Rick Ruiten G&I 1C Dode dieren in en om het huis.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Rick Ruiten G&I 1C Dode dieren in en om het huis."

Transcriptie

1 Rick Ruiten G&I 1C Dode dieren in en om het huis.

2 Aan het begin had ik geen idee wat ik precies wilde doen, maar ik wilde iets dat zou opvallen in vergelijking tot de anderen. Na het hoorcollege aan het begin had ik het idee om iets met spinnen te gaan doen, omdat ik als de dood voor spinnen ben en dat een soort extra effect aan de expositie zou geven. Al snel kwam ik erachter dat spinnen niet het slimste was om te doen aangezien het heel lastig is om 40 soorten spinnen te verzamelen. In de eerste week was mijn moeder het huis aan het opruimen en tijdens het opruimen vondt ze een dode grote sprinkhaan. De sprinkhaan was nog intact en trok mijn interesse. Na enig nadenken had ik mijn onderwerp verbreed naar dode insecten. Dit was allemaal goed gekeurd totdat ik erachter kwam dat een spin geen insect is, maar een aparte categorie heeft, namelijk spinnen. Met dit probleem heb ik nog verder nagedacht en is er uiteindelijk uitgekomen om het onderwerp te veranderen naar "Dode dieren in en om het huis". Het was best lastig om dode dieren te vinden, dus had ik nagevraagd of het verkeerd is om dieren hiervoor van hen leven te beroven. Dit bracht een interessante discussie naar voren, want het doden van spinnen zou ethisch gezien geaccepteerd worden, terwijl het doden van een vlinder dat niet is. Dit overwegende ben ik op zoek gegaan naar dieren die in en om het huis zitten. Beginnend met spinnen, vliegen, muggen e.d. breidde ik het langzaam uit naar slakken, vlinders e.d. Omdat slakken niet dood bewaard kunnen worden, en hetzelfde geldt voor andere dieren, heb ik ervoor gekozen om de slakken in leven te houden als een soort bijproject. Dit bijproject gaf een extra moeilijkheid aan de expositie. In mijn ogen zou het project alleen geslaagd zijn als de slakken daadwerkelijk in leven zouden blijven. Beginnend met 1 slak, genaamd Anna, werden het er steeds meer om het project wat vriendelijker te maken tegenover de slakken. Na 3 weken bezig te zijn geweest merkte ik toch wel dat de dieren beginnen te stinken, het rottingsproces begint. Hier zijn meerdere oplossingen voor bedacht, maar uiteindelijk bleek niets echt te helpen. Het idee van de expositie kwam tot stand doordat ik mezelf afvroeg waarom ik nou dode dieren ben gaan verzamelen. Allereerste kwam ik op het antwoord dat ik bang was voor spinnen en daarin ben gaan uitbreiden, maar dat is helemaal niet zo. De angst voor spinnen is er, maar er is geen angst voor de andere dieren. Het was me niet helemaal duidelijk wat me nou zo fascineerde aan de dode dieren. Totdat ik op een zaterdag terug kwam van de voetbal en naar huis toe liep. Samen met een vriend liepen we langs een dode eend en ik stond even stil. Die vriend vroeg aan me wat er was en reageerde al snel met dat ik hem moest laten liggen en niet mee mocht nemen voor mijn verzameling. Het drong tot me door dat wat me interesseert niet is dat de dieren dood zijn, maar dat ze nog intact zijn nadat ze zijn aangereden of wat er ook met hen is gebeurd. Je kan precies zien hoe de dieren in elkaar steken en waarom ze nou beter kunnen overleven dan andere dieren. Achter dit gekomen kreeg ik ook direct een idee voor mijn expositie, Een tafel met alle dieren op een insectenspeld en een aantal vergrootglazen erbij. Met dit idee hoop ik iedereen te kunnen fascineren hoe dode dieren nog intact kunnen zijn. Reflectie op G&I : In de kunstwereld kijken we allemaal naar doeken, beelden of andere stilstaande objecten. Wat ons fascineert aan de kunst is dat het voor iedereen anders is. Met dieren is het hier precies hetzelfde. We kijken allemaal op een andere manier naar de dieren. De ene vindt er niets aan, terwijl de andere het enorm fascinerend vindt. Het is indrukwekkend om te zien hoe zoiets is opgebouwd. Niet iedereen zal kunnen zien hoe dieren zijn opgebouwd en sommige nemen niet eens de moeite om er naar te kijken. Ditzelfde geldt voor games. Games zijn enorm groot, ookal lijkt het niet zo. Er komt heel veel code aan te pas en hetzelfde is hier eigenlijk voor dieren. Dieren zijn geprogrammeerd om tot een bepaald uiterlijk te komen. Wij hebben hier geen zicht op hoe dit allemaal wordt gemaakt en wij zien het dus als gewone dieren. Zodra je door hebt hoe alles in elkaar steekt zal je meer gaan letten op andere kleine detaills. In zekere zin is een dier net een game of kunst, alleen hebben wij geen controle over de dieren maar wel over games en kunst.

3 Logboek Week 1 : Ik had nog niet echt een idee hoe of wat tot op de ena laatste dag. In de laatste 2 dagen ben ik op zoek gegaan naar dieren die in de collectie pastte. Verder heb ik nog foto's gemaakt van de vindplaatsen en de data opgeschreven. Week 2: In deze week ben ik verder gegaan met mijn collectie uit te breiden en heb ik ervoor gekozen om toch iets breder te verzamelen. Hier liep ik direct al tegen een paar punten aan waardoor ik een tijdje niets heb kunnen doen. Alle dieren nam ik niet steeds mee naar school omdat ze anders beschadigd zouden worden. Ondanks dat ik ze niet heb meegenomen heb ik nog wel feedback kunnen krijgen op mijn verzameling door middel van foto's en ideeën. Week 3 : Zoals voorgaande weken had ik niet veel gezocht, maar was ik meer naar het limiet aan het toewerken. Ook dit lukte niet altijd even goed. Het was moeilijk om een scheiding te maken tussen dieren die hetzelfde zouden zijn of bijna hetzelfde. Door dit conflict heb ik een aantal dieren laten liggen en heb ik bewust voor soorten gekozen. Om het een beetje vrolijk te houden heb ik ervoor gekozen om voor slakken te gaan zorgen de aanstaande weken. Week 4 : Met de slakken gaat alles nog goed maar met de verzameling iets minder. Ik had een tijdje achtergelopen op de rest en ik was bang dat ik het niet zal halen. Gelukkig kwam ik de laatste dag van de week een aantal dieren tegen die ik nog niet had en kon ik mijn verzameling uitbreiden tot het limiet. Week 5 : Een rustige week en ik moest nadenken over de expositie. Het idee van de expositie was al snel bedacht, maar de uitwerking werd wat minder. Ik heb hiervoor een aantal dingen moeten bestellen zodat ik de verzameling het beste kan uiten. Gelukkig hadden we een familie dagje waarin we 4 uur buiten zijn geweest. In deze 4 uur heb ik 9 nieuwe exemplaren kunnen toevoegen aan mijn verzameling waardoor ik ongeveer op de 40 zit. Week 6: De expositie is al bijna en ik had nog een aantal problemen in mijn hoofd zitten. Gelukkig pakte alles beter uit dan verwacht en kan ik alles kwijt op de manier die ik in gedachten had. Het enige wat nog resteert is wat de andere ervan zullen vinden. Tot nu toe heb ik veel vreemde vragen gekregen over het feit dat ik dode dieren verzamel, maar ik ben tevreden met wat ik nu heb neergezet.

