Inleiding Amateurarcheologen hebben door veldkarteringen
|
|
- Anita Verhoeven
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Op zoek naar de laat-paleolithische bewoning langs de Maasmeander van het Koelbroek (gemeente Venlo) en de mogelijkheden voor archeologische monumentenzorg Jos Deeben 1 Afb. 1. Opgegraven vindplaatsen en oppervlaktevindplaatsen langs de meander van het Koelbroek in Venlo. Tekening: M. Kosian en M. Haars. Inleiding Amateurarcheologen hebben door veldkarteringen vele vindplaatsen met vondsten uit de laatste fase van het Laat-Paleolithicum (ca v. Chr.) in Limburg ontdekt. 2 Slechts een twintigtal van deze vindplaatsen is geheel of gedeeltelijk opgegraven. De beeldvorming over de laat-paleolithische bewoning van Zuid- Nederland is vooral gebaseerd op opgravingen in het dekzandgebied van Noord- Brabant en het westen van Limburg en in mindere mate het Maasgebied omdat het gravende archeologische onderzoek daar pas relatief laat op gang is gekomen. Kennis van de archeologische resten uit het Maasgebied is essentieel voor een meer complete beeldvorming. Paleo-ecologisch onderzoek laat namelijk zien dat de ontwikkeling van de natuurlijke omgeving van het Maasgebied tijdens het Laat- Paleolithicum verschilde van die van het dekzandgebied. 3 Het aanbod van voedselbronnen zal in beide gebieden verschillend zijn geweest. Het verschil in voedselaanbod was van groot belang voor de rondtrekkende groepen jagers en verzamelaars in die periode, een verschil dat vermoedelijk resulteerde in een andere mobiliteit en gebruik van het landschap. Inzicht in de bewoning van het Maasgebied is daarom noodzakelijk voor een beter begrip van de activiteiten van de laatpaleolithische jagers en verzamelaars in Zuid-Nederland. Bovengenoemd uitgangspunt was in 1989 aanleiding om in het Maasgebied, in Venlo langs de verlande Maasmeander van het Koelbroek, een archeologisch 70 Laat-paleolithische bewoning langs de Maasmeander van het Koelbroek binnenwerk.indd :51
2 onderzoek te verrichten. Het onderzoek heeft niet alleen de kennis vergroot over de bewoning gedurende het Laat- Paleolithicum, het heeft ook een beter inzicht gegeven in gebieden die de moeite waard zijn om bewaard te blijven voor toekomstig archeologisch onderzoek, kortom voor de archeologische monumentenzorg. In dit artikel wordt eerst ingegaan op de archeologische gegevens over de laatpaleolithische bewoning in Limburg, en daarna op het onderzoek en de resultaten van het onderzoek langs en in de Maasmeander van het Koelbroek. Tenslotte komt de bruikbaarheid van de opgedane kennis voor de bewoningsgeschiedenis en de archeologische monumentenzorg aan de orde. 4 De archeologische gegevens Hoewel het Laat-Paleolithicum duurde van ca / tot 9250 v. Chr., dateren vrijwel alle Limburgse vondsten uit de laatste fase van die periode. 5 Limburg wordt tussen ca v. Chr. bewoond door jagers en verzamelaars die archeologen aanduiden met de begrippen Magdalénien, Federmesser-traditie en Ahrensburg-cultuur. 6 Artefacten uit deze periode zijn bekend van honderden vindplaatsen in Limburg. Hoeveel het er precies zijn, is onbekend omdat veel vindplaatsen gemengd zijn met (vuur)stenen artefacten uit verschillende perioden waardoor de laat-paleolithische component niet altijd herkend kan worden. Omdat de vindplaatsen op goed gedraineerde en ontkalkte zand- en lössgronden liggen, bestaan de vondsten vrijwel uitsluitend uit (vuur)stenen artefacten met verkoold organisch materiaal zoals houtskool en gecremeerd bot. Organische artefacten zijn vooral bekend uit lager gelegen waterverzadigde of kalkrijke omgevingen. In het Maasgebied worden ze bijvoorbeeld gevonden bij baggerwerkzaamheden of bij de herinrichting van beek- en rivierdalen. Ondanks de vele vindplaatsen uit het Laat- Paleolithicum zijn er maar twintig geheel of gedeeltelijk opgegraven. Het gaat hierbij om vier vindplaatsen uit het Magdalénien, dertien Federmesser-vindplaatsen, twee Ahrensburg-vindplaatsen en twee mogelijke Ahrensburg-vindplaatsen. Acht van de opgegraven vindplaatsen liggen in de gemeente Venlo (afb. 1). Het onderzoek van het Koelbroek De keuze voor het Koelbroek als onderzoeksgebied was in eerste instantie gebaseerd op de kwaliteit van de archeologische gegevens die Jan Driessens ( ) daar tussen 1966 en 1987 verzamelde en zijn enthousiasme om aan dit onderzoek mee te werken (afb. 1). De wijze waarop Driessens zijn vondsten verzamelde en registreerde was fabuleus. Na ieder bezoek aan een vindplaats noteerde hij in een dagboek de aard en het aantal van de vondsten en het inventarisnummer van bepaalde vondsten. Ook noteerde hij wetenswaardigheden die hem bij de kartering opvielen, zoals een verandering in grondgebruik, de vondstzichtbaarheid en wie er nog meer op zijn akker zochten, mét de nodige verwensingen. Deze informatie is van groot belang om een vindplaats op de juiste waarde te schatten. Een akker langs de Koelbroekse meander die slechts acht vondsten Afb. 2. Overzicht van het archeologisch onderzoek uit 1989 met daarop de 1. oppervlaktevindplaats, de onderzochte sites 2. Blerick/Koelbroek 1 en 3. Blerick/Koelbroek 2. Tekening: E. Edens en M. Haars. Laat-paleolithische bewoning langs de Maasmeander van het Koelbroek binnenwerk.indd :51
3 Afb. 3. Artefacten uit de site Blerick/Koelbroek 1. Tekening: P. Dijkstra. heeft opgeleverd, blijkt maar vier keer door Driessens bezocht te zijn, terwijl hij 97 keer is teruggekeerd op een perceel met bijna 900 artefacten. Uit Jan Driessens dagboek is op te maken dat hij aan de westkant van de meander negen vindplaatsen met laat-paleolithische artefacten heeft ontdekt. In de periode bezocht hij deze 257 keer en verzamelde er 2438 (vuur)stenen artefacten. In de jaren 1980 beëindigde hij geleidelijk de veldkartering langs de meander en is zijn werk voortgezet door John Numan uit Blerick. Een tweede argument voor de keuze van het Koelbroek was de aanwezigheid van een verlaten en afgesneden bocht van de Maas die in de loop van het Laat-Glaciaal ( jaar v. Chr.) was opgevuld met dikke pakketten zand, klei en organische afzettingen. 7 Deze afzettingen bevatten informatie over de natuurlijke omgeving, de ontwikkelingen daarin en soms aanwijzingen voor menselijke ingrepen in zijn woonomgeving. Om een zo goed mogelijk inzicht te krijgen in de relatie tussen de bewoningssporen en de organische sedimenten in de meander was het van belang om vindplaatsen op te sporen die zo dicht mogelijk bij de meander lagen. Hierbij deed zich het probleem voor dat de akkers met de oppervlaktevindplaatsen van Driessens en Numan van de meanderrand gescheiden waren door een bosperceel met een breedte van minimaal 50 meter. In augustus en september 1989 werd het archeologisch veldonderzoek uitgevoerd door het toenmalige Instituut voor Preen Protohistorie (IPP). 8 Vertrekpunt voor het onderzoek was een vindplaats die Jan Driessens op 29 januari 1966 had ontdekt (afb. 1 no. 1). Deze oppervlaktevindplaats bevatte een groot aantal artefacten van de Federmesser-traditie, maar ook vondsten uit het Mesolithicum en Neolithicum. In het bos werden twee rijen vakken van 2 bij 2 meter gegraven om vindplaatsen op te sporen en inzicht te krijgen in de geologische opbouw van het terrein. Het zand werd met een troffel afgeschraapt en de vondsten driedimensionaal ingemeten. Vindplaatsen werden ook opgespoord met behulp van een boor met een doorsnede van 20 cm ( megaboor ). Zowel het zand uit de opgraving als uit de boringen werd gezeefd over een maaswijdte van 2 mm. Tijdens het veldonderzoek werden in de opgegraven vakken tenminste twee sites aangetroffen (afb. 2, no. 2 en 3). 9 Van site 1 werd een oppervlakte van 24 m 2 onderzocht met daarbinnen 1004 artefacten. De vondsten zijn over het algemeen klein van formaat; slechts 38,5% is groter dan 11 mm. De gebruikte vuursteen bestaat hoofdzakelijk uit grijze vuursteen die vermoedelijk afkomstig is van het Maasterras. Zo n 5% van de artefacten kan geclassificeerd worden als gemodificeerd artefact of werktuig. Hierbij domineren de stekers met meer dan 50% (afb. 3, no. 72 Laat-paleolithische bewoning langs de Maasmeander van het Koelbroek binnenwerk.indd :51
