ONDERWERP - COMMERCIEEL BELEID TV EXPLOITANTEN 2017

Transcriptie

1 ONDERWERP - COMMERCIEEL BELEID TV EXPLOITANTEN 2017 VAN - VIZEUM AV DATUM - 20 DECEMBER 2016 Inleiding Traditiegetrouw zijn de maanden november en december de maanden waarin de diverse exploitanten hun commercieel beleid en programmering voor het komende jaar uit de doeken doen. Dat is dit jaar niet anders, graag nemen we u mee hoe RTL, STER, SBS en Branddeli met u en ons in 2017 zaken willen doen. Vooraf kan geconcludeerd worden dat de tarieven gaan stijgen. Zoals u wellicht al heeft gelezen in een bericht van Accenture Media Management op de Adformatie online van 25 november jl., worden de tarieven niet alleen hoger, maar ook minder transparant. Hoe dit per exploitant zit, leest u hieronder. Marktleider RTL presenteerde in een speciaal omgebouwde touringcar, die zij voor de deur parkeerde, haar commercieel beleid voor aankomend jaar, onder de noemer Destination Consumer. In het alsmaar versnipperende medialandschap stapt RTL ook in een toenemend aantal disciplines. De concurrentie is hevig, niet alleen van lokale partijen maar ook buitenlandse. Netflix, YouTube zijn bekenden, maar ook Amazon zal meer voet aan de grond krijgen. TV staat bij RTL niet meer voor Televisie maar voor Totaal Video. En Totaal Video is going everywhere aldus RTL. RTL s YouTube kanaal en haar MCN (Multi Channel Network) kanalen zoals het ingelijfde StukTV krijgen een nog voornamere invulling. Short content staat hierin centraal. Zo heeft bijvoorbeeld Dave Roelvink een eigen kanaal, waar we kunnen zien hoe hij het ouderlijk huis van vader Dries verlaat en op eigen benen gaat staan. Hiermee verwacht RTL ook de jongere doelgroep beter te kunnen bedienen. Momenteel wordt zo n 14% van alle RTL content door jarigen bekeken. Daarnaast wil RTL met de overname van Smartclip en Stuk TV en met de eerder ingelijfde Divimove het bereiken van doelgroepen op Nederlandse IP adressen vergroten. Ook de Amerikaanse zender AMC is aangekocht om uit een bibliotheek van oude films en series te kunnen putten. Ook wil RTL opschalen in native advertising. De belangrijkste take-out is dat RTL grote ambities heeft om de komende jaren content aan te bieden en samenwerkingen aan te gaan op elk kanaal, elk device dat je maar kunt bedenken. Programmadirecteur Erland Galjaard heeft verteld dat duiding, maatschappelijke betrokkenheid en entertainment de belangrijkste ingrediënten zijn. Een kleine opsomming van de programma s (content): Helemaal het einde. Frank Dane (bekend van Radio 538 en thans ook RTL Boulevard) volgt drie gezinnen die naar Chili vertrekken om een nieuw leven op te bouwen. Beaufort. Beau van Erven Dorens, terug op het RTL nest, gaat extreme, uitdagingen aan om zijn grenzen te weten te komen. Bekende entertainment shows als The Voice of Holland en Holland s Got Talent komen weer terug.

