Tekst Petra Strijdhorst Fotografie Laurens Aaij

Transcriptie

1 ANDORRA Tekst Petra Strijdhorst Fotografie Laurens Aaij 90

2 WAAR EEN KLEIN LAND GROOT IN IS ANDORRA, VEEL MEER DAN EEN BELASTINGPARADIJS Een land rondwandelen in een week? Dat kan in Andorra. Een eitje is het niet, het blijven wel de Pyreneeën waar de winters vroeg beginnen. 91

3 In het voorjaar genieten duikers van het kleurenspel als zonlicht door sneeuw, ijs en water schijnt De website van Andorra belooft weinig goeds. Onder het kopje vrije tijd kun je kiezen uit nachtleven en postzegelkunde. Belastingvluchtelingen en koopjesjagers (alcohol, medicijnen en auto s) doen je haast vergeten dat Andorra een wandelparadijs is. Alle routes en 27 gratis berghutten passen op één topografische kaart. Het laagste punt (840 m) is omringd door Pyreneeëntoppen tot bijna meter. In Andorra la Vella, de door neonverlichting versierde hoofdstad, wordt duidelijk hoe klein dit land eigenlijk is. Afstanden staan in cijfers achter de komma op verkeersborden. Wij volgen de de GRP, een bewegwijzerde route die net binnen de grenzen van Andorra blijft. Wie doorstapt, kan het rondje in een week doen. BERGBELEVENIS Net buiten de bebouwing duwt gids Dani een paar struiken aan de kant. Erachter begint een prachtig wandelpaadje. Een smal strookje kasseien tussen een bomenrij: het begin van een lange klim. In de berghut Refugi de Riu dels Orris laat ik de rugzak van mijn schouders vallen. Ik ben versleten. In negen kilometer zijn we 1200 meter gestegen. Omdat Dani van mening is dat het eerste stuk van de GRP niet het mooiste is, zijn we via een andere aanlooproute, de GR11, naar boven komen ploeteren. Tijdens het uithijgen is het genieten. Van kuddes paarden met bellen waar de gemiddelde Alpenkoe jaloers op is. Van bergmeertjes die verrassend warm aanvoelen. Andorra mag dan klein zijn, het voelt groots. BEREN EN LAMMERGIEREN De volgende dag volgen we dan echt de GRP. Geel-witte strepen markeren de route. Dani bestookt ons gedreven met weetjes. Zo vertelt hij dat er in Andorra nog veel wild leeft. De lammergier bijvoorbeeld, de enige vogel die botten eet. Hij laat ze van grote hoogte vallen om ze te versplinteren. En er leven nog achttien beren in de Pyreneeën. Maar we hoeven ons geen zorgen te maken. Er zijn pas twee keer sporen gevonden in Andorra. 92

4 Kaart onmisbaar Tijd voor chocola 93

5 BLAUWE VLEKKEN De tweede dag lopen we veel boven de boomgrens, met voortdurend fantastische uitzichten op het kale hooggebergte vol beekjes. Blauwe vlekken in het dal blijken gletsjermeren te zijn. Een meter of dertig tot veertig diep trekken ze een nieuw soort toeristen. In het voorjaar, als er nog een dun laagje ijs ligt, genieten duikers onder water van het kleurenspel als zonlicht door sneeuw, ijs en water schijnt. Wij genieten ook, in de Refugi Pla de les Pedres. Niet van het uitzicht: de hut staat aan de rand van een met metalen palen versierde skipiste, maar wel van een knapperend houtvuur. Zwijgend staren we in de vlammen. Het nachtleven van Andorra doen we geen eer aan als we om half tien richting stapelbedden verhuizen. Gletsjermeren De lager gelegen meren zijn nog aangenaam van temperatuur 94

6 Het is begin september en de struiken staan al in hun winterslaapstand RODODENRONS Op wandeldag drie lopen we door een met stenen bezaaid landschap. Een smal paadje gaat in vier kilometer zeshonderd meter omhoog. Het hoogste punt, de Port Dret op 2564 meter, bereiken we via een graat. Onder ons lijkt een krater te liggen. Het middelpunt is gevuld met water. Eromheen staan puntige kale bergen. We genieten een halfuur van het surrealistische landschap ondanks steeds dreigender wordende wolken. De prijs betalen we in de afdaling: regen. Zelfs Dani kruipt diep weg in zijn capuchon. Terwijl ik me volledig moet concentreren om mijn voeten goed neer te zetten op de glibberige steile paadjes, weet hij er nog een feitje uit te persen: Aan de rododendrons die je hier overal ziet staan, kun je zien hoe hoog de sneeuw hier s winters komt. Het deel van de struik dat boven de witte isolatielaag uitkomt, vriest dood. Het is begin september en de struiken staan al in hun winterslaapstand. Niks te vroeg, weet Dani. Soms sneeuwt het hier al in september. DOVE HUT Refugi de Cabana Sorda, onze volgende hut, wordt voor driekwart omarmd door bergen. De wind giert om de hut en we moeten moeite doen om elkaar te verstaan. Dani legt met luide stem uit dat de hut aan dit fenomeen zijn naam te danken heeft. Cabana Sorda betekent dove ( hij die niet hoort ). De hut ligt in een kom, waardoor de wind altijd om de hut wervelt. Als ik de volgende morgen wakker word, is het stil. Angstaanjagend stil. De buitenwereld ligt verstopt onder een witte deken. Tijdens het ontbijt steekt de wind weer hard op en begint het opnieuw te sneeuwen. Dani s woorden worden sneller werkelijkheid dan verwacht. Het is geen weer om verder te wandelen. De enige optie is afdalen. Gelukkig is Andorra wel groot genoeg voor enorme temperatuurverschillen. Diezelfde avond zitten we aan de andere kant van het land voor de hut Refugi Coma Obaga. In de zon, met een biertje. Het is niet de vraag óf we nog eens terugkomen voor de rest van de GRP, maar wanneer. Een vraag over dit artikel? Mail Petra strijdhorst via pstrijdhorst@anwb.nl Dani onze Andorese berggids en de ideale schoonzoon 95