4 4-10). Op grond van de bewerking van de vuursteen en de vormgeving, zoals de typische steil geretoucheerde artefacten (afb. 3, no. 1-3) behoren de vondsten toe aan de Federmesser-traditie. Site 2 werd aangetroffen in de tweede vakkenrij, op ca. 35 m ten noordoosten van site 1 (afb. 2, no. 3). Binnen een oppervlak van 16 m 2 werden 521 vondsten opgegraven. Ook hier is 79% van de artefacten kleiner dan 11 mm. Zeven van de negen gemodificeerde artefacten zijn schrabbers (afb. 4, no. 1-6, 8-9). Opmerkelijk is dat bijna de helft van de artefacten is vervaardigd van een lichtgeel en soms grijs doorzichtig chalcedoon. Het is geen vuursteen, maar een variatie van kwarts die wel dezelfde eigenschappen bezit als vuursteen. De toewijzing van deze site aan een laat-paleolithische cultuur of traditie is lastig. Er is een top van een spits gevonden maar het type is niet duidelijk; het kan gaan om de top van een microlithische spits of om een steil geretoucheerde spits (afb. 4 no. 7). Chalcedoon wordt in Zuid-Nederland vooral in de Ahrensburg-cultuur gebruikt, maar sporadisch ook door de jagers, vissers en verzamelaars van de Federmesser-traditie. De aanwezigheid van een gebroken kling van chalcedoon van ruim 12 cm zou, vanwege het formaat, kunnen wijzen op de Ahrensburg-cultuur. In het bos werden 56 boringen gezet met een boor met een diameter van 20 cm, waarna het zand werd gezeefd. In 28 boringen werden 82 artefacten aangetroffen. De meeste van de boringen bevatten 1 tot 4 artefacten; in twee boringen waren 14 en 21 artefacten aanwezig (fig. 2). Behalve de vondsten uit het Laat-Paleolithicum werden tijdens de opgraving, verspreid over het terrein, ook vondsten uit het Laat-Neolithicum, de Bronstijd, de IJzertijd en de Nieuwe tijd aangetroffen. 10 Op het einde van beide vakkenrijen, ten zuidoosten van de sites (afb. 2), werd de verlande meander aangesneden. De verlanding was zichtbaar als een pakket van gyttja, klei, zand en veen met een dikte van twee meter. De afzettingen langs de oever en in het midden van de meander zijn bemonsterd en geanalyseerd. 11 De analyses en 14C-dateringen wijzen er op dat de opvulling van de meander begon in het Allerød-interstadiaal (ca v. Chr.). Uit de analyses blijkt dat ook de twee andere relevante ecologische perioden, het Late Dryas-stadiaal (ca v. Chr.) en het begin van het Preboreaal (ca v. Chr.) aanwezig zijn. Helaas werden er geen vindplaatsen op de oever van de meander getraceerd. Ook was het niet mogelijk om de bovenste afzettingen van het terras in de meander te vervolgen. Door zandwinning en het gebruik van de overgang van terras naar de meander als zandweg is de oorspronkelijke oever verdwenen. Zowel de terrasrand als de bovenkant van het veenpakket in het broekgebied is door de winning van zand en veen aangetast. Conclusies en de bruikbaarheid van de kennis voor de bewoningsgeschiedenis en de archeologische monumentenzorg De gegevens die door Jan Driessens en andere amateurarcheologen langs de Venlose Maasmeander zijn verzameld, waren een belangrijke stimulans voor onderzoek van het Laat-Paleolithicum in het Maasgebied. Het is niet bij het onderzoek langs het Koelbroek gebleven. In 1994 en 1995 zijn ten noorden van de meander nog vijf sites opgegraven door de gemeente Venlo in samenwerking met het IPP, voorafgaande aan de aanleg van het industrieterrein Groot Boller (afb. 1). Deze sites kunnen worden toegeschreven aan Federmesser-jagers en verzamelaars en vermoedelijk ook die van de Ahrensburg-cultuur. Sinds 1989 zijn er dus veel gegevens verzameld over de bewoning langs deze Maasmeander. Het onderzoek heeft inzicht gegeven in de bewoning door Federmesser en Ahrensburg-jagers en verzamelaars. Sporen van een oudere Magdalénien-bewoning zijn niet aangetroffen. De meander is aan het begin van het Allerød-interstadiaal (ca v. Chr.) al afgesneden van de Maas en krijgt het Laat-paleolithische bewoning langs de Maasmeander van het Koelbroek binnenwerk.indd :51
5 Afb. 4. Artefacten uit de site Blerick/Koelbroek 2. Tekening: P. Dijkstra. van berken en dennen gedeeltelijk verdwijnt en de steppeplanten terugkeren. Het landschap wordt opener en de verstuiving van het (dek)zand neemt toe. In het Preboreaal wordt het weer warmer; berk en den nemen weer toe en de hazelaar verschijnt in het gebied. Om het Maasgebied en het dekzandgebied met elkaar te kunnen vergelijken zijn meer 14C-dateringen van pollen- of zadenmonsters nodig. Een goede greep op de factor tijd is essentieel om de locale ontwikkeling te schetsen en voor een vergelijking met andere landschappelijke regio s. karakter van een meer, waarlangs gedurende het Allerød-interstadiaal en vermoedelijk ook tijdens het Late Dryas (ca v. Chr) en het begin van het Preboreaal (ca v. Chr.) regelmatig groepen jagers en verzamelaars van de Federmesser-traditie en vermoedelijk ook van de Ahrensburg-cultuur bivakkeren. De terugkerende bewoning door de tijd heen duidt op een aantrekkelijke woonomgeving. De gedeeltelijk opgegraven sites onderscheiden zich van elkaar door duidelijke verschillen in de samenstelling van de gebruikte werktuigen en de gebruikte steensoort. Of het gaat om gespecialiseerde nederzettingen of om gespecialiseerde activiteitsgebieden binnen nederzettingen is nog onduidelijk. De ontwikkeling van de vegetatie rond de Koelbroekse meander ten tijde van de bewoning vertoont grote gelijkenis met de ontwikkelingen elders in Zuid-Nederland. Gedurende het Allerød-interstadiaal ontwikkelt zich op de zandrug eerst een vegetatie met berken die in de loop van de tijd wordt vervangen door een begroeiing met dennen. Rond het meer groeien dan jeneverbes en wilg. Tijdens het Late Dryas verslechtert het klimaat, waardoor het bos Kenmerkend voor de archeologie van het Laat-Paleolithicum zijn de vele oppervlaktevindplaatsen. Het merendeel zal door agrarische werkzaamheden behoorlijk zijn verstoord waardoor de informatiewaarde nog maar beperkt is. Vindplaatsen met een grotere informatiewaarde liggen in gebieden die buiten het bereik van de ploeg zijn gebleven, bijvoorbeeld doordat ze zijn afgedekt met zand of klei of met door de mens opgeworpen plaggendekken zoals het geval was bij de opgravingen op Groot Boller. Ook gebieden die in het verleden nauwelijks zijn ontgonnen, zoals natuurgebieden, herbergen nog intacte vindplaatsen. Tot de laatste categorie behoort het bosgebied langs de afgesneden Maasmeander van het Koelbroek. Het bijzondere is dat hier niet alleen goed bewaarde sites uit het Laat- Paleolithicum liggen, maar dat in de aangrenzende meander gelijktijdige ecologische informatie aanwezig is. De huidige archeologische monumentenzorg richt zich steeds meer op die plekken in het landschap waar archeologische en ecologische informatie samen voorkomen. 12 Tevens is er een voorkeur om niet één vindplaats, maar meerdere van elkaar gescheiden vindplaatsen te bewaren. Het Koelbroek in Venlo leent zich bij uitstek voor een dergelijke gebieds- of ensemblegerichte aanpak. Vanwege de onderzoeksmogelijkheden die het terras en de meander van het Koelbroek bieden, heeft de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed het gebied op de beschermingsagenda 74 Laat-paleolithische bewoning langs de Maasmeander van het Koelbroek binnenwerk.indd :51
