Die stakende scholieren weten niet wat goed voor hen is. Cadeautje? 30 Vrijdag

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Die stakende scholieren weten niet wat goed voor hen is. Cadeautje? 30 Vrijdag"

Transcriptie

1 30 Vrijdag November 2007 Muziek De Wii-J komt eraan De dj en de vj kunnen hun biezen pakken, want de Wii-J komt eraan. Door met twee controllers van een Wii-spelcomputer te bewegen, maakt Wii-J Timski muziek op zijn laptop. Inderdaad: de rol van de dj verandert revolutionair. 21 Lekker lezen De Pers op Zaterdag Henk Kamp, de linkerhand van Mark Rutte. Plus: de hotste starters van Europa. En natuurlijk Per Se, hét uitgaanskatern voor het weekeinde, inclusief vacature-index. De Pers op Zaterdag wordt morgen verspreid in de grote steden. Cadeautips Hebbedingetjes voor de feestdagen 22. Meester Foppe, de jongerencultheld, praat over de problemen met onze jeugd, de ipods en hamburgers bij Jong Oranje en de sabel van de Feldwebel pagina 30 Die stakende scholieren weten niet wat goed voor hen is Cadeautje? Sint weet het wel, die geeft gewoon de énige echte cadeaucard. Daarmee kan iedereen precies kopen wat hij of zij wil. Want YourGift Cards zijn te besteden bij duizenden winkels en attracties in heel Nederland. NU OOK TE BESTELLEN OP INTERNET! YOURGIFT CARDS. VRIJHEID, BLIJHEID. Te koop bij klantenservice PICS UNITED

2 2 De Twee DE WERELD VOLGENS KOSTER + JOJANNEKE MET MEDEWERKING VAN MAARTEN BLOEM HET INTERVIEW Shit, ik geef haar nu gewoon een liedje DE BIJEENKOMST D66 kwakkelt al een tijdje. De partij bungelt consequent onderaan in de peilingen. De presentatie van hun pamflettenboek Eigenlijk bent u een Europeaan lijkt een metafoor voor de malaise: er is niemand op afgekomen. Ik had een speech geschreven. Mij was verzekerd dat er tweehonderd man zou komen. Nu doe ik wel even iets uit mijn hoofd, zucht Naema Tahir. De Pakistaanse schrijfster van erotische proza leverde een essay voor het boek. Ja ja, Oosterhuis en Bacharach Train-cha je hebt diamanten onder je motorkap Gestemshop moet stoppen. ISABEL NABUURS/HOLLANDSE HOOGTE Trijntje Oosterhuis gaat de strijd aan tegen het photoshoppen van muziek. Ik haat het als je mensen hoort zingen die niet eerlijk zijn in hun stemgeluid. Mensen willen het gevoel dat ze in zich dragen, bevestigd zien in een liedje. Dat is wat muziek in de kern inhoudt, en dit album komt heel dicht bij die kern in de buurt. De zojuist nog witte wangen van Trijntje Oosterhuis kleuren roze. Twee weken geleden heeft ze haar nieuwe album Who ll speak for love opgenomen, vandaag ligt het in de winkel. Het vervolg op The look of love, een tribute aan de Amerikaanse componist Burt Bacharach, bevat naast Bacharachs repertoire zijn eigen pianospel en een nieuw nummer van zijn hand; de titelsong van het album. Eigenlijk belachelijk. Ik geloof dat gewoon niet, als ik er nu aan denk. Volgens mij heeft ook hij pas later beseft: shit, ik geef haar gewoon een líedje! Het inmiddels 80-jarige muziekgenie, dat componeerde voor onder anderen Dionne Warwick, Karen Carpenter en Aretha Franklin, en 52 top 40-hits op zijn naam heeft staan, heeft volgens Oosterhuis maar één pak, en loopt altijd in een joggingbroek en op gympies. Uitermate relaxed figuur. Gelijk zijn muziek. Bacharach, die door een van zijn muzikanten eens omschreven werd als iemand die in een Ferrari rijdt, maar dan wel 40 kilometer per uur, omschreef zijn stijl aan Traincha : je hebt diamanten onder je motorkap, iedereen weet dat omdat je ze heel af en toe laat zien. Oosterhuis heeft het album in vier dagen opgenomen samen met heavy cats Vince Mendoza (chef-dirigent van het Metropole Orkest, en arrangementverzorger voor onder anderen Robbie Williams), Patrick Williams (arrangeerde voor Frank Sinatra) en Tim Rice (medecomponist van onder meer The Lion King en Jesus Christ Superstar). De muziek is echt, gemaakt door mensen die hun hart erin hebben gelegd. Niks komt uit een doosje. Hoe modern we ook worden, mensen willen altijd iets echts blijven voelen. Ik haat het ook als je mensen hoort zingen die niet eerlijk zijn in hun stemgeluid. Ik wil meteen horen aan iemands zang; o zus en zo ben jij. De hedendaagse muziekscene waar veel producten zijn gestemshopt, vergelijkt ze met de gephotoshopte lichamen van modellen in bladen. Het is niet meer reëel hoe stemmen klinken. Christina Aguilera heeft een topstem, maar zelfs die wordt overgeproduceerd. Laat het in godsnaam zijn wat het is. Dat is een opdracht die ik serieus neem, dat In 2008 krijgen we drie zetels erbij! Allochtoon en astronaut stemmen nu éven geen D66 ik weet dat ik een bepaalde reputatie heb, maar ik doe ook serieuze dingen! Tahir was ooit lid van D66, maar nu éven niet. Hmm, ik blijf liever onafhankelijk. Mede-scribent en astronaut André Kuipers verbindt zich liever ook niet aan de partij. Als ik dat doe, luistert meteen de helft van Nederland niet meer naar me. Liever zijn Tahir en Kuipers Europafan. Als je in de ruimte bent en je knippert met je ogen mis je Nederland. Ik noem mijzelf liever Europeaan, grapt de astronaut. Tahir gaat voor de Europese vrijheden. In Pakistan is het alleen leuk als je rijk bent. Partijleider Alexander Pechtold oogt ondanks alles optimistisch. Maak je geen zorgen om D66. Hij lijkt het echt te menen. Net als zijn liefde voor Europa. We zijn er onderdeel van ook al doen Verdonk en Wilders met hun houding van provincialisme anders voorkomen. Aan het opheffen van zijn partij denkt hij niet. Daar is geen sprake van. We staan op zes zetels in de peilingen. In 2008 krijgen wij er drie zetels bij! 1 ik iets lever dat niet 40 keer door de autotuner is gehaald. Als het zo doorgaat, hoe moeten onze kinderen dan opgroeien met mooie muziek? Oosterhuis vreest ook dat een nieuwe generatie zangers ontmoedigd zal worden door de gladgestreken muziek van onze tijd. Die stemmen gaan veel steeds verder uit ons bereik liggen, omdat het niet echt is. De echtheid van mijn muziek is wat ik te zeggen heb. Ze heeft niks met de verwachting dat ze nu wel zal gaan doorbreken in het buitenland. Wie zit er op mij te wachten? Fucking Trijntje in de VS. Daar heb je de marketing voor nodig waar een Heinekenbiertje mee wordt omringd. 1 HH Q&A XXX Einde van mijn carrière is nabij Dansartiest Patrick Jumpen lanceert vandaag zijn nieuwe album One Man Army, terwijl z n platenmaatschappij deze wil verbieden. Meneer Patrick Jumpen Mantizz, u mag uw album van Start Stop Records niet uitgeven. Nee, dat willen ze niet. Ze zijn zelfs een rechtszaak gestart, omdat ik al met een andere platenmaatschappij in gesprek ben over het uitbrengen van de cd. Ik heb nu tot vanmiddag kwart over twee de tijd om mijn album te verkopen, want dan start de rechtszaak tegen mij. U loopt vooruit op de zaak? Ik denk dat ik 25% kans heb dat ik deze zaak ga winnen. Dus koopt allen die cd. Nú het nog kan. Dit klinkt vrij desperaat. U bent 19 jaar. Kansen genoeg toch? Mijn carrière is over als mijn album wordt verboden. Ik moet leven van mijn optredens en cd-verkoop. Die cd is erg belangrijk voor mijn promotie. Zeker nu jumpen zo n enorme rage is, moet ik toeslaan. Is dit echt uw laatste kans op eeuwige roem? Ik moet nu echt knallen. Morgenmiddag kan alles voorbij zijn als de rechtbank de platenmaatschappij, waar ik niet meer mee wil samenwerken, gelijk geeft. Jumpen schrikt op en roept tegen zijn toeschouwers, een groep van 150 jongeren in het Utrechtse auditorium van bank-verzekeraar Fortis: Jullie zijn mijn laatste publiek. 1. Nachtvisser Gepiep van de hengelmolen wekt hem MAARTJE DUIN D e oude man had een muts van rode wol die hij altijd droeg, winter of zomer. Hij zat aan het watertje waar ik langsliep op weg naar school. Ik was zeven. Hij leerde me vissen, voorns en brasems, met een bamboehengeltje. En hij vertelde me wat hij had geleerd. In de oorlog, in het kamp, want hij was joods, en in het leven. Hij zei dat ik moest gaan studeren. Autotechniek, daar zat werk in. Ik denk dat hij me wilde voorbereiden op een hard bestaan. Het was geen pretje waar we woonden in die tijd. De nachtvisser zit aan de waterkant, weggedoken in zijn donsjack. Hij heeft een dun ringbaardje, nauwelijks zichtbaar in het donker. Een volle maan beschijnt zijn rug en de laatste flats van de stad. Achter het riet nog een benzinestation, daarna beginnen de polders. Het liep tegen de schemering toen het oppervlak begon te kolken. Precies achter mijn dobber, waar de zon het water raakte. Schubben zag ik, een rug, een grote bek die naar lucht hapte. Een karper, zei de oude man. Die kun jij nog niet vangen. Daar heb je een werphengel met een molen voor nodig. Twaalf gulden vijftig kostte die. Ik heb er drie maanden zakgeld voor opzij gelegd. Toen ik het bij elkaar had, was de oude man gestorven. Hij woonde in dezelfde flat, precies twee verdiepingen onder ons. Dit is een van zijn vaste stekjes. Hij zit hier één, twee nachten in de week. Alleen of met een maatje, soms met zijn studieboeken. Als je ziet wat ik nou aan spullen heb schrik niet, ik denk vijf-, zesduizend euro. Ik heb een bootje voor op de plassen. M n eigen auto, m n tent, m n slaapzak. Die molens, daar heb ik er vier van, die zijn tweehonderd euro per stuk. Een stretcher en nog een stoel. Al deze haakjes en lijnen. Aan het eind van de avond zet hij zijn tentje op en valt in slaap. Gepiep van de hengelmolen wekt hem als hij beet heeft. Hij heeft foto s op zijn telefoonscherm staan, waarop hij geknield een karper in handen houdt. Joekels van dertig, vijfendertig pond, eerbiedig kijkt hij op ze neer. Hij kent ze, weet waar ze zich schuilhouden, kijk, deze heeft hij zes keer gevangen. Die noem ik mijn vriend, zegt hij. Het zijn slimme beesten, die zich niet makkelijk laten vangen. Ze zoeken een plek waar ze zich veilig voelen. In de beschutting van het riet, of waar het water warm is. Paaien doen ze in het voorjaar. Hun eitjes blijven kleven aan de vleugels van ganzen. Zo komen ze in plassen en meren terecht. Oorspronkelijk komen ze uit China. Voordat ze hier kwamen, moeten ze in Iran zijn geweest. Dat ligt op de route. Van zijn vaderland herinnert hij zich weinig. Alleen dat er een raket in hun achtertuin landde. Zijn ouders namen hem halsoverkop mee, in een vrachtauto over de bergen. Nu is hij 25, hbo-student, automonteur in het weekend. Handelen doet hij ook. Laatst had hij een plasma-tv op de kop getikt en weer doorverkocht. Half uurtje werk, twaalfhonderd euro. Hij weet nog niet wat hij wil worden. Ja, rijk. Misschien gaat hij wel naar Amerika. Daar hebben ze ook karpers. Trekvogels komen overal. 1

3 Nieuws 3 Aids-nummer Queendrummer herdenkt Freddie De familie Bush is klaar voor de Kerst Hij staat er weer, de traditionele kerstboom in het Witte Huis in Washington. Vol trots toont First Lady Laura Bush de nieuwste aanwinst: een kerstbal die de slachtoffers van de aanslagen op 11 september 2001 herdenkt. 1 FOTO: AP Remigratie Arbeidstekort Polen wil de Polen terug Polen die naar hun land terugkeren hoeven geen belasting meer te verrekenen. Met dit lokmiddel wil de nieuwe regering Tusk de werknemers uit het buitenland terughalen. Elro van den Burg WARSCHAU Met de maatregel dat remigranten geen belasting meer hoeven te verreken lost premier Tusk de verkiezingsbelofte in om meer Polen uit de EU naar eigen land terug te laten keren. Sinds de toetreding zijn naar schatting anderhalf miljoen Polen naar het buitenland vertrokken, die inmiddels hard nodig zijn in eigen land. Zonder hen dreigt een groot aantal infrastructurele projecten spaak te lopen. De regering wil terugkerende landgenoten ondersteunen met scholing maar vooral lokken met het afschaffen van de belastingafdracht over de periode dat zij in het buitenland hebben gewerkt. De maatregel gaat gelden voor alle Polen die legaal in een van de EU-lidstaten hebben gewerkt. Nu moet een remigrant het verschil bijbetalen tussen de belasting die werd geheven in het buitenland en het belastingniveau in Polen. Weigeraars krijgen van de Poolse fiscus een naheffing op basis van grote uitgaven zoals een verbouwing aan het huis. Adam Mariuk belastingadviseur en senior manager voor Deloitte in Polen. Ik denk dat dit een groot aantal mensen over de streep trekt. Guido Vreuls directeur in Polen van uitzendbureau OTTO Work Force: In Nederland betaal je over het minimumloon slechts 2 procent belasting, de rest betreft sociale lasten. Het verschil met Polen, met een gemiddelde belasting van 25 procent, is heel erg groot. Maar gaat dit werken? Want Polen kunnen in het buitenland nog steeds drie tot vier keer zo veel verdienen als in eigen land. De salarissen gelijktrekken met die in West-Europa is de enige manier om Polen over te halen om terug te keren, zegt Wim Jansen, directeur van uitzendbureau Mc Do It, gespecialiseerd in Pools personeel. Daarvan zijn ook de directeuren van uitzendbureaus Job Centre en BN Polen overtuigd. Jansen: De meeste oudere Poolse werknemers zullen op een gegeven moment definitief terugkeren omdat hun familie nog in Polen woont. We moeten er echter rekening mee houden dat veel jongeren zich definitief in Nederland zullen vestigen. Zij wennen snel aan het relatief hoge salaris dat ze hier verdienen en hebben geen gezin dat hen aan Polen bindt. Wij kunnen mensen niet dwingen terug te komen en ik heb daar ook geen illusies over. Maar met de maatregel willen we in ieder geval wel alle obstakels wegnemen voor de Polen om terug te komen, aldus parlementariër Jakub Szulc van de regeringspartij burgerplatform. De maatregel moet begin volgend jaar van kracht worden. 1 Sanne Rooseboom Roger Taylor komt net terug uit de studio waar hij de allerlaatste hand heeft gelegd aan de opname van Say it s not true, een zelfgeschreven nummer over iemand die de resultaten van zijn aids-test binnenkrijgt. Vanuit Londen licht hij toe: Hij opent die brief en daar is het nieuws, Scholierenstaking LAKS-voorzitter is toptalent Finest hour voor nuchtere Sywert Het wordt hoe dan ook de dag van Sywert van Lienden, nu het Amsterdamse Museumplein vanaf twaalf uur vandaag het toneel is van protesten tegen de lesurennorm. hiv-positief. Het had niet hoeven gebeuren, maar het is onomkeerbaar. Zelf heeft hij de ziekte niet, maar Taylor heeft de vernietigende werking van aids van dichtbij meegemaakt. De Queendrummer verloor er zijn vriend Freddie Mercury in 1991 aan, en meer vrienden in de jaren daarna. Ik ben betrokken bij de bloody disease. En we kunnen het stoppen. Lees meer op pagina 11 Peter Wierenga De 17-jarige voorzitter van scholierencomité LAKS wordt al de nieuwe minister-president genoemd. Zo gek is dat niet. In keurigheid net kapsel, degelijke blouse en dito truitje doet hij niets onder voor Harry Potter senior. Met zijn heldere formuleringen in mediaoptredens toont hij zelfs meer retorische begaafdheid dan Jan Peter Balkenende. Terwijl buiten de autoruiten sneuvelden, stond Sywert van Lienden maandag de onderzoekscommissie naar de onderwijsvernieuwingen met gemak te woord. Hij maakte de pops persoonlijke ontwikkelingsplannen van het Nieuwe Leren belachelijk. Hoezo moet onderwijs leuk zijn? Het gaat erom dat je nuttig bezig bent. Hoewel hij amper tijd heeft voor het Christelijk College Groevenbeek in Ermelo, weet hij toch uitstekende cijfers te scoren. En al wordt hem in cyberspace een hoog bralgehalte verweten, Sywert is bevlogen. Zo zorgde hij er persoonlijk voor dat ook de mbo ers een regulier overleg kregen met staatssecretaris Marja van Bijsterveldt (CDA). Tegenover haar houdt hij dapper stand: minder verplichte lesuren, en vooral een goede invulling daarvan. Niet voor niets is hij benaderd door politieke jongerorganisaties. Dwars van GroenLinks zal het niet worden: Sywert was absoluut niet blij met hun oproep tot wilde stakingen. Hij heeft er alles aan gedaan om vandaag rotzooi te voorkomen. Scholieren moeten zich registreren voor ze binnen het afgezette gebied mogen. Een heuse ordedienst mag de tassen controleren op eieren. Daarbij helpt de studentenvakbond een handje. Wij hebben ervaring hoe je bij zo n massale demonstratie de orde kunt bewaken, zegt LSVb-voorzitter Lisa Westerveld. Ze heeft alle vertrouwen in Sywert. Op zijn mobieltje krijgt hij negentig oproepen per uur, maar hij blijft er nuchter onder. 1 Van Lienden scoort goed. HH. Pathuis KORT Uraniumsmokkel ontdekt in Oost-Europa In Hongarije en Slowakije heeft de politie een smokkelbende opgerold, die in het bezit was van een pond verrijkt uranium in poedervorm. Dat is voldoende voor het maken van een vuile bom. Het uranium stamt uit de Sovjet- Unie. De smokkelaars wilden het radioactieve materiaal voor een miljoen dollar verkopen, aan wie is onduidelijk. De politie arresteerde een man uit Oekraïne en twee Hongaren. Geheime diensten zijn bang dat terroristen aanslagen willen plegen met zo n uraniumbom.. DePers.nl Voor actualiteiten kijk je de hele dag op de allersnelste nieuwssite: Retourtje cel voor Arnhemmer Een 32-jarige Arnhemmer die vrij zou worden gelaten, is direct weer de cel in gestopt. Hij dreigde de agent die hem een dagvaarding uitreikte te doden als hij hem buiten diensttijd zou tegenkomen.

4 Samen leven in verscheidenheid. Dat is één van de belangrijke maatschappelijke vraagstukken waar je aan kunt werken bij het Rijk. Het Rijk is de verzamelnaam van alle ministeries, diensten en onderdelen, verspreid over het hele land, waar we werken aan zeer uiteenlopende thema s. Van onderwijs tot veiligheid op straat, van asfalt tot waterwegen, van landbouw tot ontwikkelingshulp. Zaken die ons allemaal raken. Dat maakt werken bij het Rijk zo bijzonder. Spreekt dat je aan? Op onze website vind je meer informatie over werken bij het Rijk en alle actuele vacatures.

