zonder spaties (rasterdata lagen) Directory die de verwerkte data bevat. Format waarin de data worden verwerkt. SRS in EPSG code specificatie van de oorspronkelijke data. Als de gewenste code ontbreekt, kan deze worden ingevoegd. [Worldfile-type] [Interpolation Methode] De definitie van een georeferentie kan verschillen. Soms geldt het midden van de bovenste linker pixel als referentie, bijvoorbeeld bij ESRI en soms de bovenste linker hoek van de bovenste linker pixel (Oracle). Bij twijfel moet 'center' gekozen worden. Als een WCS Coverage in een andere dan de oorspronkelijke resolutie wordt opvraagd, dan worden de data geïnterpoleerd geleverd. 'Naaste buur' is de meest voorkomende methode. [Maximale Kachelgröße] [Anzahl Ebenen] De 'maximale Kachelgröße' (maximale tegelgrootte) geeft het maximale aantal 'pixels' van de randen aan, dat door RTB worden gegenereerd. Dit aantal mag bij voorkeur niet meer zijn dan 500, aangezien bij grotere 'Kachelgröße' de prestaties anders afnemen. Het 'Ebenenanzahl' (aantal lagen) is het aantal te genereren lagen in de pyramide. In principe moet een aantal worden gekozen dat past bij de datagrondlaag. Pyramidelagen zijn op de service geldig binnen bepaalde schaalgroottes en bevatten 38/52

39 afhankelijk van hun resolutie gereduceerde data. De volgende vuistregel kan gehanteerd worden: de oorspronkelijke laag blijft in de originele resolutie bestaan. Elke verdere laag bevat data die ongeveer in resolutie gehalveerd zijn. [Bittiefe] [Bldqualität] [Räumlicher Index] De bitdiepte van de te verwerken data kan worden gedefinieerd. Aangezien de deegree WCS in staat is verschillende beeldformats aan te bieden maar niet in staat is de kleurdiepte te veranderen, moet van te voren worden bepaald wat een zinvolle combinatie is voor uitvoerformaat bitdiepte. De beeldkwaliteit geeft voor bepaalde beeldformats (zoals JPEG) aan hoe sterk de verwerkte data gecomprimeerd wordt.[ De ruimtelijke index zorgt ervoor dat de WCS snel de 'tegels' vindt voor het gevraagde bereik. Deze wordt standaard als Shape-file aangemaakt, maar kan ook naar een database worden weggeschreven. Bijvoorbeeld van de Server zijn de url's (op dit moment is alleen een oproep voor de Postgis-databse geïmplementeerd) Postgis: jdbc:postgresql://localhost:5432/gws_config oder Oracle: Vervolgens kan na drukken op [Weiter] bepaald worden op welke wijze de Raster Tree Builder moet worden gestart. Het onderste menu-item laat de aanvraag zien die in een console kan worden uitgevoerd. 39/52

40 Afhankelijk van de Java configuratie op het systeem waarop de Raster Tree Builder wordt uitgevoerd, kan het noodzakelijk zijn, de geheugenruimte voor Java te vergroten. In de verwerkte RTB aanvraag kon in dit geval de parameter -Xmx1024m toegevoegd worden (Bv. /usr/lib/jvm/java sun /jre/bin/java -Xmx1024m -cp...) of een omgevingsvariabele JAVA_OPTS="-Xmx1024m" worden ingesteld Coverage in WCS integreren Onder [Dienste bearbeiten] kiest u de service waar een nieuwe coverage aan toegevoegd moet worden. 40/52

41 Kies [Editieren] De coverage configuratiefile kan, op basis van de in hoofdstuk 2.5 genoemde redenen, alleen lokaal worden gekozen. Aansluitend coverage selecteren en [Fertigstellen] (finish) 41/52

42 Verlaat het scherm [Dienste bearbeiten] met [Fertigstellen]. Vervolgens wordt de configuratie naar de service geladen en de integratie van de coverage is afgesloten. 2.6 Locale Services beheren Bij locale services (WMS, WFS, WCS) kunnen niet alleen nieuwe lagen, fetaure types en coverages worden toegevoegd, maar deze kunnen ook worden gewijzigd. Dit gebeurt met de menufoptie [lokalen WMS editieren], [lokalen WFS editieren] en [lokalen WCS editieren]. Hier kunnen lagen, feature types en coverages verwijderd en gewijzigd worden. Er kunnen in de WMS hiërarchische structuren worden aangebracht, om de lagen te ordenen en te groeperen. 42/52

43 3 Installatie van de Configuratie-Service NB De volgende uitgangspunten worden gehanteerd: Apache Tomcat versie 5.5x met Java Runtime Environment (JRE) versie 5. De Tomcat moet zo zijn ingesteld dat de Tomcat manager van de computer (localhost toegang kan ook), waar de configuratietool op geïnstalleerd is, toegankelijk is. Verder is het raadzaam de JAVA_OPT Parameter (-XX:MaxPermSize=256m) voor de JVM expliciet er in te zetten. U kunt de Tomcat documentatie daarvoor raadplegen. PostgreSQL versie 8.1x of 8.2.x met de bijbehorende Postgis versie wordt aanbevolen. Een koppeling met een PostgreSQL-versie 8.3 is tot nu toe niet mogelijk. Of Oracle Databasesysteem versie 10g. Als basis heeft de configuratie-service een ruimtelijke database nodig, die voor het vullen van de geodata gebruikt wordt. Tot dusver onderseunde dtabasesytemen zijn PostgreSQL met Postgis en Oracle. Er wordt hier verder van uitgegaan dat een leeg database met ruimtelijke functies bestaat. Er wordt ver verwezen naar de betreffende documentatie van de aanbieder. De eenvoudigste manier om de configuratie-service te installeren is de applicatie GWSConfigurationService.war naar de webapps directory van de Apache Tomcat Installation te kopiëren op de Applicationsserver. Vervolgens wordt deze automatisch geïnstalleerd (deployment), d.w.z. er wordt een directory structuur aangelegd. Alle voor de configuratie van de service benodigde parameters zijn in de file web.xml op te geven; deze is te vinden onder $cfg-home/web-inf. Een groot deel van de parameters is reeds als default ingesteld, deze hoeven daarom niet persé te worden opegegeven. In bepaalde gevallen zijn echter wijzigingen van de waarden noodzakelijk. Dit wordt hieronder toegelicht. De service is vervolgens via http//applikationsserver:serverport/gwsconfigurationservice in de configuratietool (niet in de browser!) beschikbaar. <?xml version="1.0"?> 43/52

