Faculteitsblad Elektrotechniek. IEEEsbe. Climatebiking. ExcursieMars. Introduction2008. September

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Faculteitsblad Elektrotechniek. IEEEsbe. Climatebiking. ExcursieMars. Introduction2008. September 2008 3"

Transcriptie

1 Faculteitsblad Elektrotechniek IEEEsbe Climatebiking ExcursieMars Introduction2008 September

2

3 I Colofon Jaargang 1 nummer 3 Augustus 2008 De Connecthor is een uitgave van de elektrotechnische studievereniging Thor en de Faculteit Elektrotechniek aan de Technische Universiteit Eindhoven. De Connecthor verschijnt 5 keer per jaar in een oplage van 1300 stuks en is gratis voor alle leden van Thor en medewerkers van de faculteit Elektrotechniek. I Hoofdredacteur Femke Verheggen Michelle Breemans I Eindredacteur Joris van Beurden I Redactie Geesje Bargboer Martijn van Beurden Johan van Uden Pauline van Gelder Twan Kamp Anton de Koning Willem Burger I Ontwerp Lay-out Pieter Weterings I Foto Omslag Barend van Liempd: Doorslag Marx generator in Corona I Druk Jafra drukwerkservice I Redactieadres Connecthor Technische Universiteit Eindhoven Potentiaal 1.15 Den Dolech 2 Postbus MB Eindhoven I Contact: Telefoon: (040) of (040) Telefax: (040) connecthor@tue.nl I Volgende editie: Deadline kopij: 17 oktober 2008 I Web: I Adverteerders: Binnenkant kaft: TenneT Pagina 32 ASML Pagina 8: Publieksdag Pagina 44 TMC Pagina 16: VanDerLande Binnenkant kaft: Shell Pagina 24: Atos Origin Buitenkant kaft: Océ Connecthor 2008 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de redactie. De redactie houdt zich het recht voor om artikelen in te korten dan wel te wijzigen. Een in een artikel verwoorde mening is niet noodzakelijk de mening van de e.t.s.v. Thor of de faculteit Elektrotechniek aan de Technische Universiteit Eindhoven. I Redactioneel Voor je ligt weer de nieuwe Connecthor, jaargang 1, uitgave 3! Een uitgave die weer de aandacht verdient van iedereen die zich verbonden voelt met de faculteit Elektrotechniek. Zo kijken we deze keer terug op de introductieweek en alle activiteiten die voor onze nieuwe studenten en buitenlandse masterstudenten plaatsvonden. We nemen een kijkje achter de schermen bij Mars en natuurlijk nemen de verschillende verenigingen en het nieuwe Thor bestuur de kans waar om zich voor te stellen. En wil je weten wat climate biking is, wat Marianne Vos én onze faculteit daarmee te maken hebben, ook dat lees je in deze uitgave. Verder hebben we verschillende medewerkers die flink in de prijzen zijn gevallen en nieuwe medewerkers die zich even willen voorstellen. En deze keer is er weer een vlaai uitgereikt aan iemand die een bijzondere prestatie heeft geleverd Weet jij nog iemand die in aanmerking komt voor de volgende vlaai, we horen het graag. Helaas nemen we na deze connecthor ook afscheid van twee redactieleden, Prof. Jan Blom en Geesje Bargboer. Namens de redactie willen we jullie langs deze weg nogmaals danken voor jullie inbreng de afgelopen jaren in zowel de Face als de Connecthor. Het afscheid van deze twee redactieleden zorgt natuurlijk voor nieuwe ruimte in de redactie, dus gaan we de komende periode hard op zoek naar nieuwe redactieleden. Wij vinden het namelijk belangrijk om jullie, studenten en medewerkers, te blijven betrekken bij de invulling van de Connecthor. Mocht je geen redactielid willen worden, maar wel een leuk stuk willen aanleveren, een leuke activiteit of iets anders bijzonders onder de aandacht willen brengen, neem dan contact op met de redactie via connecthor@tue.nl. Dan rest ons verder niets dan je veel leesplezier toe te wensen met de nieuwe Connecthor! De redactie... september

4 I Inhoudsopgave [01] redactioneel [04] van de bestuurstafel [05] van de president [06] nieuws [09] Introducing... [10] Climate Biking: Nieuwe rage? [12] Het Kandidaatsbestuur [14] Curveball [15] Excursie Mars [17] Vraag & Antwoord [18] Academic Awards [20] Summercourse [21] Een Koningsintro [25] Terug naar Akademeia [28] Engineering Unknowns [30] Small Antennas (CWT/e) [33] Faculteitsbureau Uitstapje [34] e.t.s.v.thor [35] Waldur & De Elektrowinkel [36] ESRAC Studiereis [38] Het Walhalla [39] Studentenbureau Elektrotechniek [40] IEEE Student branch Eindhoven [42] Vanderlande Industries [45] Bezoek NWO aan Impuls [46] Biomedical Instrumentation engineering [48] DE Hobby van Anton [50] Studytour Contact [51] Afscheid Jan Blom [52] Het mysterie dat Potentiaal Heet IEEE SBE Some information about the IEEE student Branch in Eindhoven. Excursie Mars Thor is op excursie geweest naar de grootste Marsfabriek ter wereld lees erover op pagina Faculteitsblad Elektrotechniek 02 connecthor

5 Inhoudsopgave I 12 Intro De intro: Het ligt nog vers in het geheugen, maar hoe was het nou eigenlijk? Kandiaatsbestuur Iemand zal Thor ook volgend jaar in goede banen moeten leiden. Wie zijn dezze helden die ons een jaar verder helpen? Climate Biking Een middelbare school maakt kennis met de rol van elektrotechniek in de oplossing van het energieprobleem. september

6 I Faculteit Van de Bestuurstafel By: Ton Backx After our return from -hopefully for most of us- nice and definitely well deserved holidays we have just started our new academic year when you read this column. During the past year we have initiated amongst many other things the Horizon Discussions on bottlenecks in our bachelor curriculum. These discussions have initiated a long desired open communication amongst our staff and faculty management. The initial discussions focused on our experiences with the current curriculum and the expectations we have with regard to building up of knowledge and expertise by our students during their studies. Some very interesting side effects resulted from these discussions. The one I consider to be very important is that a significant part of our faculty staff has taken this opportunity to indeed exchange experiences and thoughts with other staff members throughout the faculty. Since a long time these discussions did hardly happen. People did not take enough time to listen to each other and to learn from experiences of other groups. I am very happy that this process of taking some more of our valuable time to listen to each other and to learn what others in our faculty are doing is given higher priority. I sincerely hope that the initial trigger for these discussions will show strong enough for further extending this internal communication. A significant part of our faculty staff has taken this opportunity to exchange experience... With the fresh start of the new academic year we as management of the faculty also set priorities with regard to focal points for the curriculum related issues. A main point of attention will be internal communication. We want to re-establish the communication links at all levels between faculty board, management platform, staff and students. We will make sure that all control loops which are relevant for guaranteeing high quality throughout the curriculum are working properly and in accordance with the structures set up and described in the study guide. Good communication at all levels should help to make things run smoothly. Furthermore we want to respect the established mechanisms in the reporting, advising and decision making processes to assure clearness in each of these processes. An important issue for the next months is the new housing of the faculty. The planning of project 2 of Campus 2020, in which the faculties of Electrical Engineering and Applied Physics will be offered new housing, is going as planned. In June the consult agency AT Osbourne has been contracted to help formulating the program of demands (Programma van Eisen) for both faculties. We hope to have this completed before the end of this year. Therefore I would like to make a strong appeal to the staff and students of the faculty to share their ideas on the Sharepoint platform via We look forward to another good academic year with good performance results and an open communication. Ton Backx Dean 04 connecthor

7 vereniging I Van de President Door: Joost Greunsven Change Verandering, alles wordt anders Vooral voor alle nieuwe eerstejaars die hier starten wordt alles anders. Na een drukke introductieweek en (hopelijk) weer zeer geslaagde THEW begint voor jullie een nieuwe periode in jullie leven. Het is tijd voor jullie om het studentenleven te ontdekken en jullie eigen plekje in Eindhoven te vinden. Ik hoop in ieder geval voor ieder van jullie dat de intro hierbij geholpen heeft en dat jullie daar een ontzettend gave week hebben gehad. Een goed begin is tenslotte het halve werk! Voor mij als President wordt ook weer alles anders. Na een jaar vol met geweldige activiteiten en onvergetelijke ervaringen is het bijna zover: onze bestuurswisseling. Na een jaar aan het roer te hebben gestaan van onze mooie vereniging wordt het tijd om het stokje door te geven aan mijn opvolger om vol enthousiasme onze vereniging weer een stukje verder te brengen. Ik ga weer terug naar de collegebanken, die ik een jaar lang zo zorgvuldig heb vermeden. In plaats van s avonds naar vergaderingen of feestjes te gaan zal ik af en toe de studieboeken open moeten slaan om bij te blijven en in de tentamenweken zal er weer flink gestudeerd moeten worden. Toch is het studeren niet datgene waar ik zo tegenop zie. Het is datgene wat zich dagelijks bij Thor afspeelt dat ik vooral zal gaan missen. Het te woord staan en helpen van mensen aan de balie. Het aanhoren van de meest absurde verhalen van onze leden en de contacten met mensen van andere (studie)verenigingen en de gezelligheid en de geestdrift van mensen om dingen te organiseren. Gelukkig weet ik dat er tussen het studeren door nog meer dan voldoende tijd over blijft om dingen bij en voor Thor te doen en om alle gezelligheid mee te pikken. Ook bij Thor worden de dingen anders komend jaar. Na een lange zoektocht is er uiteindelijk een vierkoppig kandidaatsbestuur samengesteld. Hierin nemen drie nieuwe mensen deel, maar ook één Oude Bok. Ik ben blij dat zij de nobele taak op zich hebben genomen om volgend jaar (weer) het gezicht van Thor te zijn. Ze zullen de dingen echter anders kunnen en moeten doen dan wij, simpelweg omdat ze met minder mensen zijn dan wij. Ik ben benieuwd hoe deze verandering uitpakt, maar zoals Barrack Obama zo mooi zegt: We can believe in change. Gelukkig zijn er daarnaast verschillende mensen die aangegeven hebben het Bestuur dit jaar extra te willen ondersteunen, door het vervullen van enkele taken die normaliter in het Bestuur zitten. Zo zal er dit jaar weer een Walhallacommissie zijn in plaats van een Commissaris Walhalla en zal er een aparte commissie komen die de contacten met bedrijven onderhoudt en sponsoring regelt. Ook zullen er enkele studenten helpen bij het draaien van de diensten in de Thorkamer. Met zijn allen zullen we ervoor zorgen dat de changes die bij Thor plaats zullen vinden komend jaar goed uit zullen pakken. Al deze veranderingen komen wel goed if we believe in change. Als je gelooft in de overstap van het VWO naar de Universiteit en er voor gaat krijg je hier een geweldige tijd. Als je besluit om actief te worden in het studentenleven zul je ervaringen krijgen die je nooit meer vergeet en als wij samen geloven in de veranderingen bij Thor wordt het wederom een jaar bij Thor om nooit meer te vergeten! Veel Gedonder! september