5 Binnenland Nieuws 5 Onderzoek Ik hoop dat anderen net zoveel van het leven genieten 50-plussers zijn de gelukkigste mensen Zorgeloos op weg? Vertrouw op Avis. Profiteer van onze voordelige wintertarieven! Kijk op of bel BEL AVIS ( , 0,10 p/m). Leren vliegen op de 50-plusbeurs. EVELYNE JACQ / HOLLANDSE HOOGTE Geraniums, bingo en advocaat? Daar moet de huidige generatie 50-plussers nog niks van weten. Ze zijn immers actief, energiek en gelukkiger dan ooit tevoren. Maaike Boersma Weer met z n tweeën is best leuk, je leeft anders. Het lekkerste is het gevoel van vrijheid dat je hebt, dat je zo de deur uit kunt gaan wanneer je wilt, zegt Julie Strop (60). Ze is een van die 50-plussers die volgens onderzoek van het 50+ Expertisecentrum bijzonder tevreden zijn met het leven dat ze leiden. Zegt 45 procent van de 20- tot 34-jarigen gelukkig te zijn, bij 50- plussers van wie de kinderen de deur uit zijn, ligt dat percentage op 62 procent. Daarmee zijn ze het gelukkigst van heel Nederland. Eenderde is zelfs gelukkiger dan ze tien jaar geleden waren. Ze hebben nu immers alle tijd om leuke dingen te doen. Iets waar ze minder aan toe kwamen toen de kinderen nog thuis woonden. Toch is het wel dubbel, het is prettig als je kinderen een stap verder hebben gemaakt en het goed met ze gaat, maar ik heb wel even gehuild hoor, ik dacht dat het gezin uit elkaar viel, bekent Strop. Dat mensen het gelukkigst zijn als de kinderen uit huis zijn, herken ik niet zo. Als de kinderen gelukkig zijn, ben ik ook gelukkig. En kleinkinderen, daar word je ook heel blij van, vindt Anneke Vink (62). De helft van de 50-plussers is nog actief op de arbeidsmarkt. Ik heb net een baantje voor twee of drie dagen in de week als kok gekregen. Bij het uitzendbureau zeiden ze tegen me: u bent wel heel oud, mevrouw, lacht Strop. Ook de 57-jarige Roy Hesterman is nog volop aan de bak. Ik ben fulltime schilderijenrestaurateur en parttime wethouder, dat zijn twee volstrekt verschillende werelden, ik ben er helemaal senang mee. Aan de andere kant ben ik kankerpatiënt, maar ik kan gewoon werken, dus wat dat betreft ben ik een geluksvogel. Veel ouderen kiezen er echter voor om parttime te werken, zodat er genoeg tijd overblijft om leuke dingen te doen. Ik werk nu zo n twintig uur per week via het uitzendbureau, zodat ik mijn vrijheid kan behouden. Je moet wel flexibel kunnen zijn. Als we in een opwelling naar Mexico of Afrika willen, moet dat wel kunnen, vindt Shyama Buurman (50). Want reizen, dat is toch wel een van de grootste geneugten van het pensioen. Mijn man werkt nu nog in het onderwijs, maar volgend jaar gaat hij met pensioen. Er staan nog wel wat stedentripjes op het lijstje, aldus Vink. Hesterman: We laten het reizen ons overkomen. Laatst was er een tentoonstelling in New York waar ik graag heen wilde en die week was er ook een grote antieke autobeurs. Bovendien staat de dollar laag, dus dan gaan we een weekje die kant op. Dat ze gelukkig zijn met hun nieuwe leven, beamen de 50- plussers stuk voor stuk. Ik ben heel happy, vooral omdat we allebei nog redelijk gezond zijn en het gevoel hebben dat we nog veel dingen kunnen doen. Toen de kinderen nog thuis woonden, was ik ook gelukkig hoor, maar toen had je minder ruimte voor jezelf, vindt Buurman. Vooral de combinatie van werk en vrije tijd is zo heerlijk. Alleen vrije tijd is ook niks, als je ernaast werkt, zijn de weekenden gelukzalig. Waar Strop heel gelukkig van wordt? Dat ik niet meer vroeg mijn bed uit hoef. Ik hoop dat veel mensen net zoveel van het leven genieten als ik doe. 1 Vervoer Magneetzweefbaan als oplossing Zwevend langs de file Novum Een snelle, metro-achtige verbinding moet een oplossing bieden voor het fileprobleem op het traject Schiphol- Amsterdam-Almere. De magneetzweefverbinding hoeft de overheid niets te kosten. Dat stelt het consortium Transrapid Nederland, een samenwerkingsverband van Siemens Nederland, ABN Amro, Koninklijke BAM Groep, Ballast Nedam en Fluor. De magneetzweefbaan kost 2,2 miljard euro. De betrokken bedrijven staan in voor de financiering. Het voorstel voor de magneetbaan is gisteren ingediend bij het ministerie van Verkeer en Waterstaat. Het moet niet meer gaan om óf autovervoer óf openbaar vervoer, legt Martin Pernis, voorzitter van het consortium uit. De oplossing moet volgens hem worden gevonden in een combinatie van vervoerssystemen. Waar de metro kruist met snelwegen en het regionale openbaar vervoer komen overstappunten. Daar kunnen automobilisten overstappen op de metro, waar ze anders eventueel in de file terecht zouden komen. De metro komt om Nu in de boekhandel De zweefbaan in Sjanghai. REUTERS de zes minuten langs op een overstappunt. De totale reistijd op het traject wordt voor automobilisten dan gehalveerd, stelt het consortium. Ook zou de zweefbaan het milieu niet belasten. De hoeveelheid uitgestoten fijnstof en koolstofdioxide zou ermee worden teruggedrongen en de zweefbaan maakt minder geluid dan een trein. Een vergelijkbare magneetzweefbaan rijdt sinds 2003 in Sjanghai (China). In München wordt een baan gebouwd tussen het centrum van de stad en het vliegveld. 1 MATTEN Nr. 3 De Hard Gras over schaken - AD Mulisch over Donner Midden in de roos geschoten - Trouw enschaakverhalen.nl 11,95 Emoties in rechtszaal lopen weer hoog op TIEN JAAR CEL GEËIST VOOR FATALE OVERVAL AVONDZAAK. Bonus en boete Het Amsterdamse vervoerbedrijf GVB krijgt een boete van 2,7 miljoen. Het is niet stipt genoeg. Maar: de reisinfo is oké, 6 ton bonus. Tegen de twee verdachten van een overval op een avondwinkel in Amsterdam-Noord, waarbij eigenaar Erkan Yildiz (29) werd doodgeschoten, is tien jaar cel geëist door het Openbaar Ministerie. De twee is het medeplegen van doodslag, diefstal met geweld, vuurwapenbezit en bedreiging ten laste gelegd. De overval op de avondwinkel La Nuit vond plaats op 8 februari van dit jaar. Het tweetal zou de eigenaar van de winkel aan de Waddenweg van dichtbij in zijn hoofd hebben geschoten. Yildiz overleed ter plaatse. Toen gisterochtend een eerste pauze werd ingelast, maakte een van de twee verdachten een provocerend gebaar naar de nabestaanden van het slachtoffer. Hierdoor ontstond tumult in de rechtszaal. De 25-jarige Gino P. heeft bekend dat hij de overval heeft gepleegd. De tweede verdachte, de 23-jarige Orville K., heeft altijd ontkend.. KORT Onderzoek naar aanrijtijd ambulances Ambulances moeten mogelijk binnen acht minuten na een melding ter plaatse zijn, in plaats van de huidige vijftien. Minister van Volksgezondheid Ab Klink (CDA) laat onderzoek doen naar die mogelijkheid. In veel omringende landen is de norm voor ambulances volgens de Kamer acht minuten. Ook de brandweer moet acht minuten na het binnenkomen van een melding ter plaatse zijn. Klink wil kijken of er redenen zijn om de vijftienminutenregel voor de ambulance bij te stellen. Eind mei komt Klink met de Burgervaders poetsen plaat 39 burgemeesters zijn sinds 2001 afgetreden. Dat is 10 procent van het totaal. Zorgelijk, vindt minister Ter Horst. resultaten van de studie naar de aanrijtijd. Dit valt samen met een ander onderzoek naar het aantal ambulancestandplaatsen. Trein stopt op vijf meter van twee spoorwerkers Een treinmachinist is gisteren in Maastricht op vijf meter tot stilstand gekomen van twee spoorwerkers. De mannen droegen geen veiligheidshesjes en ook was er geen leidinggevende om toezicht te houden. Tegen de twee is proces-verbaal opgemaakt, meldt de Spoorwegpolitie van het Korps Landelijke Politiediensten. De werknemers verklaarden dat ze de trein niet hadden zien aankomen. De ma-. chinist had nog een waarschuwingssignaal afgegeven. Omdat er geen reactie kwam, remde hij. Parlement onderzoekt mislukte ICT-projecten De Tweede Kamer stelt volgend jaar een parlementair onderzoek in naar falende automatiseringsprojecten bij de overheid. CDA-Tweede Kamerlid Jos Hessels heeft een motie klaarliggen die op een Kamermeerderheid kan rekenen. Deze zomer was dat nog niet het geval. GroenLinks, SP en PVV steunen het voorstel. De Algemene Rekenkamer concludeerde dat het risico op het mislukken van ICTprojecten bij de overheid toeneemt.. Minder mis in metaalindustrie Goed nieuws: het aantal ongelukken in de metaalindustrie is tussen 2000 en 2004 met 46 procent afgenomen. Jonge werknemers lopen meer kans om gewond te raken.

6 6 Achtergrond Binnenland Jeannette Kok kende honderden hiv-patiënten Hangen aan t leven Ze is huwelijksambtenaar geworden, de vrouw die aids ontdekte in Nederland. Op een kast in de DANK U SINTERKLAASJE! Het werd een homoziekte genoemd, het mysterieuze virus waar 25 jaar geleden de eerste Nederlander aan overleed. Sociaal-verpleegkundige Jeannette Kok begeleidde honderden mannen die in de jaren tachtig besmet raakten met hiv. gang van haar Amsterdamse bovenwoning staan foto s van stellen die ze trouwde, mooie tafereeltjes van jong huwelijksgeluk. Ik had daar veel eerder mee moeten beginnen, grapt de 61-jarige Jeannette Kok. Het is zo veel vrolijker dan het werk dat ik al die jaren met mensen met aids heb gedaan. Maar haar grapje heeft een serieuze ondertoon. Als ik terugkijk, denk ik: ik had er nooit voor gekozen. Ik heb honderden begrafenissen bezocht, zo veel uitvaarttoespraken gehouden. Als je er eenmaal in zit, word je erdoor opgeslokt. Het jaar waarin het allemaal begon, was Kok werkte als sociaal-verpleegkundige bij de geslachtsziektebestrijding van de GGD in Amsterdam. Ze hield zich bezig met traditionele geslachtsziekten, zoals gonorroe en syfilis. Kok moest contacten opsporen. Ze vroeg mensen met een geslachtsziekte naar hun seksuele contacten en ging vervolgens naar die contacten op zoek, als patiënten dat zelf niet wilden of konden. Dat jaar werd een jongen met een onbekende ziekte opgenomen in het hoofdstedelijke Wilhelminagasthuis. Koks baas vroeg haar met de jongen te gaan praten. Want internisten waren nogal preutse types, en ze wilden vooral veel over het seksleven van die jongen weten. Daar moest ik hem naar vragen. Er was het vermoeden dat het om de mysterieuze Amerikaanse homoziekte ging. GRID werd aids destijds nog genoemd, Gay-Related Immuno Deficiency homo-gerelateerd immunodeficiëntie (zie kader). Maar de jongen haalde het gesprek niet, hij raakte in coma. Dus maakte ik een afspraak met twee van zijn vrienden. Hij had een relatie met een van hen en kwam vaak bij ze thuis, hun moeder was een soort pleegmoeder voor hem. Zo ben ik veel over hem te weten gekomen, ze waren heel open over hun seksleven. Het was het soort huis waar moeder s ochtends gezellig op de bedrand kwam zitten als een van die jongens de avond ervoor een scharrel had meegenomen. Ze reisden ook vaak naar Amerika. Het vermoeden dat het om de mysterieuze Amerikaanse homoziekte werd daardoor sterker. Aan aids ging je dood Na dat eerste Nederlandse slachtoffer volgden er al snel meer. Kok praatte met ze allemaal, over alles. Ik vroeg en vroeg en vroeg. Rook je? Sport je? Drink je? Wat voor glijmiddel gebruik je? Hoe heb je seks? En met wie? De antwoorden schreef ik op in een schriftje, ook namen van mensen waarmee ze naar bed waren geweest. Ik ging allerlei verbanden zien, er liepen lijntjes tussen wie het met wie had gedaan en vervolgens ziek werden. Maar de gesprekken gingen over meer. Ze waren bang, begrepen niet wat ze nou hadden. Ik kon niet altijd GA NAAR LOWCALL EN BESTEL LOWCALL GRATIS! Hiv in het kort Eind jaren zeventig stierven de eerste homomannen in de Verenigde Staten aan de op dat moment nog onbekende ziekte die het immuunsysteem aantastte. In 1982 bleken onder andere ook drugsgebruikers ziek te worden, en kreeg aids zijn huidige naam: Acquired Immune Deficiency Syndrome - verworven immunodeficiëntiesyndroom. Twee jaar later werd duidelijk dat het hiv-virus veroorzaker was van de dodelijke ziekte. door blijven vragen. De ziekte was heel heftig in die tijd, hiv kenden we nog niet, we zagen mensen pas als ze aids kregen. En als je aids had, ging je dood. Ze hadden behoefte om te praten, vaak durfden ze dat niet met hun eigen familie of vrienden. Omdat ze bang waren voor het stigma. Kok startte praatgroepen voor homomannen met hiv, samen met de Amerikaanse psycholoog David Stein die bij Schorer werkte, de stichting die zich inzet voor de gezondheid van homoseksuele mannen en vrouwen. Al zag ze dat in het begin niet echt zitten. Het leek me vreselijk om die mensen bij elkaar te zetten: de een zag er nog slechter uit dan de ander. Maar door de tijdsdruk was het de enige manier om iedereen de aandacht te geven die nodig was. En het werkte. In die groepen durfden ze met elkaar over hun ziekte te praten. Werkgevers wisten meestal ook niet dat ze aids hadden, dus verzonnen ze samen smoesjes. Met welke ziekte anders dan aids moet je vaak naar het ziekenhuis? En het ging iedere bijeenkomst over euthanasie. Veel mannen wilden er een eind aan maken. Maar we hebben ook veel gelachen, er werden regelmatig moppen getapt. Ze vervolgt haar verhaal van verdrietige en soms vrolijke anekdotes, over mannen die kozen voor de dood, het gebrek aan erkenning voor de eerste vrouwen met hiv het was alsof die homomannen het alleenrecht hadden op het virus, vrouwen kregen geen aandacht en over haar latere werk voor de Hiv Vereniging Nederland. Belangenvereniging opgericht Sommige patiënten waar Kok mee werkte, werden haar vrienden, zegt ze. Zoals Harrie en Coenraad, twee mannen met aids die in 1986 besloten dat er een vereniging moest komen voor mensen met aids. Een jaar later was de BMA een feit, de Belangenvereniging voor Mensen met Aids. Ze zeiden tegen me: Jij moet meedoen. Want wij gaan dood, en jij niet. Kok deed mee, en probeerde met de BMA het stigma rond mannen met aids te veranderen. Dat was hard nodig. Mensen waren bang voor aids, kappers en de horeca deden moeilijk. Want daar werd met messen en scharen gewerkt. Ook in ziekenhuizen en in de thuiszorg hadden werknemers angst. Thuiszorgers weigerden soms.. Gesjoemel met reisgeld en vervalste facturen MINISTERIE DOET AANGIFTE TEGEN ISLAMITISCHE SCHOOL Het ministerie van Onderwijs heeft aangifte gedaan tegen een islamitische school in Rotterdam. De middelbare school Ibn Ghaldoun heeft op kosten van de overheid met bijna tweehonderd personen reizen gemaakt naar heilige plaatsen in Saoedi- Arabië, waaronder Mekka en Medina. Volgens de Onderwijsinspectie hadden de reizen geen educatief karakter en gingen naast personeel en leerlingen ouders en buitenstaanders mee op reis. Ook zijn facturen vervalst. In totaal is aan de reizen ruim tweehonderdduizend euro overheidsgeld opgegaan. Verder staan er twee imams op de loonlijst van de school van wie de inspectie niet heeft kunnen vaststellen dat zij werkzaamheden voor Ibn Ghaldoun verrichten. Bovendien zouden bij het corrigeren van examens meer punten zijn toegekend dan voorgeschreven. De school was gisteren niet bereikbaar voor commentaar. op huisbezoek te gaan. Ze waren bang voor vuile lakens, bang voor bloed. Er moest veel veranderen. Dat lukte deels. Het stigma is nu veel minder groot. Mensen met aids werden zielig gevonden, terwijl ze dat niet waren. Het werk was in die tijd bittere noodzaak, nu is dat veel minder zo. Vroeger zaten mensen met hiv tot aan hun dood bij de BMA, tegenwoordig houden ze het na een Anno 2007 wordt hiv als een chronische ziekte beschouwd, maar het heeft lang geduurd voor het zover was. Pas in 1996 kwam de combinatietherapie op de markt, waardoor veel minder mensen overleden aan aids. Deze combinatie van medicijnen zorgt ervoor dat de meeste Nederlanders met hiv geen aids krijgen, en dus overleven. De medicatie is niet overal ter wereld goed beschikbaar. Morgen, op Wereld Aids Dag, wordt aan-.. KORT Studentenbegluurder vrijuit door fout politie Een 47-jarige man die vrouwelijke studenten in een studentenhuis via verborgen camera s begluurde, gaat vrijuit. De Amsterdamse rechtbank heeft het Openbaar Ministerie nietontvankelijk verklaard. De politie was zonder toestemming het huis van de verdachte binnengegaan. De man zou camera s in de plinten van het huis hebben verstopt. Een van de studentes trof bij het klussen in de Amsterdamse studentenwoning bedrading aan, die leidde naar het huis van de buurman. LowCall is: powered by debitel Milkshake (1) Stichting Give Milk Stop Aids brengt vanavond Milkshake: een thema-avond met verschillende musici, dj s, en vj s.. Milkshake (2) Met een jamsessie vragen zij aandacht voor aids-slachtoffers. Het benefietconcert wordt gehouden in de Sugar Factory in Amsterdam.

7 Binnenland Achtergrond 7 Marlise Hamaker Vreemdeling in Den Haag Jeannette Kok: Het was geen gemakkelijk werk. Ik heb heel wat borrels moeten drinken. ERNST SEABER paar jaar voor gezien. Dat vind ik wel mooi, dat mensen nu kunnen zeggen: ik ga wat anders doen. Dat kon niet in die tijd, het was echt een kwestie van leven en dood. En weer zegt ze: ik had er nooit voor gekozen. Het was geen werk dat je gemakkelijk volhield, we hebben behoorlijk wat borrels gedronken. Als er weer iemand overleden was, zaten we tot diep in de nacht te praten met een glas wijn, bij een aangestoken kaarsje. Als je iemand begraven had, diende de volgende zich alweer aan. Maar ik was gescheiden en had een dochter, ik had een vast inkomen nodig. Ik schreef wel sollicitatiebrieven en verscheurde die vervolgens, omdat ik vond dat mijn werk niet af was. Er gebeurde ook iets geks. Ik was in de Mozes en Aäronkerk in Amsterdam, waar een pastor zich druk. maakte over discriminatie. Vlak voor zijn lezing fluisterde hij me toe: Je mag de boel niet in de steek laten, want dat heb je Harrie en Coenraad beloofd. De hang naar leven Na zijn toespraak kreeg de pastor een hartaanval. Terwijl een pater naast hem zat te bidden, werd hij gereanimeerd en afgevoerd naar de ambulance. Omdat die pastor kort daarna overleed, heb ik het er niet meer met hem over kunnen hebben. Zijn opmerking is al die jaren door mijn hoofd blijven spoken. Het was niet de reden om door te gaan, maar het speelde wel mee. Ik kon de boel niet in de steek laten. De BMA fuseerde in 1990 met de belangenvereniging voor mensen met hiv, samen vormden ze de Hiv Gelauwerd auteur vond zichzelf te oud om te schrijven CURAÇAOSE SCHRIJVER BOELI VAN LEEUWEN OVERLEDEN De Curaçaose schrijver Boeli van Leeuwen (85) is woensdagavond overleden na een kort ziekbed. Van Leeuwen debuteerde in 1959 met De rots der struikeling. Met deze roman won hij in 1960 in Nederland de prestigieuze Vijverbergprijs, de huidige Borderwijkprijs. Op 10 oktober dit jaar, op zijn verjaardag, kreeg de schrijver de oeuvreprijs van het Nederlandse Fonds voor de Letteren. AIDSmemorial.nl (1) Vandaag wordt tijdens het Nationale Congres Soa*Hiv*Aids in de RAI in Amsterdam, AIDSmemorial.nl gepresenteerd. Vereniging Nederland. Die bestaat nog steeds, en Kok werkte er tot ze een paar jaar geleden met de vut ging. Het is altijd bijzonder werk geweest, ik heb er veel van geleerd. Over hoe mensen vechten tegen de dood. Een jongen zei: als ik niet meer een weekendje naar Texel kan, stop ik ermee. Maar toen het zover was, besloot hij toch verder te leven, te vechten. De mogelijkheid van euthanasie was vaak al genoeg. Dat is me bijgebleven, de hang naar het leven van mensen. Zelfs als ze heel erg ziek zijn. 1 Het interview met Jeannette Kok is deels terug te vinden in het boek 25+ over ruim vijfentwintig jaar hiv en aids in de Nederlandse homoscene, dat vandaag gepresenteerd wordt. Voor verkooppunten: KORT Diereninspectie moet kippenseks rectificeren De Landelijke Inspectiedienst Dierenbescherming (LID) moet van de rechter in Den Haag een rectificatie versturen van een persbericht waarin stond dat studenten van de Universiteit Nyenrode seks zouden hebben gehad met kippen. In de rectificatie moet staan dat er geen enkele steun is voor de aanname dat studenten tijdens ontgroeningen seks met kippen hebben gehad. De LID moet het bericht plaatsen in de Volkskrant, het AD en op de eigen website. De LID bracht in oktober naar buiten dat zij een onderzoek AIDSmemorial.nl (2) De site is een plaats waar mensen de herinnering aan dierbaren die zijn overleden aan de gevolgen van aids, levend kunnen houden. Peter Middendorp is schrijver/journalist en doet voor De Pers dagelijks verslag van zijn belevenissen in Den Haag. L Yerseke aatst was ik in Yerseke. Met minister Verburg een eindje varen op een mosselkotter. Morgen begint de winter. s Avonds kun je de wereld op tijd met de gordijnen buitensluiten, de rode wijn begint te smaken. Toen waaide de herfst de gele bladeren uit het eerste gedicht en het laatste schilderij van Jan Wolkers nog volop uit de bomen. Op de kade stond een eenzaam gebouwtje van enkelvoudige muren. Achter hoge ramen op de begane grond was de mosselveiling, een ruimte met witte plavuizen en een stalen werkblad. In het water lagen kotters. Sinds de dag dat er niet meer op kokkels gevist mag worden, kun je de grootste krijgen voor de prijs van het ijzer. Op de boot waren vissers aanwezig, verslaggevers van TV Zeeland, afgevaardigden van belangenorganisaties. De voorzitter van de oestervereniging was een luidruchtige man. Naarmate we verder de Oosterschelde opvoeren, werd hij steeds langer. Ik ben twee meter. Ik ben twee meter vijf. Ik ben twee meter dertien! De minister ging bij de eigenaar van de kotter aan het roer staan. Het ging niet goed met de mosselvisserij, De minister hield haar handen op. Ze werden volgekieperd werd haar meegedeeld. De mosselstand kon per jaar enorm fluctueren, de laatste tijd bleven de goede jaren uit. Na deze informatie stapte Verburg naar buiten, de kotter op. Met een net werd een hoeveelheid mosselzaad van de bodem geraapt: kleine mosselen in een drab van dunzwarte slijk. Verburg hield haar handen op. Ze werden volgekieperd. Even keek ze naar haar vieze handen. Toen wendde ze haar blik tot de camera van TV Zeeland en richtte zich even rechtstreeks to the hearts and minds van de Zeeuwse bevolking: Ik sta hier met mijn handen in de Zeeuwse klei! Het werd stil op de boot. Voorzichtig bracht een visser zijn hoofd bij dat van Verburg. Dat is poep, mevrouw de minister, zei hij, mósselpoep. Iemand haalde een handdoek, een ander bracht een emmer water. Terwijl de minister haar handen begon schoon te maken, keken wij besmuikt de andere kant uit, over het grijze water ging onze blik, in de verte zagen wij het torentje van Zierikzee. 1 Scholierenprotesten Foto foute scholier op internet had ingesteld naar seksueel misbruik van levende kippen door leden van studentenvereniging De Nieuwe Compagnie van Verre. OM definitief niet in beroep in zaak-savanna Het Openbaar Ministerie gaat niet in hoger beroep in de zaak tegen de gezinsvoogd van Savanna. Twee weken geleden werd de voogd van de in 2004 gedode peuter vrijgesproken van betrokkenheid bij het zwaar lichamelijk letsel dat het meisje had opgelopen. Savanna stierf nadat haar moeder een washand in haar mond had vastgezet en haar onder het bed achter had gelaten. Ook was het kind ondervoed. Het Novum De Amsterdamse politie heeft een foto op internet gezet van een jongen die maandag een agent zou hebben mishandeld. Tijdens de scholierendemonstratie op het Museumplein in de hoofdstad heeft hij volgens de politie meerdere keren op het hoofd van een agent geslagen. De scholieren protesteerden tegen de 1040-urennorm. De protesten liepen in verschillende steden uit de hand. De jongen zou de diender hebben geslagen terwijl hij samen met collega s bezig was een scholier in een arrestatiebusje te zetten. Op filmbeelden van de Volkskrant was te zien dat de jongen enkele keren op het hoofd van de politieman sloeg en daarna ontsnapte. Met het plaatsen van de beelden op internet hoopt de politie informatie te krijgen van getuigen. De Volkskrant weigert de beelden af te staan aan de politie. De krant zegt geen verlengstuk te willen zijn van justitie en politie. Dit zou het werk van videoverslaggevers in de toekomst onmogelijk maken. De Volkskrant heeft de beelden ondergebracht bij een notaris. 1.. OM realiseert zich dat het moeilijk is een causaal verband vast te stellen tussen de nalatigheid en het letsel. De kans dat het hof dit verband wel zal vaststellen is niet groot. Rotterdammer verkoopt agenten gestolen waar Een 32-jarige Rotterdammer heeft geprobeerd een gestolen autoradio aan politieagenten te verkopen. De dienders waren in burger. Ze hebben de man aangehouden voor heling. De agenten zagen de man rondhangen bij geparkeerde auto s in Rotterdam en hielden hem in de gaten. Vervolgens werd hen een radio te koop aangeboden.. Soa*Hiv*Aids Het thema van het Nationale Congres Soa*Hiv*Aids in de RAI is dit jaar leiders in de RAI. Om de epidemie te keren, is goed leiderschap nodig op alle niveaus, aldus de organisatie.

