[ ] NEA Tweede kwartaal berichten. Lectoribus Salutem PERIODIEK VAN HET NIELSE ERFGOEDARCHIEF DE LEUZZE

Transcriptie

1 NEA Tweede kwartaal 2012 [ ] berichten PERIODIEK VAN HET NIELSE ERFGOEDARCHIEF DE LEUZZE Lectoribus Salutem De voorbije Nielse Erfgoeddag op 22 april, met als thema Die van Niel? t Zijn helden!, mag méér dan een succes worden genoemd. Tijdens de erfgoeddag daagden een 350-tal bezoekers op in het atrium en de drie weken daarna bleef de belangstelling groot, tijdens de kantooruren op het gemeentehuis. Het was dan ook een gevuld programma, mede door de meewerkende Nielse verenigingen en de gefilmde interviews die werden vertoond in de raadzaal. Ook de Nielse jeugd had haar inbreng, door de organisatie van de Nielse BIB en met medewerking van de jongeren uit de Nielse Academie voor Woord en Muziek. Bij deze gelegenheid werd een heuse Nielse Erfgoedcourant uitgegeven in kleurendruk een collectors item? en dvd s met interviews van de Nielse helden. Die dvd s kunnen nog steeds besteld worden bij Multimedia. Een ander opvallend gegeven is de stijgende belangstelling tijdens de publieksdag van het NEA op de eerste zaterdag van de maand. Soms mogen we tien bezoekers begroeten. Sommigen bezorgen het NEA nieuw materiaal voor de verzameling, anderen komen het archief consulteren. Ook via komen er vragen binnen naar méér informatie over allerlei onderwerpen. En hiermede zitten we dan op onze core bussiness : de collectie én de expertise ten dienste stellen van de onderzoeker en de belangstellende. Naar de toekomst toe staan er grondige veranderingen in het vooruitzicht, de BIB wordt verbouwd en daarbij wordt er in ruime mate rekening gehouden met de verlangens van het NEA. We denken aan een aparte én beveiligde toegang met lift zodat we los van de openingsuren van de BIB kunnen opereren, aparte stockage en werkruimten, stevige vloer om het papiergewicht te kunnen dragen, beveiliging, informatica-connecties,. Kortom, alles wat een volwassen archief nodig heeft. Tijdens de verbouwingswerken gaan we in de loop van 2013 noodzakelijkerwijze verhuizen naar een tot nog toe onbekende locatie en wellicht in 2014 komen we terug naar de BIB. Een aangepaste uurregeling voor het NEA op verplaatsing zal op gepaste tijd worden meegedeeld. Het NEA-bestuur 1

2 [ NEA: de meterstand Vanaf dit kwartaal geeft deze rubriek de actuele tellerstand weer van alle verzamelde, ingescande en/of geregistreerde items in de NEA-collectie. Het aantal nog onbehandelde items kunnen we momenteel ramen op meer dan stuks. Deze meterstand kan op ieder ogenblik door de bezoekers afgelezen worden op een speciaal bord dat opgehangen werd in het NEA-lokaal. collectie Genummerd/geklas scan/foto geregistreerd seerd FOTA FOTA FOTA FOTA3 8 5 FOTA FOTA1 1 PR DOCA DOCA5 524 DOCA4E 1200 DOCA4M 378 DOCA DOCA DOCA ART 9999 OBJA OBJB 26 OBJC TOTAAL [ Colofon De NEA-berichten worden uitgegeven door het Niels Erfgoedarchief en verschijnen vier maal per jaar. Redactie: het dagelijkse bestuur van het NEA. Correspondentie: NEA, p.a. Bibliotheek Niel, Antwerpsestraat 24 te 2845 Niel of Sandy Van de Velde, cultuurambtenaar, gemeentehuis Niel. Contact: via nea@hotmail.be Wie deze periodiek ook thuis wil bekomen (gratis) kan zijn/haar adres doorgeven aan mw. Van de Velde of bij één van de bestuursleden. [ Nieuwe Publicatie: Woordenboek van het Nielse Dialect Het Wiel lanceerde tijdens de Nacht van de Geschiedenis een nieuwe publicatie over het Nielse dialect, onder de titel Oep zeoa Niels. Het is een woordenboek met diverse rubrieken en is geschreven zoals het wordt uitgesproken. M.a.w. een vlot leesbaar naslagwerk én met een terugblik op het Niels van