TERUG NAAR DE BASIS VAN KENNIS. Onderzoek. Onderzoek. Academisch klimaat LEIP INTRO: STUDENTEN GAAN LOS IN LEEUWARDEN

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "TERUG NAAR DE BASIS VAN KENNIS. Onderzoek. Onderzoek. Academisch klimaat LEIP INTRO: STUDENTEN GAAN LOS IN LEEUWARDEN"

Transcriptie

1 Onderzoek speech door john jorritsma pagina 3 Onderzoek WAAROM FRYSLÂN DE RANDSTAD NIET IS EN OOK NIET HOEFT TE ZIJN pagina 4 verbindt Jaargang 2 nummer 4 editie zomer 2013 De promovendi bestuderen het wad tijdens de kick-off van de onderzoekschool op Ameland foto: Jan Spoelstra TERUG NAAR DE BASIS VAN KENNIS Onderzoekschool UCF is een kleine onderzoekschool, zo start Frans Zwarts, hoogleraarbestuurder UCF, zijn betoog over de onderzoekschool. En dat is een groot voordeel. We kunnen hiermee terug naar de basis van de kennis en we kunnen onze partners gemakkelijk betrekken bij het behalen van de doelen. In een paar woorden legt hij uit waar Onderzoekschool UCF voor staat en wat de onderzoekschool uit wil dragen: toegankelijk met een open structuur. Dat alles met een duidelijk doel voor ogen: het vergroten van kennis rondom de Friese focusgebieden watertechnologie en management, duurzaamheid, meertaligheid, toerisme en life science. lees verder op pagina 2 > Onderwijs Mastercollege UCF biedt de student een basis pagina 6 Opinie INTERNATIONALISERING: CULTURELE RIJKDOM, VERGEZICHTEN EN EEN ANDERE BLIK pagina 7 Academisch klimaat LEIP INTRO: STUDENTEN GAAN LOS IN LEEUWARDEN pagina 8

2 Onderzoek Wetenschap Academisch Klimaat Onderzoek vervolg pagina 1 Inspirerende omgeving Op dinsdag 11 juni is Onderzoekschool UCF officieel geopend in Grand Hotel Post-Plaza in Leeuwarden. Gespreksleider Charles Groenhuijsen opende de middag. Na een korte opening nam Esther van Duuren, directeur academische zaken bij UCF, het woord. Zij benadrukte de belangrijke rol voor de promovendi om Fryslân als kenniseconomie op de kaart te Promovendus Jasper Heslinga voegt zijn object, een zeilbootje, toe zetten. Samen dragen zij veel bij aan de maquette tijdens de opening van de onderzoekschool aan de ontwikkeling van kennis van een duurzame samenleving. Centraal onderzoeksthema van heb je experts nodig, vindt hij. En king tussen de bestaande kennisorganisaties Onderzoekschool UCF is Care for daarbij komen volgens hem de promovendi in Fryslân. UCF draagt the community of life (Wittenskip om de hoek kijken. bij aan de toepassing van zowel foar de mienskip). bestaande als nieuwe kennis in de Officiële opening Friese samenleving, aldus John. Fryslân biedt veel kansen Frans volgde Hans op met de woorden: Nieuwsgierig geworden naar zijn Prof. dr. Hans van Ginkel volgde de Wij gebruiken de kleinschalig- betoog? Lees deze dan op pagina 3. inspirerende woorden van Esther heid van UCF om goede doordachte op met een lezing over de Wereld onderzoeksvragen te ontwikkelen John en Frans openden uiteindelijk 5.0 die snel groeit naar de Wereld op een creatieve manier die heel symbolisch de deuren van 6.0, waar technologie en internet dicht bij het probleem staan, aldus Onderzoekschool UCF met een een steeds grotere rol gaat spelen. Frans Zwarts, verder bedankte hij grote sleutel. Met de komst van internet wordt de de bestuurders van Leeuwarden en wereld steeds kleiner en is iedereen Fryslân voor hun komst en onder- Krachtige elevator-pitches een stuk sneller te bereiken. streepte nog eens het gezamenlijke De middag werd afgesloten door Daarnaast is Fryslân volgens hem doel van de onderzoekschool als de mensen waar het allemaal om helemaal niet een provincie aan de motor voor de kenniseconomie van draait: de promovendi. Zes van de andere kant van Nederland, maar Fryslân. twintig promovendi presenteerden juist heel dichtbij, voor zowel de hun onderzoek in de vorm van een Randstad als de rest van de wereld. Commissaris van de Koning in krachtige elevator-pitch. Zij visualiseerden Eigenlijk kan je heel Nederland als Fryslân, John Jorritsma, gaf na hun onderzoek met diverse 1 grote metropool zien. Je moet Frans een speech over hoe hij kijkt objecten waarmee zij gezamenlijk ze alleen willen zien. Om deze kansen naar de onderzoekschool. Volgens een maquette opbouwden. zichtbaar en tastbaar te maken hem vergroot UCF de samenwer- Promovendus Evelyn Bosma vertelt over haar promotieonderzoek tijdens opening van Onderzoekschool UCF KICK-OFF PROMOVENDI OP AMELAND Van 22 tot 24 mei was de kick-off van Onderzoekschool UCF op Ameland. Veertien van de twintig promovendi hebben op dit eiland drie dagen een trainingsprogramma gevolgd om zichzelf voor te bereiden op hun promotieonderzoek. Ook bereidden de promovendi zich voor op de officiële opening van de onderzoekschool door hun onderzoek te pitchen ter voorbereiding op hun bijdrage aan de opening van de onderzoekschool. Uiteraard was er daarnaast tijd voor ontspanning tijdens deze trip. Om elkaar beter te leren kennen zijn ze onder andere samen gaan wadlopen. De promovendi hebben het naar hun zin tijdens de kick-off van de onderzoekschool op Ameland Alle promovendi van Onderzoekschool UCF Inmiddels zijn er twintig promovendi actief onder de vlag van Onderzoekschool UCF: Stenden Hogeschool Richard Rijnks Jelmer Jeuring Jasper Heslinga Jasper Meekes NHL Hogeschool Abhygian Singh Asli Börü Uchechi Obinna Sine Celik Bard Wartena Fryske Akademy Dennis Worst Evelyn Bosma Nika Stefan Wetsus Academy Joeri de Valenca Judita Laurinonyte Monir Mollaei Patrick Figaroa Anna Casadellá Waddenacademie Jeroen Onrust Marco Bakker Julia Vroom Deze promovendi gaan het academisch klimaat van Fryslân en Leeuwarden versterken. Al hun onderzoeken hebben te maken met één van de focusgebieden binnen UCF: watertechnologie en management, meertaligheid, toerisme en life sciences. Een greep uit de promotieonderzoeken van de promovendi: Wetsus: Judita Laurinonyte. Haar onderzoek richt zich op de ontwikkeling van een betrouwbaar systeem om petrochemisch afvalwater, zoals van gas en olie, te behandelen. Zodat je het kunt hergebruiken. Het gaat hierbij om een membraanbioreactor die het afvalwater opvangt. Fryske Akademy: Evelyn Bosma. Zij onderzoekt hoe tweetalig een kind moet zijn om verbeterde cognitieve functies te ontwikkelen. Andere studies hebben inmiddels al aangetoond dat bij een tweetalig kind de cognitieve functies verbeterd zijn. In haar project test ze deze effecten bij tweetalige Friese kinderen. NHL Hogeschool: Asli Börü. Doet onderzoek naar de mogelijkheden voor versnellen van innovaties in de zorg. Dus hoe technologische ontwikkelingen en nieuwe producten sneller in gebruik genomen kunnen worden in de zorgsector. Waddenacademie: Jeroen Onrust. Hij onderzoekt het belang en de rol van regenwormen voor de aanwezigheid van weidevogels in Fryslân. Stenden Hogeschool: Jelmer Jeuring. Zijn onderzoek heeft betrekking op de relaties tussen de ontwikkeling van het toerisme in Fryslân en de vorming van de regionale identiteit. De Friese aspecten zijn hierbij relevant, maar ook hoe toeristen Fryslân ervaren. De promovendi wandelen over het wad I hope the research school will blossom into an international research community that like a magnet will attract new graduates from all over the world SPEECH JOHN JORRITSMA COMMISSARIS VAN DE KONING Ladies and gentlemen, and of course the graduates from Spain, Ukraïne, India and the Dutch Caribbean. As mister Zwarts made clear the International Graduate and Research School UCF is a very important development for the province of Fryslân. It is a step forwards in the maturity of where UCF stands for: academic research and education in Fryslân. It transforms our province into a natural laboratory. The UCF-graduates are participating in scientifical research, in fields that are relevant for the future of Fryslân: lingual diversity, tourism, life-sciences and sustainability (energy and society). It is what you see, hear and experience when you travel through Fryslân. The UCF enlarges the cooperation between existing knowledge-organisations and empowers the academic climate in Fryslân. UCF contributes to the application of both existing and new knowledge in the Frisian society. The UCF graduate and research school aims at solutions for tomorrows problems and for the challenges of today. So we can for example find new ways to improve the number of tourists that come to Fryslân. Or we can find better ways to provide fresh drinking water or to generate energy from natural sources. Not only useful for our own Jonkers from Jubbega, but also for people in other countries. Developing studies that results into handy solutions for everyday use is why the province stimulates the UCF. The UCF for example is one of the partners in the Dairy Chain. Companies, academies and the government are working together to deliver workers with the right education to the booming diary industry. We help out the youth of today and the world of tomorrow. In the words of the respected and currently very ill mister Nelson Mandela: education is the most powerful weapon which you can use to change the world. Ladies and gentlemen, UCF graduate and research school is unique for the Netherlands because: It is a combination of academies and universities like Stenden and NHL; the research school is based on a multi-disciplinary approach: different scientific disciplines are joined in one school; Focus on co-creation and valorisation of research: to find out, in cooperation with our industries, what the applications of research can be. The UCF research school begins with twenty graduates. The school will start as a real community for the graduates. Not only for the research school, but for all graduates working here in Fryslân. A school in which one can make connections: in work ànd in private life. To make people feel at home, to invite people to share their knowledge. To have a wonderful time here in Fryslân. At this time, there are about 150 graduates working in Fryslân. Quite a number! Finally, I would like to express my hope that the research school will flourish. I hope it will blossom into an international research community that like a magnet will attract new graduates from all over the world. So that everybody from the Caribbean to India and far beyond - knows that UCF and Fryslân are the places to be if one wants to become a graduate or wants information in the field of water technology, lingual diversity, tourism, life sciences and sustainability. For all the graduates, now and in the future: have a wonderful time in Fryslân and start building on your and our future here. Thank you very much. John Jorritsma, Commissaris van de Koning in Fryslân Bezoekadres: Agora 4, Leeuwarden Postadres: Postbus 7560, 8903 JN Leeuwarden T +31 (0) , E info@ucf.nl, I Bank , KvK _UCF_briefpapier_v3.indd :27 VERS VAN DE PERS DAIRY CHAIN FRIESLAND Het plan Dairy Chain Friesland Dairy in the total foodchain is opgesteld. Dairy Chain Friesland is de aanpak van mbo, hbo, wo (Wageningen UR / UCF ) en Dairy Campus Leeuwarden, om door middel van een doorlopende Frieseleerlijn in te spelen op de snel groeiende vraag naar goed opgeleid personeel en ondernemers in de zuivelindustrie. Onderdeel van Dairy Chain Friesland is om scholen en bedrijven te faciliteren bij innovaties en de uitvoering van onderzoek. Hiermee wordt de kennisinfrastructuur van Fryslân op dit terrein verder uitgebreid. MEEM OOK VOOR NEDERLANDSE STUDENTEN Fryslân heeft behoefte aan Nederlandse studenten en vervolgopleidingen voor Friese hbostudenten. Daarom gaat de opleiding Master of Environmental and Energy Management (MEEM) aan de slag om ook voor Nederlandse studenten aantrekkelijk te worden. Vanaf september 2014 gaat een doorlopende leerlijn, een leerlijn van mbo, naar hbo en naar wo, van 30 ECTS voor studenten van een hbo-opleiding met het juiste profiel, van start. De opleiding MEEM draait al 12 jaar in Leeuwarden met een instroom van gemiddeld 25 studenten per jaar. Tot nog toe volgen voornamelijk buitenlandse studenten de opleiding. Het grootste deel hiervan vertrekt na het behalen van het diploma weer uit Fryslân. NIEUWE WEBSITE UCF De website van UCF is in een fris en modern jasje gestoken. UCF is in een fase beland van groei, mede ook doordat Onderzoekschool UCF en Mastercollege UCF steeds meer een prominente rol gaan spelen in de versterking van het academisch klimaat van Fryslân. De nieuwe website van UCF is interactief, overzichtelijk en heeft een strakke en moderne vormgeving. Deze vormgeving is gebaseerd op de look & feel van Windows 8, waar voornamelijk gecommuniceerd wordt met beelden en iconen. Daarnaast is er natuurlijk voldoende informatie te vinden over UCF, Onderzoekschool UCF en de evenementen die door UCF geïnitieerd worden. Foto boven: Commissaris van de Koning in Fryslân, John Jorritsma en Frans Zwarts openen symbolisch de deuren van Onderzoekschool UCF op 11 juni