4 Inhoud collectie : 1. Grote groene sabelsprinkhaan 2. De gewone huisspin 3. Koollangpootmug 4. Gaasvliegje 5. Lichtmot ( grote vleugels ) 6. Lichtmot ( kleine vleugels ) 7. Lieveheersbeestje 8. Zwart Lieveheersbeestje 9. Daas 10. Oorwurm 11. Brugspin 12. Kleine groene sabelsprinkhaan 13. Landpissebed 14. Boskrekel 15. Groot Koolwitje 16. cocon 17. Zilvervisje 18. Bromvlieg 19. Gewone tuinslak (3) 20. Segrijnslak 21. Wesp 22. Hommel 23. Ingewikkelde wesp 24. Naaktslak eitjes 25. Huismuis 26. Golden Retriever 27. Kat 28. Regenworm 29. Kruisspin Er zijn uiteindelijk geen 40 exemplaren gevonden, aangezien er sommige kapot zijn gegaan tijdens het verzamelen en ik geen tijd meer had om een nieuwe / vervangende te vinden.

5 Alle dieren zijn gevonden op straat of in huis. De meeste waren op dat moment nog in leven en heb ik moeten doden. De manier van doden is gebeurd door de dieren te laten stikken en ze zo in tact te houden. Van alle dieren staat de vindplaats, naam en een klein stukje tekst over het dier ernaast. De dieren staan geordend op tijd van vinden. Sommige dieren heb ik gekregen van anderen en daar heb ik niet altijd een foto van gekregen. Er staat een foto van het dode dier bij sommige stukjes. 1. Grote groene sabelsprinkhaan Vindplaats : In de openhaard. Algemeen : De groene sabelsprinkhaan komt nagenoeg overal voor. Hij gebruikt zijn vleugels om een stukje te kunnen zweven door de lucht. Het gaat hier meestal om zo'n 10 meter. Zijn voedsel bestaat uit andere soorten insecten en zelden planten. 2. De gewone huisspin Vindplaats : Kruipend over de grond. Algemeen: In huizen en bij buitenmuren. Deze grote spinnen maken op donkere, verscholen plekken slordige, trechtervormige webben. Als de spinnen aan de wandel gaan op zoek naar partner of een nieuwe woonplek vallen ze op. Lijkt sterk op enkele andere Tegenaria-soorten mm 3.Koollangpootmug Algemeen : De koollangpootmug zelf is niet extreem schadelijk, maar de larven wel. Deze mugsoort komt voornmaleijk voor van juni - juli en een tweede generatie van augustus - oktober. 4. Gaasvliegje Algemeen : Gaasvliegen zijn wereldwijd te vinden, behalve op hele koude gebieden. Sommige soorten komen zelfs over de hele wereld voor omdat ze als bestrijdingsmiddel tegen bladluis worden gebruikt. Ze leven nagenoeg alleen van bladluizen. 5. Lichtmot ( grote vleugels ) Algemeen : De lichtmot kan gezien worden als een plaagdier maar ook als een biologische bestrijder van cactussoorten. Hij komt overal ter wereld voor.

6 6. Lichtmot ( kleine vleugels ) Vindplaats : Op de deur Algemeen : De lichtmot kan gezien worden als een plaagdier maar ook als een biologische bestrijder van cactussoorten. Hij komt overal ter wereld voor. 7. Lieveheersbeestje Algemeen : Het aantal stippen van een lieveheersbeestje zegt niets over hoe oud hij is aangezien ze maar ongeveer 1 jaar oud worden. De stippen hebben te maken met wat voor soort lieveheersbeestje het is. Ze worden als roofdieren beschouwd omdat ze op andere bladluizen jagen. Als hij in gevaar is dan produceert hij een gele vloeistof. Dit wordt gebruikt als bescherming tegen vogels en andere dieren omdat het een kwalijk geurtje heeft en bitter smaakt. Hierdoor spuugt de vogel het lieveheersbeestje weer uit. 8. Zwart Lieveheersbeestje Vindplaats : In de tuin Algemeen : Het aantal stippen van een lieveheersbeestje zegt niets over hoe oud hij is aangezien ze maar ongeveer 1 jaar oud worden. De stippen hebben te maken met wat voor soort lieveheersbeestje het is. Ze worden als roofdieren beschouwd omdat ze op andere bladluizen jagen. Als hij in gevaar is dan produceert hij een gele vloeistof. Dit wordt gebruikt als bescherming tegen vogels en andere dieren omdat het een kwalijk geurtje heeft en bitter smaakt. Hierdoor spuugt de vogel het lieveheersbeestje weer uit. 9. Daas Vindplaats : Bij de bushalte. Algemeen : Dazen worden vaak verward met horzels. Het grootste verschil tussen deze twee is dat horzels niet bijten en dazen wel. Doordat dazen geen angels hebben steken ze niet maar bijten ze. Dit doen ze vrijwel direct en kunnen dan ook bacteriële infecties achterlaten die goed te behandelen zijn met antibiotica. 10. Oorwurm Algemeen : De oorwurm is een typisch kruipend insect. Hoewel het kruipt bezit het toch 4 vleugels waarmee hij kan vliegen, maar dit gebeurt zelden tot nooit. De tangachtige aanhangsels aan zijn achterlijf worden als 'eng' beschouwd. Een oorwurm is niet gevaarlijk maar kan zich wel verweren door te knijpen. Zo'n knijp is voelbaar voor de mens maar laat geen verwondingen achter. Oorwurmen zijn alleseters en komen wereldwijd voor. 11. Brugspin Vindplaats : Op de deur Algemeen : Langs muren. Is te vinden in webben onder bruggen, tunneltjes, daken, etc. Het web wordt het liefst in de nabijheid van lantaarns en open water gemaakt. De spin zit vooral s nachts in het web en vangt de vele insecten die bij water leven en op het licht afkomen. Lijkt op drie andere Larinioides-soorten mm

7 12. Kleine groene sabelsprinkhaan Vindplaats : Op de muur Algemeen : De groene sabelsprinkhaan komt nagenoeg overal voor. Hij gebruikt zijn vleugels om een stukje te kunnen zweven door de lucht. Het gaat hier meestal om zo'n 10 meter. Zijn voedsel bestaat uit andere soorten insecten en zelden planten. 13. Landpissebed Vindplaats : Onder een steen Algemeen : Landpissebedden komen oorspronkelijk uit de zee, maar hebben hun kieuwen behouden. Deze kieuwen zijn omgevormd tot 2 'poten' aan de achterkunt van hun lichaam. Hiermee kunnen ze zuurstof opnemen op het land. Pissebedden komen oorspronkelijk uit Europa maar zijn tegenwoordig over de hele wereld te vinden zolang het er maar vochtig is. 14. Boskrekel Vindplaats : Gekregen van een bioloog Algemeen : Krekels maken in tegenstelling tot sprinkhanen geen geluid met hun poten maar met hun vleugels. Krekels kunnen zowel herbivoor als omnivoor zijn. De boskrekel is voornamelijk te zien in delen van Europa en leeft van juni tot oktober. 15. Groot Koolwitje Vindplaats : Gekregen van een bioloog Algemeen : De vlinder heeft een minimale temperatuur van 15 graden nodig om te kunnen overleven. De vliegtijd is van maart tot oktober. 16. cocon Vindplaats : Gekregen van een bioloog Algemeen : In de cocon vindt de transformatie plaats van een rups tot een, in dit geval, vlinder.