enkele eeuwen terug. Dit werk wordt aangeboden aan 5.00 en is verkrijgbaar bij schoenhandel Wilssens in de Dorpsstraat. [ NEA: aanwinsten Onder meer volgende items werden ontvangen: François Roofthooft bezorgde twee trouwboekjes en enkele doodsprentjes. Willy Somers bracht zijn vele toespraken binnen die hij hield voor o.a. evenementen van het CSC- Niel. Van Camp Robert uit Schelle schonk informatie over kunstschilder Van Camp. Yvonne Marnef uit Niel schonk een fotoreportage in boekvorm van een begrafenis uit De familie De Vries uit Niel schonk een mooi en uitgebreid archief van de Nielse dirigentenfamilie Slootmaeckers, waaronder een dirigeerstok uit 1898, diploma s, drukwerken van de drukkerij, foto s, enz. Mevrouw Lia Boeckx bezorgde een reeks kinderliedjes uit haar jeugdjaren. Ze is ook bereid om deze te zingen, zodat we ook de bijbehorende toonwijs kunnen registreren en laten neerschrijven door een muzikant. [ NEA: dienstverlening en correspondentie Regelmatig komen er op de cultuurbalie van het gemeentehuis vragen binnen die door mw. Van de 2

3 Velde worden doorgesluisd naar het NEA / Het Wiel. Hierna volgt een bloemlezing. De heer Callens Jacques informeerde naar de lokale appreciatie van de lokale brouwerijen door de Nielenaren. Volgend antwoord werd geformuleerd: Geachte, het archief van Het Wiel, de geschiedkundige kring van Niel, bezit weliswaar heel wat informatie over het Nielse bier en brouwerijen. Er werd trouwens al een publicatie aan gewijd. Alleen voor de lokale reacties vanwege op het publiek, wat een andere benadering is van het onderwerp, zie ik het niet direct zitten. Ik moet dat eens nakijken. Verder niets meer van gehoord. Voor het parochieblad heeft Het Wiel een tekst voorbereid over het parochie-archief dat zich op de pastorij bevindt. Onderzoeker Jonas Braekevelt (RUG) informeerde naar lokale gegevens en uitgaven omtrent de monding van de Vliet met het Hellegat en de grensperikelen die deze vliet meebracht als scheiding tussen Vlaanderen en Brabant. Het Wiel bezorgde een omstandige tekst over deze grensfunctie, inclusief de overzetfunctie vanaf de 11 de eeuw. Op aanvraag via werden de historische achtergronden van de Paardenstal op Hellegat (aan de Rupel) bezorgd. De heer Allard Van Haeften (Nederland) informeerde naar meer achtergrondgegevens van de familie Van Haeften te Niel. We konden hem via het archief van Het Wiel een uitgebreide curriculum bezorgen van deze 16 de eeuwse kasteelheer Robrecht Van Haeften (Kasteel Nielderbroeck met Nielderbroeck) in Niel. De heer Henk De Coninck deed navraag naar de spotnaam van de gemeente Niel. Uit het archief van Het Wiel werd een zéér omstandige lijst van de gemeentelijke spotnamen van Niel en de ruime regio bezorgd. ARCADIS Belgium (door de provincie Antwerpen aangesteld voor het uitvoeren van de studie "Voorstellen van een adequate bevoegdheidsverdeling van de waterwegen en onbevaarbare waterlopen in de waterschappen De Beneden Vliet en Beneden Nete") vroeg naar eenduidige namen voor de beide grensbeken van Niel. Hierbij werden de Wullebeek (Niel-Schelle) en de Schaverbeek (Niel-Boom) naar voor geschoven. Deze namen worden (na goedkeuring) opgenomen in de Vlaamse Hydrografische Atlas. Inkomende mededeling: Mag ik aan u meedelen dat ik een bijdrage schreef over de vroegste geschiedenis van de toenmalige windmolen "het Meuleken" in Niel aan de Potaardestraat, die oorspronkelijk afkomstig was van Mechelen en de Ziekenliedenmolen werd genoemd. Ik verwees in mijn bijdrage overigens ook naar de website over de geschiedenis van Niel. Mijn bijdrage: "De heropbouw van de Ziekenlieden buiten de Overste Poort van Mechelen in 1607", zal