3 Onderzoek Valorisatie Onderwijs Academisch klimaat WAAROM FRYSLÂN DE RANDSTAD NIET IS EN OOK NIET HOEFT TE ZIJN In gesprek met promovendus Jasper Meekes In Fryslân vind je rust, ruimte en een mooi landschap. Dat zijn kwaliteiten die deze provincie tot een aantrekkelijke regio maken voor toeristen. Promovendus Jasper Meekes (26) onderzoekt waar voor deze regio kansen liggen op het gebied van toerisme. Hij verdiept zich in de werking en toekomst van de vrijetijdseconomie, ook wel leisure economie genoemd. Leisure economie is erg interessant, omdat deze economie heel veel verschillende dingen integreert, aldus Jasper. Volgens Jasper kun je hierbij denken aan politieke keuzes, culturele aspecten en economische ontwikkelingen. Er wordt al jaren gesproken over bevolkingskrimp in Noord- Nederland. Ook de provincie Fryslân heeft te maken met krimp, wat volgens Jasper ook gepaard gaat met economische krimp. Een voorbeeld is afnemende werkgelegenheid in deze regio. Volgens hem kan Noord-Nederland op dit gebied niet concurreren met de Randstad. Daarvoor heeft de Randstad teveel voordelen: het ligt centraler en er is meer werk te vinden. Als regio kun je wel op andere gebieden concurreren met de Randstad. Dan heb je het over de rust, de ruimte en het landschap. Allerlei kwaliteiten die voortkomen uit het feit dat Fryslân juist niet de Randstad is, aldus de promovendus. Economische ontwikkelingen kun je hiermee op een niveau houden, waardoor je hier uiteindelijk wel werkgelegenheid kunt bieden. Denk aan actieve watersportmogelijkheden bij de Friese Meren en natuurlijk de schoonheid en de rust van het Waddengebied. Dat soort unieke zaken vind je niet in de Randstad. Het promotieonderzoek In zijn onderzoek gaat Jasper de komende vier jaar kijken naar verschillende regio s in Fryslân met een sterke leisure economie, zoals de eilanden en de Friese meren en hoe deze zich verhouden tot regio s waar het toerisme minder ontwikkeld is, zoals de Friese kust. De Friese kust wordt vooral gekenmerkt door agrarische activiteiten. Voor toeristen is hier weinig te beleven en te zien. Ik ga kijken hoe de verbanden liggen tussen de leisure economie en ecologie, samenleving, natuur en het politieke speelveld, vertelt Jasper. Kennis als extra kwaliteit Op het gebied van werkgelegenheid en industrie kan Fryslân niet concurreren met de drukke Randstad. Fryslân heeft andere unieke kwaliteiten: een mooi en gevarieerd landschap, ruimte en rust. Aan REIZEN TUSSEN LEEUWARDEN EN GRONINGEN dit rijtje kan nu ook nieuwe kennis worden toegevoegd, dankzij onder andere promovendus Jasper Meekes. Jasper Meekes doet zijn onderzoek onder de vlag van twee onderzoekscholen. Onderzoekschool UCF en de onderzoekschool van de RUG Graduate School of Spatial Sciences, onderdeel van URSI, het Urban and Regional Studies Institute. De helft van de week brengt Jasper door op het European Tourism Futures Institute (ETFI) van Stenden. De rest van de week zit Jasper in Groningen bij de RUG. Excellente studenten in Fryslân Als het aan de Rijksuniversiteit Groningen en Philips Consumer Lifestyle in Drachten ligt, kunnen we straks in Fryslân excellente studenten opleiden op het gebied van High Tech Systems en Materials. Om dit te realiseren hebben genoemde organisaties een plan voor een verdiepende master ingediend bij Sirius, ook wel honourstraject genoemd. Dit is een verzwaarde opleiding voor getalenteerde studenten met een technische achtergrond, met als doel om de aansluiting tussen het onderwijs en de arbeidsmarkt te verbeteren. Het excellentietraject is onlangs ter accreditering voorgelegd aan het Sirius Programma, onderdeel van het Platform Bèta-Techniek. In het licht van de koppeling met wetenschappelijk onderzoek wordt door Philips en de deelnemende kennisinstellingen in dit kader een bijbehorend onderzoeksprogramma ontwikkeld. Excellente studenten Het Sirius Programma stelt hogescholen en universiteiten in staat om de excellente studenten uit te dagen om het beste uit zichzelf te halen. Plannen die ingediend worden, worden getoetst aan een vijftal criteria. Zo moet bijvoorbeeld uit de aanvraag blijken dat de behoeften van excellente studenten (mede) sturend zijn voor de aard en aanpak van activiteiten. Eind dit jaar weten we of getalenteerde wo-talenten in 2014 kunnen starten met deze unieke universitaire master. Sirius geeft officieel zes weken na indiening van de aanvraag uitsluitsel. De selectie van studenten begint in september 2013 en ze kunnen dan in februari 2014 beginnen. Rijksuniversiteit Groningen (RUG) gaat in september los met het honeurstraject High Tech Systems & Marterials (HTSM). Hiermee gaan zij bijdragen aan het opleiden van excellente studenten om zo meer innovatiekracht in de Noordelijke regio s te realiseren. Honourstraject Het honourstraject van de RUG, is een verdiepende master. HTSM is een initiatief van UCF, de RUG en diverse Noordelijke industriële bedrijven, met Philips Consumer Lifestyle als voortrekker. Er zijn in die bedrijven meer en betere experts nodig. De RUG gaat daaraan bijdragen. Aanvraag Sirius De RUG heeft inmiddels de aanvraag van het honeurstraject ingediend bij het Sirius Programma. Dit programma stelt hogescholen en universiteiten in staat om excellente studenten op te leiden. Instellingen, zoals de RUG, die een excellentietraject willen starten, dienen hun plannen voor te leggen aan Sirius. Als deze plannen gevalideerd zijn, mag het excellentietraject van start. Eind dit jaar weet de RUG helemaal zeker of hun traject aan de eisen van Sirius voldoet. GEFASCINEERD DOOR DE ALLEDAAGSE WETENSCHAP CAFÉ VAN DE KLEINE WETENSCHAP Leeuwarden is weer een interessant en gezellig evenement rijker: het Café van de Kleine Wetenschap. Als je nog steeds denkt dat wetenschap een saaie bezigheid is, dan word je dankzij dit café helemaal op andere gedachten gebracht. Het Café van de Kleine Wetenschap laat je zien dat eigenlijk alles om ons heen wetenschap is. Fascinatie van liefhebber en wetenschapper Het Café van de Kleine Wetenschap is voor iedereen die geïnteresseerd is in de wetenschap achter de alledaagse dingen. Het gaat om fascinatie, de liefde voor een bepaald onderwerp of over een uit de handen gelopen hobby. In het Café van de Kleine Wetenschap vertellen zowel een wetenschapper als een liefhebber over hun fascinatie voor een bepaald onderwerp. Het onderwerp wordt zo vanuit twee perspectieven belicht. Eigenlijk is alles om ons heen wetenschap COLUMN Ingesproken column Piet Meerdink, senior adviseur University Campus Fryslân QUEDLINBURG EN NETWERKEN Even er tussen uit, dacht ik, lekker wandelen en fietsen met vrienden. Zo kom ik in Quedlinburg, Saksen-Anhalt, terecht. Nooit geweest, erg mooi en een lange geschiedenis. In de informatiebrochure las ik, dat de vader van keizer Otto 1 in Quedlinburg begraven ligt. Hij was hertog van Saksen en koning van Duitsland. Er ging geen lichtje branden. Ik las verder: met de kroning van Otto 1 in 962 werd de verbinding gelegd tussen het Duitse koningschap en de keizertitel. En dat vormde de basis van het Heilige Roomse Rijk (HRR). Ineens baadde ik in het licht; ooit heeft mijn geschiedenisleraar Titus Gilhuis mij de grootsheid van het concept van Das Heiliges Römisches Reich der Deutsche Nation ingeprent. De man geloofde in dat concept: één Europa onder één keizer met één religie. Kort na de oprichting van de EEG hield hij bijvoorbeeld tussen provincies en ons in 1962 het perspectief van een gemeenten. Zelfs bij minder complexe taken vraagt het veel inspan- verenigd Europa voor. Prachtig! ning om het concept in de praktijk De brochure lezend herinnerde te laten werken. ik me weer hoe hij vertelde over het HRR, over de talloze vorstendommen, vrijsteden en kerkelijke denkend aan mijn geschiedenisles- Dat brengt me bij UCF. Terug- gebieden, direct of indirect onderworpen aan de keizer. Het was een van een concept, een droom, erg sen, is duidelijk dat het hebben soort netwerkorganisatie, in theorie belangrijk is voor inspiratie en voor althans, want in de praktijk was richting. Maar dan begint het pas! van eenheid geen sprake: veel oorlogen en tientallen lokale heersers, hetzelfde willen, moeten hun eigen De partners in een verband moeten die zich niets gelegen lieten liggen belangen ondergeschikt willen aan hertog, koning of keizer. Een maken aan het gezamenlijk belang. mooi concept dus, dacht ik, maar Behalve een gezamenlijk, overstijgend belang is ook vertrouwen in wat heb je d r aan? Kijk eens hoe moeizaam het gaat om van Europa het concept en in elkaar nodig voor een eenheid te maken. een succesvolle netwerksamenwerking; en veel begrip en geduld! Ook op kleinere schaal zie je hoeveel moeite het kost om van samen- nek durven uitsteken. In de En je hebt partners nodig, die hun vorige werking een succes te maken, Piet, bedankt! VERBINDT schreef de rector magnificus van de RUG, Elmer Sterken: De RUG ziet zichzelf als de universiteit van de drie noordelijke provincies (...) met duidelijke wortels in het noorden van het land. Dat vind ik mooi: de RUG als de universiteit van Noord-Nederland. Als de RUG in Leeuwarden meer masters gaat aanbieden, en een bijdrage levert aan onderzoek, wordt de kennisinfrastructuur in deze provincie versterkt. Een aantrekkelijk perspectief, een gezamenlijk belang, dat groter is dan het eigen belang, en mensen die elkaar vertrouwen en begrijpen, in elkaar investeren, daar staat of valt een netwerkorganisatie mee. Destijds in Quedlinburg, maar ook hier en nu. Noot Wegens naderende pensionering was dit mijn laatste column voor VERBINDT. Ik wens de Friese bevolking een geslaagd UCF. OPROEP: KRITISCHE COLUMNIST GEZOCHT De afgelopen maanden heeft Piet Meerdink columns geschreven voor Verbindt. Piet stopt met werken en heeft besloten om zijn rake pen door te geven aan nieuw talent. We gaan zijn kijk op de academische wereld van onderwijs, onderzoek en wetenschap natuurlijk missen, maar er openen zich wel deuren voor nieuwe schrijvers. Woon en werk je in Fryslân? Heb jij een kritische kijk op wetenschap, onderzoek of onderwijs? Wil jij drie of vier keer per jaar een bijdrage leveren aan deze krant? Stuur dan uiterlijk 1 september een proef column naar info@ucf.nl. Wie weet word jij de nieuwe columnist bij Verbindt! Je kunt de proefcolumn ook in een enveloppe opsturen naar University Campus Fryslân, Postbus 7560, 8903 JN Leeuwarden. Ouderwetse gezelligheid Ouderwetse gezelligheid is het belangrijkste uitgangspunt voor het café. Tijdens het café is er voldoende ruimte om de discussie aan te gaan met je buurman over het onderwerp of om gewoon lekker bij te kletsen met die goede vriend die je al weken niet gesproken hebt. Daartussendoor word je gevoed met informatie over wat je altijd al hebt willen weten, maar waarvoor je nooit de moeite hebt ondernomen om het daadwerkelijk uit te zoeken. Professor Theunis Piersma over de geluiden van de Grutto en de Veldleeuwerik Oranje Bierhuis en op locatie Het Café van de Kleine Wetenschap wordt vijf keer per jaar georganiseerd in één van de oudste kroegen die Leeuwarden rijk is: Het Oranje Bierhuis. Daarnaast gaat het café ook de hort op. Zo komt het Café naar LEIP Intro op 26 augustus. Het Café van de Kleine Wetenschap wordt georganiseerd door UCF in samenwerking met de Culturele Onderneming en Podium Asteriks. Stille Lente Dinsdag 25 juni vond het eerste Café van de Wetenschap plaats. Onder de titel De Stille Lente vertelde onder andere Hoogleraar Trekvogelecologie Theunis Piersma over hoe stil de lente wordt als de vogels stoppen met zingen. Tijdens dit café verzorgde 3FM Serious Talent When We Are Wild live muziek. Een samenvatting in beeld van dit café staat op de website van UCF. 4 5

