EIGENAARSHANDLEIDING WINNER 9.50 ISO

Transcriptie

1 WINNER 9.50 ISO CIN-CODE: SCHEEPSNAAM:

2 WINNER 9.50 Deze handleiding is een uitgave van: Auteur: R.H. Sol Tekeningen: Tedopres international bv, Tilburg Met medewerking van: Mevr. M. Rus (Winner Jachten bv) R.H. v.d. Bruggen Druk: April 2006 Copyright: Remco Sol, Winner Jachten bv 2006 NIETS UIT DEZE UITGAVE MAG WORDEN VERVEELVOUDIGD EN/OF OPENBAAR WORDEN GEMAAKT, ZONDER VOORAFGAANDE TOESTEMMING VAN DE AUTEUR EN WERF.

3 INHOUDSOPGAVE 1. ALGEMEEN Inleiding Fabrikant Type Categorie Gegevens plaatje van de bouwer BESCHRIJVING EN GEGEVENS VAN DE WINNER Afmetingen en gewichten Motorgegevens Voortstuwing Tankinhouden Boordnet Tekeningen INSTALLATIES (BESCHRIJVINGEN EN SCHEMA'S) Navigatie verlichting Elektrische installatie Instructies voor een goed gebruik van de installatie Schema Watervoorziening Toilet Motorinstallatie Koelsysteem en uitlaat Brandstofsysteem Gassysteem Ventilatiesysteem Lensinrichting Veiligheidsvoorzieningen Brandblussysteem Zwemtrap Reddingvlot STUUREIGENSCHAPPEN Varen op de motor Wegvaren Wegvaren van kade Wegvaren uit een box Afmeren Ankeren BEDIENING VAN DE WINNER Stappenplan voor het wegvaren, optuigen en afmeren Keuze van de zeilgarderobe Optuigen a Het opzetten van de mast b Monteren van de giek c Aanslaan van het grootzeil d Aanslaan van de genua of fok Het gebruik van de lier a De genualier b De grootzeil-vallier c De genua-vallier Reven van het grootzeil Reven als u afgemeerd ligt...32 WINNER (91)

4 5.5.2 Reven onder zeil Gebruik van de rol-genua Het zetten en strijken van de spinnaker Het zetten van de spinnaker Het strijken van de spinnaker Basis-trim FUNCTIONEREN VAN HET VAARTUIG Bediening van de diverse apparatuur Werking en afstelling van diverse instrumenten ONDERHOUD Algemene verzorging Motoronderhoud Dagelijkse inspecties en onderhoud Kleine reparaties Winterberging MILIEU-OVERWEGINGEN Wat te doen bij lekkages Bergen en lozen afval Voorkomen van bovenmatig lawaai Aanbevolen snelheden Uitstoot uitlaatgassen VERVOER Uit het water tillen Onderstoppen Slepen of gesleept worden AANBEVELINGEN EN AANVULLENDE INFORMATIE Verdeling lading en personen Voorzorgen m.b.t. snelheid en bereik Wettelijke veiligheidsvoorschriften CE-keur onderdelen GARANTIEBEPALINGEN ONTVANGSTBEWIJS DOCUMENTEN VERKLARING VAN OVEREENSTEMMING...49 BIJLAGE 1 Verklarende lijst gebruikte symbolen...51 BIJLAGE 2 Overzicht van meegeleverde handleidingen en garantiebewijzen...53 BIJLAGE 3 Overzicht Normbladen...55 BIJLAGE 4 Tekeningen...57 BIJLAGE 5 Schema's...65 BIJLAGE 6 Spinnaker uitrusting...71 BIJLAGE 7 Trim-artikelen Rob de Wijk...73 BIJLAGE 8 Trefwoordenregister...90 WINNER (91)

5 1. ALGEMEEN 1.1 Inleiding Dit handboek is samengesteld om u te helpen uw vaartuig veilig en met plezier te gebruiken. Het bevat bijzonderheden van het vaartuig, de meegeleverde of gemonteerde uitrusting en inlichting over het gebruik en onderhoud. Lees het zorgvuldig door en maak u vertrouwd met het vaartuig voordat u het in gebruik neemt. Indien dit uw eerste vaartuig is, of ook wanneer het een ander type is, waarmee u nog niet vertrouwd bent, zorg er dan omwille van uw gemoedsrust en veiligheid voor dat u, alvorens "het commando" op u te nemen voldoende ervaring opdoet. Uw handelaar, uw watersportvereniging of de nationale autoriteit ( in Nederland het K.N.W.V. of de K.N.M.C.) zullen zeker bereid zijn u de adressen van vaarscholen of competente leraren te verschaffen. UITDRUKKELIJK WIJZEN WIJ U ER OP DAT BIJ FOUTEN IN DE HANDLEIDING DE FABRIKANT NIET AANSPRAKELIJK IS. BEWAAR DIT HANDBOEK OP EEN VEILIGE PLAATS EN GEEF HET AAN DE NIEUWE EIGENAAR WANNEER U HET VAARTUIG VERKOOPT. WINNER (91)

6 1.2 Fabrikant Winner Jachten BV Voorland 13 Industrieterrein Krabbersplaat 1601 EZ Enkhuizen Holland Tel Fax Type Winner Categorie Uw vaartuig is volgens de Europese richtlijn pleziervaartuigen (94/25/EC zoals geamendeerd door RL 2003/44/EC) ingedeeld in categorie A: Oceaan, hetgeen betekent: Ontworpen voor lange reizen, waarbij de windkracht meer dan 8 (schaal van Beaufort) en de karakteristieke golfhoogte meer dan 4 m kunnen bedragen, maar waarbij zich geen abnormale omstandigheden voordoen, met dien verstande dat de vaartuigen grotendeels zelfstandig opereren. Het vaartuig is ECB gekeurd en voldoet aan strenge wettelijk vastgestelde veiligheidseisen zoals in de Europese richtlijn en de daaruit afgeleide ISO-normen is vastgelegd. De CE - markering is met het door de keuringsinstantie unieke identificatienummer vastgelegd op de CE - markeringsplaat, welke bevestigd is bij de kaartentafel Genoemde gegevens zijn tevens vermeld op het ontvangstbewijs documenten. Alle onderdelen welke wettelijk met CE - keur geleverd moeten worden, worden met CE - keur geleverd. 1.5 Gegevens plaatje van de bouwer maximum aantal personen: 6 (à 75 kg) maximum belasting: 1250 kg WINNER (91)

7 2. BESCHRIJVING EN GEGEVENS VAN DE WINNER Afmetingen en gewichten. Lengte over alles 9,70 [m] Lengte van de romp 9,50 [m] Breedte 3,10 [m] Diepgang 1,70 / 1,30 [m] Stahoogte 1,85 [m] Waterverplaatsing 3,50 [t] Ballast 1,45 [t] Masthoogte vanaf de w.l. 14,2 [m] Leeggewicht met kiel 1,30 m 4000 [kg] Leeggewicht met kiel 1,70 m 3800 [kg] 2.2 Motorgegevens Fabrikant en type Yanmar 3 YM 20-CE Vermogen 15,4 [kw](21 pk) Soort binnenboord Max. toerental 3500 [omw./min] 2.3 Voortstuwing Grootzeil 28,1 [m²] Genua 3 19,3 [m²] Genua 1 28,0 [m²] Fok 13,4 [m²] Spinnaker 60,0 [m²] Saildrive van het type Yanmar Klapschroef van het type Flexofold 15 x 12 " Brandstof Dieselolie Koeling Indirect 2.4 Tankinhouden Watertank 150 [l] Dieseltank 52 [l] Gastank 5 [kg] 2.5 Boordnet Accu spanning/capaciteit 12 v. 100 [Ah] (bij een optie van 2 accu's met een gescheiden stroomcircuit: start accu 12 v. 60 Ah en licht accu 70 Ah.) WINNER (91)

