UvA-DARE (Digital Academic Repository) Antistolling binnen de grenzen Daalderop, J.H.H. Link to publication
|
|
- Christina van den Velde
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 UvA-DARE (Digital Academic Repository) Antistolling binnen de grenzen Daalderop, J.H.H. Link to publication Citation for published version (APA): Daalderop, J. H. H. (2008). Antistolling binnen de grenzen General rights It is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Disclaimer/Complaints regulations If you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please let the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material inaccessible and/or remove it from the website. Please Ask the Library: or a letter to: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. You will be contacted as soon as possible. UvA-DARE is a service provided by the library of the University of Amsterdam ( Download date: 15 Feb 2017
2 139
3 Doel van het proefschrift In dit proefschrift wordt een beschrijving gegeven van een aantal studies naar onderwerpen die betrekking hebben op de orale antistollingsbehandeling met vitamine K-antagonisten. Het uiteindelijke doel van deze studies is om de kwaliteit van deze behandeling te verbeteren. Samenvatting In hoofdstuk 1, de inleiding, wordt in het kort achtergrondinformatie gegeven over de verschillende onderwerpen die in dit proefschrift zijn opgenomen. Aan bod komen de geschiedenis van de ontdekking van de cumarinederivaten (later ook vitamine K-antagonisten genoemd) en van vitamine K, enige farmacokinetische en farmacodynamische eigenschappen van de vitamine K-antagonisten en van vitamine K, de therapeutische ranges, de protrombinetijd (PT), uitgedrukt als International Normalized Ratio (INR), het vaststellen van de kwaliteit van de behandeling, en de begeleiding van de behandeling met de orale antistollingsmiddelen door de trombosediensten in Nederland. Alle patiënten in Nederland die buiten het ziekenhuis worden behandeld met een van de vitamine K-antagonisten, worden begeleid door trombosediensten. De Federatie van Nederlandse trombosediensten verstrekt jaarlijks gegevens afkomstig van de medisch jaarverslagen van de trombosediensten en deze gegevens geven een beeld van de omvang en kwaliteit van de behandeling. De gegevens van de 63 trombosediensten, weergegeven in hoofdstuk 2, betreffen de jaren In 2002 werden in 62 van de 63 trombosediensten ruim patiënten behandeld en rond laboratoriumbepalingen van de PT/INR verricht. In de vier voorafgaande jaren steeg het aantal patiënten geleidelijk, evenals het aantal INR-bepalingen, met name door een toename van het aantal patiënten met de indicatie atriumfibrilleren. In 2002 werd 73% van de patiënten behandeld voor een arteriële indicatie en 27% voor een veneuze. Het gemiddeld aantal INR-controles per patiënt bedroeg 18,8 per jaar en dit aantal was tussen nagenoeg hetzelfde. Het aantal ernstige bloedingscomplicaties was gemiddeld 1,0 per 100 behandelingsjaren en ook dit aantal bleef in de vier voorafgaande jaren min of meer hetzelfde. Er worden twee intensiteitsgroepen voor de behandeling gehanteerd: de lage intensiteitsgroep met therapeutische 140
4 grenswaarden tussen INR 2,0-3,5 en de hoge intensiteitsgroep met waarden tussen INR 2,5-4,0. De keuze voor een van de groepen wordt bepaald door de indicatie voor antistollingsbehandeling Twee keer per jaar, op vaste peildagen, stelt iedere trombosedienst de bereikte intensiteit voor de twee intensiteitsgroepen vast door van iedere patiënt de laatste INR te noteren (de zogenaamde crosssection-of-the-files-techniek). De patiënten worden hierbij ingedeeld in drie behandelperioden: 0-2 maanden (instelperiode), 3-6 maanden (short-term periode) en langer dan 6 maanden (long-term periode) na het begin van de behandeling. Tussen lagen voor de long-term behandelingsperiode van de patiënten de INR-waarden van de lage intensiteitsgroep bij gemiddeld 75-78% van de patiënten binnen de therapeutische grenswaarden en bij gemiddeld 73-74% van de hoge intensiteitsgroep. Deze cijfers verschillen per trombosedienst (uitersten 61-91%). Gemiddeld 79% (uitersten 15-98%) van de patiënten werd behandeld met het kortwerkende acenocoumarol en van deze patiënten lag in de onderzoeksperiode 73-77% van de INR's van de lage intensiteitsgroep en 70-72% van de hoge binnen de therapeutische grenswaarden. De overige 21% van de patiënten werd behandeld met het langwerkende fenprocoumon. Voor deze patiënten lagen de INR's van de lage en hoge intensiteitsgroep in 80-82% en 78-79% binnen de juiste waarden. De percentages patiënten met fenprocoumon waarvan de INR binnen de therapeutische grenswaarden ligt, waren consistent hoger dan met acenocoumarol. De kwaliteit van de antistollingsbehandeling, in belangrijke mate bepaald door de percentages INR-waarden binnen de therapeutische grenswaarden, is in Nederland goed tot redelijk te noemen. De juiste dosis van de vitamine K-antagonisten verschilt van patiënt tot patiënt. In de eerste weken na het starten van de behandeling wordt deze dosis vaak proefondervindelijk gevonden. Dit kan tot gevolg hebben dat de INR-waarden in die periode bij een betrekkelijk groot deel van de patiënten een wisselend verloop hebben en de intensiteit van de antistolling onvoldoende is. In een retrospectieve studie, beschreven in hoofdstuk 3, onderzochten we de mogelijkheid om enkele dagen na het starten van de behandeling de onderhoudsdosis te voorspellen. In dit onderzoek werd de dosis vastgesteld door ervaren artsen. Wij ontwikkelden een model voor patiënten met acenocoumarol. Het doel van het model is de onderhoudsdosis zo vroeg mogelijk te vinden en te bereiken dat een hoger percentage van de tijd binnen de therapeutische range ligt in de eerste twee maanden na het starten van de behandeling. De berekening van de dosis ging uit van het verband tussen de eerste waarde van de INR, bepaald na een standaard startdosering, en de gemiddelde onderhoudsdosis van de periode 141