8 I nieuws VENI grant for Dr. Micrea Lazar By: Paul van den Bosch Dr. Mircea Lazar obtained in August 2008 a VENI grant of 208 k from NWO. This was quite an achievement as only 2 VENI grants have been assigned to the TU/e and only 8 for all 3 technical universities in the Netherlands. Within the department of Electrical Engineering it is the first VENI grant. With this grant Mircea has the freedom to do his own research in the coming 3 years. Mircea s Veni proposal deals with the renewal and extension of the basic theory of stability in control theory. The focus is on developing real-time viable controllers with a stability guarantee. More than one hundred years ago the theoretical foundations of stability theory were set by the Russian scientist A.M. Lyapunov. His ideas turned out to be the most reliable, although sometimes conservative, theoretical approach for guaranteeing stability of linear and nonlinear systems. The classical method is based on a fixed ( rigid ) Lyapunov function that must satisfy certain mathematical properties at all time instants. Mircea envisioned that with the advance of modern powerful computers, Lyapunov theory can be extended to accommodate so-called flexible Lyapunov functions. At each time instant a new, trajectory-dependent function can be calculated, to better suit the natural behaviour of the system, while strong statements about the stability and convergence over a longer time horizon can still be made. Consequently, much more complex and real-time demanding systems can be dealt with, with much less conservatism. Considerable breakthroughs in realtime control of mechatronic systems with highly nonlinear dynamics (e.g., electro-magnetic actuators, power converters) are anticipated. Furthermore, considerable improvements can be predicted also in decentralized real-time control and estimation for complex network systems, such as electricity and intelligent traffic networks. Elektrotechniek: SUPER-COOL-VET-GAAF-LEUK-MEGA!!!!!!!!!!!!!!! Hoi, ik vond het SUPERGAAFVETCOOL!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Toen we binnenkwamen, werden we heel gastvrij ontvangen, we kregen wat drinken en daarna gingen we naar de Collegezaal waar we van alles uitgelegd kregen over Elektrotechniek. Je kon zien hoeveel stroom er uit een gewoon stopcontact kwam; 230 volt! Ook was er een meter die liet zien hoeveel ampère dat was, waarom weet ik niet. Daarna mochten we een apparaatje maken waarmee je kunt zien welke dingen stroom geleiden, dat zijn veel dingen, ik heb het thuis uitgeprobeerd en hij doet het op metaal en alles waar water op zit, ook op je vingers en in je mond! Toen gingen we naar een hoogspanningsding, waar ze hele hoge spanning opwekten, wel 1,2 miljoen volt ofzo! Daar hebben we een bliksem gezien, met een keiharde knal, zo hard dat je je oren dicht moest houden, dan was het nog hard! Daarna gingen we eten, maar dat vond ik niet zo lekker. Ik weet nog niet wat ik later wil worden, misschien kom ik er wel heen! IK VOND HET SUPER-COOL-VET-GAAF-LEUK-MEGA!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Groetjes Anne Littooij, groep 8 van basischool t Bastion in Klundert IEEE Laser & Electro-Optics Society Award for Bas Huiszoon By: Huug de Waardt A long-standing tradition has continued this year. Once again, one of the student members of the ECO group was elected for the prestigious yearly IEEE LEOS Graduate Student Fellowships. From the three main geographical regions the Americas, Europe/Mid East/Africa and Asia/Pacific a total of twelve exceeding contributions were selected. Among them is our Bas Huiszoon, based on his excellent research described in his thesis Optically transparent multiple access networks employing incoherent spectral codes Bas pioneered green field research in the area of optical code division multiplexing using incoherent spectral codes applied on access networks. His thesis work covers a broad range of disciplines: from network architecture studies up to the hardware design of integrated optical spectral coders and decoders. Our faculty is proud of her students excelling in this highly competitive arena. Bas will be recognized for his achievements during the Award Banquet at the 21st IEEE-LEOS Annual Meeting in Newport Beach, CA, 9-13 November Einde vijfjarige opleidingen Per 1 september 2009 zullen de oude vijfjarige opleidingen ophouden te bestaan (zie ook het studentenstatuut). Zittende studenten hebben tot 31 augustus 2009 de tijd om de opleiding af te ronden. Degenen die voor deze datum de opleiding nog niet succesvol hebben afgerond, dienen over te stappen naar de corresponderende masteropleiding. Voor de studenten die niet verwachten de opleiding op tijd te kunnen afronden, kan in overleg met de studieadviseur een studieplanning opgesteld worden en kunnen de overstapmogelijkheden besproken worden. 06 connecthor

9 Nieuws I ESA Prize for Daniele Cavallo Daniele Cavallo, has been awarded with The Best Innovative Paper Prize during the 30th ESA Workshop on Antennas for Earth Observation, Science, Telecommunication and Navigation Space Missions, May, Noordwijk, The Netherlands. He presented a paper titled On the Potentials of Connected Slots and Dipoles in The presence of a Backing Reflector. Coauthors of the paper are Andrea Neto, Giampiero Gerini and Giovanni Toso. Daniele Cavallo was born on May 1st, 1983, in Benevento, Italy. He received the bachelor s degree (summa cum laude) and the master s degree (summa cum laude) in telecommunication engineering from the University of Sannio, Benevento, Italy, in 2004 and 2007, respectively. Since January 2007, he is with the Antenna Group in the Netherlands Organization for Applied Scientific Research (TNO) Defense, Security and Safety, The Hague, The Netherlands. He is currently a Ph.D. student at the Telecommunication Technology and Electromagnetics group (TTE/EM) at the Eindhoven University of Technology, Eindhoven, The Netherlands. His research interests include antenna analysis and design, with emphasis on wide-band antennas and arrays. E. Bechthum, R. Luijten, L. An, J. Wang, Y. He, S. Kardinaal, A.J.J.A. Oome, G. van der Wolk, Z. Wang, Y. Du, R.H. Boere, A.C.R.R. Matulessy, R. Dayal, O.R.M. Brunklaus, J.W.M. van Bree, P., Feng, A.G. Boon, A. Stuivenvolt, H.W.M. van Moll, R.M.J. Philippens, F.J.C.M. Beckers De vlaai De overheerlijke Connecthor-vlaai gaat deze keer naar Anja Valk- Roulaux, die mede de Summer Course voor de buitenlandse studenten heeft georganiseerd. We willen haar graag hartelijk bedanken voor alle inzet om deze 3 weken tot een succes te maken. Lees meer over de Summer Course op pagina 20. The Vlaai In each edition of Connecthor the editors award one member of the Department with a traditional Dutch Vlaai (a kind of pie). For this issue, we chose to award the Vlaai to Anja Valk-Roulaux, who played a big part in organising the Summer Course. Read more about the Summer Course on page 20. A promotion for Elena Lomonova Recently, Elena Lomonova was promoted to UHD (Universitair Hoofddocent, or Associate Professor). Our congratulations go out to Dr. Lomonova and we wish her the best of luck in her new position. New graduates On the 26th of August, the Department of Electrical Engineering played host to a record number of graduates. We congratulate everyone with their degree. P. Aelen, R.W.M. van de Vin, M.L. Poelstra, E. Vos, F.A. Assegei, M,H. Pangabean, K.P. Padhye, E.D. Herschleb, T.M.H. Le, J. Achterberg, M. Feng, M.E.C. Mutsaers, S. Soekhradj, G.R. de Bruijne, W. Zhou, T.R.I. Spuesens, T.M. Veenema, E.K. Steinmeier september

10 PUBLIEKSDAG Daar krijg je energie van! zondag 5 oktober van 12 tot 17uur Where innovation starts

11 faculteit I Introducing... Hello, with this short introduction I want to present myself. I am Annelies Keijzers and I was born in Geldrop 4 April Since the 1st of June this year I am working at the TU/e as a projectadministrator (Department of Electrical Engineering). I landed in the administration sector through a roundabout way. I followed the education Facility Management at the University of Wageningen. Although I finished this education and also enjoyed the student lifestyle, the fieldwork didn t please me so much. So eleven years ago I started as an administrative employee at an exhibition company. In these eleven years I took several administrative courses and followed the education Financial Management at the Fontys in Eindhoven. I gained my work experience with several companies. So now I m working for the TU/e. Not a bad choice I think. I enjoy the work and the colleagues. In my free time I play hockey and tennis, enjoy going out and visiting friends & family. Going on vacation is also one of my hobbies, so you can see on the photo with my favorite candy M&Ms. This photo was taken in Las Vegas last year. May I introduce myself, my name is Lies Termeer and as of August 18th I work here at the Department of Electrical Engineering. I was educated as a kindergarten teacher and social worker but these skills have also been proven to be valuable in a university setting. The past 15 years I have worked as coordinator of the international exchange programme at Technology Management as well as Programme Coordinator with TiasNimbas Business School. (post-academic education of TU/e and Tilburg University) Within Electrical Engineering I will coordinate the information with regards to education. Hopefully I will be able to do it in such a way that no matter which resource you consult, you will find the same information. In my new job as information coordinator I hope to benefit from a constructive collaboration with the teaching staff as well as with the students. My office can be found on the first floor where I share the office with Annelies Meerbach of the student-administration. I look forward to meet and work with you. Kind regards, Lies Termeer I also have a very cute boyfriend and we have been living together for the last nine years. We bought a new house in Nuenen at the beginning of this year and we had to rebuild a lot of it. It s coming along nicely now. I hope to make a positive contribution to the TU/e. M. Imran Kazim was born in 1981 in Islamabad, the capital city of Pakistan. Imran received his BS in Electronic Engineering from GIKI, Pakistan in In 2004 he proceeded to Denmark Technical University (DTU) for 2-year MS program in Telecommunications Engineering (Majors in Wireless Engineering). The Master s thesis project entitled Design of Continuous-Wave (CW) Photonic THz Antennas, a collaborative project of COM and EMI, Ørsted Departments at DTU was an application of microwave engineering and antenna technology concepts towards the design, simulation and partly fabrication of a CW photonic THz emitter, which can be extended to an array design for THz imaging system and other useful applications. Imran has also gained experience from a Research and Development (R&D) job in Pakistan, primarily focusing on system-level integration and testing of a microwave system. Imran has been working as a Ph.D candidate since April 2008 in ECR Group (recently merged with the EM Group) in the Department of Electrical Engineering, TU/e. The Ph.D. assignment, a part of the SiGi-Spot project, is to propose, examine, and realize low-cost advanced antenna structures to obtain sufficient coverage in both lineof-sight and non-line-of-sight conditions for millimeter-wave applications. An important aspect is the integration of antenna with the front-end electronics to obtain an integrated RF system. Apart from academia, Imran is fond of travelling and trekking. Most of the treks have been carried out in Northern Pakistan, a paradise for trekkers and mountaineers from all over the world. The treks to Nanga Parbat ( Naked Mountain 8125 m) base camp (~ 4000 m) in Pakistan and lately The Haute Route Chamonix to Zermatt are the main highlights of his trekking activities. Last but not least, Imran is grateful to Connecthor for providing an opportunity to introduce himself. M. I. Kazim september