2 Nederlandse fictieproducties zijn onder andere Weemoedt van en met Thijs Römer (RTL5), De 12 van Oedenheim, een nieuw seizoen van Nieuwe Buren (ook onder andere Thijs Römer) en Meisjes van Plezier. Ook zullen we niet verrassend RTL coryfeeën Chantal Janzen en Wendy van Dijk terug zien in een aantal programma s, waarvan ook een waarin de twee samenwerken. Aan alles hangt uiteraard een prijskaartje, om maar het bruggetje te maken naar RTL s inkoopbeleid. U raadt het al, het inkopen van zendtijd wordt duurder. Nodig vanwege dalende kijkcijfers en stijgende investeringen in content aldus RTL. Allereerst stapt ook RTL af van de inkoop op breed naar 25-54, zoals STER al twee jaar eerder deed en zoals SBS nu ook doet (van naar 25-54). De 20 t/m 24 jarigen zijn een te smalle kijkersdoelgroep en moeten we online gaan bereiken. Volg de consument. Hierbij moet vermeld worden dat kijkend naar standaard inkoopdoelgroepen (= niet op basis van conversie) vanaf 20 jaar nog wel in te kopen is, zijnde Hierbij wordt de All screen strategy aangehouden, uitlevering van GRP s ook op de online video kanalen. Hetzelfde geldt logischerwijze voor jaar, die ook wel als zodanig wordt aangeboden. Als tweede introduceert RTL een tweede basis GRP prijs. De eerste Tijdvak basisprijs is voor alle pakketinkoop. Het tarief blijft gelijk aan 2016 (bij een gelijk volume en budgetaandeel), maar voor de tweede Content basisprijs is een index van 1,06 verbonden. Dit betreft alle zendtijd die in specifieke vorm wordt ingekocht. Afhankelijk van het percentage dat wordt ingekocht op specifiek kan het daarmee al snel oplopen. Het percentage van 6% is overigens wel flexibel, afhankelijk van het totale aandeel specifiek wordt de index in de onderhandeling definitief vastgesteld. Anders dan voorheen, de derde voorname verandering, is dat de doelgroepindices niet vooraf worden gepubliceerd en daarmee in de onderhandeling pas definitief worden. Een lijst is overigens wel verstrekt, het belangrijkste verschil is de flexibiliteit. Verrassend genoeg worden de productindexen van de verschillende inkoopopties niet verhoogd. Het zou anders ook wel erg veel worden Tenslotte, niet verrassend, wel weer stijgingen van de seasonality indexen, van gemiddeld 112 in 2016 naar gemiddeld 114 in In de bijlage het overzicht en de verschillen met Ook de seasonality van de kinderprogrammering RTL Kids stijgt, deze is eveneens in de bijlage terug te vinden. Dit jaar heeft de STER een mooi jaar gehad, mede door de Sportzomer. Het EK-voetbal in 2016 heeft helaas niet helemaal gebracht waar op werd gehoopt, dit doordat het Nederlands elftal zich niet wist te plaatsen voor het toernooi. Echter heeft de Olympische spelen voor mooie beelden en kijkcijfers gezorgd. Tot dusver laat de STER een stijging van 1,5% zien qua marktaandeel t.o.v op de doelgroep 13+ (33%). Het is geen verrassing dat de algemene kijktijd daalt, maar hoe zal STER hier op in spelen? Door kwalitatieve programmering aan te blijven bieden hopen zij de kijkers te behouden. In 2017 richt STER zich op 6 pijlers:

3 1. Drama 2. Educatie / Infotainment 3. Nieuws en Actualiteiten 4. Cultuur 5. Kinderprogrammering 6. Documentaires Een greep uit de bekende programmering die in 2017 wordt voortgezet: - De Wereld Draait Door - Wie Is De Mol - Homeland seizoen 6 - Zondag Met Lubach - Ik Vertrek - De Gevaarlijkste Wegen Van De Wereld - Jinek Naast lineair tv kijken is het natuurlijk ook mogelijk om uitgesteld te kijken via Op het gebied van Online Video wordt het vanaf 2017 ook mogelijk om spots langer dan 30 uit te laten serveren, tot wel 60. De uiting zal non-skippable zijn. De tijd zal leren of dit ook zo blijft, of dat hier veel weerstand op zal komen vanuit de consument. NPO is momenteel ook bezig met het investeren in een Online Platform; hier wordt content aangeboden dat eerst alleen online te zien zal zijn en daarna pas op reguliere TV. Het is de bedoeling dat je hier gratis op inlogt waardoor de NPO precies weet wie er kijkt, wat targeting mogelijkheden biedt voor adverteerders. Het is voor de consument ook mogelijk om de betaalde versie te kiezen, dan zullen er geen reclames getoond worden. Dit platform zal geïntroduceerd worden onder de naam Uitzending Gestart en wordt verwacht in de tweede helft van Dit zal Uitzending Gemist moeten vervangen. Naast de bestaande pakketten heeft STER twee extra pakketten ontwikkeld die worden ingedeeld op specifieke doelgroepen: 1. Kritisch selecterende kijker jaar - Lichte TV kijker; 5-10 uur per week - Wordt Primetime ingedeeld door STER - Selectieve indeling, met name op NPO 2 en NPO 3 - Maximaal 50 GRP s per maand/ per product 2. Boodschappers met kind (werd in 2016 al aangeboden) - NPO 3 - Maximaal 50 GRP s per maand/ per product In 2017 wordt het mogelijk om flexibeler in te kopen, doordat maanden met elkaar verrekend kunnen worden. Bij de andere exploitanten was dit al mogelijk.