4 Onderwijs Wetenschap Wetenschap Valorisatie OPINIE Een van de doelstellingen van UCF is het leveren van een wezenlijke bijdrage aan de ontwikkeling van Leeuwarden als studiestad. Ik kan me goed vinden in deze ambitie! De kennisinfrastructuur die ontstaat om wetenschappelijk onderwijs vorm te geven, biedt een verdieping die niet alleen de sociaal-economische structuur van Fryslân op termijn versterkt, maar ook de aantrekkelijkheid van Leeuwarden als studentenstad ten opzichte van andere steden en regio s zal vergroten. Op dit moment hebben we al Stenden als internationale hogeschool zo n studenten die hoger beroepsonderwijs volgen bij de Want in de afgelopen tientallen drie hogescholen in de stad. Op jaren heeft Leeuwarden duizenden bachelor- en op masterniveau studeren zij af en onderzoek vormt voor CHN, mogen verwelkomen die studenten van Stenden, en daar- een steeds belangrijker onderdeel bewust kozen voor een opleiding van hun studie. Dat is overigens op het gebied van bijvoorbeeld niet alleen een Nederlands verschijnsel. Wie de krant leest, ziet van Probleemgestuurd Onderwijs. Service Management aan de hand bij vele economische hotspots over Stendenbreed komt nu tegen de de hele wereld dezelfde vraag om 30% van de stud entenpopulatie uit afgestudeerden met hoogwaardige het buitenland en we zien elk studiejaar weer paspoorten van meer kennis op het gebied van toegepast of fundamenteel onderzoek. dan 75 landen voorbij komen. Zij leveren een grote bijdrage aan de Buitenlandse en nederlandse studentemisch gebied, op cultureel gebied regionale ontwikkeling: op econo- De keuzemogelijkheid die en niet te vergeten op het gebied Leeuwarden kan bieden, krijgt een van de persoonlijke ontwikkeling andere dimensie: wil je beroepsgericht of onderzoeksgericht stude- van studenten. ren? Die extra aantrekkingskracht Onze studenten kunnen ook op mag niet worden onderschat. De onze vestigingen op andere continenten een deel van hun opleiding keuze voor Leeuwarden als studiestad wordt door Nederlandse volgen. Maar internationalisering aspirant-studenten gemaakt op gaat niet in de eerste plaats over grond van overwegingen die voor reizen, het gaat over het volledig buitenlandse studenten heel anders en zelfstandig kunnen functioneren in een omgeving waarin zijn. jouw cultuur niet dominant is. Voor Nederlandse studenten geldt Internationalisering voegt toe: gemiddeld gesproken nog wel eens culturele rijkdom, vergezichten, een geografische belemmering. vooral ook een andere blik. Meer Zeker in het hoger beroepsonderwijs studeert de Nederlander niet seerd op de nieuwsgierige aard naar buiten dan naar binnen, geba- overdreven ver van de ouderlijke van de student. Past dat niet ook woning. Dat geldt vanzelfsprekend bij onderzoeksgericht studeren? veel minder voor buitenlandse Ik denk van wel. Ook daarom is studenten. Hun keuze wordt niet de huidige ontwikkeling van UCF bepaald door afstand of de keuze goed voor de ontwikkeling van voor oost- of westwaarts reizen, Leeuwarden als studiestad! maar door factoren als studiekeuze, opleidingsvorm en kans op een baan in de beoogde sector. Daar hoort straks ook de keuze voor onderzoekgericht studeren bij in een omgeving die gewend is aan buitenlandse studenten. INTERNATIONALISERING: CULTURELE RIJKDOM, VERGEZICHTEN EN EEN ANDERE BLIK Leendert (L.J.) Klaassen is voorzitter van het College van Bestuur van Stenden Hogeschool. Daarnaast heeft Leendert ook een aantal nevenfuncties. Zo maakt hij deel uit van het College van Bestuur bij Zorginstellingen in Noord Nederland (ZINN), van het College van Bestuur bij RTV Noord en is hij in maart 2013 begonnen als ombudsman gaswinning in Groningen. Mastercollege UCF biedt de student een basis Studeren in Leeuwarden. Het kan. Leeuwarden heeft een heel breed aanbod aan hbo-studies en doorstroommogelijkheden. Leeuwarden voorziet de student in allerlei gemakken, waarmee de stad een goede basis vormt voor een toegankelijk en uitnodigend studentenleven. Alles zit op loopafstand, de huren van kamers zijn relatief laag en er worden veel evenementen georganiseerd gedurende het hele jaar. Studenten in Leeuwarden houden Om ervoor te zorgen dat hbo-studenten, ook hier kunnen blijven om verder te studeren, heeft University Campus Fryslân Mastercollege UCF opgestart. Binnen Mastercollege UCF worden doorstroomprogramma s (pre-masters), universitaire masters en honourstrajecten aangeboden voor hbo-studenten. Hiermee ontstaat een doorgaande Friese leerlijn: van mbo, naar hbo en van hbo, naar wo. Ook biedt het mastercollege academische masters aan voor universitaire studenten die meer kennis willen vergaren over diverse onderwerpen die gerelateerd zijn aan de Friese focusgebieden. Mastercollege UCF werkt intensief samen met de hbo-instellingen, universiteiten, studentenorganisaties, gemeente Leeuwarden, horeca, bedrijven en maatschappelijke organisaties. Leeuwarden bouwt hiermee aan een uniek profiel als Congres Multilingualism: The Key Debates Op 12 en 13 september vindt het wetenschappelijke congres Multilingualism: The Key Debates plaats. Het congres wordt georganiseerd door de Rijksuniversiteit Groningen en University Campus Fryslân in Stadsschouwburg De Harmonie in Leeuwarden. Master Multilingualism Het congres vindt plaats ter ere van de start van de academische master Multiligualism. Deze wordt aangeboden door de RUG en NHL Hogeschool, onder de vlag van het Mastercollege UCF. De master combineert maatschappelijke, individuele, educatieve, culturele en historische aspecten van meertaligheid met een praktische, researchgedreven benadering. Congres Multilingualism Vijftig wetenschappers uit de hele wereld houden tijdens het congres lezingen over onder andere hun internationale studie- en studentenstad. onderzoek naar taalverschuiving, taalpolitiek, taalcontact en tweedetaalverwerving. Op beide dagen vinden openbare debatten plaats tussen gerenommeerde wetenschappers onderling en het publiek. Sleuteldebatten Deze openbare debatten, de zogenaamde Key Debates, zijn voor iedereen vrij toegankelijk. Er wordt ingegaan op maatschappelijke issues omtrent meertaligheid. Deze sleuteldebatten zijn voor een heel breed publiek toegankelijk, vertelt prof. Goffe Jensma van de RUG en één van de organisatoren Nieuwe masters in ontwikkeling Naast de al bestaande academische masteropleidingen MEEM, Multilingualism en Watertechnology, wordt er hard gewerkt aan de ontwikkeling van nieuwe masters. Met name het plan om een Master Law & Governance (bestuurskunde) op te zetten begint vorm te krijgen Bij de Thorbecke Academie hebben we de ambitie om samen met UCF een master te ontwikkelen, waarvan de inhoud ligt op het snijvlak van Bestuur, Recht en Veiligheid, vertelt Danny Buma, hoofd van de Thorbecke Academie bij NHL Hogeschool. Veiligheid staat hoog op de politieke agenda, ook in Europees verband. De integratie van Bestuur en Recht met veiligheidsvraagstukken op masterniveau en het betrekken van de kennis die aanwezig is bij de NHLlectoraten Cybersafety en i-thorbecke zou een unieke propositie voor het Noorden opleveren, zegt hij, een dergelijke master wordt in Nederland nog niet aangeboden en is zeer interessant voor potentiële studenten en promovendi, ook van buiten de Noordelijke regio. Ook Stenden Hogeschool heeft plannen om een master op te zetten. De voornaamste reden hierbij is het kunnen aanbieden van een volledig traject voor studenten, zodat zij na hun studie niet een van het congres. Dat maakt dit congres volgens Goffe dan ook tot een heel interessant congres. Er is een mooie inhoudelijke mix tijdens het congres. Voor iedereen die geïnteresseerd is in taal en meertaligheid is het congres interessant. academische master elders in Nederland hoeven te volgen. In samenwerking met de RUG, faculteit Ruimtelijke Wetenschappen, wil Stenden een pre-master en een wo-master Toerisme gaan ontwikkelen, aldus Falco de Klerk Wolters, head of school Tourism and Leisuremanagement bij Stenden Hogeschool. Belangrijke voorwaarde hiervoor is dat de kwaliteit Leeuwarden bouwt aan een uniek profiel als internationale studie- en studentenstad van het onderzoek zich ook op universitair niveau bevindt, vervolgt hij. Het kunnen aanbieden van een Cultureel festival Op 12 september is er s avonds een cultureel festival waar de congresdeelnemers welkom zijn en iedereen uit Leeuwarden of daarbuiten. Het programma met film, theater en popmuziek heeft een Congres Multilingualism voor een breed publiek Twee studenten werken samen aan een project wo-master betekent dat onderwijs en onderzoek zich op een duurzame wijze verder ontwikkelen en internationaal aanzien hebben; essentieel voor Fryslân en Noord- Nederland, maar vooral ook voor onze studenten en de sector. Life sciences en leefbaarheid Ten slotte wordt ook steeds meer gestalte gegeven aan twee andere nieuwe academische masters: Dairy Processing en Sustainable Society. Hiermee wordt aangesloten op de focusgebieden life sciences en leefbaarheid van UCF. Mastercollege UCF is één van de twee pijlers van UCF. De tweede pijler is Onderzoekschool UCF. Geïnteresseerd? Meld je dan nu aan relatie met meertaligheid, maar zeker ook voor mensen die geïnteresseerd zijn in cultuur en muziek. UCF organiseert het festival samen met Poppodium Romein, Slieker Film en Tryater. 6 7

