Valutaproblematiek met vaste inrichtingen

Transcriptie

1 Valutaproblematiek met vaste inrichtingen JOB-Lezing Prof. mr. Eric C.C. M. Kemmeren Valutaproblematiek met vaste inrichtingen 2 Agenda Inleidende opmerkingen Generale onderneming en VI/VV Methoden van winsttoerekening Bijdragewinst en aftrekwinst Zelfstandigheid van VI Leer van het gedeelte Valutaproblematiek met VI Valutaresultaten VI: bijdragewinst Valutaresultaten VI: aftrekwinst Valutaresultaten VI: een voorbeeld 3 University) 1

2 Valutaproblematiek met vaste inrichtingen Generale onderneming en VI/VV Generale Onderneming VI/VV 4 Methoden van winsttoerekening Winstsplitsing (indirecte methode) ( Relevant Business Activity (RBA) approach ) Één onderneming met één winst die met behulp van een bepaalde verdeelsleutel tussen hoofdkantoor en VI/VV wordt verdeeld Ondernemingssplitsing (directe methode) ( Functionally Separate Entity (FSE) approach ) De winst van de VI/VV wordt bepaald alsof de VI/VV een onafhankelijke onderneming is die op zakelijke basis handelt met de onderneming waarvan zij deel uitmaakt Art. 15e (2)(a)+(6) Vpb Objectvrijstelling sluit voor berekening VI-resultaat aan bij regime van voormalige belastingvrijstelling 5 Ondernemingssplitsing Vpb: art. 18 (1) jis art. 8(1) en art. 3.8 IB OESO: art. 7(2)-(3) Primaat van ondernemingssplitsing Tot 22 juli 2010 (art. 7(4)) OM (oud): winstsplitsing ook toegestaan, mits: Gebruikelijk in desbetreffende verdragstaat Uitkomst vergelijkbaar met ondernemingssplitsing (OC 2010 par. 41 bij art. 7 OM nieuw) BVDB 2001 tot 2012: art. 32(3) Vanaf 1 januari 2012: Verdrag: art.15e(2a) Vpb Geen verdrag: art. 15e(2b) jo. (6) Vpb cf. 7 OM University) 2

3 Valutaproblematiek met vaste inrichtingen Bijdragewinst en aftrekwinst Bijdragewinst is de winst die de vaste inrichting bijdraagt aan (ofwel een onderdeel vormend van) het generaal resultaat van de onderneming Aftrekwinst is de vi-winst waarvoor de belastingplichtige/ ondernemer voorkoming van dubbele belasting krijgt (ofwel de vrij te stellen vi-winst) 7 Zelfstandigheid VI Doel: winstallocatie aan VI Object van buitenlandse belastingplichtigen Winst waarvoor aanspraak op voorkoming van dubbele belasting bestaat Absolute versus beperkte zelfstandigheid Huidige uitgangspunt: beperkte zelfstandigheid Ontwikkelingen in de loop der tijd bij OESO: absolutere zelfstandigheid Rapport Winstallocatie aan VI s 2008 resp OC 2008 juncto Rapport 2008 bij art. 7 OM OC 2010 juncto Rapport 2010 bij art. 7 OM 2010 Besluit , BNB 2011/91 (NL visie) 8 Beperkte zelfstandigheid en leer van het gedeelte Geen force of attraction Leer van het gedeelte Leer van het gedeelte = aan VI kunnen slechts winsten worden toegerekend die ook in de bijdragewinst tot uitdrukking komen Verworpen (in literatuur: heersende leer) door jurisprudentie inzake valutaproblematiek in rupiah-arresten (HR BNB 1960/ ), HR BNB 1993/209, 2004/139, 2004/214, 2016/233 Anders, bijv., P.J.J.M. Peeters, De leer van het gedeelte is nog steeds geldend recht!, FED 2004/510 Leer ziet niet op tijdelijke discrepanties tussen de buitenlandse jaarwinst en de generale jaarwinst! Leer van het gedeelte = bij de bepaling van de buitenlandse totaalwinst worden bestanddelen slechts in aanmerking genomen indien zij (op enig moment) deel (kunnen) uitmaken van de generale totaalwinst 9 University) 3