12 I Techniek Climate Biking: Nieuwe rage? Door: Henk van Noorloos \\ Middelbare scholieren denken mee over het energieprobleem. Onlangs heeft de Faculteit Elektrotechniek twee fietsen van het tweedejaars onderwijs project, OO2.1, uitgeleend aan het Willem van Oranje College te Wijk en Aalburg. Zij hebben de fietsen gebruikt om energie op te wekken voor het goede doel. Weken lang is er gefietst in de aula van het Willem van Oranje College te Wijk en Aalburg. Niet dat er veel vooruitgang in zit, de fietsen staan namelijk vast op een rollenbank. Aan alle kanten steken er draden uit en staan er ingewikkelde meters en lampjes. Het blijkt nog aardig ingewikkeld om precies te meten hoeveel energie iedere leerling bij elkaar fietst. Maar woensdag 25 juni, de dag van de wedstrijd is alles eindelijk in orde en is op twee laptops precies het aantal Joules te zien dat met een minuut trappen wordt geproduceerd op de fietsen die uitgeleend zijn door de TU Eindhoven. Voornamelijk dankzij elektrodocent Dick Kraan kan nu met behulp van de elektriciteit via een accu en omvormer een laser worden aangedreven. Driftig schiet de geproduceerde laserstraal door de schemerige ruimte. Er fietsen steeds twee teams van vier fietsers tegen elkaar. De winnaar gaat door naar de volgende ronde. Voor sommigen lijkt het een verplicht nummer. Ze vinden dat ze voor paal zitten en zijn bang om uitgelachen te worden. Zouden de eerste voetballers zich lang geleden ook zo gevoeld hebben toen mensen hen verwonderd tegen de voorloper van de voetbal zagen trappen? De meesten zijn echter aardig fanatiek. Als eindelijk alle teams gefietst hebben begint het kampioenschap pas echt. De sfeer wordt opgeluisterd door DMXlaser uit Gilze die de mooiste vormen en kleuren in de ruimte tovert. Na de tweede ronde gaan de winnaars naar de kwartfinale. Je voelt de spanning toenemen bij de overgebleven deelnemers terwijl ze bij iedere overwinning steeds fanatieker worden. Een team uit klas 1 springt er echt uit, de vier uit 1BB2, 10 connecthor

13 Techniek I weten zelfs de halve finale te bereiken in het veld van Climate bikers die allemaal een klas hoger zitten. In de aanloop hiernaartoe proberen Wim en Frits van Edukans, twee min of meer ervaren fietsers, de prestatie van de beste leerlingen tot nu toe te verbeteren. Ze doen hun uiterste best maar moeten even later met stotende adem toegeven dat ze het niet gelukt is. Dan volgt weer een prachtige laservertoning van Peter Broerse van DMXlaser. In de volle aula vertelt Bonita Beekhof hierna waarom zij vorig jaar als verslaggeefster namens het Willem is uitgezonden naar India. Geen weekje luieren maar in stinkende krottenwijken praten met straatkinderen. Leeftijdgenoten en kinderen die later met tranen in de ogen afscheid van je nemen. Een onvergetelijke belevenis die ze graag doorgeeft, want ieder kind heeft toch recht op onderwijs. Volgend jaar kan één van jullie naar Malawi, denk er maar vast over na, zijn de afsluitende woorden na het korte interview van docent Henk van Noorloos. Dan wordt er weer gefietst want er moet weer stroom worden opgewekt, op weg naar de finale. 2Gt1 en 2KB2 blijken even later de sterksten en gaan in de finale uitmaken wie de sterkste ploeg heeft van dit eerste NK Climate Biking. Inmiddels is wereldkampioene Marianne Vos stilletjes binnen gekomen en krijgt een hartelijk applaus. Even daarvoor heeft keramiste Desiree van der Wiel uit Woudrichem al een geheimzinnig voorwerp onder een oranje Willemvlag op een sokkel geplaatst in een hoek van de aula. Als DMXlaser opnieuw iedereen met open monden verbaasd heeft met een fantastische show vertelt dhr. Van de Meeberg van Product Source uit Dussen nog even hoe we met zijn allen duurzame stroom kunnen opwekken met zijn Powerball, de kleine windmolen die past op ieder huis. De fiets dreigt te bezwijken onder het geweld als nog één keer alles uit de kast wordt gehaald... Opnieuw vallen monden open op en flitsen fototoestellen als Marianne, samen met Desiree, het borstbeeld van zichzelf onthult. Het zal tijdens de Olympische Spelen bij opbod worden verkocht via de site www. Mariannevos.com Dertig seconden krijgen de overgebleven drie bikers nu om in een lange sprint uit te maken wie de kampioen zal worden. De fiets dreigt zelfs te bezwijken onder het geweld op de pedalen als nog één keer alles uit de kast wordt gehaald in de ultieme poging de andere twee voor te blijven. De 2897 Joules van Marco Blankenstein uit Rijswijk blijken genoeg om de 2875 (J) van Arnie Gortzak, en de 2864 (J) van Davey van Deursen voor te blijven. Met de armen om elkaars schouders horen de kameraden de uitslag aan en worden ze even later gekust door Marianne. Dan volgt buiten het slotstuk van de avond: de sterke buitenlaser die heel de avond al de namen en logo s van sponsorende bedrijven op de schoolgevel heeft geprojecteerd moet nu aanwijzen wie een rondvlucht boven Nederland heeft gewonnen. Achter de ramen van de school zitten bijna 4000 biljetten geplakt die eerder door de leerlingen zijn verkocht. Nu wordt ook duidelijk waarom er al wekenlang een fiets op twaalf meter hoogte op de dakrand van de school staat opgesteld. Van Noorloos fietst hier op grote hoogte de laatste meters van het festijn, als hij zijn benen stil houdt en op de oranje toeter blaast blijft de laser stil staan op het lot van mevrouw Brunschot. Dochter Betty heeft het lot aan haar verkocht en mag ook mee de lucht in. Om het onderdeel Climate Biking in de toekomst op te nemen bij de Olympische Spelen is het NOC zelfs aangeschreven. Wellicht dè kans voor Marianne Vos om deel te nemen op vier disciplines. De wereldprimeur van Climate Biking is met dit bescheiden NK een oproep om navolging aan de wereld en voor meer gebruik van duurzame energie. september

14 I Vereniging Het Kandidaatsbestuur \\ Het Kandidaatsbestuur van Thor voor stelt zich voor Sommige van jullie kennen mij al en sommige nog niet. Ik ben Roeland Klaassen en ik hoop volgend jaar President te zijn van Thor. Binnen Thor ben ik actief geweest in de OHD en ACCI en bij het SB/e heb ik in de 1JR en 2JR gezeten. Een logische volgende stap is dan het bestuur van Thor en ik verheug me er dan ook erg op om dit komend jaar te gaan doen. Ik ben geboren en opgegroeid in Utrecht en heb daar de eerste 20 jaar van mijn leven gewoond. Op het moment dat ik dit schrijf, moet ik nog 12 dagen wachten totdat ik de sleutel van mijn mooie nieuwe kamer in Eindhoven krijg. Op de basisschool was al duidelijk dat ik een aanleg had voor technische vakken en het verbaasde mijn vrienden en familie dan ook niet dat ik uiteindelijk koos voor Elektrotechniek. Nadat ik ben wezen kijken in zowel Delft, Enschede en Eindhoven heb ik toch gekozen voor de gezellige sfeer die hier heerst. Ik heb vele hobby s waarvan de meeste zijn gaan lijden onder mijn studentenleven. Ik ben op 6 jarige leeftijd begonnen met voetbal en heb dit 9 jaar gedaan voordat ik ben overgestapt naar een echte sport, namelijk tafeltennis. Ik doe dit inmiddels al 5 jaar en ben van plan om nog veel langer hiermee door te gaan. Ik heb ook 10 jaar trompet gespeeld in een fanfare in Utrecht maar helaas had ik hier door studie, Walhalla en nog veel meer gezellige activiteiten in Eindhoven geen tijd en motivatie meer voor. Komend jaar wordt hard werken doordat we maar met 4 personen het bestuur in willen, maar dit komt ongetwijfeld goed, omdat ik weet dat er enorm veel leden zijn die graag willen bijdragen aan het leuk en stoer houden van deze prachtige vereniging. Wat ik zeker weet, is dat komend jaar een leerzaam maar vooral ook leuk jaar gaat worden met vele hoogtepunten. Geen gedonder! Roeland Klaassen Kandidaat President der e.ts.v. Thor Beste Leden, Het komend jaar zal ik zowel jullie Secretaris als jullie Commissaris Onderwijs zijn en daarom is mij gevraagd mezelf kort voor te stellen. Voor de meesten van jullie zal ik nog niet al te bekend zijn, aangezien ik als lid niet erg actief geweest ben geweest binnen Thor. Mijn naam is Mike Wilmer en ik ben daar getogen, waar Hertog Jan gebrouwen wordt. Na een buitengewoon luie middelbare schooltijd heb ik er voor gekozen om E te gaan studeren in Eindhoven en daar heb ik tot dusverre mijn ei wel kwijt gekund. Na een dip in het tweede jaar heb ik er voor gekozen jullie dit jaar als bestuurslid te ondersteunen. Ten tijde van schrijven zit ik echter wel nog in Japan en moet ik in twee weken tijd mijn P bij elkaar zien te sprokkelen, maar dit mag de pret niet bederven. Buiten mijn studie hou ik van vrijheid, maar ben ik toch voornamelijk gebonden aan groepsactiviteiten. Ik sport graag en meestal houd ik mij dan bezig met Aikido, een Japanse vechtkunst die zich richt op eenheid van lichaam en geest. Als je op zoek bent naar meer dan alleen schoppen en slaan, zeker een aanrader. Eén of twee avonden in de week speel ik basgitaar in een rockbandje en waar nog tijd rest in de rest van de week probeer ik dit spel te verbeteren. Om mijn brood te verdienen ben ik sinds jaar en dag afwasser in een Frans restaurant in Venlo en werk ik voor een webdevelopmentbureau in Almere, maar verwacht niet dat ik jullie afwas ga doen! Ik hoop dat ik jullie hiermee een beeld heb kunnen geven van die kleine secretaris en commissaris onderwijs die voor jullie het komende jaar klaarstaat, maar mocht dit nog niet voldoende zijn, kom dan gerust een keertje naar de Bestuurskamer voor een babbeltje of Het Walhalla voor een borreltje. Geen Gedonder! Mike Wilmer Kandidaat Secretaris en Commissaris Onderwijs der e.t.s.v. Thor 12 connecthor