5 Onderwijs Academisch klimaat Jaargang 2 nummer 4 editie zomer LEIP INTRO: STUDENTEN GAAN LOS IN LEEUWARDEN Universiteitssteden als Groningen, Leiden en Tilburg staan er om bekend: feestelijke introductieweken voor nieuwe studenten. Een hele week lang is het centrum van zo n stad in rep en roer. Overal lopen feestende jongeren rond en de kroegen barsten s nachts uit hun voegen door de komst van de vele nieuwe studenten. Ook hogeschoolsteden kunnen er wat van. Zo heeft Zwolle de Bruisweken en wordt er voor de studenten van Alkmaar de InAlkmaarIntroweek georganiseerd. Ook Leeuwarden gaat dit jaar van start met een centrale introductie voor studenten. Op maandag 26 augustus 2013 wordt voor de eerste keer LEIP Intro georganiseerd. Op deze dag worden er door het hele centrum van Leeuwarden activiteiten georganiseerd voor alle nieuwe studenten die naar Leeuwarden komen voor hun studie. In Leeuwarden is de introductieweek versnipperd. Iedere hogeschool en opleiding organiseert haar eigen studiestartweek. Zo kunnen de studenten goed kennis maken met hun eigen opleiding, vertelt Aize Veger, directeur Leeuwarden Studiestad. In die introducties is helaas niet genoeg ruimte voor de kennismaking met de stad, vindt Aize. Wat wij doen met LEIP Intro is een hele zinvolle aanvulling op wat de opleidingen al doen en het is natuurlijk ook erg leuk. Wij willen dat studenten vertrekken als ambassadeur van deze studentenstad Onderzoek naar behoeften van de student Eind vorig jaar zijn een aantal NHL studenten, in opdracht van Leeuwarden Studiestad, een onderzoek gestart onder studenten in Leeuwarden. Hun onderzoek richtte zich voornamelijk op de kansen voor een gezamenlijke Leeuwarder Genieten van het weer kan ook in één van de verschillende parken en plantsoenen van Leeuwarden introductieweek voor studenten. In januari hebben zij hun resultaten gepresenteerd. Van de ondervraagden zegt 75% een centrale introductiedag gemist te hebben bij de start van hun studie. Uiteindelijk is er gekozen voor een centrale introductiedag op de eerste dag van de studiestartweek, vertelt Aize. LEIP Intro is een aanvulling op de al bestaande studiestartweken van de hogescholen. Het was, na wat overleggen, dan ook zeer goed haalbaar om al dit jaar een eerste centrale introductiedag te kiezen. Ambassadeurs voor Leeuwarden Leeuwarden is een fantastische studentenstad en wij gaan ervoor zorgen dat het een prachtige dag wordt en het de komende jaren een groot succes is, aldus Aize. Wij willen dat studenten vertrekken als ambassadeur van deze studentenstad. En daar gaat volgens Aize het LEIP Intro op 26 augustus een stevige impuls aan geven. LEIP INTRO, LEIP MIDNIGHT CINEMA EN LEIP BREAK LEIP is een evenement dat al een aantal jaren wordt georganiseerd door Leeuwarden Studiestad en diverse studentenverenigingen. Tot nu toe beperkte LEIP zich tot twee evenementen die in de eerste lesweek van de studenten georganiseerd werd. Om de studenten al in een eerder stadium kennis te laten maken met hun stad is LEIP Intro toegevoegd aan de zogenaamde LEIP weken. Leeuwarden Tijdens LEIP Intro op 26 augustus Op verschillende locaties in Leeuwarden zijn er activiteiten voor de nieuwe studenten. In grote groepen leren de studenten op deze manier de stad en elkaar kennen. Zo wordt er in Stadschouwburg De Harmonie een meet & greet georganiseerd. Tijdens deze meet & greet wordt diversiteit van Leeuwarden op zakelijk gebied gepresenteerd aan de studenten. Autorijscholen, horecagelegenheden en ook UCF heeft hier een stand waar de studenten informatie vandaan kunnen halen. De onderdelen van de LEIP Weken zijn: LEIP Intro maandag 26 augustus LEIP Midnight Cinema woensdag 4 september LEIP Break donderdag 5 september Tijdens LEIP Intro komt ook het Café van de Kleine Wetenschap langs om over de fascinatie voor een alledaags onderwerp te praten met een wetenschappelijk tintje. Studenten proosten op één van de vele terrasjes van Leeuwarden VOLG UCF ALTIJD EN OVERAL COLOFON Wil je altijd en overal op de hoogte zijn van de ontwikkelingen binnen het academische klimaat van Fryslân? Als eerste weten wat er gebeurt in Leeuwarden en Fryslân voor studenten? Dan is dit hét moment om UCF te gaan volgen via onze social media. Maar hoe doe je dat dan? Volg UCF via Word lid van de Facebookpagina van UCF: UCFFryslan. Ook via LinkedIn kun je UCF volgen: University Campus Fryslân. En natuurlijk staat ook altijd het laatste nieuws op de website van UCF: Deze krant is een uitgave van University Campus Fryslân. Postadres: Postbus 7560, 8903 JN Leeuwarden, , info@ucf.nl Jaargang 2 - Nummer 4 - Editie Zomer 2013 oplage 2500 exemplaren. Eindredactie: Piet Meerdink en Angelique van Zwieten. Tekstuele aanlevering en bewerking: Diede Design. Concept en realisatie: WEDA Design & Advertising. UCF wil iedereen hartelijk bedanken die mee gewerkt heeft aan de artikelen uit deze uitgave. In deze uitgave komen lang niet alle partners, organisaties en relevante Friese onderwerpen aan bod. Heb je suggesties voor de inhoud van de komende uitgaven? Deze zijn van harte welkom bij onze redactie via info@ucf.nl. Wanneer je een gratis abonnement wilt op deze krant of wanneer je meerdere exem plaren wilt ontvangen dan kan dit natuurlijk. Je kunt dit dan mailen naar info@ucf.nl. Volgende uitgave: herfst Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. Het staat je vrij om uit deze krant te citeren, zolang je een correcte en volledige bronvermelding gebruikt. 8

Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015

Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015 Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015 Tijd 09.15 09.45 Je bent op de Open dag, wat nu? Personal welcome international visitors 10.00 10.45 Je bent op de

Nadere informatie

Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015

Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015 Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015 Tijd 09.15 09.45 Je bent op de Open dag, wat nu? Personal welcome international visitors 10.00 10.45 Je bent op de

Nadere informatie

Programmaoverzicht Bachelor Open dag

Programmaoverzicht Bachelor Open dag Programmaoverzicht Bachelor Open dag 11 2017 Ronde en tijd Openingsronde 09.00-09.30 uur Sessies en activiteiten Waarom Tilburg University? Informatiesessie met de rector magnificus en een student van

Nadere informatie

Programma Open dag Tilburg University Zaterdag 8 oktober 2016 Toelichting en overzicht

Programma Open dag Tilburg University Zaterdag 8 oktober 2016 Toelichting en overzicht Programma Open dag Tilburg University Zaterdag 8 oktober 2016 Toelichting en overzicht Toelichting programmaonderdelen Informatiesessie Kennismakingscollege Minicollege Campus Tour Sports Center Tour Q&A

Nadere informatie

Understanding and being understood begins with speaking Dutch

Understanding and being understood begins with speaking Dutch Understanding and being understood begins with speaking Dutch Begrijpen en begrepen worden begint met het spreken van de Nederlandse taal The Dutch language links us all Wat leest u in deze folder? 1.

Nadere informatie

Dutch survival kit. Vragen hoe het gaat en reactie Asking how it s going and reaction. Met elkaar kennismaken Getting to know each other

Dutch survival kit. Vragen hoe het gaat en reactie Asking how it s going and reaction. Met elkaar kennismaken Getting to know each other Dutch survival kit This Dutch survival kit contains phrases that can be helpful when living and working in the Netherlands. There is an overview of useful sentences and phrases in Dutch with an English

Nadere informatie

Ius Commune Training Programme 2015-2016 Amsterdam Masterclass 16 June 2016

Ius Commune Training Programme 2015-2016 Amsterdam Masterclass 16 June 2016 www.iuscommune.eu Dear Ius Commune PhD researchers, You are kindly invited to attend the Ius Commune Amsterdam Masterclass for PhD researchers, which will take place on Thursday 16 June 2016. During this

Nadere informatie

1. In welk deel van de wereld ligt Nederland? 2. Wat betekent Nederland?

1. In welk deel van de wereld ligt Nederland? 2. Wat betekent Nederland? First part of the Inburgering examination - the KNS-test Of course, the questions in this exam you will hear in Dutch and you have to answer in Dutch. Solutions and English version on last page 1. In welk

Nadere informatie

een kopie van je paspoort, een kopie van je diploma voortgezet onderwijs (hoogst genoten opleiding), twee pasfoto s, naam op de achterkant

een kopie van je paspoort, een kopie van je diploma voortgezet onderwijs (hoogst genoten opleiding), twee pasfoto s, naam op de achterkant Vragenlijst in te vullen en op te sturen voor de meeloopochtend, KABK afdeling fotografie Questionnaire to be filled in and send in before the introduction morning, KABK department of Photography Stuur

Nadere informatie

Optimaliseren van Impact door Alfa- en Gammawetenschappen Aantonen en stimuleren van Societal Impact in synergie met andere wetenschappen

Optimaliseren van Impact door Alfa- en Gammawetenschappen Aantonen en stimuleren van Societal Impact in synergie met andere wetenschappen Optimaliseren van Impact door Alfa- en Gammawetenschappen Aantonen en stimuleren van Societal Impact in synergie met andere wetenschappen Welkom bij het programmaonderdeel: Smart Cities Optimaliseren van

Nadere informatie

FONTYS ACADEMY FOR CREATIVE INDUSTRIES

FONTYS ACADEMY FOR CREATIVE INDUSTRIES Voltijd Tilburg 2011/2012 COMMERCIËLE ECONOMIE FONTYS ACADEMY FOR CREATIVE INDUSTRIES DIGITAL PUBLISHING STUDIES 25.M.3535.01.11 Enjoy YOUR learning community! We willen vermaakt worden, we zoeken naar

Nadere informatie

Multi-disciplinary workshop on Ageing and Wellbeing

Multi-disciplinary workshop on Ageing and Wellbeing Date 7-12-2011 1 Multi-disciplinary workshop on Ageing and Wellbeing Prof. Dr. Inge Hutter Demographer, anthropologist Coordinator Healthy Ageing Alpha Gamma RUG Dean Faculty Spatial Sciences Date 7-12-2011

Nadere informatie

UNIVERSITY CAMPUS FRYSLÂN

UNIVERSITY CAMPUS FRYSLÂN taken en profielschets hoogleraar-bestuurder februari 2011 De achtergrond Sinds 2009 werken de Provincie Fryslân, de gemeente Leeuwarden en regionale kennispartners samen aan plannen voor de versterking

Nadere informatie

Dames en heren, 1 DVHN, 9 september 2015.

Dames en heren, 1 DVHN, 9 september 2015. Toespraak commissaris van de Koning Max van den Berg, opening bijeenkomst Klantengroep Samenwerking Noord (Holland Web Week), Groningen, 16 september 2015 Dames en heren, Goed nieuws is geen nieuws, zeggen

Nadere informatie

(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs. (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren

(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs. (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren (1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren (3) Ons gezelschap helpt gemeenschappen te vormen en te binden (4) De producties

Nadere informatie

Jennifer Machielse. Lennart Stachowitz. Studentleden Medezeggenschapsraad NHTV

Jennifer Machielse. Lennart Stachowitz. Studentleden Medezeggenschapsraad NHTV Studentleden Medezeggenschapsraad NHTV Jennifer Machielse I am Jennifer Machielse, spontaneous, self-conscious and a go-getter, that s me. I am a fourth-year student Marketing & Communication in Tourism

Nadere informatie

Keuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze. in Relatie tot Depressie

Keuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze. in Relatie tot Depressie 1 Keuzetwijfels in de Keuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze in Relatie tot Depressie Open Universiteit Nederland Masterscriptie (S58337) Naam: Ilse Meijer Datum: juli 2011

Nadere informatie

Duurzaam leiderschap Over de wereld, de mens en onderwijs

Duurzaam leiderschap Over de wereld, de mens en onderwijs Duurzaam leiderschap Over de wereld, de mens en onderwijs Elena Cavagnaro, lector in service studies MLI & SEN 2013 09 06 1 9/6/2013 Agenda Even voorstellen Wereldbeelden Welk beeld hebben we van de wereld

Nadere informatie

AGENDA 2020 scherp aan de wind

AGENDA 2020 scherp aan de wind AGENDA 2020 scherp aan de wind tussentijdse herijking Programma 2010-2015 hoofdkeuzes tweede tranche middelen UCF 2013-2015 Leeuwarden, 4 april 2013 1 Inhoud 1. Woord vooraf... 3 2. Ambities 2020... 4

Nadere informatie

9 daagse Mindful-leSs 3 stappen plan training

9 daagse Mindful-leSs 3 stappen plan training 9 daagse Mindful-leSs 3 stappen plan training In 9 dagen jezelf volledig op de kaart zetten Je energie aangevuld en in staat om die batterij op peil te houden. Aan het eind heb jij Een goed gevoel in je

Nadere informatie

Vergaderen in het Engels

Vergaderen in het Engels Vergaderen in het Engels In dit artikel beschrijven we verschillende situaties die zich kunnen voordoen tijdens een business meeting. Na het doorlopen van deze zinnen zal je genoeg kennis hebben om je

Nadere informatie

PROGRAMMA OPEN AVOND VISIT E PLORE CHOOSE

PROGRAMMA OPEN AVOND VISIT E PLORE CHOOSE PROGRAMMA OPEN AVOND VISIT E PLORE CHOOSE Welkom op de Open Avond Maak kennis met de opleidingen van onze hogeschool en kies de studie die bij jou past. Op de informatiemarkt, tijdens een voorlichting

Nadere informatie

OPEN DAG. Programma VISIT PLORE FIND. #nhlstenden. nhlstenden nhlstenden nhlstenden NHL Stenden Hogeschool

OPEN DAG. Programma VISIT PLORE FIND. #nhlstenden. nhlstenden nhlstenden nhlstenden NHL Stenden Hogeschool OPEN DAG Programma E VISIT PLORE FIND # Hogeschool Ontdek Welkom op de Open Dag Maak kennis met de opleidingen van onze hogeschool en ontdek de studie die bij jou past. Op de Informatiemarkt, tijdens een

Nadere informatie

1. will + hele werkwoord (Future Simple) 2. shall + hele werkwoord 3. to be (am/is/are) going to + hele werkwoord

1. will + hele werkwoord (Future Simple) 2. shall + hele werkwoord 3. to be (am/is/are) going to + hele werkwoord FUTURE TENSE ( TOEKOMENDE TIJD ) Hoe? 1. will + hele werkwoord (Future Simple) 2. shall + hele werkwoord 3. to be (am/is/are) going to + hele werkwoord Wanneer? Ad 1. Als iets in de toekomst zal gebeuren

Nadere informatie

OPEN DAG NHL STENDEN. Programma VISIT PLORE MEET. #opendagnhlstenden. nhlstenden nhlstenden nhlstenden