4 De minimale looptijd voor een campagne was 7 dagen, maar is teruggeschroefd naar 5 dagen, hierdoor zijn de korte looptijd pakketten niet meer nodig om in te kopen (wat 5 extra indexpunten scheelt). Wanneer een Online Video campagne op alle devices mag worden uitgeplaatst levert dit een korting van 10% op. Het uitsluiten van een device komt met een toeslag van 10%. Het toevoegen van een Frequency Cap gaat ook gepaard met een toeslag <3 = +20% en >3 = 10% toeslag. Voor 2017 gaat de STER uit van een kijktijdaandeelgarantie STER is de enige partij die nog een garantie afgeeft - van 27%. Dit percentage ligt 2,5% lager van 2016, omdat er volgend jaar geen evenementenjaar is. De maandindices komen gemiddeld uit op 100, wat gelijk is aan SBS presenteerde haar programmering en doelstellingen voor 2017 in het altijd prachtige Carré op 17 november jl. Haar commercieel beleid werd de week erna in detail gepresenteerd. Dichtbij, betrokken, spraakmakend zijn daarbij de belangrijke woorden die eraan gehangen werden. Ten aanzien van dit laatste moet overigens opgemerkt worden dat vrijdag 9 december jl., SBS met aanpassingen is gekomen waardoor tariefstijgingen minder hoog uitvallen dan eerder gepresenteerd. Allereerst de highlights van de zenders en programmering: Met SBS6 wil de exploitant zich expliciet positioneren als zender voor de gewone mens. Volgens Remco van Leen, de nieuwe directeur Content, gaan ze zich in 2017 richten op een logische en transparante programmering. Zo zien we volgend jaar veel bekende gezichten terug. Lucille Werner keert na 10 jaar terug met De Mis Verkiezing, Mr. Frank Visser komt met een spin-off van zijn populaire serie en Rob Geus keer terug met De Smaakpolitie. Roy Donders is verhuisd van RTL naar SBS en start met een nieuw seizoen Stylist van het Zuiden en Andy & Melissa keren terug bij SBS6. Ook de succesvolle Celblok H en Dokter Tinus krijgen in 2017 een nieuwe seizoen. Irene Moors is verhuisd naar SBS6, met onder andere Naar bed met Irene. Het nieuwe jaar brengt ons ook nieuwe gezichten en nieuwe programma s. Zo werd Dennis van der Geest, samen met Kim Lian van der Meij, gepresenteerd als presentator voor het internationale succesformat Ninja Warriors. Daarnaast zal Dennis ook de presentatie van het nieuwe programma De Wereld Rond met 80-jarigen op zich nemen. Rik van de Westelaken, van voorheen het NOS Journaal, is het nieuwe gezicht van Net5 maar maakt ook een uitstap naar SBS6 en gaat het programma 5 Golden Rings presenteren. Hierin worden kennisvragen op een nieuwe manier gepresenteerd en geeft de kijker de mogelijkheid om mee te spelen. Een grote aankondiging tijdens de jaarpresentatie van SBS was de samenwerking met De Toppers Gerard Joling, René Froger en Jeroen van der Boom. De zender gaat concerten, soaps en reizen van de drie zangers volgen en op de buis brengen. Tenslotte werd er een geheimzinnige aankondiging gedaan, de zender is bezig met een nieuwe dramaserie. Het is een grote investering voor SBS, want het wordt een groot aantal afleveringen. Het is meer om aan te geven dat wij wel lef hebben, aldus Van Leen.