8 Heb jij talent voor Amsterdam? Elke dag interessante banen op Amsterdam zoekt nieuw talent De Gemeente Amsterdam is regelmatig op zoek naar professionele, enthousiaste mensen. Ook Juristen, ICTprofessionals, Inspecteurs Bouw- en Woningtoezicht, Financieel medewerkers, Inkopers, Civiel-technische specialisten, Accountants en Brandweerlieden vinden bij de Gemeente Amsterdam een boeiende baan. Wat maakt werken voor Amsterdam zo aantrekkelijk? Amsterdam is een stad met de gezelligheid van een groot dorp en de allure van een metropool. Een stad die trots is op zijn verschillende culturen, en open staat voor nieuwe ontwikkelingen. Elke dag zijn er mensen die zich bezighouden met de stad en zijn inwoners. Op straat maar ook achter de schermen. Nieuwsgierig naar een baan bij Amsterdam? Wij zijn aanwezig op de Carrièrebeurs Overheid, op 29 november en 1 december, standnummer 118, World Forum Convention Center, Churchillplein 10, Den Haag. Amsterdam is gekozen als meest favoriete werkgever van de gemeenten bij het Intermediair imago-onderzoek! Alle vacatures bij de Gemeente Amsterdam zijn te vinden op Met een abonnement op de vacatur iedere week de nieuwste vacatures direct in je mailbox!

9 Binnenland Nieuws 9 Uruzgan Hoe lang blijven Nederlanders nog? Weggaan kan altijd, als we het echt willen De militaire missie in Uruzgan zou maar twee jaar duren. Toch besluit de regering vandaag waarschijnlijk tot een verlenging. Hoe krijgen we de Nederlandse troepen ooit weg uit Afghanistan? Dirk Jacob Nieuwboer DEN HAAG In Den Haag gebeurt vandaag wat eigenlijk niet had mogen gebeuren. De missie in Uruzgan zou maar twee jaar duren, beloofden politici van alle grote partijen vorig jaar. Toch zal de Nederlandse regering besluiten dat ze de soldaten nog twee jaar langer in de Afghaanse provincie wil houden. Twee jaar? Of nog langer? Als het nu niet lukt de soldaten terug te krijgen, waarom zou het dan straks wel lukken? Zeker nu de veiligheidssituatie er niet beter op lijkt te worden. Hoe komen de Nederlandse troepen ooit terug uit Uruzgan? Vertrek zouden onze militaire vrienden niet leuk vinden Door gewoon te zeggen: we gaan weg, zegt defensiespecialist Ko Colijn. Dat is nu niet gebeurd. We zijn toch ook uit Eritrea weggegaan? Toen werd er ook niet gemekkerd. Eritrea en Afghanistan zijn niet helemaal te vergelijken, erkent Colijn. De VN-missie in Afrika was diplomatiek minder belangrijk. In Afghanistan gaat het om een NAVO-missie, die voor het bondgenootschap van cruciaal belang is. Vertrek uit Afghanistan zouden onze vrienden, Amerika voorop, niet leuk vinden. Allemaal waar, maar uiteindelijk is het heel simpel, vindt de docent van de Erasmus Universiteit. Als je weg wilt, kun je weg. En zeker uit Afghanistan kan dat met opgeheven hoofd. Niemand kan ons van lafheid betichten. En al helemaal niet als we nog twee jaar langer blijven. Als de Nederlandse regering zich harder had opgesteld, had het niet zover hoeven komen, vinden veel critici. Volgens oud-defensieminister Henk Kamp onderhandelde Nederland slecht. De afspraak was dat de NAVO voor opvolging zou zorgen, herinnerde hij de regering een paar maanden geleden. Den Haag had gewoon voet bij stuk moeten houden. De Nederlandse regering heeft zichzelf tot probleemhouder laten maken, vindt VVD-Kamerlid Hans van Baalen. Om dat straks te voorkomen, vindt hij dat premier Balkenende een brief moet sturen aan NAVObaas Jaap de Hoop Scheffer. En dan geen Beste Jaap-brief, dicteert Van Baalen, maar Geachte heer De Hoop Scheffer. Er moet duidelijk in staan dat de NAVO verantwoordelijk is voor opvolging. Dan moet De Hoop Scheffer wel in actie komen. Volgens Kamp liet hij vorig jaar ook al de afspraken op papier stellen. Maar zowel de NAVO als de Nederlandse regering wilde het document niet openbaar maken. Dat mag dus niet meer gebeuren, vindt Van Baalen. Het moet voor iedereen duidelijk zijn wat de afspraken zijn. Oud-militair Kees Homan, nu werkzaam bij Instituut Clingendael, vindt dat de parlementariërs nog een stap verder moeten gaan. Ze moeten gewoon eisen dat de opvolging is geregeld. Met namen van de landen die ons aflossen. Geen losse toezeggingen, want nu is wel gebleken dat die niks betekenen. Duidelijkheid vooraf dus, maar is dat ook realistisch? De situatie in Afghanistan verandert snel. Worden afspraken van nu niet sowieso ingehaald door de werkelijkheid? De wereld verandert, erkent Van Baalen. Misschien besluiten de Fransen straks wel om veel meer troepen te sturen. En besluiten wij om mee te doen. Je weet het niet. Is het dan niet beter om te zeggen: we weten niet hoe lang we nog in Afghanistan zitten? Dan weet je zeker dat we gewoon blijven, zegt Homan, want het ziet er niet naar uit dat de veiligheidssituatie over twee jaar enorm is verbeterd. Of er moet alsnog naar politieke uitwegen worden gezocht, want militaire oplossingen voor Afghanistan bestaan niet. 1 Niet vervolgen is licence to kill alternatieve genezers SKEPSIS WIL VERVOLGING VAN JOMANDA OM DOOD MILLECAM Jomanda moet alsnog worden vervolgd voor de dood van Sylvia Millecam. Dat vindt de stichting Skepsis. De alternatieve artsen Jos Koonen en René Broekhuijse moeten volgens Skepsis ook voor de rechter komen. Het OM besloot vorig jaar de behandelaars van Millecam niet te vervolgen. Er zou onvoldoende bewijs zijn dat ze haar van de reguliere zorg weghielden, wat strafbaar is. Volgens Skepsis geeft het OM een license to kill aan alternatieve genezers. De stichting wil het OM dwingen alsnog tot vervolging over te gaan. Sylvia Millecam overleed in 2001 op 45-jarige leeftijd aan de gevolgen van borstkanker. Haar behandelaars, uit het alternatieve circuit, zouden chemotherapie hebben afgeraden. Een van hen zou tegen Millecam hebben gezegd dat hij geen aanwijzing voor kanker zag. Ook Jomanda ontraadde Millecam chemotherapie.. Weekendarrangement voor vechtjassen Wie in Vlaardingen het weekend van anderen verpest door op de vuist te gaan, kan de rest van het weekend worden vastgehouden. Met dit weekendarrangement wil de politie geweld terugdringen. Warenhuis in t Gooi Inwoners Laren weten de Hema te vinden De inwoners van het chique Laren kunnen hun hart ophalen. Voor theedoeken, kaarsen, ondergoed, sokken én de echte rookworst, hoeven ze niet meer om te rijden. De Hema heeft nu ook in dit Gooise dorp een vestiging geopend. Gewoon, maar toch ook bijzonder, het is namelijk de kleinste Hema van Nederland. 1 FOTO: RONALD BAKKER Terrorisme NCTb: Nieuwe moslims vormen risicogroep De Academie voor Wetgeving verzorgt een geaccrediteerde opleiding tot wetgevingsjurist. Ieder jaar wordt een groep nieuwe juristen toegelaten en tevens aangesteld als trainee bij een ministerie, de Raad van State of de Tweede Kamer. Daarmee biedt de Academie een aantrekkelijke combinatie van opleiding en werk, beloond met een goed salaris. Word jij ook een meester in het maken van wetten? Minder regels, meer kwaliteit Wetgevingsjuristen worden bestookt met wensen om van alles te regelen en tegelijkertijd om allerlei regels af te schaffen. Wetgeving wordt alleen gemaakt als vaststaat dat iets geregeld móet worden. De regeling moet bovendien voldoen aan rechtsstatelijke eisen, uitvoerbaar en handhaafbaar zijn en niet onnodig belastend voor burgers en bedrijven. Het is lastig een juiste balans te vinden, maar de opleiding van de Academie voor Wetgeving zorgt voor wetgevers die oog hebben voor de mogelijkheden en valkuilen. Werken en studeren als aankomend wetgevingsjurist Wetgeven leer je in de praktijk, ondersteund door een gedegen opleiding. Trainees van de Academie werken 70% van hun werktijd in een wetge vings functie. De overige 30% besteden zij aan modules waarin juridische, politiek-bestuurlijke en Europese onderwerpen de revue passeren en vaardigheden worden getraind. Ook vinden werkbezoeken en stages bij (inter)nationale instellingen plaats. Toelating tot de opleiding De toelating tot de opleiding is afhankelijk van een strenge selectie. Je moet, als (bijna) afgestudeerd jurist, een sollicitatieformulier invullen, deelnemen aan een psychologische test in twee delen, een schrijfproef afleggen en spreken met selectiecommissies. Als je wordt geselecteerd, word je aangesteld bij een organisatie van de rijksoverheid. De aanstelling geldt voor een duur van twee jaar en is in salarisschaal 10. Het met goed gevolg afronden van de opleiding levert de titel Master in Legislation op. Ook wordt dan bezien of je een vaste aanstelling bij de rijksoverheid krijgt. Benieuwd? Meer informatie vind je op de beurs in de stand van de Academie, en uiteraard op de website (zie onder Trainees en meld je nu al aan voor inschrijving voor de opleiding ). Neem gerust contact op met dhr. H.Q.M. Langeveld (telefoon , h.langeveld@acwet.nl) voor een informatiebrochure of het sollicitatieformulier. Novum Moslims van buiten Europa die zich net hebben gevestigd in Nederland vormen een risicogroep. Hun radicalisering verloopt sneller dan bij moslims die hier zijn geboren of al langer wonen. De Nederlandse aanwezigheid in Afghanistan maakt de dreiging er niet minder op. Dat stelt de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding (NCTb) Tjibbe Joustra in de voortgangsrapportage terrorismebestrijding. De grote verschillen tussen hun eigen opvattingen en die van hun nieuwe omgeving zouden de snellere radicalisering van nieuwe immigranten verklaren. Als voorbeeld waarbij het mis is gegaan noemt de NCTb de daders achter de aanslag op Glasgow Airport in Schotland in juni dit jaar. Voor terroristische netwerken zouden de immigranten een aantrekkelijke doelgroep vormen omdat ze nog niet worden gevolgd door veiligheidsdiensten. Radicale jongeren die hier zijn opgegroeid, hebben vaak al contact gehad met bijvoorbeeld geestverwanten in Pakistan. Daarom worden ze al in de gaten gehouden door veiligheidsdiensten en kunnen ze niet veel voor de terreurnetwerken betekenen. 1

10 10 Nieuws Buitenland Balkan Onderhandelingen over Albanese onafhankelijkheid van Servië zijn mislukt In Kosovo zijn de schrikscenario s terug De onderhandelingen over een eventuele onafhankelijkheid van Kosovo zijn mislukt. De Balkan is terug bij af. We hadden er op kunnen wachten. Leden van het Kosovo Bevrijdingsleger bereiden zich voor om een saluut te geven. AP Mark van Assen Het kale, lege stukje land deep down in de Balkan is een van de donkerste hoekjes van Europa. Het grenst aan Albanië, Montenegro, Macedonië en Servië. Er wonen nog geen twee miljoen mensen en de belangrijkste industrie bestaat uit een paar zwaar vervallen mijnen. Toch is Kosovo al jaren het brandpunt van een felle strijd tussen de etnische Albanezen en de Servische machthebbers. Tegen wil en dank is Kosovo nog steeds een Servische provincie. De Albanezen willen zo snel mogelijk onafhankelijkheid van de gehate Serviërs, terwijl Belgrado er nog steeds niet over peinst om ook maar één centimeter grond af te staan. Kosovo wordt door de Serviërs namelijk gezien als de bakermat van hun beschaving, die langzaam maar zeker is overspoeld door zich als konijnen voortplantende Albanezen, zoals de mythe gaat. In het midden van de jaren negentig begon het Kosovo Bevrijdingsleger (UCK) zich te roeren. Hun aanvallen op Servische doelen in de provincie lokten een grote Servische repressie uit. Honderdduizenden Albanezen werden het gebied uitgejaagd. De weigering van Belgrado om daar mee te stoppen, leidde in 1999 zelfs tot NAVO-bombardementen. Sindsdien is de VN er de baas, en is de rust min of meer weergekeerd. Maar de standpunten zijn niet veranderd. Sterker: zowel de Albanezen als de Serviërs lijken standvastiger dan ooit. De eersten willen onafhankelijkheid, de laatsten peinzen er niet over. Intussen bemoeit zo ongeveer de hele internationale gemeenschap zich met het probleem Kosovo. Sommigen (met name de Europese Unie) vrezen dat er in hun achtertuin een nieuwe burgeroorlog kan ontbranden. Anderen (zoals Rusland) zien een uitgelezen mogelijkheid om zich met Europa te bemoeien. De afgelopen twee jaar is er koortsachtig onderhandeld door Servische en Albanese leiders, die zwaar onder druk zijn gezet door de EU, de VS en Rusland. De allerlaatste deadline was deze week, en ook die is niet gehaald. Ze kwamen er niet uit, en eigenlijk was dat al duidelijk vanaf het begin. Servië gaat niet akkoord met de onafhankelijkheid van Kosovo, zei de Servische president Boris Tadic. En de Kosovaarse premier Agim Ceku: Ons doel is onafhankelijkheid, vóór het einde van dit jaar. Dus wat nu? De hakken staan in het zand, de gezichten staan strak en de lontjes zijn kort, zeker gezien het recente verleden. Mochten de Albanezen eenzijdig de onafhankelijkheid uitroepen, dan zullen er zeer waarschijnlijk onmiddellijk Servische wegblokkades opgeworpen worden, waardoor Kosovo wordt afgesloten van de bewoonde wereld. Ook zullen er ongetwijfeld wat tanks richting Kosovo rollen ter illustratie van de Servische onvermurwbaarheid. Dan zal er vervolgens aan Albanese zijde weer een soort UCK verrijzen die her en der een aanslag pleegt op een Servische kerk. Ook de buurlanden kijken angstig toe. In Bosnië is het wachten op de afscheiding van de Republika Srpska, want als de Kosovaren een eigen staat mogen, waarom dan de Bosnische Serviërs niet? En de Albanese minderheid in Macedonië wil misschien ook wel voor zichzelf beginnen. Het zijn dezelfde schrikscenario s als tien jaar geleden. En dat is een treurige constatering na al die onderhandelingen. 1 dat is het mooie van werken in Enschede

