Lobet den Herrn, alle Heiden Joh. Seb. Bach BWV 230

Transcriptie

1 DORPSKERK WASSENAAAR MUZIEKDIENST ZONDAG I ADVENT 27 NOVEMBER 2016 VOORBEREIDING Klokluiden Orgelspel VOORBEREIDING Welkom en mededelingen door de ouderling van dienst Aansteken van de twee kaarsen bij de opengeslagen Bijbel Stilte Lobet den Herrn, alle Heiden Joh. Seb. Bach BWV 230 -allen staan- Bemoediging en groet Vg: Onze hulp is in de naam van de Heer Gm: die hemel en aarde gemaakt heeft Vg: die trouw houdt in eeuwigheid Gm: en niet laat varen het werk van zijn handen. Vg: Genade zij u en vrede van God, onze Vader en van Jezus Christus de Heer, door de Heilige Geest Gm: Amen Psalm 122: 1, 2, 3 Hoe sprong mijn hart hoog op in mij, pagina 352 -allen zitten- Gebed Gezang 438: 1 en 4 God lof! Nu is gekomen, pagina 842 De kinderen gaan naar de nevendienst nadat de kaars in de lantaarn is ontstoken aan de Paaskaars. Deus, deus meus (Psalm 63: 2 5) DE HEILIGE SCHRIFT Jesaja 2: 1 5 (vertaling NBG 2004/2007)

2 1 Dit zijn de woorden van Jesaja, de zoon van Amos; het visioen dat hij zag over Juda en Jeruzalem. 2 Eens zal de dag komen dat de berg met de tempel van de HEER rotsvast zal staan, verheven boven de heuvels, hoger dan alle bergen. Alle volken zullen daar samenstromen, 3 machtige naties zullen zeggen: Laten we optrekken naar de berg van de HEER, naar de tempel van Jakobs God. Hij zal ons onderrichten, ons de weg wijzen, en wij zullen zijn paden bewandelen. Vanaf de Sion klinkt zijn onderricht, vanuit Jeruzalem spreekt de HEER. 4 Hij zal rechtspreken tussen de volken, over machtige naties een oordeel vellen. Zij zullen hun zwaarden omsmeden tot ploegijzers en hun speren tot snoeimessen. Geen volk zal nog het zwaard trekken tegen een ander volk, geen mens zal meer weten wat oorlog is. 5 Nakomelingen van Jakob, kom mee, laten wij leven in het licht van de HEER. Laudate, pueri, Dominum (Psalm 113) Matteüs 24: (vertaling NBG 2004/2007) 32 Leer van de vijgenboom deze les: zo gauw zijn takken uitlopen en in blad schieten, weet je dat de zomer in aantocht is. 33 Zo moeten jullie ook weten, wanneer je dat alles ziet, dat het einde nabij is. 34 Ik verzeker jullie: deze generatie zal zeker nog niet verdwenen zijn wanneer al die dingen gebeuren. 35 Hemel en aarde zullen verdwijnen, maar mijn woorden zullen nooit verdwijnen. Beata es, Virgo Maria Overdenking Gezang 451: 1, 2 en 3 Richt op uw macht, o Here der heerscharen, pagina 860 Voorbeden stil gebed Onze Vader Cantate Domino SWV 81, Heinrich Schütz Inzameling der gaven -allen staan- Gezang 440: 1 en 2 Ga, stillen in den lande, pagina 845 Zegen 2

3 Orgelspel Voorganger in deze dienst is ds Deodaat van der Boon het orgel wordt bespeeld door Rijk Jansen. Muzikale medewerking wordt verleend door het Leiderdorps Kamerkoor o.l.v. Arnaud van Gelder ( Na afloop van deze dienst bent u van harte welkom in de Zuiderzijbeuk van de kerk om bij een kop koffie of thee even na te praten en eventueel kennis te maken. Collectes zondag 27 november: De diaconale collecte is voor het plaatselijk werk van de diaconie De tweede collecte is voor de uitvoering van de taken van het College van Kerkrentmeesters De uitgangscollecte is voor het onderhoud van de installaties Lobet den Hernn, alle Heiden BWV 230 Johann Sebastian Bach Lobet den Herrn, alle Heiden; Loof de Heer, alle heidenen preiset ihn, alle Völker! en prijs hem, alle volken! Denn seine Gnade und Wahrheit Want zijn genade en waarheid waltet über uns in Ewigkeit. heerst over ons in eeuwigheid. Halleluja! Halleluja! Deus, deus meus Psalm 63 vers 2-5 Deus, Deus meus, ad te de luce vigilo. Sitivit in te anima mea; quam multipliciter tibi caro mea! In terra deserta, et invia, et inaquosa, sic in sancto apparui tibi, ut viderem virtutem tuam et gloriam tuam. Quoniam melior est misericordia tua super vitas, labia mea laudabunt te. Sic benedicam te in vita mea, et in nomine tuo levabo manus meas. God, U bent mijn God, U zoek ik, naar U smacht mijn ziek, naar U hunkert mijn lichaam in een dor en dorstig land zonder water. In het heiligdom heb ik U gezien, Uw macht en majesteit aanschouwd. Uw liefde is meer dan het leven, mijn lippen zingen uw lof. U wil ik prijzen mijn leven lang, roepend Uw naam, de handen geheven 3