8 2.6 Tekeningen Het zij-aanzicht, tuig-plan en dek-plan kunt u vinden in bijlage 4. In deze bijlage zijn de belangrijke onderdelen met cijfers aangegeven en in de legenda vernoemd. 3. INSTALLATIES (BESCHRIJVINGEN EN SCHEMA'S) 3.1 Navigatie verlichting Complete navigatie verlichting bestaande uit; gecombineerd rood/groen aan de voorpreekstoel, heklicht en stoomlicht, deklicht, driekleuren toplicht (met DHI-certificaat) apart schakelbaar op het schakelpaneel (zie bijlage). WAARSCHUWING U dient altijd de werking van de navigatieverlichting te controleren voor een nachttocht. Tevens dient U te zorgen voor de nodige reservelampjes. WINNER (91)

9 3.2 Elektrische installatie E = accu 01 = hoofdschakelaar 02 = schakelpaneel 03 = zekeringkast = interieurverlichting WINNER (91)

10 3.2.1 Instructies voor een goed gebruik van de installatie. U MOET ALTIJD: 1. De accu's en het laadsysteem controleren alvorens uit te varen. 2. De accu losmaken en van boord halen wanneer het vaartuig in de winterberging gaat (koude streken)of lange tijd buiten dienst wordt gesteld. U MAG NOOIT: 1. Aan de elektrische installatie werken wanneer deze in bedrijf is. 2. De elektrische installatie en de daarop betrekking hebbende tekeningen (laten) wijzigen, tenzij door een daartoe bekwame (scheeps) elektromonteur. 3. De nominale stroomsterkte van de overbelastingsbeveiliging(en) wijzigen. 4. Elektrische toestellen of apparatuur installeren of vervangen door onderdelen waarvan de nominale stroomsterkte hoger is dan die van het boordnet. 5. Het vaartuig onbeheerd achterlaten met ingeschakeld boordnet, daarvan uitgezonderd de eventueel geïnstalleerde automatische lenspomp, evenals de brandbeveiliging- en alarminstallatie Schema Het schema van het schakelpaneel kunt u vinden in bijlage 5. WINNER (91)

11 3.3 Watervoorziening water 01 = wasbak 02 = kunststof watertank bakboord 03 = wasbakje toilet 04 = wateruitlaat toilet, afsluiter 05 = afvoer wasbakje, afsluiter 06 = waterinlaat toilet, afsluiter 07 = peilglas watertanks 08 = voetpomp, kraan bij wasbakje 09 = kunststof watertank stuurboord 10 = voetpomp, kraan bij wasbak 11 = afvoer wasbak, afsluiter WINNER (91)

12 3.3 Watervoorziening Aan bakboordzijde bevindt zich de watervulopening. De kunststof tanks zijn onderling verbonden. De aanzuigslang zit aan de bakboord tank en loopt zowel naar de keuken als naar het toilet. Daar zijn dubbelwerkende voetpompen gemonteerd. Om het systeem goed te laten functioneren is op beide tanks een ontluchter aangebracht. Deze kunt u zien op de spiegel. 3.4 Toilet WAARSCHUWING Onjuist gebruik van het toilet kan vollopen en zinken van uw schip veroorzaken en daarmee het leven van de opvarenden in gevaar brengen. Daarom verdient het aanbeveling om de handleiding in bijlage 2 goed te bestuderen en onderstaande adviezen op te volgen. In bijlage 4 vindt u een boven- en zijaanzicht van het schip met daarop de plaatsen van de afsluiters. De afsluiters zijn tevens aangegeven in de tekening op de vorige bladzijde (nummers 04, 05, 06 en 11). WAARSCHUWING Behalve toiletpapier mag er niets door het toilet gespoeld worden. Spoel geen afval, sigaretten, lucifers, kauwgom, petroleum, diesel, olie, etc. door het toilet. Dit is slecht voor het milieu en kan verstopping veroorzaken. In de toilet-handleiding in bijlage 2 vindt u twee stickers met gebruiksaanwijzing. Indien u dit wenst kunt u deze in de toiletruimte opplakken. WAARSCHUWING Vergeet nooit de waterinlaat dicht te zetten en de pomphendel naar beneden te duwen als u klaar bent met pompen. WINNER (91)

13 3.5 Motorinstallatie 01 = olie peilstok saildrive 02 = olie vuldop 03 = olie peilstok De motor is ingebouwd in een tegen geluidsoverlast geïsoleerde motorkist. De drie belangrijkste onderdelen van de motor en saildrive zijn in de tekening aangegeven. Voor een nauwkeurige beschrijving van de motor verwijzen wij u naar de handleiding van Yanmar. Deze kunt u vinden in bijlage 2. WAARSCHUWING Lever afgewerkte olie in bij het daarvoor bestemde depot. WINNER (91)

14 3.6 Koelsysteem en uitlaat 01 = uitlaat 02 = waterslot 03 = beluchter waterslot 04 = inlaat De motor is direct gekoeld en het koelwater wordt aangezogen via de saildrive. WAARSCHUWING Zet bij koelwaterproblemen eerst de motor uit. Controleer nu de koelwaterinlaatslang. Mocht het probleem hier niet zitten, controleer dan de impeller. Voor specificaties zie de handleiding van Yanmar. WINNER (91)

15 3.7 Brandstofsysteem diesel 01 = brandstoftank 04 = vuilzak 02 = brandstoftoevoerleiding 05 = brandstoffilter 03 = brandstof overloop De elektronische brandstof niveaumeter is af te lezen op een meter naast het schakelpaneel in de kajuit. De vuilzak onder de brandstoftank vangt vocht en vuil op dat mogelijk bij het tanken in de tank komt. De vuilzak kunt u aftappen d.m.v. een kraantje. Vang de vloeistof op in een potje en leeg dit in het daarvoor bestemde depot. Mocht de motor niet willen starten door gebrek aan brandstof, controleer dan of er wel diesel in de tank zit. Mocht dit niet het probleem zijn, controleer dan de afsluiter in de brandstofleiding. Deze dient bij gebruik open te staan! WINNER (91)

16 3.8 Gassysteem 01 = afvoer gasbox 02 = gasbox 03 = gasfles (5 kg) 04 = veiligheids drukventiel 05 = rood koperen gasleiding 06 = kooktoestel WINNER (91)