11 Buitenland Nieuws 11 Wereld Aids Dag Roger Taylor en de strijd tegen aids Freddie had dit een mooi concert gevonden Roger Taylor, de vroegere drummer van Queen, brengt een nummer uit over aids. Ik wil mensen bewustmaken van de onomkeerbare destructie van de ziekte. Sanne Rooseboom Na de dood van Freddie Mercury stichtten Roger Taylor en de andere twee overgebleven Queen-leden Brian May en John Deacon het Mercury Phoenix Trust om mensen bewust te maken van de gevaren van aids. Maar Taylor wilde meer doen. Tijdens een etentje in 2002 met Dave Stewart van de band Eurythmics, ontstond het plan voor een nummer over de ziekte, Say it s not true. Het nummer leidde tot een concert in Zuid- Afrika en het concert tot een internationale organisatie, Nu zijn er elk jaar concerten, grote internationale evenementen, ingeleid door Nelson Mandela. Morgen, op Wereld Aids Dag, is er een massaal concert in het Ellis Park Stadion in Johannesburg, met onder meer Annie Lennox, Peter Gabriel, Live en Corinne Bailey Rae. De aandacht voor aids blijft nodig, volgens Mandela, de grootste ster van het concert, en organisator Roger Taylor. AP Taylor. Natuurlijk weten we inmiddels veel over de ziekte. De meeste jonge mensen weten dat ze een condoom om moeten. Maar mensen vergeten het s nachts, na een avond uitgaan. Hij is even stil voor hij gedecideerd verder gaat: Ik wil mensen bewustmaken van de onomkeerbare destructie van de ziekte. Als je die brief met de uitslag in je hand hebt, is het te laat. Nu nog niet , het lijkt een rare naam voor een internationaal verbond tegen hiv en aids. Maar het was het gevangenennummer van Nelson Mandela op Robbeneiland, waar hij 27 jaar lang vastzat en waar gevangenen geen naam hadden, alleen een nummer. Mandela s land lijdt onder een aids-epidemie. Bijna één op de vier Zuid-Afrikanen tussen de 15 en 45 jaar is hiv-positief. Mandela is dan ook nauw betrokken bij de organisatie. Taylor heeft de oud-president inmiddels vaak ontmoet. Hij is vreselijk inspirerend. En onder dat goedaardige uiterlijk zit een ongelofelijk scherpe, intelligente man. Roger Taylor en Brian May zijn er morgen in Johannesburg zelf niet bij om de nieuwe versie van Say it s not true te spelen. Een clip van het nummer wordt op een groot scherm uitgezonden. Wij zijn er vanaf het begin van de concerten bij geweest. Nu is het tijd dat anderen een kans krijgen de show te stelen. Dat in Nederland relatief onbekend is, komt volgens de directeur van de organisatie, Tim Massey, omdat er nog geen concerten zijn geweest in West-Europa. We hebben drie concerten gehad in Zuid-Afrika en een in Spanje. In Nederland is aids ook een groot probleem, maar in Zuid-Afrika is het enorm. Met de concerten willen we het bespreekbaar maken. Condooms dragen moet sexy worden. Volgens Massey is Nelson Mandela de grootste superster op het concert morgen. Maar Mandela is blij dat er zoveel internationale en Zuid- Afrikaanse muzikanten meedoen. Hij zegt altijd dat jongeren niet snel luisteren naar oude mensen en politici. En dat hij een oude politicus is. Freddie Mercury had het concert morgen mooi gevonden, denkt Taylor. De concerten worden steeds massaler. Freddie was daar dol op. Hoe groter hoe beter. 1 LANDENPROFIEL DE FILIPPIJNEN Nare legerleiders Officieren van het Filippijnse leger verschansten zich gisteren in een chic hotel in Manila en eisten daar het aftreden van president Gloria Macapagal Arroyo. De Filippijnen bestaan uit meer dan zevenduizend eilanden, samen zo n vierkante kilometer. Religie Voornamelijk katholiek, een minderheid hangt de islam aan. Exportproducten Elektrische apparaten, kleding, voedsel en levende dieren, chemicaliën en houtproducten. Exportpartners Onder andere de Verenigde Staten, Japan, Singapore en Nederland. ZUID- CHINESE ZEE 200 km GN/De Pers Luzon Manila FILIPPIJNEN Palawan SULU ZEE Mindanao Probleem met Nare legerleiders, maar eigenlijk leiders in het algemeen: in vijftien jaar werden twee presidenten afgezet na massale volksopstanden. Ook vervelend: separatistische moslimorganisaties. Bekend Van de twintig actieve vulkanen die geregeld as en lava spuwen, de talrijke aardbevingen (zo n twintig per dag) die het land doen opschrikken, of misschien de cyclonen en vloedgolven die de kustlijn teisteren. Geschiedenis In 1571 verwerd Manila tot hoofdstad van de nieuwe Spaanse kolonie, gevestigd door conquistador López de Legazpi. Het Spaanse gezag zorgde voor eenheid tussen de voorheen verdeelde eilanden. In 1898 werden de Filippijnen onafhankelijk verklaard. Weer vandaag in Manila Buiig bij 13ºC. Aantal inwoners Ruim 85 miljoen. Record De Filippijnen kennen het hoogste geboortecijfer in heel Azië. Bekendste Filippijn De Filippijnse communistenleider Jose Maria Sison. Hij werd eind augustus in Utrecht opgepakt op verdenking van betrokkenheid bij twee moorden op politieke vijanden in zijn vaderland. Plek op de FIFA-wereldranglijst 179, net onder Mongolië. 1 Filippijnen Ook tweede coup mislukt Novum/AP Een militaire coup in de Filippijnse hoofdstad Manila is gisteren door het leger verijdeld. Filippijnse soldaten en de politie bestormden een hotel in Manila waar zich opstandige legerofficieren hadden verschanst. Die hadden het hotel ingenomen nadat ze eerder op de dag een rechtszaal waren ontvlucht waar zij terechtstonden voor een mislukte couppoging in Zij eisten het aftreden van president Gloria Macapagal Arroyo en claimden dat haar presidentschap ongrondwettelijk was. Bij de bestorming werd een pantservoertuig gebruikt om de gebarricadeerde ingang van het Peninsula-hotel in het zakendistrict Makati te rammen. Zeker twee mensen raakten gewond. De officieren en hun medestanders, onder wie oud- vicepresident Teofisto Guingona, werden na hun arrestatie door de politie afgevoerd in gereedstaande bussen. De officieren, wier aantal werd geschat op dertig, riepen via telefoon en sms medestanders binnen het leger en de politieke oppositie op om gezamenlijk een greep naar de macht te doen, maar slechts weinigen gaven aan die oproep gehoor. Arroyo zei na afloop van de mislukte coup de loyaliteit van het leger niet in twijfel te trekken. Volgens haar geeft het mislukken van de coup blijk van de stabiliteit van de democratische instituties in het land. 1 Robert Serry NEDERLANDER WORDT VN-GEZANT MIDDEN-OOSTEN. Ook op deze dag Vandaag werd operatie Desert Storm in Irak officieel beëindigd. De voornaamste gevechten waren in 1991 al gestaakt. Secretaris-generaal van de Verenigde Naties Ban Ki-Moon heeft de veiligheidsraad laten weten dat de Nederlandse topdiplomaat Robert Serry de nieuwe VN-gezant wordt voor het Midden-Oosten. Serry, geboren in 1950 in Calcutta, was tot voor kort de Nederlandse ambassadeur voor Ierland, maar werkte ook in New York, Bangkok en Kiev. Serry was eerder al topdiplomaat bij de NAVO, waar hij zich bezighield met crisismanagement. Ban Ki-Moon heeft Serry nu benoemd tot speciaal gezant in het Midden-Oosten. Hij zal het vredesproces in het Midden-Oosten coördineren, de VN vertegenwoordigen bij de Palestijnse partijen en verslag uitbrengen aan de secretaris-generaal van de VN. Het Midden-Oosten is geen onbekend terrein voor Serry. Voor het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken bepaalde hij het Nederlandse beleid in het Midden-Oosten. Doel bereikt (1) Redding is nabij voor regelmatige plassers. In Londen kun je met een sms je vragen naar de dichtstbijzijnde openbare toiletten. KORT Corruptieonderzoek tegen Olmert gestaakt De Israëlische politie heeft aanbevolen een onderzoek naar premier Ehud Olmert wegens corruptie stop te zetten. Agenten ondervroegen Olmert in oktober negen uur lang. Hij wordt ervan verdacht pogingen te hebben ondernomen om twee bevriende zakenmannen te laten profiteren van de privatisering van de Bank Leumi in De politie zegt dat er te weinig bewijsmateriaal is om Olmert aan te klagen. Het OM beslist nog of het advies van de politie wordt opgevolgd. Er lopen overigens nog twee andere corruptieonderzoeken naar Olmert. Nederland nr. 4 op lijst van goede humanitaire hulp Nederland staat op nummer 4 van een lijst van landen die humanitaire hulp verschaffen zonder daarmee eigen politieke, economische of militaire doelen te dienen. Dat is gisteren bekendgemaakt door de voormalige secretaris-generaal van de VN, Kofi Annan. Zweden, Noorwegen en Denemarken staan bovenaan de ranglijst van de Humanitarian Response Index, een ranglijst van 23 landen die in 2003 een verdrag hebben ondertekend waarin de streefdoelen worden genoemd waaraan humanitaire hulp zou moeten vol-.. doen. Zweden staat bovenaan omdat het hulp geeft bij humanitaire crises die weinig media-aandacht krijgen, zoals conflicten in Congo en Haïti. Doodstraf in Vietnam voor heroïnesmokkelaars Een rechtbank in Hanoi heeft gisteren elf Vietnamezen wegens smokkel van 440 kilogram heroïne in Vietnam en China ter dood veroordeeld. Zeven andere verdachten kregen levenslange gevangenisstraf opgelegd en drie kregen twintig jaar, aldus het staatspersbureau VNA. In Vietnam krijgen elk jaar ongeveer honderd mensen voor drugsdelicten de doodstraf.. Doel bereikt (2) Het sms je kost 50 cent en de service is bedacht door de 26-jarige student Gail Knight, die het zat was om elke keer door Londen te rennen op zoek naar de dichtstbijzijnde McDonald s.

12 12 Nieuws Buitenland Opinie Midden-Oostenkenner Robert Fisk Annapolis is oude koek en zelfbedrog De Midden-Oostentop in Annapolis wordt gebracht als een succes. Maar dat is geheel onterecht, meent Robert Fisk. Hebben we dit niet eerder gehoord? Is Annapolis niet gewoon een herhaling van zetten? Is dit niet dezelfde reeks vrome claims en beloftes, en gebruiken de twee zwakke leiders Abbas en Olmert niet precies dezelfde woorden als destijds in Oslo? Het is tijd dat de kringloop van bloed, geweld en bezetting tot een einde komt, zei de Palestijnse president Mahmoud Abbas dinsdag. Maar als ik me niet vergis, zei ook Yitzhak Rabin ooit op het grasveld voor het Witte Huis dat het tijd is dat de kringloop tot een einde komt. Over Jeruzalem en de positie van de stad als Palestijnse en Israëlische hoofdstad wordt niet gepraat. En als Israël erkenning krijgt dat het een staat voor de Israëli s is, wat het natuurlijk gewoon is, kan er toch geen recht van terugkomst zijn voor de honderdduizenden Palestijnen die het land ontvlucht zijn dat in 1948 Israël werd? En wat moet ik met het volgende citaat uit het gezamenlijke document: De stuurgroep zal een gezamenlijk actieplan ontwikkelen en ervoor zorgen dat de onderhandelingsteams aan het werk komen en blijven, en dat ze alle problemen aanpakken. Er zal een vertegenwoordiger van beide partijen aan het hoofd van de groep staan. Dat is toch oude koek? We hebben al zoveel stuurgroepen achter de rug en ze hebben nooit wat opgeleverd. Goed, er is een datum geprikt voor de eerste bijeenkomst van deze stuurgroep : 12 december. En we hebben de vage hoop van Bush gekregen dat er in 2008 een overeenkomst zal liggen. Maar hoe kunnen de Palestijnen een staat krijgen waarvan de hoofdstad niet Jeruzalem is? Hoe kunnen ze een staat hebben als hun hele gebied in stukken is gehakt en verdeeld door Joodse nederzettingen, net als de wegen daar naar toe, en ze ook nog geplaagd worden door een enorme oorlog? Natuurlijk willen we allemaal dat het bloedvergieten in het Midden- Oosten ophoudt, maar daar zullen de VS Syrië en Iran voor nodig hebben, of ten minste steun van Syrië bij het in toom houden van Hamas. Maar wat is de werkelijkheid? Bush blijft dreigende taal richting Iran uitslaan en vertelt Syrië in Annapolis dat het zich niet moet bemoeien met de Libanese verkiezingen, of anders Als je de toespraken leest, en voornamelijk de gezamenlijke verklaring, lijkt het vooral op zelfbedrog. Het Midden-Oosten is een rampgebied en de president van de VS denkt dat hij wel even met zijn toverstafje kan zwaaien en dat hij dan niet meer hoeft te denken aan Afghanistan en Irak en Pakistan. Het allerergste aan de hele poppenkast in Annapolis is Duizenden Palestijnen wachten in Bethlehem op toestemming om de controlepost te passeren. REUTERS dat opnieuw miljoenen mensen in het Midden-Oosten, moslims, joden en christenen, dit allemaal zullen geloven. Als het dan mislukt, zullen zij hun woede weer richten op hun tegenstanders, omdat die zich niet aan de afspraken gehouden hebben. Al meer dan twee jaar beloven de Saoedi s Israël veiligheid en erkenning door de Arabische staten als Israël zich terugtrekt uit de bezette gebieden. Wat is daar mis mee? Olmert heeft beloofd dat in de onderhandelingen alle zaken worden besproken die tot nu toe gemeden zijn. Toch staat de woorden terugtrekking van de Israëlische troepen uit bezet gebied nergens in de tekst. Net als de meeste mensen die in het Midden-Oosten wonen, wil ik graag dat dromen werkelijkheid worden. Maar dat is niet zo. Wacht maar op het eind van The Independent Soedan Vijftien dagen zitten voor teddybeer Mohammed AP LONDEN De Britse onderwijzeres Gillian Gibbons is gisteren in Soedan veroordeeld tot 15 dagen gevangenisstraf en deportatie uit Soedan. De Britse onderwijzeres werd eerder deze week opgepakt, omdat de kinderen in haar klas hun teddybeer Mohammed hadden genoemd. Justitie in het streng islamitische Soedan beschouwt dat als aanzetten tot haat, omdat Mohammed ook de naam is van de profeet. Gibbons is veroordeeld voor heiligschennis, het aanzetten tot haat en minachting van de islam. De Soedanese aanklager eiste 40 zweepslagen, de officiële straf voor heiligschennis. Ondanks de lichtere straf reageerde het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken verontwaardigd. De minister hoopte op vrijspraak en noemde de zaak een onschuldig misverstand. De zaak heeft voor spanning gezorgd tussen Soedan en zijn voormalige kolonisator. Belangrijke geestelijken vergeleken het vergrijp van Gibbons zelfs met de heiligschennis van Salman Rushdie. Die kreeg in 1989 een doodsvonnis aan zijn broek na het verschijnen van De Duivelsverzen. De Iraanse ayatollah Khomeini riep alle moslims ter wereld op de schrijver te vermoorden. Een vermoeide Gibbons verscheen gisteren voor de rechtbank in Khartoum. Ze droeg geen handboeien. De affaire ontstond door een project op de Unity High School, de privéschool waar Gibbons lesgeeft. De knuffel moet kinderen leren hoe ze met dieren moeten omgaan. Gibbons vroeg haar leerlingen een naam voor hem te bedenken. Omdat Mohammed vrij populair is, was de keuze snel gemaakt. Sommige ouders vonden echter dat Gibbons hiermee de naam van de profeet had bezoedeld. Gibbons advocaat hoopt aan te tonen dat er geen sprake is van beledeging van de profeet. Als iemand Mohammed heet en hij blijkt een dief te zijn, dan is het toch ook geen religieuze belediging als je zegt dat Mohammed een dief is? De directeur van de school waar Gibbons les geeft, Robert Boulos, noemde de straf zeer rechtvaardig. Gibbons zal nog tien van haar vijftien dagen straf moeten uitzitten. 1 Staking Werknemers Nike-fabriek in Vietnam eisen fors meer salaris Novum/AP Meer dan tienduizend werknemers van een fabriek in Vietnam waar Nike-schoenen worden gemaakt, hebben het werk neergelegd. De stakers, die gemiddeld 42 euro per maand verdienen, eisen een hoger loon. Vanwege de groeiende economie in Vietnam bedraagt de inflatie momenteel 9,5 procent, zegt vakbondsman Kieu Minh Sinh. Een fikse loonsverhoging is daarom volgens hem niet te veel gevraagd. Het minimumloon in Vietnam is ongeveer 34 euro per maand. De fabriek in Dong Nai, dertig kilometer ten noordoosten van Ho Chi Minhstad, is een van de tien Vietnamese fabrieken die producten voor Nike maakt. De meesten van de veertienduizend werknemers zijn jonge plattelandsvrouwen. Een Nike-woordvoerder zei gehoord te hebben over de staking en moedigde de werknemers en het management dat weigerde commentaar te geven aan hun geschillen bij te leggen. Stakingen komen steeds vaker voor in Vietnam, vooral als gevolg van de stijgende inflatie. Volgens de Vietnam Trade Union werd vorig jaar 387 keer gestaakt, waarvan driehonderd keer door Vietnamese werknemers van buitenlandse bedrijven. 1 KORT President Musharraf opnieuw beëdigd De Pakistaanse president Pervez Musharraf is gisteren beëdigd voor een tweede ambtstermijn van vijf jaar, ditmaal in de hoedanigheid van burgerpresident. In zijn inaugurele rede noemde Musharraf de terugkeer uit ballingschap van zijn rivalen Nawaz Sharif en Benazir Bhutto een goede zaak, en kondigde aan dat de verkiezingen in januari hoe dan ook doorgang vinden. Noch Sharif, noch Bhutto, was aanwezig bij het afleggen van de eed in Islamabad. Musharraf noemde zijn inauguratie daar een mijlpaal in.. Pakistans overgang naar de volledige essentie van democratie. Chávez verbreekt contact met buurland Colombia President Hugo Chávez van Venezuela heeft woensdag aangekondigd dat zijn land alle betrekkingen met de regering van buurland Colombia verbreekt. De breuk is de uitkomst van een felle woordenstrijd tussen Chávez en de Colombiaanse president Álvaro Uribe, nadat deze laatste had gezegd geen beroep meer te zullen doen op zijn Venezolaanse ambtgenoot om op te treden als bemiddelaar met de linkse rebellen van FARC.. De grootste Anders dan het gros van de mensen altijd denkt is niet Mexico-Stad de grootste stad ter wereld, maar Tokio. In de Japanse hoofdstad wonen 35 miljoen mensen.

13 Buitenland Nieuws 13 Suriname Het is spannend of Bouterse aanwezig zal zijn Wie, wat, waar: het Decembermoorden-proces Op een zwaarbeveiligde locatie buiten Paramaribo begint vandaag het proces over de Decembermoorden. Redactie buitenland Nog één keer: de Decembermoorden In de nacht van 8 op 9 december 1982 werden vijftien tegenstanders van het militaire regime in Suriname omgebracht. De vijftien werden in de hoofdstad Paramaribo doodgeschoten door militairen, op het militaire terrein van Fort Zeelandia. De soldaten stonden onder het bevel van de toenmalige legerleider Desi Bouterse. Sommige slachtoffers waren kort.. daarvoor gearresteerd, anderen zaten al maanden gevangen. Een zestiende gearresteerde, de vakbondsleider Fred Derby, werd onverwacht vrijgelaten. De omstandigheden waaronder de vijftien personen omkwamen, zijn nooit volkomen opgehelderd. De militaire leiding verklaarde dat de vijftien waren neergeschoten op de vlucht. Andere lezingen spreken van martelingen en moord. Wie staan er terecht? Alles lijkt soms alleen om Bouterse (62) te gaan, die tegenwoordig parlementariër is voor oppositiepartij NDP. Maar er zijn nog 24 andere verdachten. Behalve Bouterse staan ook de andere nog levende leden van de Groep van 16 terecht: de sergeants die in 1980 een staatsgreep pleegden in Suriname. Verder staan nog vijftien burgers en oud-militairen terecht. Waar worden ze van verdacht? Betrokkenheid bij de moorden op 8 december. Ook betrokkenheid bij de voorbereiding; de verdachten hoeven niet zelf te hebben geschoten. Ze hoeven zelfs niet per se in Fort Zeelandia aanwezig te zijn geweest. En de rol van Bouterse? De vraag is of Desi Bouterse die nacht persoonlijk aanwezig was in Fort Zeelandia. Hij aanvaardt de politieke verantwoordelijkheid voor de moorden, maar hij heeft altijd ontkend dat hij in het fort aanwezig was op het moment dat de executies werden uitgevoerd. In 2007 bood Bouterse zijn excuses aan voor de moorden. Wie zijn de slachtoffers? Advocaten, vakbondsleiders, oudministers, universitair docenten, ondernemers, journalisten en oud-militairen. Stuk voor stuk bekende Surinamers en tegenstanders van het militaire regime van Desi Bouterse. Verenigde Staten Presidentskandidaten debatteren over de problemen van echte mensen Op YouTube échte politieke strijd Politieke debatten via YouTube zijn in de VS een groot succes. Kiezers stellen vragen op zelfgemaakte video s om de Republikeinse presidentskandidaten aan het debatteren te krijgen. Het werkt, en er wordt nog gelachen ook. Mars van Grunsven NEW YORK De avond was nog geen tien minuten oud of de vlam sloeg al in de pan. Het gebeurde toen mensen van een visafslagbedrijf aan de kust van Maryland, in een filmpje een vraag stelden over illegale immigratie. Dat was voor Mitt Romney, oud-gouverneur van Massachusetts, aanleiding om Rudy Giuliani aan te vallen de oud-burgemeester van New York zou van zijn stad een sanctuary city, een veilige haven voor illegalen, hebben gemaakt. Giuliani sloeg terug door op te merken dat Romney jaren geleden een aannemer had ingehuurd die met illegale immigranten werkte. Ik zou zeggen dat u geen sanctuary city, maar een sanctuary huis had. De toon fel en direct op de man was gezet. Er was lang verzet geweest onder de Republikeinen tegen een You Tube-debat. Volgens critici omdat ze bang waren voor kritische vragen waarop ze zich niet konden voorbereiden. Republikeinen zelf wezen op het videodebat van de Democraten in juli, waarin een smeltende sneeuwpop met een hoog stemmetje een KORT EU wil sigaretten die langzaam branden Als het aan de lidstaten van de Europese Unie ligt, worden sigaretten binnenkort uitgerust met langzaam brandend papier, waardoor ze snel uitgaan als ze worden vergeten en dus minder schade aanrichten. De nieuwe sigaret wordt mogelijk al begin volgend jaar ingevoerd, afhankelijk van de snelheid waarmee de tabaksindustrie zich weet aan te passen. In de Verenigde Staten en Canada worden al langzaam brandende sigaretten verkocht. In die landen is een duidelijke daling te zien in het De Republikeinse kandidaten voerden een emotioneel en inhoudelijk debat. REUTERS vraag stelde over klimaatverandering. Een dergelijke meligheid zou een presidentieel debat onwaardig zijn. Organisator CNN, You Tube en de Republikeinen sloten een compromis: de kandidaten zouden de filmpjes van tevoren mogen inzien. Dat bleek nauwelijks ten koste te gaan van de spontaniteit. De video s maakten veel los bij de acht mannen in pak aantal dodelijke branden in woningen veroorzaakt door sigaretten die op de grond zijn gevallen of onbeheerd worden achtergelaten. Osama-kenteken mag bij nader inzien toch niet Een gepensioneerde politieagent in New York stapt naar de rechter om te voorkomen dat hij zijn nummerbord, met de tekst GETOSAMA, (een verwijzing naar Osama Bin Laden) moet inleveren. Arno Herwerth, die 21 jaar lang in het politiekorps van New York diende, zei dat hij verbaasd was om te horen dat hij zijn Osama-nummerbord niet mag houden. De vervoersautoriteiten hadden de nummerborden op 2 Het weer Seattle: 2 C/ -4 C, lichtbewolkt Houston: 22 C/ 17 C, lichtbewolkt Miami: 29 C/ 21 C, zonnig op het podium. John McCain, oudkrijgsgevangene in Vietnam, sprak zich in emotionele bewoordingen uit tegen martelen, en Mike Huckabee, oud-gouverneur van Arkansas, scoorde met zijn opmerking dat Jezus veel te slim was om zich voor een publiek ambt verkiesbaar te stellen. De kandidaten mochten ook een eigen filmpje tonen. Fred Thompson, november afgegeven, maar eisten ze twee weken later terug op grond van regelgeving waarin staat dat nummerborden die obsceen, schunnig, wulps, beledigend voor een bepaalde etnische groep of ronduit aanstootgevend zijn niet worden toegestaan. Zestien doden in Oeganda door ebola Zeker zestien mensen zijn in het westen van Oeganda overleden aan ebola. In totaal zijn 51 mensen met het virus besmet, zo hebben proeven in Zuid- Afrika en de Verenigde Staten uitgewezen. Op 10 november werd in het district Bundibugyo de eerste besmetting geconstateerd. Het weer Moskou: 0 C/ -1 C, sneeuwval Tokio: 14 C/ 4 C, zonnig Melbourne: 27 C/ 13 C, zonnig de oud-senator uit Tennessee, vooral bekend van zijn rol als aanklager in de tv-serie Law & Order, gebruikte zijn video om Mike Huckabee en Mitt Romney als flipfloppers neer te zetten. Giuliani ontpopte zich als een humorist: in zijn filmpje over zijn tijd als burgemeester van New York ging hij de strijd aan met King Kong en bracht hij sneeuwval terug. 1 Wat ging er aan het proces vooraf? November 2000 wordt een gerechtelijk vooronderzoek in gang gezet, vlak voordat de moorden zouden verjaren. Sindsdien is Bouterse verhoord, is forensisch onderzoek gedaan, zijn de lijken opgegraven en onderzocht, getuigen verhoord en zijn verdachten in staat van beschuldiging gesteld. Op maandag 5 november van dit jaar kregen de eerste verdachten die terechtstaan een dagvaarding. Hoe lang gaat dit proces duren? Verwacht wordt dat het proces één tot anderhalf jaar zal duren. Wat zijn de verwachtingen voor vandaag? Inhoudelijk zal het weinig voorstellen. Een eerste zittingsdag gaat vaak over het maken van afspraken voor het verdere proces. Wel is het spannend of Bouterse komt opdagen. 1. Steun voor legerchef Michel Suleiman EINDE POLITIEKE CRISIS LIBANON KOMT DICHTERBIJ Marsreis NASA zoekt zelfstandige vegetariërs Redactie wetenschap De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA heeft bekendgemaakt hoe zij in 2031 de eerste Amerikanen op de planeet Mars wil zetten. De reis zal ruim een half jaar duren en het complete programma, inclusief verblijf, tweeënhalf jaar. Het Marsruimteschip zal 400 ton gaan wegen en zal geassembleerd worden in de ruimte. Daarvoor zullen drie of vier vrachtvluchten nodig zijn met de Ares V, de krachtige draagraket die momenteel in ontwikkeling is. Voorafgaand aan de Marslanding moet een andere raket een astronautenverblijf op Mars zetten, compleet met mini-kerncentrale voor de energievoorziening. Zowel tijdens de reis als op de planeet zijn de astronauten volledig op zichzelf aangewezen. Het is de bedoeling dat ze hun eigen fruit en groente gaan telen. Lucht en water moeten worden gerecycled. Voortijdig terugkeren of hulp bieden is vrijwel onmogelijk. De astronauten zullen over medische apparatuur beschikken, maar het is nog onduidelijk hoe ze zich kunnen beschermen tegen de kosmische straling waarmee ze in de ruimte en op Mars worden gebombardeerd. Dat probleem zal onderzocht worden op de basis die in 2020 op de maan moet verrijzen. 1 De christelijke oppositieleider in Libanon, Michel Aoun, heeft zijn steun uitgesproken voor legerchef Michel Suleiman als de nieuwe president. Daarmee is mogelijk het einde in zicht gekomen van de politieke crisis in Libanon, die ontstond toen president Emile Lahoud vorige week zijn ambtstermijn afsloot zonder dat het parlement overeenstemming had bereikt over een opvolger. Het parlement zal de grondwet moeten aanpassen voordat Suleiman gekozen kan worden, omdat legerfunctionarissen zich momenteel niet kandidaat voor het presidentschap mogen stellen. Aoun, een oud-legerleider, had zelf ook interesse in de post van president, maar hij zei zich niet te zullen verzetten tegen grondwetswijzigingen die het mogelijk maken dat Suleiman president wordt. Ook de islamitische oppositiebeweging Hezbollah wil dat Suleiman president wordt.. Ook op deze dag Het Crystal Palace in Londen, gemaakt voor de wereldtentoonstelling van 1851, brandde grotendeels af. De rest van het onverzekerde gebouw werd later gesloopt.

