Situatie voor 1 januari 2009

Transcriptie

1 De raad van de gemeente Terneuzen contactpersoon : J.J. Hoste verzonden : Terneuzen, 8 maart 2010 Betreft: evaluatie langdurigheidstoeslag Geachte Raad, Met ingang van 1 januari 2009 is de Verordening Langdurigheidstoeslag Wet werk en bijstand van kracht. Naar aanleiding van het college voorstel van 11 november 2008 over deze verordening is een amendement ingediend door de Christen Unie. De raad heeft het college hierop verzocht ten aanzien van artikel 3, lid 2 van de verordening te voorzien in een evaluatie na één jaar en daarin rekenvoorbeelden te betrekken van de drie varianten, te weten: het collegevoorstel, het amendement van de Christen Unie en de variant van de Adviesraad WWB dat het tweede lid zou zijn geschrapt. Situatie voor 1 januari 2009 Voor het vaststellen van de verordening was in de Wet werk en bijstand (WWB) vastgelegd onder welke voorwaarden men in aanmerking kwam voor een langdurigheidstoeslag: - leeftijd tussen de 23 en 65 jaar; - gedurende een ononderbroken periode van 60 maanden (de zogenaamde referteperiode) een inkomen dat niet hoger was dan de bijstandsnorm en geen vermogen; - in de genoemde 60 maanden geen inkomen uit of in verband met arbeid, met uitzondering van een arbeidsongeschiktheidsuitkering (WAO) gebaseerd op een arbeidsongeschiktheidsklasse van tenminste 80 %; - tijdens de 60 maanden moest men naar het oordeel van B&W voldoende getracht hebben algemeen geaccepteerde arbeid te verkrijgen. Naast de langdurigheidstoeslag kende de gemeente Terneuzen de Regeling duurzame gebruiksgoederen Deze regeling was bedoeld voor huishoudens (21 65 jaar) die gedurende drie jaar of langer van een inkomen op bijstandsniveau (toepasselijke bijstandsnorm verhoogd met het bedrag genoemd in artikel 31 lid 2 sub o van de WWB) moesten rondkomen. Men kon in aanmerking komen voor een vergoeding van maximaal 455,00 per twee jaar. Tevens moest er sprake zijn van een noodzakelijke vervanging van een duurzaam gebruiksgoed (bijvoorbeeld een kapotte wasmachine of koelkast). Per apparaat kon maximaal een keer per vijf jaar een aanvraag worden ingediend. Lijst agendapunten nr. 4a

2 Argumentatie voor de diverse opties nader bezien De huidige verordening Bij het opstellen van de verordening zijn drie uitgangspunten gehanteerd: - meer mensen zouden gebruik moeten kunnen maken van een langdurigheidstoeslag; - verzachting van de armoedeval door stapsgewijze afbouw; - een goed uitvoerbare regeling. Om dit te bereiken zijn als belangrijkste wijzigingen ten opzicht van de oude, landelijke, regeling de volgende punten opgenomen in de gemeentelijke verordening: - de doelgroep is verruimd van 23 tot 65 jaar naar 21 tot 65 jaar; - de referteperiode is teruggebracht van 60 maanden naar 36 maanden; - een inkomen uit arbeid was niet langer een belemmering om in aanmerking te komen voor een langdurigheidstoeslag; - toegevoegd is een uitbetaling van 50 % van de langdurigheidstoeslag aan mensen met een inkomen hoger zijn dan de van toepassing zijnde bijstandsnorm (tot de geldende bijstandsnorm vermeerderd met het bedrag genoemd in artikel 31 lid 2 sub o van de WWB); - er werd niet langer getoetst op verwijtbare gedragingen met betrekking tot de arbeidsverplichtingen. Door deze verruimingen was er een overlapping met de Regeling duurzame gebruiksgoederen 2004 en is deze regeling afgeschaft. Voorstel Adviesraad WWB De Adviesraad WWB stelde voor artikel 3, lid 2 uit de verordening te schrappen. Indien het inkomen tijdens de referteperiode hoger is geweest dan de geldende bijstandsnorm, maar niet hoger is geweest dan deze norm vermeerderd met het bedrag genoemd in artikel 31 lid 2 sub o (thans 183,00), dan bedraagt de langdurigheidstoeslag 50% van de in het eerste lid genoemde bedragen. Schrappen van dit artikel houdt in dat iedereen met een inkomen op en net boven bijstandsniveau (de norm plus, inmiddels, 187,00) een langdurigheidstoeslag krijgt van 100 %. Het argument hierbij is dat de financiële positie van mensen net boven het bijstandsniveau niet toereikend is om in de noodzakelijke kosten van het bestaan te voorzien. Amendement De Christen Unie stelde een tussenvorm voor. Het bepaalde in sub a (het artikel hierboven genoemd) blijft buiten werking wanneer het hogere inkomen het gevolg is van het aanvaarden van een (tijdelijke) dienstbetrekking en de dienstbetrekking wordt beëindigd binnen de referteperiode waardoor een terugval in inkomen optreedt naar de voor betrokkene geldende bijstandsnorm. De langdurigheidstoeslag wordt dan alsnog verleend overeenkomstig de in lid 1 genoemde bedragen. Mensen die langer dan drie jaar een WWB uitkering hebben en uitstromen naar werk (met inkomen op bijstandsniveau plus 187 euro) hebben recht op 50 % van de langdurigheidstoeslag. Ook als zij na korte tijd weer aangewezen zijn op bijstand hebben ze gedurende de referteperiode van drie jaar recht op maar 50 % langdurigheidstoeslag. Hiermee worden mensen die proberen uit te stromen en waarbij dat niet lukt financieel gestraft voor het aanvaarden van werk. Dit is in strijd met het uitgangspunt van de WWB om zoveel mogelijk mensen uit te laten stromen naar werk. De resultaten in 2009 Hieronder zijn enkele cijfers opgenomen over de aantallen en de bedragen die in 2009, en ter vergelijking in 2008, zijn uitgegeven aan de langdurigheidstoeslag (LDT). 2