5 NET5 Prikkelend, zelfbewust, optimistisch, sociaal, leergierig Net5 begint het nieuwe jaar zoals wij ze kennen met veel, heel veel NCIS. Daarnaast komen ze elke week met een aantal films die de revue al een aantal keer zijn gepasseerd. Hoop gloort echter aan de horizon: met Daphne Bunskoek, Rik van de Westelaken en Arie Boomsma heeft de zender drie spraakmakende boegbeelden voor Daphne Bunskoek heeft dit jaar met House Rules een leuk programma neergezet en wij gaan haar ongetwijfeld terugzien in Rik van de Westelaken begint het nieuwe jaar bij SBS6 maar zal ook op Net5 snel zijn opwachting maken. Net5 komt in 2017 terug met Peking Express (het laatste seizoen stamt uit 2012) en heeft met de oud nieuwspresentator en Wie is de Mol-deelnemer een geschikte presentator gevonden. Arie Boomsma is inmiddels al begonnen met het programma Kitchen Impossible: samen met sterrenkok Robert Kranenborg begeleiden ze jongeren met een beperking die niets liever willen dan werken in de horeca. Ook start in 2017 een nieuwe serie met Annette Barlo, een dagelijks soap op de late avond over het wel en wee in een wellnesscentrum. Alhoewel er over de programmering van 2017 nog niet heel veel bekend is geven de drie gezichten van Net5 ons wel een idee wat we kunnen verwachten. Voor adverteerders heeft de zender veel potentie, wij houden u op de hoogte. VERONICA Energie, humor, sociaal, innovatie, sexy, onbegrensd Waar SBS6 en Net5 een nieuwe visie hebben laten zien voor 2017 gaat Veronica door waar het is gebleven. Populaire films en series voor jongeren en mensen die zich jong voelen. De kijkcijfers blijven wat achter vergeleken met de andere zenders maar de zender heeft zeker potentie voor adverteerders. Daarnaast is de verhuizing van de Champions League van SBS6 naar Veronica een interessante ontwikkeling en dat gaat in 2017 natuurlijk verder. Sinds een aantal maanden staat de zender sporadisch weer op de lijst van best bekeken programma s van de dag. Veronica kent behalve de komst van de Champions League geen rigoureuze wijzigingen. SBS9 dé Filmzender van Nederland Alhoewel de zender langzaam terrein wint zijn de kijkcijfers nog lang niet waar SBS ze wil hebben. Door elke avond een ander thema te brengen kan de zender wel degelijk interessant zijn voor adverteerders. Tijdens het commercieel beleid kwam naar voren dat de exploitant vasthoudt aan de huidige lijn en blijven komen met verschillende bekende en minder bekende series en films. Qua commercieel beleid heeft SBS weinig veranderd aan de inkoopopties, aan de indices ervan in eerste instantie ervan wel navenant (lees: stijgingen), echter deze zijn deels teruggedraaid en laten enkele indices nu zelfs dalingen zien ten opzichte van In de bijlage alle indices op een rij. Desalniettemin zijn de prijsstijgingen aanzienlijk, vooral in de maandindexen zijn enkele maanden fors gestegen. Anders dan RTL geeft SBS minder aan hoe om te gaan met de dalende kijktijd onder de jongere doelgroepen. Uiteraard heeft zij haar online video platform KIJK waar voor volgend jaar ambitieuze doelstellingen op zijn geformuleerd, echter in het vorig jaar gelanceerde online jongeren platform S1 wordt op zichzelf niet meer geïnvesteerd. De learnings die hier zijn opgedaan worden vanzelfsprekend gebruikt in programmering en commerciële mogelijkheden voor de zogenoemde Millenials doelgroep(en). De samenwerking met Sanoma wordt steeds verder geïntensiveerd, up- en crossselling is een belangrijk speerpunt in 2017.