14 Een stad die durft zoekt mensen die durven. (civiel) techneuten grond-, weg- en waterbouwers werktuigbouwkundigen Rotterdam is in veel opzichten een voorloper, een vernieuwer, een stad die durft. Zonder durf had de grootste haven ter wereld niet in Rotterdam gelegen. Zonder durf was Rotterdam de wolken minder dicht genaderd. Rotterdam zoekt medewerkers met bezieling, die hun verantwoordelijkheid nemen en ook de minder gebaande paden durven betreden. De stad die durft zoekt mensen die durven. Gemeentewerken zoekt collega s die een bijdrage willen leveren aan het ontwikkelen van de infrastructuur en een aantrekkelijk openbaar gebied in Rotterdam. (civiel) techneuten grond-, weg- en waterbouwers werktuigbouwkundigen Interesse? Stuur je CV met korte motivatie naar personeelsvoorziening@gw.rotterdam.nl. Dan kijken we samen naar wat jij voor de stad Rotterdam kan en wilt betekenen. Gemeentewerken biedt een interessant werkpakket, een collegiale werksfeer, groeimogelijkheden en goede arbeidsvoorwaarden. Kom naar stand 133 op de Carrièrebeurs Overheid of kijk voor de vacatures op Contentpartners: Mediapartners: Vrijdag 30 november en zaterdag 1 december 2007 vindt de vijfde editie plaats van de Carrièrebeurs Overheid in het World Forum Convention Center in Den Haag. Voor iedereen met interesse in een (nieuwe) uitdaging bij de overheid is de Carrièrebeurs Overheid dé plek om in contact te komen met potentiële werkgevers. Naast de gevarieerde beursvloer waar onder andere het Rijk, gemeente Amsterdam en het UWV te vinden zijn, wordt een veelzijdig congresprogramma aangeboden met onder andere de volgende onderwerpen: Netwerken en lobbyen, Creatief denken bij de overheid en Een internationale carrière bij de overheid. Daarnaast wordt er onder leiding van Debat.NL gedebatteerd over bijvoorbeeld Mobiliteit bij de overheid en Het primaat van de politiek. Op beide dagen vindt de interactieve discussie Ontmoeting aan de top plaats. Gespreksleider Jeroen Smit gaat in gesprek met bekende politici en prominente topambtenaren over hun loopbaan, (politieke) keuzes en toekomstplannen. De toegang is na inschrijving gratis! Voor een actueel overzicht van het congresprogramma, een overzicht van de deelnemende organisaties, vacatures en voorinschrijving ga je naar vandaag en morgen

15 Economie Nieuws 15 SPEC ECIMEN EN Bijna 40 procent van de huizenbezitters in ons land heeft geen flauw benul waar het om gaat. GOOS VAN DER VEEN/HH Milieu Nog een maand voor label koopwoning wordt verplicht Gij zult ook in uw eigen huis energiezuinig leven Energielabels voor wasmachines, koelkasten en auto s kennen we al, maar vanaf 1 januari 2008 is een vergelijkbaar energielabel ook verplicht voor de 3,7 miljoen koopwoningen die ons land telt. Sharida Mohamedjoesoef Nog ruim een maand te gaan en dan moeten alle huizenverkopers een zogeheten Energie Prestatie (EPA)-Certificaat kunnen laten zien. Recent onderzoek van ING Bank wijst uit dat bijna 40 procent van de huizenbezitters in ons land geen flauw benul heeft waar het om gaat. Wat houdt het energielabel in? Uw huis krijgt een EPA-certificaat waarop staat vermeld hoe energie-efficiënt uw huis is. Moeten alle huizen eraan geloven? Nee, in principe geldt de verplichting niet voor huizen die jonger zijn dan 10 jaar. Deze zijn immers al energiezuinig gebouwd. Ook garages en schuurtjes hoeven geen energielabel te hebben. Wat is het nut van een dergelijk energielabel? Als we het ministerie van VROM moeten geloven dan maakt het energielabel voor verkopers en verhuurders inzichtelijk hoe energiezuinig de woning is. Een A-label woning verbruikt minder energie, wat positief kan uitpakken voor de verkoopprijs. Is een huis juist niet energiezuinig, dan kan dat reden zijn om te investeren in energiebesparende maatregelen. Waar kunnen mensen terecht voor een energielabel? Alleen erkende zogeheten EPA-adviseurs mogen een energielabel afgeven. Dus niet de gemeente of de makelaar. Op de VROM-website is een lijst opgenomen van alle tot nu toe erkende adviseurs. Is het energielabel gratis? Absoluut niet. En de adviseur mag zelf de prijs bepalen. Zo blijkt het ene adviesbureau een minimumprijs te hanteren van 139 euro. Anderen weer hanteren een vaste prijs die varieert van 150 tot 195 euro. Het prijsverschil komt, omdat de een bijvoorbeeld uitgaat van de grootte van de woning of een toeslag rekent als er geen bouwkundige tekening bij is. Hoe verplicht is verplicht? Goed nieuws. Voorlopig is er geen boete als een huiseigenaar zijn huis verkoopt zonder dat de woning is voorzien van een energielabel. De notaris zal de koper en verkoper er hooguit op wijzen bij de overdracht dat er geen energielabel is Arbeidsmarkt De Belgen, díe hoppen pas Redactie economie Het is een hardnekkig overblijfsel uit de booming jaren negentig: het begrip jobhoppen. Dat snel wisselen van baan is onder druk van de krappe arbeidsmarkt weer terug als fenomeen, zo concluderen veel arbeidsmarktspecialisten. Maar let op: het is allemaal veel minder erg dan die specialisten beweren. Belgische starters blijken twee keer grotere jobhoppers dan Nederlandse jonge talenten, blijkt uit het jaarlijkse internationale arbeidsvoorwaardenonderzoek van CRF, een uitgeverij op het gebied van de arbeidsmarkt. Dat dwingt tot de conclusie dat de Nederlandse young professionals honkvaster zijn dan gedacht. Rijnwoude is een dynamische gemeente in het Groene Hart van de Randstad en telt 130 medewerkers. Er zijn veel ruimtelijke- en organisatieontwikkelingen en gemeente Rijnwoude is constant in beweging. Voldoende uitdagingen dus! Ander groot verschil met de zuiderburen volgens het onderzoek is het motief om van baan te veranderen. Gebrek aan erkenning door de werkgever is maar voor tien procent van de ondervraagde Belgen een reden te vertrekken. Voor Nederlanders ligt dat percentage veel hoger: op 43 procent. Vooral de balans privé-werk (53 procent) en persoonlijke redenen (38 procent) wegen voor Belgen heel zwaar. Voor starters hier zijn de percentages respectievelijk 26 procent en 5 procent. Salaris is voor eenderde van de Nederlandse jobhoppers reden voor vertrek, drie keer meer dan bij de Belgen. Dat laatste is vreemd, want ook al hoppen we minder, de jongeren verdienen hier flink wat meer.1 voor meer informatie rijnwoude.nl Rijnwoude, tuin van de Randstad! JURIST + JURIDISCH MEDEWERKER die zorgen voor een stevig fundament voor Rijnwoude! (2 fte) Rijnwoude is volop in beweging, vooral op het gebied van ruimtelijke ontwikkeling. De afdeling Ruimtelijk Beheer is een goed team aan het opbouwen en is hiervoor nog op zoek naar een jurist en een juridisch medewerker! Rijnwoude zoekt twee enthousiaste mensen die goed zijn opgeleid en de theorie goed weten te vertalen naar de praktijk. Heb je de juiste bagage, ben je communicatief sterk, accuraat en werk je graag in teamverband? Reageer dan snel op een van de vacatures. Ben je nieuwsgierig naar de complete vacaturetekst? Ga dan snel naar Schriftelijke sollicitaties voor 3 december Gesprekken staan gepland in week 50/51. QUARTERLIFE CRISIS WEL OF NIET KOPEN? Helen Johnson Journalist. Fitte werknemers (1) Een Amerikaanse sheriff wil zijn agenten fit houden door ze te verbieden te roken. Niet alleen tijdens werktijd, maar ook thuis. Schreef ik vijf afleveringen geleden nog dat ik tot de exotische bewonerssoort van de tevreden huurders behoorde, inmiddels noemen makelaars mij een oriënterende starter. Een huis gekocht heb ik (pardon: hebben we) dus nog niet, maar ze bezichtigen doen we des te meer. What happened? Goede vraag. Argument één luidde geloof ik kind op komst. (Ja, hartstikke leuk, dank je wel.) Het idee was dat we nu nog een huis konden kopen voordat straks de buik te dik en het gedoe teveel zou worden. Want met zo n klein hummeltje komt er later voorlopig niets meer van. Fitte werknemers (2) Om het effect te meten, wil hij fitnesstests afnemen. Hoe hij het rookverbod gaat handhaven, is niet bekend. De vakbond is niet blij met zijn plan. Argument twee hield duidelijk verband met het eerste: een fijnere buurt graag. Ons huidige huurhuis staat in Amsterdam Slotervaart. Maar wacht: voordat er nu wordt geconcludeerd dat de woorden August en Allebéplein vast wel op onze enveloppen zullen prijken en dat we ongetwijfeld derhalve op de vlucht willen voor schietpartijen in politiebureaus en jongeren met molotovcocktails, fout. We zijn nog veel snobistischer: teveel beton hier. Zelfs ons dakterras en de gemeenschappelijke binnenplaats zijn van 100 procent cement. En dan valt ons kind straks zo hard. Argument drie was misschien nog wel het beste van allemaal: de goede investering. Je zult je nooit een buil vallen aan een eigen huis in Amsterdam, de waarde zal alleen maar toenemen en er zal altijd vraag naar blijven bestaan. Bovendien vormt een eigen huis een mooi potje voor later of die emigratie naar de Seychellen. Overigens kun je ook maar beter niet te lang met kopen wachten; de prijzen zullen immers alleen maar stijgen. Tijdens een etentje onlangs hoorde een vriend van Mexicaanse komaf onze argumenten hoofdschuddend aan. Zijn visie: Laat je niet opjutten en al helemaal niet als het om geld gaat. In Mexico heeft niemand een nagel om z n kont mee te krabben, maar ze zijn misschien wel gelukkiger dan jullie. Tsja, kopen kan natuurlijk altijd nog ga je dan denken. De nakomeling speelt voorlopig ook nog niet buiten en waarom zouden we eigenlijk zo n veertig vierkante meters plus een buiten in woongenot inleveren voor dezelfde maandlasten? Makelaars en verkopers, ik signaleer een nieuwe doelgroep: die van de zwevende kopers. Speel op ons in. 1. Verboden ruilhandel Chinese brandweermannen mogen geen seksuele gunsten meer accepteren in ruil voor hun werk. Seks is in China een populaire steekpenning, die veel corrupte ambtenaren accepteren.

16 M/V GEMEENTE DEN HAAG Den Haag, stad van traditie en toekomst, Binnenhof en ijspaleis, Haagse Harry en Statenkwartier, Festival klassiek en Parkpop. Schijnbare tegenstellingen gaan hand in hand in deze mooie stad achter de duinen. Den Haag waar het vertrouwde wordt aangevuld met het nieuwe, een stad die constant in beweging is. Dat is wat werken voor Den Haag zo boeiend maakt. Wil jij meewerken aan Den Haag? Kijk dan of er een baan bij zit die past bij jouw betrokkenheid. Haeghe Groep Stuur je reactie met CV binnen 14 dagen aan: Gemeente Den Haag, Haeghe Groep t.a.v. de heer G.A. van Ettekoven Sociaal directeur Postbus AB Den Haag. Haeghe Groep is een gemeentelijke dienst die namens de gemeente Den Haag de Wet sociale werkvoorziening uitvoert. De organisatie bestaat uit een directie, een aantal stafafdelingen en een vijftal bedrijven. In totaal biedt de organisatie werk aan 2200 mensen met een arbeidshandicap en 230 ambtelijke medewerkers. Binnen de stafafdeling Shared services center, onderdeel Arbeidszaken, is de vacature ontstaan van: JURIDISCH MEDEWERKER (0,8 FTE) Als Juridisch medewerker ben je aanspreekpunt voor het management en P&O op het gebied van (algemeen) arbeidsrecht, ambtenarenrecht en bestuursrecht. Je houdt je bezig met concerntaken op dit gebied. Wij zoeken een enthousiaste en gedreven collega met een grondige kennis van bovengenoemde rechtsgebieden. Ervaring met het algemeen arbeidsrecht is een vereiste. Kennis en vaardigheden: Max ,- p/mnd universitaire opleiding Nederlands Recht, bij voorkeur met afstudeerrichting in één van de genoemde rechtsgebieden, of; HBO (bijvoorbeeld rechten), met aanvullende opleidingen op genoemde rechtsgebieden. Meer weten? of bel met Toke Zwinkels-Bosman, Juridisch medewerker (070) Gemeentelijke Accountantsdienst GAD Stuur je reactie Kerntaken van de GAD zijn het uitvoeren van financial audits, met CV binnen 14 dagen aan: ICT-audits, overige audits (milieu-, integriteits-, privacyaudits Gemeente en bijzondere onderzoeken) en de bijbehorende advisering Den Haag (adviezen over administratieve organisatie, subsidies e.d.) Gemeentelijke Accountantsdienst Afdeling spectie bij de GAD ondergebracht. Daarnaast wordt het Voorts zijn de Inspectie Productsubsidiering en de praktijkin- Personeelszaken Spui 70 secretariaat van de Rekeningencommissie van gemeenteraad 2511 BT gevoerd, in opdracht van de Griffie. Den Haag. ASSISTENT-ACCOUNTANT Als assistent-accountant heb je zowel controle- als advies taken, vaak in een complexe werkomgeving. Binnen een van de auditgroepen verzorg je financial audits, assurance onderzoeken en verstrek je daaraan gerelateerde adviezen. De werkzaamheden worden conform de beroepsregels van het NIVRA verricht en omvatten het onderzoek van jaarrekeningen, overige financiële verantwoordingen en de kwaliteit van het financieel beheer Kennis en vaardigheden: Max ,- p/mnd HBO plus werk- en denkniveau: HBO AC, BE afgerond; Nivra bachelor-fase afgerond, of afgeronde universitaire studie BE, BK of EC, dan wel een opleiding van vergelijkbaar niveau; daarnaast is minimaal 4 jaar controle-ervaring vereist, beschik je over ruime ervaring met financiële audits, onderzoeken en advisering in een vaak complexe werkomgeving. Meer weten? of bel Hans Vissers, accountant (070) Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheidsprojecten SZW Stuur je reactie met CV vóór 14 december aan: Dienst SWZ, afdeling Personeelszaken t.a.v.: Astrid Nwasuka Laan van Meerdervoort AR Den Haag. De medewerkers van de dienst SZW helpen Hagenaars om de regie over hun eigen leven te krijgen. Volgens de geldende wet- en regelgeving begeleiden we mensen bij het vinden van werk, helpen hen met hun financiële situatie of met integreren in de Nederlandse samenleving. Om iedereen die dat nodig heeft effectief te helpen pakt SZW problemen op het gebied van werk en inkomen tegelijk aan. Onze missie is: gericht kansen bieden op het zo snel mogelijk bereiken van zelfredzaamheid. BELEIDSMEDEWERKER PLANNING EN CONTROL De beleidsmedewerker planning en control voert de lange termijn regie over de wijze waarop binnen de dienst wordt omgegaan met planning en control, waarmee wordt bedoeld het ontwikkelen, uitdragen en draagvlak creëren. De beleidsmedewerker adviseert en toetst in hoeverre het beleid past binnen de gestelde financiële kaders en bewaakt de consistentie, efficiëntie en effectiviteit van het beleid. Kennis en vaardigheden: Max ,- p/mnd universitair werk- en denkniveau, bijvoorbeeld Bedrijfseconomie of Bedrijfskunde; ruime kennis van en ervaring met bestuurlijke processen in overheidsorganisaties; analytisch vermogen en ruime ervaring met advisering zowel op strategisch als uitvoerend niveau; flexibele en creatieve instelling; uitstekende schriftelijke en mondelinge uitdrukkingsvaardigheid. Meer weten? of bel met Marco Kengen, hoofd planning en control (070) HOOFD FINANCIËLE AFHANDELING Je bent verantwoordelijk voor het functioneren van de afdeling financiële afhandeling. Je geeft leiding, je plant en organiseert op hoofdlijnen de uitvoering van de afdelingsactiviteiten en bewaakt kwaliteit en voortgang. Je beheert o.a. de bankrekeningen en de interne rekeningcourant. Je adviseert het management van de sector Control en levert een bijdrage aan het beleid en beheer. Kennis en vaardigheden: Max ,- p/mnd HBO werk- en denkniveau, bijvoorbeeld HEO-MER of MBA met managementopleiding; ervaring in leidinggeven; goede kennis van en ervaring met in gebruik zijnde systemen en het uitkeringensysteem. Een psychologisch onderzoek kan deel uitmaken van de selectieprocedure. Meer weten? of bel met Bert van den Hurk, hoofd financiële & facilitaire zaken / plv. controller (070) Dienst Onderwijs, Cultuur en Welzijn OCW Stuur je reactie De dienst Onderwijs, Cultuur en Welzijn (OCW) is een veelzijdige en dynamische dienst, stevig verankerd in alle onder- met CV vóór 14 december 2007 aan: delen van de Haagse samenleving. Vijf sectoren zijn verantwoordelijk voor het ontwikkelen van beleid en het realiseren Dienst OCW afdeling P&O t.a.v. Jessy van van activiteiten op het gebied van onderwijs, sport, cultuur, Liempd welzijn en gezondheidszorg. De GGD Den Haag is ook Postbus onderdeel van OCW. In totaal werken er ongeveer DP Den Haag. medewerkers bij de dienst. MEDEWERKER ONDERWIJSHUISVESTING Als medewerker onderwijshuisvesting ben je betrokken in multidisciplinaire teams bij nieuwbouwprojecten, en je beoordeelt zelfstandig de noodzaak van onderhoud en aanpassingen van bestaande panden. Verder toets je aanvragen van schoolbesturen op omvang, bouwplan en kosten van de voorzieningen Kennis en vaardigheden: Max ,- p/mnd afgeronde HBO-opleiding, bijvoorbeeld bouwkunde, bestuurskunde etc; goede mondelinge en schriftelijke uitdrukkingsvaardigheid; initiatiefrijk en vasthoudend; zelfstandig en ook in teamverband kunnen werken; sociale, communicatieve en onderhandelingsvaardigheden Twee vacatures waarvan één voor de periode tot en met 2012 Meer weten? of bel met Jan Bartelds, productgroepmanager Onderwijshuisvesting (070) Algemene informatie: De gemeente Den Haag biedt haar werknemers uitstekende primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden, zoals een goed salaris, regelingen voor (ouderschaps)verlof en kinderopvang, mogelijkheden tot deeltijdwerken en ruime middelen voor vorming en opleiding. Hollands Spoor, donderdagmiddag half drie, gemeente Den Haag Foto: Peter van Oosterhout