44 <!DOCTYPE web-app PUBLIC "-//Sun Microsystems, Inc.//DTD Web Application 2.3//EN" " <web-app> <display-name>deegree OWS Config Service</display-name> <description>deegree OWS Config Service</description> <servlet> <servlet-name>cfg</servlet-name> <servlet-class>de.latlon.wcfgs.cfgservlet</servlet-class> <init-param> <param-name>duration</param-name> <param-value>3600</param-value> </init-param> Hier kan een template voor de Service worden opgegeven. Normaal gesproken zijn er geen aanpassingen nodig. <init-param> <param-name>template</param-name> <param-value>web-inf/conf/template.war</param-value> </init-param> In de file 'myusers' wordt gebruikersafhankelijke informatie vastgelegd. Dit gebeurt automatisch, omdat hier geen wijzigingen worden voorgenomen. <init-param> <param-name>users</param-name> <param-value>web-inf/conf/myusers</param-value> </init-param> De te beheren services worden in de 'services'-file weggeschreven. Dit gebeurt automatisch, dus hoeven hier geen wijzigingen te worden aangebracht. <init-param> <param-name>services</param-name> <param-value>web-inf/conf/services</param-value> </init-param> Hier is het pad naar de webapps-directory van de Applicationsserver op te geven. Alle aangemaakte en beheerde OWS-Services worden hierin automatisch weggeschreven. Omdat bijoplevering de Tomcat-directory 'webapps' wordt toegepast, waar ook de configuratieservice draait, hoeft dit normaal gesproken niet te worden gewijzigd. Bij de invoer ${catalina.home} wordt door Tomcat automatisch de subdirectory 'webapps' onder de Tomcat hoofddirectory aangemaakt. <init-param> <param-name>baseurl</param-name> <param-value>${catalina.home}/webapps</param-value> </init-param> Om de services automatisch deployed (geinstalleerd en (opnieuw) gestart) te krijgen, is het noodzakelijk de Tomcat Manager voor de configuratie-service beschikbaar te maken. Dit gebeurt in de file tomcatusers.xml, te vinden onder $tomcat-home/conf/. Daarbij wordt aan de user Tomcat de rol manager toegewezen.(<user username="tomcat" password="tomcat" roles="tomcat,manager"/>) Anmerkung: Im Deployment Descriptor (i.d.r. zu finden unter $tomcathome/conf/catalina/localhost/manager.xml kann ein zusätzlicher Eintrag den Zugriff auf den Manager nur für bestimmte (IP-)Adressen zulassen (<Valve classname="org.apache.catalina.valves.remoteaddrvalve" allow=" "/>) NB: In de Deployment Descriptor (meestal te vinden in $tomcathome/conf/catalina/localhost/manager.xml) kan door extra invoer de manager slechts voor bepaalde IP-adressen toegankelijk worden gemaakt.(<valve classname="org.apache.catalina.valves.remoteaddrvalve" allow=" "/>)) 44/52

45 De URL van de Manager is in de OWS-configuratieservice aan te passen. Voor de lokale toegankelijkheid is 'localhost' voldoende. Externe toegang voor de Tomcat manager is niet nodig. Verder moet de port correct worden opgegeven. <init-param> <param-name>tomcataddress</param-name> <param-value> </init-param> De Tomcat gebruikersnaam... <init-param> <param-name>tomcatuser</param-name> <param-value>admin</param-value> </init-param>... en het wachtwoord zijn op te geven (zoals in $tomcat-home/conf/tomcatusers.xml) <init-param> <param-name>tomcatpassword</param-name> <param-value></param-value> Nu volgen de dataase verbindingen: De eerstgenoemde databank wordt als backend voor alle remote services gebruikt. De parameter van de PostGISdatabase zijn hier op te geven. <init-param> <param-name>postgisaddress</param-name> <param-value>jdbc:postgresql://localhost:5432/gws_config</param-value> </init-param> De PostGIS gebruikersnaam... <init-param> <param-name>postgisuser</param-name> <param-value>postgres</param-value> </init-param>..en het wachtwoord zijn op te geven. <init-param> <param-name>postgispassword</param-name> <param-value>postgres</param-value> </init-param> Optioneel kunnen ook Oracle Database parameters opgegeven worden. De in dit document eerst genoemde databank wordt gebruikt. <init-param> <param-name>oracleaddress</param-name> </init-param> <init-param> <param-name>oracleuser</param-name> <param-value>schmitz</param-value> </init-param> <init-param> <param-name>oraclepassword</param-name> <param-value>schmitz</param-value> </init-param> Een bestaande gebruiker is hier als administrator op te geven. Normaal gesproken wordt deze applicatie met een egbruiker 'admin' met wachtwoord 'admin' opgeleverd. Het wachtwoord kan bij 'beheer gebruikers' worden gewijzigd <!-- Admin für Benutzerverwaltung --> <init-param> <param-name>admin</param-name> <param-value>admin</param-value> </init-param> Als een andere dan de default file wms_configuration.xml wordt toegepast (bijvoorbeeld omdat een andere invoer in de service sectie vooraf is toegewezen), dan kan hier een andere referentie (absoluut of relatief-pad) worden opgegeven. De referentie kan worden gehaald uit de owsconfig.jar file. Deze is te vinden in de directory GWSConfigurationService/WEB-INF/lib/ en is 45/52

46 een ZIP-archief. Maak hier een kopie van en wijzig de naam in owsconfig.zip, open de directory de/latlon/deejump/owsconfig/ en kopieer wmstemplate.xml bijvoorbeeld naar GWSConfigurationService/WEB-INF/conf. Voeg nu het absolute pad in, te beginnen met file:///, in het item <param-value>. <init-param> <param-name>wmstemplate</param-name> <param-value>default is to use the internal one</param-value> </init-param> Ook de WFS referentie kan met de volgende configuratie worden aangepast. Hier geldt hetzelfde als bij de WMS referentie, alleen moet hier de wfstemplate.xml worden gebruikt. <init-param> <param-name>wfstemplate</param-name> <param-value>default is to use the internal one</param-value> </init-param> Ook de WCS referentie kan met de volgende configuratie worden aangepast. Hier geldt hetzelfde als bij de WMS referentie, alleen moet hier de wcstemplate.xml worden gebruikt. <init-param> <param-name>wcstemplate</param-name> <param-value>default is to use the internal one</param-value> </init-param> <init-param> <param-name>stylestemplate</param-name> <param-value>default is to use the internal one</param-value> </init-param> Als de html-versie van de WMS GetFeatureInfos naar een bepaalde (en niet naar default deegree) lay-out verwijst, dan kan bij 'featureinfo2htmltemplate' naar een ander XSLT script worden verwezen, dat uit de standaard GetFeatureInfo Format GML, de html weergave creëert. Ook hier vindt u een referentie in owsconfig.jar, die u kunt aanpassen. De file is featureinfo2html.xsl. <init-param> <param-name>featureinfo2htmltemplate</param-name> <param-value>default is to use the internal one</param-value> </init-param> <init-param> <param-name>featureinfo2gmltemplate</param-name> <param-value>default is to use the internal one</param-value> </init-param> 'deletetables' regelt of de optie beschikbaar moet zijn, dat gebruikers databasetabellen mogen verwijderen na het verwijderen van WMS-lagen. Default is dit gedeactiveerd. Het zetten op 'true' activeert deze optie. Via 'beheer gebruikers' moet deze optie voor nieuw aangemaakte gebruikers worden vrijgegeven. Zie hoofdstuk 2.1. <init-param> <param-name>deletetables</param-name> <param-value>false</param-value> </init-param> 'arbitrarydatabaseaccess' regelt of het veroorloofd is dat gebruikers andere reeds geconfigureerde databases voor het aanmaken van nieuwe lagen mogen gebruiken. Het zetten op 'true' activeert deze optie. <init-param> <param-name>arbitrarydatabaseaccess</param-name> <param-value>false</param-value> </init-param> De volgende configuraties hoeven niet te worden gewijzigd. <load-on-startup>1</load-on-startup> </servlet> <servlet-mapping> <servlet-name>cfg</servlet-name> <url-pattern>/*</url-pattern> </servlet-mapping> </web-app> 46/52