6 SBS heeft de brede inkoopdoelgroep naar jaar gezet vanwege dezelfde reden als bij RTL genoemd wordt jaar staat voor BrandDeli in het teken van samenwerking. De nu al brede zendergroep die zij vertegenwoordigt wordt uitgebreid: Er is een samenwerking aangegaan met Vice die naast hun reeds bestaande online activiteiten een TV zender gaat beginnen. Viceland, zoals deze gaat heten, start half februari in het Ziggo pakket en zal in het tweede kwartaal van 2017 ook door KPN klanten te ontvangen zijn. De zenders Spike en Nickelodeon deelden tot 12 december 2016 een kanaal. Bij Ziggo zenden ze sinds die datum beide 24 uur per dag uit. Bij de overige distributeurs is dit (nog) niet het geval. BrandDeli heeft al een samenwerking met Makers Channel, een platform met de beste webseries van Nederland en België op het gebied van comedy, cooking&food, entertainment, beauty&lifestyle, gaming, muziek en sport. Vanaf 2017 zullen de players van Makers Channel ook worden ingezet op de sites van De Persgroep. Voor adverteerders biedt dit de mogelijkheid tot samenwerking met influentials als Rens Kroes, Vivian Reijs en Ryan Babel. Wat het commercieel beleid betreft zijn er enkele wijzigingen (lees: prijsstijgingen) doorgevoerd om het gat met de concurrentie iets te dichten. BrandDeli stelt zichzelf als volwassen speler op de TV markt op door bijvoorbeeld een volumestijging van 20% te verwachten als de adverteerder een gelijke basisjaarprijs als in 2016 verlangt. Dit terwijl er het afgelopen jaar geen sprake was van uitverkochte blokken en het zenderaandeel gelijk is aan dat in Ook BrandDeli is afgestapt van de gemiddelde maandindex van 100 en heeft deze naar 105 verhoogd. Tevens zijn de pakket indices met 1 punt verhoogd én zijn de doelgoepindices van de jongere doelgroepen fors verhoogd. Zie voor de details de bijlage. Bij BrandDeli kan nog worden ingekocht op de doelgroep Bij inzet van een doelgroeppakket wordt de campagne dan echter wel op alle 12 de zenders ingezet. Ook bij de overige doelgroeppakketten is het aantal zenders uitgebreid. Overall dus ook bij BrandDeli een prijsstijging. Zij zullen echter in kosten per GRP nog steeds kostenefficiënter zijn dan de drie grote partijen. Samenvatting & conclusies In 2017 wordt reclamezendtijd op televisie wederom duurder. De exploitanten geven aan er niet aan te ontkomen hogere tarieven te vragen om de kwaliteit van de programmering te waarborgen bij een in meerdere doelgroepen dalende kijktijd. De kijktijd daalt inderdaad en in de jonge(re) doelgroepen aanzienlijk. Echter is moeilijk echt inzichtelijk te maken welke hogere investeringen gedaan moeten worden om dit te rechtvaardigen. Draait andere (is dit synoniem voor betere?) programmering de dalende GRP voorraad terug? De bezettingsgraad laat de afgelopen jaren in een aanzienlijk aantal maanden helemaal geen uitverkochte situatie zien. Terwijl de tarieven bij vooral de commerciëlen op bijna elk vlak - inkoopopties, seasonality én doelgroep stijgen. Goed, SBS draait de stijgingen van haar doelgroepindices terug en STER houdt de seasonality gemiddeld gelijk, maar over de gehele linie stijgt het navenant.

7 Vergeleken met andere landen zou in Nederland TV zendtijd toch al te goedkoop zijn is ook een argument dat geregeld voorbij komt. Maar, zoals de praktijk en de wereld om ons heen laat zien, is verandering weerbarstiger dan we vaak willen geloven. Helemaal als het om de euro s gaat. Dan zijn we nog altijd het land van going dutch, alle globalisering en vergelijkingen met anderen ten spijt. Het wordt weer een interessant jaar waarin wij u graag adviseren en bijstaan in de onderhandelingen met de TV exploitanten.

8 BIJLAGE: INKOOP-, DOELGROEP- EN MAANDINDICES 2017 (VS. 2016) RTL (voornaamste) inkoop opties Inkoop optie Index /- Specifiek FB RTL 4 1,26 gelijk 0 Specifiek FB RTL 5 1,24 gelijk 0 Specifiek FB RTL 7,8 & Z, Crime & Lounge, History en Ziggo sport 1,22 gelijk 0 Sturing Vast 1,21 gelijk 0 Specifiek GRP RTL 4 1,23 gelijk 0 Specifiek GRP RTL 5 1,21 gelijk 0 Specifiek GRP RTL 7, 8 & Z, Crime & Lounge, History en Ziggo sport 1,19 gelijk 0 TopTime pakket 1,15 gelijk 0 Daytime pakket (tussen haakjes = Boodsschappers doelgroepen of 50+) 0,95 (0,82) gelijk 0 Daytime Plus pakket (tussen haakjes = Boodsschappers doelgroepen of 50+) 0,85 (0,78) gelijk 0 Nighttime pakket 0,75 gelijk 0 Promillage pakket 1,11 gelijk 0 RTL (voornaamste) doelgroep indices Doelgroep / jaar 0,97 0,97 0 BDS jaar 0,90 Niet, 0,96 op BDS jaar nvt BDS met Kind 0,88 0, jaar* 1,16 1,12 +4 Vrouwen jaar 0,87 Niet, 0,89 op Vrouwen jaar nvt Mannen jaar 1,04 Niet, 1,08 op Mannen jaar nvt Vrouw jaar 0,94 0,90 +4 Mannen jaar 1,24 1, AB1 1,12 1, jaar 0,94 Niet, 0,99 op jaar nvt Vrouw jaar 0,86 Niet, 0,88 op Vrouw jaar nvt * GRP levering ook deels op Online Video RTL Seasonality Jan Feb Mrt Apr Mei Jun Jul Sept Okt Nov Aug Aug Dec Dec ,79 0,89 0,99 1,25 1,36 1,32 1,02 0,93 1,03 1,33 1,30 1,35 1,16 0, ,73 0,83 0,96 1,23 1,38 1,32 0,93 0,92 0,97 1,33 1,33 1,37 1,13 0,99 +/ Gemiddeld 2017: 114 Gemiddeld 2016: 112