5 tussen 3 en 6 maanden na het starten. De keuze van de periode tussen 3 en 6 maanden werd bepaald door het feit dat de INR in die periode in 76% van de tijd binnen de therapeutische range lag. De 284 deelnemende patiënten werden poliklinisch behandeld vanwege atriumfibrilleren en waren ingesteld in de lage intensiteitsgroep. De standaard startdosering was 6 mg acenocoumarol op dag 1 en 4 mg op dag 2, of 6, 4 en 2 mg achtereenvolgens op dag 1, 2 en 3. Er werd een duidelijke samenhang gevonden tussen de eerste INR na de startdosering, de onderhoudsdosering en de leeftijd van de patiënt. De vereiste dosering werd berekend volgens de formule: * ln (eerste INR) 0.01 * leeftijd. Deze formule werd omgezet in een praktische richtlijn waarin de gemiddelde dagelijkse onderhoudsdosis is weergegeven op basis van de eerste INR na de startdosering en de leeftijd van de patiënt. De methode die wij in dit onderzoek ontwikkelden, kan ook worden toegepast bij andere standaard startdoseringen van acenocoumarol. In hoofdstuk 4 wordt het model dat beschreven is in hoofdstuk 3, gevalideerd in een prospectief onderzoek. Het doel van dit onderzoek was na te gaan of door het toepassen van het model de kwaliteit van de behandeling verbetert in de periode van 0-2 maanden na de start van deze behandeling. In deze studie werden 197 patiënten met acenocoumarol geïncludeerd met indicaties in de lage therapeutische range. Alle deelnemende patiënten startten de behandeling met de bovengenoemde standaard dosering. Vervolgens werd de dosering vastgesteld op basis van het model. Wij vergeleken de resultaten van deze studie met die van een controlegroep, gevormd door de patiënten van het onderzoek dat is beschreven in hoofdstuk 3. In de periode van 0-2 maanden was het percentage tijd doorgebracht binnen de therapeutische range 68 en in de controlegroep 63, en dit verschil was statistisch significant. Als na de startdosering de volgende dosis werd vastgesteld volgens het model en werd ingenomen gedurende tenminste vijf dagen, lag 50% van de INR-waarden binnen de therapeutische range, terwijl in de controlegroep 45% binnen de range lag. Een lager percentage INR waarden (16%) lag beneden de therapeutische range in vergelijking met die van de controlegroep (40%). Als de INR-waarden voor de eerste keer na de start en na het innemen gedurende tenminste vijf dagen binnen de therapeutische range lagen, kwam 59% van de feitelijke doses overeen met de doses van het model. Als twee opeenvolgende INR-waarden binnen de therapeutische range lagen, kwam 50% overeen met het model. In de periode van het onderzoek had 20% van de patiënten geen twee opeenvolgende INR-waarden binnen de therapeutische range. Ondanks het feit dat voor een tamelijk groot 142
6 aantal patiënten de feitelijke dosis niet overeenkwam met de dosis van het model, is het toch aan te raden een model te gebruiken, omdat hierdoor de dosering wordt vastgesteld onafhankelijk van de ervaring van de arts en de kwaliteit van de behandeling in de eerste twee maanden goed is. De kwaliteit van de orale antistollingsbehandeling wordt bepaald door betrouwbare uitkomsten van de PT/INR. Diverse preanalytische en analytische factoren kunnen de uitkomsten van de INR-waarden beïnvloeden. In hoofdstuk 5 wordt een onderzoek weergegeven naar een aantal van deze preanalytische factoren die kunnen leiden tot afwijkende uitkomsten van de INR. Dit onderzoek richtte zich met name op factoren die samenhangen met het afnemen van bloed op de buitenposten en het transport van de bloedmonsters naar een laboratorium, zoals de invloed op de INR van de tijdsduur tussen de bloedafname en de bepaling van de INR, van de temperatuur en van het schudden van de monsters tijdens het transport. Bovendien werd de invloed van de tijdsduur tussen het centrifugeren en de bepaling van de INR onderzocht, evenals van het centrifugeren met en zonder controle van de temperatuur, en gedurende verschillende tijden. De experimenten werden uitgevoerd door de preanalytische factoren na te bootsen in vier laboratoria die verschillende systemen voor bloedafname, tromboplastine reagentia en geautomatiseerde stollingsapparaten gebruikten. Voor ieder experiment werd het bloed van 20 patiënten gebruikt. De bepaling van de INR werd 0,5 1, 3, 6 en 24 uur na de bloedafname uitgevoerd. Het klinisch relevante effect van de factoren op de INR-uitkomsten werd als gematigd aangemerkt wanneer minder dan 25% van de bloedmonsters een verandering liet zien van meer dan 10%, en als groot wanneer meer dan 25% die verandering liet zien. Gedurende de eerste 6 uur na de bloedafname overschreed de verandering van de INR de grens van 10% bij minder dan 25% van de bloedmonsters (gematigd effect) wanneer de bloedmonsters werden bewaard bij kamertemperatuur, bij 4-6 ºC of bij 37 ºC, en al of niet met mechanisch schudden. In één laboratorium had de tussenperiode van 24 uur een groot effect op de verandering van de INR bij kamertemperatuur en bij 4-6 ºC, in de andere laboratoria een gematigd effect. In alle laboratoria had de tussenperiode van 24 uur een groot effect bij 37 ºC en bij mechanisch schudden. Het effect op de verandering van de INR was onafhankelijk van de tijdsduur tussen centrifugeren en het bepalen van de INR, en er waren geen relevante veranderingen van de INR bij het centrifugeren met of zonder controle van de temperatuur, of gedurende 5 of 10 minuten. De conclusie is dat de onderzochte factoren geen groot effect op de INR-waarde hebben als de bepaling van de INR binnen zes uur na de bloedafname wordt uitgevoerd, maar het effect 143