8 17. Zilvervisje Vindplaats : In de badkamer Algemeen : Zilvervisjes krijgen hun naam van de zilveren schubben op hun rug en misschien van het feit dat ze watervlug weten weg te glippen. Ze zitten graag op vochtige plekken en kunnen overal ter wereld worden gevonden. Ze zijn voornamelijk 's ochtends te vinden in de badkuip of gootsteen. Dit komt doordat ze zich slecht over gladde oppervlakken weten te bewegen. Ze voeden zich met organisch materiaal, waarschijnlijk suikers. 18. Bromvlieg Vindplaats : Op de muur Algemeen : De bromvlieg haalt voornamelijk zijn voedsel uit rottend organisch materiaal. Ze hebben voornamelijk een soort metallic kleur, bestaande uit groen, blauw en zwart, en hebben een harig en glanzend uiterlijk. 19. gewone tuinslak Vindplaats : Op de grond Algemeen : De gewone tuinslak kan variëren van kleur. Zo kan hij een bruine kleur hebben, maar ook een roze of een gele kleur. De slak heeft een zwarte lijn op zijn schelp lopen die meebuigt met de wentelingen. Deze slakken zijn overal te vinden. De gewone tuinslak is hermafrodiet, wat betekent zowel man als vrouw, en kunnen elkaar dus altijd bevruchten. Hun voedsel bestaat voornamelijk uit dode plantenresten, maar hebben een voorkeur voor levende brandnetel of boterbloem. Ook dode regenwormen of andere slakken worden opgegeten. 20. Segrijnslak Vindplaats : Op de grond in de regen Algemeen : Deze slak komt voornamelijk op vochtige plekken af. Na een regenbui zijn deze slakken massal te zien.het voedsel van deze slakken bestaat uit groene planten of scheuten. Ze zijn overal te vinden waar een door mens gecreëerd park 21 Wesp Vindplaats : Voetbalkleedkamer Algemeen : De gewone wesp komt voornamelijk voor in het noordelijk halfrond. Hij bouwt zijn nest in een verlaten hol van gekauwde houtvezels. Wespen zijn voornamelijk in de tuin te vinden omdat hij daar rupsen en andere schadelijke insecten in toom houden. 22 Hommel Vindplaats : Buiten op een bloem Algemeen : Hommels zien geen rode kleuren maar zien wel het ultraviolet spectrum. Ze kunnen in hele koude gebieden doordat ze warmte op kunnen slaan. Hommels kunnen in principe niet vliegen, maar ze hebben hier een trucje voor gevonden waar de wetenschap nog steeds naar op zoek is.

9 23. Ingewikkelde wesp Vindplaats : In een spinnenweb Algemeen : Een spin wikkelt zijn prooi in nadat hij hem verlamd heeft. De ingewikkelde prooi zal langzaam verteren waarna de spin hem zal opeten. 24. Naaktslak eitjes Vindplaats : Onderin een pot met aarde Algemeen : De eitjes van een naaktslak worden voornamelijk afgezet in klei, grote holtes of in aarde. Hier worden ze door de vochtigheid uitgebroed. 25. Huismuis Vindplaats : In het plafond Algemeen : De huismuis leeft voornamelijk van vet- en eiwitrijk voedsel. Koolhydraatrijk voedsel zoals fruit en groenten planten worden minder vaak gegeten. Als er niets anders in de buurt is kunnen ze zelfs papier, lijm of zeep eten. Ze worden dus wel echte alleseters genoemd. Huismuizen kunnen overal voorkomen, maar voornamelijk waar de mens leeft. Er zijn gevallen waar ze in kolenmijnen zijn gevonden, maar ook in koelcellen waar het 18 graden onder 0 is. Ze hebben hier zelfs jonkies gemaakt. 26. Golden Retriever Vindplaats : Thuis in een urn Algemeen : Golden retrievers zijn oorspronkelijke jagers. Ze nemen het afgeschoten dier mee naar hun baas, vandaar de naam gouden terugbrenger. Ze hebben een zachte beet waarmee ze het dier onbeschadigd kunnen terugbrengen. Ze worden ongeveer jaar oud. 27. Kat Vindplaats : Thuis in een urn Algemeen : Raskatten hebben over het algemeen meer ziektes en worden minder oud. Dit komt door het doorkweken van het ras. Zodra er ergens een foutje zit, gaat het steeds meer fout. Een kat slaapt voor een groot deel van de dag, namelijk 16 tot 18 uur. Katten maken een laag zoemgeluid dat spinnen wordt genoemd. Spinnen kan zowel positief als negatief zijn, maar in het bijzijn van mensen wordt het voornamelijk in positieve zin gebruikt. Soms komen de katten ook om hulp vragen door middel van spinnen. 28.Regenworm Vindplaats : Onder een steen Algemeen : Regenwormen vallen onder een groep wormen die de zee hebben verlaten en zowel in zoet water als op het land verder kunnen leven. Ze eten dood organisch plantaardig materiaal. Regenwormen komen naar boven zodra de grond begint te trillen. Dit kan komen door de regen, vandaar de naam, of door bijvoorbeeld een mol. De grootste vijand van de regenworm is het weer. 29. Kruisspin Vindplaats : In een boom Algemeen : De kruisspin komt voornamelijk voor in Noord-Amerika en in grote delen van europa. De kleur en intensiteit van de spin kan verschillen, maar er is vrijwel altijd een wit kruis te zien op de achterkant van de spin. Ze maken hun web voornamelijk tussen twee takken en ze eten voornamelijk vliegen, wespen en bijen.

Auditieve oefeningen bij het thema: Kriebelbeestjes

Auditieve oefeningen bij het thema: Kriebelbeestjes Auditieve oefeningen bij het thema: Kriebelbeestjes Boek van de week: 1; Rupsje Nooitgenoeg 2; Eentje Geentje het lieveheersbeestje 3; 4; Verhaalbegrip: Bij elk boek stel ik de volgende vragen: Wat staat

Nadere informatie

Docentenhandleiding Onderzoek Leefomgeving

Docentenhandleiding Onderzoek Leefomgeving Docentenhandleiding Onderzoek Leefomgeving Doelgroep: Groep 6,7 en 8 Leerstofgebied: Natuur en techniek Werkvorm: Buiten in groepjes van 3 leerlingen Duur: 45 minuten buiten + 30 minuten nabespreken in

Nadere informatie

Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel

Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Doelgroep: Groep 6 t/m 8 Leerstofgebied: Wereldoriëntatie Werkvorm: Groepjes Duur: ± 30 minuten Doel van de opdracht: Leerlingen leren wat het favoriete voedsel

Nadere informatie

Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel

Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Doelgroep: Groep 4 t/m 8 Leerstofgebied: Wereldoriëntatie Werkvorm: Groepjes Duur: ± 30 minuten Doel van de opdracht: Leerlingen leren wat het favoriete voedsel

Nadere informatie

De kleine beestjesclub

De kleine beestjesclub Thema: mini Biologie Dieren Insecten en spinnen Moeilijkheid: * Tijdsduur: ** Juf Nelly De kleine beestjesclub Doel: Na deze opdracht weet je meer over verschillende insecten Uitleg opdracht Je luistert

Nadere informatie

Een bovenbouwproject van IVN Veldhoven Eindhoven Vessem voorjaar 2015

Een bovenbouwproject van IVN Veldhoven Eindhoven Vessem voorjaar 2015 Een bovenbouwproject van IVN Veldhoven Eindhoven Vessem voorjaar 015 Doelgroep: groepen 5 t/m 8 Plaats: Rond de school, in de wijk, in een park, vlindertuin bij d n Aard, Ariespad 5, 550 EZ Veldhoven.

Nadere informatie

Een opzoekboekje voor insecten en ander klein grut!

Een opzoekboekje voor insecten en ander klein grut! Een opzoekboekje voor insecten en ander klein grut! Over dit zoekboekje Ze kruipen, sluipen, krinkelen en krioelen om ons heen. Onder boomschors verscholen, van de mooiste bloemen proevend, onder je bed

Nadere informatie

INSECTEN. werkboekje

INSECTEN. werkboekje INSECTEN werkboekje 20 maart 2009 Dag lieve kleine vlinder Waar vlieg je toch naartoe? Breng jij misschien de eitjes weg, ben jij nu al moe? Jouw eitjes worden rupsjes. die groeien heel erg vlug. ook krijgen

Nadere informatie

inhoud blz. 1. Soorten 3 2. Zo herken je een insect 4 3. Insecten en hun jong 6 4. Vijanden Meer insecten Filmpjes 15 Pluskaarten 16

inhoud blz. 1. Soorten 3 2. Zo herken je een insect 4 3. Insecten en hun jong 6 4. Vijanden Meer insecten Filmpjes 15 Pluskaarten 16 Insecten inhoud blz. 1. Soorten 3 2. Zo herken je een insect 4 3. Insecten en hun jong 6 4. Vijanden 10 5. Meer insecten 11 6. Filmpjes 15 Pluskaarten 16 Bronnen en foto s 17 Colofon en voorwaarden 18

Nadere informatie

Beestige bundel van: 1

Beestige bundel van: 1 Beestige bundel van: 1 2 Ordening van organismen organisme = een levend wezen, iets wat leeft. Er zijn meer dan anderhalf miljoen soorten organismen. Om een overzicht te krijgen worden deze organismen

Nadere informatie

Reflectiekaart. Vooraf: Wat moeten ze kunnen: Wat moeten ze kennen: Omschrijf wat kinderen volgens jou moeten kennen en kunnen

Reflectiekaart. Vooraf: Wat moeten ze kunnen: Wat moeten ze kennen: Omschrijf wat kinderen volgens jou moeten kennen en kunnen Reflectiekaart 3.2.3.09 Dieren uit de hele wereld met elkaar vergelijken en classificeren: ongewervelde dieren (insecten) / gewervelde dieren(vissen, amfibieën, reptielen, vogels, zoogdieren). Omschrijf

Nadere informatie

Hier zien jullie alweer de zesde uitgave van ons jeugdblad. Nieuwsgierig wat de Oele nu weer heeft te vertellen. Lees maar gauw.