17 3.8 Gassysteem De handleiding van het kooktoestel is te vinden in bijlage 2. VEILIGHEIDSINSTRUCTIES. 1. Houdt de afsluiter op de gasfles en de afsluiter voor het kooktoestel gesloten indien het kooktoestel niet in gebruik is. In geval van nood moeten de afsluiters onmiddellijk worden gesloten. 2. Overtuig u ervan dat de afsluiter van het kooktoestel gesloten is, voordat u de afsluiter van de cilinder opent. 3. Test het gehele gassysteem regelmatig op lekkage. Controleer alle aansluitingen bij gesloten afsluiters van apparaat en cilinder met behulp van de manometer (indien die is gemonteerd) of bij gesloten afsluiter van het apparaat en open cilinder- en systeemafsluiter met een hand-lek-tester. Ook kunt u gebruik maken van zeepwater of vloeibaar wasmiddel. Indien een lekkage aanwezig blijkt te zijn, moet u de afsluiter op de cilinder dichtdraaien en het systeem eerst laten repareren alvorens het weer in gebruik te nemen. Voor het uitvoeren van reparaties moet een vakman ingeschakeld worden. 1 = afsluiter 2 = drukventiel WAARSCHUWING Ammonia, dat aanwezig is in sommige zeep en schoonmaakmiddelen, tast messing aan! Hoewel dit in aanvang niet te zien is, is het zeer goed mogelijk dat deze gaan scheuren en lekken. STEL VAST OF DE VLOEISTOF DIE U TOEPAST OM EVENTUELE LEKKAGES OP TE SPOREN GEEN AMMONIA BEVAT! WINNER (91)

18 BRANDGEVAAR Gebruik nooit vuur bij het zoeken naar een lek. 4. Brandende apparaten gebruiken zuurstof en geven verbrandingsprodukten af. Daarom is tijdens het gebruik van brandende apparaten ventilatie van levensbelang. Sluit ventilatieopeningen nooit af. Gebruik kooktoestellen nooit voor de verwarming van de ruimte. 5. Versper in geen geval de toegang tot het gassysteem en de onderdelen daarvan. 6. Houd afsluiters van lege gascilinders gesloten en koppel ze af. Laat afdekkingen, kappen en pluggen op hun plaats. Bewaar lege gascilinders buiten aan dek of in de daarvoor bedoelde gasdichte kast die ventilatie naar buitenboord heeft. 7. De passende omgevingstemperatuur voor het gassysteem is: tussen +5 o C en +50 o C voor butaan. 8. Gebruik de gasbun niet voor de opslag van andere goederen. 9. Verlaat het vaartuig nooit zolang het kooktoestel nog in gebruik is. 10. Bij het vervangen van de gascilinders mag geen open vuur aanwezig zijn en er mag niet worden gerookt!! 11. De slangen in het gassysteem moeten regelmatig worden gecontroleerd. Ten minste één maal per jaar. Indien schade wordt geconstateerd moeten de slangen worden vervangen. Vervang de slangen in ieder geval elke 2 jaar. WINNER (91)

19 3.9 Ventilatiesysteem en lensinrichting = kajuitingang 02 = vluchtluik kajuit 03 = ventilatieluikje toilet 04 = vluchtluik voordek 05 = luchthappers kajuit 06 = aanzuigkorf lenspomp 07 = lenspomp 08 = ventilatieluikje achterhut WINNER (91)

20 3.9 Ventilatiesysteem Het ventilatie systeem wordt gevormd door twee luchthappers en vijf luiken. De luchthappers zijn te vinden op het kajuitdak en zijn van binnenuit af te sluiten. Om vollopen te voorkomen dienen de luiken tijdens het varen gesloten te zijn. Als er veel water overkomt dan kunt u de luchthappers afsluiten door de ventilatieroosters aan de binnenzijde dicht te draaien. WAARSCHUWING Zorg voor goede ventilatie als u gebruik maakt van het fornuis. Dit kan van levensbelang zijn. WAARSCHUWING Zet de vlucht- en ventilatieluiken alleen open als u voor de wal ligt. Ga nooit met open luiken zeilen Lensinrichting De Henderson dubbelwerkende lenspomp is vanuit de kuip te bedienen en heeft een zuigkorf in de bilge. De pomphendel kunt u vinden in de bakskist. Deze hendel dient voor gebruik geplaatst te worden in de pomp aan de achterzijde van de kuip. WINNER (91)

21 3.11 Veiligheidsvoorzieningen 01 = bakskist 02 = bergplaats reddingvlot 03 = berg zwemvesten zo op dat u er makkelijk bij kunt 04 = E.H.B.O. 05 = brandblusser 06 = reddingvest 07 = zwemtrap WINNER (91)

22 Brandblussysteem Aan boord bevindt zich één brandblusser met een capaciteit van minimaal 10A/68B, geschikt voor branden van de categorie A/B/C. Deze brandblusser (05) is gemonteerd naast de kaartentafel tegen de wand (zie foto) Zwemtrap Uw Winner 9.50 is uitgerust met een zwemtrap (07), die u kunt vinden op de spiegel. De zwemtrap is geborgd met een lijntje in een plastic klem. Wanneer u gaat zwemmen, dan dient u, voordat u te water gaat, de zwemtrap alvast uit te klappen, dit voor uw gemak Reddingvlot Indien u in het bezit bent van een vlot, dan kunt u dat in de zeer ruime bakskist kwijt. WINNER (91)

23 4. STUUREIGENSCHAPPEN 4.1 Varen op de motor Voor dat er een flink stuk op de motor gevaren gaat worden verdient het aanbeveling de volgende handelingen te verrichten: 1. De motor en aandrijving controleren op lekkages van brandstof, smeerolie en water. 2. Het oliepeil in de motor en in de keerkoppeling controleren. (in de motorruimte) 3. Het brandstofpeil controleren door deze af te lezen op brandstofmeter naast het schakelpaneel. 4. Controleren van de V-snaar van dynamo en waterpomp (in de motorruimte) 5. Mochten er afsluiters van het koelsysteem dichtstaan, dan nu opendraaien. Tijdens het varen: 1. Regelmatig de controlelampjes controleren. 2. Als de motor staat te trillen kan dat verschillende oorzaken hebben: de schroef is beschadigd of er zit een plastic zak of touw in de schroef. Verhelp dit zo snel mogelijk, voordat er verder gevaren wordt. WINNER (91)