17 Economie Nieuws 17 Digitale cultuur Voor- en tegenstander bekvechten over de gevaren en zegeningen van het internet Web 2.0 is zelfbevrediging Worden we betere of juist slechtere mensen van Hyves, YouTube en weblogs? Twee bekende internetdenkers reageren op vier stellingen. Remco Tomesen UTRECHT Het huidige internet (Web 2.0) geeft de macht in handen van burgers en consumenten. Charles Leadbeater vindt dat een goede ontwikkeling. De Brit is persoonlijk adviseur van Tony Blair en een autoriteit op het gebied van innovatie en creativiteit. Deze week ging hij in Utrecht de ideeënstrijd aan met bestsellerauteur Andrew Keen, een felle tegenstander van zijn gedachtegoed. Keen reist momenteel de wereld rond om de mensheid te wijzen op de gevaren van Web 2.0. Het leverde de mislukte internetondernemer de bijnaam de Antichrist van Silicon Valley op en bergen met kritiek van webloggers. Tegelijk kreeg hij opvallend veel bijval uit de traditionele mediahoek. Web 2.0 maakt ons socialer Keen: Integendeel. Weblogs of sociale netwerken gaan alleen maar over het Ik. Mensen hebben het over mijn weblog, mijn MySpace profiel en mijn video. Het gaat over het creëren van eigen plekjes in de virtuele ruimte. Het is niet veel meer dan digitale zelfbevrediging. Leadbeater: Ik ontken niet dat een deel van Web 2.0 een Pop Idol-achtig karakter heeft. Maar er is meer. Via sociale netwerken, websites en chats komen mensen met elkaar in contact, die dat anders niet zouden zijn gekomen. Politieke protestbewegingen, bijvoorbeeld in China, ontstaan dankzij internet. Met YouTube, Hyves en weblogs krijgt talent meer kans. Leadbeater: Zeker. Vroeger was creativiteit iets voor de elite. Terwijl mijn zoontje nu in een paar uur tijd een weblog met filmpjes en tekst online heeft. Ook het maken en verspreiden van video s is niet meer voorbehouden aan een klein groepje mensen. Het gevoel creatief bezig te zijn heeft een heel positieve uitwerking op mensen. Het geeft ze onder meer een groter gevoel van vrijheid. Keen: Nu iedereen zijn creativiteit kan uiten, wordt zichtbaarder hoe talentloos en vulgair de meeste mensen zijn. We krijgen een wereld vol talentloze amateurs te zien die zo nodig hun Ik moeten uitspugen. De echte talenten hadden altijd al de kans om zichzelf te uiten. Mijn angst is dat we teruggaan naar een soort Middeleeuwen waarin de talentlozen de dienst uitmaken, en er weinig oor is voor experts en wetenschappers. Er is een crisis voor de experts. Web 2.0 blaast de democratie nieuw leven in. Leadbeater: De politiek is steeds minder democratisch. Sociale bewegingen kunnen de politiek weer verlevendigen en democratischer maken. Die bewegingen ontstaan online EBOY (denk aan de Nederlandse scholierenopstand, red.). Ik zie het trouwens vooral in niet-westerse landen gebeuren, zoals China. Keen: Democratie begint bij burgers die goed zijn geïnformeerd en betrokken zijn bij alles wat in de maatschappij aan de hand is. Het tegendeel gebeurt op dit moment. Mensen trekken zich terug in hun eigen kleine online wereld van gelijkgestemden en lezen alleen nog over onderwerpen die hen interesseren. Zo weten ze niets meer over grote maatschappelijke en politieke ontwikkelingen. Bovendien ontbreekt online de context, die journalisten wél en amateurs niet schetsen. Leadbeater: Er is ook een andere kant. Mensen lezen online over onderwerpen die in de massamedia niet aan de orde komen. Bovendien is het mogelijk om via weblogs over één onderwerp veel meer visies te lezen. En waarom zouden alleen experts en journalisten een onderbouwde meningen over klimaatverandering hebben? De amateur en expert kunnen best met elkaar samenwerken. Web 2.0 en de expert ontmoeten elkaar. Keen: De experts, de mannen en vrouwen met verstand van zaken, moeten het voortouw nemen. Maar er is niets mis met amateurs die hun mening geven, bijvoorbeeld over een artikel van een journalist over Irak. Of dat amateurs meedenken over een productinnovatie. Maar besef wel, dat een product als de ipod is ontstaan in een bedrijf, Apple, dat heel traditioneel werkt. Experts hebben het product ontwikkeld onder leiding van één grote man, Steve Jobs. Leadbeater: Dat verhaal over de ipod is niet waar, trouwens. Dat apparaat was nooit ontstaan zonder kennisdeling via internet. Overal ter wereld hebben mensen hun bijdrage geleverd. Zoals een Duitse student die het mp3-formaat uitvond. Apple heeft al die kleine bijdragen handig gecombineerd, en zo de ipod ontwikkeld. Dit is ook weer een voorbeeld van het gegeven dat innovatie niet alleen maar is voorbehouden aan experts, maar in toenemende mate tot stand komt door het collectief. 1 Begin 2008 verschijnt de Nederlandse vertaling van The Cult of The Amateur, het veelbesproken boek van Andrew Keen. De eerste hoofdstukken van het boek We-Think: the power of mass creativity (zomer 2007) van Charles Leadbeater zijn gratis te downloaden op Lezers konden tijdens het schrijfproces reageren en invloed uitoefenen op de inhoud.. KORT LogicaCMG neemt Medici Data in Finland over LogicaCMG neemt via dochteronderneming WM-data het Finse Medici Data over. De IT-dienstverlener geeft daarbij geen financiële details vrij. WM-data was al de bezitter van 36 procent van de aandelen Medici Data, vanaf gisteren mag het zich volledig eigenaar noemen. De overname versterkt WM-data s positie in de Finse gezondheidszorg. Alle 88 werknemers gaan over naar WMdata. De netto-activa van Medici Data bedroegen eind vorig jaar 6,7 miljoen.... Derde kwartaal: 7 procent meer investering in dagbladen ADVERTENTIEBESTEDINGEN IN DAGBLADEN GESTEGEN De betaalde regionale en landelijke dagbladen hebben over het derde kwartaal de advertentiebestedingen zien toenemen. Dat meldt Cebuco, de marketingorganisatie van de Nederlandse dagbladen. De bestedingen van nationale merken en diensten in het derde kwartaal stegen met 14,4 procent. Ook de personeelsmarkt leverde een belangrijke bijdrage. De toptien dagbladadverteerders, die een aandeel hebben van 22,2 procent in de Het internet is (1) We make the internet not suck. Jimmy Wales (oprichter Wikipedia) bruto mediabestedingen, hebben volgens het onderzoek in de afgelopen drie maanden bijna 7 procent meer in dagbladen geïnvesteerd dan in dezelfde periode een jaar eerder. De toptien wordt aangevoerd door Kras, dat in de eerste negen maanden van ,5 miljoen euro uitgaf, tegen 24,3 miljoen euro in Daarna volgt Lidl met 22,4 miljoen. KPN was in de eerste negen maanden van 2007 goed voor 21,6 miljoen euro. Het internet is (2) The net is a waste of time, and that s exactly what s right about it. William Gibson (schrijver). Bank klaar om in te grijpen: 10 miljard pond gereserveerd BANK OF ENGLAND: RISICO OP VERKRAPPING GELDMARKT De Bank of England (BoE) stelde gisteren dat er een risico bestaat van een verdere verkrapping van de geldmarkt eind dit jaar. De Britse centrale bank heeft, om zorgen daarover te verminderen, 10 miljard Britsen ponden aan noodfondsen beschikbaar gesteld voor commerciële banken met een langere afbetalingstermijn. Volgens de BoE is de markt bezorgd dat wanneer de beschikbare activa verder afnemen dit schade zal toebrengen aan banken. Bankpresident Mervyn King stelt dat de impact van het marktrumoer van de afgelopen tijd moeilijk in te schatten is. De maatregelen hebben alles te maken met de voortdurende crisis op de hypotheekmarkt in Amerika. Maar volgens de bankbestuurder is er op dit moment nog geen sprake van een grote schok. King: De BoE houdt de geldmarkt onder constant toezicht en staat klaar om waar nodig in te grijpen.. Het internet is(3) Twenty years ago no one could have imagined the effects the internet would have.() The entire human experience seems to unveil itself like the surface of a new planet. J.G. Ballard (schrijver).

18 18 Nieuws Economie Verzekeraar Ping An Life neemt grote hap uit Fortis De Chinezen komen wel Fortis krijgt een Chinese commissaris. AP Beurs Voor 2008 moeten beleggers misschien wat meer naar de VS kijken, is de boodschap van ING. Waarom de meest verguisde markt van 2007 kan terugkomen. Aandelenstrateeg Ad van Tiggelen van ING Investment Management, de beleggingstak van de bankverzekeraar, ziet de VS in 2008 wel zitten, vertelde hij gisteren op een bijeenkomst over beleggen volgend jaar. Een cocktail van dalende dollar (zoals Van Tiggelen verwacht), ijzersterke balansen van bedrijven (op de banken na dan) én de presidentsverkiezingen kunnen de Amerikaanse beurs volgend jaar een flinke injectie geven. Allereerst de dollar: waarom denkt ING dat de finaal groen uitgeslagen greenback weer aantrekt? De munt is 20% ondergewaardeerd, er komt géén of slechts een lichte recessie in de VS en het tekort op betalingsbalans en begroting neemt af, aldus Van Tiggelen. De hele Amerikaanse beurs is volgens hem veel te hard afgestraft voor de subprime-strapatsen van de banken. Misschien vallen nog kleine agressieve financials om, ik denk niet dat de grote jongens failliet gaan. De rest van het bedrijfsleven zwemt in de cash. Zo hebben technologiebedrijven 300 miljoen dollar aan kasgeld, zeg maar net zoveel als de subprimeschade groot is. Het regent daarom eigen aandeleninkoopprogramma s. Bovendien is er volop ruimte voor dividendverhogingen. De Chinese expansiedrift komt dicht bij huis: levensverzekeraar Ping An Life koopt ruim 4 procent van bank-verzekeraar Fortis en levert een mannetje voor het bestuur. Beurs vandaag Vooruitzichten 2008 Comeback VS en dollar Presidentsverkiezingeneffect Tot slot zijn er volgend jaar presidentsverkiezingen. De tabel rechts laat zien dat de aandelenmarkten lekker los gaan in de laatste twee jaar van een vierjarige ambtstermijn. De president wil dan leuke dingen voor de mensen doen. Uit de tabel blijkt dat beleggers nog wel iets van George Bush mogen verwachten. Van Tiggelen: Bush wil zijn ambtsperiode zeker niet met een recessie en aandelenmalaise afsluiten. Hij heeft de middelen om nog leuke dingen te doen, want het begrotingstekort is flink geslonken. Misschien doet hij nog iets voor de slachtoffers van de hypothekencrisis. Profiteer anders zelf: verkoop hier uw garage en koop er in Florida een huis of hele straat voor terug! 1 S&P 500 PLUS DIVIDEND. Jan-Hein Strop Gisteren schreven we in de rubriek IEX onder op deze pagina: De Chinezen komen niet. De xenofobe angst in het Westen voor de Chinese kooplust is overdreven, luidde het betoog. De constatering dat we in het Westen niet meteen bang hoeven te zijn dat China met zijn enorme valutareserves de boel hier met een paar bewegingen overneemt, lijkt inderdaad gerechtvaardigd. Maar gisteren bereikte de Chinese mars hier dan toch opeens de voordeur. Het Belgische Fortis dat in Nederland grote delen van ABN Amro overneemt en de Chinese verzekeraar Ping An maakten bekend dat de Aziatische grootmacht voor 2,7 miljard dollar een dikke 4 procent van de bank-verzekeraar in handen krijgt. In ruil daarvoor krijgt Ping An een commissaris in de raad van bestuur. Fortis verwacht met deze aandeelhouder aan boord beter toegang te krijgen tot de Chinese markt. Voor westerse xenofoben is het nieuws geen geruststelling. Een Chinese verzekeraar krijgt voor het eerst voet aan de grond bij een Europese branchegenoot. Bovendien inspireerde het Ping Ans grootste rivaal China Life tot de aankondiging dat het binnenkort een groot belang wil nemen in een Amerikaanse of Europese verzekeraar. Er zijn de komende tijd meer van dit soort manoeuvres te verwachten. China heeft niet voor niets een paar maanden terug een staatsfonds (China Investment Corporation) opgericht, gevuld met 200 miljard dollar. De regering in Peking wil nadrukkelijk iets zinvols doen met alle overtollige dollars. Tegelijkertijd doet Peking zijn best vooral de Amerikanen niet de stuipen op het lijf te jagen. Gisteren liet een woordvoerder van het Chinese ministerie van Financiën weten dat het staatsfonds zijn focus verlegt van buitenlandse investeringen naar het versterken van de eigen, getroubleerde financiële sector. Tweederde van de 200 miljard dollar krijgt die nobele bestemming en zal niet worden geïnvesteerd in door de kredietcrisis getroffen Amerikaanse banken, luidde de boodschap. Tot nu toe heeft het staatsfonds in de VS slechts één geruchtmakende deal gesloten: in juni kocht het voor drie miljard dollar tien procent van de Amerikaanse investeringsmaatschappij Blackstone. Het is de vraag of de nieuwe Chinese bescheidenheid een lang leven is beschoren. De ongekende groei van reserves kan daar snel weer een einde aan maken. 1 PRESIDENT PARTIJ AANTREDEN JAAR 1 JAAR 2 JAAR 3 JAAR 4 TRUMAN D % -8% 6% 6% TRUMAN D % 32% 24% 18% EISENHOWER R % 53% 32% 7% EISENHOWER R % 43% 12% 0% KENNEDY/JOHNSON D % -9% 23% 16% JOHNSON D % -10% 24% 11% NIXON R % 4% 14% 19% NIXON/FORD R % -26% 37% 24% CARTER D % 7% 18% 32% REAGAN R % 21% 23% 6% REAGAN R % 18% 5% 17% BUSH SR. R % -3% 30% 8% CLINTON D % 1% 38% 23% CLINTON D % 29% 21% -9% BUSH JR. R % -22% 29% 11% BUSH JR. R % 16% - - GEMIDDELD 9,2% 9,1% 22,4% 12,6% NEGATIEVE JAREN 44% 38% 0 7%.. Ping Ping! Hoe snel de verhoudingen westenoosten veranderen, maakt het belang duidelijk dat de Chinese verzekeraar Ping An in Fortis heeft genomen. Ping An is omgerekend een kleine 20 miljard euro waard op de beurs van Hongkong, maar is dit jaar dik 180 % gestegen. Ofwel, Ping An was begin dit jaar nog een regionaal sufferdje, waar Fortis misschien nog nooit van had gehoord. 1 Het Panel STELLING: DE COMEBACK VAN DE DOLLAR Geen 1,50 dollar voor 1 euro of nog veel meer, maar juist minder. ING Investment Management denkt dat de greenback volgend jaar herstelt van ongeveer 1,48 dollar voor 1 euro naar 1,30. Wat denkt u en waarom? WAT VINDT U? GEEF UW MENING OP Eenrichtingsverkeer WILLEM MIDDELKOOP (PRESENTATOR RTL-Z) Binnen een periode van een paar maanden is elke beweging van de dollar mogelijk. Om een topman van de Federal Reserve, de Amerikaanse centrale bank, Robert McTeer te citeren: Op termijn kan de dollar maar één kant op en dat is omlaag. 1 Tijdelijk herstel CORNÉ VAN ZEIJL (FONDSMANAGER SNS) Als iedereen, van Gisele Bündchen tot de Taj Mahal portiers zeggen dat ze de dollar niet meer vertrouwen, dan zit de munt in een crisis. Meestal zit dit dan wel al in de koersen. Op korte termijn herstelt de dollar wel wat, maar op lange termijn is de vertrouwensbreuk blijvend. Geld is immers niets anders dan gestold vertrouwen. 1.. Héél misschien PIETER KORT (HOOFDREDACTEUR ING) Uiteindelijk, aldus de economische theorie, moet een lager handelstekort leiden tot een sterkere munt. Zo kan de dollar over een paar jaar wel eens bóven het huidige koersniveau staan. Het kost wat fantasie, maar er zijn grotere geesten geweest die tégen de dollar speculeerden en van een koude kermis thuiskwamen. 1