47 4 Architectuur van de configuratie-tool In het onderstaande architectuur-schema wordt de basale opbouw van de configuratie-tool en het samenspel tussen de diverse componenten weergegeven. In het weergegeven toegepaste scenario zijn vier netwerkknooppunten opgenomen: de server administrator de gebruiker (wellicht vanzelfsprekend, maar voor de volledigheid weergegeven) de application server de databaseserver Doel van de door de server-administrator uitgevoerde bewerkingen met de configuratie-tool zijn de componenten Web Map service en public Web Fetaure Service. De beide in de afbeelding weergegeven componenten zijn als representatief voor meerdere WMS, WFS en WCS te beschouwen, als de serveradministrator in staat is met de configuratie-tool nieuwe WMS, WFS en WCS services aan te maken. De component internal Web feature Service wordt door de WMS als datatoegangslaag en in voor bepaald gevallen voor het laden van de door de werver-administator op de application-server overgedragen gedata gebruikt en werkt onafhankelijk van de public WFS. Alle drie de componenten beschikt over een eigen configuratie in het datasyteem. ('file system', inde afbeelding in het onderste dele van de knoop 'application server'. 47/52

48 Aangezien de configuratie-tool de server-administrator direct bij zijn taak ondersteunt, dient de configuratieservice ervoor de voorgenomen wijzigingen aan de configuratie op de WMS-, WFS- of WCS-server over te brengen. Voor het eventueel noodzakelijke opnieuw opstarten van de diverse Web-applications in de Apache-Tomcat wordt de Tomcat manager via een van de beschikbare protocollen aangestuurd- in de afbeelding is als voorbeeld API weergegeven. De wijze waarop de data is opgebouwd is per applicatieserver-knoop vastgelegd. De databankserver-knoop beschikt daarvoor over een PostGIS- of Oracle-service. Het format van door de server-administrator ter beschikking gestelde geodata is in de eerste fase van het voorstel (zie onder) gebaseerd op Sapefiles. De door de configuratie-server aangemaakte database tabellen kunnen alleen worden verwijderd als dit van te voren in de configuratie-service is vrijgegeven en alleen door geautoriseerde gebruikers. Deze zijn buiten de configuratie-tool om handmatig te verwijderen indien ze niet meer gebruikt worden. Raadpleeg daarvoor de Postgis-documentatie. Afhankelijk van de beschikbare bronnen -met name de grootte van de hoofdopslagruimte in de knop application-server is daarbij kritisch - is het met het systeem mogelijk, dat meerdere server-administrators op één netknoop (die door een centrale plek wordt beheerd) hun eigen WMS-/WFS-service tegelijk kunnen instellen. Daarbij kan optioneel één server-administrator meerdere WMS-, WFS- of WCS-services beheren. Het is tevens mogelijk en in bepaalde 48/52

49 gevallen ook zinvoller, per server-administrator slechts één WMS- en één WFSservice te laten beheren. 49/52

50 5 FAQs Hoe kan ik de contact-data in de Service-metadata permanent veranderen? Unzip de file owsconfig.jar uit de directory lib/ext van uw OpenJUMP-Distribution naar een tijdelijke directory. Kopieer de files de/latlon/deejump/owsconfig/w?stemplate.xml (wcstemplate.xml, wfstemplate.xml, wmstemplate.xml) naar de directory WEB-INF/conf van de configuratie-service. Maak referentie aan nara deze files in de Deployment- Descriptor van de configuratie-service. Voeg aan de file WEB-INF/web.xml één of meer van de volgende invoergegevens toe: <init-param> <param-name>wcstemplate</param-name> <param-value>web-inf/conf/wcstemplate.xml</param-value> </init-param> <init-param> <param-name>wfstemplate</param-name> <param-value>web-inf/conf/wfstemplate.xml</param-value> </init-param> <init-param> <param-name>wmstemplate</param-name> <param-value>web-inf/conf/wmstemplate.xml</param-value> </init-param> Bewerk deze files met een een XML- of Text-Editor, om de Service-Metadata naar uw wens aan te passen of maak gebruik van de functie voor het bewerken van lokale service-configuraties van de configuratie-tool. Na het verwijderen van een service uit de service-lijst onder Windows, wordt deze niet correct uit de applicationserver Apache Tomcat verwijderd. Waar ligt dat aan? Bij het verwijderen van een service uit de configuratie-tool wordt een Apache Tomcat mechanisme toegepast, dat onder bepaalde omstandigheden niet correct functioneert. Dit probleem kan wordne opgelost door in de Apache 50/52

51 Tomcat de betreffende directory (meestal in de directory $catalina_home/webapps te verwijderen. Hoe kan ik voorkomen dat bij het laden/verwerken van grote hoveelheid data OpenJUMP respectievelijk de configuratie-tool traag wordt of zelfs vastloopt? Indien u grote hoeveelheden data wilt verwerken, dan kan het nodig zijn de Java geheugenruimte voor OpenJUMP te vergroten. Dit kan in het startscript van OpenJUMP (Windows GWSConfigurationTool/bin/openjump.bat & Linux deegree- Konfigurationswerkzeug 45 GWSConfigurationTool/bin/ openjump.sh). De waarde van de parameter Xmx moet in dit geval worden verhoogd. Hoe kan ik voorkomen dat bij het uitvoeren van de oproep voor de Raster Tree Builder (RTB) de voortgang met een Java heap space error wordt afgebroken? In dit geval is de default waarde voor de maximale geheugenruimte van de gebruikte Java Virtual Machine (JVM) te klein. Door het expliciet instellen van de waarde van: ".../java -cp..." naar bijvoorbeeld ".../java -Xmx1024M -cp..." kan deze worden verhoogd. De toegang naar internet/intranet gaat via een proxy-server. Hoe moet ik dit in OpenJUMP instellen? De proxy-instellingen in OpenJUMP worden in de start-file openjump.bat (Windows) resp. openjump.sh (Linux) ingesteld. Open deze file en bewerk de regels met de Java-opties: Windows Verander de regel die begint met "set JAVA_OPTS=" "-Dhttp.proxyHost=webcache.mydomain.com" "-Dhttp.proxyPort=8080" "-Dhttp.nonProxyHosts= /52

52 localhost" Linux Voeg aan het einde van de file toe na de laatste "JAVA_OPTS=" JAVA_OPTS="$JAVA_OPTS Dhttp. proxyhost=webcache.mydomain.com" JAVA_OPTS="$JAVA_OPTS Dhttp. proxyport=8080" JAVA_OPTS="$JAVA_OPTS Dhttp. nonproxyhosts= localhost" Vervang de "webcache.mydomain.com" door de naam of het adres van de proxyserver. Voer "8080" van de poort van de proxy-servers in. Als u voor een bepaalde hosts de proxy niet gebruiken wilt, voer dan in: " localhost", gescheiden door " ". In andere gevallen is het voldoende om "localhost" hier in te voeren. Meer informatie is te vinden op: Na meerdere keren herstarten van de services in Tomcat, als gevolg van het doorvoeren van wijzigingen in de configuratie of herstarten van services, verschijnt in de Tomcat-protocol files een foutmelding die op een MaxPermGen error duidt. Is daar een oplossing voor? Voeg aan de Apache Tomcat een JAVA_OPT toe: -XX:MaxPermSize=256m Bij een poging om een laag aan een WMS-Dienst toe te voegen krijg ik de foutmelding [Eine Tabelle mit den angegebenen Namen existiert bereits]. Elke configuratie-service is gekoppeld aan een database, die bij het aanmaken van een laag een nieuwe tabel aanmaakt met dezelfde naam als waar de toe te voegen laag. Daarom is het niet mogelijk om laagnamen te genereren die overeenkomen met bestaande tabelnamen. 52/52

WebUntis 2014 Instructies basisinstallatie

WebUntis 2014 Instructies basisinstallatie WebUntis 2014 Instructies basisinstallatie Copyright 2013 Untis Benelux Rotterdam Installatie WebUntis 1 1 Algemeen... 2 1.1 Java JRE 7... 2 1.2 Apache Tomcat... 2 1.3 Een database.... 4 1.4 JDBC-Driver...