verschijnen in de eerstvolgende editie van Molenecho's - zie hiervoor: Hoogachtend, François van der Jeught Secretaris van de Koninklijke Kring voor Oudheidkunde, Letteren en Kunst van Mechelen. Inkomende mededeling: Beste cultuurmedewerker, In 2012 voeren het Sint-Nicolaasgenootschap Vlaanderen, Erfgoedcel Waasland, Volkskunde Vlaanderen en de werkgroep Sinterklaas - Sint- Maarten een onderzoek uit naar de Sinterklaas- en Sint-Maartengebruiken in Vlaanderen. Het doel daarvan is nagaan hoe het op dit moment zit met onder meer de gebruiken, de verspreiding en uiterlijke kenmerken van beide heiligen. Via deze weg willen wij u vriendelijk vragen of u aan dit onderzoek wil meewerken door de vragenlijst in bijlage in te vullen. Het huidige onderzoek is een vervolg op de enquête die het Sint-Nicolaasgenootschap Vlaanderen in 1993 bij alle Vlaamse gemeentebesturen heeft afgenomen. De vragenlijst die toen werd gebruikt, dient nu opnieuw als uitgangspunt voor het onderzoek. Door 20 jaar later een nieuwe stand van zaken op te maken willen wij tegen eind 2012 namelijk tot een coherent overzicht komen van hoe de Sinterklaas -en Sint-Maartengebruiken in Vlaanderen de voorbije twee decennia zijn geëvolueerd. Op basis daarvan zal in de winter van een nieuwe spreidingskaart worden opgesteld. Gelieve ons het ingevulde document terug te mailen voor vrijdag 17 februari

4 Uiteraard houden wij u nadien op de hoogte van de resultaten. Alvast hartelijk bedankt voor uw medewerking. We ontvingen volgende info van Hellegatenaar Bart Nauwelaers: Beste Victor, hierbij de gegevens omtrent mijn afstamming: overgrootvader Carolus Franciscus Brits, geboren 19/11/1863, de Kurl van Trien Jas genaamd, scheepsmaker, was de zoon van Guilielmus Brits en van Anna Catharina Joostens. De laatste was dus "Trien Jas", dochter van Franciscus Joostens, ook al scheepsmaker!, en Elisabeth Tanyser. Elisabeth Tanyser was een dochter Elias Tanheiser, geboren te Groningen in 1756 en overleden te Niel op 18/12/1828. Hij is de zoon van een Duitse soldaat, Jan Adam Danhuysen, en een Nederlandse moeder Fenna Ronsing. Ik heb nog een vraag voor u: In het boekje "De 20ste eeuw in Niel en Hellegat", uitgegeven nav de Open Monumentendag 14 september 2008, staat een bijdrage over de zgn "Frontbladen" die tijdens WOI werden uitgegeven. Er wordt op blz van datzelfde boek een lijst vermeld van soldaten die ws elders verbleven. Op blz 48 staat "Leo De Borger, C.T." (hij is de overgrootvader van mijn partner). Kan u zeggen waarvoor C.T. staat, of hier meer informatie over geven? Alvast bedankt. Bart Nauwelaers Student Rafael Verbuyst was op zoek naar publicaties omtrent de steenbakkerijen van de Rupelstreek. Tot zijn tevredenheid konden we hem verder helpen met een omstandige lijst en hem ook de website van steenbakkerijmuseum E.M.A.B.B. bezorgen. De heer Edward Hertogs", Secretaris Heemkundige kring Eugeen Goeyvaerts vzw. Lint, vroeg om meer informatie omtrent de kosterfamilie D Hooghe op het Sint-Hubertusplein. Die konden we hem bezorgen. Hij verwees verder naar: Als uw kring interesse moest hebben in inzage van het originele prachtige aanstellingsdocument van uw koster met de 3- jaarlijk bijgeschreven verlengingen door de Vicarissen-Generaal, dan kan ik u verwijzen naar het archief van het aartsbisdom Mechelen te Mechelen (Varkensstraat 6) onder het inventarisnummer: bundel 534, register Contich. Waarvan akte. [ Briefwisseling De heer Verheijen uit Nederland maakt een studie van de radiotoestellen die in 1944 door de bezetter werden opgeëist, waaronder in Niel. Hij was vooral geïnteresseerd in het aantal ingeleverde radio s en vooral de radiomerken en type