24 4.2 Wegvaren. Bij het wegvaren dient u er rekening mee te houden dat de schroef linksdraaiend is. (met als gevolg dat het achterschip bij het achteruitvaren licht naar stuurboord trekt) Er zijn over het algemeen twee situaties waarin u kunt wegvaren. Ten eerste het wegvaren langs een kade, hetgeen hieronder beschreven wordt. De tweede situatie is het wegvaren uit een box Wegvaren van kade Vooruit afvaren: afvaren op achterspring. Hiervoor voeren we stap voor stap de volgende handelingen uit: - Stootwillen tussen schip en wal. U hangt een extra stootwil langs het schip op de plaats waar het achterschip tegen de wal draait. - U neemt voortros, achtertros en voorspring weg. - Het achterspring laat u staan. - U zet de motor in de achteruit en houdt het roer midscheeps. Meestal is stationair toerental van de motor voldoende, anders geeft u iets gas bij. Daardoor draait u de kop van het schip vrij van de wal. - Nu zet u de motor vrij, scheert u het achterspring uit, haalt die aan boord en u vaart vooruit weg. Achteruit afvaren: afvaren op voorspring. Hiervoor voeren we stap voor stap de volgende handelingen uit: - Stootwillen tussen schip en wal. U hangt een extra stootwil langs het schip op de plaats waar het voorschip tegen de wal draait. - U neemt voortros, achtertros en achterspring weg. - het voorspring laat u staan. - U draait het roer naar de wal toe en geeft een beetje gas. Meestal is stationair toerental van de motor voldoende, anders geeft u iets gas bij. Daardoor draait u de spiegel van het schip vrij van de wal. - Vervolgens vaart u achteruit weg en haalt u de voorspring binnen Wegvaren uit een box. Bij het wegvaren uit een box (meestal achteruit) zal door de schroef het achterschip naar stuurboord worden getrokken. Als de situatie het toelaat kunt u hier gebruik van maken. Bij het wegvaren dient u ook rekening te houden met de windrichting. Maak altijd eerst de trossen aan de lijzijde van het schip los. Houdt nu de trossen aan de loefzijde in de hand en houdt het roer midscheeps. Zet nu de motor op stationair achteruit. Stuur nu het schip met de spiegel naar stuurboord uit de box. Als u evenwijdig ligt aan de meerpalen zet u de motor in de vooruit en geeft u iets gas bij. WINNER (91)

25 4.3 Afmeren. Bij het afmeren en andere manoeuvres dient u er rekening mee te houden dat de schroef linksdraaiend is. Het verdient dan ook aanbeveling om in sluizen of bij een kademuur aan stuurboord af te meren. Bij het meren is het verstandig om twee van de vier aanwezige stootwillen op te hangen naast de middelste twee scepters van de zeereling. 4.4 Ankeren. In de ankerbak vindt u een 10 kg. anker type Danforth met 6 m. kettingvoorloop en 45 m. ankerlijn. Ten anker komen: U nadert de ankerplaats tegen de wind in. Zodra u op de plaats van bestemming bent aangekomen laat u geleidelijk het anker zakken terwijl u het schip laat deinzen (achteruitvaren). Als het anker op de grond komt, viert u de tros verder "onder spanning", daardoor graaft het anker zich goed in. Als u de gewenste troslengte heeft bereikt (3 tot 5 maal de waterdiepte) zet u deze vast. Zodra de spanning op de ankerlijn minder wordt (de lijn gaat in een bocht hangen kunt u aannemen dat het anker houdt. U controleert of het anker houdt door een "ankerpeiling". U kijkt dwars op de windrichting naar twee vaste punten op de wal die in elkaars verlengde liggen. Verschuiven die twee punten niet ten opzichte van elkaar dan is het zeker dat het anker houdt. Anker op gaan: U start eerst de motor. Zodra die loopt, trekt u het schip aan de ankerlijn naar het anker toe. Als de ankerlijn "recht op en neer" staat moet het anker uit de grond breken. Als dat niet lukt, probeert u met langzaam vooruit het anker "over de kop" te varen. Daarvoor belegt u de ankertros op het voorschip. Als het anker los is kunt u het ophalen en alvorens het weer aan boord te halen zo goed mogelijk schoon spoelen. Het anker en de tros bergt u weer op in de ankerbak. WINNER (91)

26 5. BEDIENING VAN DE WINNER Stappenplan voor het wegvaren, optuigen en afmeren. 1. Maken van een navigatieplan: - uitzetten van de koers in de kaart. - kompaskoers bekijken. - eventuele meerdere kompas-koersen ook in de kaart aangeven. Dit kan het beste met een potlood. - gegist bestek bijhouden. 2. Aanzetten hoofdschakelaar. U kunt deze vinden onder de zitplaats van de navigatiehoek. 3. Controleren motor, afsluiters en tuigage. 1 controleer de motor op aandachtspunten uit de motorhandleiding. 2 controleren of de afsluiters open staan. 3 staand en lopend want controleren. Vergeet niet de splitpennen in de wantspanners te controleren. WINNER (91)

27 4. Starten motor: - ontkoppelen door het knopje op de gashendel in te drukken. - gashendel ongeveer 5 tot 10 cm naar voren zetten. - sleutel omdraaien en startknop indrukken. - als de motor draait, startknop loslaten. - voor het wegvaren de motor 5 minuten warm laten draaien. 5. Beoordelen windsterkte aan de hand van weerbericht of windmeter en keuze te zetten zeil aan de hand van de windsterkte en windhoek. 6. Aanslaan genua of fok (inclusief schoten en val), of verwijderen hoes rolgenua/fok. 7. Verwijderen zeilhuik en bevestigen grootzeil-val, leg de schoot klaar voor gebruik. 8. Roerkoning-rem losdraaien. 9. Klaar om weg te varen. 10. Langzaam wegvaren. Stootwillen en landvasten opbergen. 11. Zeilen hijsen: - Kraanlijn opvieren totdat de giek iets lager dan horizontaal hangt. - Controleren basisspanning onderlijk. - Zeilbandjes losmaken, te beginnen bij achterzijde giek en als laatste het bandje bij de mast los maken. - Neerhouder los zetten. - Hijsen van de zeilen, varend met een matige snelheid tegen de wind in: 1. grootzeil 2. genua/fok of uitrollen rolgenua 12. Vallen opschieten 13. Achterstag op spanning zetten 14. Neerhouder aantrekken. 15. Grootzeil vol laten vallen. WINNER (91)

28 16. Kraanlijn op juiste spanning zetten. (niet te strak) 17. Na het behalen van snelheid de motor afzetten en de schroef in laten klappen door de gashendel even in de achteruit te zetten. Hierdoor wordt de schroefas geblokkeerd en zal de schroef inklappen. 18. Trimmen van de zeilen, zie Hoofdstuk "zeiltrim". (bijlage 7) 19. Aftuigen: - controleren achtknopen in vallen - genua laten zakken of oprollen. - kraanlijn op spanning zetten. - grootzeil, met een matige snelheid varend, in de wind strijken. - grootzeil opdoeken. - spanning van onderlijk halen, giekneerhouder los zetten. - spanning van achterstag halen. 20. Afmeren. 21. Opvouwen genua/fok of rolgenua/fok van hoes voorzien. 22. Afdekken grootzeil met zeilhuik. 23. Motor uitzetten en tevens controleren. 24. Roerkoning-rem vastdraaien. 25. Afsluiters dicht draaien (toilet). 26. Hoofdschakelaar uit. 27. Gaskraan op de fles dichtdraaien (in de gasbun). 28. Alle luiken en bakskisten afsluiten. WINNER (91)

