Het pelmoment en pelrijpheid in relatie tot zuur

Transcriptie

1 Het pelmoment en pelrijpheid in relatie tot zuur In opdracht van: Productschap Tuinbouw december 2007 F. Kreuk P. Botman Sr. B Proeftuin Zwaagdijk Tolweg ND Zwaagdijk-Oost 1601 GD Enkhuizen Telefoon (0228) Telefoon (0228) Paul Botman Agrarisch Advies Paktuinen39 Fax (0228) Mobiel: proeftuin@proeftuinzwaagdijk.nl pbotman@quicknet.nl

2

3 INHOUDSOPGAVE SAMENVATTING INLEIDING 5 2. PROEFOPZET STATISTIEK 7 4. KLIMAATOMSTANDIGHEDEN TIJDENS HET PELLEN RESULTATEN Algemeen 8 6. CONCLUSIES BIJLAGEN 1. Foto s Verwerkte resultaten Proefopzet 24

4 SAMENVATTING Zuur in tulpen (Fusarium oxysporum) vormt nog steeds een groot probleem. Samen met de zuurgroep West-Friesland heeft Proeftuin Zwaagdijk en Paul Botman Agrarisch Advies gekeken naar mogelijke oplossingen om zuuraantasting in tulpen te verkleinen. Ondanks de goede resultaten van de afgelopen jaren, zijn de problemen met zuur in de praktijk nog steeds aanzienlijk. In het verleden werden de bollen door het ontbreken van goede droogtechnieken vaak kort na het rooien gepeld, waarbij de resultaten uitstekend waren. In deze proef is deze methode wederom opgepakt en zijn de bollen gepeld zonder de bollen pelrijp te maken. Dit hield in dat op het moment dat de bollen gedroogd waren (na 24 uur), de bollen direct gepeld werden. De proef is uitgevoerd met de zuurgevoelige cultivars Leen van der Mark en White Dream. Van beide cultivars zijn direct na het rooien zowel een gedeelte van de partij gespoeld als gezeefd. In een 2 e proef is gekeken naar de mogelijkheden om de bollen binnen 5 uur pelrijp te maken. Hierbij is zowel gekeken naar de methode van bevochtigen (koudstomen, douchen met warm water en water + de uitvloeier Zipper) als de tijd. Uit het onderzoek van voorgaande jaren bleek namelijk dat wanneer de bollen zo kort mogelijk pelrijp waren gemaakt de minste problemen met zuur ontstonden. In deze proef is alleen gekeken naar de pelbaarheid van de diverse behandelingen. Het onderzoek werd gefinancierd door Productschap Tuinbouw. De bloembollenbedrijven uit de zuurgroep West-Friesland zijn: Boon Bloembollen Andijk Poel Bloembollen BV Schilder Wijdewormer BV NS Bloembollen BV Gebr. Ruyter BV Botman Bloembollen BV De bollen zijn begin oktober beoordeeld op het percentage zuur. Hiervoor zijn van de gehele partij (± 3000 bollen) zowel de gezonde als de Fusarium bollen geteld. In deze samenvatting staan de resultaten van Resultaten van het pelmoment Bij de gespoelde bollen had het pellen direct na het rooien minder zuur tot gevolg dan het pellen 2 weken na het rooien. Ook was het percentage zuur van het direct pellen na rooien lager dan niet pellen. Het niet pellen van de gezeefde bollen had het laagste zuurpercentage. Bij de gezeefde bollen waren er geen verschillen tussen vroeg pellen en na twee weken pellen. Het toedienen van koudstoom na het droogproces had een positief effect op de pelbaarheid van de bollen. Bij de behandeling direct pellen na 24 uur drogen leidde vooral bij de gezeefde bollen tot meer beschadiging. Het spoelen van de bollen had een hoger percentage zuur tot gevolg dan het zeven. Resultaten van het pelbaar maken van tulpen Bij de cultivar Traveller was het pelresultaat van het koudstomen beter dan van de behandelingen douchen met warm water en water + Zipper. Er waren geen betrouwbare verschillen tussen douchen met warm water en water + Zipper. Bij de cultivar Mistress waren er geen verschillen tussen de diverse bevochtigingsmethoden. Het pellen van de bollen 3 uur na de toepassing had een iets minder goed pelresultaat dan 4 en 5 pellen na de toepassing. Er waren geen aantoonbare verschillen tussen 4 en 5 uur pellen. 4