OPEN DAG NHL STENDEN. Programma VISIT PLORE MEET. #opendagnhlstenden. nhlstenden nhlstenden nhlstenden OPEN DAG NHL STENDEN Programma VISIT E PLORE MEET #opendag Ontdek NHL Stenden! Welkom op de Open Dag Maak kennis met de opleidingen van onze nieuwe hogeschool en ontdek de studie die bij jou past. Op de

Nadere informatie

BSc Tourism. De volgende presentatie start hier om 9:30 uur

BSc Tourism. De volgende presentatie start hier om 9:30 uur BSc Tourism De volgende presentatie start hier om 9:30 uur waarom? academische studie van toerisme Toerisme in cijfers Toerisme in cijfers Toerisme in cijfers Nederland 35 miljard bestedingen 3% Bruto

Nadere informatie

OPEN DAG NHL STENDEN. Programma VISIT PLORE FIND. #opendagnhlstenden. nhlstenden nhlstenden nhlstenden

OPEN DAG NHL STENDEN. Programma VISIT PLORE FIND. #opendagnhlstenden. nhlstenden nhlstenden nhlstenden OPEN DAG NHL STENDEN Programma VISIT E PLORE FIND #opendag Ontdek NHL Stenden! Welkom op de Open Dag Maak kennis met de opleidingen van onze nieuwe hogeschool en ontdek de studie die bij jou past. Op de

Nadere informatie

ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM

ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM Read Online and Download Ebook ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM DOWNLOAD EBOOK : ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK STAFLEU

Nadere informatie

mastertrack Governance & Law in Digital Society

mastertrack Governance & Law in Digital Society Bijlage 2 Samenvatting aanvraag nevenvestiging mastertrack Governance & Law in Digital Society Faculteit Rechtsgeleerdheid Campus Fryslân 1 Opmerking vooraf Mocht u de voorkeur geven aan openbaarmaking

Nadere informatie

KUNST ONDERZOEK EDUCATIE VISIE VERNIEUWING OMGEVING PUBLIEK WERK BEELD TEKST FASCINATIE

KUNST ONDERZOEK EDUCATIE VISIE VERNIEUWING OMGEVING PUBLIEK WERK BEELD TEKST FASCINATIE ARTISTIEK ONDERZOEK MASTER KUNSTEDUCATIE Willem de Kooning Academie Piet Zwart Instituut te Rotterdam april 2012 Marieke van der Hoek-Vijfvinkel begeleiding: Annette Krauss - MaikoTanaka ? KUNST ONDERZOEK

Nadere informatie

MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate

MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate Van Non-Corporate naar Corporate In MyDHL+ is het mogelijk om meerdere gebruikers aan uw set-up toe te voegen. Wanneer er bijvoorbeeld meerdere collega s van dezelfde

Nadere informatie

ELSEVIER HULP BIJ STUDIEKEUZE

ELSEVIER HULP BIJ STUDIEKEUZE ELSEVIER HULP BIJ STUDIEKEUZE Naam:... Klas:... Stap : Wat Kan ik? Voor welke vakken haal(de) je de hoogste cijfers op school? Aardrijkskunde Algemene natuurwetenschappen Bewegen, sport en maatschappij

Nadere informatie

Toespraak Rector Magnificus Carel Stolker bij de opening van de El Cid week

Toespraak Rector Magnificus Carel Stolker bij de opening van de El Cid week Toespraak Rector Magnificus Carel Stolker bij de opening van de El Cid week 2016-2017 Beste studenten, Nu ik hier sta, met jullie, met al die studenten, dan denk ik terug aan 1974, toen ik zelf in Leiden

Nadere informatie

OPEN DAG NHL STENDEN. Programma VISIT E PLORE MEET. #nhlstenden. nhlstenden nhlstenden nhlstenden NHL Stenden Hogeschool

OPEN DAG NHL STENDEN. Programma VISIT E PLORE MEET. #nhlstenden. nhlstenden nhlstenden nhlstenden NHL Stenden Hogeschool OPEN DAG NHL STENDEN Programma VISIT E PLORE MEET # NHL Stenden Hogeschool Ontdek NHL Stenden! Welkom op de Open Dag Maak kennis met de opleidingen van onze hogeschool en ontdek de studie die bij jou past.

Nadere informatie

Academische opleiding leraar basisonderwijs

Academische opleiding leraar basisonderwijs 2015 2016 Academische opleiding leraar basisonderwijs ACADEMISCHE OPLEIDING LERAAR BASISONDERWIJS Vind jij het inspirerend om aan kinderen les te geven? Ben je geïnteresseerd in onderzoek naar verschillen

Nadere informatie

Programmas_Summerschool_UCF_Day1.pdf; Programmas_Summerschool_UCF_Day2.pdf; Programmas_Summerschool_UCF_Day3.pdf

Programmas_Summerschool_UCF_Day1.pdf; Programmas_Summerschool_UCF_Day2.pdf; Programmas_Summerschool_UCF_Day3.pdf Roo, Marijke de Van: Info UCF Verzonden: maandag 12 mei 2014 15:31 Aan: Info UCF Onderwerp: Invitation Summerschool 2014 Bijlagen: Programmas_Summerschool_UCF_Day1.pdf; Programmas_Summerschool_UCF_Day2.pdf;

Nadere informatie

Nie uwsb rie f Stichting OE R S T I C H T I N G O N D E R W I J S E V A L U A T I E R A P P O R T J A A R G A N G 4, NR. 3 ( M A A R T 2 0 1 1 )

Nie uwsb rie f Stichting OE R S T I C H T I N G O N D E R W I J S E V A L U A T I E R A P P O R T J A A R G A N G 4, NR. 3 ( M A A R T 2 0 1 1 ) Nie uwsb rie f Stichting OE R S T I C H T I N G O N D E R W I J S E V A L U A T I E R A P P O R T J A A R G A N G 4, NR. 3 ( M A A R T 2 0 1 1 ) Nieuwsbrief Stichting OER Stichting Onderwijs Evaluatie

Nadere informatie

Videoboodschap Caroline Pauwels VUB-congres WeAreVUB 24 mei 2016

Videoboodschap Caroline Pauwels VUB-congres WeAreVUB 24 mei 2016 Videoboodschap Caroline Pauwels VUB-congres WeAreVUB 24 mei 2016 Hello everybody, (verwijst naar filmpje met Théodore Verhaegen, die ook begint met Hello everybody) Beste collega s, studenten, alumni,

Nadere informatie

Studeren na het HBO. stand van zaken 2014-2015. Informatie van het Avans Studentendecanaat

Studeren na het HBO. stand van zaken 2014-2015. Informatie van het Avans Studentendecanaat Studeren na het HBO stand van zaken 2014-2015 Informatie van het Avans Studentendecanaat 1 Studeren na het HBO: onderwerpen 1. Wat moet je weten over het collegegeld als je kiest voor een nieuwe bachelor

Nadere informatie

Wat is het Heerbeeck International College?

Wat is het Heerbeeck International College? Wat is het Heerbeeck International College? Het HIC is een onderwijsstroom in ons havo en vwo waarin we leerlingen voorbereiden op studeren, leven en werken in een internationaal georiënteerde wereld.

Nadere informatie

De Levende Gevel. Een richting voor innovatie en de ontwikkeling van de toekomst

De Levende Gevel. Een richting voor innovatie en de ontwikkeling van de toekomst De Levende Gevel Een richting voor innovatie en de ontwikkeling van de toekomst A letter from nature Dear., Our life knows no boundaries, we live together. You live in me and I live in you! I not only

Nadere informatie

Toespraak commissaris van de Koning Max van den Berg, seminar 'Wetenschap middenin de samenleving', Groningen, 30 mei 2013

Toespraak commissaris van de Koning Max van den Berg, seminar 'Wetenschap middenin de samenleving', Groningen, 30 mei 2013 Toespraak commissaris van de Koning Max van den Berg, seminar 'Wetenschap middenin de samenleving', Groningen, 30 mei 2013 Dames en heren, Wetenschap is ontstaan uit verwondering en nieuwsgierigheid. Al

Nadere informatie

PERSONAL DIVERSITY BOB MAN DERS

PERSONAL DIVERSITY BOB MAN DERS PERSONAL DIVERSITY BOB MAN DERS BOB MANDERS ARCHITECTURE PREFACE We all know the clichés, travel broadens the mind and it s not about the destination, it s about the journey but they re clichés, of course,

Nadere informatie

Basisgegevens. Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing is): Nieuwe opleiding. Nieuw Ad programma. Nieuwe hbo master. Nieuwe joint degree

Basisgegevens. Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing is): Nieuwe opleiding. Nieuw Ad programma. Nieuwe hbo master. Nieuwe joint degree Basisgegevens Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing is): X Nieuwe Nieuw Ad programma Nieuwe hbo master Nieuwe joint degree Naam instelling(en) Contactpersoon/contactpersonen Contactgegevens Universiteit

Nadere informatie

JPF nieuwsbrief oktober 2015

JPF nieuwsbrief oktober 2015 Rienks, Diane Van: Jongeren & Politiek Fryslân namens Jongeren & Politiek Fryslân Verzonden: woensdag 07 oktober 2015 16:31

Nadere informatie

KENING fan e Greide. In november twee debat-avonden! Komt u ook? Nieuwe generatie. Wat kunnen burgers. onderzoekers legt vinger op zere plek

KENING fan e Greide. In november twee debat-avonden! Komt u ook? Nieuwe generatie. Wat kunnen burgers. onderzoekers legt vinger op zere plek aan de nieuwsbrief afmelden. Bekijk hem dan in uw browser. deze nieuwsbrief in het vervolg niet wilt ontvangen kunt u zich onder goed weergegeven? Hierbij ontvangt ii de nieuwsbrief van Kening Jan e Greide.

Nadere informatie

Ruimtelijke patronen rond vrije tijd en recreatie in Flevoland

Ruimtelijke patronen rond vrije tijd en recreatie in Flevoland Ruimtelijke patronen rond vrije tijd en in Flevoland Dr. Roel Rutten (Universiteit van Tilburg) Nienke van Boom MSc. (NHTV Academy for Leisure) Ateliersessie Flevoperspectieven Recreatie en Vrije Tijd

Nadere informatie

My Inspiration I got my inspiration from a lamp that I already had made 2 years ago. The lamp is the you can see on the right.

