Trainingsfrequentie Voetbal: Vrouwen vs. Mannen

Transcriptie

1 Trainingsfrequentie Voetbal: Vrouwen vs. Mannen Thirza Kooij A6a Natuur en Techniek Biologie B. Bannink

2 Hoe groot is het verschil in trainingsfrequentie tussen mannen en vrouwen amateurteams op de drie hoogste amateurniveaus van Nederland en is er in de argumentatie van de clubs, waarom ze niet vaker trainen, een verklaring te vinden voor het verschil in trainingsfrequentie tussen mannen en vrouwen?

3 Inhoudsopgave 1 Inleiding Voetbalbiografie Onderwerp: Trainingsfrequenties Onderzoeksvraag en hypothese Werkwijze Opbouw 11 2 Trainingsfrequentie bij de vrouwen Topklasse Vrouwen Hoofdklasse Vrouwen e Klasse Vrouwen Samenvatting trainingsfrequentie vrouwen Inclusief BVO s Exclusief BVO s 15 3 Trainingsfrequentie bij de mannen e Divisie Mannen e Divisie Mannen Hoofdklasse Mannen Samenvatting trainingsfrequentie mannen Inclusief BVO s Exclusief BVO s 20 4 Trainingsfrequenties vergelijken en bespreken 21 5 Argumentatie clubs rond de trainingsfrequentie De indeling De groepen Onvoldoende capaciteit Privé Reistijd en reiskosten Extra sportmomenten Financieel Verhouding tussen rust en arbeid Goede frequentie voor het niveau Overige argumenten De Betaald Voetbal Organisaties (BVO s) Resultaten vrouwen Resultaten mannen Vergelijken bespreken resultaten mannen en vrouwen Minder ruimte voor vrouwen op de Hollandse velden Privé bepaalt limiet voor de trainingsfrequentie van mannen Het zwijgen over gelzaken Vergelijken minst genoemde argumenten bij mannen en vrouwen 40 1 P a g i n a

4 6 Samenvatting 41 7 Dankwoord 43 8 Bronvermelding Websites Clubs waarvan de vrouwenteams zijn aangeschreven Clubs waarvan de mannenteams zijn aangeschreven 46 9 Bijlagen Competitiestand Topklasse Vrouwen Competitiestand Hoofdklasse Zaterdag Vrouwen Competitiestand Hoofdklasse Zondag Vrouwen Competitiestand 2 e Divisie Mannen Competitiestand 3 e Divisie Mannen Zaterdag Competitiestand 3 e Divisie Mannen Zondag Competitiestand Hoofdklasse A Mannen Logboek 51 2 P a g i n a

5 1 Inleiding 1.1 Voetbalbiografie Als elfjarig meisje mocht ik dan eindelijk op voetbal. Mijn vader had het jarenlang tegengehouden, omdat hij het een agressieve en blessuregevoelige sport vond. En hij was ook echt niet van plan om elke zaterdag langs de lijn gaan staan als een fanatieke, schreeuwende voetbalvader om ons aan te moedigen. Ik ben gestart in een bestaand meisjesteam, waar ook vriendinnetjes in voetbalden in mijn eigen dorp Dirksland, op Goeree Overflakkee, een Zuid-Hollands eiland. Ruim twee jaar geleden wilde ik graag hogerop in het voetbal. Ik wilde graag meer en beter trainen, serieuzere teamgenoten en een sterkere competitie waar ik nog veel in kon leren. Ik wilde mijn team niet in de steek laten en even afwachten of ze niet toch hoger wilden gaan voetballen. Ik heb er toen samen met mijn zus voor gekozen om aanvullend elke zondag techniektrainingen te volgen bij Voetbalschool het verschil in Den Haag, omdat ik door mijn late start achterstanden had. We moesten hier helaas erg ver voor rijden, omdat we op een afgelegen Zuid-Hollands eiland wonen en we in de regio Rotterdam niets konden vinden. De Feyenoord Soccer School van Ben Wijnstekers bijvoorbeeld, gaf toen wel techniektrainingen op zondag, maar (nog) niet voor meisjes. Na een half jaar wilde ik graag stoppen met voetballen, omdat mijn team niet serieus genoeg was en de kloof door de techniektraining alleen maar groter werd. Vervolgens ben ik, met instemming van mijn ouders, samen met mijn zus gaan zoeken naar een nieuwe club met vrouwen en meidenvoetbal in de regio Rotterdam, waar ik op niveau met serieuze meiden kon trainen en met weerstand wedstrijden kon spelen. Ik heb er ook nog aan gedacht om in een jongensteam te gaan spelen. Maar omdat ik pas laat ben begonnen met voetballen, was ik bang om in een slecht jongensteam te komen, waar ik uiteindelijk minder zou leren dan in een meisjesteam met technisch goede speelsters. Daarnaast had ik ook geen ervaring met het jongensvoetbal, omdat niemand deze optie ooit ter sprake had gebracht. Daarom heb ik er toch voor gekozen om gewoon in een meisjesteam te gaan voetballen. Nadat ik bij verschillende clubs was gaan kijken, kwam ik uiteindelijk uit bij BVV Barendrecht. Het Meiden Onder-19 team (MO-19) was een serieus team met twee goede trainsters die toen zelf in de Hoofdklasse voetbalden. Ik kon hier één leeftijdscategorie hoger gaan spelen op het hoogste meidenniveau. Na anderhalf seizoen hier te hebben gespeeld, kampioen te zijn geworden in de Hoofdklasse en de beker te hebben gewonnen, was hier ook niet veel uitdaging meer. Daarom speel ik sinds dit seizoen bij vrouwen 2 van BVV Barendrecht in de 1 e Klasse, waar ik het erg naar mijn zin heb. En sinds december 2016 zaalvoetbal ik bij TPP in de Hoofdklasse Vrouwen. 1.2 Onderwerp: Trainingsfrequenties Tijdens mijn MO-19 periode speelde mijn vriend ook bij BVV in het Onder-19 team van de jongens (JO-19). We speelden beide in het hoogste jeugdteam, alleen het verschil was, dat hij 3 P a g i n a

6 drie keer per week trainde en ik maar twee keer per week. Dit vond ik erg oneerlijk, want als meisje heb je vaak al een grotere achterstand op de jongens, omdat je later bent begonnen en dit verschil wordt alleen maar groter, omdat je ook nog eens één keer minder in de week traint. Nu speel ik bij de vrouwen en hij bij de mannen en is dit verschil nog steeds hetzelfde, ook al spelen we allebei in de 1 e Klasse. Ik heb aan meerdere mensen gevraagd waarom zij wel drie keer in de week trainen en wij niet, maar ik kreeg nooit een bevredigend antwoord. Daarom besloot ik om dit als onderwerp te kiezen voor mijn profielwerkstuk, in de hoop om zo een bevredigend antwoord te krijgen. Aan de vraag waarom clubs verschil maken tussen mannen en vrouwen, meisjes en jongens, gaat nog een vraag vooraf. Is dit alleen een probleem bij mijn eigen club of ook bij andere clubs? En hoe groot is dat verschil eigenlijk? Deze vraag moest in mijn onderzoeksvraag terugkomen. Eerst wilde ik daarnaast ook nog onderzoeken of er een lichamelijke reden was, waarom vrouwen minder zouden kunnen trainen dan mannen. Dit bleek een onderwerp op zich en eigenlijk breder dan de sport waar ik het graag over heb: voetbal. Deze vraag gaat er eigenlijk over of de biologische verschillen de trainingsfrequentie bepalen. Omdat dit te veel werk was, heb ik dit helaas niet kunnen onderzoeken. Verder viel mij op bij de inventarisatie dat de trainingsfrequentie toeneemt naarmate de vrouwen hoger sporten en dat ik nergens bovengrenzen tegenkwam qua trainingsfrequentie in de vrouwensport. Uitgaande van de Wisdom of the Crowd had wetenschappelijk aangetoonde beperkingen in de belastbaarheid in trainingsfrequentie van vrouwen ongetwijfeld her en der tot beperkingen geleid in de trainingsfrequentie van de vrouwensport. Inmiddels ben ik ook in Amerika geweest, waar ik drie dagen heb getraind onder de trainers van het vrouwenteam van The University Of San Diego. Deze vrouwen voetballen zes dagen in de week. De meiden die ook op het trainingskamp waren, voetbalden ook bijna allemaal vijf á zes keer per week. Een deel van deze meiden was dan ook op het trainingskamp om gescout te worden voor het universiteitsteam en dus een scholarship te bemachtigen. Wat mij opviel was, dat bijna al deze meiden, door hun frequente trainen, een topconditie hadden die ik in Nederland nog nooit gezien had. Ze bleven maar rennen, s ochtends, s middags en s avonds bij meer dan 30 graden. Voor mij was het inmiddels dus ook persoonlijk geen vraag meer of vrouwen het frequente trainen fysiek wel aankunnen. Aanvankelijk wilde ik de trainingsfrequentieverschillen bepalen bij de jeugd en bij de volwassenen, maar als snel bleek dit een onmogelijke opgave vanwege de grote hoeveelheid clubs en dus het werk. Ik heb het verschil tussen meisjes en jongens dus laten varen en ik ben in gegaan op het verschil tussen mannen en vrouwen. Als je de mannen en vrouwen gaat vergelijken, moet je geen appels met peren vergelijken. Het leek mij daarom goed om de bovenste amateurniveaus te gaan vergelijken (zie Figuur en 1.2.2). Een goed criterium voor het niveau leek mij het spelen in een bovenregionale competitie. Dit zijn bij de mannen 4 P a g i n a

7 Figuur Piramide mannenvoetbal: in het rood de geïncludeerde competities de 2 e Divisie, de 3 e Divisie en de Hoofdklasse. De 1 e Divisie en de Eredivisie zijn nog hoger, maar hier heb ik niet voor gekozen, omdat ze onder het betaalde voetbal vallen. Deze grens tussen betaald en amateurvoetbal zal de komende jaren bij de mannen gaan vervagen, omdat betaald voetbalclubs uit de 1 e Divisie kunnen degraderen naar de 2 e Divisie en amateurclubs kunnen promoveren van de 2 e Divisie naar de 1 e Divisie. Het eerste mannenteam van mijn voetbalclub BVV Barendrecht voetbalt sinds dit seizoen in de 2 e Divisie en dus het hoogste amateurniveau. Het betaalde voetbal bij de vrouwen is beperkt tot maar één klasse: de Eredivisie. De hoogste amateurniveaus bij de vrouwen bestaan uit de Topklasse, de Hoofdklasse en de 1 e Klasse. Bij mijn club speelt het eerste vrouwenelftal Topklasse en het tweede vrouwenelftal 1 e Klasse. Ondanks dat ik de drie hoogste niveaus in het amateur mannen en vrouwenvoetbal heb gekozen voor mijn werkstuk, kan het toch zijn dat ik appels met peren vergelijk. Men zou kunnen zeggen dat de piramide bij de mannen breder is en dat dus de top drie competities relatief van hoger niveau zijn dan bij de vrouwen, waar de piramide smaller is en minder hoog reikt. Ook worden in de top van het amateurniveau bij de mannen meer (onkosten)vergoedingen betaald dan bij de vrouwen, omdat dit proces daar pas net begonnen is. Dit is zeker het geval, maar ik wist geen indeling te maken op basis van andere objectieve criteria dan de bovenste drie competities. Waar en op basis van welke criteria moet je dan de grens trekken? Je kunt het ook bekijken vanuit de top van het vrouwenvoetbal. Wanneer je het vrouwenvoetbal in zijn geheel wil verbeteren en meer gelijk wil trekken met het mannenvoetbal, hoort daar ook een specifiek beleid bij gericht op de kwaliteitsontwikkeling van de top van het amateurvrouwenvoetbal. Je komt dan automatisch uit bij de bovenste (drie) competities. Als de top van de piramide hoger wordt, zal uiteindelijk de onderkant van de piramide daar ook baat bij hebben. Er ontstaat in ieder geval een goed perspectief voor competitief gerichte speelsters bij amateurclubs. Daarnaast heb ik voor de drie bovenste niveaus gekozen in plaats van de twee hoogste niveaus, omdat ik zelf als jeugdspeelster op het derde hoogste niveau van het amateurvrouwenvoetbal speel. 5 P a g i n a

8 Figuur Piramide vrouwenvoetbal: in het rood de geïncludeerde competities De volgende vraag is welke competities geïncludeerd moesten worden van de drie bovenste niveaus bij de mannen en de vrouwen. Er is bij de vrouwen gekozen voor de hele Topklasse, (één competitie), de hele Hoofdklasse (één zaterdag en één zondagcompetitie) en de 1 e Klasse Zaterdag (twee competities ). Bij de mannen is gekozen voor de hele 2 e Divisie (één competitie), de hele 3 e Divisie (één zaterdag en één zondag competitie), en de zaterdag Hoofklasse (één competitie). De eerste twee niveaus zijn dus volledig geïncludeerd bij zowel de mannen als de vrouwen. Bij de vrouwen zijn op het derde niveau twee van de vier competities geïncludeerd. De twee zaterdag competities zijn wel geselecteerd, de twee zondag 1 e Klasse competities niet. Bij de mannen bestaat het 3 e niveau ook uit vier competities, twee zaterdag competities en twee zondagcompetities. Slechts één competitie van deze vier competities is dus bij de mannen geselecteerd. Dat is één minder dan bij de vrouwen geselecteerd is op het derde niveau. Het mooiste was natuurlijk geweest als het hele derde niveau was onderzocht bij mannen en vrouwen, maar dan hadden er nog drie hele competities aangeschreven moeten worden en dat was ondoenlijk qua hoeveelheid werk. Verder hebben de mannencompetities meer teams per competitie. De vijf geïncludeerde vrouwencompetities tellen 62 teams in totaal, de vier geïncludeerde mannencompetities 69 teams. Met het selecteren van nog een tweede competitie uit de Hoofklasse mannen zou het aantal mannelijke en vrouwelijke competities in de onderzoeksgroep wel in evenwicht zijn maar het verschil in het aantal teams in de vergelijking tussen mannen en vrouwen zou fors oplopen. Een te groot verschil tussen het aantal teams per onderzoeksgroep leek mij niet wenselijk. Ik had natuurlijk ook precies op gelijke aantallen per niveau kunnen selecteren, door uit ieder niveau een zelfde aantal teams te selecteren bij het aanschrijven, zodat bij de vrouwen en de mannen in totaal hetzelfde aantal teams geïncludeerd zouden zijn. De waardevolle informatie van de trainingsfrequentie per competitie zou dan echter verloren gaan, omdat je niet alle teams van één competitie aanschrijft. De kern van de organisatie van het voetbal is juist dat je als team 6 P a g i n a