9 RTL Seaonality - Kids Jan Feb Mrt Apr Mei Jun Jul Aug Sept Nov Okt Okt Dec Dec * / * in 2016 oktober 1-16 en oktober STER (voornaamste) inkoopopties Inkoopoptie Index /- STER time 0,75 0,75 0 STER time Prime time 1,00 1,00 0 Yourtime 1,30 1,25 +5 Yourtime vast budget 1,35 1,30 +5 Alcohol 1,05 1,05 0 STER Seasonality Jan Feb Mrt Apr Mei Jun Jul Aug Sept Okt Nov Dec Gem ,70 0,70 0,85 1,00 1,15 1,25 0,80 0,80 1,30 1,25 1,20 1,00 1, ,65 0,75 0,85 1,20 1,25 1,00 0,60 0,75 1,30 1,30 1,30 1,05 1,00 +/ STER corrigeert juni & juli (deels) vanwege geen event jaar. In resp.70. STER Seasonality Kids Jan Feb Mrt Apr Mei Jun Jul Aug Sept Okt Nov* Dec** Gem ,60 0,65 0,85 0,95 0,90 0,90 0,80 0,80 1,10 1,65 1,65 1,65/1,05 1, ,55 0,65 0,85 1,00 1,00 0,95 0,85 0,95 1,15 1,40 1,40/1,55 1,55/1,05 1,06 +/ / /0 * 2016: 1 t/m 10 november = 1,40, 11 t/m 30 november = 155. ** 2017: 1 t/ 5 december = 1,65, 6 t/m 31 december = 1,05 SBS (voornaamste) inkoop opties Inkoop optie Index /- Fixed Budget Upgrade 1,30 1,28 +2 Fixed Budget 1,24 1,22 +2 Super prime 1,11 1,07 +4 Prime 1,02 0,98 +4 Non prime day 0,91 0,84 +7 Non prime pakket 0,89 0,81 +8

10 SBS (voornaamste) doelgroep indices Doelgroep initieel herzien / ,11 1,09 1, ,01 0,97 0, ,96 0,94 0, ,95 0,93 0, ,91 0,89 0,91-2 BDS + kind 1,01 0,96 0,97-1 BDS ,94 0,89 0,90-1 Mannen ,08 1,07 1,08-1 Vrouwen ,91 0,87 0,88-1 Mannen ,07 1,04 1,07-3 Vrouwen ,86 0,84 0,86-2 SBS Seasonality Jan Feb Mrt Apr Mei Jun Jul Aug Sept Okt Nov Dec Gem ,72 0,83 0,92 1,21 1,31 1,28 0,88 0,92 1,37 1,31 1,30 1,20 1, ,68 0,79 0,88 1,13 1,31 1,23 0,82 0,85 1,35 1,29 1,26 1,13 110,4 +/ Branddeli inkoopopties Inkoopoptie Index /- Doelgroeppakket 1,00 0,99 +1 Brandpakket 1,14 1,13 +1 Branddeli (voornaamste) doelgroep indices Doelgroep index / ,00 1,00 0 V ,90 0,90 0 M ,89 0,90-1 BDS ,91 0,91 0 DA ,92 0, AB1 1,18 1, ,97 0,98-1 M AB1 1,00 0,97 +3 M ,85 0,85 0 V AB1 0,99 0,99 0 V ,86 0, ,89 0,87 +2 V ,85 0,85 0 M ,85 0, ,94 0,90 +4

11 Branddeli Seasonality Jan Feb Mrt Apr Mei Jun Jul Aug Sept Okt Nov Dec Gem ,64 0,74 0,87 1,13 1,31 1,21 0,79 0,80 1,32 1,34 1,34 1,11 1, ,57 0,70 0,84 1,11 1,27 1,15 0,72 0,74 1,26 1,28 1,29 1,07 1,05 +/