My Inspiration I got my inspiration from a lamp that I already had made 2 years ago. The lamp is the you can see on the right. Mijn Inspiratie Ik kreeg het idee om een variant te maken van een lamp die ik al eerder had gemaakt. Bij de lamp die in de onderstaande foto s is afgebeeld kun je het licht dimmen door de lamellen open

Nadere informatie

Free Electives (15 ects)

Free Electives (15 ects) Free Electives (15 ects) Information about the Master RE&H (and the free electives) can be found at the following page: http://www.bk.tudelft.nl/en/about-faculty/departments/real-estate-and-housing/education/masterreh/free-electives/

Nadere informatie

Ius Commune Training Programme Amsterdam Masterclass 15 June 2018

Ius Commune Training Programme Amsterdam Masterclass 15 June 2018 www.iuscommune.eu Dear Ius Commune PhD researchers, You are kindly invited to participate in the Ius Commune Amsterdam Masterclass for PhD researchers, which will take place on Friday, 15 June 2018. This

Nadere informatie

vijf debatten over het strategische en publieke belang van kunst en cultuur als basis voor nieuwe vormen van leefbaarheid, zorg en welzijn

vijf debatten over het strategische en publieke belang van kunst en cultuur als basis voor nieuwe vormen van leefbaarheid, zorg en welzijn noteer in je agenda: 3 maart, 31 maart, 21 april, 19 mei en 16 juni 2015 vijf debatten over het strategische en publieke belang van kunst en cultuur als basis voor nieuwe vormen van leefbaarheid, zorg

Nadere informatie

BSc Tourism. René van der Duim en Martijn van Santen

BSc Tourism. René van der Duim en Martijn van Santen BSc Tourism René van der Duim en Martijn van Santen waarom? academische studie van toerisme Toerisme in cijfers meer dan een miljard internationale toeristische aankomsten wereldwijd Toerisme in cijfers

Nadere informatie

waarom? academische studie van toerisme

waarom? academische studie van toerisme BSc Tourism waarom? academische studie van toerisme Toerisme in cijfers Toerisme in cijfers Toerisme in cijfers Nederland 35 miljard bestedingen 3% Bruto Nationaal Product 400 duizend banen (4%) > landbouw

Nadere informatie

DOORSTUDEREN NA HET HBO

DOORSTUDEREN NA HET HBO DOORSTUDEREN NA HET HBO Met welke financiële gevolgen moet je rekening houden? Informatie van het Avans Studentendecanaat Stand van zaken 2015-2016 Kenmerk: 14 september 2015 Studeren na het HBO: onderwerpen

Nadere informatie

Danica Jiernes Madrid, 17 years

Danica Jiernes Madrid, 17 years Danica Jiernes Madrid, 17 years City of Malabon University (CMU) Bachelor of Secondary Education Major in Mathematics Mother s Occupation: Housewife (huisvrouw) Welder (lasser) I choose mathematics as

Nadere informatie

VRAGENKAARTJES THE ISLAND OF ALL TOGETHER

VRAGENKAARTJES THE ISLAND OF ALL TOGETHER VRAGENKAARTJES THE ISLAND OF ALL TOGETHER Dank je wel voor het downloaden van de vragenkaartjes. Graag delen we vrijblijvend een paar van onze ervaringen: 1. Wij lieten mensen eerst een minuut of tien

Nadere informatie

World leader in international education

World leader in international education World leader in international education BESTE OUDER, Wat een spannend jaar gaat u tegemoet: uw zoon of dochter zit in het eindexamenjaar! Het maken van een goede studiekeuze is niet altijd makkelijk en

Nadere informatie

Taco Schallenberg Acorel

Taco Schallenberg Acorel Taco Schallenberg Acorel Inhoudsopgave Introductie Kies een Platform Get to Know the Jargon Strategie Bedrijfsproces Concurrenten User Experience Marketing Over Acorel Introductie THE JARGON THE JARGON

Nadere informatie

F4-GEMEENTEN. Manifest voor de vorming van een nieuw provinciaal coalitieakkoord. Versterk Economie en Werkgelegenheid

F4-GEMEENTEN. Manifest voor de vorming van een nieuw provinciaal coalitieakkoord. Versterk Economie en Werkgelegenheid LEEUWARDEN SÚDWEST-FRYSLÂN SMALLINGERLAND HEERENVEEN Versterk Economie en Werkgelegenheid Manifest voor de vorming van een nieuw provinciaal coalitieakkoord SAMEN WERKEN AAN EEN SLAGVAARDIG FRYSLÂN 2 3

Nadere informatie

een dialoog over Iepen Mienskip en wat kunst daarin vermag noteer in je agenda: 8 oktober, 5 november en 3 december 2015

een dialoog over Iepen Mienskip en wat kunst daarin vermag noteer in je agenda: 8 oktober, 5 november en 3 december 2015 een dialoog over Iepen Mienskip en wat kunst daarin vermag noteer in je agenda: 8 oktober, 5 november en 3 december 2015 drie bijeenkomsten voor Friese denkers, doeners en beslissers data donderdagavond

Nadere informatie

Ius Commune Training Programme Amsterdam Masterclass 22 June 2017

Ius Commune Training Programme Amsterdam Masterclass 22 June 2017 www.iuscommune.eu INVITATION Ius Commune Masterclass 22 June 2017 Amsterdam Dear Ius Commune PhD researchers, You are kindly invited to participate in the Ius Commune Amsterdam Masterclass for PhD researchers,

Nadere informatie

ELSEVIERS HULP BIJ STUDIEKEUZE

ELSEVIERS HULP BIJ STUDIEKEUZE ELSEVIERS HULP BIJ STUDIEKEUZE Naam:... Klas:... STAP : WAT KAN IK? Voor welke vakken haal(de) je de hoogste cijfers op school? Aardrijkskunde Algemene natuurwetenschappen Bewegen, sport en maatschappij

Nadere informatie

Jaarverslag 2013. Leeuwarden Maart 2014. Jaarverslag 2013 UCF 1

Jaarverslag 2013. Leeuwarden Maart 2014. Jaarverslag 2013 UCF 1 Jaarverslag 2013 Leeuwarden Maart 2014 Jaarverslag 2013 UCF 1 Woord vooraf Voor u ligt het jaarverslag en de jaarrekening 2013 van de Stichting University Campus Fryslân (UCF). Dit verslag is opgesteld

Nadere informatie

Wij beloven je te motiveren en verbinden met andere studenten op de fiets, om zo leuk en veilig te fietsen. Benoit Dubois

Wij beloven je te motiveren en verbinden met andere studenten op de fiets, om zo leuk en veilig te fietsen. Benoit Dubois Wij beloven je te motiveren en verbinden met andere studenten op de fiets, om zo leuk en veilig te fietsen. Benoit Dubois Wat mij gelijk opviel is dat iedereen hier fietst. Ik vind het jammer dat iedereen

Nadere informatie

Studeren na het HBO. stand van zaken 2013-2014. Informatie van het Avans Studentendecanaat

Studeren na het HBO. stand van zaken 2013-2014. Informatie van het Avans Studentendecanaat Studeren na het HBO stand van zaken 2013-2014 Informatie van het Avans Studentendecanaat 1 Studeren na het HBO: onderwerpen 1. Wat moet je weten over het collegegeld als je kiest voor een nieuwe bachelor

Nadere informatie

Speech van commissaris van de koningin en voorzitter RvT Energy Valley Max van den Berg, inspiratiemiddag Enexis, Dwingeloo, 7 september 2012

Speech van commissaris van de koningin en voorzitter RvT Energy Valley Max van den Berg, inspiratiemiddag Enexis, Dwingeloo, 7 september 2012 Speech van commissaris van de koningin en voorzitter RvT Energy Valley Max van den Berg, inspiratiemiddag Enexis, Dwingeloo, 7 september 2012 Dames en heren, [Inleiding] Mensen die op inspiratie wachten

Nadere informatie

Programmaoverzicht Bachelor Open dag 7 oktober 2017

Programmaoverzicht Bachelor Open dag 7 oktober 2017 Programmaoverzicht Bachelor Open dag 7 oktober 2017 Ronde en tijd Ronde 1 09.15-10.00 uur Sessies en activiteiten Cognitive Science and Artificial Intelligence - Information session (followed up by optional

Nadere informatie

JAARVERSLAG 2013 UNIVERSITY CAMPUS FRYSLÂN

JAARVERSLAG 2013 UNIVERSITY CAMPUS FRYSLÂN UNIVERSITY CAMPUS FRYSLÂN JAARVERSLAG 213 UNIVERSITY CAMPUS FRYSLÂN WOORD VOORAF Voor u ligt het jaarverslag en de jaarrekening 213 van de Stichting University Campus Fryslân (UCF). Dit verslag is opgesteld

Nadere informatie

Guus Balkema, 010Works & initiatiefnemer & voorzitter SuGu Club. Arash Aazami, Bas Nederland & initiatiefnemer SuGu Club

Guus Balkema, 010Works & initiatiefnemer & voorzitter SuGu Club. Arash Aazami, Bas Nederland & initiatiefnemer SuGu Club De SuGu Club De SuGu (Start-Up & Grown-Up) Club richt zich op de biobased- en de creatieve industrie van Rotterdam. Op dit moment zien wij als ondernemers te weinig concrete samenwerking in deze sectoren,

Nadere informatie

Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas

Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas University of Groningen Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version

Nadere informatie

combining scientific excellence with commercial relevance Knipselkrant aanvulling

combining scientific excellence with commercial relevance Knipselkrant aanvulling combining scientific excellence with commercial relevance Knipselkrant aanvulling INHOUDSOPGAVE KNIPSELKRANT SEPTEMBER 2009 Titel Bron Die heilenden Geheimnisse des Wassers Natürlich gesund+munter 6 juli

Nadere informatie

Sonos neemt afscheid van kantoor en gaat werken in creatief atelier

Sonos neemt afscheid van kantoor en gaat werken in creatief atelier Sonos neemt afscheid van kantoor en gaat werken in creatief atelier Creatief atelier als werkplek Info Munchen Gepubliceerd op: 16 november 2017 Samenvatting Na een uitgebreide verbouwing opende Sonos

Nadere informatie

Vr. 6 september 2013: Leeuwarden Fryslân viert feest

Vr. 6 september 2013: Leeuwarden Fryslân viert feest Vr. 6 september 2013: Leeuwarden Fryslân viert feest Bidboek Lwd2018: veel ruimte voor ecologie, landschap, biodiversiteit en Waddenzee 1. Het thema Nature and culture richt zich op ideeën en concepten

Nadere informatie

Value based healthcare door een quality improvement bril

Value based healthcare door een quality improvement bril Rotterdam, 7 december 2017 Value based healthcare door een quality improvement bril Ralph So, intensivist en medisch manager Kwaliteit, Veiligheid & Innovatie 16.35-17.00 uur Everybody in healthcare really

Nadere informatie

Avans Hogeschool heeft 54 hbo-opleidingen, 28.000 studenten en 2.400 medewerkers. En heeft zeven locaties. In Breda, s- Hertogenbosch en Tilburg

Avans Hogeschool heeft 54 hbo-opleidingen, 28.000 studenten en 2.400 medewerkers. En heeft zeven locaties. In Breda, s- Hertogenbosch en Tilburg AVANS HOGESCHOOL Avans Hogeschool heeft 54 hbo-opleidingen, 28.000 studenten en 2.400 medewerkers. En heeft zeven locaties. In Breda, s- Hertogenbosch en Tilburg Jij hebt ambitie. Jij legt de lat hoog.