Nadere informatie

WebUntis 2014 Instructies basisinstallatie

WebUntis 2014 Instructies basisinstallatie WebUntis 2014 Instructies basisinstallatie Copyright 2013 Untis Benelux Rotterdam Installatie WebUntis 1 1 Algemeen...2 1.1 Java JRE 7... 2 1.2 Apache Tomcat... 2 1.3 Een database.... 4 1.4 JDBC-Driver...

Nadere informatie

Handleiding Reinder.NET.Tasks.SQL versie 2

Handleiding Reinder.NET.Tasks.SQL versie 2 Handleiding Reinder.NET.Tasks.SQL versie 2 Reinder Stolte Tramstraat 33 8771RR Nijland Inhoudsopgave 1 Algemeen... 2 2 Installeren en configureren... 3 3 Taken instellen... 4 3.1 Taskname (Taaknaam) verplicht

Nadere informatie

deegree Web Services en Geoide Opstarten en Configureren

deegree Web Services en Geoide Opstarten en Configureren deegree Web Services en Geoide Opstarten en Configureren 1 Idee en doel van de Workshop Doelgroep: administrators en gebruikers Basiskennis deegree web services Basiskennis OpenJUMP In staat zijn, eigen

Nadere informatie

Installatiehandleiding TiC Narrow Casting Manager

Installatiehandleiding TiC Narrow Casting Manager Installatiehandleiding TiC Narrow Casting Manager Inhoudsopgave 1. Algemeen - 3-2. Installatie PostgreSQL database server - 4-3. Installatie FTP server - 9-4. Aanmaken account in FileZilla server - 13

Nadere informatie

B3Partners. Handleiding services, bronnen, lagen en stijlen Geoserver. Bijgewerkt: B3Partners BV Zonnebaan 12c 3542 EC Utrecht

B3Partners. Handleiding services, bronnen, lagen en stijlen Geoserver. Bijgewerkt: B3Partners BV Zonnebaan 12c 3542 EC Utrecht Handleiding services, bronnen, lagen en stijlen Geoserver Bijgewerkt: 28-7-2016 B3Partners B3Partners BV Zonnebaan 12c 3542 EC Utrecht Telefoon 030 214 2081 E-mail info@b3partners.nl Internet www.b3partners.nl

Nadere informatie

Handleiding inlezen Obsurv WFS / WMS in QGIS

Handleiding inlezen Obsurv WFS / WMS in QGIS Handleiding inlezen Obsurv WFS / WMS in QGIS Definitief Grontmij Nederland B.V. De Bilt, 20 oktober 2015 Verantwoording Titel : Handleiding inlezen Obsurv WFS / WMS in QGIS Subtitel : Projectnummer : Referentienummer

Nadere informatie

Handleiding GisWest Extensie 10.2 met Geolocator en downloadfunctionaliteit voor ArcGis for desktop

Handleiding GisWest Extensie 10.2 met Geolocator en downloadfunctionaliteit voor ArcGis for desktop Handleiding GisWest Extensie 10.2 met Geolocator en downloadfunctionaliteit voor ArcGis for desktop Installatie GIS WEST Extensie Als er al een installatie aanwezig is van de GIS West Extensie dient deze

Nadere informatie

How To Do Gebruikersbeheer remote service portaal mbconnect24

How To Do Gebruikersbeheer remote service portaal mbconnect24 How To Do Gebruikersbeheer remote service portaal mbconnect24 Inhoud 1. Inleiding... 2 2. Workflow gebruikersbeheer... 3 3. Clients... 4 3.1 Client toevoegen... 5 4. Gebruikersgroep... 8 4.1 Gebruikersgroep

Nadere informatie

Acht stappen voor JSF

Acht stappen voor JSF Acht stappen voor JSF Inleiding In deze tutorial zullen we JSF (Java server faces) installeren. Wat we niet beschrijven is hoe te werken met JSF, over dit onderwerp zijn er genoeg boeken en internetsites

Nadere informatie

Installatie Avalanche Webview

Installatie Avalanche Webview Installatie Avalanche Webview Deze handleiding beschrijft de stappen om software voor Avalanche Webview op een huidige omgeving te updaten en te installeren. 1. Deïnstalleer de huidige Avalanche Webview

Nadere informatie

Installatie- en gebruikshandleiding Risicoverevening. 11 april 2007 ZorgTTP

Installatie- en gebruikshandleiding Risicoverevening. 11 april 2007 ZorgTTP Installatie- en gebruikshandleiding Risicoverevening 11 april 2007 ZorgTTP Inleiding In het kader van Risicoverevening wordt gepseudonimiseerd informatie aangeleverd aan het College voor Zorgverzekeringen

Nadere informatie

Gebruik van raadpleeg- en downloadservices in GIS desktop software

Gebruik van raadpleeg- en downloadservices in GIS desktop software Gebruik van raadpleeg- en downloadservices in GIS desktop software Inhoud ArcGIS... 2 Gebruik WMS in ArcGIS... 2 GetFeatureInfo request... 6 Gebruik WFS in ArcGIS... 7 WFS service toevoegen... 7 Enkel

Nadere informatie

Installatie SQL Server 2014

Installatie SQL Server 2014 Installatie SQL Server 2014 Download de SQL Server Express net advanced Services van de website: https://www.microsoft.com/en-us/download/details.aspx?id=42299 klik op Download. Als u een 64 bit variant

Nadere informatie

Installatie Avalanche Windows

Installatie Avalanche Windows Installatie Avalanche Windows Deze handleiding beschrijft de stappen om software voor Avalanche Windows op een huidige omgeving te updaten en te installeren. Tijdens deze installatie, kunnen anders gebruikers

Nadere informatie

Installatiehandleiding King Webservices 2.0

Installatiehandleiding King Webservices 2.0 Inhoud Inleiding... 2 Installatie en configuratie King Webservices... 2 King Webservices systeemeisen... 2 King Webservices installatie-eisen... 2 King Webservices installeren... 2 King Webservices inrichten

Nadere informatie

naar een SQL-server Rev 01

naar een SQL-server Rev 01 De EPLAN-artikeldatabank overzetten naar een SQL-server Rev 01 I N H O U D S O P G A V E 1 VEREISTEN EN VRIJGAVE... 1 2 INLOGGEN ALS EEN SQL-ADMINISTRATOR... 1 3 DE DATABANK VOOR EPLAN OPZETTEN... 2 3.1

Nadere informatie

Upgrade Web Client met ESS naar 3.5.0

Upgrade Web Client met ESS naar 3.5.0 Upgrade Web Client met ESS naar 3.5.0 I Upgrade Web Client met ESS naar 3.5.0 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Upgrade Web Client met ESS naar versie 3.5.0 1 1.1 Stap... 0 - Voorbereidingen 1 1.2 Stap... 1 -

Nadere informatie

Handleiding GisWest Extensie 10.0 met Geolocator voor ArcMap

Handleiding GisWest Extensie 10.0 met Geolocator voor ArcMap Handleiding GisWest Extensie 10.0 met Geolocator voor ArcMap Installatie GIS WEST Extensie Als er al een installatie aanwezig is van de GIS West Extensie dient deze eerst gede-installeerd te worden. Via

Nadere informatie

Central Station. CS website

Central Station. CS website Central Station CS website Versie 1.0 18-05-2007 Inhoud Inleiding...3 1 De website...4 2 Het content management systeem...5 2.1 Inloggen in het CMS... 5 2.2 Boomstructuur... 5 2.3 Maptypen... 6 2.4 Aanmaken

Nadere informatie

Installatie en configuratie documentatie

Installatie en configuratie documentatie Installatie en configuratie documentatie Assistance Web Portal v. 2.58, 2.60 Voor Windows 2003 / 2008 / XP / Vista / Windows 7 Assistance PSO handleiding, uitgegeven door Assistance Software. Alle rechten

Nadere informatie

AFO 142 Titel Aanwinsten Geschiedenis

AFO 142 Titel Aanwinsten Geschiedenis AFO 142 Titel Aanwinsten Geschiedenis 142.1 Inleiding Titel Aanwinsten Geschiedenis wordt gebruikt om toevoegingen en verwijderingen van bepaalde locaties door te geven aan een centrale catalogus instantie.