5 1. INLEIDING De afgelopen jaren heeft de zuurgroep West-Friesland zich ingezet om de hoeveelheid zuur op een praktische wijze te beperken. Uit het onderzoek zijn voor de bollenteelt bruikbare adviezen voort gekomen met betrekking tot het verkorten van de tijdsduur van bevochtigen en methode van schonen. Ook bleek dat de manier van bevochtigen en de hoeveelheid vocht die daarbij gebruikt wordt van invloed zijn bij de verspreiding en uitbreiding van Fusarium. Desalniettemin blijft rondom het pellen de vorming van zuur nog steeds een probleem en is het wenselijk om de bevochtingsduur voor het pelbaar maken van de bollen zo kort mogelijk te houden. Onbekend is hoe kort de bevochtigingsduur kan zijn en of dat afhangt van de methode van nat maken voor een goede pelkwaliteit. Het streven is om de bollen binnen 5 uur pelrijp te maken. In deze proef is gekeken naar de mogelijkheden om de bollen binnen 5 uur pelrijp te maken. Tevens is gekeken naar de effecten om zo kort mogelijk na het rooien te gaan pellen zonder de bollen pelrijp te hoeven maken. Dit houdt in dat op het moment dat de bollen gedroogd zijn (na 24 uur), de bollen direct gepeld worden. Het onderzoek wordt uitgevoerd met twee cultivars met zowel gespoelde als gezeefde bollen. De proef is uitgevoerd door P. Botman Sr. en Proeftuin Zwaagdijk bij Botman Bloembollen BV te Enkhuizen. In dit verslag staan de resultaten vermeld. Het onderzoek werd gefinancierd door Productschap Tuinbouw. De onderstaande bloembollenbedrijven participeren in de zuurgroep West-Friesland: Boon Bloembollen Andijk Poel Bloembollen BV Schilder Wijdewormer BV NS Bloembollen BV Gebr. Ruyter BV Botman Bloembollen BV 2. STATISTIEK Met behulp van de variantie-analyse (Anova) is bepaald of de behandelingen significant van elkaar verschillen. Er is gewerkt met een betrouwbaarheidsinterval van 95% (P = 0,05). De LSD geeft het kleinst betrouwbare verschil aan. Indien het verschil tussen twee getallen groter is dan de LSD, dan is het verschil betrouwbaar. Voor de duidelijkheid is dit in de tabel weergegeven met letters. Wordt een behandeling gekwalificeerd met a en de andere met b dan is er sprake van een significant verschil, echter verschillen tussen a en ab zijn niet significant. De p-waarde die onder de tabel vermeld is geeft de significantie aan, hoe kleiner dit getal is hoe groter de significantie. De afkorting n.s. die soms in de tabel gebruikt wordt betekent niet significant. 5

6 INVLOED VAN VROEG PELLEN OP ZUUR IN TULPEN 1. PROEFOPZET De proef is uitgevoerd met de zuurgevoelige cultivars Leen van der Mark en White Dream. In tabel 1 staan de behandelingen beschreven. Tabel 1. Behandelingen methode voorbehandeling pelbaar maken 1 niet pellen zeven - 2 niet pellen spoelen - 3 direct pellen na 24 uur drogen zeven - 4 direct pellen na 24 uur drogen spoelen uur drogen, spoelen en direct pellen spoelen - 6 direct pellen na 24 uur drogen + koudstoom zeven 5 uur 7 direct pellen na 24 uur drogen + koudstoom spoelen 5 uur 8 2 weken na rooien pellen + koudstoom (= standaard) zeven 5 uur 9 2 weken na rooien pellen + koudstoom (= standaard) spoelen 5 uur Voor de proef zijn per behandeling partijen van 3000 bollen gebruikt. Van beide cultivars zijn direct na het rooien zowel een partij gespoeld als gezeefd om de invloed van deze methoden op de ontwikkeling van het zuur te volgen. Het spoelen of zeven na het rooien wordt in de praktijk standaard uitgevoerd om de rooigrond te verwijderen. Het spoelen is uitgevoerd met een trommelspoelmachine met aan het eind van de lijn een luchtmes om het hangwater van de bollen te blazen. Het zeven van de bollen is gebeurd met een rollenzeefunit van Compas. De bollen zijn op maandag 25 juni s morgens gerooid en nog dezelfde dag gespoeld of gezeefd. De gerooide bollen van beide partijen hadden een normale rijpheid. De gezeefde en de gespoelde bollen zijn in palletkisten opgeslagen en gedroogd bij de praktijkbollen. Het drogen vond plaats middels deficit drogen (systeem Tolsma) met een voeler in de pallet kist. Op 26 juni zijn de behandelingen 3, 4, 5, 6 en 7 vanaf uur gepeld. Na het pellen zijn de bollen in netzakken opgevangen en opgeslagen in kleine exportkisten (500 liter kisten). De bollen zijn tot 15 september bij 23 C opgeslagen en vervolgen bij 20 C tot aan het beoordelen. Behandeling 5 is op 26 juni kort voor het pellen gespoeld, waarna de bollen nog enkele uren voor de droogwand hebben gestaan om het hangwater kwijt te raken. De bollen van de behandelingen 8 en 9 (standaard) zijn na het droogproces tot aan het pelrijp makten bij 23 C opgeslagen en zijn op 9 juli gepeld. Tijdens het pellen is gelet op de pelbaarheid van de behandelingen en de visuele waarneming van de beschadiging aan de bollen. Bij het pellen van de bollen op 26 juni werd al een enkele zure bol in de partij gevonden. Bij het pellen op 9 juli werd het percentage zuur in beide partijen geschat op 2%. De bij het pellen aanwezige zure bollen zijn niet verwijderd. De gezeefde bollen waren vuil als gevolg van de natte rooiomstandigheden. De bollen zijn op 4 en 5 oktober beoordeeld op het percentage zuur. Hiervoor zijn per behandeling alle bollen (3000 per behandeling) beoordeeld en geteld. In tabel 2 staan in het kort de proefgegevens 6