3 Verstrekte bedragen LDT alleenstaande LDT alleenstaande ouder LDT echtpaar Regeling duurzame gebruiksgoederen * LDT 50 % alleenstaande LDT 50 % alleenstaande ouder LDT 50 % echtpaar totaal aantal verstrekkingen LDT LDT 50 % 0 47 Regeling duurzame gebruiksgoederen * totaal * Er zijn in 2009 nog enkele verstrekkingen met terugwerkende kracht gedaan Ondanks de afname van het aantal uitkeringsgerechtigden in 2008 en 2009 zijn de uitgaven aan de langdurigheidstoeslag en de Regeling duurzame gebruiksgoederen gestegen met 51 %. In 2009 zijn 176 (51 %) meer toeslagen verstrekt. In 2009 zijn 47 toeslagen verstrekt van 50 %. Dit is 10 % van het totaal aantal langdurigheidstoeslagen. Verstrekte bedragen in euro s in staafdiagram totaal LDT 50% echtpaar LDT 50% alleenstaande ouder LDT 50% alleenstaande regeling Duurzame gebruiksgoederen LDT echtpaar LDT alleenstaande ouder totaal totaal 2009 LDT alleenstaande 3

4 Samenstelling groep 50 % LDT 47 Andere uitkering, langer dan 5 jaar 20 Andere uitkering, 3-5 jaar 6 Andere uitkering, 1-3 jaar 4 Gesubsidieerde baan 6 Regulier werk 11 Terugval op WWB uitkering 5 Verwijtbaar 1 Beëindiging WAO uitkering 1 Na dienstverband terug 3 Uitstroom uit de WWB Totaal Waarvan naar gesubsidieerde arbeid Waarvan naar regulier werk Van het aantal mensen dat uitgestroomd is naar werk (192) is 1,5 % teruggevallen op een WWB uitkering met een lagere langdurigheidstoeslag dan ze hadden als ze nooit waren uitgestroomd. Gevolgen bij toepassing andere varianten voorstel Adviesraad WWB Bij het schrappen van artikel 3, lid 2 zouden alle 47 personen die nu een langdurigheidstoeslag van 50 % hebben ontvangen een toeslag van 100 % hebben ontvangen. Voor gehuwden betekent dit 250,00 extra. Voor alleenstaande ouders en alleenstaanden respectievelijk 224,00 en 175,00 extra. Dit zou voor de gemeente een extra uitgave van ,00 per jaar betekenen. Voorstel amendement Van de 47 personen die een langdurigheidstoeslag van 50 % hebben ontvangen zijn 5 personen teruggevallen op een WWB uitkering. Deze personen ontvangen, bij een ongewijzigd inkomen in 2009, 2010 en 2011 een langdurigheidstoeslag van 50 %. Dat kan voor betrokkene in totaal een verschil van 525,00 betekenen (alleenstaande), 672,00 bij alleenstaande ouders en 750,00 bij gehuwden. De overige 42 personen zijn voor langere tijd uitgestroomd. Conclusies Meer personen maken gebruik van de langdurigheidstoeslag. Er zijn meer middelen aan de langdurigheidstoeslag verstrekt. Het aantal mensen dat gebruik maakt van een halve langdurigheidstoeslag is relatief klein. De meeste mensen die uitstromen uit de bijstand gaan meer verdienen dan de bijstandsnorm plus 187,00. Het aantal mensen dat na uitstroom terugvalt op een WWB uitkering is verwaarloosbaar klein. Bovenstaande aantallen en conclusies zijn voor ons geen reden de Verordening Langdurigheidstoeslag Wet werk en bijstand aan te passen. De van te voren gestelde doelen zijn gerealiseerd. Door het afbouwen van de langdurigheidstoeslag na uitstroom wordt de armoedeval verzacht, met andere woorden: de toeslag wordt afgebouwd. Door het handhaven 4

5 van een toeslag van 100 % tot mensen een inkomen op bijstandsniveau plus 187 euro verdienen, wordt het tijdstip waarop de armoedeval optreedt verschoven. Door het invoeren van de langdurigheidstoeslag van 50 % is een periode van gewenning ingevoerd. Door het streven naar duurzame uitstroom (maatwerktrajecten) vallen weinig mensen terug op een WWB uitkering na uitstroom. Gezien de minimale aantallen zien wij geen aanleiding de verordening hiervoor aan te passen. Tot slot merken wij op dat de huidige verordening eenvoudig uitvoerbaar is en minder onderzoek vergt dan het amendement. Hoogachtend, Burgemeester en Wethouders van Terneuzen, secretaris, burgemeester, F.M.L. Lauret RA J.A.H. Lonink 5