7 van een 24-uurs tussenperiode zal voor iedere combinatie van materialen en preanalytische factoren moeten worden onderzocht. De tijdsduur tussen het innemen van de dosis van de vitamine K- antagonisten en de bloedafname kan een factor zijn die invloed heeft op de INRwaarde. De INR kan variëren gedurende 24 uur en deze variatie kan verschillend zijn voor het kortwerkende acenocoumarol (halfwaardetijd ± 10 uur) en het langwerkende fenprocoumon (halfwaardetijd ± 150 uur). Dit kan gevolgen hebben voor het vaststellen van de dosis. In hoofdstuk 6 wordt voor beide vitamine K- antagonisten een onderzoek beschreven naar de verschillen in INR, de dosis en het gedrag van de vitamine K-afhankelijke stollingsfactoren in een periode van 24 uur. Het onderzoek werd in twee delen uitgevoerd. Aan het eerste gedeelte namen patiënten deel die zelf hun INR meten en zelf doseren. Zij namen het antistollingsmiddel in om uur en bepaalden de INR gedurende acht weken op een bepaalde weekdag drie keer, om 08.30, en uur (dus 14½, 24 en 29 uur na de inname). De INR van uur was de referentiewaarde. Acenocoumarol liet een significant verschil in INR's zien in de periode van 24 uur, waarbij 22 van de 80 INR's, bepaald om uur, meer dan 20% lager waren dan die van uur. Bij fenprocoumon werden slechts kleine verschillen gevonden. Aan het tweede gedeelte namen patiënten deel die werden begeleid door de trombosedienst. Zij namen het antistollingsmiddel in om uur gedurende vier weken en vervolgens om uur gedurende vier weken, dus 15 en 25 uur voor de wekelijkse bloedafname die plaatsvond in de ochtend. De INR en de stollingsfactoren VII, X en II werden bepaald. Als de acenocoumarol 25 uur voor de bloedafname werd ingenomen was er een significant verschil in INR vergeleken met de inname 15 uur voor de bloedafname, en dit werd met name veroorzaakt door het verschil in plasmaspiegels van factor VII. Bij fenprocoumon was er geen significant verschil. Deze verschillen in INR gedurende 24 uur kunnen een groot effect hebben op de dosis die moet worden voorgeschreven voor kortwerkende vitamine K-antagonisten, zoals acenocoumarol, en dit geldt met name voor INR-waarden aan de grenzen van de therapeutische ranges. De behandeling met vitamine K-antagonisten moet dikwijls worden onderbroken wanneer invasieve ingrepen worden uitgevoerd. Door de onderbreking neemt het risico van een thrombo-embolie toe, maar neemt het risico van een bloeding als gevolg van de ingreep af. De methode die moet worden toegepast bij kortdurende onderbreking van de behandeling, zal anders zijn voor het kortwerkende acenocoumarol dan voor het langwerkende fenprocoumon. Bij gebrek aan consensus over richtlijnen om de behandeling van deze beide vitamine 144
8 K-antagonisten te onderbreken bij invasieve ingrepen, werden verschillende methodes met elkaar vergeleken, zoals beschreven in hoofdstuk 7. De stijging en daling van de plasmaspiegels van de vitamine K-afhankelijke stollingsfactoren II, VII en X, en de stollingsremmer proteïne C gedurende de periode van de onderbreking werden eveneens onderzocht. Patiënten die acenocoumarol slikten, stopten de behandeling gedurende twee of drie dagen vóór de invasieve ingreep en startten de behandeling opnieuw op de avond van de ingreep. De gemiddelde INR was significant lager op de dag van de ingreep als de behandeling drie dagen was gestopt in vergelijking met twee dagen stoppen, maar dit verschil was klinisch niet relevant. Alle gemiddelde plasmaspiegels van de afzonderlijke stollingsfactoren en -remmer waren hoger dan 50% en de gemiddelde spiegel van factor VII steeg tot normaal. De conclusie is dat twee dagen stoppen van acenocoumarol voldoende is voor invasieve ingrepen met een laag of matig risico van een bloeding, maar bij een hoog risico van een bloeding moet de behandeling drie dagen worden gestopt. Alle patiënten met fenprocoumon kregen twee dagen voor de ingreep eenmalig vitamine K, en fenprocoumon werd gestopt of voortgezet. De gemiddelde INR op de dag van de invasieve ingreep was significant lager bij patiënten die vitamine K kregen en twee dagen stopten, maar dit verschil was betrekkelijk klein. De gemiddelde plasmaspiegels van de stollingsfactoren en remmer waren hoger dan 25% en die van factor VII steeg ook hier tot normaal. Voor fenprocoumon wordt aanbevolen om twee dagen voor de ingreep vitamine K toe te dienen waarbij de behandeling al of niet kan worden gestopt. 145
9 146
Biodiversity responses to climate and land-use change: A historical perspective Aguirre Gutierrez, J.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Biodiversity responses to climate and land-use change: A historical perspective Aguirre Gutierrez, J. Link to publication Citation for published version (APA): Aguirre
Nadere informatieRondon de mondingen van Rijn & Maas: landschap en bewoning tussen de 3e en 9e eeuw in Zuid-Holland, in het bijzonder de Oude Rijnstreek
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Rondon de mondingen van Rijn & Maas: landschap en bewoning tussen de 3e en 9e eeuw in Zuid-Holland, in het bijzonder de Oude Rijnstreek Dijkstra, M.F.P. Link to publication
Nadere informatieBedrijfsovername en milieurecht : een onderzoek naar juridische aspecten van bedrijfsovername en milieu Mellenbergh, R.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Bedrijfsovername en milieurecht : een onderzoek naar juridische aspecten van bedrijfsovername en milieu Mellenbergh, R. Link to publication Citation for published
Nadere informatie"Our subcultural shit-music": Dutch jazz, representation, and cultural politics Rusch, L.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Our subcultural shit-music: Dutch jazz, representation, and cultural politics Rusch, L. Link to publication Citation for published version (APA): Rusch, L. (2016).