7 Tabel 2. Samenvatting invloed bevochtigen t.b.v. de pelbaarheid op zuur Cultivars Leen van der Mark White Dream Rooidata Leen van der Mark 25 juni 2007 White Dream 25 juni 2007 Ziftmaat 10/op Aantal bollen per veld 3000 Drogen Deficit drogen op sloffensysteem Peldatum 26 juni 2007 (behandelingen 1, 2, 3, 4, 5, 6 en 7) 9 juli 2007 (behandelingen 8 en 9) Temperatuur na drogen tot pellen 23 C Temperatuur na pellen 23 C (15/9) + 20 C Aantal herhalingen 4 Proeflocatie Botman Bloembollen BV Enkhuizen 2. KLIMAATOMSTANDIGHEDEN TIJDENS HET PELLEN De bollen zijn op 26 juni en 9 juli gepeld. In de grafieken zijn de resultaten van metingen weergegeven. De gegevens zijn afkomstig van de weerpaal bij Proeftuin Zwaagdijk. De temperatuur is gemeten op waarnemingshoogte (1,50 m). Grafiek 1. RV en temperatuur buitenlucht op 26 juni 2007 Weergegevens 26 juni tijd temperatuur RV Op het moment van het pellen ( ) was het te koud voor de tijd van het jaar. De temperatuur was rond uur 13 C en om uur 11 C. Het langjarig gemiddelde is 15,2 C. De relatieve luchtvochtigheid varieerde van 75-82%. 7

8 Grafiek 2. RV en temperatuur buitenlucht op 9 juli 2007 Weergegevens 9 juli tijd temperatuur RV Op het 2 e pelmoment was het ook aan de koele kant en varieerde de temperatuur van C. Het langjarig gemiddelde is 17,0 C. De relatieve luchtvochtigheid varieerde van 66-82%. 3. RESULTATEN 3.1 Algemeen De bollen zijn 4 en 5 oktober beoordeeld op zuur. Het percentage zuur in de partij White Dream was lager dan in de partij Leen van der Mark. De resultaten van de zuurbeoordeling staan in onderstaande tabellen. 3.2 Resultaten invloed van de behandelingen op het percentage zuur bij gezeefde bollen. De resultaten van de zuurbeoordeling van de gezeefde bollen staan in tabel 3. Tabel 3. Resultaten invloed van de behandelingen op zuur bij gezeefde bollen. methode % zuur White Dream % zuur Leen v/d Mark niet pellen 5 a 4 a direct pellen na 24 uur drogen 8 b 14 d direct pellen na 24 uur drogen + koudstoom 8 b 7 b 2 weken na rooien pellen + koudstoom (= standaard) 8 b 10 c P-waarde < 0,001 < 0,001 Lsd 1 2 Bij de cultivar White Dream was het percentage zuur van de behandeling niet pellen het laagst. Het percentage zuur van de behandelingen direct pellen na 24 uur drogen, direct pellen na 24 uur drogen + koudstoom en de standaard behandeling waren vergelijkbaar met elkaar. Bij de cultivar Leen van der Mark was het percentage zuur van de behandeling niet pellen het laagst. Het percentage zuur van de behandelingen direct pellen na 24 uur drogen + koudstoom was lager dan de behandelingen direct pellen na 24 uur drogen en de standaard 8