7 Sorteny Natural Parc is een mooi gebied voor een dagwandeling Andora Zoom in op de route via de Google Map op 96

8 Dit moet je weten GEBIED Andorra, een dwergstaatje in de oostelijke Pyreneeën ongeveer 2 keer zo groot als de gemeente Amsterdam. Slechts tien procent van het land is bebouwd, de overige negentig procent is natuur. Het Vorstendom Andorra is het laatst overgebleven lid van de Marca Hispanica, een verbond van bufferstaten opgericht door Karel de Grote om de opmars van de islamitische Moren te stuiten. Het landje is vooral afhankelijk van toerisme (80% van het bbp) en zijn status als belastingparadijs. GEMAAKTE TOCHT Wij liepen drie dagen over de GRP, een trektocht die bijna heel Andorra omsluit. De eerste dag over de GR11 naar Refugi de Riu dels Orris, om op dag twee via de GRP naar Refugi Pla de les Pedres te lopen en de volgende dag door naar Refugi de Cabana Sorda. Op de vierde dag moesten we afdalen, omdat het onverwachts ging sneeuwen. Verder hebben we twee dagtochten gemaakt en zijn we een keer rechtstreeks naar Refugi de Coma Obaga (volgens onze gids de mooiste hut in Andorra!) gelopen om te overnachten. ZWAARTE Het terrein is pittig, omdat je vaak steil moet klimmen of afdalen. Je kunt het verder zo zwaar maken als je zelf wilt; dankzij de grote regelmaat aan hutten kun je de dagafstanden zo lang of zo kort maken als je wilt. Daarnaast kun je regelmatig via een wandelpad afdalen naar de bewoonde wereld. Vroege sneeuw dwingt tot vervroegde aftocht NAVIGATIE De GRP is gemarkeerd met geel-witte strepen. Neem wel een kaart (bij voorkeur met ingetekende route), kompas en of gps mee, de markeringen zijn niet altijd even duidelijk. In Andorra lopen nog twee LAW s (de GR7 en de GR11) die worden aangegeven met de traditionele rood witte strepen. Dagwandelingen zijn niet uitgezet in het terrein, wel ingetekend/uitgeschreven op diverse kaarten/in gidsjes. BESTE TIJD In juni bloeien de rododendrons die langs een deel van de route staan en is het nog redelijk rustig. In mei is het rustig, maar kan er nog sneeuw liggen. In juli en augustus zijn de temperaturen aangenaam, maar is het druk (de berghutten kunnen vol zijn). Vanaf september wordt de kans op sneeuw groter. ER NAAR TOE Vliegtuig: Andorra heeft zelf geen vliegveld. De snelste en goedkoopste optie is om te vliegen op Barcelona en daarvandaan een bus of huurauto te nemen. Auto: Andorra stad ligt op 1330 kilometer rijden van Utrecht vandaan. OV: neem vanuit Amsterdam de Thalys naar Parijs (v.a. 70 p.p.). Stap daar over op de l Hospitalet pres Andore (va. 100 p.p.). OVERNACHTEN In Andorra liggen 29 berghutten. Uitgezonderd de berghutten van Comapedrosa en Cortals de Sispony, die in de zomer bemand zijn en maaltijden aanbieden, zijn alle hutten vrij toegankelijk en het hele jaar open. Vanaf 2500 meter hoogte mag je wildkamperen. In Andorra stad zijn genoeg hotels in verschillende prijsklassen. ETEN, DRINKEN EN INKOPEN DOEN In de berghutten kun je geen eten kopen. Je bent dus volledig op jezelf aangewezen. De meeste dorpen liggen in het dal en niet langs de doorgaande wandelroutes die grotendeels op hoogte blijven. In Andorra stad kun je goed inkopen doen. Er is zelfs een outdoorwinkel waar je gastankjes kunt kopen. KAARTEN EN GIDSEN De kaart Andorra, mapa excursionista carte de Randonnées, schaal 1:40.000, prijs 14,90 is overzichtelijk en compleet. Wandelroutes zoals de GRP staan erop ingetekend, net zoals alle berghutten. In Nederland te koop bij reisboekwinkel, in Andorra bij diverse buitensportwinkels. oppad.nl info gps 97