15 Vereniging I Mensen zullen zich afvragen, wie is hij dan? Niet vreemd aangezien ik dit jaar voor het eerst een actief Thor-lid wordt. Ik ben gevraagd door twee studiegenoten of ik met hen een bestuur wilde vormen aangezien het animo van mijn jaar laag was. Mijn eerste reactie was dat ik het niet zo heel erg zag zitten, maar na wat gesprekken was ik toch wel verkocht. Het is voor iedereen een mooie kans om op onbekend terrein ervaring op te doen, waar je later profijt van zal hebben. Overigens heb ik besloten om parttime bestuur te doen, aangezien ik graag door blijf leren en een tijdrovende hobby heb. Thuis heb ik een eigen kelder waar ik mijn creativiteit en drang om te knommelen kwijt kan. Vroeger was ik altijd al druk in de weer met Lego, maar tegenwoordig is dat elektrotechniek in combinatie met fijne mechanica. Op het moment ben ik een eigen Teslacoil aan het bouwen, een van de mooiste voorbeelden van elektrotechniek. De bouw zal waarschijnlijk een jaar duren, aangezien ik het uiterlijk belangrijk vind. Verder is mijn hobby ook mijn werk en word ik regelmatig gevraagd door familie en vrienden of ik ze kan helpen met klussen. Toch moet er ook nog gestudeerd worden, en dan is elektrotechniek naar mijn mening toch wel een van de mooiste opleidingen. Vroeger verveelde ik mij altijd op het vwo, maar hier is er echt een wereld open gegaan, zoveel gave en interessante dingen, ik heb me hier nog geen moment verveeld. En dat verwacht ik ook aankomend bestuursjaar. Dan zal ik mij toch maar eens voorstellen, ik ben Alexander Driessen nog even 19 jaar, daarna schijnt het gelopen te zijn. Ik ben geboren te Tegelen, een plaatsje in Limburg. Een tijdje terug zijn we verhuisd naar Steyl, waar ik de schoonheid van de Maas en omgeving dagelijks aanschouw. Zelf ben ik oudste van een gezin van drie kinderen, en reis ik nog altijd op en neer naar Eindhoven. De keuze om te studeren in Eindhoven viel voor de locatie, sfeer en kwaliteit van het onderwijs. Hoe het komend jaar mij gaat bevallen laat ik op mij afkomen, maar ik probeer er het leukste van te maken. Verder wens ik iedereen een goed en leerzaam studiejaar toe, en vooral... Geen Gedonder! Alexander Driessen Kandidaat Penningmeester der e.t.s.v. Thor Een voorstelstukje is wellicht wat overbodig voor een Oude Bok die hier al te lang rond loopt. Veel lezers hebben eerder een voorstelstukje van me mogen lezen in deze rubriek en veel lezers van jongere generaties hebben mij ontmoet tijdens onder andere intro s en THEW s. Waarom dan nogmaals een voorstelstukje? Thor zit dit jaar met een bijzondere uitdaging die ik graag mee aanneem. Ik heb eerder een bestuursjaar vervuld voor Thor en ga met mijn kennis en ervaring het nieuwe Bestuur helpen met het besturen van onze vereniging. Dit alles binnen de functie Vice-President. Ik wil me vooral bezig gaan houden met het ondersteunen van Roeland, Mike en Alexander en het begeleiden van enkele commissies. Tevens wil ik uit gaan zoeken waarom we nu met onze vereniging in deze situatie zitten en belangrijker: Hoe gaan we dit voorkomen in de toekomst? We zijn niet de enige vereniging in Eindhoven die wat krap zit in actieve leden. Maar wij hebben hiervoor een creatieve oplossing bedacht en zullen het met de inzet van veel actieve leden prima gaan redden. Ik verwacht dan ook van jullie, de leden van Thor, veel inbreng en tips om ons hierbij te helpen. Tenslotte zal ik niet altijd/full-time aanwezig zijn op vloer 2 in verband met andere verplichtingen (studie, werk, etc.), maar ben ik altijd prima bereikbaar per mail en telefoon. Ondanks dat ik flink wat colleges ga volgen dit jaar zal ik wel veel in het Walhalla aanwezig zijn. Oude gewoonten verdwijnen niet zomaar... Hopelijk zie/spreek ik jullie daar! Veel Gedonder! Sjors Santegoets Kandidaat Vice President der e.t.s.v. Thor september

16 I Faculteit CurveBall: BBQ entertainment or competitive sport? \\ The EVT-group presents a traditional Dutch game. By: Pierre van den Oord and Michel van Eerd It has been a while since last EVT BBQ, but striking events like this are remembered! Unlike previous years, this year s BBQ was accompanied by a genuine so-called Curve Ball play ground. For the laymen who are not acquainted with the game, a small introduction: The different cones are positioned and rated as stated below according to the pattern shown in the illustration. R R -G ± 1m Position G, green color marked cone rated 4 points Position E, yellow color marked cone rated 2 points Position W, white color marked cone rated 1 point Position R, red color marked cone rated -3 points Starting from the play ground corner the ball should be curving (either left or right turn) in such a way that the ball follows a path in the space between the red and the green cone. If the ball hits the red cone at the start run a 3 points penalty is counted. Hitting the green cone at the start run, will result in 0 points for the complete present curving run. Once the ball has successfully passed the space between the red and the green cone all cones that fall down subsequently will contribute to the score according to their value. Unfortunately it could happen that one of recently fallen cones rolls away and strikes the red cone. If the red cone falls down as result, the score will be decreased by 3 (penalty points). In case the yellow cone is still standing at the end of a ball curve (the run has reached steady state), you will get a chance in a second turn to exclusively strike this yellow cone (without striking any other remaining cones still standing). During this second turn the ball must run around the position of the green cone. In case the green cone was hit, it is replace by the red one. If the yellow G W W cone was successfully hit during this second try, you can add 6 extra bonus points; if not the initial score will remain. As the game finds its origin in Flemish culture, our instructors Ad van Iersel and Pierre van den Oord proposed a contest featuring two teams: people originating from all over the world and a Dutch conspiracy. The hypothesis that the Dutch team would have advantage as its cultural background is closer related to the Flemish was refuted after the first game. The second game, the Dutch clearly showed a marvelous comeback, but after the extra requested round, the difference was only 6 points in favor of the Dutch team. Because E W W L eft turn both the jury was getting stricter towards the end of the contest and the number of consumed beers increased, the figures on the score table dropped significantly, approaching final results. Conclusion: R ight turn Nice authentic game with competition element. With team size of 9 persons there is regularly time for action as well as plenty of time to socialize and enjoy a beer. Looking forward to next year s event! 14 connecthor

17 Excursie Mars Door: Twan Kamp VEreniging I \\ Thor kijkt rond bij Masterfoods. Hoe is het hen vergaan? Wist u dat de grootste chocoladefabriek ter wereld hier bijna om de hoek ligt? Dat wist ik in ieder geval niet. Maar toen ik te horen kreeg dat Mars in Veghel haar grootste fabriek had staan, was mijn interesse gewekt om daar eens met Thor langs te gaan. We bleken geluk te hebben: hoewel Mars normaal niet aan rondleidingen voor derden doet, bleken ze het wel leuk te vinden als Thor op bezoek kwam. Mars blijkt namelijk bijna al haar machines in-house te ontwikkelen en de ontwikkelafdeling zit hier in Nederland. Genoeg aanleiding dus om eens te kijken naar engineering in een foodbedrijf. Even leek het of de excursie alsnog niet door kon gaan: een hoop buschauffeurs schenen te denken dat studenten en andere OV-reizigers de schuld waren van hun slechte CAO en dachten dit op te lossen door ons een paar weken niet meer te vervoeren. Gelukkig lukte het nog net op tijd om twee auto s en een busje te regelen. Eenmaal aangekomen in Veghel, geleid door de geur van verse pinda s, mochten we plaats nemen in één van de vergaderzalen van Mars. Hier stond ons naast koffie, thee en sinaasappelsap ook - je raadt het al - chocolade te wachten: onder andere. MARS, TWIX, SNICKERS, BOUNTY, MILKY WAY, DOVE, BALISTO, MALTESERS en M&M S bleken allemaal door Mars gemaakt te worden. Ook konden we, onder het genot van een presentatie over Mars, een nieuwe variant proberen: de Mars Planets. Deze chocoladebolletjes, die alleen nog in Engeland als proef op de markt zijn, lijken op MALTESERS maar met het verschil dat er drie verschillende smaken in zitten en waarvan er twee toffeeachtig zijn. Helaas vond ik zelf alleen de Malteser variant lekker. In de presentatie vertelde de manager van de engineering afdeling onder andere dat je als WO elektrotechnicus kan instromen in een technical traineeship. Hierdoor kan je snel zelf grote technische projecten gaan leiden. Na de presentatie was het tijd voor de rondleiding door de gigantische fabriek waar bijna 8 miljoen repen per dag worden geproduceerd en verpakt. Op Discovery Channel zouden ze zeggen: this huge amount of candy bars is enough to form a straight line from the department of electrical engineering in Eindhoven to the centre of Berlin, each day. Van een aantal machines werd uitgelegd hoe ze werken en wat de speciale techniek erachter was. Ook was het in de fabriek voor iedereen toegestaan om zo veel verse marsen te eten als je maar wilde. Al met al was het een erg leuke ervaring om hier eens een kijkje te nemen. Uit de enquête achteraf bleek dan ook dat dit één van de twee hoogst gewaardeerde onderdelen van het programma was. Het tweede hoog gewaardeerde onderdeel volgde na de rondleiding: de lunch. Dit zegt natuurlijk zowel iets over de kwaliteit van de lunch als ook over de hongerige aard van een gemiddelde student elektrotechniek. Maar hoe het ook zij, we konden met genoeg positieve energie beginnen aan het laatste onderdeel van de dag. Dit was een businessgame over het ontwikkelen van een nieuw product in de Mars lijn. Gesplitst in vier groepen gingen we bedenken waar het gat in de markt voor Mars ligt en welke nieuwe technieken nodig zouden zijn om hier invulling aan te geven. Alle groepjes boden hun ideeën en analyses naderhand door middel van een presentatie gratis aan Mars aan. Zo konden we nog wat terug doen in ruil voor de excursie. Of Mars de ideeën gaat gebruiken valt nog te bezien maar het was in ieder geval een mooi einde voor een geslaagde dag bij Mars in Veghel. september

18 5 000 METER TRACK KOFFERS PER DAG 1 BAS BIJKERK Inderdaad, het zijn imposante systemen die Vanderlande Industries realiseert. Material handling systemen voor tal van nationale en internationale distributiecentra, luchthavens en sorteercentra. De ene keer betrekkelijk compact en overzichtelijk. De andere keer zeer uitgebreid, behorend tot s werelds grootste installaties. Complex en opgebouwd uit de meest innovatieve en creatieve oplossingen op het gebied van elektronica, mechanica en besturingstechnologie. Unieke systemen, die altijd weer anders zijn. Gerealiseerd door bijzondere mensen. Bas Bijkerk bijvoorbeeld. Een van onze collega s die niet uitgesproken raakt over de projecten waarbij hij van begin tot einde betrokken is. Internationale miljoenenprojecten, waar hij in multidisciplinair teamverband aan werkt. En waar hij trots op is! Net als zijn collega s op onze verschillende kantoren in de wereld. De boeiendste technische en logistieke uitdagingen. Een creatieve omgeving met gedreven collega s die van aanpakken weten. De afwisseling van projectenwerk. Met internationale carrièremogelijkheden. Unieke systemen. Bijzondere mensen. Je vindt het bij Vanderlande Industries. Kijk op UNIEKE SYSTEMEN, BIJZONDERE MENSEN