Nadere informatieCitation for published version (APA): Oderkerk, A. E. (1999). De preliminaire fase van het rechtsvergelijkend onderzoek Nijmegen: Ars Aequi Libri
UvA-DARE (Digital Academic Repository) De preliminaire fase van het rechtsvergelijkend onderzoek Oderkerk, A.E. Link to publication Citation for published version (APA): Oderkerk, A. E. (999). De preliminaire
Nadere informatieCitation for published version (APA): Oderkerk, A. E. (1999). De preliminaire fase van het rechtsvergelijkend onderzoek Nijmegen: Ars Aequi Libri
UvA-DARE (Digital Academic Repository) De preliminaire fase van het rechtsvergelijkend onderzoek Oderkerk, A.E. Link to publication Citation for published version (APA): Oderkerk, A. E. (1999). De preliminaire
Nadere informatieSymptom monitoring and quality of life of patients with cancer in the palliative phase Hoekstra, J.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Symptom monitoring and quality of life of patients with cancer in the palliative phase Hoekstra, J. Link to publication Citation for published version (APA): Hoekstra,
Nadere informatieThe diagnosis and prognosis of venous thromboembolism : variations on a theme Gibson, N.S.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) The diagnosis and prognosis of venous thromboembolism : variations on a theme Gibson, N.S. Link to publication Citation for published version (APA): Gibson, N. S.
Nadere informatieEerste hulp bij tweede taal: experimentele studies naar woordenschatdidactiek voor jonge tweede-taalverwervers Bacchini, S.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Eerste hulp bij tweede taal: experimentele studies naar woordenschatdidactiek voor jonge tweede-taalverwervers Bacchini, S. Link to publication Citation for published
Nadere informatiePublished in: Aansluitmonitor wiskunde VO-HO: Zicht op de cursusjaren en
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Het veld en de spelers van Gastel, L.J.; Jonker, V. Published in: Aansluitmonitor wiskunde VO-HO: Zicht op de cursusjaren 2006-2007 en 2007-2008 Link to publication
Nadere informatieTrouwen over de grens. Achtergronden van partnerkeuze van Turken en Marokkanen in Nederland Hooghiemstra, B.T.J.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Trouwen over de grens. Achtergronden van partnerkeuze van en in Nederland Hooghiemstra, B.T.J. Link to publication Citation for published version (APA): Hooghiemstra,
Nadere informatieUvA-DARE (Digital Academic Repository)
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Erop of eronder: de strijd om het bodemarchief in drie Vinexlocaties: over archeologische monumentenzorg, ruimtelijke ordening en de kwaliteit van de leefomgeving
Nadere informatieGezinskenmerken: De constructie van de Vragenlijst Gezinskenmerken (VGK)
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Gezinskenmerken: De constructie van de Vragenlijst Gezinskenmerken (VGK) Klijn, W.J.L. Link to publication Citation for published version (APA): Klijn, W. J. L. (2013).
Nadere informatieTrouwen over de grens. Achtergronden van partnerkeuze van Turken en Marokkanen in Nederland Hooghiemstra, B.T.J.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Trouwen over de grens. Achtergronden van partnerkeuze van Turken en Marokkanen in Nederland Hooghiemstra, B.T.J. Link to publication Citation for published version
Nadere informatieOp en in het web: Hoe de toegankelijkheid van rechterlijke uitspraken kan worden verbeterd van Opijnen, M.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Op en in het web: Hoe de toegankelijkheid van rechterlijke uitspraken kan worden verbeterd van Opijnen, M. Link to publication Citation for published version (APA):
Nadere informatieUvA-DARE (Digital Academic Repository) Coparenting and child anxiety Metz, M. Link to publication
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Coparenting and child anxiety Metz, M. Link to publication Citation for published version (APA): Metz, M. (2017). Coparenting and child anxiety General rights It
Nadere informatieRegulation of pyruvate catabolism in Escherichia coli: the role of redox environment
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Regulation of pyruvate catabolism in Escherichia coli: the role of redox environment de Graef, M.R. Link to publication Citation for published version (APA): de Graef,
Nadere informatieSchaal in het primair onderwijs : een studie naar de relatie tussen schaal en organisatie-effectiviteit van de Venne, L.H.J.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Schaal in het primair onderwijs : een studie naar de relatie tussen schaal en organisatie-effectiviteit van de Venne, L.H.J. Link to publication Citation for published
Nadere informatieMelatonin treatment and light therapy for chronic sleep onset insomnia in children van Maanen, A.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Melatonin treatment and light therapy for chronic sleep onset insomnia in children van Maanen, A. Link to publication Citation for published version (APA): van Maanen,
Nadere informatieUvA-DARE (Digital Academic Repository)
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Stress and discomfort in the care of preterm infants : A study of the Comfort Scale and the Newborn Individualized Developmental Care and Assessment Program (NIDCAP
Nadere informatieGezinskenmerken: De constructie van de Vragenlijst Gezinskenmerken (VGK) Klijn, W.J.L.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Gezinskenmerken: De constructie van de Vragenlijst Gezinskenmerken (VGK) Klijn, W.J.L. Link to publication Citation for published version (APA): Klijn, W. J. L. (2013).