9 behandeling. Het percentage zuur was van de behandeling direct pellen na 24 uur drogen het hoogst. Bij de behandeling direct pellen na 24 uur drogen werden de bollen tijdens het pellen meer beschadigd dan de overige behandelingen. 3.3 Resultaten invloed van de behandelingen op het percentage zuur bij gespoelde bollen. De resultaten van de zuurbeoordeling van de gespoelde bollen staan in tabel 4. Tabel 4. Resultaten invloed van de behandelingen op zuur bij gespoelde bollen. methode % zuur White Dream % zuur Leen v/d Mark niet pellen 13 b 45 b direct pellen na 24 uur drogen 8 a 29 a 24 uur drogen, spoelen en direct pellen 26 d 27 a direct pellen na 24 uur drogen + koudstoom 13 b 50 c 2 weken na rooien pellen + koudstoom (= standaard) 15 c 49 c P-waarde < 0,001 < 0,001 Lsd 2 3 Bij White Dream was het percentage zuur van de behandeling direct pellen na 24 uur drogen lager dan van de behandelingen niet pellen, 24 uur drogen, spoelen en direct pellen, direct pellen na 24 uur drogen + koudstoom en de standaard behandeling. Het percentage zuur van de behandelingen niet pellen en direct pellen na 24 uur drogen + koudstoom was lager dan van de behandelingen 24 uur drogen, spoelen en direct pellen en de standaard behandeling. De behandelingen 24 uur drogen, spoelen en direct pellen had het meeste zuur. Bij Leen van der Mark was het percentage zuur van de behandelingen direct pellen na 24 uur drogen en 24 uur drogen, spoelen en direct pellen lager dan van de behandelingen niet pellen, direct pellen na 24 uur drogen + koudstoom en de standaard behandeling. Het percentage zuur van de behandelingen direct pellen na 24 uur drogen + koudstoom en de standaard behandeling was het hoogst. Bij de cultivar White Dream trad bij de behandeling 24 uur drogen, spoelen en direct pellen bij het pellen meer beschadiging op dan bij de overige behandelingen. 3.4 Resultaten spoelen versus zeven op het percentage zuur. De resultaten van de zuurbeoordeling spoelen versus zeven staan in tabel 5. Tabel 5. Resultaten spoelen versus zeven gemiddeld over de behandelingen. methode % zuur White Dream % zuur Leen v/d Mark spoelen 12 b 43 b zeven 7 a 9 a p-waarde < 0,001 < 0,001 Lsd 1 1 Het percentage zuur was bij de gezeefde bollen van beide cultivars lager dan bij de gespoelde bollen. 9

10 3.5 Resultaten invloed van alle behandelingen op de pelbaarheid. Bij het beoordelen van het pelresultaat is het percentage niet gepelde bollen ingeschat. De resultaten van de beoordeling van de pelbaarheid van alle behandelingen staan in tabel 6. Tabel 6. Resultaten invloed van de behandelingen op zuur. methode voorbehandeling % gepeld White Dream % gepeld Leen v/d Mark 1 niet pellen zeven niet pellen spoelen direct pellen na 24 uur drogen zeven direct pellen na 24 uur drogen spoelen uur drogen, spoelen en direct pellen spoelen direct pellen na 24 uur drogen + koudstoom zeven direct pellen na 24 uur drogen + koudstoom spoelen weken na rooien pellen + koudstoom (= standaard) zeven weken na rooien pellen + koudstoom (= standaard) spoelen Het pelresultaat was bij de behandelingen met koudstoom beter dan bij de behandelingen zonder koudstoom. Bij de behandelingen die 2 weken na het rooien gepeld werden was het pelresultaat niet beter dan het pellen na 24 uur. De behandeling direct pellen na 24 uur gezeefd had het minste pelresultaat. Gevoelsmatig trad bij deze behandeling ook de meeste bolbeschadiging op. Over het algemeen waren de bollen van beide partijen goed pelbaar. De cultivar Leen van der Mark pelde beter dan White Dream. 4 CONCLUSIES Pelmoment Bij de gespoelde bollen had het pellen direct na het rooien minder zuur tot gevolg dan het pellen 2 weken na het rooien. Ook was het percentage zuur van het direct pellen na rooien lager dan niet pellen. Bij de gezeefde bollen had het niet pellen van de bollen het laagste zuurpercentage. Bij de gezeefde bollen waren er geen verschillen tussen vroeg pellen en na twee weken pellen. Het toedienen van koudstoom na het droogproces had een positief effect op de pelbaarheid van de bollen. Bij de behandeling direct pellen na 24 uur drogen leidde vooral bij de gezeefde bollen tot meer beschadiging. Spoelen/zeven Het spoelen van de bollen leidde tot een hoger percentage zuur dan het zeven. 10