6 geplaatst om het een beschermde status te geven. Niet alleen in Venlo, maar ook elders in Limburg komen verschillende rivierbochten en meanders met organische afzettingen voor, waarlangs vermoedelijk nog intacte vindplaatsen uit het Laat-Paleolithicum liggen. Daar liggen nog vele mogelijkheden om de vele vragen over de bewoning uit die periode te onderzoeken. Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed Postbus BP Amersfoort Noten 1 Jos Deeben is werkzaam bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed bij de sector Kennis als hoofd van de afdeling archeologie. 2 De dateringen in jaren voor Christus die in dit artikel worden gebruikt, zijn berekend met het kalibratieprogramma OxCal v4.1.7 (Reimer et al. 2009). De BP-dateringen die zijn omgerekend zijn ontleend aan: Deeben et al en Lanting & Van der Plicht 1995/1996 voor de archeologische culturen en tradities en aan Hoek (1997) voor de ecologische perioden. Met dank aan Wim Hoek (Universiteit van Utrecht) en Jos Kleijne (RCE) voor de adviezen en kalibraties. 3 Hoek 1997, Van Leeuwaarden & Janssen Dit onderzoek had niet kunnen worden uitgevoerd zonder de niet aflatende inzet en steun van Jan Driessens ( ) en Roy Machiels (ADC). De stenen artefacten werden getekend door Pieter Dijkstra (BAAC), de opgravingstekeningen zijn gedigitaliseerd door Ellen Edens (Saxion). Menne Kosian (RCE) was behulpzaam bij het vervaardigen van de verspreidingkaartjes. Marjolein Haars maakte de tekeningen publicabel. Roel Lauwerier en José Schreurs (beiden RCE) leverden commentaar op een eerdere versie, waarvoor mijn dank. 5 Sporadisch duiken er artefacten op die op typologische gronden een hogere ouderdom zouden kunnen hebben, maar het ontbreekt tot op heden aan een geologische context of onafhankelijke datering om zo n ouderdom te staven. 6 Voor de archeologische karakteristieken van deze tradities en culturen zie Deeben & Rensink Van den Broek & Maarleveld Het tegenwoordige Amsterdam Archeologisch Centrum (AAC). 9 Site 1 staat bekend als Blerick/Koelbroek/ en site 2 als Blerick/Koelbroek/ Deze vondsten zijn geanalyseerd door Stijn Arnoldussen (Groninger Instituut voor Archeologie). 11 Deze zijn uitgevoerd door dr. J.A.A. Bos (Bos 1992). 12 Het is niet uitgesloten dat de laagten met organische afzettingen ook nog door de bewoners achtergelaten resten bevatten. Een voorbeeld is de Duitse vindplaats Bedburg-Königshoven, op circa 50 km ten zuidoosten van Venlo gelegen, waar in een afgesneden meander van de Erft resten van de jachtbuit en artefacten van been en gewei werden gevonden (Street 1989). Literatuur Bos, J.A.A., 1992: Palynological studies in the development of the vegetation around archaeological sites in Noord-Brabant and Limburg (the Netherlands) during the Late Glacial and Early Holocene, Universiteit Utrecht. Broek, J.M.M. van den & G.C. Maarleveld, 1963: The Late-Pleistocene deposits of the Meuse. In: Mededelingen van de Geologische Stichting, Nieuwe Serie 16, Deeben, J., P. Dijkstra & P. van Gisbergen 2000: Some new 14C dates from sites of the Ahrensburg culture in the Southern Netherlands. In: Notae Praehistoricae 20, Deeben, J. & E. Rensink, 2005: Het Laat-Paleolithicum in Zuid-Nederland, in: J. Deeben, E. Drenth, M.-F. van Oorsouw & L. Verhart (red.) 2005: De steentijd van Nederland, (Archeologie 11/12), Zutphen, Hoek, W.Z., 1997: Palaeogeography of Lateglacial Vegetations. Aspects of Lateglacial and Early Holocene vegetation, abiotic landscape, and climate in The Netherlands, Amsterdam, Vrije Universiteit. Lanting, J.N., & J. van der Plicht 1995/1996: De 14C-chronologie van de Nederlandse pre- en protohistorie I: Laat- Paleolithicum. In: Palaeohistoria 37/38, Leeuwaarden, W. van & C.R. Janssen, 1987: Differences between valley and upland vegetation development in eastern Noord-Brabant, the Netherlands, during the Late Glacial and Early Holocene. In: Review of Palaeobotany and Palynology 52, Reimer, P. J., et al. 2009:. IntCal09 and Marine09 radiocarbon age calibration curves, 0-50,000 years cal BP. In: Radiocarbon, 51(4), Street, M., 1989: Jäger und Schamanen. Bedburg-Königshoven. Ein Wohnplatz am Niederrhein vor Jahren, Mainz, Römisch-Germanischen Zentralmuseum. Laat-paleolithische bewoning langs de Maasmeander van het Koelbroek binnenwerk.indd :51
Adviesdocument 768. Oranjerie landgoed Mattemburgh, gemeente Woensdrecht. Project: Projectcode: HOOM2. Opdrachtgever: Brabants Landschap
Adviesdocument 768 Project: Oranjerie landgoed Mattemburgh, gemeente Woensdrecht Projectcode: HOOM2 Opdrachtgever: Brabants Landschap Datum: 12 juni 2015 1 ARCHEOLOGIE & DE ORANJERIE MATTEMBURGH Inleiding
Nadere informatieHoutskool uit de overgang van het Allerød naar de Jonge Dryas van vindplaats Aalsterhut (gemeente Heeze Leende)
Houtskool uit de overgang van het Allerød naar de Jonge Dryas van vindplaats Aalsterhut (gemeente Heeze Leende) RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 560 22 December 2011 L.I. Kooistra & M. van der Linden Colofon
Nadere informatieGageldijk. GAG: Archeologische begeleiding rond de aanleg van een fietsviaduct aan de Gageldijk, gemeente Utrecht. Basisrapportage Archeologie 109
Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling Gageldijk GAG: Archeologische begeleiding rond de aanleg van een fietsviaduct aan de Gageldijk, gemeente Utrecht Basisrapportage Archeologie 109 www.utrecht.nl Basisrapportage
Nadere informatieGerrit Rietveld College
Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling Gerrit Rietveld College GRC: Archeologische begeleiding op het terrein van het Gerrit Rietveld College, Utrecht Basisrapportage Archeologie 110 www.utrecht.nl Basisrapportage
Nadere informatieAdvies Archeologie Plangebied Someren-uitbreiding bedrijventerrein Sluis 11/ Lage Akkerweg
Advies Archeologie Plangebied Someren-uitbreiding bedrijventerrein Sluis 11/ Lage Akkerweg 1 Inleiding 3 2 Het plangebied en archeologie 4 3 Advies 7 Literatuur 8 Bijlagen 1 Someren - bedrijventerrein
Nadere informatie8 QUICKSCAN 2017 ARCHEOLOGIE KLAVER Gemeente Horst aan de Maas
QUICKSCAN ARCHEOLOGIE KLAVER 8 QUICKSCAN 2017 ARCHEOLOGIE KLAVER Gemeente 8 2017 Horst aan de Maas Gemeente Horst aan de Maas 20 APRIL 2017 20 APRIL 2017 Contactpersonen KOOS MOL Arcadis Nederland B.V.