19 Vraag & Antwoord Door: Ralph Otten Va r i a I \\ Het 4-blokkensystgeem gaat al alle gangen rond. Hoe zit het daar echt mee? Er is wat onduidelijkheid over het komende 4-blokkensysteem dat vanaf 2009 wordt ingevoerd. Hoog tijd om eens bij de opleidingsdirecteur langs te gaan om te kijken hoe het in elkaar gaat steken. Er wordt gesproken over een nieuwe jaarindeling. In feite is dat al een besluit: vanaf september 2009 worden de semesters niet langer opgedeeld in drie blokken, maar in twee. Het meest genoemde argument in de discussies is uniformiteit en synchroniciteit over de drie technische universiteiten. TU Delft hanteert al heel lang kwartalen en ook UT heeft een dimester-systeem. In beide gevallen komt dat neer op opdeling van het jaar in vier periodes. De doelstelling is met dit conformeren zeker niet bereikt en van de andere instellingen hoeft geen poging in die richting verwacht te worden. Delft zorgt nog steeds dat het onderwijs van de eerste twee kwartalen afgerond is vóór kerstmis, en heeft bij de even kwartalen drie tentamenweken aan het einde geplanned terwijl dit bij de oneven kwartalen tot één week beperkt blijft. In ieder geval moeten er op diverse plaatsen aan gewerkt gaan worden om het voor volgend jaar september op de rit te hebben. Wat houdt dat systeem in voor het onderwijs? Wij hebben de mijns inziens goede regel om twee maal per jaar een periode te hebben dat alle tentamens afgelegd kunnen worden. Dit uitbreiden naar vier zal niet veel draagvlak vinden in de faculteit. Ook een toename in ontwerpopdrachten lijkt ongewenst. Streven naar regelmaat in de programmering zal daarom een semesterstructuur voelbaar maken, waarin de activiteiten over twee blokken verdeeld zijn. Ook de wens van het CvB om in de masterfase twee instapmomenten per jaar te hebben maakt zo n structuur voor de hand liggend. Nadeel voor ons is dan wel dat centraal in het sjabloon voor de jaarindeling wordt gedacht aan twee tentamenweken aan het eind van elk blok. In feite is dat dan een reductie van twee weken ten opzichte van de huidige centrale tentamen-organisatie, maar dat is niet zo erg. Ingrijpender is dat er in januari en juni/ juli niet langer drie centraal georganiseerde weken beschikbaar zijn. Wat zijn de gevolgen voor de studie? Jaarindelingen moeten wel heel apart worden om een goed studiepatroon onmogelijk te maken, en ook al hebben onderwijskundige argumenten geen rol gespeeld bij het besluit om van zes blokken per jaar over te gaan op vier, een adequate programmering staat dat niet in de weg. Bovendien kunnen opgedrukte veranderingen altijd een gelegenheid zijn om de ervaringen met het oude systeem te verwerken en met voordeel te gebruiken bij de nieuwe indeling. De volgende overwegingen lijken mij daarbij waardevol. Onderwijsonderbrekingen: o De ervaringen met blokvakken (destijds colleges die in vijf weken het onderwijs voor een eenheid van 3 ects afrondde) hebben geen goed gevoel bij de staf achtergelaten. Voorstanders van blokonderwijs zullen van ook mening zijn dat zo n systeem slechts goed kan werken als er weinig concurrentie van andere vakken in zo n blok te duchten valt. o Dat zal bij ons niet zo gemakkelijk te realiseren zijn, en ik vermoed dat het dan invoeren van alleen maar blokvakken zal leiden tot meer tentamens en minder synergie in de opleiding. o Ik ben dan ook, net als de studieadviseur, zeker voor het handhaven van onze semestervakken, maar dan liefst zonder grote onderbrekingen. De bekende universiteiten in de wereld hebben overwegend zo n systeem en veel studiemateriaal is daarop afgestemd. De slaagkans bij kleinere opdelingen zal best wel groter zijn, maar de toetskwaliteit is even zo zeker minder. Concurrentie tussen onderdelen: o Niet alleen bij blokonderwijs kan concurrentie voor tijdbesteding onwenselijke vormen krijgen. Ook de afronding van ontwerpopdrachten interfereerde in de afgelopen jaren vaak met het studeren voor de vakken. Zouden we hiervoor een aparte week reserveren dan bevat die nominaal bijna de helft van de studielast. De andere helft is dan gespreid over de eerste zes weken van de even blokken en dient vooral ter voorbereiding. Twee grote tentamenperiodes: o Om voor alle vakken in een periode afleggen van tentamens goed mogelijk te maken zijn drie weken zeker gewenst. De tussenweken hebben vooral de door de faculteit verzorgde vaktentamens, terwijl de interim nog steeds de gelegenheid is om propedeusevakken te herkansen. Mijn voorstel zou zijn om acht onderwijsweken in de oneven blokken en zes in de even blokken te verroosteren. Daarmee blijft een onderbreking van twee weken voor een semestervak bestaan, tegenover nu twee keer één, en wordt een onderbreking vlak voor de afronding in het eerste semester vermeden. In de vier laatste weken van de even semesters kan dan een week gereserveerd worden voor de afronding van de ontwerpopdracht en hebben we nog drie weken van tentamens met mogelijk één week in eigen beheer.? Heb je ook een vraag? Stuur een naar het SB op studentenburo.e@tue.nl september

20 I Techniek Academic Awards \\ The TU/e recently presented an Academic Award to two members of our department TU/e Design Award: PLL Design Method Satellite transmissions are an attractive way to distribute large amounts of information across a large area. It has become especially popular for television broadcast in the form of the ubiquitous satellite dishes (Fig. 1). Satellite receivers are a big market, with some 40 million satellite receivers being sold every year, and therefore there is a lot of interest from industry in increasing their share of this market by improving their products. Low-power consumption and high-performance/low-noise are often contradictory requirements; this constitutes an important design trade-off, also for satellite receivers. A block diagram of a typical satellite receiver is shown in Fig 2a. Currently, a satellite receiver consists of three main components: Fig. 1 A typical satellite dish antenna The reflector dish The block converter The set-top box receiver Fig. 2a: Block diagram of a satellite receiver The block converter is enclosed in a red circle in Fig. 1 and has the task of converting the high frequencies of the satellite signal (10 to 12GHz) to low frequencies before the signal is transported through a (often long) coaxial cable to the set-top box where the desired signal is selected and decoded (Fig. 2b). For this down-conversion, a signal with Fig. 2b: Block diagram of the block converter a frequency equal to the difference between the frequency of the satellite signal and the frequency of the signal on the cable to the set-top box. This signal is called the local oscillator signal or LO signal and needs to be very accurate. Most current block converter products are built using discrete components on printed circuit boards, and the accuracy required for the LO signal is achieved through a large and expensive dielectric resonator. Fig. 3 Size reduction of the block converter achieved through integration, Using modern integrated-circuit technology, it is becoming feasible to integrate the block converter into an IC, thereby reducing size and cost (Fig. 3), but mainstream IC technology does not allow the integration of a resonator with comparable accuracy and quality as the current external resonators. Therefore, the LO signal has to be generated through a frequency synthesizer. One of the most stringent requirements is that of low phase noise in the Phase Locked Loop (PLL) of frequency synthesizers. The PLL components where it is most difficult to satisfy both the performance and the low power requirements are the digital frequency dividers. They dominate total power consumption in a PLL and experience a sharp degradation in phase noise performance upon a decrease in their power consumption. Fig. 4: Test chips for verification of the design method. Designers typically lack the means to properly simulate the phase noise that a divider contributes to the total PLL noise. This is due to the habitual non-transparency and the difficulties one faces in measuring phase noise experimentally, as these render the verification of simulations challenging. The current trend towards combining low-power dissipation with low-phase noise, then, calls for a better understanding of the mechanisms behind phase noise in dividers and control over its optimization procedure. Fig. 5: Robust & reliable simulation method for phase noise in low power sample-andhold-based circuits. By theoretically analyzing both synchronous and asynchronous frequency dividers, the fundamental phase noise mechanisms in these particular components have been identified, and an improved model for the phase 18 connecthor

Ius Commune Training Programme 2015-2016 Amsterdam Masterclass 16 June 2016

Ius Commune Training Programme 2015-2016 Amsterdam Masterclass 16 June 2016 www.iuscommune.eu Dear Ius Commune PhD researchers, You are kindly invited to attend the Ius Commune Amsterdam Masterclass for PhD researchers, which will take place on Thursday 16 June 2016. During this

Nadere informatie

Ius Commune Training Programme Amsterdam Masterclass 15 June 2018

Ius Commune Training Programme Amsterdam Masterclass 15 June 2018 www.iuscommune.eu Dear Ius Commune PhD researchers, You are kindly invited to participate in the Ius Commune Amsterdam Masterclass for PhD researchers, which will take place on Friday, 15 June 2018. This

Nadere informatie

Free Electives (15 ects)

Free Electives (15 ects) Free Electives (15 ects) Information about the Master RE&H (and the free electives) can be found at the following page: http://www.bk.tudelft.nl/en/about-faculty/departments/real-estate-and-housing/education/masterreh/free-electives/

Nadere informatie

Understanding and being understood begins with speaking Dutch

Understanding and being understood begins with speaking Dutch Understanding and being understood begins with speaking Dutch Begrijpen en begrepen worden begint met het spreken van de Nederlandse taal The Dutch language links us all Wat leest u in deze folder? 1.

Nadere informatie

RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM

RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM Read Online and Download Ebook RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM DOWNLOAD EBOOK : RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN STAFLEU

Nadere informatie

Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas

Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas University of Groningen Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version

Nadere informatie

SAMPLE 11 = + 11 = + + Exploring Combinations of Ten + + = = + + = + = = + = = 11. Step Up. Step Ahead

SAMPLE 11 = + 11 = + + Exploring Combinations of Ten + + = = + + = + = = + = = 11. Step Up. Step Ahead 7.1 Exploring Combinations of Ten Look at these cubes. 2. Color some of the cubes to make three parts. Then write a matching sentence. 10 What addition sentence matches the picture? How else could you

Nadere informatie

Ius Commune Training Programme Amsterdam Masterclass 22 June 2017

Ius Commune Training Programme Amsterdam Masterclass 22 June 2017 www.iuscommune.eu INVITATION Ius Commune Masterclass 22 June 2017 Amsterdam Dear Ius Commune PhD researchers, You are kindly invited to participate in the Ius Commune Amsterdam Masterclass for PhD researchers,

Nadere informatie

Group work to study a new subject.