Nadere informatie

HANDLEIDING DIENSTEN IN GIS DESKTOP

HANDLEIDING DIENSTEN IN GIS DESKTOP //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// ////////////// HANDLEIDING GEBRUIK VAN DIENSTEN IN GIS

Nadere informatie

HANDLEIDING DMS Plugin Installatie, configuratie & werking

HANDLEIDING DMS Plugin Installatie, configuratie & werking HANDLEIDING DMS Plugin Installatie, configuratie & werking Dit document is de handleiding voor de installatie, configuratie en werking van de DMS Plugin. Versie 1-12/09/2005 Inhoudstafel 1 Installatie...

Nadere informatie

Installatie SQL: Server 2008R2

Installatie SQL: Server 2008R2 Installatie SQL: Server 2008R2 Download de SQL Server 2008.exe van onze site: www.2work.nl Ga naar het tabblad: Downloads en meld aan met: klant2work en als wachtwoord: xs4customer Let op! Indien u een

Nadere informatie

Handleiding Sportlink Club

Handleiding Sportlink Club Handleiding Sportlink Club Dit document is automatisch gegenereerd. We raden u aan de handleiding online te raadplegen via www.sportlinkclub.nl/support. 1. Installatiehandleiding.........................................................................................

Nadere informatie

Installatie van sqlserver

Installatie van sqlserver Installatie van sqlserver Download SQLserver 2005 Express basis van de website van 2work: www.2work.nl, tabblad downloads; beveiligde zone. De inlog gegevens kunnen via de helpdesk aangevraagd worden.

Nadere informatie

15 July 2014. Betaalopdrachten web applicatie gebruikers handleiding

15 July 2014. Betaalopdrachten web applicatie gebruikers handleiding Betaalopdrachten web applicatie gebruikers handleiding 1 Overzicht Steeds vaker komen we de term web applicatie tegen bij software ontwikkeling. Een web applicatie is een programma dat online op een webserver

Nadere informatie

GeoKey en Catalog Services

GeoKey en Catalog Services GeoKey en Catalog Services de sleutel tot geo-informatie Studiedag NCG 18 mei 2004 ronald.bottelier@geodan.nl Programma > Begrippen > Actualiteiten in meta-informatie > Visie op doorontwikkeling > GeoKey

Nadere informatie

Op basis van klanten-,product-,barcodegegevens wordt automatisch een barcode document aangemaakt

Op basis van klanten-,product-,barcodegegevens wordt automatisch een barcode document aangemaakt Op basis van klanten-,product-,barcodegegevens wordt automatisch een barcode document aangemaakt Pagina 1 van 56 Inhoud van deze help 1. Algemeen 1.1 Inhoud van deze box. 1.2 Minimum systeemvereisten 2.

Nadere informatie

NSS volumes in een bestaande tree aanspreken vanuit Domain Services for Windows

NSS volumes in een bestaande tree aanspreken vanuit Domain Services for Windows NSS volumes in een bestaande tree aanspreken vanuit Domain Services for Windows Elders in dit werk hebt u kunnen lezen hoe DSfW ingezet kan worden als alternatief voor Active Directory. Dit heeft echter

Nadere informatie

Installatie SQL Server 2012

Installatie SQL Server 2012 Installatie SQL Server 2012 Download de SQL Server express net Advanced Services van de website: https://www.microsoft.com/en-us/download/details.aspx?id=29062 klik op Download. Als u een 64 bit variant

Nadere informatie

Handleiding voor het installeren van Tomcat7

Handleiding voor het installeren van Tomcat7 Handleiding voor het installeren van Tomcat7 Brondocument C:\WebServer\Handleiding\Tomcat\InstallerenTomcat.odt Versiebeheer Versie Datum Uitleg 1.0v 22-05-06 1e versie Tomcat 5.5 1.1v 24-05-06 Aanpassingen

Nadere informatie

Installatiehandleiding Privacy- en Verzendmodule DIS voor Windows, Mac OS en Linux

Installatiehandleiding Privacy- en Verzendmodule DIS voor Windows, Mac OS en Linux Installatiehandleiding Privacy- en Verzendmodule DIS Opdrachtgever: Opdrachtnemer: Uitgebracht aan: Nederlandse Zorgautoriteit Uitgebracht door: ZorgTTP Referentie: Installatie PVM_DIS_5.3 Datum: 17-12-2015

Nadere informatie

Installatie handleiding Telefoon Assistent v0.4

Installatie handleiding Telefoon Assistent v0.4 Installatie handleiding Telefoon Assistent v0.4 Inhoudsopgave - Inleiding Pagina 3 - Server installatie Pagina 4 - Server installatie Update Pagina 9 - Administrator installatie/update Pagina 10 - Cliënt

Nadere informatie

Installatiehandleiding. Facto minifmis

Installatiehandleiding. Facto minifmis Installatiehandleiding Facto minifmis 1. Installatie Facto MiniFMIS 1.1 Achtergrond Facto MiniFMIS biedt facilitaire organisaties een eenvoudige en gebruikersvriendelijke hulpmiddel bij het uitvoeren van

Nadere informatie

B3Partners. Handleiding Datastorelinker inlezen shape. Gewijzigd: B3Partners BV Zonnebaan 12c 3542 EC Utrecht

B3Partners. Handleiding Datastorelinker inlezen shape. Gewijzigd: B3Partners BV Zonnebaan 12c 3542 EC Utrecht Handleiding Datastorelinker inlezen shape Gewijzigd: 20-7-2016 BV Zonnebaan 12c 3542 EC Utrecht Telefoon 030 214 2081 E-mail info@b3partners.nl Internet www.b3partners.nl KvK Amsterdam 34122633 Bank: NL08

Nadere informatie

Mach3Framework 5.0 / Website

Mach3Framework 5.0 / Website Mach3Framework 5.0 / Website Handleiding Mach3Builders Inhoudsopgave 1 Inloggen...5 1.1 Ingelogd blijven...6 1.2 Wachtwoord vergeten...7 2 Applicatie keuzescherm...8 2.1 De beheeromgeving openen...9 3

Nadere informatie

Handleiding: Whitelabel Customersite

Handleiding: Whitelabel Customersite ARGEWEB B.V. Handleiding: Whitelabel Customersite Controlportal.nl Argeweb Support 8-1-2009 Handleiding voor het gebruik maken van de Whitelabel Customersite op controlportal.nl, door Resellers van Argeweb.

Nadere informatie

Upgrade naar People Inc 3.5.0

Upgrade naar People Inc 3.5.0 I Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 1 1.1 Installeren... van de upgrade 2 1.2 Uitvoeren... van de upgrade 5 1.3 Installatie... Applicatie Server 9 1.4 Installatie... Gebruikers programma's 15 1.5 Afronding...