Nadere informatieBezwaar en beroep in de praktijk van NWO : een empirische verkenning naar de oordeelsprocessen binnen NWO van der Valk, L.J.M.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Bezwaar en beroep in de praktijk van NWO : een empirische verkenning naar de oordeelsprocessen binnen NWO van der Valk, L.J.M. Link to publication Citation for published
Nadere informatieUvA-DARE (Digital Academic Repository)
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Beroepsonderwijs tussen publiek en privaat: Een studie naar opvattingen en gedrag van docenten en middenmanagers in bekostigde en niet-bekostigde onderwijsinstellingen
Nadere informatieCitation for published version (APA): Oderkerk, A. E. (1999). De preliminaire fase van het rechtsvergelijkend onderzoek Nijmegen: Ars Aequi Libri
UvA-DARE (Digital Academic Repository) De preliminaire fase van het rechtsvergelijkend onderzoek Oderkerk, A.E. Link to publication Citation for published version (APA): Oderkerk, A. E. (1999). De preliminaire
Nadere informatieCitation for published version (APA): Oderkerk, A. E. (1999). De preliminaire fase van het rechtsvergelijkend onderzoek Nijmegen: Ars Aequi Libri
UvA-DARE (Digital Academic Repository) De preliminaire fase van het rechtsvergelijkend onderzoek Oderkerk, A.E. Link to publication Citation for published version (APA): Oderkerk, A. E. (1999). De preliminaire
Nadere informatieCitation for published version (APA): Gaemers, J. H. (2006). De rode wethouder: de jaren Amsterdam: Balans.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) De rode wethouder: de jaren 1886-1840 Gaemers, J.H. Link to publication Citation for published version (APA): Gaemers, J. H. (2006). De rode wethouder: de jaren 1886-1840.
Nadere informatieUvA-DARE (Digital Academic Repository)
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Communicatiegrondrechten: een onderzoek naar de constitutionele bescherming van het recht op vrijheid van meningsuiting en het communicatiegeheim in de informatiesamenleving
Nadere informatieDe belofte van vitamines: voedingsonderzoek tussen universiteit, industrie en overheid Huijnen, P.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) De belofte van vitamines: voedingsonderzoek tussen universiteit, industrie en overheid 1918-1945 Huijnen, P. Link to publication Citation for published version (APA):
Nadere informatieSome issues in applied statistics in clinical restorative dental research Tobi, H.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Some issues in applied statistics in clinical restorative dental research Tobi, H. Link to publication Citation for published version (APA): Tobi, H. (1999). Some
Nadere informatieCitation for published version (APA): Bullens, L. (2013). Having second thoughts: Consequences of decision reversibility
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Having second thoughts: Consequences of decision reversibility Bullens, L. Link to publication Citation for published version (APA): Bullens, L. (2013). Having second
Nadere informatieUvA-DARE (Digital Academic Repository)
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Politiek burgerschap van migranten in Berlijn: De weerbarstige relatie tussen sociaal kapitaal en integratie van Turken, Italianen, Russische Joden en Aussiedler
Nadere informatieUvA-DARE (Digital Academic Repository) The potency of human testicular stem cells Chikhovskaya, J.V. Link to publication
UvA-DARE (Digital Academic Repository) The potency of human testicular stem cells Chikhovskaya, J.V. Link to publication Citation for published version (APA): Chikhovskaya, J. V. (2013). The potency of
Nadere informatieFraming Turkey: Identities, public opinion and Turkey s potential accession into the EU
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Framing Turkey: Identities, public opinion and Turkey s potential accession into the EU Azrout, R. Link to publication Citation for published version (APA): Azrout,
Nadere informatieOnder moeders paraplu? Determinanten en effecten van merkportfoliostrategieën Cramer, K.V.B.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Onder moeders paraplu? Determinanten en effecten van merkportfoliostrategieën Cramer, K.V.B. Link to publication Citation for published version (APA): Cramer, K.
Nadere informatieThe effects of meniscal allograft transplantation on articular cartilage Rijk, P.C.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) The effects of meniscal allograft transplantation on articular cartilage Rijk, P.C. Link to publication Citation for published version (APA): Rijk, P. C. (2004).
Nadere informatieTreatment with vitamin K antagonists: patients'quality of life, valuations and adherence
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Treatment with vitamin K antagonists: patients'quality of life, valuations and adherence Locadia, M. Link to publication Citation for published version (APA): Locadia,
Nadere informatieUvA-DARE (Digital Academic Repository) Tuberculosis case finding in South Africa Claassens, M.M. Link to publication
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Tuberculosis case finding in South Africa Claassens, M.M. Link to publication Citation for published version (APA): Claassens, M. M. (2013). Tuberculosis case finding
Nadere informatieUvA-DARE (Digital Academic Repository) Improving the preoperative assessment clinic Edward, G.M. Link to publication
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Improving the preoperative assessment clinic Edward, G.M. Link to publication Citation for published version (APA): Edward, G. M. (2008). Improving the preoperative
Nadere informatieGevaarlijke kinderen - kinderen in gevaar: De justitiële kinderbescherming en de veranderende sociale positie van jongeren, Komen, M.M.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Gevaarlijke kinderen - kinderen in gevaar: De justitiële kinderbescherming en de veranderende sociale positie van jongeren, 1960-1995 Komen, M.M. Link to publication
Nadere informatieFicino en het voorstellingsvermogen : phantasia en imaginatio in kunst en theorie van de Renaissance van den Doel, M.J.E.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Ficino en het voorstellingsvermogen : phantasia en imaginatio in kunst en theorie van de Renaissance van den Doel, M.J.E. Link to publication Citation for published
Nadere informatieEthno-territorial conflict and coexistence in the Caucasus, Central Asia and Fereydan
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Ethno-territorial conflict and coexistence in the Caucasus, Central Asia and Fereydan Rezvani, B. Link to publication Citation for published version (APA): Rezvani,
Nadere informatieUvA-DARE (Digital Academic Repository) Vascular factors in dementia: prevention and pathology Richard, E. Link to publication
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Vascular factors in dementia: prevention and pathology Richard, E. Link to publication Citation for published version (APA): Richard, E. (2010). Vascular factors
Nadere informatieAspects of protein metabolism in children in acute and chronic illness Geukers, Vincent
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Aspects of protein metabolism in children in acute and chronic illness Geukers, Vincent Link to publication Citation for published version (APA): Geukers, V. G. M.