11 HET PELBAAR MAKEN VAN TULPEN 1. PROEFOPZET De proef is uitgevoerd met gespoelde bollen van de cultivars Mistress en Traveller. In de praktijk staat de cultivar Mistress bekend als zijnde lastiger te pellen. In tabel 1 staan de behandelingen beschreven. De proef is uitgevoerd in gaasbakkenfust. Ieder veld bestond uit een volle gaasbak bollen. Tabel 1. Behandelingen. methode duur pelbaar maken 1 koudstoom 3 uur 2 koudstoom 4 uur 3 koudstoom 5 uur 4 douchen met warm water 3 uur 5 douchen met warm water 4 uur 6 douchen met warm water 5 uur 7 water + 0,5% Zipper (uitvloeier) 3 uur 8 water + 0,5% Zipper (uitvloeier) 4 uur 9 water + 0,5% Zipper (uitvloeier) 5 uur Koudstomen is een proces waarbij een vochtnevel geproduceerd wordt (mist met een druppelgrootte van naar schatting 1 micron). In het apparaat worden kleine waterdeeltjes gecreëerd en uit de unit geblazen. De waterdeeltjes worden direct in de lucht opgenomen en clusteren ook niet meer aan elkaar. Dit laatste wordt verkregen doordat de waterdeeltjes een elektrische lading bevatten. Vrij water wat op de bollen kan neerslaan wordt hiermee beperkt, waardoor de kans op schimmelvorming wordt verminderd. Bij de behandeling douchen met warm water zijn de bollen 10 minuten lang verneveld met warm water van C. Telkens wordt vers water gebruikt. Het restwater wordt afgevoerd. Per kuubkist (150 x 120 x 73 cm) wordt liter water gebruikt. Bij de behandelingen water + Zipper zijn de tulpen met een gieter bevochtigd. Zipper is een uitvloeier die er voor zorgt dat de oppervlaktespanning van het water verlaagd wordt, waardoor het vocht beter tot aan de bolbodem doordringt. In principe zouden de bollen dan sneller pelrijp zijn en de behandeling zou bovendien het pelresultaat moeten verbeteren. Zipper wordt in de tuinbouw veel toegepast om resultaat van gewasbespuitingen te verbeteren. Bij het koudstomen hebben de bollen 3, 4 of 5 uur in de nevel gestaan. Bij de uitvoering van het douchen met warm water en water + Zipper zijn de bollen na de behandeling 3, 4 of 5 uur later gepeld. Het koudstomen is uitgevoerd op het bedrijf van Botman Bloembollen BV. Het douchen met warm water is gedaan bij Mts. Nijenhuis. Na het douchen en het natgooien van de bollen zijn deze afgedekt met een plastic hoes om het uitdrogen van de bollen tegen te gaan. De proef is op 16 juli gepeld bij Botman Bloembollen BV met een Van Dijke pelrobot met afgewisseld dikke rubber rollen en dunne staalrollen. De proef is beoordeeld door van 100 bollen het pelresultaat te bepalen 11

