LED: een wereldprimeur

Transcriptie

1 Split

2 VOOR HET EERST GAAN LED S DE UITDAGING AAN OM EEN STADSVERLICHTING TE CREËREN DIE FOTOMETRISCHE EIGENSCHAPPEN COMBINEERT MET VISUEEL COMFORT! LED: een wereldprimeur E gem = 32 lux Globale uniformiteit = 40% In het kader van de heraanleg van haar kustboulevard de Riva heeft de stad Split gekozen om samen met Schréder voor een wereldprimeur te zorgen met behulp van LED s van het merk CREE die nog maar net gelanceerd werden op deze constant evoluerende markt. De Riva is een verplichte locatie voor de miljoenen toeristen die jaarlijks naar Dalmatië trekken om er de honderden eilandjes te bezoeken die verspreid langs de kust liggen. Vijftien verlichtingstoestellen werden er al geïnstalleerd. Elk verlichtingstoestel telt 180 hoogvermogen LED s die een opmerkelijk warm wit licht verspreiden (3000 K). De toestellen bestaan uit 45 modules (IP 67) die elk uitgerust zijn met 4 LED s. Elke module wordt heel precies aangestuurd om een essentiële doelstelling te realiseren namelijk, de beheersing van het licht. LED s bieden immers een heel directionele verlichting en vereisen dan ook uiterste precisie bij hun oriëntatie wanneer ze gebruikt worden als stadsverlichting. Een uitdaging die met succes werd aangegaan door de ingenieurs en ontwerpers van Schréder. De eerste gegevens bevestigen wat men bij een objectieve observatie ook al kon vaststellen: de verlichting bereikt een gemiddelde van 32 Lux en biedt een globale uniformiteit van 40 %. Bij de officiële inhuldiging op 7 mei 2007 mocht dit centrum van het sociale leven in Kroatië duizenden kijklustigen verwelkomen die het visuele comfort van dit nieuwe type stadsverlichting beslist wisten te appreciëren. 6 m 8m 19,5 m Schréder heeft deze maatoplossing ontwikkeld en geproduceerd in samenwerking met het architectenbureau 3LHD, de ontwerper van stedelijk meubilair Numen/For Use, de verlichtingsontwerpers Novalux en ZTT Zagreb, en haar exclusieve verdeler in Kroatië.

3

4 LICHT OF HALFDONKER Dankzij hun directionele lichtstroom wisten de LED s de hoofdboulevard precies te verlichten zoals de architect had gevraagd, terwijl de kustboulevard in het halfdonker bleef. Zo kunnen bezoekers kiezen om op de verlichte boulevard, of in de meer intieme wandelzone te wandelen. VISUEEL COMFORT Elk verlichtingstoestel telt 180 hoogvermogen LED s die een opmerkelijk warm wit licht verspreiden (3000 K); een bron van visueel comfort. De toestellen bestaan uit 45 modules (IP 67) die elk uitgerust zijn met 4 LED s.

5 DYNAMISCHE KLEURENWISSELING Via een systeem van dynamische kleurenwisseling dat gestuurd wordt door het Dali-protocol, kunnen per lijn van 3 modules speelse geanimeerde effecten gecreëerd worden naar gelang het gewenste sfeertype. Door de afzonderlijke beheersing van de modules, kan dit systeem ook de aanvankelijke lichtverdeling wijzigen met als resultaat een energiebesparing en een langere levensduur van de onderdelen. μr (microreflector) Tegenover de masten waarop de LED s geïnstalleerd zijn, bevinden zich steunen voor luifels waarin schijnwerpers zijn aangebracht die speciaal voor deze toepassing ontwikkeld werden. Elke schijnwerper omvat een verzegelde optiek IP 66 voorzien van een μr (microreflector) met een metaaljodidelamp met keramische brander van 35 W. Deze schijnwerpers zijn bestemd voor de verlichting van de terrassen die binnenkort aangelegd worden. Andere schijnwerpers (70 W), die eveneens in de masten ingewerkt zijn, verlichten de evenwijdig lopende laan langs de voorgevels.