s. Hij zakte ook naar Niel af waar hij in het gemeentelijke archief één en ander wou nakijken in de gemeenteraadsverslagen. Hij maakte zich behoorlijk druk dat er géén lijst van de opgeëiste radiotoestellen voorhanden was. Zodoende kwam ook het NEA in het oog van de storm met bijbehorende klachten. Na enig over en weer ge- zond ik de heer Verheijen volgend besluit: Geachte heer Verheijen, ik begrijp uw probleem niet goed. De opeising van de radiotoestellen staat inderdaad genoteerd in de Nielse notulen. Dat daar dan géén lijst bijzit, dat kan toch best gebeuren. Niet? Er bestond zeker een lijst maar hij is ofwel verdwenen ofwel verloren gelegd ofwel weg gegooid, en aan dit feit kan géén enkele administratieve wetgeving iets veranderen. Om dan in dit verband onwil te gaan suggereren vind ik nogal kort door de bocht. De lijst is dus niet beschikbaar voor Niel. Wat verandert dit gegeven aan uw onderzoek? Niel valt (voor dat papiertje) dan maar onder de rubriek gegevens niet of niet meer voorhanden. Ook dat is statistiek én wetenschappelijk onderzoek. De radio-opeisingen in kwestie zijn echter daadwerkelijk geschied. Mijn grootvader heeft indertijd bij de opeising een kapot radiotoestel ingeleverd en een werkend exemplaar verstopt om naar de Engelse zender te kunnen luisteren (waarbij iemand op wacht stond om in de straat uit te kijken naar de Duitsers). Na de Bevrijding mochten de mensen hun ingeleverde toestel weer gaan halen op het gemeentehuis. Als kleine jongen heb ik nog met dat fameuze radiotoestel gespeeld. Ik ben een vrijwilliger en kan niet beoordelen of er al dan niet dossiers uit WO II in Niel op het gemeentehuis worden bewaard. En ik weet evenmin of daar overzichtslijsten van bestaan. 4

5 Tenzij dat er onverwacht toch nog een appel uit de boom valt, zal u het daar moeten mee stellen. Ik kan u tot mijn spijt niet verder helpen. Beste groeten, V. Van Dyck Waarna de discussie werd afgesloten. [NEA: noteer in uw agenda Openingsuren van het NEA (tweede verdieping van de BIB aan de Antwerpsestraat) voor 2011: elke eerste zaterdag van de maand. [ Erfgoed Rupelstreek: cursus Op zaterdag 28 januari 2012 organiseerde het Museum Rupelklei in Terhagen een studiedag Het beschermen van werktuigen en andere relicten. Theorie en praktijk. Dit gebeurde in samenwerking met het Museum voor de Oude Technieken uit Grimbergen. De heer Johan David van het MOT gaf een praktijkgerichte voordracht. Voor het NEA waren R. Van den Broeck, R. Van Raemdonck en V. Van Dyck aanwezig. [ Erfgoed Rupelstreek: stand van zaken met de convenant Het jaar 2011 werd ook nog gekenmerkt om vooralsnog een erkende en gesubsidieerde erfgoedvereniging Rupelstreek-Klein Brabant op te zetten. Het leek erop dat de overkant met name Willebroek, Puurs, Bornem en Sint Amands niet zo scheutig waren om mee op deze kar te springen. Ze zegden wel niet nee, maar stuurden op de vele voorbereidende vergaderingen regelmatig hun kat, wat niet bevorderlijk is om gezamenlijk een groter en door de overheid vooropgesteld regionaal erfgoedproject op te starten. De deadline voor een nieuwe de aanvraag verstreek op 31 december 2011 en daarover werd volgend gecommuniceerd: Het laatste jaar is er na het negatieve antwoord op het ingediende voorstel van erfgoedconvenant voor de Rupelstreek intensief gezocht naar een nieuwe oriëntering. Er is onderzocht of een nieuwe poging tot oprichting van een erfgoedcel met Vlaamse steun haalbaar is. Het antwoord hierop is nee, waarschijnlijk niet. Zowel een aanvraag vanuit de Rupelstreek, als van een aanvraag samen met Klein Brabant en Willebroek zou maar weinig kans maken in de sterk veranderde beleidscontext. Ook vanuit