Nadere informatie

Handleiding Zorgverzekeraar Winmens versie 7.29

Handleiding Zorgverzekeraar Winmens versie 7.29 Handleiding Zorgverzekeraar Winmens versie 7.29 Zorgverzekeraar oproepen Als u een zorgverzekeraar wilt oproepen om de gegevens te bekijken of te bewerken kunt boven in het zorgverzekeraars scherm, op

Nadere informatie

Selenium IDE Webdriver. Introductie

Selenium IDE Webdriver. Introductie Selenium IDE Webdriver Het Wielsem 10, 5231 BW s- Hertogenbosch, telefoon 073-6409311 e- mail info@testwork.nl internet http://www.testwork.nl 1 Inhoudsopgave 1 Inhoudsopgave... 2 2 Selenium IDE... 3 3

Nadere informatie

MWeb 4.0. Handleiding Basis Modules Versie 1.0

MWeb 4.0. Handleiding Basis Modules Versie 1.0 MWeb 4.0 Handleiding Basis Modules Versie 1.0 Index 1. Algemeen 3 1.1. Gebruikersnamen en Wachtwoorden 3 1.2. Inloggen 3 1.3. Uitloggen 3 1.4. Belangrijk 3 2. User Manager 4 2.1. Gebruikers lijst User

Nadere informatie

Installeren van het programma:

Installeren van het programma: Versie: 1.0 Gemaakt door: Whisper380 Eigenaar: Whisper380-computerhulp.net Datum: 20-2-2011 Inhoudsopgave Installeren van het programma:...3 Configureren van het programma:...7 Mappen aanmaken:...9 Groepen

Nadere informatie

Algemeen. Beschrijving LA5 Systeembeheer. Administratieve applicaties voor tankstation en oliehandel. versie 5.2

Algemeen. Beschrijving LA5 Systeembeheer. Administratieve applicaties voor tankstation en oliehandel. versie 5.2 versie 5.2 Administratieve applicaties voor tankstation en oliehandel 1 Inleiding 2 Eerste keer opstarten 3 Beheren administraties 4 Kopieren rechten 1 6 Beheren groepen 7 Beheren gebruikers 10 Gebruikersrechten

Nadere informatie

Handleiding Certificaat RDW

Handleiding Certificaat RDW Handleiding Certificaat RDW Versie: 9.0 Versiedatum: 13 maart 2014 Beheerder: RDW Veendam - R&I-OP-E&T 3 B 0921m Wijzigingen ten opzichte van de vorige versie: - url vermelding naar bestandsuitwisseling

Nadere informatie

HANDLEIDING VOOR HET TOEVOEGEN VAN PROJECTEN OP DE WEBSITE Versie: 1.1

HANDLEIDING VOOR HET TOEVOEGEN VAN PROJECTEN OP DE WEBSITE  Versie: 1.1 HANDLEIDING VOOR HET TOEVOEGEN VAN PROJECTEN OP DE WEBSITE WWW.DEUTSCHLAND-NEDERLAND.EU Versie: 1.1 Datum: 18-01-2016 INLEIDING U bent de leadpartner van een project binnen het INTERREG-programma Deutschland-Nederland.

Nadere informatie

Trippeltrap Content Management System

Trippeltrap Content Management System Handleiding Trippeltrap Content Management System versie 2.4 Aanmelden Voordat u de tekst op uw webpagina kunt aanpassen, moet u zich eerst aanmelden. Bovenaan de pagina vindt u een link naar het intranet.

Nadere informatie

Installeer Apache2: Landstede februari 2009 versie 3 1 Bertil Hoentjen

Installeer Apache2: Landstede februari 2009 versie 3 1 Bertil Hoentjen Installeer Apache2: Deze howto gaat over name based virtual hosting onder Apache 2.x., en is getest onder OpenSUSE 11 maar is in feite ook van toepassing op de andere distributies. Alleen Debian en afgeleide

Nadere informatie

Quickstart handleiding

Quickstart handleiding Quickstart handleiding MS Outlook Account instellen Rechten geven offline werken www.pimbox.nl/support a hosted zarafa product Inhoudsopgave Installatie van de Zarafa Outlook Client 3 Aanmaken van een

Nadere informatie

Factuur2King 2.0.4 Multi User release notes

Factuur2King 2.0.4 Multi User release notes Factuur2King 2.0.4 Multi User release notes Deze nieuwe versie van Factuur2King lost een kritiek probleem op bij het analyseren van facturen waardoor onder sommige omstandigheden Factuur2King volledig

Nadere informatie

TaskCentre Web Service Connector: Creëren van requests in Synergy Enterprise

TaskCentre Web Service Connector: Creëren van requests in Synergy Enterprise TaskCentre Web Service Connector: Creëren van requests in Synergy Enterprise Inhoudsopgave 1. Voorbereiding... 4 2. Web Service Connector tool configuratie... 5 3. TaskCentre taak voor het aanmaken van

Nadere informatie

Handleiding om uw website/webshop aan te passen

Handleiding om uw website/webshop aan te passen Handleiding om uw website/webshop aan te passen ONDERWERP PAGINA 1. Hoe moet ik inloggen in het beheer? 2 2. Hoe pas ik een bestaande pagina aan? 2 3. Hoe plaats ik een afbeelding? 3 4. Hoe maak ik een

Nadere informatie

uziconnect Installatiehandleiding

uziconnect Installatiehandleiding uziconnect Installatiehandleiding VANAD Enovation is een handelsnaam van ENOVATION B.V. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden openbaar gemaakt of verveelvoudigd, opgeslagen in een

Nadere informatie

Installatie en configuratie documentatie

Installatie en configuratie documentatie Installatie en configuratie documentatie Assistance Web Portal v. 2.x Voor Windows 2003 / XP / Vista Assistance PSO handleiding, uitgegeven door Assistance Software. Alle rechten voorbehouden. Niets uit

Nadere informatie

Xiris handleiding Onderhoudsmodule & database onderhoud

Xiris handleiding Onderhoudsmodule & database onderhoud Xiris handleiding Onderhoudsmodule & database onderhoud Copyright 2011 FP-Ruys. FP-Ruys kan geen aansprakelijkheid aanvaarden voor schade die het gevolg is van enig fout in deze handleiding of verkeerd

Nadere informatie

HANDLEIDING INFOGRAPHIC SOFTWARE Versie 2.3 / jan 2014

HANDLEIDING INFOGRAPHIC SOFTWARE Versie 2.3 / jan 2014 HANDLEIDING INFOGRAPHIC SOFTWARE Versie 2.3 / jan 2014 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Systeemvereisten... 3 3. Installeren van de software... 4 4. Programma instellingen... 5 5. Importeren van een

Nadere informatie

Handleiding Installatie en Gebruik Privacy- en Verzend Module Stichting Farmaceutische Kengetallen

Handleiding Installatie en Gebruik Privacy- en Verzend Module Stichting Farmaceutische Kengetallen Handleiding Installatie en Gebruik Privacy- en Verzend Module Stichting Farmaceutische Kengetallen Uitgebracht door : ZorgTTP Referentie : Handleiding installatie en gebruik Privacy- en Verzend Module

Nadere informatie

Handleiding. Documentbeheer. PlanCare 2. elektronisch cliënten dossier. G2 Paramedici het EPD voor paramedici. Handleiding. Declareren. Versie 3.0.0.

Handleiding. Documentbeheer. PlanCare 2. elektronisch cliënten dossier. G2 Paramedici het EPD voor paramedici. Handleiding. Declareren. Versie 3.0.0. Handleiding Documentbeheer Handleiding Declareren Versie 3.0.0.3 PlanCare 2 elektronisch cliënten dossier G2 Paramedici het EPD voor paramedici INHOUDSOPGAVE 1 Inleiding... 2 2 Gebruik van de module...