Group work to study a new subject. CONTEXT SUBJECT AGE LEVEL AND COUNTRY FEATURE OF GROUP STUDENTS NUMBER MATERIALS AND TOOLS KIND OF GAME DURATION Order of operations 12 13 years 1 ste year of secundary school (technical class) Belgium

Nadere informatie

ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM

ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM Read Online and Download Ebook ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM DOWNLOAD EBOOK : ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK STAFLEU

Nadere informatie

Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education

Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education Inger Anneberg, anthropologist, post doc, Aarhus University, Department of Animal Science Jesper Lassen, sociologist, professor, University

Nadere informatie

Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition)

Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition) Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition) Stichting tegen Kanker Click here if your download doesn"t start automatically Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition) Stichting tegen Kanker

Nadere informatie

MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate

MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate Van Non-Corporate naar Corporate In MyDHL+ is het mogelijk om meerdere gebruikers aan uw set-up toe te voegen. Wanneer er bijvoorbeeld meerdere collega s van dezelfde

Nadere informatie

Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition)

Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition) Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition) D.J. Peek Click here if your download doesn"t start automatically Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition) D.J. Peek Een vrouw, een kind en azijn (Dutch

Nadere informatie

Wij beloven je te motiveren en verbinden met andere studenten op de fiets, om zo leuk en veilig te fietsen. Benoit Dubois

Wij beloven je te motiveren en verbinden met andere studenten op de fiets, om zo leuk en veilig te fietsen. Benoit Dubois Wij beloven je te motiveren en verbinden met andere studenten op de fiets, om zo leuk en veilig te fietsen. Benoit Dubois Wat mij gelijk opviel is dat iedereen hier fietst. Ik vind het jammer dat iedereen

Nadere informatie

De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition)

De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition) De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition) L. A. te Winkel Click here if your download doesn"t start automatically

Nadere informatie

Chapter 4 Understanding Families. In this chapter, you will learn

Chapter 4 Understanding Families. In this chapter, you will learn Chapter 4 Understanding Families In this chapter, you will learn Topic 4-1 What Is a Family? In this topic, you will learn about the factors that make the family such an important unit, as well as Roles

Nadere informatie

(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs. (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren

(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs. (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren (1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren (3) Ons gezelschap helpt gemeenschappen te vormen en te binden (4) De producties

Nadere informatie

Replacement course / vervangend vak

Replacement course / vervangend vak Transition rules / Bachelor / 2017-2018 BSc Bedrijfseconomie Code Course / vak Transition rule / overgangsregel Replacement course / vervangend vak Code Sem or Remarks / Opmerkingen unit / Sem of blok

Nadere informatie

It s all about the money Group work

It s all about the money Group work It s all about the money Group work Tijdsduur: 45 minuten Kernwoorden: money (geld) coin (munt), banknote (bankbiljet), currency (munteenheid) Herhalings-/uitbreidingswoorden: debate (debat), proposal

Nadere informatie

Puzzle. Fais ft. Afrojack Niveau 3a Song 6 Lesson A Worksheet. a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel.

Puzzle. Fais ft. Afrojack Niveau 3a Song 6 Lesson A Worksheet. a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel. Puzzle a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel. een beloning voor de winnaar iemand die piano speelt een uitvoering 4 wat je wil gaan doen; voornemens 5 niet dezelfde 6 deze heb je

Nadere informatie

Travel Survey Questionnaires

Travel Survey Questionnaires Travel Survey Questionnaires Prot of Rotterdam and TU Delft, 16 June, 2009 Introduction To improve the accessibility to the Rotterdam Port and the efficiency of the public transport systems at the Rotterdam

Nadere informatie

International Leiden Leadership Programme

International Leiden Leadership Programme International Leiden Leadership Programme Information Evening 1 November 2016 Universiteit Leiden.. LLP Programme team Menno Mennes Lucille Brakefield Janna van Helden Ratna Lachmansingh Programme Bij

Nadere informatie

NETWORK CHARTER. #ResourceEfficiency

NETWORK CHARTER. #ResourceEfficiency NETWORK CHARTER 1 WHAT IS THE EREK NETWORK? EREK stands for the European Resource Efficiency Knowledge Centre, a vibrant platform to enable and reinforce businesses and especially small and medium sized

Nadere informatie

een kopie van je paspoort, een kopie van je diploma voortgezet onderwijs (hoogst genoten opleiding), twee pasfoto s, naam op de achterkant

een kopie van je paspoort, een kopie van je diploma voortgezet onderwijs (hoogst genoten opleiding), twee pasfoto s, naam op de achterkant Vragenlijst in te vullen en op te sturen voor de meeloopochtend, KABK afdeling fotografie Questionnaire to be filled in and send in before the introduction morning, KABK department of Photography Stuur

Nadere informatie

Vergaderen in het Engels

Vergaderen in het Engels Vergaderen in het Engels In dit artikel beschrijven we verschillende situaties die zich kunnen voordoen tijdens een business meeting. Na het doorlopen van deze zinnen zal je genoeg kennis hebben om je

Nadere informatie

Topic 10-5 Meeting Children s Intellectual Needs

Topic 10-5 Meeting Children s Intellectual Needs Topic 10-5 Meeting Children s Intellectual Needs In this topic, you will learn how to help children develop the ability to reason and use complex thought, as well as The role of play in intellectual development

Nadere informatie

voltooid tegenwoordige tijd

voltooid tegenwoordige tijd SirPalsrok @meestergijs It has taken me a while to make this grammar explanation. My life has been quite busy and for that reason I had little time. My week was full of highs and lows. This past weekend

Nadere informatie

University of Groningen. Quantitative CT myocardial perfusion Pelgrim, Gert

University of Groningen. Quantitative CT myocardial perfusion Pelgrim, Gert University of Groningen Quantitative CT myocardial perfusion Pelgrim, Gert IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check

Nadere informatie

FOR DUTCH STUDENTS! ENGLISH VERSION NEXT PAGE. Toets Inleiding Kansrekening 1 8 februari 2010

FOR DUTCH STUDENTS! ENGLISH VERSION NEXT PAGE. Toets Inleiding Kansrekening 1 8 februari 2010 FOR DUTCH STUDENTS! ENGLISH VERSION NEXT PAGE Toets Inleiding Kansrekening 1 8 februari 2010 Voeg aan het antwoord van een opgave altijd het bewijs, de berekening of de argumentatie toe. Als je een onderdeel

Nadere informatie

NUCHTER, EEN HELDERE KIJK EN NO-NONSENSE

NUCHTER, EEN HELDERE KIJK EN NO-NONSENSE NUCHTER, EEN HELDERE KIJK EN NO-NONSENSE NATUURLIJK SAMEN NATURALLY DUTCH. Koolhaas Natuurlijk is a typically Dutch company: Sober, with a clear vision and no-nonsense. That s what our customers may expect

Nadere informatie

B1 Woordkennis: Spelling

B1 Woordkennis: Spelling B1 Woordkennis: Spelling Bestuderen Inleiding Op B1 niveau gaan we wat meer aandacht schenken aan spelling. Je mag niet meer zoveel fouten maken als op A1 en A2 niveau. We bespreken een aantal belangrijke

Nadere informatie

CREATING VALUE THROUGH AN INNOVATIVE HRM DESIGN CONFERENCE 20 NOVEMBER 2012 DE ORGANISATIE VAN DE HRM AFDELING IN WOELIGE TIJDEN

CREATING VALUE THROUGH AN INNOVATIVE HRM DESIGN CONFERENCE 20 NOVEMBER 2012 DE ORGANISATIE VAN DE HRM AFDELING IN WOELIGE TIJDEN CREATING VALUE THROUGH AN INNOVATIVE HRM DESIGN CONFERENCE 20 NOVEMBER 2012 DE ORGANISATIE VAN DE HRM AFDELING IN WOELIGE TIJDEN Mieke Audenaert 2010-2011 1 HISTORY The HRM department or manager was born

Nadere informatie

L.Net s88sd16-n aansluitingen en programmering.

L.Net s88sd16-n aansluitingen en programmering. De L.Net s88sd16-n wordt via één van de L.Net aansluitingen aangesloten op de LocoNet aansluiting van de centrale, bij een Intellibox of Twin-Center is dat de LocoNet-T aansluiting. L.Net s88sd16-n aansluitingen

Nadere informatie

Archief Voor Kerkelijke Geschiedenis, Inzonderheid Van Nederland, Volume 8... (Romanian Edition)

Archief Voor Kerkelijke Geschiedenis, Inzonderheid Van Nederland, Volume 8... (Romanian Edition) Archief Voor Kerkelijke Geschiedenis, Inzonderheid Van Nederland, Volume 8... (Romanian Edition) Click here if your download doesn"t start automatically Archief Voor Kerkelijke Geschiedenis, Inzonderheid

Nadere informatie

Houdt u er alstublieft rekening mee dat het 5 werkdagen kan duren voordat uw taalniveau beoordeeld is.

Houdt u er alstublieft rekening mee dat het 5 werkdagen kan duren voordat uw taalniveau beoordeeld is. - Instructie Deze toets heeft als doel uw taalniveau te bepalen. Om een realistisch beeld te krijgen van uw niveau,vragen we u niet langer dan één uur te besteden aan de toets. De toets bestaat uit twee

Nadere informatie

OVERGANGSREGELS / TRANSITION RULES 2007/2008

OVERGANGSREGELS / TRANSITION RULES 2007/2008 OVERGANGSREGELS / TRANSITION RULES 2007/2008 Instructie Met als doel het studiecurriculum te verbeteren of verduidelijken heeft de faculteit FEB besloten tot aanpassingen in enkele programma s die nu van

Nadere informatie

Dutch Research Council: women in scientific careers

Dutch Research Council: women in scientific careers Dutch Research Council: women in scientific careers Dr. Wilma van Donselaar Paris 2005 What is NWO? NWO is the Dutch Research Council and consists of 8 councils: Humanities, Social Sciences, Medical Sciences,

Nadere informatie

Danica Jiernes Madrid, 17 years

Danica Jiernes Madrid, 17 years Danica Jiernes Madrid, 17 years City of Malabon University (CMU) Bachelor of Secondary Education Major in Mathematics Mother s Occupation: Housewife (huisvrouw) Welder (lasser) I choose mathematics as

Nadere informatie

Engels op Niveau A2 Workshops Woordkennis 1

Engels op Niveau A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Woordkennis 1 Bestuderen Hoe leer je 2000 woorden? Als je een nieuwe taal wilt spreken en schrijven, heb je vooral veel nieuwe woorden nodig. Je

Nadere informatie

Read this story in English. My personal story

Read this story in English. My personal story My personal story Netherlands 32 Female Primary Topic: SOCIETAL CONTEXT Topics: CHILDHOOD / FAMILY LIFE / RELATIONSHIPS IDENTITY Year: 1990 2010 marriage/co-habitation name/naming court/justice/legal rights

Nadere informatie

Persoonlijke informatie / Personal information

Persoonlijke informatie / Personal information LOB-cv Answers Persoonlijke informatie / Personal information Naam / Name Place of residence Woonplaats Country of residence School / School Nationaliteit / Nationality Geboortedatum / Date-of-birth Place-of-birth