Klein Brabant lijkt er maar weinig animo om samen in zee te gaan. Ter heroriëntering van de vereniging zijn er verkennende gesprekken geweest met de erfgoedcel Mechelen en de partners. Een van de pijnpunten aangebracht door de ambtenaren is het gebrek aan coordinatie en aansturing. De conclusie luidt: De projectvereniging kiest ervoor om op eigen kracht met haar erfgoedwerking verder te gaan mét de huidige budgetten. In deze onzekere fase heeft het ELAH (Erfgoed en Landschaps Huis) zeker niet stil gezeten en onder de provinciale koepel al enkele projecten op gezet voor de Rupelstreek. We denken aan het Watergebonden erfgoed (2012), waaraan ook Het Wiel en NEA willen meewerken, een project rond de legendarische sporthelden uit de Rupelstreek (2013) en een interactieve reeks van sessies met ouderen en jongeren tijdens de Erfgoeddag Het Erfgoedthema voor 2012 is Helden en het ELAH had gedacht aan een reeks interviews over de Rupelhelden in de diverse Rupelgemeenten. Het Nielse comité werd aangezocht om mee te werken. Maar de Nielse erfgoedtrein was echter al vertrokken, de landelijke aanvraag werd al ingediend en het Nielse programma ligt vast. Zodoende kan Niel hieraan niet medewerken, omdat er al een reeks voorbereidingen waren opgestart en bovendien is het Nielse programma al méér dan gevuld. [ Projectvereniging Erfgoed Rupelstreek (1) Op dinsdag 31 januari 2012 was er een vergadering in het ELAH te Boom. De agenda bevatte de volgende onderdelen: 1. Voorstelling van Marc VERGAUWEN als nieuwe projectmedewerker 2. Toelichting bij de opdracht van de projectmedewerker 3. Verslag vorige overlegvergadering : goedkeuring + opvolging 4. Wielerproject (2013) stand van zaken 5. Nautisch project (2012) stand van zaken 5

6 6. Adlib stand van zaken 7. Rondvraag en mededelingen 8. Voor het NEA was V. Van Dyck aanwezig. Voor het Nautisch Project heeft het NEA, samen met HET WIEL, een voorstel ingediend bij de voorzitter. Hierin werden de nautische items voor Niel op een rijtje gezet (6 pagina s). [ Het nautisch project We geven nu een verdere verklaring van het hogergenoemde nautisch project. In het kielzog van de mislukte aanvraag voor een Erfgoedconvenant voor de Rupelstreek werden er enkele initiatieven genomen én budgetten voorzien, voor zogenaamde erfgoedprojecten. Men wil het nautische verhaal van de Rupelstreek, met inbegrip van het stukje Schelde tot aan de abdij van Hemiksem, uitwerken. De partners zijn de provincie Antwerpen, de Projectvereniging Erfgdoed Rupelstreek en Toerisme Rupelstreek-Vaartland. Concreet wil men een inventarisatie maken van het nog zichtbare watergebonden erfgoed, de verschillende heemkundige kringen bevragen naar medewerking en het thematisch uitzoeken in hun archieven, een publicatie voorbereiden over de diverse thema s en een reizende expositie samenstellen in Het NEA heeft samen met Het Wiel een omstandige lijst overgemaakt aan de projectleider, met uiteraard het Nielse nautisch erfgoed. Voor Niel werd er al afgesproken dat de rondreizende tentoonstelling in de periode van de Erfgoeddag 2013 hier zal opgesteld worden. De lijst met de Nielse scheepswerven vanaf 1784 werd ingediend en als het Nielse accent werden de Nielse veerdiensten (Niel-centrum en Hellegat) naar voor geschoven. Vergauwen, Stijn Bogaert projectcoördinator Toerisme Rupelstreek-Vaartland, de cultuurbeleidscoordinatoren of beambten van en elke gemeente uit de Rupelstreek en Willebroek en Bornem, de diverse schepenen van cultuur. Voor Niel zit V. Van Dyck mee aan tafel als expert (versta NEA, Het Wiel, EMABB). De lopende projecten zijn het Nautisch en het Wielerproject, het ADLIBgebeuren (registratie van de