Nadere informatie

Handleiding NarrowCasting

Handleiding NarrowCasting Handleiding NarrowCasting http://portal.vebe-narrowcasting.nl september 2013 1 Inhoud Inloggen 3 Dia overzicht 4 Nieuwe dia toevoegen 5 Dia bewerken 9 Dia exporteren naar toonbankkaart 11 Presentatie exporteren

Nadere informatie

Installatie Handleiding voor: TiC Narrow Casting Certified. System Integrators

Installatie Handleiding voor: TiC Narrow Casting Certified. System Integrators Installatie Handleiding voor: TiC Narrow Casting Certified System Integrators Installatiehandleiding TiC Narrow Casting Manager Inhoudsopgave 1. Algemeen - 3-2. Installatie PostgreSQL database server -

Nadere informatie

NACSPORT TAG&GO HANDLEIDING. 3.2.1. Eigenschappen knop

NACSPORT TAG&GO HANDLEIDING. 3.2.1. Eigenschappen knop Handleiding NACSPORT TAG&GO HANDLEIDING 1. Introductie 2. Configureren en bestellen 3. Sjabloon (categorieën en descriptors) 3.1 Lijst sjablonen 3.2 Sjablonen bewerken 3.2.1. Eigenschappen knop 4. Analyseren

Nadere informatie

16. Web Station. In dit hoofdstuk komen de volgende onderwerpen aan bod:

16. Web Station. In dit hoofdstuk komen de volgende onderwerpen aan bod: 16. Web Station U kunt uw QNAP NAS gebruiken om een website te hosten. U kunt zelf een website bouwen in HTML of gebruik maken van één van de vele content management systemen die beschikbaar worden gesteld

Nadere informatie

Urenregistratie MKB. Installatiehandleiding

Urenregistratie MKB. Installatiehandleiding Urenregistratie MKB Installatiehandleiding Niets van deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt, op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Easy

Nadere informatie

How To Do Gebruikersbeheer mbconnect24 V2

How To Do Gebruikersbeheer mbconnect24 V2 How To Do Gebruikersbeheer mbconnect24 V2 Inhoud 1. Inleiding... 2 2. Klanten... 2 2.1 Klant toevoegen... 3 3. Gebruikersgroep... 7 3.1 Gebruikersgroep toevoegen... 7 4. Gebruiker... 10 4.1 Gebruiker toevoegen...

Nadere informatie

Handleiding ESS na de upgrade People Inc. versie 3.5.0

Handleiding ESS na de upgrade People Inc. versie 3.5.0 Handleiding ESS na de upgrade People Inc. versie 3.5.0 I Handleiding ESS na de upgrade People Inc. versie 3.5.0 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 1 1.1 ESS... Iconen selecteren 1 1.2 ESS... Inlog scherm tekst

Nadere informatie

Client Applicaties (Browser+Desktop) http/https. Apache Webserver. http proxy. WMS WFS Adm SLD Tomcat. Tomcat. GeoServer. PostGIS

Client Applicaties (Browser+Desktop) http/https. Apache Webserver. http proxy. WMS WFS Adm SLD Tomcat. Tomcat. GeoServer. PostGIS WMS voor Kadastrale kaart Limburg GEORZ-lab Datum: 17 juli 2009 Auteur: GEORZ-lab, Just van den Broecke Versie: 2 Contact: Ebrahim Hemmatnia (Adviseur PPI GEO, Kadaster), tel. 088 183 22 16. Inleiding

Nadere informatie

Cloud handleiding Versie: 1.0 Datum: 23-7-2014

Cloud handleiding Versie: 1.0 Datum: 23-7-2014 Cloud handleiding Versie: 1.0 Datum: 23-7-2014 2 Inhoud Inleiding... 5 Inrichting SequreBox Cloud... 5 1. Inloggen... 6 2. Abonnementen voeg camera toe... 8 3. Controleer beelden... 9 4. Camera Stel Alarm

Nadere informatie

ZorgMail Secure e-mail

ZorgMail Secure e-mail ZorgMail Secure e-mail 2014 ENOVATION B.V. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden openbaar gemaakt of verveelvoudigd, opgeslagen in een data verwerkend systeem of uitgezonden in enige

Nadere informatie

DVR0404 / DVR0804 handleiding Web interface v1.1

DVR0404 / DVR0804 handleiding Web interface v1.1 DVR0404 / DVR0804 handleiding Web interface v1.1 Open Internet Explorer en vul het IP adres van de recorder in, bijv: http://192.168.1.15 Het IP adres is ook te achterhalen via het menu op de recorder

Nadere informatie

Handleiding. WMS webservice Topografische Kaart 1: (TOP25raster) Versie 1.0

Handleiding. WMS webservice Topografische Kaart 1: (TOP25raster) Versie 1.0 Handleiding WMS webservice Topografische Kaart 1:25.000 (TOP25raster) Versie 1.0 Inhoudsopgave Inleiding...3 1 WMS webservices...4 1.1 Doel van een WMS webservice...4 1.2 Voordelen van een webservice...5

Nadere informatie

Upgrade Accowin van versie 1 naar versie 2

Upgrade Accowin van versie 1 naar versie 2 Upgrade Accowin van versie 1 naar versie 2 Versie 2.0.2 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 2 2. AccowinUpgrade uitvoeren... 2 2.1 Taalkeuze... 2 2.2 Belangrijke opmerking... 2 2.3 Selecteren map waarin de huidige

Nadere informatie

Door: Ruud van Eeghem Datum: juni 2008 Versie: 1.0. Handleiding gebruik EPBD GIPC tool

Door: Ruud van Eeghem Datum: juni 2008 Versie: 1.0. Handleiding gebruik EPBD GIPC tool Door: Ruud van Eeghem Datum: juni 2008 Versie: 1.0 Handleiding gebruik EPBD GIPC tool Aanleiding De EPBD GIPC tool is een database die ontwikkeld is om het gebruik van de generieke interface van de EPBD

Nadere informatie

Installatie SQL Server 2008R2

Installatie SQL Server 2008R2 Installatie SQL Server 2008R2 Download de SQL Server 2008.exe van onze site: www.2work.nl Ga naar tabblad: Downloads en meld aan met: klant2work en wachtwoord: xs4customer Let op! Indien u een Windows

Nadere informatie

naar een SQL-server Rev 00

naar een SQL-server Rev 00 De EPLAN-artikeldatabank overzetten naar een SQL-server Rev 00 I N H O U D S O P G A V E 1 VEREISTEN... 1 2 VRIJGAVE VOOR DE INSTALLATIE VAN DE SQL-SERVER... 1 3 INLOGGEN ALS EEN SQL-ADMINISTRATOR... 1

Nadere informatie

Handleiding BAG Extract Conversie (BEC) en Mutatieverwerker (BMV)

Handleiding BAG Extract Conversie (BEC) en Mutatieverwerker (BMV) Handleiding BAG Extract Conversie (BEC) en Mutatieverwerker (BMV) In dit document vindt u alle informatie die u nodig heeft voor de installatie en het gebruik van de BAG Extract Conversie tool en de BAG

Nadere informatie

uziconnect Installatiehandleiding

uziconnect Installatiehandleiding uziconnect Installatiehandleiding VANAD Enovation is een handelsnaam van ENOVATION B.V. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden openbaar gemaakt of verveelvoudigd, opgeslagen in een

Nadere informatie

Handleiding Coligo Connect installatie en gebruik

Handleiding Coligo Connect installatie en gebruik Handleiding Coligo Connect installatie en gebruik Version 1.0 Content 1. Inleiding... 3 1.1 Introductie... 3 2. Installeren en in gebruik nemen van Coligo Connect... 3 2.1 Downloaden... 3 2.2 Installeren...