6 Waarom hebben jullie gekozen voor een openbare verlichting met LED s? We hebben vooral gekozen voor LED s omdat we een sterk directionele verlichting wilden. Ons concept steunde op een mooie verlichting van de esplanade, terwijl we de kustboulevard in het halfdonker wilden laten. Met LED s konden we storend licht in deze zone vermijden. Het was onze bedoeling een aangename kleurtemperatuur te creëren; niet te koud en niet te warm. Daarom hadden we eerst gekozen voor een mix van witte LED s met meer gele LED s voor het warme aspect. Vervolgens stelde Schréder ons LED s voor die precies boden wat we zochten zonder te moeten overgaan tot combinaties die niet altijd even esthetisch waren. DIANA en ZLATKO GALÍC van Novalux zijn de verlichtingsontwerpers die aan de basis van dit ontwerp liggen. Hoe verliep de samenwerking met de architect van het project, Sasa Begovíc? De architect had een perfect coherent beeld van het geheel en de verlichting moest daaraan aangepast worden. Onze keuze voor een openbare verlichting met LED s, die de wandelzone iets meer in het duister laat, kwam er omdat de architect wilde vermijden dat de renovatie van de esplanade de gewoonten van de bezoekers zou verstoren. Deze kustboulevard is de favoriete wandelweg van verliefde koppeltjes en we wilden die traditie behouden! We moesten de mensen de keuze laten om in een verlichte zone of in een iets intiemere omkadering te wandelen. Aan welke basiscriteria moest dit verlichtingsproject voldoen? Toen dit project ons voorgelegd werd, moesten we er in eerste instantie in slagen om een perfect uniforme grondverlichting te verkrijgen. Daarom hebben we eerst de klassieke oplossing op basis van lichtgeleiding bekeken. Later merkten we echter dat LED s ook heel geschikt waren voor deze uitdaging. En in dit geval zelfs beter!

7

8 Deze wereldprimeur met LED s is toch wel een schitterend avontuur? Het is beslist een groot avontuur geweest wanneer we het resultaat zien, maar het was ook een race tegen de tijd. Om de verlichtingsontwerper tevreden te stellen, hebben we dit project in 3 maanden tijd moeten uitwerken. We hebben hier een echt openbaar verlichtingstoestel opgetrokken dat dezelfde fotometrische eigenschappen bood, evenals een standaard kleurtemperatuur voor de toepassing en een perfecte uniforme verlichting. En we zijn daarin geslaagd! Bovendien wanneer we de installatie bekijken zijn we verrast door het bijzonder geringe verblindingseffect van de LED s. Om van deze wereldprimeur een succes te maken, betrok Schréder haar ontwikkelingscel voor LED s in het Belgische Bornem evenals haar Onderzoeks- & Ontwikkelingscentrum bij het project. Sebastian Esposito is één van de technische ontwikkelaars van het project. Welke LED s heeft u aanbevolen? We hebben een compleet nieuw LED-type voorgesteld. Deze LED s produceren een warm wit licht dat visueel erg aangenaam en comfortabel is. Bovendien leveren ze 52 lumen / Watt, wat heel opmerkelijk is. We moeten ook nog vermelden dat de LED s geen problemen stellen op het gebied van kleurenuniformiteit. Hoe heeft u het fotometrische aspect van deze LED-toepassing in een openbare verlichting aangepakt? Aangezien LED-verlichting sterk directioneel is, moesten we een precies systeem voor de oriëntatie van de LED s op punt stellen om zo een uitstekende uniformiteit te realiseren en ook exact de gewenste zones te verlichten. Dat aspect hebben we kunnen realiseren dankzij het O&O Centrum van Schréder dat met behulp van berekeningssoftware de optimale fotometrische vormgeving kon bepalen. Die creatie kon dan achteraf op de fotogoniometer van het proeflaboratorium gevalideerd worden. De gecreëerde verlichting is perfect omdat het bestek ons een verlichting van minimaal 15 Lux oplegde en we uiteindelijk een gemiddelde halen van 32 Lux.

9 Waarom werd een dynamisch kleurenwisselingsysteem geïntegreerd? De opdrachtgever had gevraagd om dynamische sfeereffecten te creëren. Het door Schréder ontworpen dynamische kleurenwisselingsysteem, kan echt een massa feestelijke verlichtingen en effecten genereren. Een ander niet te negeren feit, is dat men met het dynamische kleurenwisselingsysteem het energieverbruik kan doen dalen door de lichtsterkte van alle modules te laten afwisselen of door een aantal modules te selecteren waarvoor men de lichtsterkte maximaal houdt, terwijl men de andere modules op een lichtsterkte van 30 % of 50 % houdt. Op fotometrisch vlak kunnen we de lichtverdeling wijzigen door bepaalde modules aan en uit te schakelen of door de lichtsterkte van bepaalde modules te laten afwisselen. Indien nodig, zouden we ook slechts een beperkte oppervlakte van de promenade kunnen verlichten, terwijl de rest in het donker blijft. Er zijn zoveel mogelijkheden, zowel op feestelijk en fotometrisch vlak als op het vlak van energiebesparing. En dan houden we nog geen rekening met de langere levensduur van de onderdelen dankzij de geringere lichtsterkte.

10

11

12 stadsverlichting