Nadere informatieOperational research on implementation of tuberculosis guidelines in Mozambique
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Operational research on implementation of tuberculosis guidelines in Mozambique Brouwer, Miranda Link to publication Citation for published version (APA): Brouwer,
Nadere informatieUvA-DARE (Digital Academic Repository) Het sociaal plan van der Hulst, J. Link to publication
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Het sociaal plan van der Hulst, J. Link to publication Citation for published version (APA): van der Hulst, J. (1999). Het sociaal plan Deventer: Kluwer General rights
Nadere informatieBehouden beleid: Naar decentrale arbeidsvoorwaarden in het voortgezet onderws van Schoonhoven, R.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Behouden beleid: Naar decentrale arbeidsvoorwaarden in het voortgezet onderws van Schoonhoven, R. Link to publication Citation for published version (APA): van Schoonhoven,
Nadere informatieNetwork of networks: Uncovering the secrets of entrepreneurs' networks
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Network of networks: Uncovering the secrets of entrepreneurs' networks Song, Y. Link to publication Citation for published version (APA): Song, Y. (2012). Network
Nadere informatieConsequences of success in pediatrics: young adults with disability benefits as a result of chronic conditions since childhood Verhoof, Eefje
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Consequences of success in pediatrics: young adults with disability benefits as a result of chronic conditions since childhood Verhoof, Eefje Link to publication
Nadere informatieUvA-DARE (Digital Academic Repository)
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Voortgang in autonomie : een studie naar de organisatorische gevolgen van financiële en personele beleidsbenutting in het basisonderwijs Majoor, D.J.M. Link to publication
Nadere informatieDe jaren zestig herinnerd: over gedeelde idealen uit een linkse periode
UvA-DARE (Digital Academic Repository) De jaren zestig herinnerd: over gedeelde idealen uit een linkse periode Thijssen, N.C. Link to publication Citation for published version (APA): Thijssen, N. C. (2012).
Nadere informatieGevaarlke kinderen - kinderen in gevaar: De justitiële kinderbescherming en de veranderende sociale positie van jongeren, Komen, M.M.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Gevaarlke kinderen - kinderen in gevaar: De justitiële kinderbescherming en de veranderende sociale positie van jongeren, 1960-1995 Komen, M.M. Link to publication
Nadere informatieUvA-DARE (Digital Academic Repository)
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Presteren op vreemde bodem: Een onderzoek naar sociale hulpbronnen en de leeromgeving als studiesuccesfactoren voor niet-westerse allochtone studenten in het Nederlandse
Nadere informatieTracheoesophageal Speech. A Multidimensional Assessment of Voice Quality
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Tracheoesophageal Speech. A Multidimensional Assessment of Voice Quality van As, C.J. Link to publication Citation for published version (APA): van As, C. J. (2001).
Nadere informatieUvA-DARE (Digital Academic Repository) Controlled light exposure microscopy Hoebe, R.A. Link to publication
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Controlled light exposure microscopy Hoebe, R.A. Link to publication Citation for published version (APA): Hoebe, R. A. (2010). Controlled light exposure microscopy
Nadere informatieUvA-DARE (Digital Academic Repository) Genetic variation in Helicobacter pylori Pan, Z. Link to publication
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Genetic variation in Helicobacter pylori Pan, Z. Link to publication Citation for published version (APA): Pan, Z. (1999). Genetic variation in Helicobacter pylori
Nadere informatieProfessionalisering van de personeelsfunctie: Een empirisch onderzoek b twintig organisaties Biemans, P.J.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Professionalisering van de personeelsfunctie: Een empirisch onderzoek b twintig organisaties Biemans, P.J. Link to publication Citation for published version (APA):
Nadere informatieProfessionalisering van de personeelsfunctie: Een empirisch onderzoek bij twintig organisaties
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Professionalisering van de personeelsfunctie: Een empirisch onderzoek bij twintig organisaties Biemans, P.J. Link to publication Citation for published version (APA):
Nadere informatieUvA-DARE (Digital Academic Repository) Inquiry-based leading and learning Uiterwijk-Luijk, E. Link to publication
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Inquiry-based leading and learning Uiterwijk-Luijk, E. Link to publication Citation for published version (APA): Luijk, E. (2017). Inquiry-based leading and learning:
Nadere informatieHerdenken in Duitsland. De centrale monumenten van de Bondsrepubliek
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Herdenken in Duitsland. De centrale monumenten van de Bondsrepubliek 1949-1993 Roowaan, R.M. Link to publication Citation for published version (APA): Roowaan, R.