collectie in de diverse musea, waaronder het NEA, op computer), de kleibreekmolen van Gilliot uit Hemiksem voor het Roelants Tegelmuseum. Na 2013 wordt er mogelijk een regionaal Erfgoedplan ingediend. Elke gemeente brengt per inwoner 0.20 in als jaarlijkse financiële bijdrage. [ Niels industrieel erfgoed (1) Huub Mombers de Nederlandse auteur gespecialiseerd in dakbedekking, schreef een handige Dakpannengids met foto s en werktekeningen. Op pagina wordt de zogenaamde Oegstgeester dakpan beschreven. Deze beverstaartpan werd in 1846 te Niel ontwikkeld door steenbakkerij Josson. Na patentaanvraag ging deze platte dakpan vanaf 1850 in Nederland (Oegstgeest) in productie. Josson begon later met Delangle de productie van Portlandcement met behulp van de stampmolen op het Fort De Sterre (het latere cementfabriek dat rond 1900 zowat duizend mensen te werk stelde). Deze publicatie is onder meer te koop bij ArcheBook op de Veemarkt 66 te Mechelen. [ Niels industrieel erfgoed (2) [ Projectvereniging Erfgoed Rupelstreek (2) Elke maand komt de stuurgroep van de projectvereniging samen in het ELAH. De samenstelling bestaat uit voorzitter Joris Wachters (schepen te Hemiksem) waarop de stuurgroep, ondervoorzitter Anja Roofhooft (schepen te Niel), secretaris Marc In het Booms archief zit een luchtfoto van Niel, genomen tussen de cementfabriek en de Struyfstraat. Deze foto uit het Interbellum geeft een prachtig overzicht van de toenmalige steenbakkerijen. De foto werd dan ook opgenomen in de collectie van het NEA. 6

7 [ Voorstel cultuurbeleid Het dagelijks bestuur van de Nielse cultuurraad prepareerde een ontwerptekst voor het cultuurbeleid van de gemeente Niel, uit te voeren tijdens de komende legislatuur. Het is de bedoeling deze tekst te overhandigen aan de diverse Nielse politieke partijen, met de bedoeling dat zij deze mee zouden opnemen in hun partijprogramma waarmee ze naar de kiezer trekken. Voor het NEA werd volgend onderdeel geformuleerd: Een Niels erfgoedarchief De Leuzze werd opgericht met als doel het opsporen, bewaren, bestuderen, bekend maken en doen waarderen van oude, oudheidkundige, geschiedkundige, heemkundige, volkskundige en folkloristische voorwerpen, archieven, geschriften of beelden op diverse dragers, om aldus de bevolking een platform te bieden om mee te werken aan het behoud, de bescherming en de consultering van het erfgoed, van de gemeente Niel en van de hele Rupelstreek. De werking van het NEA, Niels Erfgoedarchief, wordt nog verder uitgebouwd. Binnen de Rupelstreek wordt er gewerkt aan de samenwerking in de projectvereniging Erfgoed Rupelstreek. In de toekomst blijft de ondersteuning van de intergemeentelijke samenwerking noodzakelijk. Het archief is nu ondergebracht als afzonderlijke ruimte in de plaatselijke openbare bibliotheek en wordt beheerd door vrijwilligers. Door de aangroei van de collecties is er al snel plaatsgebrek ontstaan. De verbouwingsplannen van de bibliotheek zouden dan ook voldoende ruimte en toegankelijkheid voor het NEA moeten voorzien. [ Nielse archeologie Tijdens de werken ter verfraaiing van het Sint- Hubertusplein werden graafwerken uitgevoerd voor de grondverlichting, vlak tegen de noordelijke hoek van de O.L.V.Geboortekerk. Hierbij werden op redelijk geringe diepte stukken skelet opgegraven. Hierdoor stelde het parket ambtshalve vragen aan de kerkfabriek in verband met een mogelijk kerkhof. Zo kwam op 19 januari 2012 via H. Pandelaers (voorzitter kerkfabriek) de vraag bij Het Wiel terecht, waarbij positief kon geantwoord worden. Tot 1835 fungeerde daar inderdaad het aloude kerkhof, rond de kerk, waarna het verhuisde naar de huidige speelplaats van de