4 Valutaproblematiek met vaste inrichtingen Valutaresultaten VI: bijdragewinst Generale winst (HR BNB 1954/180, 1960/161, 2016/233) Objectvrijstelling Belastingvrijstelling: Winst uit buitenlandse onderneming Noemerinkomen Valutavertaalresultaten in NL onderdeel van bijdragewinst niet van aftrekwinst (HR BNB 1954/180, 1960/161, 1991/204, 2016/233) Vaste activa/passiva: historische kostprijs (HR BNB 1994/190) Vlottende activa/passiva: actuele koers (HR BNB 1994/190, 2016/214) Winstneming mag o.g.v. goed koopmansgebruik HR BNB 2004/214: vordering tegen valutakoers op balansdatum i.p.v. historische koers 10 Valutaresultaten VI: bijdragewinst (vervolg) Verplichte hedging HR BNB 2004/214 Vordering en schuld in dezelfde valuta Ook indien looptijd vordering en schuld niet gelijk zijn Einde hedging bij inning vordering of aflossing schuld HR BNB 2009/271 (Cacaobonenarrest) (vgl. HR BNB 2014/116) O.g.v. omstandigheden is sprake van samenhang tussen vorderingen en schulden in verschillende valuta Bijv. aard van contracten bezien in licht van aard van aanwezige risico s, afdekking van risico s is beoogd EN Prijsrisico op balansdatum in hoge mate beperkt Te verwachten waardeontwikkeling van valuta van verschillende posten op balansdatum correleren hoogstwaarschijnlijk binnen bandbreedte van 80%-125% Bijv. waardeverloop in het verleden en aard van het dekkingscontract Valutaresultaten op interne goederentransacties (HR BNB 1990/36) 11 Valutaresultaten VI: aftrekwinst Leer van het gedeelte: aan VI kunnen slechts winsten worden toegerekend die ook in de generale winst tot uitdrukking komen Objectvrijstelling Belastingvrijstelling: Winst uit buitenlandse onderneming Noemerinkomen Rupiah-arresten (HR BNB 1960/ , 1993/209, 2004/139, 2004/214, 2016/233): geen leer van gedeelte Winst die in het buitenland tot uitdrukking kan komen Eerst in lokale munt, daarna omrekenen in euro s tegen in beginsel gemiddelde jaarkoers (peildata 1/1 en 31/12) Lokale munt: ook functionele valuta of andere rekeneenheid mogelijk 12 University) 4

5 Valutaproblematiek met vaste inrichtingen Valutaresultaten VI: aftrekwinst (vervolg) Vaste activa/passiva: historische kostprijs Vlottende activa/passiva: actuele koers Winstneming uitsluitend met oog op grotere aftrekwinst mag o.g.v. goed koopmansgebruik HR BNB 2004/214: vordering tegen valutakoers op balansdatum i.p.v. historische koers 13 Valutaresultaten VI: aftrekwinst (vervolg) Verplichte hedging HR BNB 2004/214 Vordering en schuld in dezelfde valuta Ook indien looptijd vordering en schuld niet gelijk zijn Einde hedging bij inning vordering of aflossing schuld HR BNB 2009/271 (Cacaobonenarrest) (vergl. HR BNB 2014/116) O.g.v. omstandigheden is sprake van samenhang tussen vorderingen en schulden in verschillende valuta Bijv. aard van contracten bezien in licht van aard van aanwezige risico s, afdekking van risico s is beoogd EN Prijsrisico op balansdatum in hoge mate beperkt Te verwachten waardeontwikkeling van valuta van verschillende posten op balansdatum correleren hoogstwaarschijnlijk binnen bandbreedte van 80%-125% Bijv. waardeverloop in het verleden en aard van het dekkingscontract Valutaresultaten op interne goederentransacties (HR BNB 1990/36) 14 Valutaresultaten VI: aftrekwinst Vaste activa Balans 1/1 in Onroer. Zaak 300 Eigen vermogen 425 Bedrijfsmid. 500 Langlopende Vorderingen 400 Lening 300 Voorzieningen 400 Vlottende activa Vlottende passiva Debiteuren 200 Kas 100 crediteuren 300 Vaste activa` Balans 31/12 in Onroer. Zaak 300 Eigen verm. 425/450 Bedrijfsmid. 500 Langlopende Vorderingen 400 Lening 300 Voorzieningen 400 Vlottende activa Vlottende passiva Debiteuren 200 Kas 100 crediteuren 300 Totaal 1200 Totaal 1200 Totaal 1200/1300 Totaal 1200/1300 1/1: 1 = 4 31/12: 1 = 2 VI-winst: 425 -/- 425 = 0/ 450 -/- 425 = 25 0 x 3 = 0/ 25 x 3 = University) 5

6 Valutaproblematiek met vaste inrichtingen Valutaresultaten VI: bijdragewinst Vaste activa Balans 1/1 in Onroer. Zaak 1200 Bedrijfsmid Vorderingen 400 Vlottende activa Debiteuren 800 Kas 400 Eigen vermogen 1700 Langlopende Lening 300 Voorzieningen 1600 Vlottende passiva Crediteuren 1200 Vaste activa Balans 31/12 in Onroer. Zaak 1200 Bedrijfsmid Vorderingen 400 Vlottende activa Debiteuren 400 Kas 200 Eigen verm Langlopende Lening 300 Voorzieningen 1600 Vlottende passiva Crediteuren 600 Totaal 4800 Totaal 4800 Totaal 4200 Totaal /1: 1 = 4 31/12: 1 = 2 Generale winst: / = 0 16 University) 6