12 In tabel 2 staan in het kort de proefgegevens Tabel 2. Samenvatting invloed bevochtigingsmethode en duur op de pelbaarheid van tulpen Cultivars Mistress Traveller Rooidata Mistress juni 2007 Traveller juni 2007 Ziftmaat Aantal bollen per veld 10/op ± 500 (waarvan 100 bemonsterd) Peldatum 16 juli 2007 Aantal herhalingen 4 Proeflocaties Botman Bloembollen BV Enkhuizen Mts. Nijenhuis Espel 2. RESULATEN 2.1 Algemeen De resultaten staan vermeld in de tabellen 3 t/m 5. Het cijfer in de tabel staat voor het aantal ongepelde bollen. De bollen waarbij nog een zeer geringe hoeveelheid van het pelsel aan de bolbodem bleef zitten zijn als gepelde bollen geschouwd. 2.2 Resultaten van de behandelingen op de pelbaarheid Tabel 3. Het pelresultaat van alle behandelingen gemiddeld over de herhalingen. methode duur % niet gepeld Mistress % niet gepeld Traveller 1 koudstoom 3 uur 26 ab 19 a 2 koudstoom 4 uur 33 cd 23 a 3 koudstoom 5 uur 31 bcd 20 a 4 douchen met warm water 3 uur 35 d 37 bc 5 douchen met warm water 4 uur 23 a 33 b 6 douchen met warm water 5 uur 30 bcd 31 b 7 water + Zipper (uitvloeier) 3 uur 35 d 43 c 8 water + Zipper (uitvloeier) 4 uur 33 cd 33 b 9 water + Zipper (uitvloeier) 5 uur 28 abc 35 b p-waarde 0,006 < 0,001 Lsd 6 7 Mistress Bij het koudstomen had de behandelingsduur van 3 uur een beter resultaat dan de 4 uur lange behandeling. Er waren geen verschillen bij het pelresultaat tussen de perioden 3 en 5 uur en 4 en 5 uur koudstomen. Bij het douchen met warm water had het pellen na 4 uur het beste resultaat tot gevolg. De verschillen tussen 3 en 5 uur pellen na de toepassing waren niet aantoonbaar. 12

13 De toepassing water + Zipper was het resultaat bij 5 uur later pellen beter dan na 3 uur pellen. De verschillen tussen de behandelingen na 4 en 5 uur pellen waren niet betrouwbaar. Traveller Bij het koudstomen en het douchen met warm water waren er geen betrouwbare verschillen tussen de behandelingen. De toepassing water + Zipper was het resultaat bij 4 en 5 uur later pellen beter dan na 3 uur pellen. De verschillen tussen de behandelingen na 4 en 5 uur pellen waren niet betrouwbaar. 2.3 Resultaten van de bevochtigingsmethode op de pelbaarheid Het pelresultaat van de bevochtigingsmethode is gemiddeld over de tijdsduur en staan vermeld in tabel 4. Tabel 4. Het pelresultaat van de diverse methoden gemiddeld over de tijd. methode % niet gepeld Mistress % niet gepeld Traveller koudstoom a douchen met warm water b water + Zipper (uitvloeier) b p-waarde 0,280 < 0,001 Lsd n.s. 4 Het koudstomen leidde bij de cultivar Traveller tot het beste pelresultaat. Tussen de behandelingen douchen met warm water en water + Zipper waren de verschillen niet significant. Bij de cultivar Mistress waren de verschillen tussen de behandelingen niet significant. 2.1 Resultaten van de tijdsduur op de pelbaarheid Het pelresultaat van de tijdsduur is gemiddeld over de bevochtigingsmethode en staan vermeld in tabel 5. Tabel 5. Het pelresultaat van de tijdsduur van het pelbaar maken gemiddeld over de behandelingen. tijd van het pelbaar maken gemiddeld % niet gepeld Mistress % niet gepeld Traveller 3 uur 32 b a 4 uur 30 a b 5 uur 29 a b p-waarde 0,031 0,329 0,089 Lsd 3 n.s. 4 Gemiddeld over de 2 cultivars had 3 uur bevochtigen c.q. pellen na bevochtigen het minste pelresultaat. Tussen 4 en 5 uur bevochtigen c.q. pellen na bevochtigen waren de verschillen niet significant. 13

14 3. CONCLUSIES Bij de cultivar Traveller was het pelresultaat van het koudstomen beter dan van de behandelingen douchen met warm water en water + Zipper. Er waren geen betrouwbare verschillen tussen douchen met warm water en water + Zipper. Bij de cultivar Mistress waren er geen verschillen tussen de diverse bevochtigingsmethoden. Het pellen van de bollen 3 uur na de toepassing had een iets minder goed pelresultaat dan 4 en 5 pellen na de toepassing. Er waren geen aantoonbare verschillen tussen 4 en 5 uur pellen. 14