29 5.2 Keuze van de zeilgarderobe. STANDAARD MET ROL-GENUA Tot 4 Beaufort (11-16 knopen, m/s) "vol tuig" Genua 3 + grootzeil "vol tuig" rol-genua + grootzeil 4-5 Beaufort (17-21 knopen, m/s) Working Jib + grootzeil rol-genua inrollen tot eerste blauwe streep + eerste rif in grootzeil 5-6 Beaufort (22-27 knopen, m/s) Working Jib + eerste rif in grootzeil rol-genua inrollen tot tweede blauwe streep + eerste rif in grootzeil 6-7 Beaufort (28-33 knopen, m/s) 7 Beaufort (33 knopen, 17.1 m/s) Working Jib + tweede rif in grootzeil rol-genua oprollen en vervangen door stormfok + tweede rif in grootzeil 7-8 Beaufort (34-40 knopen, m/s) 8 Bft (40 knopen, 20.7 m/s) Stormfok + tweede rif in grootzeil Stormfok + tweede rif in grootzeil 5.3 Optuigen. 5.3a Het opzetten van de mast. Het opzetten van de mast gebeurt d.m.v. een kraan en een strop om de mast. De juiste plek voor deze strop is gelegen op het zwaartepunt van de mast. Voordat de mast opgezet wordt verdient het aanbeveling om de marifoon antenne, de windex en of de windmeter te bevestigen. Voor de verdere opbouw verdient het aanbeveling om onderstaande volgorde aan te houden. 1. Vastzetten voorstag door de terminal over het rvs beslag te schuiven en met een borgpen vast te zetten. 2. Vastzetten zijstagen: u vindt zowel aan BB als SB rvs platen met daarin drie gaten. Plaats de spanschroeven van de verstaging hier overheen en zet ze vast met een borgpen. 3. Bevestig het achterstag. WINNER (91)

30 4. Zet spanning op het voorstag en de zijstagen. De mate van spanning en daarmee de helling en steun van de mast wordt uitgelegd in het artikel over "trim". Voordat er echter met de trim van de mast kan worden begonnen zal er een zekere basisspanning op de verstaging moeten staan. 5. Zeker de borgpennen en de wantspanners met een splitpen. Vervang splitpennen NOOIT door RVS-ringen. 5.3b Monteren van de giek. 1. Monteren van de giek aan het lummelbeslag d.m.v. bout. 2. Vastmaken kraanlijn op achterzijde giek. 3. Grootschoot bevestigen aan de daarvoor bestemde slede (onderzijde giek). 4. De neerhouder monteren tussen de giekslede en de mastvoet. 5. Mogelijke trimlijnen en vallen naar achteren brengen door de geleide blokken aan de mastvoet en de valgeleiders. U zet ze vast met de valstopper. 5.3c Aanslaan van het grootzeil. 1. Schuif het onderlijk in de giek en bevestig de halshoek aan de harp. De onderlijkstrekker (rode lijn) wordt vervolgens aan de schoothoek bevestigd. 2. Bevestig nu het grootzeilval aan de tophoek. 3. Draai de leuverinvoer aan de mast los en begin met het invoeren van de bovenste leuver. Werk door tot de onderste en draai de leuverinvoer weer vast. 4. Steek de zeillatten in het zeil met het dunne eind in de richting van de mast en borg deze met het op het zeil aanwezige lijntje. 5. Het grootzeil is nu klaar voor gebruik. 5.3d Aanslaan van de genua of fok. Aan het voorlijk van de genua of fok zitten leuvers. Deze kan men openen door aan de knop te trekken. In geopende toestand kan men dan de leuver om het voorstag klikken. Laat nu de knop los en de leuver zit vast. Begin bij het aanslaan van de genua of fok altijd eerst met de halshoek te bevestigen aan het stevenbeslag. Bevestig daarna van onderaf de leuvers en eindig met het aanslaan van het val. Voordat men begint met hijsen dient eerst de schoot aan de schoothoek geknoopt te worden met een paalsteek. Voor de stand van het leioog verwijzen wij u naar het artikel over "trim". 5.4 Het gebruik van de lier. Om een schoot of val goed te kunnen beleggen op een lier is het noodzakelijk om te weten dat er op de trommel van de lier een antislip profiel aanwezig is om te voorkomen dat de schoot of val doorslipt. Hoe meer slagen de schoot of val dus om de trommel heen zit, des te meer kracht kunt u met de lier uitoefenen. De trommel van de lier draait altijd rechtsom, dus de schoot of val dient altijd rechtsom om de trommel gedraaid te worden. Bij de "selftailing lier" dient de schoot minimaal vier slagen om de trommel van de lier te zitten om overbelasting van de selftailer te voorkomen. 5.4a De genualier Op de kuiprand staat aan iedere zijde van het schip een genua lier. Het gebruik van deze lier is als volgt: WINNER (91)

31 Beleg de lier zoals hiervoor is beschreven. Als u de schoot vast wilt zetten dan kan dat op de klemkikker die iets achter de lier op de kuiprand geplaatst is. De lierhendel kunt u twee kanten opdraaien. Als u rechtsom draait, dan draait de lier met dezelfde snelheid rond als u de hendel beweegt. Draait u daarentegen linksom, dan zal de lier vertraagd gaan ronddraaien en kost het dus veel minder kracht om de genuaschoot binnen te halen. Vaak wordt deze lier uitgerust met het "selftailing" principe, hetgeen inhoud dat de laatste slag om de trommel via een geleide strip in een klem wordt geleid. U hoeft dan dus niet meer aan de schoot te trekken, maar alleen te draaien. 5.4b De grootzeil-vallier De grootzeil-vallier vindt men in principe op het kajuitdak. De bediening is verder hetzelfde als bij de genua lier, echter deze lier heeft één snelheid. 5.4c De genua-vallier De genua-vallier vindt men in principe op het kajuitdak. De bediening is verder hetzelfde als bij de genua lier, echter deze lier heeft één snelheid. 5.5 Reven van het grootzeil De eenvoudigste manier om het grootzeil te reven is om dit te doen als u nog afgemeerd ligt. Deze manier zal dus als eerste beschreven worden. Omdat het ook vaak voorkomt dat u op het water zult moeten reven zal dit apart worden uitgelegd. WINNER (91)

32 5.5.1 Reven als u afgemeerd ligt. Aan de hand van het weerbericht of uw eigen windmeter heeft u besloten om het eerste of het tweede rif te zetten. De werkwijze voor het zetten van het eerste rif is als volgt: 1. Maak het nog opgeruimde grootzeil los van de giek door de zeilbandjes weg te nemen. 2. Haak de RVS-ring van het eerste rif onder de haak op de giek (zie de figuur hieronder). 3. Trek nu de lijn die uit de giek komt door en zet er spanning op met de reeflier. De reeflijn wordt geborgd met de stopper op het kajuitdak. 4. Indien aanwezig kunt u met "reefknuttels" of zeilbandjes het overtollige zeil netjes aan de giek binden. Let op, deze mag geen spanning hebben. 5. U kunt nu bij het uitvaren van de haven het zeil gewoon hijsen. 6. De reeflijn van het tweede rif hangt nu helemaal los en deze dient losjes aangetrokken te worden. De werkwijze voor het zetten van het tweede rif is dezelfde procedure als hierboven beschreven, echter wij bevelen u aan eerst het eerste rif te zetten en daarna met de andere reeflijn het tweede rif in orde te maken. Bij afnemende wind kunt u dan, door het grootzeil iets te laten zakken, het oog onder de haak vandaan halen. Daarna viert u de reeflijn van het tweede rif en hijst u het grootzeil weer. In Fig. A en Fig. B worden deze handelingen uitgelegd.. d Reven onder zeil. Als op het water blijkt dat u te veel zeil op heeft staan en u moet reven dan kunt u het best gebruik maken van de volgende werkwijze: 1. Leg het schip tussen aan de wind en in de wind, zodat het nog net bestuurbaar blijft. 2. Trek de kraanlijn door, zodat de giek niet naar beneden valt. 3. Vier de grootschoot en de neerhouder. 4. Laat het grootzeil zover zakken totdat de RVS-ring van het te zetten rif onder de haak geschoven kan worden. Zet daarna het grootzeilval weer onder spanning. 5. Trek de reeflijn van het door u gekozen rif door en zet er spanning op met de reeflier. De reeflijn wordt geborgd met de stopper naast de kajuitingang. 6. Vier de kraanlijn weer op. 7. Trek de grootschoot aan en zet ook de neerhouder weer door. 8. Val nu af tot uw oude koers.. WINNER (91)