Nadere informatieManagement of preterm delivery in women with abnormal fetal presentation
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Management of preterm delivery in women with abnormal fetal presentation Bergenhenegouwen, L.A. Link to publication Citation for published version (APA): Bergenhenegouwen,
Nadere informatieWerelden van verschil : hoe actoren in organisaties vraagstukken in veranderprocessen hanteren en creëren Werkman, R.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Werelden van verschil : hoe actoren in organisaties vraagstukken in veranderprocessen hanteren en creëren Werkman, R. Link to publication Citation for published version
Nadere informatieUvA-DARE (Digital Academic Repository) Tissue microarray in prognostic studies on vulva cancer Fons, G. Link to publication
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Tissue microarray in prognostic studies on vulva cancer Fons, G. Link to publication Citation for published version (APA): Fons, G. (2009). Tissue microarray in prognostic
Nadere informatieLiefde, solidariteit en recht. Een interdisciplinair onderzoek naar het wederkerigheidsbeginsel. Pessers, D.W.J.M.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Liefde, solidariteit en recht. Een interdisciplinair onderzoek naar het wederkerigheidsbeginsel. Pessers, D.W.J.M. Link to publication Citation for published version
Nadere informatieUvA-DARE (Digital Academic Repository)
UvA-DARE (Digital Academic Repository) De delictscenarioprocedure bij seksueel agressieve delinquenten: Een onderzoek naar de bruikbaarheid van de delictscenarioprocedure in de behandeling van seksueel
Nadere informatieAnxiety, fainting and gagging in dentistry: Separate or overlapping constructs? van Houtem, C.M.H.H.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Anxiety, fainting and gagging in dentistry: Separate or overlapping constructs? van Houtem, C.M.H.H. Link to publication Citation for published version (APA): van
Nadere informatieUvA-DARE (Digital Academic Repository) : Peeters-Podgaevskaja, A.V. Link to publication
UvA-DARE (Digital Academic Repository) : Peeters-Podgaevskaja, A.V. Link to publication Citation for published version (APA): Peeters-Podgaevskaja, A. V. (2008). : Amsterdam: Pegasus General rights It
Nadere informatieCitation for published version (APA): Piersma, N., & Stam, R. (2017). Kencijfers laadinfrastructuur Den Haag. Amsterdam: HVA Publicaties.
Amsterdam University of Applied Sciences Kencijfers laadinfrastructuur Den Haag Piersma, N.; Stam, R.D. Link to publication Citation for published version (APA): Piersma, N., & Stam, R. (2017). Kencijfers
Nadere informatiePlanhiërarchische oplossingen : een bron voor maatschappelijk verzet
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Planhiërarchische oplossingen : een bron voor maatschappelijk verzet van Baren, N.G.E. Link to publication Citation for published version (APA): van Baren, N. G.
Nadere informatieUvA-DARE (Digital Academic Repository) Collagen VI mutations in Bethlem myopathy. Jöbsis, G.J. Link to publication
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Collagen VI mutations in Bethlem myopathy Jöbsis, G.J. Link to publication Citation for published version (APA): Jöbsis, G. J. (1999). Collagen VI mutations in Bethlem
Nadere informatieDental anxiety and behaviour management problems: The role of parents
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Dental anxiety and behaviour management problems: The role of parents Krikken, J.B. Link to publication Citation for published version (APA): Krikken, J. B. (2013).
Nadere informatieWorshipping the great moderniser : the cult of king Chulalongkorn, patron saint of the Thai middle class Stengs, I.L.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Worshipping the great moderniser : the cult of king Chulalongkorn, patron saint of the Thai middle class Stengs, I.L. Link to publication Citation for published version
Nadere informatieCitation for published version (APA): Schijf, G. M. (2009). Lees- en spellingvaardigheden van brugklassers Amsterdam: SCO-Kohnstamm Instituut
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Lees- en spellingvaardigheden van brugklassers Schijf, G.M. Link to publication Citation for published version (APA): Schijf, G. M. (2009). Lees- en spellingvaardigheden
Nadere informatieUvA-DARE (Digital Academic Repository) Nederland en het verhaal van Oranje Huijsen, J. Link to publication
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Nederland en het verhaal van Oranje Huijsen, J. Link to publication Citation for published version (APA): Huijsen, J. (2012). Nederland en het verhaal van Oranje
Nadere informatieCitation for published version (APA): Stam, R., & Piersma, N. (2017). Kencijfers laadinfrastructuur Gelderland. Amsterdam: HVA Publicaties.
Amsterdam University of Applied Sciences Kencijfers laadinfrastructuur Gelderland Stam, R.D.; Piersma, N. Link to publication Citation for published version (APA): Stam, R., & Piersma, N. (2017). Kencijfers
Nadere informatieAmsterdam University of Applied Sciences. Leren redeneren en experimenteren met concept cartoons Kruit, P.M. Link to publication
Amsterdam University of Applied Sciences Leren redeneren en experimenteren met concept cartoons Kruit, P.M. Link to publication Citation for published version (APA): Kruit, P. (2012). Leren redeneren en
Nadere informatieUvA-DARE (Digital Academic Repository) Use and Appreciation of Mycenaean Pottery outside Greece van Wijngaarden, G.J.M. Link to publication
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Use and Appreciation of Mycenaean Pottery outside Greece van Wijngaarden, G.J.M. Link to publication Citation for published version (APA): van Wijngaarden, G. J.