Nadere informatie

Business Architectuur vanuit de Business

Business Architectuur vanuit de Business Business Architectuur vanuit de Business CGI GROUP INC. All rights reserved Jaap Schekkerman _experience the commitment TM Organization Facilities Processes Business & Informatie Architectuur, kun je vanuit

Nadere informatie

Activant Prophet 21. Prophet 21 Version 12.0 Upgrade Information

Activant Prophet 21. Prophet 21 Version 12.0 Upgrade Information Activant Prophet 21 Prophet 21 Version 12.0 Upgrade Information This class is designed for Customers interested in upgrading to version 12.0 IT staff responsible for the managing of the Prophet 21 system

Nadere informatie

Aim of this presentation. Give inside information about our commercial comparison website and our role in the Dutch and Spanish energy market

Aim of this presentation. Give inside information about our commercial comparison website and our role in the Dutch and Spanish energy market Aim of this presentation Give inside information about our commercial comparison website and our role in the Dutch and Spanish energy market Energieleveranciers.nl (Energysuppliers.nl) Founded in 2004

Nadere informatie

ALTERNATIEVE MANIEREN CLUB BIJEENKOMSTEN

ALTERNATIEVE MANIEREN CLUB BIJEENKOMSTEN PETS D1570 Groei door Inspiratie ALTERNATIEVE MANIEREN CLUB BIJEENKOMSTEN Frank van der Meijden Public Image Coordinator zone 13A&C, 18B OPLOSSING? Alternatieve vormen Club bijeenkomsten: Oplossing voor

Nadere informatie

University of Groningen. Stormy clouds in seventh heaven Meijer, Judith Linda

University of Groningen. Stormy clouds in seventh heaven Meijer, Judith Linda University of Groningen Stormy clouds in seventh heaven Meijer, Judith Linda IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check

Nadere informatie

Impact en disseminatie. Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven

Impact en disseminatie. Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven Impact en disseminatie Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven Wie is wie? Voorstel rondje Wat hoop je te leren? Heb je iets te delen? Wat zegt de Programma Gids? WHAT DO IMPACT AND SUSTAINABILITY MEAN? Impact

Nadere informatie

S e v e n P h o t o s f o r O A S E. K r i j n d e K o n i n g

S e v e n P h o t o s f o r O A S E. K r i j n d e K o n i n g S e v e n P h o t o s f o r O A S E K r i j n d e K o n i n g Even with the most fundamental of truths, we can have big questions. And especially truths that at first sight are concrete, tangible and proven

Nadere informatie

LONDEN MET 21 GEVARIEERDE STADSWANDELINGEN 480 PAGINAS WAARDEVOLE INFORMATIE RUIM 300 FOTOS KAARTEN EN PLATTEGRONDEN

LONDEN MET 21 GEVARIEERDE STADSWANDELINGEN 480 PAGINAS WAARDEVOLE INFORMATIE RUIM 300 FOTOS KAARTEN EN PLATTEGRONDEN LONDEN MET 21 GEVARIEERDE STADSWANDELINGEN 480 PAGINAS WAARDEVOLE INFORMATIE RUIM 300 FOTOS KAARTEN EN PLATTEGRONDEN LM2GS4PWIR3FKEP-58-WWET11-PDF File Size 6,444 KB 117 Pages 27 Aug, 2016 TABLE OF CONTENT

Nadere informatie

HANDBOEK HARTFALEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM

HANDBOEK HARTFALEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM HANDBOEK HARTFALEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM READ ONLINE AND DOWNLOAD EBOOK : HANDBOEK HARTFALEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN Click button to download this ebook READ ONLINE AND DOWNLOAD

Nadere informatie

Appendix A: List of variables with corresponding questionnaire items (in English) used in chapter 2

Appendix A: List of variables with corresponding questionnaire items (in English) used in chapter 2 167 Appendix A: List of variables with corresponding questionnaire items (in English) used in chapter 2 Task clarity 1. I understand exactly what the task is 2. I understand exactly what is required of

Nadere informatie

Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015

Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015 Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015 Tijd 09.15 09.45 Je bent op de Open dag, wat nu? Personal welcome international visitors 10.00 10.45 Je bent op de

Nadere informatie

OPEN TRAINING. Onderhandelingen met leveranciers voor aankopers. Zeker stellen dat je goed voorbereid aan de onderhandelingstafel komt.

OPEN TRAINING. Onderhandelingen met leveranciers voor aankopers. Zeker stellen dat je goed voorbereid aan de onderhandelingstafel komt. OPEN TRAINING Onderhandelingen met leveranciers voor aankopers Zeker stellen dat je goed voorbereid aan de onderhandelingstafel komt. Philip Meyers Making sure to come well prepared at the negotiation

Nadere informatie

Preschool Kindergarten

Preschool Kindergarten Preschool Kindergarten Objectives Students will recognize the values of numerals 1 to 10. Students will use objects to solve addition problems with sums from 1 to 10. Materials Needed Large number cards

Nadere informatie

The first line of the input contains an integer $t \in \mathbb{n}$. This is followed by $t$ lines of text. This text consists of:

The first line of the input contains an integer $t \in \mathbb{n}$. This is followed by $t$ lines of text. This text consists of: Document properties Most word processors show some properties of the text in a document, such as the number of words or the number of letters in that document. Write a program that can determine some of

Nadere informatie

Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten.

Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten. Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten. The Effect of Difference in Peer and Parent Social Influences on Adolescent Alcohol Use. Nadine

Nadere informatie

BEAR. Do you need protection? A bear can help you, because it is big and stands for power. BEAVER

BEAR. Do you need protection? A bear can help you, because it is big and stands for power. BEAVER 1 Power animals Lees de tekst hieronder en beantwoord de vraag. Animal symbol guide Which power animal do you need for help? Discover it in this animal symbol guide. LION BEAR ROOSTER When you are weak,

Nadere informatie

Satellite Orbit Determination with the Global Educational Network for Satellite Operations

Satellite Orbit Determination with the Global Educational Network for Satellite Operations Satellite Orbit Determination with the Global Educational Network for Satellite Operations Het project in het kort en de opgedane ervaringen Open Universiteit Nederland Faculteit Computer Science TouW

Nadere informatie

EM7680 Firmware Update by OTA

EM7680 Firmware Update by OTA EM7680 Firmware Update by OTA 2 NEDERLANDS/ENGLISH EM7680 Firmware update by OTA Table of contents 1.0 (NL) Introductie... 3 2.0 (NL) Firmware installeren... 3 3.0 (NL) Release notes:... 3 4.0 (NL) Overige

Nadere informatie

General info on using shopping carts with Ingenico epayments

General info on using shopping carts with Ingenico epayments Inhoudsopgave 1. Disclaimer 2. What is a PSPID? 3. What is an API user? How is it different from other users? 4. What is an operation code? And should I choose "Authorisation" or "Sale"? 5. What is an

Nadere informatie

Jennifer Machielse. Lennart Stachowitz. Studentleden Medezeggenschapsraad NHTV

Jennifer Machielse. Lennart Stachowitz. Studentleden Medezeggenschapsraad NHTV Studentleden Medezeggenschapsraad NHTV Jennifer Machielse I am Jennifer Machielse, spontaneous, self-conscious and a go-getter, that s me. I am a fourth-year student Marketing & Communication in Tourism

Nadere informatie

Luister alsjeblieft naar een opname als je de vragen beantwoordt of speel de stukken zelf!

Luister alsjeblieft naar een opname als je de vragen beantwoordt of speel de stukken zelf! Martijn Hooning COLLEGE ANALYSE OPDRACHT 1 9 september 2009 Hierbij een paar vragen over twee stukken die we deze week en vorige week hebben besproken: Mondnacht van Schumann, en het eerste deel van het

Nadere informatie

De ondernemende psychotherapeut (Dutch Edition)

De ondernemende psychotherapeut (Dutch Edition) De ondernemende psychotherapeut (Dutch Edition) Dick Bouman Click here if your download doesn"t start automatically De ondernemende psychotherapeut (Dutch Edition) Dick Bouman De ondernemende psychotherapeut

Nadere informatie

My Inspiration I got my inspiration from a lamp that I already had made 2 years ago. The lamp is the you can see on the right.

My Inspiration I got my inspiration from a lamp that I already had made 2 years ago. The lamp is the you can see on the right. Mijn Inspiratie Ik kreeg het idee om een variant te maken van een lamp die ik al eerder had gemaakt. Bij de lamp die in de onderstaande foto s is afgebeeld kun je het licht dimmen door de lamellen open

Nadere informatie

WEGWIJZER VOOR METHODEN BIJ PROJECTMANAGEMENT (PROJECT MANAGEMENT) (DUTCH EDITION) BY EDWIN BAARDMAN, GERARD BAKKER, JAN VAN BEIJNHEM, FR

WEGWIJZER VOOR METHODEN BIJ PROJECTMANAGEMENT (PROJECT MANAGEMENT) (DUTCH EDITION) BY EDWIN BAARDMAN, GERARD BAKKER, JAN VAN BEIJNHEM, FR Read Online and Download Ebook WEGWIJZER VOOR METHODEN BIJ PROJECTMANAGEMENT (PROJECT MANAGEMENT) (DUTCH EDITION) BY EDWIN BAARDMAN, GERARD BAKKER, JAN VAN BEIJNHEM, FR DOWNLOAD EBOOK : WEGWIJZER VOOR

Nadere informatie

L.Net s88sd16-n aansluitingen en programmering.

L.Net s88sd16-n aansluitingen en programmering. De L.Net s88sd16-n wordt via één van de L.Net aansluitingen aangesloten op de LocoNet aansluiting van de centrale, bij een Intellibox of Twin-Center is dat de LocoNet-T aansluiting. L.Net s88sd16-n aansluitingen

Nadere informatie

Verklaring van het beweeggedrag van ouderen door determinanten van. The explanation of the physical activity of elderly by determinants of

Verklaring van het beweeggedrag van ouderen door determinanten van. The explanation of the physical activity of elderly by determinants of Verklaring van het beweeggedrag van ouderen door determinanten van het I-change Model The explanation of the physical activity of elderly by determinants of the I-change Model Hilbrand Kuit Eerste begeleider:

Nadere informatie

Synergia - Individueel rapport

Synergia - Individueel rapport DOELSTELLING : Ensuring sufficient funding for projects in cost-generating departments of 16.04.2014 16.04.2014 13:53 1. Inleiding Deze inleiding is vrij te bepalen bij de aanmaak van het rapport. 16.04.2014

Nadere informatie

Quick scan method to evaluate your applied (educational) game. Validated scales from comprehensive GEM (Game based learning Evaluation Model)

Quick scan method to evaluate your applied (educational) game. Validated scales from comprehensive GEM (Game based learning Evaluation Model) WHAT IS LITTLE GEM? Quick scan method to evaluate your applied (educational) game (light validation) 1. Standardized questionnaires Validated scales from comprehensive GEM (Game based learning Evaluation

Nadere informatie

DAY 06 APRIL Q-FACTORY

DAY 06 APRIL Q-FACTORY Conservatorium van Amsterdam PROGRAMMA www.consam.nl/aema OPEN DAY 06 APRIL 13.00-16.00 Q-FACTORY AMSTERDAM ELECTRONIC MUSIC ACADEMY WELKOM Van harte welkom op de Open Dag van het Conservatorium van Amsterdam

Nadere informatie

Invloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur

Invloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur Invloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur M. Zander MSc. Eerste begeleider: Tweede begeleider: dr. W. Waterink drs. J. Eshuis Oktober 2014 Faculteit Psychologie en Onderwijswetenschappen

Nadere informatie

Firewall van de Speedtouch 789wl volledig uitschakelen?