19 Wetenschap Nieuws 19 Klimaat Conferentie op Bali Moet de stekker uit Kyoto? De klimaatconferentie op Bali moet de Kyoto-afspraken redden van de ondergang. Niet iedereen zit daarop te wachten. Marcel Hulspas De conferentie in Bali die komende maandag begint, gaat niet over de wetenschappelijke cijfertjes. Die staan vermeld in drie vuistdikke rapporten die het IPCC, een intergouvernementaal panel dat zich bezighoudt met klimaatverandering, het afgelopen jaar heeft geproduceerd. De conclusies uit deze rapporten zijn op 16 november in Valencia vastgesteld. In Valencia probeerden met name de Verenigde Staten de scherpe kantjes van de formuleringen weg te vijlen. Het is niet uitgesloten dat zij zich in Bali op allerlei manieren zullen verzetten tegen nadere afspraken. Tijdens zijn slottoespraak in Valencia nam IPCC-voorzitter Rajendra Pachauri een voorschot op deze discussie. De geïndustrialiseerde landen, zo zei hij, moeten de leiding nemen en houden als het gaat om het terugdringen van klimaatverandering. If they fail to join, is er geen levensvatbare overeenkomst mogelijk. De Kyoto-protocollen hadden als doel de uitstoot van broeikasgassen te verminderen, zodanig dat deze in 2012 weer het niveau had van De uitstoot is in de afgelopen jaren echter alleen maar gestegen. Het verdrag heeft tot nu toe niet gefunctioneerd omdat enkele grote spelers zich er niet aan wensten te onderwerpen. De VS en Australië hebben Kyoto nooit geratificeerd. Daarnaast kregen China en India toestemming zich er voorlopig aan te onttrekken. Aan deze situatie zou binnenkort een einde moeten komen. In principe zouden ook de VS, Australië, China en India zich in Bali moeten committeren aan het tijdpad dat daar wordt vastgesteld, waarna ze in 2012 moeten toetreden tot het verbeterde Kyoto -verdrag. De vraag is of ze die stap daadwerkelijk zullen zetten. Het Amerikaanse verzet tegen Kyoto is vanouds gebaseerd op de overtuiging dat de aanpak waarvoor in Kyoto werd gekozen ineffectief is en schadelijk voor de Amerikaanse economie. De recente IPCC-rapporten bewijzen dat het schade-argument geen hout snijdt: extreem duur wordt het terugdringen van de CO2-uitstoot beslist niet, zeker niet voor een robuuste economie als die van de VS.. MARCEL HULSPAS. Kierewiet Britse onderzekers gaan twee jaar onderzoek doen naar de beleving van vogelgeluiden en zoeken daarom enthousiaste vogelluisteraars. Steeds meer experts zetten vraagtekens bij de aanpak van het klimaatprobleem waarvoor in Kyoto is gekozen. AP Maar nog steeds is onduidelijk of de in Kyoto gekozen aanpak überhaupt kan werken. Sterker, steeds meer deskundigen zetten er vraagtekens bij. Die aanpak is uniek; ze komt in wezen neer op het van bovenaf, wereldwijd, opleggen van een marktmechanisme. Landen mogen voortaan niet onbeperkt CO2 in de atmosfeer lozen, maar krijgen een bepaald emissierecht, een recht dat in de loop der tijd steeds verder wordt gereduceerd. Grote vier missen Het systeem zou kunnen werken (satellieten kunnen de uitstoot controleren), maar dankzij de afwezigheid van de vier grote spelers is het nooit goed van de grond gekomen. De EU bijvoorbeeld, die het verdrag wel ratificeerde, vreesde dat de concurrentiepositie van haar industrie ten opzichte van de VS zou worden aangetast en stelde een volstrekt symbolische prijs per ton uitgestoten CO2 vast. Die prijs zal komend jaar worden verhoogd, maar het marktspel met emissierechten kan pas echt van de grond komen als alle landen meedoen. Dat doel moet in 2012 bereikt zijn. Als het niet lukt, is Kyoto dood. Veel critici willen daar niet op wachten. Zij hopen dat Kyoto nog dit jaar sneuvelt. Hun belangrijkste kritiekpunten zijn dat Kyoto te veel de nadruk legt op het terugdringen van Schreeuw om aandacht Mogen een mannelijke en een vrouwelijke werknemer samen in een kantoortje zitten, met de deur dicht? In de islamitische wereld is dat een heikel probleem, en dus werd eerder dit jaar de zeer gerespecteerde Al Azhar universiteit in Cairo om een uitspraak gevraagd. Het mocht, zo verklaarde iman Izzat Atiya, mits de man minimaal vijf keer aan de borst van de vrouw had gezogen. Dan waren ze volgens de sharia moeder en zoon, en was er niks aan de hand. De grappen waren niet van de lucht, maar moslimfundamentalisten eisten het hoofd van Atiya. De Egyptische regering deed niets om hem te verdedigen, en dus moest de (toegegeven, enigszins wereldvreemde) geleerde publiekelijk door het stof. De islam is de weg kwijt, en lijkt daarmee overgeleverd aan de hardste schreeuwers. Een Britse lerares die in Soedan werkt, vroeg de kinderen in haar klas een teddybeer een naam te geven. De kinderen kozen voor Mohammed. Dat vonden ze een leuke Hand op het hart Mensen met geamputeerde ledematen kunnen deze weer voelen door de afgesneden zenuwen te verbinden met zenuwen ergens op de huid. de CO2-uitstoot, dat het innovatie blokkeert en het klimaatprobleem simplificeert. De steeds opnieuw aanschuivende politici staren zich blind op hun reductiedoelstellinkjes en overlegjes; ze zijn niet meer in staat buiten deze kaders te denken. In plaats daarvan moet een breed scala aan maatregelen worden genomen. De recente waarschuwing van het Internationaal Energie Agentschap, dat de wereld tegen 2030 zo n 50 procent meer energie zal verbruiken, kondigt in feite het failliet van de oude aanpak al aan. De enorme groei van met name de Chinese en de Indiase (en binnenkort ook de Afrikaanse) economie is met geen mogelijkheid van bovenaf te reguleren. In plaats van de nadruk te leggen op het voorkomen van klimaatverandering, doen we er waarschijnlijk verstandiger aan onze inspanningen te concentreren op het opvangen en verminderen van de gevolgen van klimaatverandering. Het IPCC heeft al aangegeven dat er flink geïnvesteerd zal moeten worden in versterking van zeeweringen, met name in de derde wereld, maar de stijgende zeespiegel is maar een van de vele problemen die klimaatverandering met zich mee zal brengen. Maar bovenal, concluderen de critici, is het klimaatprobleem te complex om te denken dat het met behulp van een enkel mechanisme (beheersing van de CO2-uitstoot) opgelost kan worden. De grootste complicerende factoren zijn ontwikkelingsvraagstukken: kunnen we de armste landen dwingen te innoveren en energie te besparen, terwijl hun Sterrenkunde Opgehemeld Govert Schilling De sterrenhemel van 30 november - 7 december: Op zaterdagochtend 1 december zie je de halfverlichte maan hoog in het zuiden staan. Links van de maan staat de heldere planeet Saturnus. Kijk rond uur. Gebruik een goede verrekijker voor de ringen! Op woensdag 5 en donderdag 6 december staat de afnemende maan s morgens vroeg dicht bij de heldere planeet Venus. Kijk tussen en uur. De maan schuift langzaam verder: op woensdag staat ze naam. En nu wordt hun lerares door fundamentalisten aangeklaagd wegens belediging van de profeet. Wereldwijd zijn er miljoenen Mohammeds die de naam van de profeet dagelijks te schande maken, maar de schreeuwers weten wie weerloos is. De Soedanese regering laat ze begaan. Die lerares mag blij zijn als ze Soedan straks levend kan verlaten. Bewust herrie trappen is geen moslimspecialisme. Geert Wilders doet exact hetzelfde. Hij wil niet alleen in de Tweede Kamer en in rokerige achterzaaltjes roepen dat de Koran een gevaarlijk boek is. Dat heeft geen effect meer. En dus komt hij met een stevige, korte film waarin moslims hele streven gericht is op economische groei? De hoge olieprijs is een steen om hun nek. Steeds vaker kiezen ze voor de ontwikkeling van lokaal voorradige energiebronnen zoals steenkool, naast stabiele bronnen zoals kernenergie. Als de VN milieurampen wil vermijden, moet het zich inzetten voor innovatie en kennisoverdracht op deze terreinen. 150 zegjes Tot slot wordt steeds duidelijker dat het klimaatprobleem inmiddels misschien wel te urgent is om aan een dergelijk log ambtelijk apparaat te worden toevertrouwd. Honderdvijftig landen schuiven straks in Bali aan, met elk verschillende belangen. En ze willen allen hun zegje doen. Bali gaat over de CO2-uitstoot, en wat dat betreft zijn slechts twintig landen verantwoordelijk voor 80 procent van het probleem. Voorzichtige pogingen het probleem in kleinere kring te bespreken, zoals de bijeenkomst van de G8 + 5 in Schotland in 2005 en in Washington in februari 2007, of de conferentie in Washington in september waarbij zestien grote spelers samenkwamen, worden door de verdedigers van Kyoto altijd met argwaan bekeken. Wellicht ten onrechte. Als Bali mislukt, zal het overleg waarschijnlijk op die smallere basis worden voortgezet en misschien is dat maar goed ook. 1 De Europese Columbus-module. rechts van Venus; op donderdag eronder. Donderdag 6 december moet de Europese Columbus-module voor het internationale ruimtestation ISS gelanceerd worden. Je kunt het ISS donderdagavond met je eigen ogen zien: het lichtje glijdt voorbij vlak voor uur, laag in het zuidwesten. 1 Meer weten? nog eens op de ziel worden getrapt. Een schreeuwer zullen we helaas moeten missen: Tariq Ramadan. Deze islamoloog kreeg een leerstoel aangeboden in Leiden, maar ook in Oxford. Hij heeft Leiden laten vallen. Ramadan houdt van stevige uitspraken en geldt als zeer ambitieus. Dat laatste moet de keuze gemakkelijk hebben gemaakt. Maar wat zegt hij? Er wordt hier tegen hem een lastercampagne gevoerd door politici en journalisten zonder scrupules. Echt een welkome bijdrage aan het academische debat. Goed dat hij weg blijft. 1 marcel.hulspas@depers.nl. Vliegen met Darwin Franse onderzoekers hebben met behulp van software bedoeld om de evolutie van vogels na te bootsen, een onbemand vliegtuigje ontworpen dat 12 meter per seconde kan vliegen. En dat kan beter.

20 20 Lifestyle MUSICAL INDIAAS SPEKTAKEL 2 t/m 6 december Tijd over? Dit is de moeite waard FILMFESTIVAL HIPHOP, EEN PARTY, EN DEBAT t/m 2 december Shilpa Shetty kennen de meeste Europeanen van de zoen met Richard Gere of als winnares van de Engelse Celebrity Big Brother Maar Shetty is toevallig ook een van de populairste Bollywoodsterren, icoon van de Indiase cinema. In de musical Miss Bollywood speelt deze zelfde Shetty de klassieke danseres Maya met een enorme passie voor dans. Het twee uur durende spektakel laat een combinatie van verschillende dansvormen uit het oosten en westen van India zien, beter bekend als Bollywood Dans. De kostuums zijn van de Indiase topmodeontwerper Neeta Lulla. wat er op dit moment hip and happening is in Boekarest. Daar zit jazz bij en hedendaags klassiek. Voor de muzikanten onder ons: bijna alle optredens gaan samen met masterclasses van de Roemeense maestro s. Waar: RASA Utrecht Prijs: per onderdeel verschillend Literair festival Wintertuin is alweer een week bezig in Arnhem en Nijmegen, maar vanavond beginnen de Nijmeegse Nachten in het Nijmeegse Lindenbergtheater. De crème de la crème van de Nederlandse literaire wereld denk Brusselmans, Benali of Wieringa trekt hierheen om het woord te verspreiden. Maar vergeet ook de live action painting met Oboema niet. Waar: Nijmegen Prijs: vanaf 10 OPERA ACTUEEL EN EEN GENOT t/m 8 december Waar: verschillende locaties in het land Prijs: afhankelijk van locatie FESTIVAL VROUWEN DIE MEER WILLEN 1 en 2 december Liefhebbers van hiphop gaan dit weekend een filmpje checken tijdens het internationale hiphop filmfestival Black Soil. In de Amsterdamse club Bitterzoet zijn de films te zien. De cast van Inside the Circle, B-boys Omar, Josh en Romeo is vanavond onderdeel van de Rock Ya Soul Sessions IV. Morgen laat Black Soil traditiegetrouw weer hiphopfilms uit Afrika zien. Verder is er een debat onder leiding van Andrew Makkinga, zijn er optredens van GmB, Concrete en Veirde en is er natuurlijk een afterparty waar dj Mr Wix de plaatjes draait. Waar: Bitterzoet, Amsterdam Prijs: vanaf 5 Waar: World Forum Convention Center Den Haag Prijs: vanaf 34,50 com BALKANMUZIEK ROEMANIA IN UTRECHT t/m 2 december Het Utrechtse wereldculturencentrum RASA zet onze nieuwe EUvriend Roemenië centraal in een vierdaags festival. Het programma varieert van wat je uit Roemenië verwacht (volksmuziek, zigeunerklanken alles behalve de dansende beren) tot WINTERTUIN TOP VAN LITERAIRE WERELD HERMANN EN CLÄRCHEN BAUS Na 156 jaar is de opera Les Contes d Hoffmann van Jacques Offenbach nog steeds actueel en een genot om te zien. In Les Contes d Hoffmann wordt iedere toeschouwer geconfronteerd met de worsteling van hoofdpersonage, E.T.A. Hoffman. Hij worstelt met de machine, de kunst, geestverruimende middelen en zijn eigen seksualiteit in de opera. Het Nationale Reisopera voert Les Contes d Hoffmann op in verschillende theaters in het land. Liberty, Justice en Sense zijn de thema s van de tweede editie van het meerdaags festival Women Inc. in de Amsterdamse Beurs van Berlage. Women Inc. is een platform voor vrouwen die voor verandering staan, ongeacht hun leeftijd, cultuur of discipline. Wat krijg je voor je geld? Muziek, literatuur, dans, masterclasses, workshops, dansvoorstellingen, debat, fotografie en theater. Vang nog een glimp op van Máxima. De prinses opent morgen het event. Waar: Beurs van Berlage, Amsterdam Prijs: vanaf 20 MUZIEKFESTIVAL HAAGS KOFFER FESTIVAL Zaterdag 1 december Sommige muziekfestivals zijn zo leuk dat je ze liever niet in de culturele agenda opneemt. Straks is het vol, en dan is het jouw schuld. Het Haagse Dag in de Branding is zo n festival. Het experiment wordt niet ontweken, met bijna onbeschrijfelijke acts als kofferopera s, sounddesign en generatieve composities tot gevolg. Waar: Verschillende locaties Den Haag Prijs: vier concerten voor 28,- Mogelijk een jaar gevangenisstraf TURKSE UITGEVER VERVOLGD OM ATHEÏSTISCH BOEK De Turkse uitgever Erol Karaaslan wordt mogelijk vervolgd voor het aanzetten tot godsdiensthaat wegens het uitgeven van God als misvatting (The God Delusion), van de atheïstische auteur Richard Dawkins. Gisteren werd Karaaslan aangeklaagd, als onderdeel van een officieel onderzoek naar het Dawkins boek. Als hij schuldig wordt bevonden, krijgt de uitgever mogelijk een gevangenisstraf van een jaar.. Ros daagt Tros (1) Boekrecensent Martin Ros heeft een kort geding aangespannen tegen de Tros. De radiomaker is boos over zijn contractbeëindiging... Vier Nederlandse organisaties onder de gelukkigen SUBSIDIES VAN EUROPESE CULTURELE STICHTING BEKEND Ros daagt Tros (2) De omroep doet in de pers voorkomen alsof dat in onderling overleg is gebeurd en dat is onzin, zegt de 70-jarige radiomaker. De Europese Culturele Stichting (ECS) heeft zijn tweede subsidieronde van 2007 afgesloten. Onder de 34 culturele organisaties die een subsidie toegewezen krijgen zijn twee Nederlands. Vier Nederlandse organisaties participeren in door de ECS gesteunde Europese projecten. Het Instituut voor Cultuur en Geschiedenis van de Faculteit der Geesteswetenschappen van de Universiteit van Amsterdam krijgt euro toegekend voor het project Babel upon Amsterdam, een internationaal literatuursymposium dat in april 2008 in Amsterdam zal plaatsvinden. The Blue Noise Department krijgt euro toegekend voor een internationaal kunstproject. Samen met partners uit Italië, Jordanië en Ierland onderzoeken de kunstenaars het thema geheim. Het resultaat zal in de vorm van een expositie van januari tot december 2008 door West-Europa en het Midden-Oosten toeren... KORT Arie en Sylvester gaan uit elkaar zonder ruzie Het cabaretduo Arie en Sylvester gaat volgend jaar uit elkaar. Dat vertelde cabaretier Arie Koomen gisteren in de Coen en Sander Show op Radio 3FM. Beide cabaretiers zullen vanaf volgend theaterseizoen solo optreden. We hebben twaalf jaar onafgebroken samen op het podium gestaan. Op een gegeven moment ben je op, zei Arie tegen 3FM. Er is geen ruzie tussen de twee. Ze zijn en blijven vrienden, maar helaas, de inspiratie is op. Ze maken de huidige show gezamenlijk af.. Goud voor Tarzan Het album Tarzan van de gelijknamige musical heeft de gouden status. Er gingen meer dan exemplaren van de cd over de toonbank. Er staan negentien nummers van Phil Collins op.

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd. Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ

IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ Ferenc Göndör IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ Uitgeverij Eenvoudig Communiceren 3 Mijn vader Lang geleden kwam een jonge, joodse man naar het land Hongarije. Mohr Goldklang was zijn naam. Dat was mijn opa. Mohr

Nadere informatie

Water Egypte. In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven.

Water Egypte. In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven. Water Egypte In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven. Ik ga naar een restaurant in Nederland. Daar bestel ik een glas water. De ober vraagt

Nadere informatie

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij Rijk Phileas Fogg is een vreemde man. Hij is erg rijk. Maar niemand weet hoe hij aan zijn geld komt. Een baan heeft hij namelijk niet. Toch woont hij in een groot huis, midden in Londen. In zijn eentje.

Nadere informatie

U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt.

U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt. UW MENING GEVEN spreken inleiding en doel Een mening is wat iemand denkt of vindt. U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt. U leert ook uw mening geven. Uw mening geven

Nadere informatie

zondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar

zondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar Gemeente van de Heer Jezus Christus, Jongeren, ouderen, kinderen van God, Zoals ik voor de lezing al gezegd heb; het gaat vanmorgen niet over trouwen of getrouwd zijn, dat is alleen een voorbeeld verhaal.

Nadere informatie

We hebben verleden week nog gewinkeld. Toen wisten we het nog niet. De kinderbijslag was binnen en ik mocht voor honderd euro kleren uitkiezen.

We hebben verleden week nog gewinkeld. Toen wisten we het nog niet. De kinderbijslag was binnen en ik mocht voor honderd euro kleren uitkiezen. Woensdag Ik denk dat ik gek word! Dat moet wel, want ik heb net gehoord dat mijn moeder kanker heeft. Niet zomaar een kankertje dat met een chemo of bestraling overgaat. Nee. Het zit door haar hele lijf.

Nadere informatie

Een greep uit een presentatieviering met als thema: Licht zijn voor anderen

Een greep uit een presentatieviering met als thema: Licht zijn voor anderen Een greep uit een presentatieviering met als thema: Licht zijn voor anderen Openingstekst: (Door een ouder en kind) A. Zeg zou jij het licht aandoen? Je moet opschieten, want het is bijna tijd. Dadelijk

Nadere informatie

3 Bijna ruzie. Maar die Marokkanen en Turken horen hier niet. Ze moeten het land uit, vindt Jacco.

3 Bijna ruzie. Maar die Marokkanen en Turken horen hier niet. Ze moeten het land uit, vindt Jacco. 1 Het portiek Jacco ruikt het al. Zonder dat hij de voordeur opendoet, ruikt hij al dat er tegen de deur is gepist. Dat gebeurt nou altijd. Zijn buurjongen Junior staat elke avond in het portiek te plassen.

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet!

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet! Gevaarlijke liefde Gevaarlijke liefde In de pauze Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Als je verliefd wordt ben je in de wolken. Tegelijk voel je je

Nadere informatie

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 MEMORY WOORDEN 1.1 TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 ik jij hij zij wij jullie zij de baby het kind ja nee de naam TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 2 MEMORY WOORDEN 1.2 TaalCompleet A1 Memory Woorden

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

Gedwongen opname met een IBS of RM *

Gedwongen opname met een IBS of RM * Gedwongen opname met een IBS of RM * Informatie voor cliënten Onderdeel van Arkin Inleiding In deze folder staat kort beschreven wat er gebeurt als u gedwongen wordt opgenomen. De folder bevat belangrijke

Nadere informatie

Eerste druk, september 2009 2009 Tiny Rutten

Eerste druk, september 2009 2009 Tiny Rutten Doortje Eerste druk, september 2009 2009 Tiny Rutten isbn: 978-90-484-0769-9 nur: 344 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgenomen

Nadere informatie

Meld. seksueel misbruik. aan de commissie-samson

Meld. seksueel misbruik. aan de commissie-samson Meld seksueel misbruik aan de commissie-samson Help ons Mijn naam is Rieke Samson en ik wil je vragen om ons te helpen bij het onderzoek naar seksueel misbruik van kinderen en jongeren. Zelf ben ik voorzitter

Nadere informatie

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg Pasen met peuters en kleuters Beertje Jojo is weg Thema Maria is verdrietig, haar beste Vriend is er niet meer. Wat is Maria blij als ze Jezus weer ziet. Hij is opgestaan uit de dood! Wat heb je nodig?

Nadere informatie

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Haring! Verse haring! Wie maakt me los! Ik heb verse haring! Ha... ja, nou heb ik jullie aandacht, hè? Sorry, ik ben uitverkocht. Vandaag geen haring

Nadere informatie

Er was eens een heel groot bos. Met bomen en bloemen. En heel veel verschillende dieren. Aan de rand van dat bos woonde, in een grot, een draakje. Dat draakje had de mooiste grot van iedereen. Lekker vochtig

Nadere informatie

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis.

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis. Weer naar school Kim en Pieter lopen het schoolplein op. Het is de eerste schooldag na de zomervakantie. Ik ben benieuwd wie onze mentor * is, zegt Pieter. Kim knikt. Ik hoop een man, zegt ze. Pieter kijkt

Nadere informatie

Een van de agenten komt naar hem toe. Nou, het is me het dagje wel, zegt hij. Nu zijn er toch rellen in de stad.

Een van de agenten komt naar hem toe. Nou, het is me het dagje wel, zegt hij. Nu zijn er toch rellen in de stad. Een dode De voetbalwedstrijd is afgelopen. Het stadion is bijna leeg. Het is koud, de zon schijnt bleek. Munck staat op de tribune van vak H en staart naar de dode man op de bank. Wat vreselijk, denkt

Nadere informatie

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten.

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten. Lekker ding Pas op!, roept Anita. Achter je zitten de hersendoden! Ik kijk achterom. Achter ons zitten twee jongens en drie meisjes hun boterhammen te eten. Ze zijn gevaarlijk, zegt Anita. Ze schudt haar

Nadere informatie

De tijd die ik nooit meer

De tijd die ik nooit meer De tijd die ik nooit meer vergeet Jan Smit uit eigen pen deel 3 De Stiep Educatief De tijd die ik nooit meer vergeet De schrijver die blij is dat hij iets kan lezen en schrijven, vertelt over zijn jeugd.

Nadere informatie

De twee zaken waarover je in dit boek kunt lezen, zijn de meest vreemde zaken die Sherlock Holmes ooit heeft opgelost.

De twee zaken waarover je in dit boek kunt lezen, zijn de meest vreemde zaken die Sherlock Holmes ooit heeft opgelost. Sherlock Holmes was een beroemde Engelse privédetective. Hij heeft niet echt bestaan. Maar de schrijver Arthur Conan Doyle kon zo goed schrijven, dat veel mensen dachten dat hij wél echt bestond. Sherlock

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug, want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram,

Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram, Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram, mijn kleine broer Dat is niet van mij mama Dan zegt ze

Nadere informatie

Kies uit: schiet op jarig ziekenhuis sport laat. 1 Morgen is mijn dochter. Ze wordt zes jaar. 3 Ik op maandag, woensdag en vrijdag.

Kies uit: schiet op jarig ziekenhuis sport laat. 1 Morgen is mijn dochter. Ze wordt zes jaar. 3 Ik op maandag, woensdag en vrijdag. 21 21 HOOFDSTUK 2 Te laat! WOORDEN 1 Kies uit: schiet op jarig ziekenhuis sport laat 1 Morgen is mijn dochter. Ze wordt zes jaar. 2 Ron,! De bus komt bijna! 3 Ik op maandag, woensdag en vrijdag. 4 We komen

Nadere informatie

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl.

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Chatten Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Colofon Een uitgave van Eenvoudig Communiceren

Nadere informatie

U in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren

U in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren Welzijn op recept Welkom bij SWOA. Uw huisarts heeft u met ons in contact gebracht. De dokter kan u op dit moment geen passende behandeling (meer) bieden. Toch voelt u zich niet lekker, of heeft u pijn.

Nadere informatie

Charles den Tex VERDWIJNING

Charles den Tex VERDWIJNING Charles den Tex VERDWIJNING 3 Klikketik-tik-tik Het is halftwaalf s ochtends. Marja vouwt een hemd. En kijkt om zich heen. Even staat ze op haar tenen. Zo kan ze over de kledingrekken kijken. Die rekken

Nadere informatie

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 6 Zacheüs (1) Het is erg druk in de stad vandaag. Iedereen loopt op straat. Zacheüs wurmt zich

Nadere informatie

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel Veertien leesteksten Leesvaardigheid A1 Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek Ad Appel Uitgave: Appel, Aerdenhout 2011-2016 Verkoopprijs: 1,95 Ad Appel Te bestellen via www.adappelshop.nl

Nadere informatie

Klein Kontakt. Jarigen. in april zijn:

Klein Kontakt. Jarigen. in april zijn: A Klein Kontakt Het is alweer eind maart wanneer dit Kontakt uitkomt, het voorjaar lijkt begonnen, veel kinderen hebben kweekbakjes met groentes in de vensterbank staan, die straks de tuin in gaan. Over

Nadere informatie

werkt voor en met bewoners in wijken en buurten

werkt voor en met bewoners in wijken en buurten werkt voor en met bewoners in wijken en buurten Oma Geertje vertelt. 2 Welbions: we werken er allemaal. Wij zijn dé woningcorporatie van Hengelo en verhuren meer dan 13.000 woningen aan in totaal 25.000

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet.

Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet. Bezoek op kantoor Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet. Ton en Toya hebben wat problemen thuis.

Nadere informatie

Ria Massy. De taart van Tamid

Ria Massy. De taart van Tamid DE TAART VAN TAMID Ria Massy De taart van Tamid De taart van Tamid 1 Hallo broer! Hallo Aziz! roept Tamid. Zijn hart klopt blij. Aziz belt niet zo dikwijls. Hij woont nog in Syrië. Bellen is moeilijk in

Nadere informatie

Kinderen in Nederland hebben het goed. Maar.., dat geldt nog niet voor alle kinderen.

Kinderen in Nederland hebben het goed. Maar.., dat geldt nog niet voor alle kinderen. Intro Geachte staatssecretaris, Kamerleden, leden van de debatteams, vrienden, familie en andere aanwezigen. Welkom op deze vroege, HELE vroege vrijdagochtend. Kinderen in Nederland hebben het goed. Maar..,

Nadere informatie

1 Werkwoord. (wonen, werken, lopen,...) 8 Grammatica is niet moeilijk. wonen, werken, lopen,... noemen we werkwoorden.

1 Werkwoord. (wonen, werken, lopen,...) 8 Grammatica is niet moeilijk. wonen, werken, lopen,... noemen we werkwoorden. 1 Werkwoord (wonen, werken, lopen,...) wonen, werken, lopen,... noemen we werkwoorden. 8 Grammatica is niet moeilijk 1.1 woon, woont, wonen Ik woon nu in Nederland. Jij woont nu in Nederland. U woont nu

Nadere informatie

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht.

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht. 1. Joris Hé Roos, fiets eens niet zo hard. Roos schrikt op en kijkt naast zich. Recht in het vrolijke gezicht van Joris. Joris zit in haar klas. Ben je voor mij op de vlucht?, vraagt hij. Wat een onzin.

Nadere informatie

Hoe lang duurt geluk?

Hoe lang duurt geluk? Hoe lang duurt geluk? Op dit moment ben ik gelukkig. Na veel pech ben ik dan eindelijk een vrolijke schrijver. Mijn roman is goed gelukt. En ik verdien er veel geld mee. En ik heb ook nog eens een mooie,

Nadere informatie

De koude oorlog Jesse Klever Groep 7

De koude oorlog Jesse Klever Groep 7 De koude oorlog Jesse Klever Groep 7 1 Voorwoord Tijdens het maken van mijn spreekbeurt over Amerika kwam ik de Koude oorlog tegen. De koude oorlog leek mij een heel interessant onderwerp waar ik niet

Nadere informatie

BIJLAGEN LESPAKKET 1.2

BIJLAGEN LESPAKKET 1.2 BIJLAGEN LESPAKKET 1.2 BIJLAGE 1 A4 BLADEN THEMA S BIJLAGE 2 DOMINO EMOTIES BIJLAGE 3 MATCHING OEFENING GEVOELENS BIJLAGE 4 VRAGENLIJST FILM BIJLAGE 5 VRAGENSTROOKJES HOEKENWERK BIJLAGE 6 ANTWOORDENBLAD

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

Voor jongeren in het praktijkonderwijs. Nederlandse soldaten naar Mali

Voor jongeren in het praktijkonderwijs. Nederlandse soldaten naar Mali PrO -weekkrant Week 45 november 2013 Voor jongeren in het praktijkonderwijs 4-1 0 november 2013 Eenvoudig Communiceren Nederlandse soldaten naar Mali Foto: ANP In Mali helpen buitenlandse soldaten de inwoners.

Nadere informatie

Een gelukkige huisvrouw

Een gelukkige huisvrouw Een gelukkige huisvrouw Voordat ik zwanger was, was ik een gelukkige huisvrouw, ik had alles wat ik wilde. En daarvoor hoefde ik geen dag te werken. Want werken, dat deed mijn man Harry al. Harry zat in

Nadere informatie

sarie, mijn vriend kaspar en ik

sarie, mijn vriend kaspar en ik sarie, mijn vriend kaspar en ik Leen Verheyen sarie, mijn vriend kaspar en ik is een theatertekst voor kinderen vanaf 4 jaar en ging in première op 12 september 2009 bij HETPALEIS in Antwerpen 1 ik: het

Nadere informatie

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf.

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Les 1 Werk en inkomen (1) Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Evert en Monica -2 Rijbewijs Monica is jarig.

Nadere informatie

't gummybeertje le journal D' Hoge School redactie: Tom & Senne 24-10-08 jaargang 3 nr. 7 http://zevensprong.org frankieweyns@hotmail.

't gummybeertje le journal D' Hoge School redactie: Tom & Senne 24-10-08 jaargang 3 nr. 7 http://zevensprong.org frankieweyns@hotmail. 't gummybeertje le journal D' Hoge School redactie: Tom & Senne 24-10-08 jaargang 3 nr. 7 http://zevensprong.org frankieweyns@hotmail.com Het aapje en de sleutels Er was eens een man en die had de sleutels

Nadere informatie

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een

Nadere informatie

Micha kijkt Ruben aan. Hij trekt een gek gezicht. Micha houdt niet van puzzelen, want de puzzels die oma maakt, zijn altijd heel erg moeilijk.

Micha kijkt Ruben aan. Hij trekt een gek gezicht. Micha houdt niet van puzzelen, want de puzzels die oma maakt, zijn altijd heel erg moeilijk. 1. Puzzelen Wie er het eerst is! Micha staat bij het schoolhek. Hij krijgt een harde klap op zijn schouder van Ruben, zijn grote broer. Oké. Micha is wel in voor een wedstrijdje. Hij begint meteen te rennen,

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie

Nadere informatie

10. Gebarentaal [1/3]

10. Gebarentaal [1/3] 10. Gebarentaal [1/3] 1 Gebarentalen Stel, je kunt niets horen. Je bent doof. Hoe praat je dan met andere mensen? Je kunt liplezen, maar dat is moeilijk en je mist dan toch nog veel van het gesprek. Bovendien

Nadere informatie

Vandaag is rood. Pinksteren 2014. Rood is al lang het rood niet meer Het rood van rode rozen De kleur van liefde van weleer Lijkt door de haat gekozen

Vandaag is rood. Pinksteren 2014. Rood is al lang het rood niet meer Het rood van rode rozen De kleur van liefde van weleer Lijkt door de haat gekozen Vandaag is rood. Pinksteren 2014 Rood is al lang het rood niet meer Het rood van rode rozen De kleur van liefde van weleer Lijkt door de haat gekozen Dat mooie rood was ooit voor mij Een kleur van passie

Nadere informatie

Doorbraak in onderzoek naar ME

Doorbraak in onderzoek naar ME Doorbraak in onderzoek naar ME Gezaghebbende Amerikaanse overheidsinstanties hebben opnieuw bij MEpatiënten een virus aangetroffen. Al eerder berichtte EenVandaag over de ontdekking van het XMRV-virus

Nadere informatie

6 In Beeld. Bieke Depoorter

6 In Beeld. Bieke Depoorter 6 In Beeld Bieke Depoorter De 25-jarige fotografe Bieke Depoorter uit Ingooigem besloot pas in het laatste jaar middelbaar, tot verrassing van velen, om fotografie te gaan studeren. Ze trok naar het Kask

Nadere informatie

Saskia van den Heuvel MISSCHIEN GEBEURT ER VANDAAG IETS. Gedichten. Muitgeverij. Mmarmer. m armer

Saskia van den Heuvel MISSCHIEN GEBEURT ER VANDAAG IETS. Gedichten. Muitgeverij. Mmarmer. m armer Saskia van den Heuvel MISSCHIEN GEBEURT ER VANDAAG IETS Gedichten Muitgeverij m armer Mmarmer Mmarmer M INHOUD KANTOOR Ode 13 Wat we zeiden toen we het ons nog herinnerden 14 Ze hebben het beste met ons

Nadere informatie

tje was saai. Haar ouders hadden een caravan, waarmee ze ieder jaar in de zomer naar Frankrijk gingen. Ook voor deze zomer was de camping al

tje was saai. Haar ouders hadden een caravan, waarmee ze ieder jaar in de zomer naar Frankrijk gingen. Ook voor deze zomer was de camping al Hoofdstuk 1 Echt? Saartjes mond viel open van verbazing. Maar dat is supergoed nieuws! Ze sloeg haar armen om haar vriendin heen. Waaah, helemaal te gek. We gaan naar Frankrijk. Zon, zee, strand, leuke

Nadere informatie

De bruiloft van Simson

De bruiloft van Simson De bruiloft van Simson Weet je nog waar de vertelling de vorige keer over ging? Over Simson, de nazireeër. Wat is een nazireeër? Een nazireeër is een bijzondere knecht van God. Een nazireeër mag zijn haar

Nadere informatie

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1 Zwanger Ik was voor het eerst zwanger. Ik voelde het meteen. Het kon gewoon niet anders. Het waren nog maar een paar cellen in mijn buik. Toch voelde ik het. Deel 1 0-3 maanden zwanger Veel te vroeg kocht

Nadere informatie

Knallen met je vrienden! Leuk, maar ook voor anderen?

Knallen met je vrienden! Leuk, maar ook voor anderen? Knallen met je vrienden! Leuk, maar ook voor anderen? Vooraf Oud en nieuw is leuk en gezellig: oliebollen eten, spelletjes doen, televisie kijken, met zijn allen aftellen tot twaalf uur en vuurwerk afsteken.

Nadere informatie

Geelzucht. Toen pakte een vrouw mijn arm. Ze nam me mee naar de binnenplaats van het huis. Naast de deur van de binnenplaats was een kraan.

Geelzucht. Toen pakte een vrouw mijn arm. Ze nam me mee naar de binnenplaats van het huis. Naast de deur van de binnenplaats was een kraan. Geelzucht Toen ik 15 was, kreeg ik geelzucht. De ziekte begon in de herfst en duurde tot het voorjaar. Ik voelde me eerst steeds ellendiger worden. Maar in januari ging het beter. Mijn moeder zette een

Nadere informatie

Hoe ik talent voor het leven kreeg

Hoe ik talent voor het leven kreeg Hoe ik talent voor het leven kreeg in makkelijke taal Rodaan Al Galidi Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen 1 Mijn naam is Semmier Kariem. Ik ben in 1991 gevlucht uit Irak. Daar was Saddam Hoessein

Nadere informatie

Liederen solozang Prijs: 7,= euro per stuk

Liederen solozang Prijs: 7,= euro per stuk Liederen solozang Prijs: 7,= euro per stuk GEWASSEN IN WATER Inhoud: Vanuit de dopeling gezien een statement dat hij in het watergraf alles wat oud is achter zich laat. Hij weet niet alles, kent nog niet

Nadere informatie

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo?

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo? Wablieft praat met Paul Verhaeghe De maatschappij maakt mensen ziek Materieel hebben we het nog nooit zo goed gehad. De meesten van ons hebben een inkomen, een dak boven ons hoofd Toch voelen veel mensen

Nadere informatie

rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005

rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005 rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005 Provided by Fanart Central. http://www.fanart-central.net/stories/user/fightgirl91/21803/rijm Chapter 1 - rijm 2 1 - rijm Gepaard

Nadere informatie

De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan.

De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. Eerst lezen. Daarna volgen er vragen en opdrachten. Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel dingen

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou! Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw

Nadere informatie

Borstkanker ''Angst voor het onbekende''

Borstkanker ''Angst voor het onbekende'' Borstkanker ''Angst voor het onbekende'' Borstkanker ''Angst voor het onbekende'' Ellen Wagter-Streep Schrijver: Ellen Wagter-Streep ISBN: 9789402129663 Ellen Wagter-Streep Inhoud Inhoud... 05 Voorwoord...

Nadere informatie

WERKBLADEN Seksuele intimidatie

WERKBLADEN Seksuele intimidatie WERKBLADEN Seksuele intimidatie 1 Waarom dit boekje? 1.1 Zet een rondje om het goede antwoord. Seksuele intimidatie komt vaak voor. Ja Nee Seksuele intimidatie komt weinig voor. Ja Nee Mannen worden vaker

Nadere informatie

Hey Russel! EEN BIJZONDERE VRIENDSCHAP. marian hoefnagel

Hey Russel! EEN BIJZONDERE VRIENDSCHAP. marian hoefnagel REALITY REEKS Hey Russel! EEN BIJZONDERE VRIENDSCHAP marian hoefnagel Een gekke naam Rudsel?? Jims mond valt open van verbazing. Is dat een naam? Hij kijkt met grote ogen naar de jongen die naast hem zit.

Nadere informatie

8 6 Samenwerking in de wereld. Lees het verhaal Bijna de derde Wereldoorlog.

8 6 Samenwerking in de wereld. Lees het verhaal Bijna de derde Wereldoorlog. Lees het verhaal Bijna de derde Wereldoorlog. Dirk komt thuis. Dirk heeft gewonnen met voetballen. Hij is heel blij. Maar dan ziet hij zijn moeder. Zijn moeder kijkt niet blij. De moeder van Dirk denkt

Nadere informatie

Wat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst.

Wat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst. Interview op zaterdag 16 mei, om 12.00 uur. Betreft een alleenstaande mevrouw met vier kinderen. Een zoontje van 5 jaar, een dochter van 7 jaar, een dochter van 9 jaar en een dochter van 12 jaar. Allen

Nadere informatie

Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag.

Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag. Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag. Onze vragen: 1. Wanneer bent u met uw schrijfcarrière begonnen? 8 jaar geleden ben ik begonnen met het schrijven.

Nadere informatie

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn

Nadere informatie

SPREEKBEURT POLITIE. Ga een dagje op stap met politieagent Arjan en leer meer over de politie

SPREEKBEURT POLITIE. Ga een dagje op stap met politieagent Arjan en leer meer over de politie SPREEKBEURT POLITIE Ga een dagje op stap met politieagent Arjan en leer meer over de politie Wat doet een politieagent? WELKOM DE POLITIEPRAKTIJK helpen bij een ongeluk pak de winkeldief! bekeuren en aanhouden

Nadere informatie

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen +

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen + > vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik JEUGDIGEN Heb jij seksueel misbruik meegemaakt of iemand in jouw gezin, dan kan daarover praten helpen. Het kan voor jou erg verwarrend zijn hierover te praten,

Nadere informatie

Interview met DJ Kit T

Interview met DJ Kit T Interview met DJ Kit T Ik denk dat heel veel mensen nieuwsgierig zijn naar wie Kit-T nu precies is. Kun je ons wat over jezelf vertellen? Mijn naam is Kitty Nendels, geboren in Kerkdriel en opgegroeid

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding... 4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van de rechten... 6 Hoofdstuk 2 De belangrijkste rechten...12

Inhoud. Inleiding... 4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van de rechten... 6 Hoofdstuk 2 De belangrijkste rechten...12 Inhoud Inleiding... 4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van de rechten... 6 Hoofdstuk 2 De belangrijkste rechten...12 Onderwerp 1 Gelijkheid...13 De rechten van Tim... 14 Onderwerp 2 Toegankelijkheid...17 De rechten

Nadere informatie

Leven in veiligheid. Artikel 1, Vluchtelingenverdrag van Genève, 1951

Leven in veiligheid. Artikel 1, Vluchtelingenverdrag van Genève, 1951 Leven in veiligheid Niemand laat zonder reden zijn familie, vrienden en bezittingen achter. Vluchtelingen kunnen niet anders. De situatie in hun eigen land is te gevaarlijk om er te blijven. Ze vluchten

Nadere informatie

Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden

Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden zijn ouders hem, maar alle andere konijntjes noemden

Nadere informatie

Let op: Alleen gesproken woord geldt!

Let op: Alleen gesproken woord geldt! Spreekpunten staatssecretaris De Vries van Defensie ter opening van het congres Maak jezelf Zichtbaar op 11 maart 2010 te Den Haag. Let op: Alleen gesproken woord geldt! Dames en heren, We leven in het

Nadere informatie

Heilig Jaar van Barmhartigheid

Heilig Jaar van Barmhartigheid Heilig Jaar van Barmhartigheid van 8 december 2015 tot 20 november 2016 Paus Franciscus heeft alle mensen van de hele wereld uitgenodigd voor een heilig Jaar van Barmhartigheid. Dit hele jaar is er extra

Nadere informatie

Wat kan ik voor u doen?

Wat kan ik voor u doen? 139 139 HOOFDSTUK 9 Wat kan ik voor u doen? WOORDEN 1 1 Peter is op vakantie. Hij stuurde mij een... uit Parijs. a brievenbus b kaart 2 Ik heb die kaart gisteren.... a ontvangen b herhaald 3 Bij welke...

Nadere informatie

Wat gaan we doen? Kies uit: bijzondere dagelijks gratis aanstaande praktisch. 1 Dick en Anna gaan vrijdag trouwen. Dat is over twee dagen.

Wat gaan we doen? Kies uit: bijzondere dagelijks gratis aanstaande praktisch. 1 Dick en Anna gaan vrijdag trouwen. Dat is over twee dagen. 103 103 HOOFDSTUK 7 Wat gaan we doen? WOORDEN 1 Kies uit: bijzondere dagelijks gratis aanstaande praktisch 1 Dick en Anna gaan vrijdag trouwen. Dat is over twee dagen. 2 Op 22 november zijn we 25 jaar

Nadere informatie

Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is.

Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is. Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is. Goedendag! Als ik even de aandacht mag, ja! Dank u. Dan geef ik nu het woord aan mezelf. Als ik mij eerst eens even mag introduceren.

Nadere informatie

GODS GEZIN. Studielessen voor 4-7 jarigen

GODS GEZIN. Studielessen voor 4-7 jarigen GODS GEZIN Studielessen voor 4-7 jarigen 2003 Geschreven door Beryl Voorhoeve en Judith Maarsen Oorspronkelijk bedoeld voor studie in kleine groepen in de Levend Evangelie Gemeente Gebruikte Bijbelvertaling

Nadere informatie

LES 3 Ik leer Nederlands. TESTEN TEST 1

LES 3 Ik leer Nederlands. TESTEN TEST 1 12/11/14 1 LES 3 Ik leer Nederlands. TESTEN TEST 1 1. (lezen) Ik.... een lange tekst. 2 Hij.... een moeilijk boek. 3. Zij.... een gemakkelijk tekstje. 4..... jullie veel? Ja, wij.... graag kinderboeken.

Nadere informatie

Zorgboerderij Sterrenland 30-01-14

Zorgboerderij Sterrenland 30-01-14 Zorgboerderij Sterrenland 30-01-14 Inhoudsopgaven Inleiding...3 Bedrijfsgegevens...4 Afzetmarkt...5 De ligging...6 Het uiterlijk...7 De afdelingen...8 Regels... 9 Personeel...10 Vragen...11 Slot...12 Inleiding

Nadere informatie

www.verzetsmuseum.org Plantage Kerklaan 61 (tegenover Artis), Amsterdam

www.verzetsmuseum.org Plantage Kerklaan 61 (tegenover Artis), Amsterdam www.verzetsmuseum.org Plantage Kerklaan 61 (tegenover Artis), Amsterdam mede mogelijk gemaakt door Hier wordt geïnvesteerd in uw toekomst. Dit project is mede gefinancieerd met steun van het europees fonds

Nadere informatie

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197 Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,

Nadere informatie

Inhoud. Woord vooraf 9. 1. Ik haat de dood 11 Overdenking bij 1 Korintiërs 15: 1-7 42

Inhoud. Woord vooraf 9. 1. Ik haat de dood 11 Overdenking bij 1 Korintiërs 15: 1-7 42 Inhoud Woord vooraf 9 1. Ik haat de dood 11 Overdenking bij 1 Korintiërs 15: 1-7 42 2. Papa, ik ben bang dat jij ook dood gaat 44 Overdenking over 1 Korintiërs 15: 35-49 78 3. Ik ben mijzelf niet meer

Nadere informatie

Hij had dezelfde soort helm op als in het beeld vooraf...2 Mijn vader was verbaasd dat ik alles wist...3 Ik zat recht overeind in mijn bed te

Hij had dezelfde soort helm op als in het beeld vooraf...2 Mijn vader was verbaasd dat ik alles wist...3 Ik zat recht overeind in mijn bed te Hij had dezelfde soort helm op als in het beeld vooraf...2 Mijn vader was verbaasd dat ik alles wist...3 Ik zat recht overeind in mijn bed te kijken...4 De mensenmenigte opende zich in het midden...5 Toen

Nadere informatie

Verloren grond. Murat Isik. in makkelijke taal

Verloren grond. Murat Isik. in makkelijke taal Verloren grond Murat Isik in makkelijke taal Moeilijke woorden zijn onderstreept en worden uitgelegd in de woordenlijst op pagina 84. Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen Mijn geboorte Mijn verhaal

Nadere informatie

R O S A D E D I E F. Arco Struik. Rosa de dief Arco Struik 1 www.gratiskinderboek.nl

R O S A D E D I E F. Arco Struik. Rosa de dief Arco Struik 1 www.gratiskinderboek.nl R O S A D E D I E F Arco Struik Rosa de dief Arco Struik 1 www.gratiskinderboek.nl In de winkel 3 Bart 5 Een lieve dief 7 De telefoon 9 Bij de dokter 11 De blinde vrouw 13 Een baantje 15 Bijna betrapt

Nadere informatie