33 5.6 Gebruik van de rol-genua. Bij het reven van de rol-genua verdient het aanbeveling om de blauwe streepjes in het onderlijk van de genua als markering te gebruiken. Op andere plaatsen reven zorgt voor een minder goede belasting van het zeil, hetgeen blijvende vervorming kan veroorzaken. Bij het reven van een rol-genua dient u er tevens rekening mee te houden dat door het inrollen van de genua de schoothoek verder naar voren komt te liggen. Dientengevolge zult u dan ook het lei oog verder naar voren moeten verschuiven. Voor de verdere trim van de rol-genua zowel gereefd als ongereefd verwijzen wij u graag naar het artikel over zeiltrim in de bijlage. Vanaf windkracht 7 adviseren wij de rolgenua te strijken en een stormfok te zetten. Voor verdere informatie verwijzen we u graag naar de handleiding van de rolreefinstallatie in bijlage Het zetten en strijken van de spinnaker. De spinnakeruitrusting (optioneel) is als volgt: - Spinnaker. - schoten. - 1 boom. - Achterop het dek zowel aan bakboord als stuurboord een geleide blok voor de spischoot. - Spival met lier. - Spiboom ophaler. - Spiboom neerhaler. - Blokje op voordek voor boom-neerhouder Het zetten van de spinnaker. Zie ook bijlage 6. Voor het zetten van de spinnaker dient men de volgende punten in acht te nemen: 1. De krachten die op een spinnaker staan zijn groter dan u denkt. Neem nooit een schoot of val los in de hand, maar beleg deze altijd op een lier. 2. Voor het zetten van de spinnaker dient u alles eerst goed voor te bereiden. WINNER (91)

34 Voorbereiding voor het zetten van de spinnaker: 1. Leg de twee schoten klaar, allebei buiten de reling om. 2. Zet de spinnakerboom aan de loefzijde in de mast met de bek naar boven. Klik aan de bovenzijde de boomophaler vast en aan de onderzijde de neerhaler. 3. Leg de loefschoot in de bek van de boom en trek deze om het voorstag heen naar de lijzijde. 4. Hijs nu de boom totdat deze ongeveer horizontaal staat. 5. Alles moet nu zo liggen als op de tekeningen in bijlage 6, ervan uitgaande dat u over stuurboord vaart. 6. Zorg dat de spinnaker zo opgeborgen in de zak zit dat de top en de twee schoothoeken bovenop liggen. 7. Klik de loefschoot nu aan het rode lijk en de lijschoot aan het groene. Maak tenslotte het val vast aan de top. Na deze voorbereiding kunt u de spinnaker hijsen met het val. Deze spinnakervoering is geschikt voor het voor de wind en ruime wind varen. Voor halve-wind varen adviseren wij het gebruik van twee "snatch-blokken" om de schoot goed te geleiden langs de zeereling Het strijken van de spinnaker. Het strijken van de spinnaker gebeurt meestal door de kajuitingang. De volgorde is als volgt: 1. Maak het val klaar. 2. Laat een bemanningslid de lijschoot vastpakken. 3. Vier de loefschoot nu helemaal op en laat tegelijkertijd de val een stuk zakken. 4. Haal de spinnaker onder de giek door naar binnen en zorg dat na het binnenhalen de twee schoothoeken en de top weer bovenop liggen. 5. Ruim nu eerst de schoten en de val op voordat u andere zeilen zet of de motor start. 5.8 Basis-trim. De Winner 9.50 is een eenvoudig te varen schip, echter het is qua snelheid en bootgedrag wel trimgevoelig. Om het schip met veel plezier te kunnen zeilen zullen wij u een aantal basis vaardigheden aanreiken waarmee uw zeilen er aanzienlijk beter op zullen staan en waardoor u waarschijnlijk ook harder gaat. Om het u gemakkelijk te maken zullen wij bij een groot aantal afstellingen precies aangeven wanneer de zeilen en de mast er goed op staan. Verder zijn in de bijlage een aantal artikelen over zeiltrim opgenomen. Deze zijn geschreven door Rob de Wijk en overgenomen uit Zeilen WINNER (91)

35 Voordat er kan worden begonnen met het trimmen van de zeilen, zal eerst de mast goed op de boot moeten staan. Om dit te bereiken is het verstandig onderstaande volgorde aan te houden. Verstel het voorstag totdat de mast een goede helling heeft. Breng dan het hoofdwant op spanning, door aan beide zijden evenveel slagen aan de spanner te geven, controleer wel of de mast vertikaal blijft. Draai de spanners zover aan dat er enige voorbuiging in de mast ontstaat. Daarna wordt de mast weer terug gedraaid met de middenwanten en de onderwanten. Zorg er wel voor dat er enige voorbuiging in de mast aanwezig blijft. Verdere informatie vindt u in bijlage 2 in de handleiding van Francespar. Grootzeil: 1-2 Bft Veel onderlijkspanning, neerhouder los, cunningham een klein beetje aan en niet te veel schootspanning. Om er voor te zorgen dat het grootzeil toch dicht staat, wordt de overloop voor driekwart naar loef getrokken. 2-4 Bft Minder onderlijkspanning, neerhouder aan, met de cunningham de plooien in het voorlijk wegtrekken. De overloop staat nu in het midden. 4-6 Bft Veel onderlijkspanning, neerhouder strak, veel cunningham. De overloop staat voor de helft aan lij. 6-8 Bft Veel onderlijkspanning, neerhouder strak, veel cunningham. De overloop staat nu helemaal aan lij. Genua/fok: 1-2 Bft Weinig voorlijkspanning, weinig schootspanning. 2-4 Bft Iets meer voorlijkspanning, veel schootspanning. 4-6 Bft Veel voorlijkspanning, veel schootspanning, leioog op standaard afstelling. 6-8 Bft Veel voorlijkspanning, veel schootspanning, leioog een gaatje verder naar achteren. Achterstag: 1-2 Bft Achterstag aantrekken tot de mast een beetje achterover begint te buigen. Dit is nodig aangezien het zeil gesneden is op een licht gebogen mast. 2-3 Bft Achterstag iets losser dan bij 1-2 Bft, want door de spanning op de grootschoot buigt de mast vanzelf al. 3-4 Bft Achterstag doorzetten om voldoende spanning op het voorstag te krijgen. Hierdoor vaart u hoger aan de wind. 4-6 Bft Achterstag nog strakker om het grootzeil open te laten waaien. 6-8 Bft Het achterstag staat op dezelfde stand als bij 4-6 Bft. WINNER (91)