9 voetbalt in een competitie, dit gegeven kun je dus niet verwaarlozen in je onderzoeksopzet. Het verschil in aantal teams per competitie tussen mannen en vrouwen is in het kader van de man-vrouwverschillen in het voetbal ook een punt. Alleen gaat dit profielwerkstuk daar niet over. Als het aantal teams in een competitie toeneemt, neemt ook het aantal wedstrijden toe. Als je meer wedstrijden speelt op een bepaald niveau is dat goed voor je ontwikkeling. Mannen spelen dus vaker meer wedstrijden in competitieverband dan de vrouwen, waardoor ze sneller kunnen ontwikkelen. Als je kijkt naar de verschillen in training tussen mannen en vrouwen had ik ook de trainingsduur als uitgangspunt kunnen nemen. Dit heb ik niet gedaan, omdat ik zelf denk dat de trainingsfrequentie belangrijker is dan de trainingsduur. Ik denk namelijk dat je dingen beter leert, wanneer je het vaker herhaalt (conditionering) in plaats van wanneer je het één keer heel lang oefent. Ook je conditie verbetert volgens mij meer bij drie keer een fysieke prikkel dan twee keer. Ik heb deze trainingsfysiologische vragen helaas niet verder uitgezocht, dus het is ook niet meer dan een mening of aanname. Verder is er per club veel variatie in de trainingsduur, zo variëren de trainingen per club tussen de 1 en 2,5 uur. Ook kan de trainingsduur per training bij een team variëren. Als je al deze verschillende variabelen wil vergelijken tussen mannen en vrouwen, krijg je een waslijst aan gegevens die moeilijk te vergelijken zijn, zeker als je de trainingsfrequentie er ook nog eens bij betrekt. Verder is er nog een praktisch probleem. Ik heb (zie hieronder) ervoor gekozen om de feiten te verzamelen door ze aan de clubs te vragen. Ik heb voor mijn onderzoek 131 teams aangeschreven. De clubs voor wie deze teams spelen, worden in hoofdzaak bemand door vrijwilligers die zo aardig moeten zijn om te antwoorden op mijn vragen. Hoe meer vragen je stelt en hoe ingewikkelder ze zijn, hoe meer kans je hebt dat je geen antwoord krijgt op deze vragen en je dus steeds minder geldige conclusies kunt trekken uit je onderzoek. Verder is de kans aanwezig dat ze foute antwoorden gaan geven, omdat ze toch graag antwoord willen geven en het eigenlijk niet precies weten. Ik heb nu beschreven wat mijn onderzoeksgroepen zijn en waarom ik ze heb gekozen. Daarnaast heb ik ook beschreven hoe de parameter van mijn onderzoek tot stand is gekomen, namelijk de trainingsfrequentie. Ik ga er al van uit dat er een verschil is, daarom is de vraag ook hoe groot het verschil in trainingsfrequentie tussen mannen en vrouwen op het hoogste amateurniveau is. Ik ga er ook vanuit dat de vrouwen gemiddeld minder zullen trainen dan de mannen. De vraag die zich aandient is dan waarom er een verschil is. Met deze vraag kun je natuurlijk weer alle kanten op. Het verschil zou bijvoorbeeld kunnen komen door discriminatie, sociale achterstelling van de vrouw, de Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond (KNVB), door de wijze van verslaglegging of het gebrek van verslaglegging door pers en andere media of door de speelsters zelf die bijvoorbeeld onvoldoende gemotiveerd zijn. Dit zijn zoveel onderwerpen, dat je er meerdere profielwerkstukken van kunt maken. Ik moest mijn vraagstelling dus afbakenen. Omdat de clubs uiteindelijk de trainingsfrequentie bepalen, heb ik ervoor gekozen om de clubs te laten antwoorden op deze 7 P a g i n a

10 vraag. We kunnen de clubs niet rechtstreeks laten antwoorden op deze vraag, omdat er maar weinig clubs zijn waar zowel het eerste mannenteam als het eerste vrouwenteam binnen de criteria van mijn onderzoek vallen. Daarom is ervoor gekozen om alle teams te vragen waarom ze niet vaker trainen. Om deze antwoorden daarna te vergelijken. Daarnaast heb ik nog een extra reden waarom ik de clubs heb aangeschreven. In heel veel landen hebben vrouwen nog geen kiesrecht, sommige mogen nog niet eens autorijden. Verandering begint altijd met bewustwording en met het stellen van de waaromvraag. Ooit waren er in Nederland vrouwen die vroegen waarom ze niet mochten stemmen en nu vragen vrouwen in het Midden-Oosten waarom ze geen auto mogen rijden. Daarom vraag ik nu waarom vrouwen minder mogen trainen dan mannen. Al die clubs, met in hoofdzaak mannen op alle functies, vraag ik nu om na te denken over deze vraag. Hiermee wil ik graag bewustwording creëren, hoe weinig dit misschien ook is. 1.3 Onderzoeksvraag en hypothese Mijn onderzoeksvraag is: Hoe groot is het verschil in trainingsfrequentie tussen mannen en vrouwen amateurteams op de drie hoogste amateurniveaus van Nederland en is er in de argumentatie van de clubs, waarom ze niet vaker trainen, een verklaring te vinden voor het verschil in trainingsfrequentie tussen mannen en vrouwen? Mijn hypothese is dat mannenteams vaker drie keer per week trainen en de vrouwenteams vaker twee keer. En dat de clubs bij de vrouwen zullen zeggen dat een hogere trainingsfrequentie fysiek voor vrouwen niet haalbaar is. En dat bij mannen de financiën als hoofdreden zal worden opgegeven. De volgende deelvragen zijn nodig om mijn onderzoeksvraag te beantwoorden: Wat is de trainingsfrequentie per competitie op de drie hoogste amateurniveaus van Nederland? Wat is de trainingsfrequentie van de amateurteams binnen deze competities? Wat is het verschil in trainingsfrequentie tussen de mannen en vrouwencompetities? Wat is het verschil in trainingsfrequentie tussen de mannen en vrouwencompetities zonder de beloftenteams van Betaald Voetbal Organisaties? Wat zijn de argumenten van de clubs waarom ze niet vaker trainen? Wat zijn de verschillen in argumenten tussen de mannen en vrouwenteams? Geven de argumenten een verklaring voor het verschil in trainingsfrequentie tussen mannelijke en vrouwelijke amateurteams op de drie hoogste amateurniveaus van Nederland? 8 P a g i n a

11 1.4 Werkwijze Ik ben begonnen met een pilot waarbij ik enkele meidenteams, vrouwenteams en mannenteams heb aangeschreven per mail, nadat ik eerst de trainingsfrequentie heb opgezocht op hun site. De pilotmail zag er als volgt uit: Geachte meneer/mevrouw, Ik ben Thirza Kooij, 16 jaar oud ik speel bij BVV Barendrecht en mijn profielwerkstuk gaat over het verschil in trainingsfrequentie tussen meisje/jongen en man/vrouw in de hogere teams. Vrouwen/meisjes mogen vaak minder trainen dan mannen/jongens, ik wil graag uitzoeken waarom dat is en wat de verschillende argumenten hiervoor zijn. Ik wil graag weten of dit komt door bijvoorbeeld fysieke verschillen, organisatorische of financiële redenen of gebaseerd is op de maatschappelijke positie van de vrouw. Mijn vraag aan U is: Waarom traint MO-19, die op het hoogste meiden niveau speelt/speelde maar twee keer in de week i.p.v. drie keer in de week? Is dit item ooit wel eens besproken en door wie wordt dit bepaald? Als ik voor deze vraag niet bij U aan het juiste adres ben, heeft U dan een andere naam, of telefoonnummer voor mij? Ik verwerk alle antwoorden geanonimiseerd, zodat ze niet terug te voeren zijn op een persoon. Alvast Bedankt, Thirza Kooij Allereerst heb ik ervoor gekozen om te beloven dat ik alle antwoorden geanonimiseerd zou verwerken. Dit heb ik gedaan, omdat ik niet wilde dat mensen zich geremd zouden voelen om mij alles te vertellen en omdat al vrij snel duidelijk was dat niet alleen mijn docent mijn profielwerkstuk zou lezen. Ik kreeg namelijk erg vaak het verzoek om mijn profielwerkstuk toe te zenden als het klaar is. Na de Pilot heb ik de volgende zin verwijderd: Ik wil graag weten of dit komt door bijvoorbeeld fysieke verschillen, organisatorische of financiële redenen of gebaseerd is op de maatschappelijke positie van de vrouw. Mensen gingen te veel op deze tekst in en uiteindelijk wilde ik eigenlijk alleen hun redenen horen en niet die van mij in een echo terug horen. Dat is ook de reden waarom ik uiteindelijk geen vragenlijst heb gemaakt. Met open vragen moeten mensen namelijk zelf nadenken en komen er misschien wel antwoorden die ik zelf nooit had bedacht. Verder bleek al snel dat de trainingsfrequentie op de site van de clubs soms niet klopte met de gegeven antwoorden. Daarom leek het me ook beter om de trainingsfrequentie als open vraag te stellen. De tekst is naarmate het onderzoek vorderde het volgende geworden: 9 P a g i n a

12 Geachte meneer/mevrouw, Ik ben Thirza Kooij, 17 jaar oud ik speel bij de dames van BVV Barendrecht en mijn profielwerkstuk gaat over het verschil in trainingsfrequentie tussen mannen en vrouwen in de landelijk spelende teams. Mijn vraag aan U is: Hoe vaak per week traint Vrouwen 1? Waarom trainen jullie in deze frequentie en niet meer of minder? Alvast Bedankt, Thirza Kooij Op den duur is bij de mannen, die ik pas aanschreef nadat ik alle vrouwen had aangeschreven, ook de tekst over de anonimiteit niet meer toegevoegd. Dit maakte bij de mannen weinig verschil in de beantwoording. Omdat ik niet wil dat het ene clublid commentaar gaat geven op het andere clublid op wat hij gezegd heeft, heb ik in het hele profielwerkstuk geen namen en clubs genoemd. Dit is ook de reden waarom er bij de citaten niet naar de betreffende persoon wordt verwezen en er dus ook geen bronvermelding bij staat. Alle s zijn wel als aparte, niet tot het werkstuk behorende, bijlagen aan de begeleidende docent verstrekt. Alleen bij de BVO s heb ik de clubs en de argumentatie genoemd, maar ook niet de namen van de personen zelf. Er vanuit gaande dat een professionele club zich bewust is wat er met geschreven tekst kan gebeuren. Een vrijwilliger van een amateurclub die even snel op zijn iphone tussendoor een mailtje van mij beantwoord op zijn werk, zal zich hier minder van bewust zijn. Om dezelfde reden heb ik soms citaten aangepast om de leesbaarheid te bevorderen, zonder de inhoud te veranderen. Ik wilde weten waarom er niet vaker getraind wordt, maar ik heb toch de vraag laten staan waarom er niet meer of minder getraind werd. De meeste gaven geen antwoord op de minder vraag, omdat het eigenlijk een open deur is, als je minder traint, word je minder goed. Bij het aanschrijven van de clubs was het moeilijk welk adres te kiezen, soms was er alleen een algemeen info adres, soms kon je alleen via de site een verzoek indienen en soms was er keuze uit zoveel s dat het lastig te kiezen was. In het begin is er naar elk team maar één gestuurd, bijvoorbeeld de trainer, de secretaris of aan de technische commissie. Als dat geen resultaat gaf, werden er meerdere adressen aangeschreven en het eerste adres herhaald. Ik heb uiteindelijk een paar clubs gebeld, omdat sommige mij vroegen om ze te bellen en sommige gaven geen reactie op de s. Eén iemand belde mij zelfs spontaan in de les. Het verslag van de telefoongesprekken heb ik naar mezelf g d. Ook heb ik nog twee mensen via Facebook benaderd, maar daar heb ik geen reactie van gehad. Uiteindelijk heb ik van 130 van de 131 aangeschreven teams antwoord gekregen van een clubfunctionaris. 10 P a g i n a

13 1.5 Opbouw De tekst is opgebouwd uit verschillende hoofdstukken, waarbij sommige hoofdstukken weer uit subhoofdstukken met paragrafen bestaan. In Hoofdstuk 2, Trainingsfrequentie bij vrouwen, wordt per subhoofdstuk de trainingsfrequentie van een bepaalde vrouwencompetitie weergegeven. Ook worden de zaterdag en zondag competities kort met elkaar vergeleken. In sommige paragrafen worden er ook verschillende trainingsschema s van Betaald Voetbal Organisaties (BVO s) weergegeven en besproken. Er wordt aan het eind van het hoofdstuk nog een samenvatting van het hele hoofdstuk gegeven. In Hoofdstuk 3, Trainingsfrequentie bij mannen, wordt per subhoofdstuk de trainingsfrequentie van bepaalde mannencompetities weergegeven. Ook hier worden er verschillende trainingsschema s van Betaald Voetbal Organisaties (BVO s) weergegeven en besproken. Daarnaast worden ook nog kort de zaterdag en de zondag competities met elkaar vergeleken. Aan het eind van dit hoofdstuk wordt er een korte samenvatting van het gehele hoofdstuk gegeven. In Hoofdstuk 4, Trainingsfrequenties vergelijken en bespreken, worden alle trainingsfrequenties van de mannen en de vrouwencompetities met elkaar vergeleken aan de hand van de voorgaande twee hoofdstukken (hoofdstuk 2 en 3). In Hoofdstuk 5, Argumentatie van de clubs rond de trainingsfrequentie, wordt, zoals de titel eigenlijk al zegt, de argumentatie, die de clubs rond de trainingsfrequentie hebben, besproken. In het eerste subhoofdstuk wordt de indeling van alle argumenten besproken. Het tweede subhoofdstuk bestaat uit verschillende paragrafen die ieder een argument vertegenwoordigen. In iedere paragraaf wordt verteld wat het argument precies inhoudt. Ook worden er verschillende percentages van het betreffende argument gegeven. In het derde subhoofdstuk van hoofdstuk 5, worden de argumenten van de BVO s apart besproken, omdat dit een categorie apart is. Daarna worden de resultaten van de vrouwen besproken in het vierde subhoofdstuk en de resultaten van de mannen in het vijfde hoofdstuk wat betreft de argumentatie. In het laatste en belangrijkste subhoofdstuk van hoofdstuk 5 worden de resultaten van de mannen en vrouwen met elkaar en allerlei andere parameters vergeleken en besproken, een voorbeeld van een andere parameter is de trainingsfrequentie en het wel of niet amateurteam zijn. In het laatste hoofdstuk (hoofdstuk 6), Samenvatting, zal een samenvatting gegeven worden van alle resultaten die besproken zijn in het gehele werkstuk, hier zal dan ook het antwoord op de onderzoeksvraag te vinden zijn en een samenvatting van mijn interpretaties van alle resultaten. Af en toe kon ik het niet nalaten om zaken te bespreken die niet rechtstreeks met mijn onderzoeksvraag te maken hebben. Zo heb ik een aantal keer zonder verder commentaar gekeken of de best presterende helft van de competitie vaker trainde dan de onderste helft. Dit wilde ik de lezer niet onthouden. 11 P a g i n a