Firewall van de Speedtouch 789wl volledig uitschakelen? Firewall van de Speedtouch 789wl volledig uitschakelen? De firewall van de Speedtouch 789 (wl) kan niet volledig uitgeschakeld worden via de Web interface: De firewall blijft namelijk op stateful staan

Nadere informatie

OUTDOOR HD BULLET IP CAMERA PRODUCT MANUAL

OUTDOOR HD BULLET IP CAMERA PRODUCT MANUAL OUTDOOR HD BULLET IP CAMERA PRODUCT MANUAL GB - NL GB PARTS & FUNCTIONS 1. 7. ---- 3. ---- 4. ---------- 6. 5. 2. ---- 1. Outdoor IP camera unit 2. Antenna 3. Mounting bracket 4. Network connection 5.

Nadere informatie

Grammatica uitleg voor de toets van Hoofdstuk 1

Grammatica uitleg voor de toets van Hoofdstuk 1 Grammatica uitleg voor de toets van Hoofdstuk 1 Vraagzinnen: Je kunt in het Engels vraagzinnen maken door vaak het werkwoord vooraan de zin te zetten. Bijv. She is nice. Bijv. I am late. Bijv. They are

Nadere informatie

Memo Academic Skills; the basis for better writers

Memo Academic Skills; the basis for better writers Memo Academic Skills; the basis for better writers With the rise of broader bachelor degrees and the University College, Dutch universities are paying more attention to essays and other written assignments.

Nadere informatie

irregular verbs onregelmatige werkwoorden

irregular verbs onregelmatige werkwoorden SirPalsrok @meestergijs Wanneer je een zin maakt, zul je iets moeten doen met een werkwoord. Je kan tenslotte niet het hele werkwoord gebruiken bij elk onderwerp. Bijvoorbeeld: spelen Wij spelen volleybal.

Nadere informatie

Chromosomal crossover

Chromosomal crossover Chromosomal crossover As one of the last steps of genetic recombination two homologous chromosomes can exchange genetic material during meiosis in a process that is referred to as synapsis. Because of

Nadere informatie

150 ECG-problemen (Dutch Edition)

150 ECG-problemen (Dutch Edition) 150 ECG-problemen (Dutch Edition) John R. Hampton, Piet Machielse Click here if your download doesn"t start automatically 150 ECG-problemen (Dutch Edition) John R. Hampton, Piet Machielse 150 ECG-problemen

Nadere informatie

Innovatieve interactieve communicatiemiddelen in internationaal watermanagement

Innovatieve interactieve communicatiemiddelen in internationaal watermanagement Innovatieve interactieve communicatiemiddelen in internationaal watermanagement Delft, 8 maart 2012 Realistic wall of water ir. F.C. (Floris) Boogaard, (020) 606 32 50/06-51 55 68 26 e-mail: f.c.boogaard@tudelft.nl/

Nadere informatie

!!!! Wild!Peacock!Omslagdoek!! Vertaling!door!Eerlijke!Wol.!! Het!garen!voor!dit!patroon!is!te!verkrijgen!op! Benodigdheden:!!

!!!! Wild!Peacock!Omslagdoek!! Vertaling!door!Eerlijke!Wol.!! Het!garen!voor!dit!patroon!is!te!verkrijgen!op!  Benodigdheden:!! WildPeacockOmslagdoek VertalingdoorEerlijkeWol. Hetgarenvoorditpatroonisteverkrijgenopwww.eerlijkewol.nl Benodigdheden: 4strengenWildPeacockRecycledSilkYarn rondbreinaaldnr8(jekuntnatuurlijkookgewonebreinaaldengebruiken,maar

Nadere informatie

Ik kom er soms tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet bij mij heb of niet compleet

Ik kom er soms tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet bij mij heb of niet compleet 1 2 3 4 MATERIAL PREPARING LESSON ATTITUDE TOWARD WORK Ik kom er vaak tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet bij mij heb Ik kom er soms tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet

Nadere informatie

Socio-economic situation of long-term flexworkers

Socio-economic situation of long-term flexworkers Socio-economic situation of long-term flexworkers CBS Microdatagebruikersmiddag The Hague, 16 May 2013 Siemen van der Werff www.seo.nl - secretariaat@seo.nl - +31 20 525 1630 Discussion topics and conclusions

Nadere informatie

Welkom in het nieuwe academische jaar! We hopen dat iedereen een goede zomerperiode heeft gehad.

Welkom in het nieuwe academische jaar! We hopen dat iedereen een goede zomerperiode heeft gehad. DATUM: 22-09-2009 (You will find the English version below) Beste allen, Welkom in het nieuwe academische jaar! We hopen dat iedereen een goede zomerperiode heeft gehad. NIEUWSBRIEF No. 1 Dit is de eerste

Nadere informatie

Immigratie Studeren. Studeren - Universiteit. Aangeven dat u zich wilt inschrijven. Verklaren dat u graag wilt inschrijven voor een cursus.

Immigratie Studeren. Studeren - Universiteit. Aangeven dat u zich wilt inschrijven. Verklaren dat u graag wilt inschrijven voor een cursus. - Universiteit I would like to enroll at a university. Aangeven dat u zich wilt inschrijven I would like to enroll at a university. I want to apply for course. Verklaren dat u graag wilt inschrijven voor

Nadere informatie

Teksten van de liederen die gospelkoor Inspiration tijdens deze Openluchtdienst zingt.

Teksten van de liederen die gospelkoor Inspiration tijdens deze Openluchtdienst zingt. Don t you worry There s an eternity behind us And many days are yet to come, This world will turn around without us Yes all the work will still be done. Look at ever thing God has made See the birds above

Nadere informatie

Summary 124

Summary 124 Summary Summary 124 Summary Summary Corporate social responsibility and current legislation encourage the employment of people with disabilities in inclusive organizations. However, people with disabilities

Nadere informatie

U I T S P R A A K

U I T S P R A A K U I T S P R A A K 1 6-0 7 3 Rapenburg 70 Postbus 9500 2300 RA Leiden T 071 527 81 18 van het van de Universiteit Leiden inzake het beroep van [naam], appellant tegen de Examencommissie Archeologie, verweerder

Nadere informatie

Ontpopping. ORGACOM Thuis in het Museum

Ontpopping. ORGACOM Thuis in het Museum Ontpopping Veel deelnemende bezoekers zijn dit jaar nog maar één keer in het Van Abbemuseum geweest. De vragenlijst van deze mensen hangt Orgacom in een honingraatpatroon. Bezoekers die vaker komen worden

Nadere informatie

Buy Me FILE 5 BUY ME BK 2

Buy Me FILE 5 BUY ME BK 2 Buy Me FILE BUY ME BK Can you resist all those incredible products that all seem to be screaming: Buy Me! Every day we see them on TV during the commercial break: the best products in the world. How would

Nadere informatie

Empowerment project. Driejarig project van Rotaryclub Rhenen-Veenendaal

Empowerment project. Driejarig project van Rotaryclub Rhenen-Veenendaal Empowerment project Awasi Kenya Driejarig project van Rotaryclub Rhenen-Veenendaal Empowerment*van* kinderen*in*kenia De#afgelopen#drie#jaren# hebben#we#met#steun#van#de# Rotaryclub##Rhenen: Veenendaal#een#

Nadere informatie

Opgave 2 Geef een korte uitleg van elk van de volgende concepten: De Yield-to-Maturity of a coupon bond.

Opgave 2 Geef een korte uitleg van elk van de volgende concepten: De Yield-to-Maturity of a coupon bond. Opgaven in Nederlands. Alle opgaven hebben gelijk gewicht. Opgave 1 Gegeven is een kasstroom x = (x 0, x 1,, x n ). Veronderstel dat de contante waarde van deze kasstroom gegeven wordt door P. De bijbehorende

Nadere informatie

20 twenty. test. This is a list of things that you can find in a house. Circle the things that you can find in the tree house in the text.

20 twenty. test. This is a list of things that you can find in a house. Circle the things that you can find in the tree house in the text. 9006625806_boek.indd 1 31/08/16 15:26 1 6 test This is a list of things that you can find in a house. Circle the things that you can find in the tree house in the text. living room kitchen bedroom toilet

Nadere informatie

01/ M-Way. cables

01/ M-Way. cables 01/ 2015 M-Way cables M-WaY Cables There are many ways to connect devices and speakers together but only few will connect you to the music. My Way of connecting is just one of many but proved it self over

Nadere informatie

Programmaoverzicht Bachelor Open dag

Programmaoverzicht Bachelor Open dag Programmaoverzicht Bachelor Open dag 11 2017 Ronde en tijd Openingsronde 09.00-09.30 uur Sessies en activiteiten Waarom Tilburg University? Informatiesessie met de rector magnificus en een student van

Nadere informatie

Cambridge Assessment International Education Cambridge International General Certificate of Secondary Education. Published

Cambridge Assessment International Education Cambridge International General Certificate of Secondary Education. Published Cambridge Assessment International Education Cambridge International General Certificate of Secondary Education DUTCH 055/02 Paper 2 Reading MARK SCHEME Maximum Mark: 45 Published This mark scheme is published

Nadere informatie

University of Groningen. Pieces of the Puzzle Vissia, Eline Margreta

University of Groningen. Pieces of the Puzzle Vissia, Eline Margreta University of Groningen Pieces of the Puzzle Vissia, Eline Margreta IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document

Nadere informatie

Ontwerpen van een variabele belasting om te meten aan zonnepanelen

Ontwerpen van een variabele belasting om te meten aan zonnepanelen Assignment IWP Energy Transition September 2018 Project Title Ontwerpen van een variabele belasting om te meten aan zonnepanelen Brief description of the problem Zonnepanelen produceren stroom als er (zon)licht

Nadere informatie

VOORSTEL TOT STATUTENWIJZIGING UNIQURE NV. Voorgesteld wordt om de artikelen 7.7.1, 8.6.1, en te wijzigen als volgt: Toelichting:

VOORSTEL TOT STATUTENWIJZIGING UNIQURE NV. Voorgesteld wordt om de artikelen 7.7.1, 8.6.1, en te wijzigen als volgt: Toelichting: VOORSTEL TOT STATUTENWIJZIGING UNIQURE NV Voorgesteld wordt om de artikelen 7.7.1, 8.6.1, 9.1.2 en 9.1.3 te wijzigen als volgt: Huidige tekst: 7.7.1. Het Bestuur, zomede twee (2) gezamenlijk handelende

Nadere informatie