36 Stand leioog: Bij het afstellen van het leioog moet u in de gaten houden dat de trekrichting van de schoot altijd in het verlengde moet liggen van de blauwe trimstrip in de schoothoek van de genua. Genua 1: De schoot wordt ingeschoren door de achterste genua-slede en gaat buitenom de verstaging naar de Genua. De standaard positie van deze slede is het midden van de achterste genua-rail. Genua 3: De schoot wordt nu ingeschoren door zowel de achterste als de voorste genua-slede. Om het zeil goed te kunnen trimmen dient de schoot tussen de twee stagen geleid te worden. De stand van de voorste genua-slede is 8 gaatjes in de genua-rail, geteld vanaf de steven. Working Jib: Aangezien de Working Jib totaal anders van snit is dan beide genua's zal de stand van de genua-slede dientengevolge ook veranderen. De voorste slede zal verder naar voren komen te staan dan bij de Genua 3. De stand van deze slede wordt dan ook: 3 gaatjes in de genua-rail, geteld vanaf de steven. Rol-genua: Bij het afstellen van de rol-genua kunt u wederom gebruik maken van de blauwe trimstrip in de schoothoek. In plaats van twee rails hebben we nu te maken met één lange. Als uitgangspunt kunt u aanhouden dat de trekrichting van de schoot in het verlengde van de blauwe trimstrip moet liggen voor een goede aan-de-windse trim. WINNER (91)

37 6. FUNCTIONEREN VAN HET VAARTUIG 6.1 Bediening van de diverse apparatuur De handleidingen van alle door de werf geïnstalleerde apparatuur vindt u in bijlage Werking en afstelling van diverse instrumenten De handleidingen van alle door de werf geïnstalleerde instrumenten vindt u wederom in bijlage 2. WINNER (91)

38 7. ONDERHOUD 7.1 Algemene verzorging Onder de algemene verzorging wordt verstaan het regelmatig afspoelen en schoonmaken van het schip. Dit kunt u doen met een puts water en een borstel. Het teak in de kuip kunt u zo nu en dan met de borstel behandelen. Als het schip dof begint te worden dan is het tijd om het in de was te zetten. Volg daarbij de aanwijzingen op de verpakking op. Het in de was zetten dient minimaal één keer per jaar te gebeuren. Een ander onderdeel van de algemene verzorging is het jaarlijks aanbrengen van een goede aangroeiwerende verf op het onderwaterschip. Het schip heeft op de werf al een behandeling gekregen met een hechtlaag en een antifouling van het merk Micron kopervrij (International). Om een glad onderwaterschip te houden kunt u bij het winteronderhoud een laag zelfslijpende antifouling opbrengen. Om problemen met de al opgebrachte laag te voorkomen kunt u zich het beste laten voorlichten door een International verfhandel (voor de wijze van verwerken zie de gebruiksaanwijzing van de fabrikant op het blik). De door de werf opgebrachte antifouling voldoet aan de laatste milieu-eisen. 7.2 Motoronderhoud Voor het onderhoud van de motor verwijzen wij u graag naar de gebruiksaanwijzing van de motor, zoals deze is opgenomen in bijlage 2. Wij zouden u er attent op willen maken dat afgewerkte olie en oude oliefilters op de daarvoor bestemde depots moeten worden ingeleverd. Als u onderdelen vervangt is het belangrijk om deze door originele Yanmar-onderdelen te vervangen. 7.3 Dagelijkse inspecties en onderhoud 1. Controleer de splitpennen in de verstaging. 2. Controleer of er water in de bilge staat. 3. Controleer het oliepeil van de motor. 4. Controleer het brandstofpeil. 5. Controleer voor het hijsen van de zeilen het lopend want. 6. Controleer of de afsluiter van het toilet goed is afgesloten. 7. Controleer de zeilen op mogelijke slijtage. Als er na deze controles iets niet in orde blijkt te zijn, verhelp dit dan meteen. Zorg dat alles weer functioneert voordat u het water op gaat. WINNER (91)

39 7.4 Kleine reparaties Stel kleine reparaties niet te veel uit, want daardoor kan de veiligheid van het schip en zijn opvarenden in gevaar worden gebracht. 7.5 Winterberging Het winterklaar maken van uw schip omvat het klaarmaken van de volgende systemen en onderdelen: 1. Het drinkwatersysteem 2. Het afvoersysteem 3. Het toilet 4. Het brandstofsysteem 5. De motor 6. De accu 7. De tuigage 8. De helmstok 1. Het drinkwatersysteem winterklaar maken Om te voorkomen dat er door bevriezing van het drinkwater lekkages ontstaan is het noodzakelijk om de watertanks leeg te pompen. Draai daartoe de kraan bij het wasbakje (B- 13) open en tevens de kraan bij de gootsteen (B-22) en pomp bij beide kranen net zo lang tot er géén water meer uit komt. Draai nu de kranen weer dicht. Bij een elektrische waterpomp draait u gewoon de kranen open en wacht u totdat er geen water meer uit de kranen komt. Zet nu de pomp op het schakelpaneel uit en draai de kranen dicht. (B-13 en B22 kunt u vinden in bijlage 4) Vergeet niet voor het vullen van de tank in het voorjaar eventueel losgehaalde slangen weer te bevestigen. 2. Het afvoersysteem winterklaar maken Het afvoersysteem is eenvoudig winterklaar te maken als het schip op de kant staat. Zet alle afsluiters open. Eventueel aanwezig water kan dan niet in de afsluiter blijven staan. 3. Het toilet winterklaar maken Het winterklaar maken van het toilet staat beschreven in de toilethandleiding, zoals opgenomen in de bijlage. 4. Het brandstofsysteem winterklaar maken Het brandstof systeem winterklaar maken kan eenvoudig door de tank volledig met dieselolie te vullen. WINNER (91)

40 Onder de tank bevindt zich een vuilzak waarin eventueel bezinksel terecht komt. Eén keer per jaar dient u deze te reinigen, door hem af te tappen (zie de beschrijving van het brandstofsysteem in hoofdstuk 3). Denkt u er om de restanten bij het daarvoor bestemde depot in te inleveren. 5. Het winterklaar maken van de motor Hoe u de motor voor de winter gereed dient te maken staat omschreven in de handleiding van de motor, zoals deze is opgenomen in bijlage 2. De werf en Yanmar adviseren het winterklaarmaken van de motor uit te laten voeren door een geautoriseerde Yanmar dealer. Denkt u erom olie- of anti-vriesresten op te vangen en te storten in de daarvoor bestemde depots. 6. De accu De accu kunt u gedurende de winter het beste mee naar huis nemen en goed doorladen. Sluit u in het voorjaar de + en de - weer goed aan? De rode klem op de plus en de zwarte op de min. 7. De tuigage winterklaar maken Allereerst zorgt u er voor dat de zeilen voor de winter netjes en droog opgevouwen in de zak zitten. Ook het grootzeil dient van de giek gehaald te worden. Kijk tijdens het opvouwen de zeilen na op het stiksel en slijtageplekken. In het najaar is het bij de zeilmaker nog niet zo druk, dus dit is de beste tijd om de zeilen te laten herstellen. Berg de zeilen daarna op een droge en goed geventileerde plaats op. Als u de mast op de boot laat staan, dan is het verstandig de vallen zo op te bergen dat deze niet tegen de mast kunnen klapperen. Ook is het handig de grootschoot te verwijderen en deze door een kortere lijn te vervangen. De schoot kan dan in de winter niet smerig worden en het geeft u de mogelijkheid alle schoten goed uit te spoelen en te drogen. Berg deze daarna op een droge plaats op. Controleer nu alle terminals van de verstaging op roest en slijtage en overtuig u er van dat de splitpennen nog goed vastzitten. Vervang zonodig de versleten onderdelen. WINNER (91)