Hier zien jullie alweer de zesde uitgave van ons jeugdblad. Nieuwsgierig wat de Oele nu weer heeft te vertellen. Lees maar gauw. Hier zien jullie alweer de zesde uitgave van ons jeugdblad. Nieuwsgierig wat de Oele nu weer heeft te vertellen. Lees maar gauw. Vlinders in de tuin Vooral op warme dagen kun je veel vlinders zien in allerlei

Nadere informatie

inhoud 1. Kom jij uit een ei? 2. Dieren uit een ei. 3. Vogels 4. Vissen 5. Insecten 6. Spinnen 7. Reptielen 8. Kikkers en padden 9.

inhoud 1. Kom jij uit een ei? 2. Dieren uit een ei. 3. Vogels 4. Vissen 5. Insecten 6. Spinnen 7. Reptielen 8. Kikkers en padden 9. Het ei inhoud. Kom jij uit een ei? 3. Dieren uit een ei. 5 3. Vogels 7 4. Vissen 8 5. Insecten 0 6. Spinnen 3 7. Reptielen 4 8. Kikkers en padden 5 9. Filmpje 6 Pluskaarten 7 Bronnen en foto s 9 Colofon

Nadere informatie

natuurboekje van zomer 2017

natuurboekje van zomer 2017 natuurboekje van zomer 2017 HOI! HÉ, KIJK, IS DAT EEN WESP? Hij schiet van links naar rechts, omhoog, omlaag. Soms hangt hij stil in de lucht, als een helikopter. Maar vliegt een wesp op die manier? Nee!

Nadere informatie

Inleiding In het najaar worden de dagen steeds korter en de nachten steeds langer. Kun je je voorstellen dat je in de maand november naar bed gaat?

Inleiding In het najaar worden de dagen steeds korter en de nachten steeds langer. Kun je je voorstellen dat je in de maand november naar bed gaat? Inleiding In het najaar worden de dagen steeds korter en de nachten steeds langer. Kun je je voorstellen dat je in de maand november naar bed gaat? Je valt in een diepe slaap en wordt in maart pas weer

Nadere informatie

Lesbrief Bij, wesp, hommel of zweefvlieg

Lesbrief Bij, wesp, hommel of zweefvlieg Lesbrief Bij, wesp, hommel of zweefvlieg Doelgroep: Groep 4 t/m 8 Lesduur: ± 45 minuten Werkvorm: Groepjes of alleen Leerstofgebied: Wereldoriëntatie Doel van de opdracht: Het leren herkennen van een bij,

Nadere informatie

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info Lieveheersbeestje Wie het het lieveheersbeestje? Veel mensen vinden insecten, en vooral kevers, maar griezelige beesten. Ze hebben van die rare sprieten op hun kop, van die enge dunne pootjes, En ook hun

Nadere informatie

Naam:_ KIKKERS. pagina 1 van 6

Naam:_ KIKKERS. pagina 1 van 6 Naam:_ KIKKERS _ De kikker is een amfibie. Er zijn veel soorten kikkers op de wereld. In Nederland zie je de bruine en de groene kikker het meest. De groene kikkers zijn graag veel in het water, de bruine

Nadere informatie

Kijk je mee? Oerwoud. 2006, Parasol N.V. België

Kijk je mee? Oerwoud. 2006, Parasol N.V. België Kijk je mee? Oerwoud 2006, Parasol N.V. België Pag. 2 Inhoudsopgave In het oerwoud 3 De luiaard 4 De toekan 5 De jaguar 6 De leguaan 7 De tapir 8 De papegaai 9 De aap 10 De adder 11 Lianen 12 Woordenlijst

Nadere informatie

Lesbrief Bij, wesp, hommel of zweefvlieg? 1

Lesbrief Bij, wesp, hommel of zweefvlieg? 1 Bij, wesp, hommel of zweefvlieg? 1 Doelgroep: Groep 4 t/m 8 Lesduur: Werkvorm: Leerstofgebied: ± 45 minuten Groepjes of zelfstandig Wereldoriëntatie Doel van de opdracht: Het leren herkennen van een bij,

Nadere informatie

Een. hoort erbij! Over dieren uit een ei. groepen 3-5

Een. hoort erbij! Over dieren uit een ei. groepen 3-5 Een hoort erbij! Over dieren uit een ei groepen 3-5 1. Een ei hoort erbij Veel dieren leggen eieren: vogels en vissen. Maar ook insecten leggen kleine eitjes. Uit dat eitje komt een klein diertje. Dat

Nadere informatie

Winterslaap. Met filmpjes, werkblad en puzzels. groep 5/6. uitgave januari 2013

Winterslaap. Met filmpjes, werkblad en puzzels. groep 5/6. uitgave januari 2013 uitgave januari 2013 Winterslaap Met filmpjes, werkblad en puzzels groep 5/6 inhoud blz. Inleiding 3 1. Wat is een winterslaap? 4 2. Lage hartslag 5 3. Lage temperatuur 6 4. Winterrust 7 5. Winterslapers

Nadere informatie

SPREEKBEURT BIDSPRINKHAAN

SPREEKBEURT BIDSPRINKHAAN SPREEKBEURT BIDSPRINKHAAN l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n ONGEWERVELDEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE BIDSPRINKHAAN

Nadere informatie

Wandelroute langs insecten en andere kleine beestjes

Wandelroute langs insecten en andere kleine beestjes Wandelroute langs insecten en andere kleine beestjes Tijdens deze buitenopdracht komen jullie verschillende insecten tegen. Ook vind je andere kleine beestjes, die geen insecten zijn. De route is met een

Nadere informatie

Ze gaat op zoek naar een holletje onder de grond op een droge plaats om er een nest te starten.

Ze gaat op zoek naar een holletje onder de grond op een droge plaats om er een nest te starten. De hommel In de vroege lente ontwaakt de hommelkoningin en verlaat haar ondergrondse schuilplaats. Ze gaat op zoek naar een holletje onder de grond op een droge plaats om er een nest te starten. Hommels

Nadere informatie

Ze gaat op zoek naar een holletje onder de grond op een droge plaats om er een nest te starten.