Nadere informatieThe Zakynthos Survey 2005 -- Verslag van de werkzaamheden en resultaten
The Zakynthos Survey 2005 -- Verslag van de werkzaamheden en resultaten Gert Jan van Wijngaarden Het veldwerk binnen het verkennende onderzoek van de Zakynthos Survey 2005 duurde vier weken: maandag 4
Nadere informatiePOLYHISTORIAE januari 2016
POLYHISTORIAE 08-2016 9 januari 2016 BOOMVALKUILEN IN ASSOCIATIE MET LITHISCH MATERIAAL UIT HET LAAT- PALEOLITHICUM LANGSHEEN DE KEUREBEEK IN TERNAT (PROV. VLAAMS-BRABANT) Nick VAN LIEFFERINGE Gedurende
Nadere informatieNieuwe Waalreseweg 199, Valkenswaard (gemeente Valkenswaard)
Nieuwe Waalreseweg 199, Valkenswaard (gemeente Valkenswaard) Een archeologische paragraaf R.M. van der Zee ADC ArcheoProjecten, Amersfoort, maart 2017 Foto s en tekeningen: ADC ArcheoProjecten, tenzij
Nadere informatiePLAN VAN AANPAK Waarderend booronderzoek
11-8-2010 Pagina 1 van 5 PLAN VAN AANPAK Waarderend booronderzoek LOCATIE Haelen, Wienboomweg PROJECT 2010/383 OPSTELLER Projectleider Medeopstellers drs. A.J. Wullink Postbus 66, 4190 CB Geldermalsen
Nadere informatieDe archeologie van Weert-Nederweert van de prehistorie tot de Middeleeuwen
De archeologie van Weert-Nederweert van de prehistorie tot de Middeleeuwen dr. H.A. Hiddink senior-archeoloog VUhbs, Amsterdam cursus Weerterlogie, 17-02-2016 Geologie - hooggelegen rug in Roerdalslenk
Nadere informatieLocatie Zandoerleseweg, perceel 845 Datum onderzoek 21 Juni 2010 Datum evaluatieverslag 21 juni 2010 Opstelier evaluatieverslag
Locatie Zandoerleseweg, perceel 845 Datum onderzoek 21 Juni 2010 Datum evaluatieverslag 21 juni 2010 Opstelier evaluatieverslag Mirjam Brouwer Goedkeuring evaluatieverslag Jos van der Weerden Locatie.
Nadere informatieBeulakerweg 127 te Giethoorn, gem. Steenwijkerland (Ov.)
Laagland Archeologie Rapport 11 Inventariserend veldonderzoek karterende fase Beulakerweg 127 te Giethoorn, gem. Steenwijkerland (Ov.) Opdrachtgever: gemeente Steenwijkerland april 2016 Versie 1 Inventariserend
Nadere informatieDe Zandmaas - landschapsontwikkeling en onderzoeksmethoden
39 Piet van der Gaauw De Zandmaas - landschapsontwikkeling en onderzoeksmethoden Landschapsontwikkeling in het Maasdal Het is tijdens het onderzoek van de afgelopen jaren duidelijk geworden dat het huidige
Nadere informatieBureauonderzoek Archeologie
Bijlage 9 Bureauonderzoek Archeologie (voorontwerp) Ommen Oost NL.IMRO.0175.20131005003-VO01 197-236 !"#$%&&""%'$!"( )#*"( -( "( -%*0(!( )%"( +, +., /* 12 3 4 30#5! 657 7$58 9": 5 "%:$:%"%%;&$:%%%% %"$5$:$%:#'%$5%%%&0%#$
Nadere informatieMaasvlakte 2 (Port of Rotterdam) - Hoe werkt Malta op zee? Een case study. Andrea Otte Senior Beleidsmedewerker Maritiem Erfgoed
Maasvlakte 2 (Port of Rotterdam) - Hoe werkt Malta op zee? Een case study Andrea Otte Senior Beleidsmedewerker Maritiem Erfgoed 2 3 Maasvlakte 2 Project 2000 hectare nieuw land in zee 240 miljoen m3 zand
Nadere informatieRMB NOTITIE Quickscan archeologie Uden Eikenheuvelweg/Munterweg. Inleiding
RMB NOTITIE 1015 Quickscan archeologie Uden Eikenheuvelweg/Munterweg Inleiding De gemeente Uden heeft als bevoegde overheid het RMB gevraagd een advies uit te brengen over de een plangebied aan de Eikenheuvelweg
Nadere informatieArcheologie en cultuurhistorie Strijpsche Kampen
Archeologie en cultuurhistorie Strijpsche Kampen Bijlage 3 bij Nota van Uitgangspunten Strijpsche Kampen Definitief Gemeente Oirschot Grontmij Nederland bv Eindhoven, 11 mei 2007 Verantwoording Titel :
Nadere informatieQUICKSCAN N69 BRAAMBOSCHROTONDE, GEMEENTE BERGEIJK Arcadis Archeologisch Rapport 75 5 JANUARI 2016
QUICKSCAN N69 BRAAMBOSCHROTONDE, GEMEENTE Arcadis Archeologisch Rapport 75 5 JANUARI 2016 Arcadis Nederland B.V. Postbus 1018 5200 BA 's-hertogenbosch Nederland +31 (0)88 4261 261 www.arcadis.com 2 Contactpersonen
Nadere informatieInformatie. 3de opgraving Archeologische Vereniging Philips van Horne 24 juli 07 augustus 2010 LOMMEL - BELGIË. Wouter Yperman.