15 7 BIJLAGEN 1. Foto s foto 1. Zuur foto 2. Koudstomen 15

16 foto 3. Pelrijp gemaakte bollen foto 4. Gepelde bollen 16

17 2. Verwerkte resultaten Proef: Vroeg pellen Leen v/d Mark beh. herh. methode voorbehandeling aantal zuur aantal gezond totaal bollen % zuur 1 A niet gepeld zeven ,7 1 B niet gepeld zeven ,7 1 C niet gepeld zeven ,3 2 A niet gepeld spoelen ,4 2 B niet gepeld spoelen ,6 2 C niet gepeld spoelen ,1 3 A direct pellen na 24 uur zeven ,1 3 B direct pellen na 24 uur zeven ,6 3 C direct pellen na 24 uur zeven ,7 4 A direct pellen na 24 uur spoelen ,1 4 B direct pellen na 24 uur spoelen ,8 4 C direct pellen na 24 uur spoelen ,2 5 A 24 uur drogen,spoelen en pellen spoelen ,3 5 B 24 uur drogen,spoelen en pellen spoelen ,1 5 C 24 uur drogen,spoelen en pellen spoelen ,4 6 A direct pellen na 24 uur + koudstoom zeven ,0 6 B direct pellen na 24 uur + koudstoom zeven ,9 6 C direct pellen na 24 uur + koudstoom zeven ,2 7 A direct pellen na 24 uur + koudstoom spoelen ,4 7 B direct pellen na 24 uur + koudstoom spoelen ,5 7 C direct pellen na 24 uur + koudstoom spoelen ,5 8 A na 2 wk pellen + koudstoom zeven ,1 8 B na 2 wk pellen + koudstoom zeven ,1 8 C na 2 wk pellen + koudstoom zeven ,8 9 A na 2 wk pellen + koudstoom spoelen ,9 9 B na 2 wk pellen + koudstoom spoelen ,8 9 C na 2 wk pellen + koudstoom spoelen ,0 17

18 White Dream beh. herh. methode voorbehandeling aantal zuur aantal gezond totaal bollen % zuur 10 A niet gepeld zeven ,3 10 B niet gepeld zeven ,3 10 C niet gepeld zeven ,5 11 A niet gepeld spoelen ,7 11 B niet gepeld spoelen ,8 11 C niet gepeld spoelen ,6 12 A direct pellen na 24 uur zeven ,3 12 B direct pellen na 24 uur zeven ,4 12 C direct pellen na 24 uur zeven ,9 13 A direct pellen na 24 uur spoelen ,0 13 B direct pellen na 24 uur spoelen ,5 13 C direct pellen na 24 uur spoelen ,6 14 A 24 uur drogen,spoelen en pellen spoelen ,3 14 B 24 uur drogen,spoelen en pellen spoelen ,1 14 C 24 uur drogen,spoelen en pellen spoelen ,8 15 A direct pellen na 24 uur + koudstoom zeven ,6 15 B direct pellen na 24 uur + koudstoom zeven ,5 15 C direct pellen na 24 uur + koudstoom zeven ,6 16 A direct pellen na 24 uur + koudstoom spoelen ,9 16 B direct pellen na 24 uur + koudstoom spoelen ,0 16 C direct pellen na 24 uur + koudstoom spoelen ,6 17 A na 2 wk pellen + koudstoom zeven ,5 17 B na 2 wk pellen + koudstoom zeven ,1 17 C na 2 wk pellen + koudstoom zeven ,4 18 A na 2 wk pellen + koudstoom spoelen ,0 18 B na 2 wk pellen + koudstoom spoelen ,1 18 C na 2 wk pellen + koudstoom spoelen ,3 18

19 Proef: pelbaar maken beh methode tijd (uur) her aantal niet gepeld 1 koudstoom 3 a 31 1 koudstoom 3 b 21 1 koudstoom 3 c 19 1 koudstoom 3 d 34 2 koudstoom 4 a 39 2 koudstoom 4 b 31 2 koudstoom 4 c 30 2 koudstoom 4 d 32 3 koudstoom 5 a 40 3 koudstoom 5 b 22 3 koudstoom 5 c 31 3 koudstoom 5 d 29 4 douchen 3 a 43 4 douchen 3 b 27 4 douchen 3 c 37 5 douchen 3 d 32 5 douchen 4 a 30 5 douchen 4 b 23 5 douchen 4 c 21 5 douchen 4 d 19 6 douchen 5 a 38 6 douchen 5 b 25 6 douchen 5 c 26 6 douchen 5 d 32 7 natgooien + Zipper 3 a 34 7 natgooien + Zipper 3 b 36 7 natgooien + Zipper 3 c 31 7 natgooien + Zipper 3 d 38 8 natgooien + Zipper 4 a 37 8 natgooien + Zipper 4 b 35 8 natgooien + Zipper 4 c 32 8 natgooien + Zipper 4 d 28 9 natgooien + Zipper 5 a 38 9 natgooien + Zipper 5 b 25 9 natgooien + Zipper 5 c 26 9 natgooien + Zipper 5 d 24 19