Ze gaat op zoek naar een holletje onder de grond op een droge plaats om er een nest te starten. De hommel Hommels kunnen tot 60% van hun lichaamsgewicht aan stuifmeel meedragen. In de vroege lente ontwaakt de hommelkoningin en verlaat haar ondergrondse schuilplaats. Ze gaat op zoek naar een holletje

Nadere informatie

inhoud 1. De mier 2. De teek 3. De regenworm 4. De pissebed 5. De hoofdluis 6. De vlieg 7. De mug 8. De vlo 9. Filmpje Pluskaarten Colofon

inhoud 1. De mier 2. De teek 3. De regenworm 4. De pissebed 5. De hoofdluis 6. De vlieg 7. De mug 8. De vlo 9. Filmpje Pluskaarten Colofon Kleine beestjes inhoud. De mier 2. De teek 4. De regenworm 5 4. De pissebed 6 5. De hoofdluis 7 6. De vlieg 8 7. De mug 9 8. De vlo 0 9. Filmpje Pluskaarten 2 Colofon 4 Bronnen en foto s 5 . De mier Een

Nadere informatie

Sprinkhanen en krekels

Sprinkhanen en krekels Sprinkhanen en krekels Springende herrieschoppers Er bestaan ongeveer 20.000 soorten sprinkhanen en krekels! En behalve in de koudste gebieden op aarde kun je ze overal tegenkomen. De verschillende soorten

Nadere informatie

Voorbereiding post 4. Heidespinsels Groep 1-2-3

Voorbereiding post 4. Heidespinsels Groep 1-2-3 Voorbereiding post 4 Heidespinsels Groep 1-2-3 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding voor post 4: Heidespinsels, voor groep 1, 2, en 3. Inhoud: Algemeen Verhaal Spel Werkblad

Nadere informatie

Winterslaap. groep 5/6

Winterslaap. groep 5/6 Winterslaap groep 5/6 inhoud blz. Inleiding 3 1. Wat is een winterslaap? 4 2. Lage hartslag 5 3. Lage temperatuur 6 4. Winterrust 7 5. Winterslapers 8 Werkblad winterslaap 15 Schrijf je eigen e-boek 16

Nadere informatie

Rode bosmier SOORTEN MIEREN

Rode bosmier SOORTEN MIEREN Rode bosmier De rode bosmier ontdek je soms al snel. Als je bijvoorbeeld in het bos loopt en dan ergens gaat zitten. Opeens zitten ze overal. In je broekspijpen, op je arm, tot in je sokken aan toe! En

Nadere informatie

Nachtvlinders. Glasvleugelpijlstaart. De sint-jansvlinder is een dagactieve nachtvlinder

Nachtvlinders. Glasvleugelpijlstaart. De sint-jansvlinder is een dagactieve nachtvlinder Nachtvlinders Wist je dat er 2 groepen vlinders zijn? De ene groep noemen we dagvlinders, de andere groep noemen we nachtvlinders. Het verschil tussen dag- en nachtvlinders lijkt heel simpel: dagvlinders

Nadere informatie

L I EDBIJLAGE. Liedbijlage Insecten

L I EDBIJLAGE. Liedbijlage Insecten Liedbijlage Insecten L I EDBIJLAGE Samenstelling Chrystal Cochius Illustraties Elsbeth Cochius, grafisch kunstenaar en winnares van de HeArtpool grafiekprijs Overijssel 2005 I N SECTEN Zonder insecten

Nadere informatie

LEVEN IN HET DONKER LES 1. Dagdieren en nachtdieren

LEVEN IN HET DONKER LES 1. Dagdieren en nachtdieren Aarde LES 1 LEVEN IN HET DONKER Hoi, ik heet Melvin. Ik kon vannacht niet slapen. Ineens hoorde ik buiten gepiep en toen gefladder. Ik rende naar het raam om te kijken. Weet je wat ik zag? Een uil. Met

Nadere informatie

Van eitje tot vlinder

Van eitje tot vlinder Werkblad Van eitje tot vlinder Wat is de goede volgorde van de plaatjes? Begin bij plaatje : de vlinder legt eieren. Schrijf de letter a in hokje. Welk plaatje is de volgende? Zet de letter ervan in hokje

Nadere informatie

De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 18 februari 2014. Beste natuurliefhebber/- ster,

De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 18 februari 2014. Beste natuurliefhebber/- ster, De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 18 februari 2014 Beste natuurliefhebber/- ster, Het was afgelopen dinsdag beslist niet koud, de wind was ook niet echt hinderlijk, maar de zon liet helaas verstek

Nadere informatie

inhoud De oude eik 1. In het park 2. De delen van de eik 3. Herfst 4. Dieren helpen de eik. 5. Winter 6. Lente 7. Rupsen 8.

inhoud De oude eik 1. In het park 2. De delen van de eik 3. Herfst 4. Dieren helpen de eik. 5. Winter 6. Lente 7. Rupsen 8. De oude eik inhoud De oude eik 3 1. In het park 4 2. De delen van de eik 5 3. Herfst 6 4. Dieren helpen de eik. 7 5. Winter 8 6. Lente 9 7. Rupsen 10 8. De galwesp 11 9. De boomklever 12 10. Filmjes 13

Nadere informatie

Doel: De kinderen kunnen de verschillende kleine beestjes benoemen en kunnen aangeven hoe deze dieren leven.

Doel: De kinderen kunnen de verschillende kleine beestjes benoemen en kunnen aangeven hoe deze dieren leven. Doel: De kinderen kunnen de verschillende kleine beestjes benoemen en kunnen aangeven hoe deze dieren leven. Achtergrondinformatie: Insecten hebben altijd 6 poten en een lijf wat is opgebouwd uit 3 delen:

Nadere informatie

SPREEKBEURT LANDHEREMIETKREEFT

SPREEKBEURT LANDHEREMIETKREEFT l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT LANDHEREMIETKREEFT ONGEWERVELDEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER

Nadere informatie

Waarom gonzen er minder bijen? Het is tijd om meer te leren over de wereld van de bijen, tijd voor bij-les

Waarom gonzen er minder bijen? Het is tijd om meer te leren over de wereld van de bijen, tijd voor bij-les B i B j O e E n K HET GONST! Er zijn al 100 miljoen jaar bijen op de planeet aarde. Dat is een stuk langer dan er mensen zijn en zelfs langer dan sommige dinosaurussen! Bijen zijn insecten die belangrijk

Nadere informatie

Donderdag 9 november Biologische avond: Bodemdieren

Donderdag 9 november Biologische avond: Bodemdieren Donderdag 9 november 2017 Biologische avond: Bodemdieren Om acht uur is het al lekker druk en wordt er onder het genot van koffie en koek flink gekletst in de lerarenkamer van De Bijenkorf. Voor deze avond

Nadere informatie

Kaartenset ongewervelde dieren

Kaartenset ongewervelde dieren Kaartenset ongewervelde dieren Deze set met plaatjes is het eerste deel van de kaartjes met gewervelde- en ongewervelde dieren op. Ieder kaartje bevat een afbeelding van het dier in kwestie, met daarbij

Nadere informatie

Spinnen. Inleiding. 1. Paren van spinnen. 2. Babyspinnen

Spinnen. Inleiding. 1. Paren van spinnen. 2. Babyspinnen Spinnen Inleiding Spinnen zijn nuttige dieren,want ze ruimen veel insecten op. Spinnen maken draden, daar maken ze een web van of ze laten de insecten erover struikelen. Spinnen hebben 8 ogen maar kunnen

Nadere informatie

Ik weet wat een wintervoorraad is en waarom dieren dit verzamelen. (weinig verse voeding in de winter)

Ik weet wat een wintervoorraad is en waarom dieren dit verzamelen. (weinig verse voeding in de winter) Ik weet wat een wintervoorraad is en waarom dieren dit verzamelen. (weinig verse voeding in de winter) Ik kan de sporen en poten van bepaalde dieren herkennen. (zie themaboekje pag. 2) Ik ken de 12 maanden

Nadere informatie

inhoud blz. Vlinders 3 1. Insecten 4 2. De kop 5 3. De vleugels 6 4. Van ei tot vlinder 7 5. Dag en nachtvlinders 8 6. Voedsel 9 7. Vijanden 10 8.

inhoud blz. Vlinders 3 1. Insecten 4 2. De kop 5 3. De vleugels 6 4. Van ei tot vlinder 7 5. Dag en nachtvlinders 8 6. Voedsel 9 7. Vijanden 10 8. Vlinders inhoud blz. Vlinders 3 1. Insecten 4 2. De kop 5 3. De vleugels 6 4. Van ei tot vlinder 7 5. Dag en nachtvlinders 8 6. Voedsel 9 7. Vijanden 10 8. Vlinders in Nederland 11 9. Filmpjes 15 Pluskaarten

Nadere informatie

natuurboekje van zomer 2008

natuurboekje van zomer 2008 Kinderbijlage zomer 09-05-2008 12:17 Pagina 1 Limburgs Landschap natuurboekje van zomer 2008 Kinderbijlage zomer 09-05-2008 12:17 Pagina 2 Hoi! Hij lijkt op een mug, maar dan een maatje groter. De langpootmug.