Informatie 3de opgraving Archeologische Vereniging Philips van Horne 24 juli 07 augustus 2010 LOMMEL - BELGIË Wouter Yperman Opgravingsterrein 3 DE OPGRAVINGSCAMPAGNE ARCHEOLOGISCHE VERENIGING PHILIPS
Nadere informatieArcheologie Deventer Briefrapport 27. November Controleboringen Cellarius - De Hullu (project 494)
Archeologie Deventer Briefrapport 27 November 2013 Controleboringen Cellarius - De Hullu (project 494) Briefrapport Controleboringen Cellarius / De Hullu, Colmschate (project 494) Behorende bij bureaustudie
Nadere informatie26 Liège N O T A E PRAEHISTORICAE
26 Liège 2006 N O T A E PRAEHISTORICAE Liège - 16.12.2006 Groupe de Contact FNRS «P r é h i s t o i r e» «P r e h i s t o r i e» C o n t a c t g r o e p organisation / organisatie M a r c e l O t t e Université
Nadere informatieQuick scan archeologie Vaartstraat Loonsevaert (perceel 2954), Kaatsheuvel gemeente Loon op Zand
Quick scan archeologie Vaartstraat Loonsevaert (perceel 2954), Kaatsheuvel gemeente Loon op Zand 12 augustus 2010 Inleiding Het plangebied ligt in het noorden van de bebouwde kom van Kaatsheuvel in de
Nadere informatie4 Archeologisch onderzoek
4 Archeologisch onderzoek 99044462 Inhoudsopgave ARCHEOLOGISCH ONDERZOEK 1 Inleiding... 2 1.1 Algemeen... 2 1.2 Aanleiding en doelstelling... 2 2 Bureauonderzoek... 3 2.1 Werkwijze... 3 2.2 Resultaten
Nadere informatieKamerstraat te Hechtel (gem. Hechtel- Eksel) Programma van Maatregelen
ArcheoPro Rapporten 249 Kamerstraat te Hechtel (gem. Hechtel- Eksel) Programma van Maatregelen G. De Nutte en T. Deville 1. Inhoudsopgave 1. Inhoudsopgave...1 2. Programma van Maatregelen voor vrijgave...2
Nadere informatieQuickscan Archeologie Maasbree-Maasbreeseweg (gem. Peel en Maas) Quickscan en Advies Archeologie Maasbree-Maasbreeseweg gemeente Peel en Maas
Quickscan en Advies Archeologie Maasbree-Maasbreeseweg gemeente Peel en Maas Pagina 1 van 7 Projectnummer: P11155 Datum: 5 augustus 2011 Plan: bouwplan voor de uitbreiding van een varkensbedrijf op het
Nadere informatiePersmap - Vergeten Grafheuvels Limburgs Museum
Vergeten Grafheuvels Twee bijzondere grafheuvelgroepen opgespoord. Ontdekt op internet Met behulp van het Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN, www.ahn.nl) zijn in nog geen jaar tijd twee unieke en goed
Nadere informatieHeesch - Beellandstraat
Archeologische Quickscan Heesch - Beellandstraat Gemeente Bernheze 1 Steller Drs. A.A. Kerkhoven Versie Concept 1.0 Projectcode 12110023 Datum 22-11-2012 Opdrachtgever LWM Ewislaan 12 1852 GN Heiloo Uitvoerder
Nadere informatieEen leidingsleuf in Katwijk Klei-Oost Zuid. Een archeologische begeleiding aan de Trappenberglaan te Rijnsburg. A. Porreij-Lyklema. Archol.
Een leidingsleuf in Katwijk Klei-Oost Zuid Een archeologische begeleiding aan de Trappenberglaan te Rijnsburg Archol A. Porreij-Lyklema 313 Archol Een leidingsleuf in Katwijk Klei-Oost Zuid Een archeologische
Nadere informatieBijlagen Bij bestemmingsplan Woningbouw Heiligerweg. Bijlage 5b: Oppervlaktekartering
Bijlagen Bij bestemmingsplan Woningbouw Bijlage 5b: Oppervlaktekartering Grontmij Nederland B.V. NL.IMRO.03.BPLkom03-OW01 RAAP-NOTITIE *nummer* Plangebied Gemeente Eijsden-Margraten Archeologisch vooronderzoek:
Nadere informatieAverboodse Baan (N165), Laakdal
Programma van Maatregelen Auteur: A. Schoups (veldwerkleider) Autorisatie: J.A.G. van Rooij (OE/ERK/Archeoloog/2017/00169) 1 Inleiding In opdracht heeft Vlaams Erfgoed Centrum in juni 2017 een archeologienota
Nadere informatie.txl. Archeologie Texel. Archeologische Quickscan
.txl Archeologie Texel (concept) Document: Archeologische Quickscan Plangebied: Uitbreiding Texelse Bierbrouwerij, Laagwaalderweg/Vliegwiel Oudeschild, gemeente Texel Adviesnummer: 16159 Opsteller: Datum:
Nadere informatieProjectnummer: C Opgesteld door: Ons kenmerk: : Kopieën aan:
MEMO ARCADIS NEDERLAND BV Zendmastweg 19 Postbus 63 9400 AB Assen Tel 0592 392 111 Fax 0592 353 112 www.arcadis.nl Onderwerp Werkprotocol archeologie uitvoering Groote Diep Assen, 16 mei 2013 Van drs I.E.
Nadere informatieBureau voor Archeologie. Plan van Aanpak booronderzoek Achterdijk 2-1, Arkel, gemeente Giessenlanden
1 Plan van Aanpak booronderzoek Achterdijk 2-1, Arkel, gemeente Giessenlanden 2 1 Administratieve gegevens projectleiding uitvoering soort onderzoek opstellers Arjan de Boer Verkennend en eventueel karterend
Nadere informatieArcheologische quick-scan plangebied Elisabethterrein. Gegevens Plangebied
Archeologische quick-scan plangebied Elisabethterrein November 2013 Opstellers namens het CAR (Centrum voor Archeologie, Amersfoort): Dhr. I. de Rooze MA Mevr. drs. F.M.E. Snieder Gegevens Plangebied De
Nadere informatieArcheologische rijksmonumenten - aantal complexen
De Erfgoedmonitor Home > Indicatoren > Archeologische rijksmonumenten - aantal complexen Archeologische rijksmonumenten - aantal complexen Publicatiedatum: 10 november 2017 E ind 2015 bestonden de 1.435
Nadere informatieBijlage III. Plangebied Van Voorst tot Voorststraat te Vught Archeologisch bureauonderzoek
Bijlage III Plangebied Van Voorst tot Voorststraat te Vught Archeologisch bureauonderzoek 1017 10 woningen en huisartsenpraktijk Van Voorst tot Voorststraat te Vught 11-6-2013 Bijlage III van X 5222
Nadere informatieEen archeologisch inventariserend veldonderzoek (IVO) door middel van een bureauonderzoek en boringen op de locatie Oude Meerdijk te Emmen (Dr.