14 2 Trainingsfrequentie bij de vrouwen 2.1 Topklasse Vrouwen De Topklasse Vrouwen is het hoogste amateurniveau bij de vrouwen in Nederland. De Topklasse van de vrouwen bestaat uit twaalf teams. De teams van Jong Telstar en Jong ADO Den Haag zijn eigenlijk geen amateurteams, maar beloftenteams van Betaald Voetbal Organisaties (BVO s): Telstar en ADO Den Haag. De beloftenteams van BVO s spelen zowel bij de mannen als bij de vrouwen vaak in een van de hoogste amateurcompetities om ervaring op te doen en om zich verder te ontwikkelen. Vaak zijn de spelers en speelsters van de beloftenteams van een BVO jonger dan de spelers en speelster van de eerste teams die in de betaalde voetbalcompetities spelen. De enige betaalde voetbalcompetitie bij de vrouwen is de Eredivisie Vrouwen. Topklasse Vrouwen Team Trainingsfrequentie per week Jong Telstar (BVO) 4 Jong ADO Den Haag 4 (BVO) Ter Leede VR1 3 Eldenia VR1 3 Buitenveldert VR1 3 Saestum VR1 3 SC Woezik VR1 3 Barendrecht VR1 2,5 RKHVV VR1 2 RVVH VR1 2 Wartburgia VR1 2 DTS Ede VR1 2 Gemiddeld met BVO s 2,79 Gemiddeld zonder 2,55 BVO s Tabel 2.1 Zoals in Tabel 2.1 te zien is, trainen alleen de BVO s, Jong Telstar en ADO Den Haag, meer dan drie keer per week, namelijk vier keer. Vijf teams trainen drie keer per week, vier teams twee keer per week en één team traint om de week twee of drie keer, dus gemiddeld tweeënhalf keer per week. Alle teams samen trainen gemiddeld 2,79 keer per week. Zonder de BVO s is dit gemiddelde lager, namelijk 2,55 keer per week. Hoewel het niet bij de onderzoeksvraag behoort, is het interessant om te zien hoe de trainingsfrequentie zich verhoudt tot de stand tijdens de winterstop, na dertien gespeelde wedstrijden (zie bijlage 9.1). In het voetbal wordt vaak gesproken over het linker en het rechter rijtje. Het linker rijtje is het rijtje met de best presterende helft van de competitie en het rechter rijtje is het rijtje met de slechtst presterende helft van de competitie. De stand in de Topklasse Vrouwen staat in bijlage 9.1. Zowel het linker rijtje als het rechter rijtje bestaat uit zes teams. Van de eerste zes teams, traint er maar één team minder dan drie keer per week, namelijk DTS Ede. Van de onderste zes trainen er vier, minder dan drie keer per week. Gemiddeld traint het linker rijtje dus 3,17 keer per week en traint het rechter rijtje 2,42 keer per week. 2.2 Hoofdklasse Vrouwen De Hoofdklasse Vrouwen is het op één na hoogste amateurniveau in het vrouwenvoetbal. De Hoofdklasse Vrouwen is onderverdeeld in twee landelijke competities; de Hoofdklasse 12 P a g i n a

15 Vrouwen Zaterdag en de Hoofdklasse Vrouwen Zondag. In totaal bestaat de Hoofdklasse Vrouwen uit 26 teams, twaalf teams in de Hoofklasse Vrouwen Zaterdag en veertien teams in de Hoofdklasse Vrouwen Zondag. In de Hoofdklasse Vrouwen Zaterdag traint één team meer dan drie keer per week, BVO Jong PEC Zwolle traint namelijk zes keer per week. Jong PEC Zwolle heeft op maandagochtend een opstarttraining, op maandagmiddag theorie over bijvoorbeeld voeding, tactiek of een wedstrijdbespreking, op dinsdagochtend een lichte training, op Hoofdklasse Vrouwen Zaterdag Team Trainingsfrequentie per week Jong PEC Zwolle (BVO) 6 Ter Leede VR2 3 VV Heerenveen (BVO) 3 RCL VR1 3 VV IJzendijke VR1 3 Be Quick 28 VR1 2 Oranje Nassau VR1 2 VIOD Driesum VR1 2 SSS VR1 2 Sporting 70 VR1 2 SteDoCo VR1 2 HTC VR1 2 Gemiddeld met BVO s 2,67 Gemiddeld zonder BVO s 2,30 Tabel dinsdagmiddag een conditietraining, op donderdagochtend en vrijdagochtend een gewone training en op donderdagmiddag hebben ze een soort gym of andere op fysiek gerichte trainingen. Een voorbeeld van wat er bij de gym gedaan wordt, is een bal gooien en een duik maken om de bal te kunnen koppen. Op zondag zijn de dames van Jong PEC Zwolle vrij en op zaterdag spelen ze een wedstrijd. Verder trainen vier teams drie keer per week, waaronder BVO Heerenveen, en zeven teams twee keer per week (zie Tabel 2.2.1). Vv Heerenveen traint op maandag, woensdag en donderdag op het veld, maar heeft daarnaast op maandag en woensdag ook nog dertig minuten rompstabiliteit training. Alle Hoofdklasse Zaterdag teams trainen gemiddeld 2,67 keer per week en alle Hoofdklasse Zaterdag teams zonder BVO s trainen gemiddeld 2,30 keer per week. Ook in deze competitie is de gemiddelde trainingsfrequentie berekend van de bovenste zes teams en de onderste zes teams. De bovenste zes teams, het linker rijtje, traint gemiddeld drie keer per week en de onderste zes teams, het rechter rijtje, traint gemiddeld 2,33 keer per week (zie bijlage 9.2). Ook hier is dus duidelijk verschil zichtbaar. Hoofdklasse Vrouwen Zondag Team Trainingsfrequentie per week Fortuna 54 VR1 3 Buitenveldert VR2 3 Fortuna Wormerveer VR1 2 SC t Zand VR1 2 Kolping Boys VR1 2 FC Eindhoven VR1 2 SV Venray VR1 2 DSE VR1 2 Someren VR1 2 RKSV Nuenen VR1 2 Prinses Irene VR1 2 vv Maarssen VR1 2 Victoria Boys VR1 2 Venlosche Boys VR1 2 Gemiddelde 2,14 Tabel P a g i n a

16 In de Hoofdklasse Vrouwen Zondag trainen twee teams drie keer en twaalf teams twee keer in de week (zie Tabel 2.2.2). Omdat zowel in het linker rijtje als in het rechter rijtje (zie bijlage 9.3) maar één team drie keer traint en de overige zes teams twee keer trainen, is de gemiddelde trainingsfrequentie in het linker en rechter rijtje gelijk. De Hoofdklasse Zondag teams trainen dus gemiddeld 2,14 keer per week. In de Hoofdklasse Vrouwen Zondag spelen in tegenstelling tot de Hoofdklasse Vrouwen Zaterdag geen BVO s. Het zou dus kunnen zijn dat hierdoor het verschil in gemiddelde trainingsfrequentie tussen de Hoofdklasse Zaterdag en Zondag wordt verklaard. Dit is echter maar voor een gedeelte het geval. Ook zonder BVO s is de trainingsfrequentie van de Hoofdklasse Zaterdag met een gemiddelde van 2,3 hoger dan de 2,14 van de Hoofdklasse Zondag. De gemiddelde trainingsfrequentie van alle teams in de Hoofdklasse Vrouwen is 2,38, zonder BVO s is dit gemiddelde 2, e Klasse Vrouwen 1 e Klasse A Zaterdag Vrouwen Team Trainingsfrequentie per week Odysseus 91 VR1 2 Reiger Boys VR1 2 SC Klarenbeek VR1 2 VV Rhoon VR1 2 Wartburgia VR2 2 FC Rijnvogels VR1 2 IJFC VR1 2 Smerdiek VR1 2 DSS VR1 2 Berkel VR1 2 Barendrecht VR2 2 Unicum VR1 2 Gemiddelde 2 Tabel de 1 e Klasse B Zaterdag. Zowel in de 1 e Klasse A Zaterdag als de 1 e Klasse B Zaterdag trainen alle teams twee keer per week (zie Tabel en Tabel 2.3.2). Het kijken naar verschillen in het linker en het rechter rijtje van beide competities heeft dus geen zin. Ook zijn er geen verschillen in trainingsfrequentie tussen beide competities. De 1 e Klasse Vrouwen is het op twee na hoogste amateurniveau van de vrouwen in Nederland. De 1 e Klasse is onderverdeeld in twee half landelijke spelende klassen, twee op zaterdag en twee op zondag. Vanwege de grote hoeveelheid werk is er gekozen om alleen de teams die op zaterdag spelen te behandelen In de 1 e Klasse Zaterdag spelen 24 teams. Twaalf in de 1 e Klasse A Zaterdag en twaalf in 1 e Klasse B Zaterdag Vrouwen Team Trainingsfrequentie per week Heerenveense Boys VR1 2 Be Quick 28 VR2 2 SC Stiens VR1 2 ASC 62 VR1 2 Vitesse 63 VR1 2 The Knickerbockers VR1 2 VV De Weide VR1 2 Hollandscheveld VR1 2 Oranje Nassau VR2 2 ONS Sneek VR1 2 Annaparochie VR1 2 Be Quick Dokkum VR1 2 Gemiddelde 2 Tabel P a g i n a

17 2.4 Samenvatting trainingsfrequentie vrouwen Inclusief BVO s Hoewel het natuurlijk niet is onderzocht in dit profielwerkstuk, kun je stellen dat de standaardfrequentie in het amateurvoetbal twee keer trainen is in de week en één wedstrijd in het weekend. Iedereen die op voetbal gaat, uitzonderingen daargelaten, begint met deze trainingsfrequentie. Hoewel de vrouwen van de 1 e Klasse op het twee na hoogste amateurniveau van Nederland spelen, is hun trainingsfrequentie toch even hoog als de standaard trainingsfrequentie. Dit is ronduit opmerkelijk. Vanaf dit niveau stijgt de gemiddelde trainingsfrequentie wél boven de twee keer. De Hoofdklasse Zondag zonder BVO s komt op het minimaal hoger gemiddelde van 2,14 keer per week. De Hoofdklasse Zaterdag, wel met enkele BVO s, komt uit op een gemiddelde van 2,67 keer per week, zonder BVO s is dit gemiddelde 2,30 keer per week. In de Topklasse is het gemiddelde inclusief de BVO s 2,79 keer per week, zonder de BVO s is dit 2,55 keer. Deze cijfers komen anders gezegd op het volgende neer. Alle onderzochte teams in de tweede klasse spelen twee keer in de week. In de Hoofdklasse Zondag trainen twee van de veertien teams drie keer, de overige twaalf teams trainen twee keer per week. In de Hoofdklasse Zaterdag trainen zeven van de twaalf teams twee keer, de overige vijf trainen drie keer of meer, waarvan één zelfs zes keer in de week. In de gehele Hoofdklasse traint dus zes van de 26 teams drie keer, 19 van de 26 teams twee keer en één team zes keer. In de Topklasse Vrouwen trainen vier van de twaalf teams twee keer in de week. Acht van de twaalf teams trainen meer dan twee keer in de week, waarvan twee teams vier keer, één team tweeënhalf keer en de andere vijf, drie keer. Het meer dan twee keer trainen per week, begint bij de vrouwen dus pas in de Hoofdklasse, maar daar nog steeds maar bij minder dan de helft van de teams. In de Topklasse Vrouwen traint twee derde meer dan twee keer in de week. De norm in de Topklasse is dus eigenlijk drie of meer keer in de week, maar dit is wel inclusief BVO s Exclusief BVO s Als de BVO s bij de resultaten van de trainingsfrequentie worden weggelaten, veranderen de uitkomsten van de twee hoogste amateurniveaus bij de vrouwen duidelijk. In de Topklasse trainen vijf van de tien amateurteams drie keer en vijf minder dan drie keer per week. Vijftig procent van de amateurteams traint dus drie keer per week. In de Hoofdklasse Zaterdag trainen vier van de elf amateurteams drie keer en zeven van de elf minder dan drie keer. In de Hoofdklasse Zondag trainen maar twee van de veertien teams drie keer, de overige twaalf trainen minder dan drie keer, in dit geval allemaal twee keer per week. In de totale Hoofdklasse Vrouwen trainen zes van de 25 teams drie keer en 19 van de 25 teams minder dan drie keer. In de totale Hoofdklasse traint dus 24 procent van de teams drie keer. In de 1 e 15 P a g i n a

18 Klasse vrouwen blijft alles onveranderd, omdat er in de 1 e Klasse geen BVO s voorkomen. Alle teams in de 1 e Klasse trainen dus twee keer. 3 Trainingsfrequentie bij de mannen 3.1 2e Divisie Mannen De 2 e Divisie is het hoogste amateurniveau voor de mannen in Nederland. Deze competitie speelt zich zowel op zaterdag als op zondag af. De 2 e Divisie bestaat uit achttien teams, waaronder vier BVO s, namelijk Jong AZ, Jong Sparta, Jong FC Twente en Jong Vitesse. Deze 2e Divisie Mannen Team Trainingsfrequentie per week Jong AZ (BVO) 8 (7 tot 9) Jong Sparta (BVO) 7 Jong FC Twente (BVO) 6,5 (5 tot 8) Jong Vitesse (BVO) 4 GVVV 1 3 AFC 1 3 Kozakken Boys 1 3 Excelsior Maassluis 1 3 Katwijk 1 3 Barendrecht 1 3 VVSB 1 3 De Treffers 1 3 SV Spakenburg 1 3 TEC 1 3 UNA 1 3 HHC Hardenberg 1 3 FC Lienden 1 2 Koninklijke HFC 1 / Gemiddelde met BVO s 3,74 Gemiddelde zonder BVO s 2,92 Tabel 3.1 BVO s trainen allemaal meer dan drie keer per week(zie Tabel 3.1). Jong AZ traint namelijk zeven tot negen keer, dit is afhankelijk van het aantal wedstrijden dat het team per week speelt. Als Jong AZ twee wedstrijden per week speelt, trainen ze zeven keer in de week en als Jong AZ één wedstrijd per week speelt, trainen ze negen keer. Om het gemiddelde uit te reken is het gemiddelde van het aantal keer trainen per week genomen, namelijk acht keer. Jong Sparta traint zeven keer in de week, waarvan vier keer een voetbaltraining, twee keer een krachttraining en ook nog één keer yoga. Jong FC Twente traint vijf tot acht keer in de week, maar ook bij dit team wordt er niet alleen gevoetbald. De mannen van Jong FC Twente doet namelijk op maandagochtend hersteltraining op het veld of in de gym en op maandagmiddag krachttraining van het bovenlichaam. Dinsdag is een dag die in het teken van conditie staat. Meestal trainen de mannen dan twee keer, één keer conditietraining op het veld en één keer krachttraining voor de benen plus snelheidstraining op het veld. Op donderdag staat de training meer in het teken van tactiek. Ook hebben ze nog één tot twee krachttrainingen voor het bovenlichaam. Op vrijdag is de training vaak korter in vergelijking tot de rest van de week, maar wel intensiever, omdat het een voorbereidende training is op de wedstrijd. Ook wordt er soms op zondag nog een hersteltraining gedaan, maar dat is afhankelijk van wanneer de wedstrijd in de daaropvolgende week wordt gespeeld. Om de gemiddelde trainingsfrequentie van de 2 e Divisie uit te reken is een gemiddelde van het aantal keer trainen genomen, namelijk zesenhalf keer per week. Daarnaast traint Jong Vitesse gemiddeld vier keer per week. Dit 16 P a g i n a