Sint- Hubertusschool om uiteindelijk rond 1880 te eindigen op de huidige locatie aan de E. Claessenslaan. [ Nielse architectuur Op 19 januari 2012 kwam een vraag van één van de architecten die op de short-list stonden om de Nielse BIB aan de Antwerpsestraat te renoveren. Het betrof de achtergronden omtrent de architectuur van het gebouw. Dit gebouw fungeerde eertijds als de woning van de familie Serrien, actief als fabrikant van pantoffels en schoenen. De architect was de Nielenaar Janssens en de bouwstijl kan onder gebracht worden onder: Internationale Stijl of Rationalisme ( ). Een typisch kenmerk uit de dertiger jaren is de leuning van het achterbalkon, stijlvol uitgewerkt in een kromming die men ook als de paketbotenstijl kan definieren. Voor méér achtergrondinformatie verwijzen we naar de Open-Monumentenpublicatie van 2006: Niel toen en nu. IMPORT-EXPORT. Bouwstijlen-kunst-migraties-sport. [ Nacht van de Geschiedenis Dinsdagavond 20 maart organiseerde Davidsfonds-Niel zijn tiende Nacht van de Geschiedenis in zaal Den Tighel. Het thema voor Niel was dit jaar drank. V. Van Dyck vertelde namens Het Wiel over de vroegere Nielse nietalcoholische dranken, terwijl Nielenaar Jan De Troetsel de geheimen van het bierbrouwen kwam vertellen. Twee Nielse zangers traden op: Hans Rombaut en De Pirre (Pieter Mampaey). Deze laatste bracht volkse liedjes van Niel en zijn optreden werd gefilmd door Multimedia op vraag van het Nielse Erfgoedarchief. Kwestie van deze liederteksten mét de zangwijs te bewaren voor de toekomst. 7

8 [ NEA : Een topstuk uit de collectie? [ Nostalgische rubriek - Een zoon van Hellegat: Frans Van den Neucker Vloog de tijd te snel voorbij? Dat is best zo, maar sommige gebeurtenissen blijven verankerd in mijn gedachten. Op kwam Frans Van den Neucker op bezoek en overhandigde mij zijn in eigen beheer geschreven en uitgegeven romans. Hij schreef toen de volgende tekst: Niet iedereen heeft de gelegenheid een boek op te dragen aan een burgemeester! Zeer hartelijk! Frans Ik vond echter dat ik de gelukkige vogel was om deze man te mogen ontmoeten. Een uitzonderlijk talent? Een man met een groot hart voor zijn Hellegat en bewoners. Hugo Ansems 13/07/ Burgemeester August Wyn, tijdens een toespraak te Niel, ter gelegenheid van een gouden jubileum van het echtpaar August Brits Maria Coeckelbergh. De foto werd als aandeken geschonken aan de burgemeester door het plaatselijk feestkomiteit, volgens de vermelding op de keerzijde. Fotograaf was Arthur Van der Velde, Antwerpsestraat 63 te Niel. [ Erfgoed Rupelstreek: steenbakkerijgereedschap In oktober 2011 verscheen een eerste aanvulling voor de bundel met steenbakkerijgereedschap uit de Rupelstreek. Dit werd gerealiseerd met behulp van het Museum voor Oude Technieken uit Grimbergen, de provincie Antwerpen en de conservator van EMABB, Paul De Niel. Dit werk is consulteerbaar in het NEA. [ Het internet Het internet afschuimen is altijd leerrijk. Zo leest men op de website van het Rust- en Verzorgingstehuis Maria Boodschap dat er in Niel een Kasteel Berthout bestaat. Het is niet omdat het gebouw op het einde van de Ridder Berthoutlaan gelegen is dat daar ook het kasteel van de Berthouts gestaan heeft. Het is zeer aannemelijk dat de Berthouts een burcht in Niel hadden, maar daar komt de Nielse Kraeyenborgh waarvan het Spaans Toreken een restant is, eerder voor in aanmerking. Het kasteel Nielderbroek dateert met zijn huidig uitzicht uit begin 16 de eeuw. Ter opfrissing: dit kasteel Nielderbroeck werd ooit opgevoerd als een kasteel uit 1860 en bijgevolg waardeloos en dus klaar om af te breken. En nu is daar plots een link naar de Berthouts uit de dertiende eeuw? 8