Een archeologisch inventariserend veldonderzoek (IVO) door middel van een bureauonderzoek en boringen op de locatie Oude Meerdijk te Emmen (Dr.) -Rapporten G.J. de Roller ARC-Rapporten 2003-14 Groningen
Nadere informatieOude Amersfoortseweg 99 te Hilversum rapport 2022
Oude Amersfoortseweg 99 te Hilversum rapport 2022 Een Inventariserend Veldonderzoek in de vorm van een verkennend en karterend booronderzoek J.A.G. van Rooij A.G. de Boer 2 Colofon ADC Rapport 2022 Een
Nadere informatieQuick scan archeologie, gemeente Loon op Zand, Kaatsheuvel Van Heeswijkstraat / Horst
Quick scan archeologie, gemeente Loon op Zand, Kaatsheuvel Van Heeswijkstraat / Horst Opsteller: B. van Sprew Opdrachtgever: H. de Jongh (H. de Jongh Advies) Datum: 22-8-2012 Aanleiding en doelstelling
Nadere informatieUITGEWERKT VOORBEELD ERKENNINGSDOSSIER WAARDEVOLLE SITE VOOR BODEM LOMMEL - MAATHEIDE
UITGEWERKT VOORBEELD ERKENNINGSDOSSIER WAARDEVOLLE SITE VOOR BODEM LOMMEL - MAATHEIDE Ir. Sven Defrijn & Prof. Dr. Ir. Seppe Deckers 7 mei 2006 Beknopte beschrijving waarde van de site De vindplaats Maatheide
Nadere informatiePubliekssamenvatting. Archeologisch onderzoek Groene Rivier Pannerden
Publiekssamenvatting Archeologisch onderzoek Groene Rivier Pannerden Catastrofale overstromingen kwamen vaak voor in de geschiedenis van Pannerden, wat met de ligging in de driehoek tussen de rivieren
Nadere informatieKijk eens naar de grond. Een blik op het Hagelandse prehistorische bodemarchief
Winar Wingense archeologische dienst KONINKLIJKE VLAAMSE ACADEMIE VAN BELGIË VOOR WETENSCHAPPEN EN KUNSTEN Kijk eens naar de grond. Een blik op het Hagelandse prehistorische bodemarchief 2011 Pierre M.
Nadere informatieEesterweg 48 te Doezum, gemeente Grootegast. Een Archeologisch Bureauonderzoek
Eesterweg 48 te Doezum, gemeente Grootegast Een Archeologisch Bureauonderzoek Administratieve gegevens provincie: Groningen gemeente: Grootegast plaats: Doezum toponiem: Eesterweg 48 bevoegd gezag: gemeente
Nadere informatieEde, Roekelse Bos (gem. Ede)
(gem. Ede) Een Inventariserend Veldonderzoek door middel van een veldverkenning en karterend booronderzoek J. Walstra R. van Lil Colofon ADC Rapport 930 (gem. Ede) Een Inventariserend Veldonderzoek door
Nadere informatieWaarderend Archeologisch Onderzoek te Oudenburg, kantine voetbalplein (Bekestraat)
Waarderend Archeologisch Onderzoek te Oudenburg, kantine voetbalplein (Bekestraat) (28 en 29 oktober 2009) Oudenburg, 2009 Colofon Archeologisch Rapport Oudenburg 4 Waarderend archeologisch Onderzoek te
Nadere informatiememo Locatiegegevens: Inleiding
memo van Bram Silkens afdeling RB Datum Contact 28-04-2016 Walcherse Archeologische Dienst (gemeenten Middelburg, Veere en Vlissingen) postbus 70 4330 AB Middelburg b.meijlink@middelburg.nl (06-52552925)
Nadere informatieBewoning en landgebruik in het Maaswerkengebied in de Steentijd
95 Karianne Winthagen Bewoning en landgebruik in het Maaswerkengebied in de Steentijd Inleiding De geschiedenis van de steentijd in het Maasdal beslaat de periode van 250.000 tot 2000 v. Chr. Aan de hand
Nadere informatieHoutskool uit een kuil van een rivierduin bij Rotterdam-IJsselmonde 't Hart
BIAXiaal Houtskool uit een kuil van een rivierduin bij Rotterdam-IJsselmonde 't Hart L.I. Kooistra november 2009 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische Archeologie en Landschapsreconstructie
Nadere informatieBoomvallen met debitagemateriaal en enkele secundaire vondsten te Opwijk - Millenniumstraat (Vlaams-Brabant)
Boomvallen Notae Praehistoricae met debitagemateriaal 28-2008 : 137-141 en enkele secundaire vondsten te Opwijk-Millenniumstraat 137 Boomvallen met debitagemateriaal en enkele secundaire vondsten te Opwijk
Nadere informatieDe resultaten van de publieksopgraving in Dalfsen
De resultaten van de publieksopgraving in Dalfsen Henk van der Velde en Niels Bouma Inleiding In de zomermaanden van 2017 heeft er in Oosterdalfsen een publieksopgraving plaatsgevonden. Een archeoloog,
Nadere informatieQuick scan archeologie De Horst Kaatsheuvel, gemeente Loon op Zand
Quick scan archeologie De Horst Kaatsheuvel, gemeente Loon op Zand 18 november 2010 Inleiding Het plangebied ligt ten westen van de bebouwde kom van Kaatsheuvel in de gemeente Loon op Zand (afb. 1). De
Nadere informatieGEMEENTE WIERDEN ARCHEOLOGISCHE INVENTARISATIE EN VERWACHTINGSKAART
BAAC rapport GEMEENTE WIERDEN ARCHEOLOGISCHE INVENTARISATIE EN VERWACHTINGSKAART BAAC rapport V-09.0172 januari 2010 Status definitief Auteur(s) drs. A. Buesink drs. M.A. Tolboom H.M.M. Geerts ARCHEOLOGIE
Nadere informatieArcheologisch onderzoek Geluidswal Spier
Archeologisch onderzoek Geluidswal Spier Bureauonderzoek GRONTMIJ ARCHEOLOGISCHE RAPPORTEN 1081 Archeologisch onderzoek Geluidswal Spier Bureauonderzoek GRONTMIJ ARCHEOLOGISCHE RAPPORTEN 1081 Definitief
Nadere informatieQuickscan Archeologie. Forellenvisvijvers De Huif Aan de Uilenweg 2 Lelystad, gemeente Lelystad
Quickscan Archeologie Forellenvisvijvers De Huif Aan de Uilenweg 2 Lelystad, gemeente Lelystad Steller Versie Drs. A.A. Kerkhoven Definitief-2 Projectcode 12110029 Datum 04-02-2013 Opdrachtgever Uitvoerder
Nadere informatieHoofdweg 39 te Slochteren (gemeente Slochteren) Een Archeologisch Bureauonderzoek
Hoofdweg 39 te Slochteren (gemeente Slochteren) Een Archeologisch Bureauonderzoek Administratieve gegevens provincie: gemeente: plaats: Groningen Slochteren Slochteren toponiem: Hoofdweg 39 bevoegd gezag:
Nadere informatieBijlage 3. Vrijstellingen
Bijlage 3. Vrijstellingen Terreinen van hoge archeologische waarde: provinciaal monument (AWG categorie 1) De West-Friese Omringdijk is een provinciaal monument. Vergunning verloopt via de provincie Noord-
Nadere informatieOnderzoeksgebied Klaver 5 in Sevenum
6500 voor Chr. RAAP-NOTITIE 5937 Onderzoeksgebied Klaver 5 in Sevenum 3750 voor Chr.. Gemeente Horst aan de Maas Archeologisch onderzoek: een verkennend booronderzoek en een oppervlaktekartering 2200 voor
Nadere informatieAdviesdocument ten behoeve van selectiebesluit archeologie Oosterdalfsen, gemeente Dalfsen. Notitie TML520