41 Mast naar beneden: De mast naar beneden halen is niet eenvoudig en niet zonder risico's. Het aftakelen van de mast kunt u het beste overlaten aan een daarin gespecialiseerd bedrijf. In ieder geval dient u zich hierbij aan een bepaalde volgorde te houden. Deze volgorde wordt hieronder verder beschreven. 1. Verwijder de giek van de mast. Dit kunt u doen door de bout in het lummelbeslag los te draaien. (lummelbeslag zie foto in bijlage) 2. Maak het grootzeilval en de kraanlijn vast aan het lummelbeslag en trek de vallen door. Zet deze vast met de stopper of klamp op de mast. 3. Berg nu het genua-val, de spinnakerboom-ophaler en het spinnakerval op, door ze aan de rvs ring op de voorkant van de mast te bevestigen. Zet de vallen wederom vast op de stopper of klamp. 4. Maak de vlaggelijntjes los en knoop deze aan de mast vast. 5. Draai nu de stekkertjes van de verlichting, marifoon, etc los. 6. Maak het achterstag los en bindt deze aan de mast vast. 7. Doe de lus van de kraan om de mast heen en overtuig u zelf ervan dat de mast goed hangt. 8. Markeer met tape de afstelling van de wantspanners. 9. Verwijder de splitpennen en draai de spanners los. 10. Bindt de stagen aan de mast. 11. Markeer met tape de afstelling van de voorstag-spanner. 12. Laat iemand de mastvoet tegen houden. 13. Draai het voorstag los en berg dit op aan de mast. 14. Controleer of alle onderdelen van de mast los zijn van de boot. 15. Geef de kraan het teken dat de mast opgehesen kan worden. Volg hierbij de aanwijzingen van het kraanpersoneel op. 16. Als de mast horizontaal ligt kunt u de stagen en de vallen netjes bij elkaar binden. 17. Indien mogelijk legt u de mast in een mastenberging. Kan dit niet, maak dan steunen zodat de mast gedurende de winter goed ondersteunt ligt. (ook in het midden steunen tegen doorbuiging) 18. Controleer nu de staat van de stagen, terminals, etc. Als u iets niet vertrouwd, of er is iets versleten, vervang dit dan direct. 19. Berg de splitpennen zodanig op dat u ze in het voorjaar meteen weer kunt gebruiken. Of koop nieuwe als de oude te veel verbogen zijn. 8. De helmstok U kunt tijdens de wintermaanden het beste de helmstok demonteren en binnen opbergen. Dit om te voorkomen dat de lak beschadigt. Mocht er al een beschadiging op de lak zitten, dan kunt u de helmstok schuren en daarna weer netjes lakken met een gewone jachtlak. WINNER (91)

42 8. MILIEU-OVERWEGINGEN 8.1 Wat te doen bij lekkages 1. Stel vast om wat voor lekkage-vloeistof het gaat. 2. Probeer te traceren waar de vloeistof vandaan komt. 3. Probeer de lekkage te verhelpen. Bij olie, koelwater of drinkwater lekkages is er waarschijnlijk een slangklem ergens losgeschoten. De slang er weer op schuiven en de klem weer aandraaien verhelpt het probleem. WAARSCHUWING Zet in het geval van een olie of koelwater lekkage meteen de motor uit. WAARSCHUWING Gebruik bij een olie lekkage nooit de bilgepomp, maar vang de olie op en deponeer deze in een stortplaats voor afgewerkte olie. Als er sprake is van buitenwater dat de kajuit binnen dringt, kijk dan eerst of de vluchtluiken goed afgesloten zijn. Mocht het lekkage water uit de bilge vandaan komen, dan kan: 1. het toilet overstroomd zijn (afsluiter vergeten). Draai de afsluiter dicht en pomp het water weg met de bilgepomp. Restwater kunt u eenvoudig verwijderen met een dweil. 2. er een slang loszitten van een afsluiter. Zoek de betreffende afsluiter draai deze dicht en repareer de slangaansluiting. Wederom kunt u het water wegpompen met de bilgepomp en het restwater verwijderen met een dweil. 3. de kraan van het wasbakje in het toilet (B-13, zie bijlage 4) niet goed gesloten zijn. Deze dient tijdens het zeilen gesloten te zijn. Zie voor verwijderen water "punt 1". AANBEVELING: Controleer voor dat u gaat varen, minimaal 1x per week of er water in de bilge staat. Zo ja, controleer dan waar het lekt en los het probleem op volgens bovenstaande volgorde. WINNER (91)

43 8.2 Bergen en lozen afval Maak in jachthavens gebruik van de daar aanwezige toiletten om oppervlaktewaterverontreiniging in de haven te voorkomen. Op open water kunt u gewoon van het toilet gebruik maken. WAARSCHUWING Loos nooit, olie of andere chemicalien op het oppervlakte-water. Breng deze vloeistoffen naar de daarvoor bestemde depots. Uw gewone keukenafval kunt u kwijt in het afvalbakje in de keuken. Dit bakje is tevens bereikbaar vanuit de bakskist, zodat u het gemakkelijk kunt legen. Leeg het bakje altijd in de vuilcontainer op de haven of vang het afval op in een vuilniszak. GOOI NOOIT DE INHOUD VAN DE AFVALBAK OVERBOORD. 8.3 Voorkomen van bovenmatig lawaai Het verdient aanbeveling in jachthavens rustig te varen. Bij het laten warmdraaien van de motor kunt u om teveel motor- lawaai te voorkomen het toerental afstellen op omw./min. 8.4 Aanbevolen snelheden Deze snelheden gelden alleen bij het varen op de motor. Bij het varen in een haven bevelen wij een maximum snelheid aan van 2-3 knopen. (het mag altijd langzamer) Als u op de motor van A naar B vaart dan adviseren wij een kruissnelheid van tussen de 6 en 6,5 knoop. Tijdens het invaren van een sluis verdient het aanbeveling om de motor stationair te laten draaien. Mocht er om wat voor reden dan ook iets mis gaan, dan kunt u altijd gas bij geven, of tijdig achteruitslaan. 8.5 Uitstoot uitlaatgassen Naarmate u meer gas geeft zullen er ook meer uitlaatgassen worden uitgestoten. Er komt een moment waarop u meer gas geeft, de boot meer golven trekt, maar u niet harder gaat. Neemt u dan gas terug. Dit scheelt in de golven die u trekt, het lawaai dat u maakt en tevens scheelt het aanzienlijk in het brandstofverbruik. Ook de uitstoot van uitlaatgassen is beduidend minder. WINNER (91)