19 schema wordt namelijk per week door professionals vastgesteld, omdat er voldoende rekening moet worden gehouden met de hersteltijd van de spelers. Omdat Koninklijke HFC helaas niet heeft geantwoord, wordt deze club buiten beschouwing gelaten. Uit onderzoek is dus gebleken dat vier van de zeventien teams meer dan drie keer per week traint, maar een van de zeventien teams twee keer traint en de overige twaalf teams drie keer per week trainen. De Gemiddelde trainingsfrequentie per week in de 2 e Divisie Mannen is 3,74 keer, dit is inclusief BVO s. Zonder de BVO s daalt dit gemiddelde tot een trainingsfrequentie van 2,92 keer per week. Wanneer bij de 2 e Divisie Mannen het linker rijtje met het rechter rijtje vergeleken wordt (zie bijlage 9.4), komt hier een opmerkelijke uitslag uit. Het linker rijtje traint namelijk gemiddeld 3,56 keer per week en het rechter rijtje gemiddeld 3,94 keer per week. Dus ondanks dat het rechter rijtje gemiddeld vaker traint dan het linker rijtje, zijn hun uitslagen in de competitie toch lager in de eerste helft van dit seizoen e Divisie Mannen De 3 e Divisie, voorheen Topklasse genoemd, is de op een na hoogste klasse in het amateurvoetbal in Nederland. De 3 e Divisie is dus eigenlijk vergelijkbaar met de Hoofdklasse Vrouwen. In de 3 e Divisie Mannen spelen in totaal 36 teams. Deze teams zijn verdeeld over twee competities, achttien in de 3 e Divisie Zaterdag en achttien in de 3 e Divisie Zondag. Er is een opmerking te plaatsen bij de tabel (Jong) Almere City heeft geantwoord op de trainingsfrequentie vraag met de opmerking dat ze 5 dagen trainen. Op aanvullende vragen is gereageerd dat ze trainen in blokken van 2,5 uur (per dag?). Op de vraag hoeveel blokken of trainingen ze in totaal doen had ik bij het schrijven van dit PWS nog geen antwoord. Ik heb gekozen voor vijf keer, maar het zou dus ook meer kunnen zijn. In de 3 e Divisie Mannen Zaterdag trainen drie teams meer dan drie keer, dertien teams drie keer, één team om de week drie keer en één team twee keer in de week. Voor het bereken van de gemiddelde trainingsfrequentie is in plaats van om de week drie keer trainen een gemiddelde van tweeënhalf keer per week genomen (zie Tabel 3.2.1). De drie teams die meer dan drie keer trainen, zijn alle drie BVO s. Jong FC Groningen traint namelijk negen keer. Op maandag en dinsdag trainen ze twee keer op het veld, op donderdag, vrijdag en zondag trainen ze één keer op het veld en op donderdag- en vrijdagmiddag doen de mannen ook nog krachttrainingen. Jong FC Volendam traint vijf tot zes keer per week. Voor de gemiddelde trainingsfrequentie van de totale competitie is een gemiddelde gebruikt van vijfenhalf keer per week. Jong Almere City FC traint elke doordeweekse dag, speelt een wedstrijd op zaterdag en is zondag vrij. In totaal trainen ze dus vijf keer. 17 P a g i n a

20 3 e Divisie Zaterdag Mannen Team Trainingsfrequentie per week Jong FC Groningen (BVO) 9 Jong FC Volendam (BVO) 5,5 (5 tot 6) Jong Almere City FC (BVO) 5 (of meer, zie tekst) FC Lisse 1 3 IJsselmeervogels 1 3 ASWH 1 3 Scheveningen 1 3 Rijnburgse Boys 1 3 Odin 59 3 DVS 33 3 FC Rijnvogels 1 3 Quick Boys 1 3 Capelle 1 3 SteDoCo 1 3 Harkemase Boys 1 3 Huizen 1 3 ONS Sneek 1 2,5 VVOG 1 2 Gemiddelde met BVO s 3,5 Gemiddelde zonder BVO s 2,9 Tabel Wanneer in de 3 e Divisie Mannen Zaterdag het linker rijtje met het rechter rijtje wordt vergeleken, is de trainingsfrequentie per week in het linker rijtje hoger dan in het rechter rijtje. Het gemiddelde in het linker rijtje is namelijk 3,83 en in het rechter rijtje 3,17. Dit verschil wordt kleiner wanneer de BVO s niet meegerekend worden. Het gemiddelde in het linker rijtje is dan afgenomen tot 2,86 keer per week en in het rechter rijtje tot 2,94 keer per week (zie bijlage 9.5). In de 3 e Divisie Zondag trainen, net als in de 3 e Divisie Zaterdag, drie teams meer dan drie keer in de week (zie Tabel 3.2.2). Dit zijn ook alle drie weer BVO s, namelijk Jong FC Den Bosch, Jong Achilles 29 en Jong De Graafschap. Jong FC Den Bosch traint zes keer per week en Jong Achilles 29 en Jong De Graafschap beide vijf keer per week. Jong Achilles 29 traint op maandag, donderdag en vrijdag één keer op het veld en op dinsdag doen ze één krachttraining en één veldtraining. Jong De Graafschap doet op maandag een hersteltraining, op woensdag een krachttraining en een tactische training, op donderdag een conditietraining en op zaterdag een training, waarbij ze zich voorbereiden op de wedstrijd van zondag. Op dinsdag en vrijdag hebben ze een rustdag. Naast dat er drie teams meer dan drie keer trainen, trainen elf teams drie keer en vier teams twee keer. 3 e Divisie Zondag Mannen Team Trainingsfrequentie per week Jong FC Den Bosch (BVO) 6 Jong Achilles 29 (BVO) 5 Jong De Graafschap (BVO) 5 Be Quick OJC Rosmalen 1 3 De Dijk 1 3 JVC Cuijk 1 3 rkvv Westlandia 1 3 HSC HBS Craeyenhout 1 3 UDI OFC 1 3 Quick Dongen 1 3 USV Hercules 1 2 EVV 1 2 Juliana Magreb 90 2 Gemiddelde met BVO s 3,17 Gemiddelde zonder BVO s 2,73 Het linker rijtje in de 3 e Divisie Zondag heeft een gemiddelde trainingsfrequentie van 2,89 keer per week. In het linker rijtje staan geen BVO s. Het rechter rijtje heeft een gemiddelde Tabel P a g i n a

21 van 3,44. Zonder BVO s is dit gemiddelde 2,50 keer per week en dus wel minder dan het linker rijtje (zie bijlage 9.6). De gemiddelde trainingsfrequentie van de 3 e Divisie Zaterdag Mannen is 3,5 keer per week. Het gemiddelde per week zonder BVO s is 2,9. De gemiddelde trainingsfrequentie van de 3 e Divisie Zondag Mannen is 3,17. Zonder de BVO s is dit gemiddelde 2,73 keer per week. Ook hier is, net als bij de Hoofdklasse Vrouwen, de gemiddelde trainingsfrequentie per week hoger op zaterdag dan op zondag. De gemiddelde trainingsfrequentie per week van de totale 3 e Divisie mannen is 3,33. Zonder BVO s daalt dit gemiddelde tot 2,82 per week. 3.3 Hoofdklasse Mannen De Hoofdklasse mannen is het derde landelijke amateurniveau van Nederland. De Hoofdklasse mannen is onderverdeeld in vier competities, twee op zaterdag en twee op zondag. Bij het onderzoek is, zoals in de inleiding is uitgelegd, maar van één Hoofdklasse gebruik gemaakt, de Hoofdklasse A Zaterdag. In de totale Hoofdklasse spelen 63 teams, waarvan vijftien teams in de Hoofdklasse A Zaterdag spelen. Hoofdklasse A Zaterdag Mannen Team Trainingsfrequentie per week Spijkenisse 1 3 Ter Leede 1 3 HSV Hoek 1 3 Noordwijk 1 3 Jodan Boys 1 3 RVVH 1 3 Ajax Amateurs 1 3 vv Zwaluwen 1 3 vv Smitshoek 1 3 vv Sliedrecht 3 Swift 1 2,5 FC Breukelen 1 2 DFS 1 2 Argon 1 2 Achilles Veen 1 2 Gemiddelde 2,7 Tabel 3.3 In de Hoofdklasse A Zaterdag Mannen zijn er tien teams die drie keer trainen, één team die om de week drie keer traint en vier teams die twee keer per week trainen (zie Tabel 3.3). Voor de gemiddelde trainingsfrequentie van de hele Hoofdklasse A, is voor het team dat om de week drie keer traint, Swift 1, een gemiddelde genomen van tweeënhalf keer per week. De gemiddelde trainingsfrequentie van de Hoofdklasse A is 2,70 keer per week. In de Hoofdklasse A van de mannen komen geen BVO s voor. In het bovenste rijtje van de competitie, het linker rijtje, is de gemiddelde trainingsfrequentie per week 2,80 keer. In het onderste rijtje van de competitie, het rechter rijtje, is de gemiddelde trainingsfrequentie 2,60 keer per week. De trainingsfrequentie van het linker rijtje is dus hoger dan van het rechter rijtje. Voor het berekenen van de gemiddelde frequentie in het linker rijtje zijn de eerste zeven teams plus de helft van de trainingsfrequentie van de nummer acht gebruikt en voor het rechter rijtje de laatste zeven teams plus de helft van de trainingsfrequentie van de nummer acht in de competitie (zie bijlage 9.7). 19 P a g i n a

22 3.4 Samenvatting trainingsfrequentie mannen Inclusief BVO s Aan de resultaten is te zien dat in de Hoofdklasse A, het op twee na hoogste amateurniveau voor mannen in Nederland, twee derde deel van de teams drie keer traint, een derde deel minder dan drie keer traint en geen één team meer dan drie keer. In de totale 3 e Divisie mannen trainen 24 van de 36 teams drie keer, ook hier traint dus weer precies twee derde van de teams drie keer. Een zesde deel van de teams in de 3 e Divisie Mannen traint meer dan drie keer, dit zijn allemaal BVO s. Dan blijft er nog een zesde deel over die minder dan drie keer traint, waarvan één team om de week drie keer traint en de rest allemaal twee keer. In de 2 e Divisie trainen twaalf van de zeventien teams drie keer per week, vier teams meer dan drie keer per week en maar één team minder dan drie keer per week. Bij de mannen trainen dus in de Hoofdklasse en in de 2 e Divisie twee derde van de teams drie keer, dit lijkt hetzelfde, maar in de Hoofdklasse traint een derde deel van de teams twee keer en geen één team meer dan drie keer. Bij de 2 e Divisie ligt dit anders, omdat hier maar een zesde deel van de teams minder dan drie keer traint en een zesde deel meer dan drie keer. In de 3 e Divisie traint wel meer dan twee derde deel drie of meer keer per week en maar een zeventiende deel traint minder dan drie keer. Wanneer deze frequenties dus globaler worden bekeken traint in de Hoofdklasse twee derde deel drie keer in de week en een derde deel minder dan drie keer. In de 3 e Divisie traint vijf zesde deel drie of meer keer per week en maar een zesde deel minder dan drie keer per week. En in de 2 e Divisie traint dus zestien zeventiende deel drie of meer keer per week en maar een zeventiende deel minder dan drie keer per week. Uit het onderzoek is dus gebleken dat hoe hoger de divisie, hoe meer teams een hogere trainingsfrequentie hebben dan twee keer per week. Deze gemiddelde frequentie ligt dus wel hoger dan de eerdergenoemde standaardfrequentie Exclusief BVO s In de 2 e Divisie Mannen trainen twaalf van de dertien amateurteams (dus zonder BVO s) drie keer per week. Er traint dus maar één team minder dan drie keer per week. 92 Procent van de mannen amateurteams in de 2 e Divisie traint dus drie keer per week. In de 3 e Divisie Zaterdag trainen dertien van vijftien teams drie keer per week. De overige twee teams trainen minder dan drie keer per week. In de 3 e Divisie Zondag trainen elf van de vijftien teams drie keer per week en dus vier van de vijftien minder dan drie keer. In de gehele 3 e Divisie Mannen trainen dus 24 van de 30 amateurteams drie keer per week. De overige zes teams trainen minder dan drie keer per week. Dit komt erop neer dat tachtig procent van alle amateurteams in de 3 e Divisie mannen drie keer per week traint en twintig procent minder dan drie keer. In de Hoofdklasse A Mannen Zaterdag trainen tien van de vijftien teams drie keer per week en vijf van de vijftien teams minder dan drie keer per week. In deze 20 P a g i n a

