Het Gekwetste Gewest Archieven van de wederopbouwarchitectuur in de Westhoek & stand van zaken archieven Antwerpen en Vlaams-Brabant

Transcriptie

1 Het Gekwetste Gewest Archieven van de wederopbouwarchitectuur in de Westhoek & stand van zaken archieven Antwerpen en Vlaams-Brabant Ellen Van Impe Centrum Vlaamse Architectuurarchieven

2 OVERHEIDSINSTELLINGEN ALS ARCHIEFVORMER NATIONAAL NIVEAU DIENST DER VERWOESTE GEWESTEN (Algemeen Rijksarchief, Brussel)

3 Voorbeeld In 1914 brandde de kerk grotendeels af, met uitzondering van de noordelijke sacristie. Vanaf 1920 wederopgebouwd met toevoeging van twee zijbeuken, een dwarsbeuk, kleinere annexe ruimten en een traptoren. De dakbedekking en torenspits werden in 1967 vernieuwd onder leiding van architect Fr. Somers (Beigem). De gevels, dak, toren en omheiningsmuur werden tijdens de periode gerestaureerd onder leiding van architect A. Keulemans (Grimbergen).

4 Voorbeeld In: NOTEBAERT A., NEUMANN C., VANDEN EYNDE W., Inventaris van het archief van de dienst der verwoeste gewesten - Inventaire des archives de l'office des régions dévastées. Algemeenh.-Général. Aalst-Bulskamp, Brussel, Algemeen Rijksarchief, 1995 (T 264), p BEIGEM 960 ONDERWERP: Kerk; Onze-Lieve-Vrouw; DOSSIER: BRIEFWISSELING ARCHITEKT: ALLARD, J. & THOMISSE Brussel ONDERNEMING: RENOIR, Gebroeders Orp-le-Grand AANTAL PLANNEN: 23 C AANBESTEDINGSDOSSIER NUMMER 6616

5 Overige nationale instellingen DIENST VOOR HERINRICHTING VAN DE LANDBOUW: Algemeen Rijksarchief DIENST VOOR VEREFFENING DER OORLOGSSCHADE: Algemeen Rijksarchief KONING ALBERTSFONDS: Algemeen Rijksarchief KONINKLIJKE COMMISSIE VOOR MONUMENTEN EN LANDSCHAPPEN: VIOE MINISTERIE VAN KUNSTEN EN WETENSCHAPPEN: Algemeen Rijksarchief MINISTERIE VAN LANDSVERDEDIGING/BELGISCH LEGER: Legermuseum SPOORWEGINFRASTRUCTUUR: NMBS archief (gedecentraliseerd) en NMVB in Provinciaal Archief West-Vlaanderen RECHTBANK EN HOVEN VOOR OORLOGSSCHADE: Rijksarchief Beveren STAATSHOOFD: Archief van het Koninklijk Paleis

6 Voorbeeld Brief van weduwe Six aan de secretaris van de koning Archief van het Koninklijk Paleis Document ivm cimetières de tanks Archief Ministerie Kunsten & Wetenschappen, Algemeen Rijksarchief

7 OVERHEIDSINSTELLINGEN ALS ARCHIEFVORMER PROVINCIAAL NIVEAU PROVINCIEBESTUUR Precieze rol in wederopbouw?

8 Provincie Antwerpen

9 Provincie Antwerpen

10 OVERHEIDSINSTELLINGEN ALS ARCHIEFVORMER LOKAAL NIVEAU GEMEENTELIJKE OVERHEID OCMW S KERKFABRIEKEN POLDERS & WATERINGEN Factuur van J. Lelan-Declerck gericht aan de kerkfabriek Sint-Niklaas in Diksmuide. (Dekenaat Diksmuide)

11

12 RIJKSARCHIEF LEUVEN Eerste Wereldoorlog en wederopbouw, Materiaal van een aantal gemeenten: Kerkom Melsbroek Neerlanden Kerkom Melsbroek Neerlanden Bertem Halle-Booienhoven ( ) Bertem 47 Hulpverlening : distributielijsten, kasboeken, en militiecertificaten, pak 48 Onderstand van de gezinnen die t.g.v. de oorlog van hun kostwinner beroofd zijn pak Liedekerke Rillaar Zaventem Bierbeek Holsbeek Tervuren Zichem Opwijk Halle-Booienhoven Oorlog Briefwisseling met de bezettende overheid omslag 98 Leveringen, inbeslagnemingen, oogsten, bedelingen, algemeenheden, omslag 99 Granen, omslag 100 Haver, omslag 101 Aardappelen, omslag 102 Redevoering van Lt. Haussmann gehouden op 05/08/1918 te Leuven over de (aardappel) oogst drukwerk 103 Verkoping en bedeling van Hollands brood (1917) en kolen ( Staat van het vee op 1 juli register 105 Paardenlijsten ( ; paarden- en veelijst, omslag ( )

13 Archievengids PRIVATE ARCHIEFVORMERS 1 ARCHITECTEN 2 AANNEMERS 3 PRIVATE BOUWHEREN 4 ONDERSTEUNENDE ORGANISATIES 5 ANDERE ACTOREN

14 1 ARCHITECTEN en AANNEMERS Informatie over architecten via archief DVG Herkomst architecten wederopbouw Westhoek West-Vlaanderen: 160 Brussel: 101 Oost-Vlaanderen: 19 Antwerpen: 11 Wallonië: 4 Onbekend: 37 Top 10 van Westhoekarchitecten met meeste dossiernummers in archief DVG Jules Coomans Maurice Selly Ernest Richir Guillaume-Chrétien Veraart Cyrille Schmidt L. Hocepied Maurice Dujardin V. Degand Oscar Moerman René Cauwe

15

16

17

18

19 2 PRIVATE ONDERSTEUNENDE ORGANISATIES Belgische Boerenbond: archief in KADOC (hoofdbestuur) Nationale Commissie ter Verfraaiing van het Landleven: geen archief teruggevonden; sporen in gemeentearchieven Gemeentekrediet: archief bewaard in hoofdzetel Dexia Bank Verbond der Samenwerkende Vennootschappen voor Oorlogsschade: Algemeen Rijksarchief; archieven van lokale samenwerkende vennootschappen soms in gemeentearchieven Architectenverenigingen 1. Société Centrale d Architecture de Belgique (L Émulation): archief in La Cambre-Architecture 2. KMBA Koninklijke Maatschappij der Bouwmeesters van Antwerpen: archief bewaard APA o.a. ledenlijsten en biografische dossiers (20 ste eeuw) Architectuuropleidingen

20 3 PRIVATE BOUWHEREN Kloosters en scholen Sociale huisvestingsmaatschappijen Energiemaatschappijen 4 ANDERE ACTOREN Bijvoorbeeld: archief Raphaël Verwilghen: hoofd van de Bouwdienst van de DVG; privéarchief bewaard in Campusbibliotheek Arenberg, Heverlee, KULeuven

21 DOCUMENTAIRE COLLECTIES en BEELDCOLLECTIES Documentatiecentrum In Flanders Fields Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed Provinciale instellingen Stads- en gemeentearchieven Lokale documentatiecentra en heemkundige kringen Beeldbanken: (links) INDICES Index op namen van personen en instellingen Index op plaatsnamen Index op namen van bewaarinstellingen

22

23 Zoekinstrumenten (publicaties) (FAQ) (Eenvoudig zoeken, trefwoord wederopbouw )

24 Het Gekwetste Gewest Ellen Van Impe Centrum Vlaamse Architectuurarchieven