4 Laudate, pueri, Dominum Psalm 113 Laudate, pueri, Dominum - laudate nomen Domini. Sit nomen Domini benedictum - ex hoc nunc et usque in saeculum. A solis ortu usque ad occasum - laudabile nomen Domini. Excelsus super omnes gentes Dominus - et super caelos gloria ejus. Quis sicut Dominus Deus noster, qui in altis habitat - et humilis respicit in caelis et in terra. Suscitans a terra inopem - et de stercore erigens pauperem. Ut collocet eum cum principibus, cum principibus populi sui. Qui habitare facit sterilem in domo - matrem filiorum laetantem. Gloria Patri et Filio et Spiritui Sancto. Sicut erat in principio et nunc et semper, et in saecula saeculorum. Amen. Looft, gij dienaren, de Heer - looft de naam des Heren. De Naam des heren zij gezegend - van nu af tot in eeuwigheid. Van de opgang der zon tot haar ondergang - zij de Naam des Heren geprezen. Verheven boven alle volken is de Heer - en boven de hemelen zijn heerlijkheid. Wie is gelijk de Heer onze God, Die in den hoge woont - en neerziet op wat gering is in de hemel en op de aarde. Die de behoeftige opricht uit het stof - de arme opbeurt uit het slijk. Om hem een plaats te geven bij de vorsten, bij de vorsten van zijn volk. Die de onvruchtbare doet wonen in haar huis - als een blijde moeder van kinderen. Eer aan de Vader, de Zoon en de H. Geest. Zoals het was in het begin en nu en altijd en in de eeuwen der eeuwen. Amen. Beata es, Virgo Maria Beata es, Virgo Maria, quae credidisti Domino; perficientur in te, quae dicta sunt tibi a Domino. Alleluia. Gezegend zijt Gij, o Maagd Maria, die de Heer geloofde; wat de Heer tot U zei zal in U worden vervuld. Alleluia. Cantate Domino SWV 81 Cantate Domino canticum novum, Laus eius in ecclesia sanctorum. Laetetur Israel in eo qui fecit eum, Et filiae Sion exultant in rege suo. Laudent nomen eius in tympano et choro, In psalterio psallant ei. Heinrich Schütz Zing een nieuw lied voor de Heer, prijs Hem in de schrijn van zijn heiligheid. Laat Israel zich verheugen in hetgeen hij gemaakt heeft, En laat de kinderen van Zion hun Heerser bejubelen. Laten zij Zijn naam met dans en zang prijzen en Hem bezingen met de citer. T O E L I C H T I N G De muziek die u gaat beluisteren belicht de overgang van Renaissance en Barok met delen uit de Cantiones Sacrae van zowel ( ) als Heinrich Schütz ( ), 4

5 waarin de tegenstelling tussen beide grootmeesters centraal staat. Ondanks dat Schütz van een generatie later is dan Hassler, is de link tussen beide componisten zeer nauw, zij hebben elkaar bij leven gekend. Beiden zijn van oorsprong Duitse componisten die als de belangrijkste van hun tijd worden gezien. Zij gelden als belangrijke voorlopers van de Duitse Hoogbarok. Beiden zochten hun heil in Venetië om daar bij beroemde leermeesters de nieuwste componeertechnieken van hun tijd te leren: Hassler studeerde bij Andrea Gabrieli en was goed bevriend met zoon Giovanni Gabrieli, één van de leermeesters van Schütz. De Cantiones Sacrae zijn verzamelde liederen op ('willekeurige') Latijnse geestelijke teksten. Zowel Hassler als Schütz hebben hun eigen keuze hieruit op toon gezet. Hassler stond op de grens van de Renaissance en Barok en componeerde veel van zijn Cantiones Sacrae in een stijl waarin hij meandert tussen oude polyfonie en meer eigentijdse Venetiaanse invloeden, een stijl waarin de harmonie nog welluidend is en muzikale afwisseling vooral in structuur en bezetting wordt uitgedrukt. Schütz daarentegen is een componist van de Vroegbarok. Ondanks het feit, dat hij zijn Cantiones Sacrae modelleerde volgens de oude traditie ze zijn veelal in prima prattica-stijl (de oude renaissance stijl) geschreven - hoor je hier duidelijk al veel meer toonschilderingen en muzikale motieven die de tekst uitbeelden. Uit beide verzamelingen zijn delen gekozen die een programma vormen met een voornamelijk opgewekte toon. De delen uit de serie van Hassler zijn in eerste instantie bedoeld voor advent, terwijl het Cantate Domino van Schütz het meest jubelende deel uit zijn verzameling is. Arnaud van Gelder 5