Nadere informatie

Doel: Na deze opdracht weet je wat een voedselkringloop is en hoe het leven van planten en dieren met elkaar samenhangt.

Doel: Na deze opdracht weet je wat een voedselkringloop is en hoe het leven van planten en dieren met elkaar samenhangt. Thema: Bestaat vrede? Vak: Ruimte, aarde en milieu De ecologische kringloop De voedselkringloop Moeilijkheid: *** Tijdsduur: ** Juf Nelly De kringloop in de natuur Doel: Na deze opdracht weet je wat een

Nadere informatie

Een. hoort erbij! Over dieren uit een ei. groepen 5-6. uitgave 2013

Een. hoort erbij! Over dieren uit een ei. groepen 5-6. uitgave 2013 Een hoort erbij! Over dieren uit een ei uitgave 2013 groepen 5-6 inhoud blz 1 Een ei hoort erbij 3 2 De kip en het ei 4 3 Eitjes op een blad 5 4 Eieren op het strand 6 5 Op zoek naar een ei 7 6 Eitjes

Nadere informatie

KRIEBELENDE KRUIPERTJES

KRIEBELENDE KRUIPERTJES KRIEBELENDE KRUIPERTJES Een insectenwandeling over het dreuzelpad door natuurtuin 't Loo voor kinderen van groep 1-4 onder leiding van een volwassene. 2 Een insectentocht over het dreuzelpad door natuurtuin

Nadere informatie

KRIEBELENDE KRUIPERTJES

KRIEBELENDE KRUIPERTJES 13 Plattegrond dreuzelpad KRIEBELENDE KRUIPERTJES Dit boekje is onderdeel van het eindproject van de IVN natuurgidsencursus van Henriëtte Beers, Fred van Hoof en Afke Schoo. Maart 2003. IVN afd. Bergeijk-Eersel

Nadere informatie

Tekst en illustraties. Beestjesdeskundige. Zie jij in dit boek 15 keer deze vlieg? Pas op voor neppers!

Tekst en illustraties. Beestjesdeskundige. Zie jij in dit boek 15 keer deze vlieg? Pas op voor neppers! Tekst en illustraties Beestjesdeskundige Zie jij in dit boek 15 keer deze vlieg? Pas op voor neppers! LEMNISCAAT ROTTERDAM Allerlei beestjes 6 Bidsprinkhanen 38 Beestjesspeurders 8 Waterbeestjes 40 Beestjesstamboom

Nadere informatie

Amfibieën. Les 1 Kenmerken amfibieën en de kikker. 1. De leerkracht vertelt dat de les gaat over hoe je amfibieën kunt herkennen.

Amfibieën. Les 1 Kenmerken amfibieën en de kikker. 1. De leerkracht vertelt dat de les gaat over hoe je amfibieën kunt herkennen. Amfibieën Les 1 Kenmerken amfibieën en de kikker Inhoud 1. De leerkracht vertelt dat de les gaat over hoe je amfibieën kunt herkennen. Hulpmiddel Prezi les 1: http://prezi.com/hwpatwdyvqpv/?utm_campaign

Nadere informatie

Auditieve oefeningen thema het bos

Auditieve oefeningen thema het bos Auditieve oefeningen thema het bos Boek van de week: 1; In het bos 2; 3; 4; Verhaalbegrip: Bij elk boek stel ik de volgende vragen: Wat staat er op de voorkant Hoe zou het boek heten Waarom denk je dat?

Nadere informatie

De indeling van het dierenrijk zie je hieronder in de mindmaps van Brent, Guus en Febe!

De indeling van het dierenrijk zie je hieronder in de mindmaps van Brent, Guus en Febe! Deze krant is het overzicht van het dierenrijk zoals we het in klas 6 zagen. Ze werd gemaakt naar aanleiding van de tentoonstelling en de uitstap naar het natuurhistorisch museum van Doornik! De indeling

Nadere informatie

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, donderdag 3 mei Beste natuurliefhebber/-ster,

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, donderdag 3 mei Beste natuurliefhebber/-ster, De Wiershoeck-Kinderwerktuin, donderdag 3 mei 2018 Beste natuurliefhebber/-ster, De excursie van dinsdag ging i.v.m. het miezerige weer niet door. Gelukkig was het donderdag wel aangenaam weer en dus fietste

Nadere informatie

DE MELKSLANG. Na-aap slang

DE MELKSLANG. Na-aap slang DE MELKSLANG Na-aap slang De melkslang heeft mooie, opvallende kleuren. Met zijn rode, zwarte en witte ringen zie je hem zeker niet over het hoofd. En dat is nou precies de bedoeling! DIERENPASPOORT MELKSLANG

Nadere informatie

INSECTEN EN SPINACHTIGEN

INSECTEN EN SPINACHTIGEN INSECTEN EN SPINACHTIGEN WERKBLAD BOUW EN ONTWIKKELING Bouw 1. Het aantal looppoten is een belangrijk criterium om vertegenwoordigers van de stam van de geleedpotigen (80% van de gekende diersoorten!)

Nadere informatie

Inleiding Doelgroep Relatieschema Opzet van de lescyclus Algemeen doel De doelstellingen...

Inleiding Doelgroep Relatieschema Opzet van de lescyclus Algemeen doel De doelstellingen... 1 Inhoudsopgave Inleiding...3 1. Doelgroep...4 2. Relatieschema...4 3. Opzet van de lescyclus...5 3.1. Algemeen doel...5 3.2. De doelstellingen...5 4. Relatie met de kerndoelen...6 5. Voorbereidende activiteit

Nadere informatie

Lees je wijzer met de ooievaar! Tekstbegrip oefenen met de vogels van Beleef de Lente

Lees je wijzer met de ooievaar! Tekstbegrip oefenen met de vogels van Beleef de Lente Lees je wijzer met de ooievaar! Tekstbegrip oefenen met de vogels van Beleef de Lente Groep Dit werkblad is geschikt voor kinderen uit de groepen 7 en 8. Introductie en instructie voor de leerkracht Middels

Nadere informatie

[Konijn] Beschrijving: Vindplaats: Algemene Naam: konijn. Wetenschappelijke Naam: Oryctolagus cuniculus Levenscyclus. Voeding:

[Konijn] Beschrijving: Vindplaats: Algemene Naam: konijn. Wetenschappelijke Naam: Oryctolagus cuniculus Levenscyclus. Voeding: [Konijn] Algemene Naam: konijn Wetenschappelijke Naam: Oryctolagus cuniculus Konijnen hebben lange oren, een grijsbruine vacht en een korte wipstaart met witte onderzijde en zwarte bovenzijde. Ze worden

Nadere informatie

Stripverhaal.. De vlinder.. De vleugels van een vlinder... De levenscyclus.. Vlinderlied en dans. Verstopte vlinders.. Opvallen of niet..

Stripverhaal.. De vlinder.. De vleugels van een vlinder... De levenscyclus.. Vlinderlied en dans. Verstopte vlinders.. Opvallen of niet.. Lesbrief groep 3 4 Inhoudsopgave Stripverhaal.. De vlinder.. De vleugels van een vlinder... De levenscyclus.. Vlinderlied en dans Verstopte vlinders.. Opvallen of niet.. Het koolwitje Zo maak je een vlinder

Nadere informatie

Lesbrief Vlinderkids 1

Lesbrief Vlinderkids 1 Vlinderkids 1 Doelgroep: Groep 5 t/m 8 Lesduur: Werkvorm: Leerstofgebied: ± 30 minuten Tweetallen Wereldoriëntatie, Kunstzinnige oriëntatie Doel van de opdracht: Het kennismaken met een aantal vlindersoorten

Nadere informatie

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, woensdag 8 juni Beste natuurliefhebber/-ster,

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, woensdag 8 juni Beste natuurliefhebber/-ster, De Wiershoeck-Kinderwerktuin, woensdag 8 juni 2016 Beste natuurliefhebber/-ster, Op deze druilerige woensdagochtend fietste ik naar Sipkes in de stad (Groningen) met in de fietstas oude fotoapparatuur

Nadere informatie

Relaties tussen organismen vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Relaties tussen organismen vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd 08 April 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/63327 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.