23 Hoofdklasse traint dus 67 procent van de teams drie keer en de rest minder dan drie keer per week. 4 Trainingsfrequenties vergelijken Om de verschillen in trainingsfrequentie tussen mannen en vrouwen zichtbaar te maken kunnen alle geïncludeerde vrouwenteams vergeleken worden met alle geïncludeerde mannenteams, maar er kan ook per niveau gekeken worden. Om de vrouwen en mannenteams met elkaar te vergelijken, worden verschillende niveaus gebruikt; het hoogste amateurniveau, het op een na hoogste amateurniveau en het op twee na hoogste amateurniveau van Nederland. Het hoogste amateurniveau is bij de vrouwen de Topklasse en bij de mannen de 2 e Divisie. Het op een na hoogste niveau is bij de mannen de 3 e Divisie en bij de vrouwen de Hoofdklasse. Het op twee na hoogste amateurniveau van Nederland is bij de vrouwen de 1 e Klasse en bij de mannen de Hoofdklasse. Alle vrouwenteams bij elkaar trainen gemiddeld 2,29 keer per week, zonder BVO s is dit 2,19 keer per week. Alle mannenteams bij elkaar trainen gemiddeld 3,20 keer per week, zonder BVO s is dit 2,78 keer per week. De mannen trainen dus gemiddeld veertig procent meer dan de vrouwen per week. Als de BVO s in dit percentage niet mee worden gerekend, trainen de mannen gemiddeld 27 procent meer dan de vrouwen per week. Op het hoogste amateurniveau van Nederland trainen de vrouwen gemiddeld 2,79 keer per week en zonder BVO s 2,55 keer en de mannen gemiddeld 3,74 keer, zonder BVO s 2,92 keer per week. De mannen, inclusief de BVO s, trainen 34 procent meer dan de vrouwen inclusief de BVO s. Zonder de BVO s trainen de mannen vijftien procent meer dan de vrouwen. Op het op een na hoogste amateurniveau van Nederland trainen de mannen gemiddeld 3,17 keer per week, zonder BVO s is dit gemiddelde 2,73 keer. De vrouwen trainen op het op een na hoogste niveau 2,38 keer per week en zonder BVO s 2,21 keer per week. De vrouwen trainen op dit niveau dus 33 procent minder dan de mannen, zonder de BVO s is dit verschil 24 procent. Op het derde niveau van het amateurvoetbal in Nederland trainen de vrouwenteams gemiddeld 2 keer per week, in deze teams komen geen BVO s voor. De mannen trainen gemiddeld 2,7 keer per week, ook in deze competitie komen geen BVO s voor. De mannen trainen ook op dit niveau meer dan de vrouwen, namelijk wel 35 procent vaker. Het is duidelijk dat op alle niveaus de mannen vaker trainen dan de vrouwen. Het allerhoogste amateurniveau van de vrouwen in Nederland traint 2,79 keer en dat is ongeveer gelijk aan het aantal keer trainen van de mannen op het derde amateurniveau van Nederland. In de Hoofdklasse A Zaterdag Mannen zitten geen BVO s, dus eigenlijk moet je de Hoofdklasse mannen vergelijken met de Topklasse Vrouwen zonder BVO s. De Topklasse 21 P a g i n a

24 Vrouwen zonder BVO s traint gemiddeld 2,55 keer per week, dit is zelfs lager dan de gemiddelde trainingsfrequentie van de mannen op het derde amateurniveau van Nederland. Percentage 3 of meer x trainen (%) Grafiek 4.1 Deze getallen zijn inzichtelijker als er gekeken wordt naar de percentages van teams die drie of meer keer trainen per week (zie Grafiek 4.1). Het voordeel van deze indeling is, dat de veel hogere frequenties van de BVO s het gemiddelde niet te veel omhoogtrekken. In Grafiek 4 is te zien dat op de drie hoogste amateurniveaus bij de mannen minimaal drie keer trainen de standaard is. Zelfs op het derde niveau bij de mannen traint twee derde drie keer of meer. Bij de vrouwen wordt zelfs op het allerhoogste amateurniveau dit aantal niet gehaald (58,33%). Op het tweede niveau wordt bij de vrouwen de 50 procent nog niet eens aangetikt. En op het derde amateurniveau van de vrouwen wordt zelfs geen één keer drie of meer keer getraind. Zoals eerder al benoemd is, wordt op dit niveau dus niet vaker getraind dan de standaard trainingsfrequentie van voetbalteams in Nederland, namelijk twee keer per week. Percentage 3 x trainen (%) Grafiek hoogste niveau tweede niveau derde niveau % Vrouwen 58,33 43,75 0 % Mannen 94,12 83,33 66, Vrouwen vs Mannen Percentage 3 of meer keer trainende teams, inclusief BVO s Vrouwen vs Mannen hoogste niveau tweede niveau derde niveau % Vrouwen % Mannen 92, ,67 Percentage 3 keer trainende teams, exclusief BVO s In Grafiek 4.2 wordt opnieuw per niveau vergeleken hoeveel procent van de vrouwenteams drie keer of meer traint ten opzichte van de mannenteams. Alleen zijn nu de BVO s uit de percentages verwijderd, zodat alleen de amateurteams met elkaar vergeleken worden. Omdat alleen de BVO s meer dan drie keer per week trainen, is het dus eigenlijk het percentage drie keer trainende teams. Omdat er bij de mannencompetities meer BVO s meedoen dan bij de vrouwencompetities nemen de man-vrouwverschillen ten opzicht van de vorige grafiek toe. Op het hoogste amateurniveau traint vijftig procent van de vrouwenteams drie keer, bij de amateurmannenteams op dit niveau is dit percentage 92,31. Op het tweede amateurniveau traint maar 24 procent van de amateurvrouwenteams drie 22 P a g i n a

25 keer per week, bij de mannenteams ligt dit percentage veel hoger, hier traint namelijk tachtig procent van de mannelijke amateurteams drie keer per week. Aangezien er op het derde amateurniveau van Nederland geen BVO s voorkomen, blijven hier de percentages bij zowel de mannen als de vrouwenteams hetzelfde. 5 Argumentatie clubs rond de trainingsfrequentie 5.1 De indeling Nadat het grootste aantal antwoorden van de s binnen waren, is er geprobeerd om alle argumenten te groeperen. Er is voor de volgende indeling gekozen. Zowel de reacties van de vrouwenteams als van de mannenteams zijn hierin onder te brengen. Gemiddeld werd er bij de vrouwen 1.5 argument per team gebruikt en bij de mannen 1.34 argument per team (zie Tabel 5.1). In totaal zijn er 184 argumenten genoemd door maar 130 mannen en vrouwenteams. De indelingsgroepen worden hieronder besproken. De genoemde percentages in dit subhoofdstuk zijn allemaal percentages van het totaal aan argumenten. Totaal aantal teams Totaal aantal argumenten overige Financieel Goede frequentie voor niveau Verhouding rust/arbeid Extra sport momenten Reistijd en kosten Privé Onvoldoende capaciteit Topklasse Vrouwen Hoofdklasse Vrouwen Za Hoofdklasse Vrouwen Zo 1e Klasse A Vrouwen Za 1e Klasse B Vrouwen Za Totaal Vrouwen 2e Divisie Mannen 3e Divisie Mannen Za 3e Divisie Mannen Zo Hoofdklasse A Mannen Za Totaal Mannen Totaal Mannen + Vrouwen Tabel P a g i n a

26 5.2 De groepen Onvoldoende capaciteit Met het argument onvoldoende capaciteit wordt het gebrek aan trainingsruimte op de voetbalvelden bedoeld. In de Topklasse Vrouwen wordt te weinig capaciteit in 25 procent van alle argumenten genoemd, in de Hoofdklasse Vrouwen Zaterdag is dit tien procent, in de Hoofdklasse Vrouwen Zondag 32 procent, in de 1 e Klasse A Vrouwen Zaterdag 27 procent en in de 1 e Klasse B Vrouwen Zaterdag dertig procent. Bij de vrouwen heeft de Hoofdklasse Vrouwen Zondag dus het meeste last van te weinig capaciteit. In de 2 e Divisie Mannen wordt in vijf procent van alle argumenten het argument dat er te weinig capaciteit is genoemd, in de 3 e Divisie Mannen Zaterdag is dit acht procent, in de 3 e Divisie Mannen Zondag vier procent en in de Hoofdklasse A Mannen Zaterdag negen procent. Bij de mannen heeft de Hoofdklasse A Mannen Zaterdag dus het meeste last van te weinig capaciteit. Wanneer er op het hoogste amateurniveau wordt gekeken, wordt het argument dat er onvoldoende capaciteit is om vaker te trainen in 25 procent van alle argumenten van de vrouwenteams gebruikt en in vijf procent van alle argumenten van de mannenteams. Als er op het tweede amateurniveau van Nederland wordt gekeken, is dit percentage 21 bij de vrouwenteams en zeven bij de mannenteams. Op het derde amateurniveau van Nederland wordt dit argument in 28 procent van de argumenten van de vrouwenteams gebruikt en maar in negen procent van alle argumenten van de mannenteams. In totaal wordt het argument dat er onvoldoende capaciteit is in verhouding door de vrouwenteams aanzienlijk meer gebruikt dan door de mannenteams, namelijk in 27 procent van alle argumenten van de vrouwenteams en maar in zeven procent van alle argumenten van de mannenteams, dit is wel opmerkelijk Privé Onder het argument privé vallen verschillende argumenten die op hetzelfde neerkomen: het privéleven. Zo valt het gezin van een vrouw of man onder het argument privé, maar ook werk, school en resterende privé activiteiten. Al deze argumenten zorgen ervoor er een beperkte tijd is om te voetballen, omdat er ook tijd nodig is om bijvoorbeeld naar school toe te gaan en om thuis huiswerk te maken en te leren. Zou je bij het profvoetbal kijken in plaats van bij het amateurvoetbal, dan zal deze reden hoogstwaarschijnlijk veel minder vaak aan bod komen, omdat voetbal hun werk is en de schooltijden vaak aangepast worden aan de trainingsmomenten. Daarnaast is het niet alleen de fysieke belasting, maar ook de mentale belasting die het privéleven met zich meebrengt. 24 P a g i n a

27 In de Topklasse vrouwen wordt dit argument in 13 procent van alle argumenten gebruikt. In de Hoofklasse Vrouwen Zaterdag in 32 procent, in de Hoofdklasse Vrouwen Zondag in 21 procent, in de 1 e Klasse A Zaterdag in 16 procent en in de 1 e Klasse B Vrouwen Zaterdag 35 procent van alle argumenten. Bij de vrouwen wordt dit argument in verhouding dus het meest gebruikt in de 1 e Klasse B Vrouwen Zaterdag. Zowel in de 2 e Divisie Mannen als in de 3 e Divisie Mannen Zaterdag wordt het argument dat de privébelasting te groot is in 48 procent van alle argumenten gebruikt. In de 3 e Divisie Mannen Zondag is dit 50 procent en in de Hoofdklasse A Mannen Zaterdag 39 procent. Dit argument komt bij de mannen dus het meest voor in de 3 e Divisie Mannen Zondag. Als er per niveau wordt gekeken, wordt op het hoogste amateurniveau dit argument in dertien procent van alle argumenten van de vrouwenteams gebruikt en in 48 procent van alle argumenten van de mannenteams. Op het tweede amateurniveau van Nederland is dit 26 procent bij de vrouwenteams en 49 procent bij de mannenteams. En op het derde amateurniveau van Nederland is dit 26 procent van alle argumenten van de vrouwenteams en 39 procent van alle argumenten van de mannenteams. In totaal wordt dit argument dus gebruikt in 25 procent van alle argumenten van de vrouwenteams en in 46 procent van de mannenteams. Dit betekent dat privé in vergelijking door meer mannenteams dan vrouwenteams wordt gebruikt als argument Reistijd en reiskosten In de Topklasse vrouwen wordt dit argument in 6 procent van alle argumenten gebruikt, in de Hoofdklasse Vrouwen Zaterdag in 10 procent, in de Hoofdklasse Vrouwen Zondag door niemand, in de 1 e Klasse A Vrouwen in 5 procent van alle argumenten en in de 1 e Klasse B Vrouwen ook in 10 procent. In de Hoofdklasse Zaterdag en in de 1 e Klasse B hebben bij de vrouwen dus de meeste teams last van de reistijd en reiskosten. In de 2 e Divisie Mannen wordt in negen procent van alle argumenten het argument reistijd en reiskosten genoemd, in de 3 e Divisie Mannen Zaterdag in acht procent, in de 3 e Divisie Mannen Zondag door niemand en in de Hoofdklasse A Mannen Zaterdag in vier procent van alle argumenten. Dit argument wordt bij de mannen dus het meest gebruikt in de 2 e Divisie van de mannen. Als er per niveau naar de mannen en vrouwenteams gekeken wordt, wordt dit argument op het hoogste amateurniveau in zes procent van alle argumenten van de vrouwenteams en in negen procent van alle argumenten van de mannenteams gebruikt. Op het tweede amateurniveau van Nederland in vijf procent bij de vrouwenteams en in vier procent bij de mannenteams. Op het derde amateurniveau is dit percentage acht procent bij de vrouwenteams en vier procent bij de mannenteams. 25 P a g i n a

28 In totaal wordt de reistijd en de reiskosten in zeven procent van de argumenten van alle onderzochte vrouwenteams gebruikt en in vijf procent van de argumenten van alle onderzochte mannenteams. Dit argument komt in verhouding dus vaker bij de vrouwenteams voor dan bij de mannenteams Extra sportmomenten Onder het argument extra sportmoment vallen in dit onderzoek activiteiten, zoals zaalvoetbal, extra (oefen)wedstrijden in de week en extra conditietraining (bijvoorbeeld hardlopen) en krachttrainingen die niet onder toezicht van de trainer(s) plaatsvinden. Dit argument wordt niet in alle competities gebruikt, namelijk alleen in de Hoofdklasse Vrouwen Zaterdag in 10 procent van alle argumenten, in de 1 e Klasse A Vrouwen Zaterdag in 5 procent, in de 1 e Klasse B Vrouwen Zaterdag in 10 procent en in de 3 e Divisie Mannen Zondag in 9 procent van alle argumenten. Bij de vrouwen wordt dit argument dus het meest gebruikt in de Hoofdklasse Zaterdag en de 1 e Klasse B en bij de mannen wordt het argument het meest gebruikt in de 3 e Divisie Zondag. Op het hoogste amateurniveau wordt het argument dat de teams extra sportmomenten per week hebben niet als beperkende factor genoemd. Op het tweede amateurniveau van Nederland wel, namelijk in vijf procent van alle argumenten van de vrouwenteams en in vier procent van alle argumenten van de mannenteams. Op het derde amateurniveau wordt dit argument alleen in acht procent van alle argumenten van de vrouwenteams genoemd en niet door de mannenteams. In totaal wordt in zes procent van alle argumenten van de vrouwenteams de extra sportmomenten als reden gebruikt en dan voornamelijk doordat ze extra zaalvoetballen. Bij de mannen wordt dit argument maar in twee procent van alle argumenten gebruikt. Uiteindelijk wordt het argument dat er extra sportmomenten in de week zijn op grotere schaal gebruikt door de vrouwenteams dan door de mannenteams Financieel Onder het kopje financieel zijn alle financiële argumenten ingedeeld, behalve de reistijd en reiskosten. Voorbeelden van financiële argumenten zijn: te weinig geld om (meer) onkostenvergoedingen te betalen aan de speelster of spelers. Of te weinig geld om trainers te betalen die vaker per week beschikbaar zijn of deskundiger zijn. Het gaat dus uiteindelijk over het beschikbare budget voor het mannen of het vrouwenvoetbal. In de Topklasse Vrouwen is te weinig geld het argument in zes procent van alle argumenten van de teams, in de Hoofdklasse Vrouwen Zaterdag is dit elf procent, in de Hoofdklasse Vrouwen Zondag, de 1 e Klasse A Vrouwen Zaterdag en in de 1 e Klasse B Vrouwen Zaterdag is dit vijf procent. Bij de vrouwen wordt in de Hoofdklasse Zaterdag dit argument het meest gebruikt. 26 P a g i n a