Adviesdocument ten behoeve van selectiebesluit archeologie Oosterdalfsen, gemeente Dalfsen Notitie TML520 NOTITIE TML520 Adviesdocument ten behoeve van selectiebesluit archeologie Oosterdalfsen, gemeente
Nadere informatieOptimale strategieën voor het opsporen van Steentijdvindplaatsen met behulp van booronderzoek. Een statistisch perspectief
Optimale strategieën voor het opsporen van Steentijdvindplaatsen met behulp van booronderzoek. Een statistisch perspectief J.W.H.P. Verhagen, E. Rensink, M. Bats en Ph. Crombé Rapportage Archeologische
Nadere informatieOpgravingen in Ruien - Rosalinde (gem. Kluisbergen) : van een prehistorisch kampement uit de ijstijd tot de Romeinse periode
Opgravingen in Ruien - Rosalinde (gem. Kluisbergen) : van een prehistorisch kampement uit de ijstijd tot de Romeinse periode Het onderzoeksgebied vanuit de lucht bekeken (Foto: Birger Stichelbaut). De
Nadere informatieV&L. Selectiebesluit archeologie Breda, Klokkenberg. Bijlage 5 bij besluit 2017/2000-V1
Gemeente Breda Ruimtelijke Ontwikkeling Bureau Cultureel Erfgoed Erfgoedbesluit 2009-22 V&L Bijlage 5 bij besluit 2017/2000-V1 Selectiebesluit archeologie Breda, Klokkenberg Ruimtelijke Ontwikkeling Controle
Nadere informatieEen oppervlaktekartering in plangebied Barneveld-Noord. Archol. S. Baas
Een oppervlaktekartering in plangebied Barneveld-Noord Archol S. Baas 435 Archol Een oppervlaktekartering in plangebied Barneveld-Noord Sven Baas Colofon Archol Rapport 435 Een oppervlaktekartering in
Nadere informatieArcheologische Begeleiding Tracébesluit N18 Varsseveld - Enschede definitief 18-02-2013
Archeologische Begeleiding Tracébesluit N18 Varsseveld - Enschede 18-2-213 Inleiding In de fase van het Ontwerp-Tracébesluit OTB) N18 Varsseveld - Enschede is een gecombineerd archeologische onderzoek
Nadere informatie-Rapporten. Een archeologisch bureau-onderzoek en inventariserend veldonderzoek door middel van boringen bij de Oude Meerdijk te Emmen (Dr)
Een archeologisch bureau-onderzoek en inventariserend veldonderzoek door middel van boringen bij de Oude Meerdijk te Emmen (Dr) -Rapporten H. Buitenhuis ARC-Rapporten 2010-263 2010 ISSN 1574-6887 Colofon
Nadere informatieArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies
ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies B U R E A U O N D E R Z O E K A R C H E O L O G I E Geesbrug, Geeserraai 4a (Coevorden), bouw werktuigenberging Een Bureauonderzoek Het plangebied op een
Nadere informatieRAAP België - Rapport 027 Rupelmonde Kleine Gaanweg, aanleg visvijver (gemeente Kruibeke)
RAAP België - Rapport 027 Rupelmonde Kleine Gaanweg, aanleg visvijver (gemeente Kruibeke) Bureauonderzoek 2016I81 Landschappelijk booronderzoek 2016I121 Nazareth 2016 Colofon Opdrachtgever: Waterwegen
Nadere informatiePROGRAMMA KENNISKAART ARCHEOLOGIE, PROJECT WAARDENKAART IN VEELVOUD. Kwaliteitsverbetering. gegevens in Archis
PROGRAMMA KENNISKAART ARCHEOLOGIE, PROJECT WAARDENKAART IN VEELVOUD Kwaliteitsverbetering gegevens in Archis Februari 2014 Samenvatting 2 Om de kwaliteit van gegevens in Archis-2 te verbeteren is de informatie
Nadere informatieWaarderend Archeologisch Onderzoek te Handel, Rector van de Laarschotstraat. E.N.A. Heirbaut
Waarderend Archeologisch Onderzoek te Handel, Rector van de Laarschotstraat E.N.A. Heirbaut Colofon Archol Rapport 27 Waarderend archeologisch onderzoek te Handel, Rector van de Laarschotstraat Uitvoering:
Nadere informatieSelectiebesluit archeologie Breda, Molengracht JEKA
Gemeente Breda Bureau Cultureel Erfgoed ErfgoedBesluit 2009-30 Selectiebesluit archeologie Breda, Molengracht JEKA Controle BCE Johan Hendriks Bureau Cultureel Erfgoed, Naam Afdeling/bedrijf Datum Paraaf
Nadere informatiePottenbakkersovens in Landgraaf
Pottenbakkersovens in Landgraaf Schaesberg, Steenfabriek Russel, Dr. Calsstraat In 1921 twee ovens uit verschillende tijdsperken met vondsten uit de vroege en volle middeleeuwen. Ook in 1926 werd nog aardewerk
Nadere informatieFiguur 4.1 Stroomschema archeologie gemeente Terneuzen
Gemeentelijk beleid Algemeen Op 27 januari 2011 is door de gemeenteraad van Terneuzen het interim beleid archeologie vastgesteld. De insteek van dit beleid is het regelen van archeologie in ruimtelijke
Nadere informatieArcheologisch booronderzoek Ommerweg 65-67, Zuidwolde, gemeente De Wolden (DR)
Archeologisch booronderzoek Ommerweg 65-67, Zuidwolde, gemeente De Wolden (DR) Archeologisch booronderzoek Ommerweg 65-67, Zuidwolde, gemeente De Wolden (DR) opdrachtgever MTS Duinkerken-Haanstra datum
Nadere informatieArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies
ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies K A R T E R E N D B O O R O N D E R Z O E K Klazienaveen, Dordsedijk (Gemeente Emmen) Een karterend booronderzoek Plangebied op een kaart van het Actueel
Nadere informatieBijlage 4 Bepaling archeologische verwachtingswaarden
Bijlage 4 Bepaling archeologische verwachtingswaarden Hieronder worden de resultaten van de archeologische toets per deelgebied weergegeven. Drieschouwen Binnen de grenzen van het deelgebied Drieschouwen
Nadere informatieNieuw licht op de prehistorie van Kampen door Axel Müller, Femke Vermue, Marcel Niekus en Roderick Geerts
Nieuw licht op de prehistorie van Kampen door Axel Müller, Femke Vermue, Marcel Niekus en Roderick Geerts De Hanzestad Kampen staat bekend om zijn prachtige, historische binnenstad en zijn vele monumentale
Nadere informatieArcheologisch Inventariserend Veldonderzoek
Zabra Archeologie Transect-rapport 44 Archeologisch Inventariserend Veldonderzoek Tillewei, Drogeham (Achtkarspelen) 1 Auteur Versie Drs. A.A. Kerkhoven Concept Projectcode 1112009 Datum 30-1-2012 Opdrachtgever
Nadere informatieArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies
ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies VERKENNEND BOORONDERZOEK Kerkweg, Pesse (Gemeente Hoogeveen) Een verkennend booronderzoek Afbeelding 1: locatie van het plangebied op een topografische kaart
Nadere informatieArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies
ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies Q U I C K S C A N B U R E A U O N D E R Z O E K B O O R O N D E R Z O E K A D V I E S Zevenhuizen Dwarshaspel 12 Gemeente Leek Een bureauonderzoek ArGeoBoor
Nadere informatiePlangebied Visvijvers te Gendt
RAAP-NOTITIE 1540 Plangebied Visvijvers te Gendt Gemeente Lingewaard Archeologisch vooronderzoek: een bureau- en inventariserend veldonderzoek Colofon Opdrachtgever: Gemeente Lingewaard Titel: Plangebied
Nadere informatieDe Moer, plangebied De Hooivork (gemeente Loon op Zand)
De Moer, plangebied De Hooivork (gemeente Loon op Zand) Een Inventariserend Veldonderzoek in de vorm van een verkennend booronderzoek W. A. van Breda 2 Colofon ADC Rapport 2381 De Moer, plangebied De Hooivork
Nadere informatie11. DE VROEGE PREHISTORIE (versie 1.0, geaccepteerd februari 2006)
Nationale Onderzoeksagenda Archeologie pag. 1 11. DE VROEGE PREHISTORIE (versie 1.0, geaccepteerd februari 2006) Jos Deeben (ROB), Hans Peeters (ROB), Daan Raemaekers (GIA), Eelco Rensink (ROB) en Leo
Nadere informatieInterview Tessa de Groot
Interview Tessa de Groot Tessa de Groot die op 27 september een lezing voor onze Kring verzorgt is momenteel werkzaam als senior onderzoeker Romeinse tijd bij de nieuwe Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap
Nadere informatieRAAP-NOTITIE 1378. Plangebied Weideveld. Gemeente Bodegraven Een archeologische begeleiding
RAAP-NOTITIE 1378 Plangebied Weideveld Gemeente Bodegraven Een archeologische begeleiding Colofon Opdrachtgever: gemeente Bodegraven Titel: Plangebied Weideveld, gemeente Bodegraven; een archeologische
Nadere informatieINTERPRETATIE VAN DE CRITERIA UIT HOOFDSTUK 5.2 VAN DE CODE VAN GOEDE PRATIJK
INTERPRETATIE VAN DE CRITERIA UIT HOOFDSTUK 5.2 VAN DE CODE VAN GOEDE PRATIJK Vraagstelling: Moet men steeds eerst de hoogstwaarschijnlijke aan- of afwezigheid van een archeologische site aantonen alvorens
Nadere informatieProgramma van maatregelen: Sint-Kwintens-Lennik (Lennik) Veldstraat
Programma van maatregelen: Sint-Kwintens-Lennik (Lennik) Veldstraat Het programma van maatregelen geeft een gemotiveerd advies over het al dan niet moeten nemen van maatregelen voor de omgang met archeologisch
Nadere informatieMaarten BRACKE & Philippe CROMBÉ
1. Inleiding en situering Steentijdvondsten aan de Ringlaan te Brecht (prov. Antwerpen, B) Maarten BRACKE & Philippe CROMBÉ Tussen eind 2012 en eind 2013 werd een grootschalig onderzoek uitgevoerd aan
Nadere informatieCollectie archeologie Laatst aangepast zondag 23 maart 2008 00:33. De Steentijd
De Steentijd Het HVR museum beschikt over een uitgebreide steentijdcollectie waarvan een representatief gedeelte permanent wordt tentoongesteld. De collecties zijn gevormd uit schenkingen en bruiklenen
Nadere informatiePapendrecht, Westeind 25, gemeente Papendrecht (ZH). Archeologisch en cultuurhistorisch bureauonderzoek. Transect-rapport 528 (concept 1.
1. ALGEMENE GEGEVENS Titel Auteur(s) Autorisatie Gemeente Papendrecht, Westeind 25, gemeente Papendrecht (ZH). Archeologisch en cultuurhistorisch bureauonderzoek. Transect-rapport 528 (concept 1.0) H.
Nadere informatieBijlage 4 Archeologisch onderzoek
39 Bijlage 4 Archeologisch onderzoek Wijzigingsplan "Emmastraat Pijnacker" (vastgesteld) Wijzigingsplan "Emmastraat Pijnacker" (vastgesteld) 40 Bodemverstoringsvergu nning Archeologie Plangebied: Gemeente:
Nadere informatiePlan van Aanpak geo-archeologisch booronderzoek Markerzand
Plan van Aanpak geo-archeologisch booronderzoek Markerzand Inleiding VOF Markerzand is voornemens om in het Markermeer zand te winnen. In het voortraject zijn hiervoor twee optionele wingebieden aangewezen:
Nadere informatieDe geomorfologie in het gebied wordt voor een belangrijk deel bepaald door de stuwwalvorming tijdens de Saale-ijstijd (afbeelding I.1).
De geomorfologie in het gebied wordt voor een belangrijk deel bepaald door de stuwwalvorming tijdens de Saale-ijstijd (afbeelding I.1). Afbeelding I.1. Vorming stuwwal Nijmegen en stuwwal Reichswald Zandige
Nadere informatieArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies
ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies V E R K E N N E N D B O O R O N D E R Z O E K Gieterveen, Streek 17 (Gemeente Aa en Hunze) Een verkennend booronderzoek. Plangebied (paars) op een topografische
Nadere informatiePlangebied Zijtak OZ 104 te Nieuw Amsterdam Gemeente Emmen Archeologisch vooronderzoek: een bureau- en inventariserend veldonderzoek
RAAP-NOTITIE 3341 Plangebied Zijtak OZ 104 te Nieuw Amsterdam Gemeente Emmen Archeologisch vooronderzoek: een bureau- en inventariserend veldonderzoek Colofon Opdrachtgever: Exitus Bedrijfsontwikkeling
Nadere informatieFiguur 1 Geulafzettingen (Bron: CHS)
Archeologie, aardkundige waarden en cultuurhistorie Naar de archeologie in onder andere de Groeneveldse Polder is een bureaustudie gedaan door de heer Bult van het Vakteam Archeologie i. De in weergegeven
Nadere informatieArcheologische Quickscan Riethstraat te Tegelen Gemeente Venlo. KSP Archeologie
Archeologische Quickscan Riethstraat te Tegelen Gemeente Venlo KSP Archeologie Colofon Titel : Archeologische Quickscan Riethstraat te Tegelen. Gemeente Venlo. Auteur : S.M. Koeman (senior KNA Prospector)
Nadere informatieMonumentenhuis Brabant bv
Beoordeling en advies archeologische onderzoeksrapporten Monumentenhuis Brabant bv Titel rapport Soort onderzoek Inventariserend Veldonderzoek, karterende fase Natuurbegraafplaats op Landgoed De Utrecht
Nadere informatieArcheologisch onderzoek plangebieden Anna Paulowna
Archeologisch onderzoek plangebieden Anna Paulowna Bureauonderzoek GRONTMIJ ARCHEOLOGISCHE RAPPORTEN 746 Archeologisch onderzoek plangebieden Anna Paulowna Bureauonderzoek GRONTMIJ ARCHEOLOGISCHE RAPPORTEN
Nadere informatieArcheologisch onderzoek plangebied Helen Dowling Instituut te Maartensdijk, gemeente De Bilt
Archeologisch onderzoek plangebied Helen Dowling Instituut te Maartensdijk, gemeente De Bilt Bureauonderzoek: Grontmij Archeologische Rapporten 964 Concept ISSN 1573-5710 Opdrachtgever: Helen Dowling Instituut
Nadere informatie