Nadere informatie

De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition)

De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition) De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition) L. A. te Winkel Click here if your download doesn"t start automatically

Nadere informatie

Leeruitdagingen. Van risico s naar kansen in de kenniseconomie van Industry 4.0

Leeruitdagingen. Van risico s naar kansen in de kenniseconomie van Industry 4.0 Leeruitdagingen Van risico s naar kansen in de kenniseconomie van Industry 4.0 Loren Roosendaal - Founder of Knowingo + - Director of Center for Digital Transformation at Nyenrode Business University Een

Nadere informatie

Houdt u er alstublieft rekening mee dat het 5 werkdagen kan duren voordat uw taalniveau beoordeeld is.

Houdt u er alstublieft rekening mee dat het 5 werkdagen kan duren voordat uw taalniveau beoordeeld is. - Instructie Deze toets heeft als doel uw taalniveau te bepalen. Om een realistisch beeld te krijgen van uw niveau,vragen we u niet langer dan één uur te besteden aan de toets. De toets bestaat uit twee

Nadere informatie

ELSEVIER HULP BIJ STUDIEKEUZE

ELSEVIER HULP BIJ STUDIEKEUZE ELSEVIER HULP BIJ STUDIEKEUZE Naam:... Klas:... Stap : Wat Kan ik? Voor welke vakken haal(de) je de hoogste cijfers op school? Aardrijkskunde Algemene natuurwetenschappen Bewegen, sport en maatschappij

Nadere informatie

Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education

Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education Inger Anneberg, anthropologist, post doc, Aarhus University, Department of Animal Science Jesper Lassen, sociologist, professor, University

Nadere informatie

Milieuwetenschappen in Leiden

Milieuwetenschappen in Leiden Milieuwetenschappen in Leiden Combineer je opleiding met milieu en duurzaamheid leiden.edu.nl Universiteit Leiden. Universiteit om te ontdekken. Waarom milieu en duurzaamheid? Thema s als gezondheid, armoedebeschrijving,

Nadere informatie

Teksten van de liederen die gospelkoor Inspiration tijdens deze Openluchtdienst zingt.

Teksten van de liederen die gospelkoor Inspiration tijdens deze Openluchtdienst zingt. Don t you worry There s an eternity behind us And many days are yet to come, This world will turn around without us Yes all the work will still be done. Look at ever thing God has made See the birds above

Nadere informatie

General info on using shopping carts with Ingenico epayments

General info on using shopping carts with Ingenico epayments Inhoudsopgave 1. Disclaimer 2. What is a PSPID? 3. What is an API user? How is it different from other users? 4. What is an operation code? And should I choose "Authorisation" or "Sale"? 5. What is an

Nadere informatie

studenten die gekozen hebben voor een studie aan deze Universiteit.

studenten die gekozen hebben voor een studie aan deze Universiteit. Dames en heren, Graag heet ik u van harte welkom bij de opening van het Academisch Jaar 2013/2014. Met uw aanwezigheid vandaag geeft u nog eens blijk van uw bijzondere verbondenheid aan deze Universiteit,

Nadere informatie

Ik kom er soms tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet bij mij heb of niet compleet

Ik kom er soms tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet bij mij heb of niet compleet 1 2 3 4 MATERIAL PREPARING LESSON ATTITUDE TOWARD WORK Ik kom er vaak tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet bij mij heb Ik kom er soms tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet

Nadere informatie

Economie en Bedrijfseconomie. Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde

Economie en Bedrijfseconomie. Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde Economie en Bedrijfseconomie Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde ( FEWEB) Opbouw van studie door prof. dr. Henri de Groot (programmadirecteur)

Nadere informatie

'Maak werk van Vrije tijd in Brabant'

'Maak werk van Vrije tijd in Brabant' 'Maak werk van Vrije tijd in Brabant' OPROEP VANUIT DE VRIJETIJDSSECTOR Opgesteld door: Vrijetijdshuis Brabant, TOP Brabant, Erfgoed Brabant, Leisure Boulevard, NHTV, MKB, BKKC, Stichting Samenwerkende

Nadere informatie

Engels op Niveau A2 Workshops Woordkennis 1

Engels op Niveau A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Woordkennis 1 Bestuderen Hoe leer je 2000 woorden? Als je een nieuwe taal wilt spreken en schrijven, heb je vooral veel nieuwe woorden nodig. Je

Nadere informatie

Mondeling tentamen Havo - ERK niveau B1 / B1 +

Mondeling tentamen Havo - ERK niveau B1 / B1 + Mondeling tentamen Havo - ERK niveau B / B + Het mondeling voor Engels Havo duurt 5 minuten en bestaat uit een gesprek met je docent waarin de volgende onderdelen aan de orde komen: *Je moet een stukje

Nadere informatie

Zoek het uit! Studiekeuze123

Zoek het uit! Studiekeuze123 Zoek het uit! Opdrachten Studiekeuze123 Naam: Klas: Wat denk je zelf? Het maken van een studiekeuze is belangrijk, maar kan best lastig zijn. Er zijn ruim 1.700 bacheloropleidingen waaruit je kunt kiezen

Nadere informatie

Ondersteuning van impact door Hogescholen

Ondersteuning van impact door Hogescholen Ondersteuning van impact door Hogescholen Ronald Mooijer 27 juni 2017 Agenda IXA Impact Het belang van netwerken Directe ondersteuning aan onderzoekers driehoek Probleem Stakeholders Product Financiering

Nadere informatie

Programmaoverzicht. Bachelor Open dag 3 februari Page 1 of 6

Programmaoverzicht. Bachelor Open dag 3 februari Page 1 of 6 Programmaoverzicht Bachelor Open dag 3 februari 2018 Page 1 of 6 Informatiesessies geven voorlichting over de opleiding, zoals de opbouw, toekomstperspectieven en de ervaring van een student. Kennismakingscolleges

Nadere informatie

Universiteit Leiden. John Kroes 12 mei 2017

Universiteit Leiden. John Kroes 12 mei 2017 Universiteit Leiden John Kroes 12 mei 2017 In Leiden en Den Haag Leiden Nederland Amsterdam Den Haag Eerste Universiteit van Nederland Opgericht door Willem van Oranje in 1575 Als beloning voor verzet

Nadere informatie

Tim Akkerman - Head of Mobile

Tim Akkerman - Head of Mobile Tim Akkerman - Head of Mobile Emesa is the largest e-commerce company for searching, comparing and booking travel and leisure packages in the following categories: Holidays - Other accommodations - Hotels

Nadere informatie

Enterprise Architectuur. een duur begrip, maar wat kan het betekenen voor mijn gemeente?

Enterprise Architectuur. een duur begrip, maar wat kan het betekenen voor mijn gemeente? Enterprise Architectuur een duur begrip, maar wat kan het betekenen voor mijn gemeente? Wie zijn we? > Frederik Baert Director Professional Services ICT @frederikbaert feb@ferranti.be Werkt aan een Master

Nadere informatie

Doelgroep Onderzoek Projekt Unyon Groep 12

Doelgroep Onderzoek Projekt Unyon Groep 12 Doelgroep Onderzoek Projekt Unyon Max Veeke VoexHRO@hotmail.com Jacky Tsang (weggevallen) Jacko o@hotmail.com Sean Wijntjes Sean_wijntjes@hotmail.com Groep 12 V 1.03 23 09 2008 Doelgroep : Buitenlandse

Nadere informatie

Comics FILE 4 COMICS BK 2

Comics FILE 4 COMICS BK 2 Comics FILE 4 COMICS BK 2 The funny characters in comic books or animation films can put smiles on people s faces all over the world. Wouldn t it be great to create your own funny character that will give

Nadere informatie

Disclosure belofte. Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen. Doel van de patient staat centraal

Disclosure belofte. Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen. Doel van de patient staat centraal Disclosure: belofte Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen Ik zal aan de patiënt geen schade doen Ik luister en zal hem goed inlichten Disclosure: belofte Ik stel het belang

Nadere informatie

SAMPLE 11 = + 11 = + + Exploring Combinations of Ten + + = = + + = + = = + = = 11. Step Up. Step Ahead

SAMPLE 11 = + 11 = + + Exploring Combinations of Ten + + = = + + = + = = + = = 11. Step Up. Step Ahead 7.1 Exploring Combinations of Ten Look at these cubes. 2. Color some of the cubes to make three parts. Then write a matching sentence. 10 What addition sentence matches the picture? How else could you

Nadere informatie

ARTIST. Petten 24 September 2012. www.ecn.nl More info: schoots@ecn.nl

ARTIST. Petten 24 September 2012. www.ecn.nl More info: schoots@ecn.nl ARTIST Assessment and Review Tool for Innovation Systems of Technologies Koen Schoots, Michiel Hekkenberg, Bert Daniëls, Ton van Dril Agentschap NL: Joost Koch, Dick Both Petten 24 September 2012 www.ecn.nl

Nadere informatie