29 Bij de mannen wordt het argument in de 2 e Divisie Mannen in tien procent van alle argumenten gebruikt, in de 3 e Divisie Mannen Zaterdag in vier procent, in de 3 e Divisie Zondag in vijf procent en in de Hoofdklasse A Mannen Zaterdag in negen procent. Bij de mannen is dit argument in verhouding dus het meest gebruikt in de 2 e Divisie. In zes procent van alle argumenten van de vrouwenteams en in tien procent van alle argumenten van de mannenteams op het hoogste amateurniveau wordt de financiële situatie als beperking genoemd om vaker te trainen. Op het tweede amateurniveau van Nederland is dit acht procent bij de vrouwenteams en vier procent bij de mannenteams. En op het derde amateurniveau is dit vijf procent bij de vrouwenteams en negen procent bij de mannenteams. In totaal is in zeven procent van alle argumenten van de vrouwenteams de financiële factor, de beperkende factor om vaker te trainen. Voor de mannen is dit ook zeven procent Verhouding tussen rust en arbeid Onder de verhouding tussen rust en arbeid, wordt niet de mentale arbeid verstaan, maar de fysieke arbeid. Het gaat dus over de verhouding tussen de belasting en de belastbaarheid van een speler of speelster. In de Topklasse Vrouwen wordt de verhouding tussen rust en arbeid in zes procent van alle argumenten van de teams genoemd, in de Hoofdklasse Vrouwen Zondag in tien procent, in de 1 e Klasse A Vrouwen Zaterdag in vijf procent en in de 1 e Klasse B Vrouwen Zaterdag en de Hoofdklasse Vrouwen Zaterdag wordt dit argument door geen één team gebruikt. Dit argument wordt bij de vrouwen in verhouding dus het meest gebruikt in de Hoofdklasse Zondag. In de 2 e Divisie mannen komt het argument voor in veertien procent van alle argumenten, in de 3 e Divisie Mannen Zaterdag in zestien procent, in de 3 e Divisie Mannen Zondag in achttien procent en in de Hoofdklasse A Mannen Zaterdag in 22 procent van alle argumenten van de teams. In de Hoofdklasse A Zaterdag wordt bij de mannen dit argument in verhouding dus het meest gebruikt. De verhouding tussen rust en arbeid is de beperkende factor om vaker te trainen in zes procent van alle argumenten van de vrouwenteams en in veertien procent bij de mannenteams op het hoogste amateurniveau. Op het tweede amateurniveau is dit vijf procent bij de vrouwenteams en zeventienprocent bij de mannenteams. Op het derde amateurniveau is dit percentage maar twee procent bij de vrouwenteams en wel 22 procent bij de mannenteams. In totaal wordt bij vrouwenteams in vijf procent van alle argumenten als argument gebruikt dat hun trainingsfrequentie goed is voor de optimale verhouding tussen rust en arbeid. Bij de mannenteams is dit achttien procent. Bij de mannen komt dit argument in verhouding dus vaker voor dan bij de vrouwen. 27 P a g i n a

30 5.2.7 Goede frequentie voor het niveau Met goede frequentie voor het niveau wordt bedoeld dat de trainingsfrequentie van een team op dat moment precies de trainingsfrequentie is die het team nodig heeft om op dat niveau te presteren. Soms, bijvoorbeeld bij BVO s, wordt ook het toekomstige niveau waarvoor men de speler opleidt bedoeld (meestal dus de Eredivisie). In de Topklasse Vrouwen wordt het argument dat het bestuur/de trainers de trainingsfrequentie een goede frequentie voor het niveau vinden in 31 procent van alle argumenten van de vrouwenteams gebruikt, in de Hoofdklasse Vrouwen Zaterdag, de Hoofdklasse Vrouwen Zondag en de 1 e Klasse A Vrouwen Zaterdag is dit percentage elf. En in de 1 e Klasse B Vrouwen Zaterdag wordt dit argument door geen enkel team gebruikt. Bij de vrouwen wordt dit argument dus het meest gebruikt in de Topklasse. Bij de mannen in de 2 e Divisie en de 3 e Divisie Zondag wordt dit argument gebruikt in veertien procent van alle argument van de teams, in de 3 e Divisie Mannen Zaterdag is dit percentage acht procent en in de Hoofdklasse A Mannen Zaterdag dertien procent. In de 2 e Divisie en de 3 e Divisie Zondag wordt dit argument in verhouding dus het meest gebruikt bij de mannen. Het argument dat de trainingsfrequentie een goede frequentie voor het niveau is waar de teams op spelen wordt gebruikt in 31 procent van de argumenten van de vrouwenteams en in veertien procent van de mannenteams op het hoogste amateurniveau. Op het tweede amateurniveau van Nederland is dit percentage elf procent bij zowel de mannenteams als de vrouwenteams. En op het derde amateurniveau is dit het argument in vijf procent van alle argumenten van de vrouwenteams en in dertien procent van alle argumenten van de mannenteams. In totaal is dit dus een argument in dertien procent van alle argumenten van de behandelde vrouwenteams en in twaalf procent van alle argumenten van de behandelde mannenteams. In verhouding wordt het argument dus net iets vaker gebruikt bij de vrouwenteams Overige argumenten Verder zijn er nog de overige argumenten zoals: We trainen liever minder vaak en langer, We hebben geen professionele begeleiding en Dit is een club besluit. Ook waren er een paar damesteams, die mailden dat de dames zelf gewoon niet vaker willen trainen. Daarnaast was er ook nog een reden die maar door één team werd genoemd, namelijk: Onze club heeft geen kunstgras, dus vaker trainen zal niet ten goede komen van ons trainingsveld. Er was ook nog één club die zei dat bij vaker trainen de opkomst te gering was. En er waren zelfs een paar clubs, die zeiden dat dit onderwerp eigenlijk nooit besproken was en dat het dus een gewoonte was. 28 P a g i n a

31 De overige argumenten worden in dertien procent van alle argumenten van de vrouwenteams op het hoogste amateurniveau gebruikt. De mannenteams op het hoogste amateurniveau gebruiken alleen de zeven hoofdargumenten. Op het tweede amateurniveau van Nederland wordt in negentien procent van alle argumenten van de vrouwen gebruikt en in vier procent van alle argumenten van de mannen. Op het derde amateurniveau worden deze argumenten gebruikt in achttien procent van alle argumenten van de vrouwenteams en in vier procent van alle argumenten van de mannenteams. In totaal worden de overige argumenten in tien procent van alle argumenten van de vrouwenteams gebruikt en in drie procent van alle argumenten van de mannenteams. De overige argumenten worden in verhouding dus vaker door de vrouwenteams gebruikt dan door de mannenteams. 5.3 De Betaald Voetbal Organisaties (BVO s) Bij de argumenten rond de trainingsfrequentie is voor een aparte paragraaf BVO s gekozen, omdat de trainingsmogelijkheden en de hele setting van BVO s toch verschillend is van de amateurclubs. Het betreft in alle gevallen zowel bij de mannen als bij de vrouwen het tweede team, ook wel het beloften team genoemd. De leeftijd van deze groep is vaak jonger dan die van het eerste team. Bij de mannen zien we trainingen overdag vaker dan bij de vrouwen. De teams vallen daar eigenlijk gewoon onder het betaalde voetbal. Het is hun baan. In het hele vrouwenvoetbal zelfs in de Eredivisie, werken de vrouwen naast het voetballen vaak gewoon omdat ze anders niet rond kunnen komen. Veel trainingen bij de vrouwen zijn dan ook in de avonduren, zelfs in de Eredivisie. Alleen bij PEC Zwolle vrouwen trainen de beloften zes keer in de week en alleen overdag namelijk op maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag (ochtend). De woensdag en de zondag zijn dan vrij. De andere 3 beloften BVO teams trainen minder dan PEC Zwolle en in de late middag en avond. Jong ADO en Jong Telstar trainen vier avonden, en Jong Heerenveen/vv Heerenveen VR1 traint drie keer in de week. Er zijn plannen om in 2017 vier keer te gaan trainen bij het beloften team van Heerenveen. Dit eerste halve seizoen in 2016 (onderzoeksperiode van dit onderzoek) wordt nog drie keer per week getraind om geleidelijk, ook qua belasting, de training naar vier keer per week op te voeren, zodat ze professioneel kunnen gaan spelen. De antwoorden van de BVO s bij de vrouwen gaan vooral over de opbouw van de trainingen. Het doel is om uiteindelijk spelers klaartestomen voor de eredivisie. De trainingen en competitie van de beloften teams zijn het middel om dat te bereiken. Eén van de trainers van een vrouwen BVO beloften team wil wel iets kwijt over de trainingsfrequentie in de Topklasse: Ik vind ook dat ze in de topklasse vrouwen wel 3 keer moeten trainen, want dat moet haalbaar zijn. Om vervolgens te melden dat hij daar als trainer van een BVO zich niet mee bezig houdt. 29 P a g i n a

32 Het ambitieniveau bij de mannelijke beloften teams ligt nog hoger. Hier beantwoordt de inspanningsfysioloog soms de mail, net als bij Jong AZ: Wij hebben verschillende trainingsweken. Afhankelijk van het aantal wedstrijden in de week en de beoogde doelstelling trainen we maximaal 9x, bij 1 wedstrijd in de week en maximaal 7x, bij 2 wedstrijden in de week. Wij trainen zoveel, omdat wij verwachten dat dit nodig is als je uiteindelijk in het 1ste elftal Europees, nationaal en in de beker wil uitblinken, voetbaltechnisch, fysiek en in de speelwijze. Dit is een duidelijk voorbeeld van het argument: goede trainingsfrequentie voor het niveau. Alleen wordt hier niet bedoeld het niveau waarop ze spelen, maar net als bij Heerenveen Vrouwen, het niveau waar de spelers uiteindelijk op willen gaan spelen. Met de trainingsfrequentie kun je dus ook je ambitie tonen als club. Dit is natuurlijk op alle niveaus mogelijk. Als een club in het vrouwenvoetbal wil dat een team dat nu 1 e Klasse Vrouwen speelt in de toekomst Hoofdklasse gaat spelen of als een club de spelers van een Topklasser wil laten doorstromen naar een BVO, dan is één van de instrumenten het ophogen van de trainingsfrequentie. Toch maakt niet iedere BVO met zijn beloften team dezelfde afweging. Jong Vitesse antwoordt: Jong Vitesse traint gemiddeld vier keer per week. Deze frequentie wordt gehanteerd, omdat dit volgens onze professionals de meest optimale frequentie is om progressie te boeken voor de jeugdspelers. Hierbij wordt er rekening gehouden met voldoende hersteltijd voor de spelers. Ook hier wordt weer het argument dat het er omgaat spelers beter te maken (voor de Eredivisie) gebruikt, maar als remmende opmerking om vaker te trainen wordt het argument gebruikt dat er voldoende hersteltijd nodig is. Dit valt onder het argument goede verhouding tussen rust en arbeid. Uiteindelijk komt Jong Vitesse, met dezelfde doelstelling, uit op de helft van de trainingsfrequentie van Jong AZ namelijk 8 versus vier keer per week. Hoewel het natuurlijk erg kort door de bocht is: in de stand bij de winterstop heeft Jong AZ 40 punten en Jong Vitesse 23 punten verzameld, ook bijna de helft! Jong Sparta, net als Jong AZ en Jong Vitesse 2 e Divisie spelend, (21 punten bij winterstop 2016) komt tot 7 trainingen per week met hetzelfde argument goede verhouding rust en arbeid wat Jong Vitesse aanhaalt als reden om vier keer te trainen is het volgende: Jong Sparta heeft gemiddeld 4 veldtrainingen, 2 krachttrainingen en 1 yogasessie per week. De frequentie en inhoud van de trainingen heeft te maken met de perfecte balans tussen belasting en belastbaarheid. Dit verschilt ook per speler. Blijkbaar ziet de technische staf yoga als zinnig onderdeel van de training. Jong FC Den Bosch was erg kort en krachtig en zegt het volgende: Jong FCDB traint 6x in de week. Dit is op dit moment het maximale, omdat er spelers een schoolopleiding volgen. Jong FC Groningen had onder andere de volgende reactie: Wij trainen relatief veel omdat de fysieke component voorop staat in de laatste stap naar het eerste elftal. Overigens worden de spelers zeer goed gemonitord en wordt het risico op over/onder-belasting uiteraard goed in de gaten te houden. 30 P a g i n a

33 Voor elk individu geldt er dus een programma op maat aan de hand van betrouwbare en uitvoerige data over de conditie/belastbaarheid. De trainer van Jong De Graafschap schrijft: Ik train bij Jong De Graafschap 5 x en we spelen 1 wedstrijd. De gedachte hierachter is dat we een jonge groep hebben die dit jaar meer is gaan trainen en op een hoger niveau speelt. De belasting is dus vele malen groter. Dus hebben we de week opgedeeld in twee momenten waarin ze maximaal belast worden. Dit is de wedstrijd en de dagen woensdag en donderdag. Daarom hebben we gekozen om dinsdag en vrijdag vrij te geven. Zo kan het lichaam dus herstellen van de inspanningen. Zo denken wij de jongens fit te houden en eventuele blessures te voorkomen. De trainer van Jong Achilles 29 reageert: Wij willen in principe dagelijks trainen met 1 vrije dag doordeweeks en 1 vrije dag in het weekend. Omdat bijna al deze jongens naar school gaan is dit een goede invulling voor ons. In de ochtend en begin middag naar school en dan komen ze naar de club om zich op de training(en) voor te bereiden. Wij trainen over het algemeen eind van de middag, maar op vrijdag trainen wij eerder i.v.m. wedstrijd van het eerste elftal waarbij ik mee ga. Ook op dinsdag beginnen we eerder i.v.m. de krachttraining. Als je als BVO zo vaak kunt trainen als je denkt dat goed is, wordt de vraag wat je doet tijdens de trainingen belangrijker. Bij Jong FC Twente wordt de vraag waarom ze zoveel trainen uitgebreid beantwoord door de fysiektrainer. Jong FC Twente staat nu, ondanks gemiddeld 6,5 keer per week trainen, bij de winterstop laatste in de 2 e Divisie Mannen. FC Twente is overigens net als Ajax een voorbeeldclub voor Nederland waar zowel het mannen als vrouwenvoetbal serieus wordt genomen. In de Eredivisie Vrouwen staat Ajax vrouwen bij de winterstop op eerste plaats gevolgd door FC Twente. De fysiek trainer begint zoals het hoort bij een BVO: Aangezien wij met Jong FC Twente over spelers beschikken die praktisch allemaal op professionele basis voetballer zijn of willen worden, trainen wij praktisch iedere dag en soms twee keer per dag. Hij eindigt met: Gemiddeld gezien komen wij per week dus tussen 5-8 tal trainingen plus een wedstrijd. Alles is erg afhankelijk van de wedstrijdagenda, en het type van conditie we de jongens willen doen trainen. In het middenstuk van de uitgebreide legt hij het trainingsschema uit en de soort trainingen. Hij legt vervolgens uit dat het aantal keer trainen en natuurlijk ook de inhoud van de trainingen afhankelijk is van welke conditieprikkel ze willen geven. Zo maakt hij onderscheidt tussen duurprikkel, intensieve duurprikkel en snelheidstrainingen en intervaltrainingen. Hij besluit deze alinea met: Dit doen we om de spelers in iedere trainingen tot het uiterste te laten gaan, zonder dat de kans op blessures sterk zal verhogen. Uit deze mail zou er geconcludeerd kunnen worden, dat bij de vaker trainen er gewerkt wordt met trainingsdoelen, waarbij professionele begeleiding nodig is om deze doelen te bereiken. In de top van het amateurvoetbal zal deze rol volledig bij de trainer en zijn staf liggen. Het is dan van belang dat de trainer over voldoende deskundigheid beschikt. In paragraaf is er te zien dat hier ook een prijskaartje aanhangt. In deze paragraaf is er ook te zien dat één van de vrouwenteams die 31 P a g i n a