20 beh methode tijd (uur) her aantal niet gepeld 10 koudstoom 3 a koudstoom 3 b koudstoom 3 c koudstoom 3 d koudstoom 4 a koudstoom 4 b koudstoom 4 c koudstoom 4 d koudstoom 5 a koudstoom 5 b koudstoom 5 c koudstoom 5 d douchen 3 a douchen 3 b douchen 3 c douchen 3 d douchen 4 a douchen 4 b douchen 4 c douchen 4 d douchen 5 a douchen 5 b douchen 5 c douchen 5 d natgooien + Zipper 3 a natgooien + Zipper 3 b natgooien + Zipper 3 c natgooien + Zipper 3 d natgooien + Zipper 4 a natgooien + Zipper 4 b natgooien + Zipper 4 c natgooien + Zipper 4 d natgooien + Zipper 5 a natgooien + Zipper 5 b natgooien + Zipper 5 c natgooien + Zipper 5 d 35 20

21 3. Proefopzetten Vroeg pellen Cultivars Bolmaat : Leen v/d Mark White Dream : 12-op Tabel. Behandelingen. methode voorbehandeling pelbaar maken 1 niet pellen zeven - 2 niet pellen spoelen 3 direct pellen na 24 uur drogen zeven - 4 direct pellen na 24 uur drogen spoelen uur drogen, spoelen en direct pellen spoelen - 6 direct pellen na 24 uur drogen + koudstoom zeven 5 uur 7 direct pellen na 24 uur drogen + koudstoom spoelen 5 uur 8 2 weken na rooien pellen + koudstoom (= standaard) zeven 5 uur 9 2 weken na rooien pellen + koudstoom (= standaard) spoelen 5 uur 1 t/m 9 : Leen v/d Mark 10 t/m 18 : White Dream De proef wordt uitgevoerd is speciale kleine exportkuubkisten. In deze kisten gaan 6 gaasbakken. Aantal herhalingen : 3 Aantal cultivars : 2 Aantal behandelingen : 9 Aantal veldjes : 3 x 2 x 9 = 54 Bollen per behandeling : 3000 Totaal aantal bollen : 54 x 3000 = stuks ( per cultivar) Start proef : direct na rooien Drogen : Sloffensysteem op vochtdeficit in m³-kisten Bewaring na drogen tot pellen : 23 C in kuubkisten Bewaring na pellen : 23 C in kuubkisten Beoordeling bollen : 1 e helft oktober Einde proef : november 2007 Proefplaats : Botman Bloembollen BV Waarnemingen - Tijdens het pellen worden de klimaatgegevens buiten geregistreerd. - Na machinaal pellen niet napellen, bij beoordelen ongepelde bollen tellen. - half oktober worden de bollen beoordeeld op zuur, door het aantal zieke en het aantal gezonde bollen te tellen. 21

22 Pelbaar maken Inleiding Doel van de proef is om de tulpen zo snel mogelijk pelbaar te maken. Proefopzet Cultivars Bolmaat : Mistress Traveller : 12-op Tabel. Behandelingen. methode duur 1 koudstoom 3 uur 2 koudstoom 4 uur 3 koudstoom 5 uur 4 douchen met warm water 3 uur 5 douchen met warm water 4 uur 6 douchen met warm water 5 uur 7 water + Zipper (uitvloeier) 3 uur 8 water + Zipper (uitvloeier) 4 uur 9 water + Zipper (uitvloeier) 5 uur 1 t/m 9 : Mistress 10 t/m 18 : Traveller Aantal herhalingen : 4 Aantal cultivars : 2 Aantal behandelingen : 9 Aantal veldjes : 4 x 2 x 9 = 72 Bollen per behandeling : 350 Totaal aantal bollen : 72 x 350 = stuks ( per cultivar) Start proef : direct na rooien Drogen : Sloffensysteem op vochtdeficit in m³-kisten Bewaring na drogen tot pellen : 23 C in gaasbakken Dosering Zipper : 50 ml per 100 liter water Beoordeling bollen : direct na het pellen Einde proef : augustus 2007 Proefplaats : Botman Bloembollen BV Waarnemingen - Tijdens het pellen worden de klimaatgegevens buiten geregistreerd. - Na machinaal pellen niet napellen. De niet gepelde bollen tellen. 22