Nadere informatie

Hoofdstuk 1: Veldkenmerken en voorkomen 3. Hoofdstuk 2: Voedsel en vijanden 4. Hoofdstuk 3: Voortplanting en verwanten 6

Hoofdstuk 1: Veldkenmerken en voorkomen 3. Hoofdstuk 2: Voedsel en vijanden 4. Hoofdstuk 3: Voortplanting en verwanten 6 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1 Literatuurlijst 1 Inleiding 2 Hoofdstuk 1: Veldkenmerken en voorkomen 3 Hoofdstuk 2: Voedsel en vijanden 4 Hoofdstuk 3: Voortplanting en verwanten 6 Hoofdstuk 4: Verzorging

Nadere informatie

Zwarte weduwe. Inleiding. Woonplaats. Het vrouwtje; giftig gevaar!

Zwarte weduwe. Inleiding. Woonplaats. Het vrouwtje; giftig gevaar! Zwarte weduwe Inleiding De zwarte weduwe behoort tot de spinnenfamilie. Deze kleine spin dankt haar naam aan het vrouwtje. Na het paren valt ze dikwijls het mannetje aan en doodt hem. Toen ik dit las was

Nadere informatie

inhoud 1. Ontdek 2. Insecten 3. Een hart klopt 4. Het spoor 5. De magneet 6. Zie ik dat wel goed 7. Filmpje Pluskaarten Bronnen en foto s

inhoud 1. Ontdek 2. Insecten 3. Een hart klopt 4. Het spoor 5. De magneet 6. Zie ik dat wel goed 7. Filmpje Pluskaarten Bronnen en foto s Ik ontdek inhoud 1. Ontdek 3 2. Insecten 4 3. Een hart klopt 6 4. Het spoor 8 5. De magneet 10 6. Zie ik dat wel goed 12 7. Filmpje 14 Pluskaarten 15 Bronnen en foto s 17 Colofon en voorwaarden 18 1. Ontdek

Nadere informatie

Wist je dat?... Overwintering van vlinders. Vragen. De vlinder. De levenscyclus..

Wist je dat?... Overwintering van vlinders. Vragen. De vlinder. De levenscyclus.. Lesbrief groep 5 6 Inhoudsopgave Wist je dat?... Vlinderwiel Stripverhaal.. Overwintering van vlinders. Vlinder mobiel Het voedsel van rupsen.. Vragen. De vlinder. De levenscyclus.. 1 Wist je dat Allerlei

Nadere informatie

KiBO-ongedierte Kennisinstituut voor de bestrijding van ongedierte

KiBO-ongedierte Kennisinstituut voor de bestrijding van ongedierte Wespen 1. Plaats in het dierenrijk De Duitse en de gewone wesp de Duitse wesp (Vespula germanica F.) de gewone wesp (Vespula vulgaris L.) Dierenrijk Afdeling klasse Orde Familie Geleedpotigen insecten

Nadere informatie

Informatie: zoetwaterdiertjes

Informatie: zoetwaterdiertjes Informatie: zoetwaterdiertjes In het zoete water wonen heel veel diertjes. Ze zien er best schattig uit, maar pas op! Leven in een sloot is heerl gevaarlijk. Kijk maar eens naar dit diertje. Het is de

Nadere informatie

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 28 juni Beste natuurliefhebber/-ster,

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 28 juni Beste natuurliefhebber/-ster, De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 28 juni 2016 Beste natuurliefhebber/-ster, Het was dit keer weer eens een heel aangename dinsdag. Het was nog wel een uurtje grijs (tijd voor een kop koffie), maar

Nadere informatie

Slang. Door Pamela & Eliza

Slang. Door Pamela & Eliza Slang Door Pamela & Eliza Inhoud 1. Inleiding 2. Wat eet een slang? 3. Ademhaling 4. Voortbeweging 5. Kou en hitte 6. Giftige slangen 7 t/m 9. levenswijze 12. Evolutie 13+14. Fun facts 15. Einde Inleiding

Nadere informatie

Kinderbijlage zomer 24-05-2005 09:47 Pagina 1. natuurboekje van

Kinderbijlage zomer 24-05-2005 09:47 Pagina 1. natuurboekje van Kinderbijlage zomer 24-05-2005 09:47 Pagina 1 natuurboekje van zomer 2005 Kinderbijlage zomer 24-05-2005 09:47 Pagina 2 Hoi! Dieren leven hun leventje. Maar op een dag is het afgelopen. Finito. Of het

Nadere informatie

Lesbrief Spinnen diversiteit. Doelgroep: Groep 5 t/m 8. Leerstofgebied: Wereldoriëntatie. Werkvorm: Zelfstandig, deels klassikaal. Duur: ± 45 minuten

Lesbrief Spinnen diversiteit. Doelgroep: Groep 5 t/m 8. Leerstofgebied: Wereldoriëntatie. Werkvorm: Zelfstandig, deels klassikaal. Duur: ± 45 minuten Lesbrief Spinnen diversiteit Doelgroep: Groep 5 t/m 8 Leerstofgebied: Wereldoriëntatie Werkvorm: Zelfstandig, deels klassikaal Duur: ± 45 minuten Doel van de opdracht: Kinderen maken kennis met de meest

Nadere informatie

5.1 Zes poten en vier vleugels

5.1 Zes poten en vier vleugels LB 68-70 5. Zes poten en vier vleugels > Kijk naar de afbeeldingen op blz. 68 in je boek. Lees Zes poten en Vleugels en voelsprieten. Trek een lijn van elk woord naar het juiste onderdeel van de wesp.

Nadere informatie

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info Eend Inleiding Ik hou mijn werkstuk over eenden omdat ik het leuke dieren vind en ik wil er wat over leren. Dit wil ik er over weten: Wat doen eenden de hele dag? Wat eten eenden? Wat voor soorten eenden

Nadere informatie

,:,- ::s (\') ., - n. -==-. (\) ==} (\) (\) (ih. (\) (h. b,. (\)

,:,- ::s (\') ., - n. -==-. (\) ==} (\) (\) (ih. (\) (h. b,. (\) ë' - ::s r,:,- -+ o -+ (\') 0 lo., o_ 0 - n. ==} -==-. < (ih o= (h b,. =g ) Tuinwandeling voor groep 1 / 2 van het primair onderwijs HET LIEVEHEERSBEESTJESPAD Tuin: Landzigt Tijdsduur: cira 1 uur Eigen

Nadere informatie

LESPAKKET ECOLOGIE. Naam. Dierenrijk is onderdeel van

LESPAKKET ECOLOGIE. Naam. Dierenrijk is onderdeel van LESPAKKET ECOLOGIE VMBO Naam Docent Klas LEKKER BEESTEN TUSSEN DE DIEREN Dierenrijk is onderdeel van WELKOM IN DIERENRIJK SPOREN Om ervoor te zorgen dat je een leuke en leerzame excursie hebt, volgen hier

Nadere informatie

Dieren in de winter 3

Dieren in de winter 3 Dieren in de winter 3 inhoud blz. 1. Winter 3 2. De egel 4 3. De vleermuis 5 4. De eekhoorn 6 5. De merel 7 6. De ree 8 7. De pad 9 8. Het lieveheersbeestje 10 9. Filmpjes 11 Bronnen en foto s 12 Colofon

Nadere informatie

Opdrachtkaart Zwart: Hoe ziet de bij eruit?