34 twee keer per week traint zich afvraagt hoe ze aan een betaalbare deskundige trainer komen die drie keer per week wil trainen. Dit raakt aan de landelijke discussie over de deskundigheid van jeugdtrainers en trainers van eerste elftallen in het rapport Winnaars Van Morgen van de Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond (KNVB). In dit rapport wordt gezocht naar verbeterpunten voor het Nederlandse voetbal. Als dit rapport doorgetrokken wordt naar het vrouwenvoetbal, zal de kennis die aanwezig is bij de BVO s terecht moeten komen bij de trainers van de amateurteams bij de vrouwen. Er moet dus geïnvesteerd worden in de deskundigheid van de vrouwentrain(st)ers. Dit kan door opleiding, selectie en beloning. Het ophogen van de trainingsfrequentie bij vrouwen (en mannen) heeft dus extra resultaat als de deskundigheid van de trainers wordt opgehoogd (knvb, 2016). 5.4 Resultaten vrouwen In de Topklasse Vrouwen is het voornaamste argument, namelijk 31 procent van alle argumenten, dat hun frequentie een goede frequentie is voor hun niveau. Daarnaast heeft ook een groot deel van de Topklasse last van onvoldoende capaciteit. Het argument beslaat in de Topklasse wel 25 procent van alle argumenten. Ook heeft in deze competitie één team het argument gebruikt dat ze extra sportmomenten in de week hebben en daarom niet vaker kunnen trainen. In de Hoofdklasse Vrouwen Zaterdag is het voornaamste argument de privésituatie van de speelsters. Wat opmerkelijk is, is dat geen één team in deze competitie de verhouding tussen rust en arbeid heeft gebruikt. In de Hoofdklasse Vrouwen Zondag is de meest genoemde reden dat er onvoldoende capaciteit is om de vrouwen vaker te laten trainen, dit argument beslaat namelijk 32 procent van alle genoemde argumenten. De op een na meest genoemde reden is de privésituatie van de dames, deze reden wordt in 21 procent van alle argumenten genoemd. Argumenten die in deze competitie niet zijn gebruikt, zijn extra sportmomenten en de reistijd en reiskosten. In de 1 e Klasse A Vrouwen Zaterdag is onvoldoende capaciteit het meest genoemde argument, dit argument wordt namelijk in 27 procent van alle argumenten genoemd, waarom er niet vaker getraind wordt door de vrouwen. De overige argumenten worden bijna net zo vaak gebruikt in deze competitie, namelijk in wel 26 procent van alle argumenten in de 1 e Klasse Zaterdag. De vier minst genoemde argumenten zijn de reistijd en reiskosten, extra voetbalmomenten, de financiële tekortkoming en de verhouding tussen rust en arbeid. Deze argumenten beslaan alle vier, vijf procent van alle argumenten die in deze competitie worden gebruikt. In de 1 e Klasse B Vrouwen Zaterdag wordt de privésituatie door de meeste vrouwenteams gebruikt als argument dat er niet vaker getraind kan worden. Ook gebruikt een groot deel van de vrouwenteams uit deze competitie het argument dat er onvoldoende capaciteit is om vaker te trainen. De argumenten dat hun trainingsfrequentie een goede frequentie voor hun 32 P a g i n a

35 niveau is en dat hun frequentie een goede frequentie is voor de verhouding tussen rust en arbeid worden niet gebruikt in de 1 e Klasse B Vrouwen Zaterdag. Als we naar alle geïncludeerde vrouwenteams bij elkaar kijken, is het meest voorkomende argument waarom er niet vaker getraind wordt onvoldoende capaciteit dit argument beslaat namelijk 27 procent van alle genoemde argumenten. Het op een na meest voorkomende argument is de privésituatie van de vrouwen. Het argument dat het minst gebruikt wordt is de verhouding tussen rust en arbeid van de vrouwen, dit argument wordt namelijk maar in vijf procent van alle argumenten van de vrouwenteams gebruikt. 5.5 Resultaten mannen In de 2 e Divisie Mannen is de meest genoemde reden de privésituatie van de mannenteams. Deze reden wordt namelijk in 48 procent van alle argumenten genoemd. Ook zijn er twee argumenten die door geen één team in de 2 e Divisie genoemd worden. Er zijn namelijk geen andere argumenten gebruikt dan de zeven hoofdargumenten. Ook is het argument dat de mannen extra sportmomenten hebben niet gebruikt. In de 3 e Divisie Mannen Zaterdag is de privésituatie van de mannen in 48 procent van alle argumenten van de mannenteams in deze competitie als argument gebruikt waarom ze niet vaker trainen. Ook is er bij de 3 e Divisie Mannen Zaterdag een argument dat door geen één team wordt gebruikt, namelijk het argument dat er extra sportmomenten in de week zijn. In de 3 e Divisie Mannen Zondag wordt net als in de voorgaande twee mannencompetities de privésituatie van de mannen het meest als argument gebruikt waarom er niet vaker wordt getraind. In de 3 e Divisie wordt dit argument namelijk in precies de helft van de argumenten van de mannenteams gebruikt. Ook zijn er in deze competitie twee argumenten die door geen enkel mannenteam zijn gebruikt. Zo heeft niemand gezegd dat de reistijd en reiskosten te groot zouden zijn. Ook heeft niemand in deze competitie andere argumenten gebruikt dan de zeven hoofdargumenten. In de Hoofdklasse A Mannen Zaterdag is net als in alle andere behandelde mannencompetities de privésituatie van de mannen het meest voorkomende argument. In vergelijking tot de andere mannencompetities wordt dit argument in de Hoofdklasse A Mannen Zaterdag in verhouding wel minder gebruikt dan in de andere mannencompetities, namelijk in 39 procent van de argumenten. Ook in deze competitie is er geen één team die de extra sportmomenten als beperkende factor ziet om vaker te trainen. Als er naar alle geïncludeerde mannenteams gekeken wordt, is de voornaamste reden dat er niet meer dan huidige trainingsfrequentie getraind wordt de privésituatie van de mannen. Deze reden wordt namelijk in 46 procent van alle argumenten van de mannenteams gebruikt, dit is bijna de helft van alle argumenten. De reden die het minst genoemd is, is de 33 P a g i n a

36 extra sportmomenten, namelijk maar in twee procent van alle argumenten van alle mannenteams. 5.6 Vergelijken resultaten mannen en vrouwen Minder ruimte voor vrouwen op de Hollandse velden In Grafiek (op de volgende pagina) is per argument te zien hoeveel procent van het totaal aantal argumenten van de mannenteams en hoeveel procent van het totaal aantal argumenten van de vrouwenteams dit argument beslaat. Percentage van alle argumenten (%) Grafiek Onvoldoe nde capaciteit Privé Vrouwen vs Mannen Reistijd en kosten Extra sport Financieel momenten Verhoudin g rust/arbei d Goede frequentie voor niveau Overige % Vrouwen % Mannen De voornaamste reden die bij de vrouwen wordt gebruikt is dat er onvoldoende capaciteit is om vaker te trainen. Onvoldoende capaciteit wil zeggen dat er geen velden beschikbaar zijn voor de vrouwen om vaker te trainen. Dit argument beslaat 27 procent van alle argumenten. De getallen gaan meer spreken als er gekeken wordt naar welk percentage van de teams dit argument gebruikt. 37 Procent van alle vrouwenteams, dus inclusief BVO s, gebruikt dit argument. Het argument onvoldoende capaciteit zou je kunnen zien als een absoluut gebrek aan velden, maar het is natuurlijk een relatief gebrek aan velden. Er is natuurlijk altijd de mogelijkheid om ten koste van andere teams, bijvoorbeeld lagere teams, extra veld en dus trainingsruimte te creëren. We hebben het hier immers over bovenregionaal, (half) landelijk spelende vrouwenteams. De bovenste niveaus van het vrouwenvoetbal. Toch wordt in e- mails vaak benadrukt dat iedereen gelijk is. Een voorbeeld hiervan is: Iedereen traint evenveel, maar als we de vrouwen meer geven moeten we de andere teams minder geven en dat willen we niet. Vaak werd bijvoorbeeld in dit kader ook gezegd dat de mannen bij de club even vaak trainen als de vrouwen en dat er dus niet gediscrimineerd wordt. Maar bij een deel van deze clubs speelden de mannen in de kelder van het mannenvoetbal of vele niveaus lager. Je zou dan verwachten dat je de vrouwen juist wel extra ruimte geeft in het kader van het prestatieve voetbal. Een prestatiegericht hoog spelend team laat je toch vaker 34 P a g i n a

37 trainen dan de standaard twee keer per week trainen die iedereen hanteert. Bij de bespreking van de trainingsfrequenties hebben we gezien dat de drie hoogste niveaus van het vrouwenamateurvoetbal zich maar moeilijk los kunnen maken van het standaard twee keer trainen. In de gehele 1 e Klasse Vrouwen traint namelijk nul procent drie keer, in de gehele Hoofdklasse 44 procent en in de Topklasse 58 procent. Een vrouwenteam dat drie keer of meer traint, heeft het ten opzichte van de andere vrouwen in Nederland erg goed voor elkaar. Je zou dan ook verwachten dat de vrouwen die drie keer trainen niet vaak zullen klagen over gebrek aan trainingsruimte of veldruimte. Dit klopt ook als er gekeken wordt naar de getallen die uit het onderzoek zijn voortgekomen. Van de vijftien teams bij de vrouwen die drie keer of meer trainen, heeft er maar één team het gebrek aan veldruimte als reden genoemd waarom ze niet vaker trainen. De overige 22 teams die hebben geklaagd over gebrek aan capaciteit, zijn allemaal teams die maar twee keer trainen. Van de teams die standaard twee keer trainen, noemt 22 van de 47 teams gebrek aan ruimte als oorzaak waarom ze geen drie of meer keer per week kunnen trainen. Dit is 47 procent en dus bijna de helft van de teams die twee keer trainen. Vanuit het vrouwenperspectief gezien, krijgt dus vijftig procent van de (half) landelijk spelende vrouwenteams die twee keer trainen, om wat voor reden dan ook, geen ruimte bij hun club om vaker te trainen. Uit dit onderzoek is gebleken dat drie keer (of meer) trainen op de drie hoogste amateurniveaus bij de mannen min of meer de standaard trainingsfrequentie is. Van Hoofdklasse naar 2 e Divisie zijn de percentages 67 procent, 83 procent en 94 procent. Eén club uit de 2 e Divisie vroeg zich zelfs af of met de nieuwe indeling van de competities de norm niet vier keer per week gaat worden als je mee wil blijven draaien op dit niveau. Als er geen verschil tussen mannen en vrouwen zou zijn, zou je nu verwachten dat ook veel mannenteams tegen een veldprobleem aan zouden lopen als ze vaker willen trainen. Zeker als je er ook nog eens vanuit gaat dat mannen standaard al vaker trainen dan vrouwen. Bij de mannen noemt echter maar zes van de 68 teams veldcapaciteit als reden. Dit is negen procent van alle onderzochte mannenteams. Zelfs bij de tien mannenteams die minder dan de standaard trainingsfrequentie van de drie hoogste amateurniveaus trainen, namelijk twee keer in plaats van drie keer, wordt maar door twee clubs het capaciteitsprobleem als reden genoemd (20%). Eén van deze twee teams is het vermelden waard, namelijk FC Lienden 1 dat als enige maar twee keer traint op het hoogste amateurniveau van Nederland, de 2 e Divisie. Deze club heeft maar 420 leden, waaronder ook één meiden onder 17 team. Van de 46 drie keer trainende mannenteams noemen vier teams de veldcapaciteit als beperkende factor om vaker te trainen, dit is negen procent (Info FC Lienden) Privé bepaalt limiet voor de trainingsfrequentie van mannen Het voornaamste argument dat bij de mannenteams wordt gebruikt is de privésituatie, dit argument beslaat 46 procent van alle argumenten, dit is bijna de helft van alle genoemde argumenten. Als er gekeken wordt naar dit percentage bij de vrouwenteams is dit ongeveer de helft van het percentage van de mannenteams, namelijk 25 procent. Met de privésituatie 35 P a g i n a