Nadere informatieUvA-DARE (Digital Academic Repository) Meer voorzorg bij DNA-onderzoek M'charek, A.A.; Toom, V.H. Published in: Het Tijdschrift voor de Politie
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Meer voorzorg bij DNA-onderzoek M'charek, A.A.; Toom, V.H. Published in: Het Tijdschrift voor de Politie Link to publication Citation for published version (APA):
Nadere informatieUvA-DARE (Digital Academic Repository)
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Burgerlijke rechter of bestuursrechter. de gewenste verdeling van de rechtsmacht bij: regelgeving, schadeveroorzakend overheidshandelen, tweewegenleer-vragen Polak,
Nadere informatie"In dienste vant suyckerenbacken." De Amsterdamse suikernijverheid en haar ondernemers, Poelwijk, A.H.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) "In dienste vant suyckerenbacken." De Amsterdamse suikernijverheid en haar ondernemers, 1580-1630 Poelwijk, A.H. Link to publication Citation for published version
Nadere informatieEen koopwoning nabij: onderzoek naar de verkoop van huurwoningen in Nederland in Bonnerman, F.; Hoppesteyn, M.; de Klerk, A.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Een koopwoning nabij: onderzoek naar de verkoop van huurwoningen in Nederland in 2002. Bonnerman, F.; Hoppesteyn, M.; de Klerk, A. Link to publication Citation for
Nadere informatieThe impact of paediatric inflammatory bowel disease. Epidemiology, disease activity and quality of life Loonen, H.J.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) The impact of paediatric inflammatory bowel disease. Epidemiology, disease activity and quality of life Loonen, H.J. Link to publication Citation for published version
Nadere informatiePhysical activity in a multi-ethnic population: measurement and associations with cardiovascular health and contextual factors de Munter, J.S.L.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Physical activity in a multi-ethnic population: measurement and associations with cardiovascular health and contextual factors de Munter, J.S.L. Link to publication
Nadere informatieUvA-DARE (Digital Academic Repository)
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Een filosofie van behoorlijk bestuur : een verklaring voor de juridische en de maatschappelijke functie van de beginselen van behoorlijk bestuur van der Heijden,
Nadere informatieBedrijfsovername en milieurecht : een onderzoek naar juridische aspecten van bedrijfsovername en milieu Mellenbergh, R.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Bedrijfsovername en milieurecht : een onderzoek naar juridische aspecten van bedrijfsovername en milieu Mellenbergh, R. Link to publication Citation for published
Nadere informatieEen dynamische driehoek. Gezinsvoogd, ouder en kind een jaar lang gevolgd Schuytvlot, A.H.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Een dynamische driehoek. Gezinsvoogd, ouder en kind een jaar lang gevolgd Schuytvlot, A.H. Link to publication Citation for published version (APA): Schuytvlot, A.
Nadere informatieUvA-DARE (Digital Academic Repository)
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Anatomische sekse als uitvinding in de botanie : hoe stampers tot vrouwelijke en meeldraden tot mannelijke geslachtsorganen werden (1675-1735) Brouwer, C.E. Link
Nadere informatiePiratenbibliotheken en hun rol in de kenniseconomie: 'ignoti et quasi occulti' Bodó, B.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Piratenbibliotheken en hun rol in de kenniseconomie: 'ignoti et quasi occulti' Bodó, B. Published in: Informatie Professional Link to publication Citation for published
Nadere informatieDr. Tobie Goedewaagen ( ): een leven lang nationaal-socialist van Berkel, A.B.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Dr. Tobie Goedewaagen (1895-1980): een leven lang nationaal-socialist van Berkel, A.B. Link to publication Citation for published version (APA): van Berkel, A. B.
Nadere informatieProfessionalisering van de personeelsfunctie: Een empirisch onderzoek b twintig organisaties Biemans, P.J.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Professionalisering van de personeelsfunctie: Een empirisch onderzoek b twintig organisaties Biemans, P.J. Link to publication Citation for published version (APA):
Nadere informatieInvloeden op de onderwijspositie van leerlingen bij de overgang van het basisonderwijs naar het voortgezet onderwijs Fossen, M.W.E.B.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Invloeden op de onderwijspositie van leerlingen bij de overgang van het basisonderwijs naar het voortgezet onderwijs Fossen, M.W.E.B. Link to publication Citation
Nadere informatieCitation for published version (APA): van Zanten, J. H. (2001). Martingales and diffusions, limit theory and statistical inference
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Martingales and diffusions, limit theory and statistical inference van Zanten, J.H. Link to publication Citation for published version (APA): van Zanten, J. H. (2001).
Nadere informatieMr. C. Asser's handleiding tot de beoefening van het Nederlandsch Burgerlijk Recht: Algemeen deel Scholten, Paul
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Mr. C. Asser's handleiding tot de beoefening van het Nederlandsch Burgerlijk Recht: Algemeen deel Scholten, Paul Link to publication Citation for published version
Nadere informatieUvA-DARE (Digital Academic Repository)
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Financiering en vermogensonttrekking door aandeelhouders: een studie naar de grenzen aan de financieringsvrijheid van aandeelhouders in besloten verhoudingen naar
Nadere informatieUvA-DARE (Digital Academic Repository) Constitutionele rechtspraak vanuit rechtsfilosofisch perspectief van Dommelen, S.T. Link to publication
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Constitutionele rechtspraak vanuit rechtsfilosofisch perspectief van Dommelen, S.T. Link to publication Citation for published version (APA): van Dommelen, S. T.
Nadere informatieUvA-DARE (Digital Academic Repository) Health targets: navigating in health policy. van Herten, L.M. Link to publication
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Health targets: navigating in health policy van Herten, L.M. Link to publication Citation for published version (APA): van Herten, L. M. (2001). Health targets: navigating
Nadere informatieTradities in de knel: Zorgverwachtingen en zorgpraktijk bij Turkse ouderen en hun kinderen in Nederland
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Tradities in de knel: Zorgverwachtingen en zorgpraktijk bij Turkse ouderen en hun kinderen in Nederland Yerden, İ. Link to publication Citation for published version
Nadere informatieCitation for published version (APA): Brudin, S. S. (2010). One- and two-dimensional analysis of complex anionic mixtures
UvA-DARE (Digital Academic Repository) One- and two-dimensional analysis of complex anionic mixtures Brudin, S.S. Link to publication Citation for published version (APA): Brudin, S. S. (2010). One- and
Nadere informatieUvA-DARE (Digital Academic Repository) Fertility treatment in obese women Koning, A.M.H. Link to publication
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Fertility treatment in obese women Koning, A.M.H. Link to publication Citation for published version (APA): Koning, A. M. H. (2015). Fertility treatment in obese
Nadere informatie