Nadere informatie

Fuel. Handleiding voor installatie en gebruik

Fuel. Handleiding voor installatie en gebruik Fuel Handleiding voor installatie en gebruik Inhoudsopgave 1. Installatie 2. Gebruik - Windows - Linux / Apple / andere systemen - Een nieuw voertuig aanmaken - Uitgaven 3. Onderhoud - Waarschuwingen -

Nadere informatie

SCENARIO ADVIES INSTALLATIEHANDLEIDING. Versie 1.3

SCENARIO ADVIES INSTALLATIEHANDLEIDING. Versie 1.3 SCENARIO ADVIES INSTALLATIEHANDLEIDING Versie 1.3 1 Handleiding Installatie Scenario Advies... 1 2 Voorbereiding installatie Scenario Advies... 1 2.1 Downloaden programmatuur... 2 3 Serverinstallatie Scenario

Nadere informatie

4.1 4.2 5.1 5.2 6.1 6.2 6.3 6.4

4.1 4.2 5.1 5.2 6.1 6.2 6.3 6.4 Handleiding CMS Inhoud 1 Inloggen 2 Algemeen 3 Hoofdmenu 4 Pagina s 4.1 Pagina s algemeen 4.2 Pagina aanpassen 5 Items 5.1 Items algemeen 5.2 Item aanpassen 6 Editor 6.1 Editor algemeen 6.2 Afbeeldingen

Nadere informatie

Handleiding PFMconnect

Handleiding PFMconnect Handleiding PFMconnect Flucon bv Maart 2002 Versie 3.10 Inhoudsopgave ALGEMEEN...2 INFO...3 INSTALLATIE...4 PFMCONNECT BESTAND...5 PFMPHONE BESTAND...7 APPLICATIE OPSTARTEN...10 EVENT BESTAND BEKIJKEN...13

Nadere informatie

INSTALLATIE EXCHANGE CONNECTOR

INSTALLATIE EXCHANGE CONNECTOR HANDLEIDING INSTALLATIE EXCHANGE CONNECTOR INSTALLATIE EXCHANGE CONNECTOR 0 0 HANDLEIDING INSTALLATIE EXCHANGE CONNECTOR INSTALLATIE EXCHANGE CONNECTOR HANDLEIDING datum: 10-08-2018 1 Inleiding... 1 2

Nadere informatie

Installeren van het programma Shop Pro

Installeren van het programma Shop Pro Installeren van het programma Shop Pro HET PROGRAMMA WERKT MOMENTEEL NOG NIET ONDER MS VISTA. GEBRUIK BINNEN EEN VIRTUELE MACHINE OP EEN VISTA-COMPUTER WORDT NOG UITGETEST. Deze handleiding met eventuele

Nadere informatie

bekijk map: de map waarin de bestanden van de verfweegschaal terecht komen. url: actie: c=file&a=scale&noqc=i

bekijk map: de map waarin de bestanden van de verfweegschaal terecht komen. url:   actie: c=file&a=scale&noqc=i Hoe installeer ik de koppeling tussen een verfweegschaal en planmanager? Inleiding Planmanager Zorg ervoor dat de configuratie instelling SCALE_PROGRAM op de juiste verfweegschaal staat. Mogelijke instellingen:

Nadere informatie

Voor alle printers moeten de volgende voorbereidende stappen worden genomen: Stappen voor snelle installatie vanaf cd-rom

Voor alle printers moeten de volgende voorbereidende stappen worden genomen: Stappen voor snelle installatie vanaf cd-rom Windows NT 4.x In dit onderwerp wordt het volgende besproken: "Voorbereidende stappen" op pagina 3-24 "Stappen voor snelle installatie vanaf cd-rom" op pagina 3-24 "Andere installatiemethoden" op pagina

Nadere informatie

Gebruikers handleiding. Lizard Configuration Manager ToolTip. Installatie. Instellen. Initieel instellen

Gebruikers handleiding. Lizard Configuration Manager ToolTip. Installatie. Instellen. Initieel instellen Gebruikers handleiding Lizard Configuration Manager ToolTip Installatie Installeer eerst het volgende: Installeer python 2.5.2; zie de map Breda\Tooltip\lcm\install\python-2.5.2.msi Ga naar dos (run/uitvoeren

Nadere informatie

Gebruikershandleiding. StUF Testplatform Versie 1.3.0

Gebruikershandleiding. StUF Testplatform Versie 1.3.0 Gebruikershandleiding StUF Testplatform Versie 1.3.0 Documentversie: 0.7 Datum 25 november 2014 Status In gebruik Inhoudsopgave 1 INLEIDING...3 2 GEBRUIK MAKEN VAN HET STUF TESTPLATFORM...4 2.1 INLOGGEN

Nadere informatie

Nintex Workflow 2007 moet op Microsoft Windows Server 2003 of 2008 worden geïnstalleerd.

Nintex Workflow 2007 moet op Microsoft Windows Server 2003 of 2008 worden geïnstalleerd. Systeemvereisten Besturingsysteem Nintex Workflow 2007 moet op Microsoft Windows Server 2003 of 2008 worden geïnstalleerd. Clientbrowser Microsoft Internet Explorer 6.x, hoewel Microsoft Internet Explorer

Nadere informatie

Installatiehandleiding B3P GIS Suite v3.6

Installatiehandleiding B3P GIS Suite v3.6 Installatiehandleiding B3P GIS Suite v3.6 Datum: 22-10-2012 1. Inleiding... 2 1.1 Doelgroep... 2 1.2 Contact / Support... 2 2. Installatie... 3 2.1 Applicatieserver... 3 2.2 Aanmaken databases... 3 2.3

Nadere informatie

Installatie Handleiding voor: TiC Narrow Casting Certified. System Integrators

Installatie Handleiding voor: TiC Narrow Casting Certified. System Integrators Installatie Handleiding voor: TiC Narrow Casting Certified System Integrators Installatiehandleiding TiC Narrow Casting Manager Inhoudsopgave 1. Algemeen - 3-2. Installatie PostgreSQL database server -

Nadere informatie

Op de Virtual Appliance is MySQL voorgeïnstalleerd. MySQL is momenteel de meest gebruikte database op het internet.

Op de Virtual Appliance is MySQL voorgeïnstalleerd. MySQL is momenteel de meest gebruikte database op het internet. Het installeren van WordPress Nu je een volledig werkende virtuele server hebt is het tijd om er een applicatie op te installeren. We beginnen met de blogtool WordPress. De database De eerste stap is het

Nadere informatie

Badge it. Inhoudsopgave. 1. Installatie... 3

Badge it. Inhoudsopgave. 1. Installatie... 3 Badge it voor Windows 95/98/NT/2000/XP Inhoudsopgave 1. Installatie... 3 2. Start... 4 2.1. Nieuwe database maken... 5 2.2. De geselecteerde database openen... 5 2.3. De naam van de geselecteerde database

Nadere informatie

Handleiding Fotopagina

Handleiding Fotopagina Handleiding Fotopagina Leden van de Vrienden van de Pyreneese berghond kunnen een album aanmaken op onze fotopagina. Per lid/gezin is één album van maximaal 250 foto's beschikbaar. Deze handleiding bestaat

Nadere informatie

Technische nota AbiFire Rapporten maken via ODBC

Technische nota AbiFire Rapporten maken via ODBC Technische nota AbiFire Rapporten maken via ODBC Laatste revisie: 23 januari 2018 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 2 2 Systeeminstellingen in AbiFire... 3 2.1 Aanmaken extern profiel... 3 2.2 Toewijzing extern

Nadere informatie