Opdrachtkaart Zwart: Hoe ziet de bij eruit? Opdrachtkaart Zwart: Hoe ziet de bij eruit? Maak de houten puzzel van de bij. Opdracht 2: Bekijk de bij heel goed. Wat zie je allemaal? Zie je de kop, het borststuk en het achterlijf? Dit heb je nodig

Nadere informatie

Lesbrief Spinnendiversiteit 1

Lesbrief Spinnendiversiteit 1 Spinnendiversiteit 1 Doelgroep: Groep 5 t/m 8 Lesduur: Werkvorm: Leerstofgebied: ± 45 minuten Zelfstandig, deel klassikaal Wereldoriëntatie Doel van de opdracht: Het kennismaken met de spinnensoorten in

Nadere informatie

Ronny en het grote spinnenweb

Ronny en het grote spinnenweb Ronny en het grote spinnenweb Anthonie Holslag & Gidion van de Swaluw Tekst: Anthonie Holslag Redactie en advies: Reynier Molenaar en Norma Montulet Eindredactie: Francien Homan Ontwerp omslag: Sabine

Nadere informatie

Egel informatiemap. De egel die in Nederland leeft is de West-Europese egel. Zijn wetenschappelijke naam is Erinaceus Europeus.

Egel informatiemap. De egel die in Nederland leeft is de West-Europese egel. Zijn wetenschappelijke naam is Erinaceus Europeus. Egel informatiemap De egel die in Nederland leeft is de West-Europese egel. Zijn wetenschappelijke naam is Erinaceus Europeus. De meeste mensen kennen de egel slechts als verkeersslachtoffer. Soms wordt

Nadere informatie

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 8 augustus Beste natuurliefhebber/-ster,

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 8 augustus Beste natuurliefhebber/-ster, De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 8 augustus 2017 Beste natuurliefhebber/-ster, Dit keer fietste ik met gemengde gevoelens richting De Wiershoeck. Het was bewolkt, dat was niet erg, maar in de loop

Nadere informatie

HET INSECTENPAD 2 GROEP 5-6

HET INSECTENPAD 2 GROEP 5-6 GROEP 5-6 HET INSECTENPAD 2 De moeder van een duizendpoot is vreselijk ontevreden, Want haar zoontje is zojuist in de sloot gegleden. En als je even rekent, Weet je wat dat betekent: Op zijn hoofd een

Nadere informatie

l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT AXOLOTL AMFIBIEËN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN

l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT AXOLOTL AMFIBIEËN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT AXOLOTL AMFIBIEËN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE AXOLOTL BIJ

Nadere informatie

SPEURTOCHT THEMA BUSH. voor groep 8 / brugklas VO

SPEURTOCHT THEMA BUSH. voor groep 8 / brugklas VO SPEURTOCHT THEMA BUSH voor groep 8 / brugklas VO Deze Bush-speurtocht bevat open en meerkeuze vragen. Bij de meerkeuze vragen is steeds één antwoord goed. Denk er ook aan, dat je de paden niet mag verlaten.

Nadere informatie

Voorbereiding post 5. Kleuren om (van) te snoepen Groep 3-4

Voorbereiding post 5. Kleuren om (van) te snoepen Groep 3-4 Voorbereiding post 5 Kleuren om (van) te snoepen Groep 3-4 Welkom bij IVN Valkenswaard Dit is de powerpointserie als voorbereiding op post 5: Kleuren om (van) te snoepen voor groep 3 en 4. Inhoud: Algemeen

Nadere informatie

Informatieles Vleermuizen

Informatieles Vleermuizen Informatieles Vleermuizen De les is bedoeld voor groep 5 t/m 8 van het primair onderwijs en leerjaar 1 en 2 van het voortgezet onderwijs. Er komen verschillende facetten over het leven van de vleermuis

Nadere informatie

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 3 mei 2016. Beste natuurliefhebber/-ster,

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 3 mei 2016. Beste natuurliefhebber/-ster, De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 3 mei 2016 Beste natuurliefhebber/-ster, Het was een heel aangename dag, maar er was minder te zien dan ik had gehoopt/verwacht. Twee dagen eerder waren we in de Hortus

Nadere informatie

Vlinders kijken. op Landgoed Schothorst

Vlinders kijken. op Landgoed Schothorst Vlinders kijken op Landgoed Schothorst Enke Kleine vos erdpa In de maanden mei tot en met september zie je ze vliegen: eeg vandaag ga je op zoek naar s. In dit boekje s!iveook nst Du vind je allerlei spelletjes

Nadere informatie

Ideeën voor leerkrachten ter voorbereiding op de insectenwandeling door de Natuurtuin 't Loo

Ideeën voor leerkrachten ter voorbereiding op de insectenwandeling door de Natuurtuin 't Loo Ideeën voor leerkrachten ter voorbereiding op de insectenwandeling door de Natuurtuin 't Loo Om kinderen te interesseren voor kleine kriebelbeestjes is het doen van eigen waarnemingen zeer geschikt. Omdat

Nadere informatie

Papier/zilvervisjes Pissebedden Spinnen

Papier/zilvervisjes Pissebedden Spinnen Kruipende insecten Lieveheersbeestjes Mieren Oorwormen Papier/zilvervisjes Pissebedden Spinnen Stofluizen In deze folder vindt u meer informatie over bovenstaande insecten. U leest hoe u ze herkent, wat

Nadere informatie

Waarom? 3 1. Waarom heeft een zebra witte en zwarte strepen? 4 2. Waarom worden bladeren in de herfst geel en oranje? 5 3. Waarom hebben leeuwen

Waarom? 3 1. Waarom heeft een zebra witte en zwarte strepen? 4 2. Waarom worden bladeren in de herfst geel en oranje? 5 3. Waarom hebben leeuwen Waarom? Waarom? 3 1. Waarom heeft een zebra witte en zwarte strepen? 4 2. Waarom worden bladeren in de herfst geel en oranje? 5 3. Waarom hebben leeuwen manen? 6 4. Waarom slaapt je arm of been soms? 7

Nadere informatie

Dinsdag 26 november 2013

Dinsdag 26 november 2013 Dinsdag 26 november 2013 Al geruime tijd was er, wat mij betreft, enige onduidelijkheid over de juiste benaming van de naast De Wiershoeck gelegen tuinen. Ik wist niet beter dan dat het de Schoolwerktuin

Nadere informatie

gebrouwen en nog veel meer!

gebrouwen en nog veel meer! 2 Fantaziehuiskrant november 2013 Inleiding: De afgelopen vier maanden hebben we weer van alles meegemaakt op het Fantaziehuis, in deze krant kun je lezen wat er zoal gebeurde! In de zomermaanden hadden

Nadere informatie

Thema 3 Dieren en planten

Thema 3 Dieren en planten Les 3.1 Landschappen. 1. De appelboom 1. Een boom waarin appels groeien. 1. 3. 2. Bloeien 2. Planten en struiken hebben bloemen 3. Het weiland 3. Een stuk land waar gras op groeit en koeien en schapen

Nadere informatie

Deze mooi gekleurde vogels hebben een grote snavel. Niemand weet precies waarom, maar hij lijkt handig om noten open te breken.

Deze mooi gekleurde vogels hebben een grote snavel. Niemand weet precies waarom, maar hij lijkt handig om noten open te breken. Jungle Een paar junglebewoners: Orang-oetang: Deze oranjeachtige apen zijn bijna uitgestorven omdat hun bomen worden gekapt. Ze kunnen dan moeilijk eten vinden en gaan dood. Orang-oetang betekent bosmens.

Nadere informatie

Uilen. Inleiding. Zintuigen van de uil. De jonkies van een uil. Soorten uilen

Uilen. Inleiding. Zintuigen van de uil. De jonkies van een uil. Soorten uilen Uilen Inleiding Ik wil mijn spreekbeurt houden over de uil, omdat ik het een leuk dier vind en ik vind de uil altijd heel wijs kijken. Uilen zijn nachtdieren. Daarom zie je ze zelden. Er leven 134 soorten

Nadere informatie

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, donderdag 20 april Beste natuurliefhebber/-ster,

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, donderdag 20 april Beste natuurliefhebber/-ster, De Wiershoeck-Kinderwerktuin, donderdag 20 april 2017 Beste natuurliefhebber/-ster, Het was donderdag de 20 ste een stuk aangenamer dan de dinsdag ervoor en dus koerste ik al fietsend weer richting De

Nadere informatie