38 wordt voornamelijk bedoeld gezin, werk en school, maar natuurlijk ook alle andere activiteiten die je buiten het voetbal kunt doen. Als je op teamniveau kijkt, wordt het argument privé bij de mannen door 42 van de 68 team gebruikt, dat is 62% van de mannenteams. Bij de vrouwen word het argument maar bij 22 van 62 teams gebruikt, dit is in 35 procent van de gevallen. Eerder in het onderzoek is al benoemd dat bij mannen de standaard trainingsfrequentie drie keer is en bij vrouwen twee keer. Naar mate je vaker per week gaat trainen, lever je logisch gezien privé ruimte in. De druk op privé is bij twee keer natuurlijk minder dan bij drie keer. Dit zou kunnen verklaren waarom vrouwen het argument minder benoemen. Dit zou je dan ook terug moeten zien bij de mannen als je kijkt hoe vaak het argument bij twee of drie keer trainen wordt gebruikt. Bij de mannen die twee keer trainen, gebruikt dertig procent het privé argument. Bij de mannen die drie keer trainen, gebruikt 76 procent van de teams het argument. Alle amateurteams bij de mannen, zonder BVO s, trainen maximaal drie keer in de week. Meer dan drie keer trainen botst dus met name op het privéleven van de mannen. Als deze redenering wordt doorgetrokken, zou je verwachten dat de teams die meer dan drie keer per week trainen, nog vaker het argument privé gebruiken. Dit is bij de mannen echter niet het geval. Van de tien clubs die meer dan drie keer trainen, gebruiken maar drie teams dit argument, dat is precies dertig procent. Alle teams die meer dan drie keer trainen, of dit nu vier keer is of acht keer, zijn BVO s. Bij een deel van de BVO s is het voetbal een deel van hun werk. Het gaat dus minder ten koste van wat in dit onderzoek als hun privé is gedefinieerd. Als jij als lid van een jong BVO team acht keer moet trainen op vier werkdagen plus nog een wedstrijd in het weekend, valt je belasting in vergelijking met de amateurteams eigenlijk wel mee. Dit komt, omdat je niet ook nog hoeft te werken, anders wordt het natuurlijk als je nog wel naar school moet. Eén club bij de 2 e Divisie Mannen sprak de verwachting uit dat er in de toekomst misschien wel standaard minimaal vier keer getraind moet worden om mee te kunnen in de competitie. Het blijkt nu dat in het amateurvoetbal, zonder BVO s, drie keer trainen het plafond is. Als je vier keer wil gaan trainen in het amateurvoetbal, zal er iets moet verschuiven ten gunste van het privéleven. Het zou bijvoorbeeld kunnen zijn dat er meer onkostenvergoedingen/geld betaald wordt, zodat er minder gewerkt kan worden. En zo het evenwicht tussen voetbal en privé weer hersteld wordt. Het is in dit verband ook goed om te kijken naar de percentages van het privé argument bij de drie of meer keer trainende vrouwenteams. Bij de vrouwen trainen elf teams drie keer in de week. Een van deze teams is een BVO, namelijk vv Heerenveen. Van de tien amateurteams die drie keer trainen bij de vrouwen, wordt het argument privé door één team genoemd, dit is tien procent. Vergeleken met eerdergenoemde 76 procent van de drie keer trainende mannelijke amateurteams, is dit erg laag. Bij de drie keer trainende vrouwen is het meest genoemde argument om niet vaker te trainen dat het een goede frequentie is voor hun niveau. Dit wordt namelijk door zes van de elf drie keer trainende vrouwenteams gezegd. Je 36 P a g i n a

39 zou dit kunnen interpreteren als tevreden met hoe het is. Misschien ook wel omdat ze blij zijn dat ze als vrouwenteam drie keer mogen trainen. Bij de vrouwen zijn er drie teams die meer dan drie keer trainen, dit zijn alle drie BVO s, namelijk Jong PEC Zwolle, Jong Telstar en Jong ADO Den Haag. Alleen Jong PEC Zwolle vrouwen gebruikt het privé argument, maar zij trainen dan ook zes keer per week. Jong PEC Zwolle traint ook in de ochtend. Jong ADO Den Haag en Jong Telstar niet, zij trainen in de namiddag en in de avond. Het komt er dus eigenlijk op neer dat deze vrouwen meer over hebben voor het voetbal dan de mannen van de 2 e Divisie. Naast vaak een volledig school of werk programma, trainen ze ook nog vier keer plus een wedstrijd in het weekend. Dit vinden de meeste mannen, terwijl ze wel behoorlijk betaald worden, een te grote belasting voor privé volgens de clubs Het zwijgen over geldzaken Uit het onderzoek is ook gebleken dat zeven procent van alle argumenten van de onderzochte vrouwenteams het financiële aspect als beperkende factor ziet om vaker te trainen, bij de mannen is dit percentage ook zeven en dus gelijk. Op basis van het onderzoek lijkt het financiële argument dus zowel bij de mannen als de vrouwen van ondergeschikt belang. De vraag is of dat klopt. Omdat het maar zes clubs bij de mannen en de vrouwen betreft, lijkt het zinvol wat dieper op de antwoorden in te gaan. Een club waarbij het eerste vrouwenteam in de Topklasse speelt en het tweede vrouwenteam in de Hoofdklasse en waar beide vrouwenteams net als de heren drie keer trainen zou je een voorbeeldclub kunnen noemen. Hier hoeft schaamte of het vermijden van pijnlijke onderwerpen geen rol te spelen, want ze hebben alles prima geregeld. De trainster van deze club antwoordt eigenlijk op de vraag van dit profielwerkstuk en niet op hun eigen situatie als ze zegt: De reden waarom de mannen dit (vaker trainen) wel doen is, omdat zij qua ontwikkeling verder zijn. En dan met name vanuit het bestuur. Daarnaast denk ik dat er bij de mannen een leuke financiële bijdrage tegenover staat. Bij de vrouwen in de Top- en Hoofdklasse is dit niet zo. Alles is op vrijwillige basis. Dus het heeft in mijn optiek met name te maken met het financiële plaatje. In ieder geval niet het fysieke. Een andere club waar de heren in de Hoofklasse spelen (3e amateurniveau) en de vrouwen in de Topklasse (1e niveau), trainen de heren drie keer en de dames twee keer. Bij deze club is de volgende aanvullende vraag gesteld: Waarom is er verschil in trainingsfrequentie tussen Heren 1 en Dames 1 terwijl de dames hoger, dat is landelijk, spelen? Degene die eerder in de beantwoording heeft uitgelegd waarom de vrouwen twee keer trainen voegt er bij deze vraag nog dit antwoord aan toe: Een heel belangrijk punt is ook dat bij de heren een vergoeding wordt gegeven en bij de dames niet. Heren blijven toch altijd belangrijker voor een vereniging. Een andere dames hoofdklasser, die 3 keer per week traint, geeft aan graag vier keer te trainen, maar dat niet te doen vanwege de financiën, het budget. Een eersteklasser uit het Noorden, waar dames 1 twee keer traint schrijft het volgende: Vanuit het aspect om 37 P a g i n a

40 technisch/tactisch/mentaal beter te worden en fysiologisch om een betere conditie te krijgen zou je natuurlijk veel beter 3 keer en zelfs nog beter 4 keer of 5 keer te trainen net zoals de profs. De oorzaken dat er toch 2 keer wordt getraind zijn meer praktisch: Kan de club een trainer vinden die ze 3 x kan/wil trainen? Kan de club dit betalen? Zijn er genoeg deskundige trainers die dit kunnen? Deze club vraagt zich dus af of ze een betaalbare deskundige trainer kunnen vinden die drie keer wil trainen. Ze zijn de enige in alle reacties die het salaris van de trainer noemen. Een club uit Zeeland noemt de reiskosten en dus de hogere vergoedingen van de spelers een probleem en mogelijke oorzaak waarom er niet drie keer wordt getraind. De spelers komen allemaal uit de regio, waardoor er een redelijke afstand overbrugd moet worden. Bij de mannen noemden zes teams financiële redenen: Een club waarbij het eerste mannenteam in de 2e Divisie speelt: Wij trainen 3 keer per week. Meer niet omdat we niet de ambitie hebben als club om naar de eerste divisie te promoveren. We willen een club blijven en geen stichting en hebben niet voldoende financiële middelen voorhanden om de stap hoger te maken. De doelstelling van de club is om een stabiele tweede divisie club worden (hoogste amateur niveau ). Een andere club in de 2 e Divisie: Ons eerste elftal traint drie maal per week. Minder is onvoldoende om een het juiste (fitheids) niveau te behalen, meer is helaas niet haalbaar qua tijd voor onze (werkende) spelers en ook niet financieel (om ze voor die tijd te compenseren). Een club waarbij het eerste mannenteam in de 3 e Divisie speelt: Waarom niet meer of minder dan drie keer? Meer dan drie keer heeft financiële gevolgen (hogere salariskosten/reiskosten) Een club waarbij het eerste mannenteam in de 3 e Divisie Zondag speelt: Ons eerste (3e divisie) traint 2 x per week. In de zes weken voorbereiding en in de maand januari trainen we drie keer per week. Overigens duurt onze training wel 2 uur. Waarom trainen we geen drie of vier keer? Dat is vooral een financiële reden. We zouden dan veel meer onkostenvergoedingen moeten betalen. Een club waarvan het eerste in de Hoofdklasse A Zaterdag speelt: Wij trainen 2x in de week. Puur om financiële redenen. Hoe meer er getraind word hoe meer onkosten er door de club en spelers gemaakt worden. Dat is de werkelijke reden. De meeste hoofdklassers trainen 3x in de week en ik denk dat het op dit niveau echt nodig is. 2x1,5 uur trainen op hoofdklasse niveau is niet veel. Een andere club waar het eerste ook in de Hoofdklasse A Zaterdag speelt: Twee keer per week trainen is voor het niveau minimaal. Het onderhouden en verbeteren van het spel en eventueel wedstrijdsituatie is net te realiseren. Indien dit op een nog hoger niveau ingevuld zou moeten worden dan zal er meer tijd besteedt moeten worden. De spelers van onze club zijn nog echte amateurs. Zij ontvangen geen financiële vergoeding voor het spelen bij onze club. Hierdoor is het lastig om een grotere aanwezigheid op het veld van de spelers te verlangen. Deze balans is voor onze vereniging, met de middelen die wij hebben, de sportieve prestatie en de verhouding tussen (voetbal)arbeid en herstel, prima. 38 P a g i n a

41 Figuur Benchmark onderzoek van NMC Bright (2016) Zoals eerder al gesteld, is er geen verschil in aantal clubs bij de mannen en de vrouwen die het financiële argument noemt. Het percentage ligt bij beide dus laag. Uit alle argumenten die mannen en vrouwen samen noemen, kunnen we de volgende financiële argumenten halen. Meer trainingen geeft meer onkostenvergoedingen. De term onkostenvergoedingen wordt in de s niet uitgewerkt. Het betreft bij de mannen waarschijnlijk een onkostenvergoeding voor de spelers. Op één club na worden de trainers namelijk niet apart genoemd. Maar het is natuurlijk niet uitgesloten dat de trainers ook bedoeld worden met onkostenvergoeding. Bij de mannen worden, zeker in de 2 e Divisie, de trainers fors betaald., vaak met bedragen van wel vier nullen. Als een 2 e Divisie team vier keer gaat trainen, wat tot op heden geen één amateurteam doet, zullen de salarissen stijgen. Ook bij de vrouwen zullen bij vaker trainen de kosten stijgen. De toegenomen kosten zullen ook bij de vrouwen bestaan uit de onkostenvergoedingen van de trainers. In Figuur kunnen we zien dat de trainers van de vrouwen gemiddeld betaald worden met getallen van drie nullen. Deze tabel is afkomstig uit een benchmarkonderzoek van het sportbureau NMC Bright. Zij schreven 2587 amateurverenigingen aan, waarvan er 353 clubs reageerden. Dit is 13,6 procent. Dit lage responspercentage wil bijvoorbeeld zeggen dat bij de Topklasse Vrouwen het getal van 5750 euro een gemiddelde is van maar twee teams die hebben gereageerd. Dat is wel erg weinig om een betrouwbare uitspraak over te kunnen doen, maar over de hele linie is de tendens wel duidelijk. Vrouwentrainers krijgen veel minder betaald dan mannentrainers. Zo krijgt een train(st)er bij het hoogste niveau van de vrouwen nog minder dan een train(st)er op het zesde niveau bij de mannen. Een deskundige trainer zal dus sneller kiezen voor het mannenvoetbal, omdat hij daar veel meer betaald krijgt (Benchmarkrapport Vergoedingen voor trainers in het amateurvoetbal, 2016). Over de spelersvergoedingen tussen de mannen en vrouwen zijn er geen getallen gevonden. De meeste amateurvrouwen krijgen geen vergoedingen of een heel klein beetje, terwijl de mannen soms fors worden betaald. Ook op veel lagere niveaus dan de top van het amateurvoetbal. Zelfs in het betaalde voetbal, de Eredivisie Vrouwen, kunnen de vrouwen niet leven van dit salaris en hebben dus vaak een bijbaan. Deze ongelijkheid op basis van salaris is zelfs internationaal. De best bekeken voetbalwedstrijd ooit in Amerika is de finale van de wereldbeker vrouwen die het Amerikaanse team voor de derde keer won. Er keken wel 25,4 miljoen mensen naar deze wedstrijd. De Amerikaanse mannen haalden slechts de laatste zestien. Ondanks dat de mannen veel lager eindigden en minder goed bekeken 39 P a g i n a

42 werden, kregen de mannen ongeveer acht miljoen dollar en de vrouwen twee miljoen per speler. De mannen kregen dus vier keer zo veel als de vrouwen (Banymadhub, 2015). De bovenstaande ongelijkheid tussen mannen en vrouwen bij de vergoedingen van spelers en trainers en de keuzes van de club besturen zou tot woede kunnen leiden. De ongelijkheid biedt ook kansen. De clubs kunnen dus met relatief weinig extra geld veel verbetering bij de vrouwen bewerkstelligen in tegenstelling tot de mannen. Tienduizend euro extra bij de vrouwenafdeling helpt meer dan tienduizend extra bij de mannenafdeling. Het is in dit verband weinig hoopgevend dat de meeste clubs het financiële argument achterwegen laten als er in dit onderzoek gevraagd wordt waarom de vrouwenteams geen drie of meer keer trainen Vergelijken minst genoemde argumenten bij mannen en vrouwen De minst genoemde reden bij de mannen is de extra sportmomenten. Dit zou kunnen komen, omdat er bij de mannen minder behoefte is aan extra sportmomenten, omdat mannen gemiddeld vaker trainen dan vrouwen. Het minst gebruikte argument bij de vrouwen is de verhouding tussen rust en arbeid. Bij de vrouwen wordt dit namelijk door maar vijf procent van de teams gebruikt, bij de mannen meer dan drie keer zoveel, namelijk achttien procent. Dit zou ook weer kunnen komen, omdat mannen gemiddeld meer trainen dan vrouwen. 40 P a g i n a

43 6 Samenvatting In dit onderzoek zijn de clubs van 131 teams uit de top van het amateurvoetbal, 62 vrouwenteams en 69 mannenteams, g d met de vraag wat hun trainingsfrequentie is per week en wat de reden is dat ze niet vaker trainen. De clubs van 130 teams reageerden. Alleen de Koninklijke HFC uit Haarlem reageerde niet. De verschillen in trainingsfrequentie en argumentatie tussen de mannen en vrouwenteams zijn onderzocht en besproken. Alle Jong BVO teams in de bovenste drie amateurcompetities bij mannen en vrouwen trainen meer dan drie keer per week. Alleen Jong Heerenveen vrouwen traint nu (eind 2016) drie maal per week, maar zal begin 2017 ook vier keer per week gaan trainen. Geen enkel geïncludeerd amateurteam bij de mannen traint vaker dan drie keer per week. De standaard trainingsfrequentie bij de mannen is drie keer per week. Zelfs op het derde amateurniveau bij de mannen traint twee derde van de teams drie keer per week. De percentages van de amateurteams die drie keer trainen zijn per competitieklasse: 2 e Divisie 92 procent, 3 e Divisie tachtig procent en de Hoofdklasse 67 procent. De geïncludeerde vrouwen amateurteams trainen allemaal fors minder dan de mannen, meestal twee in plaats van drie keer per week. Slechts tien amateurteams van de geïncludeerde vrouwenteams trainen drie keer per week. Zelfs op het allerhoogste amateurniveau bij de vrouwen in Nederland traint maar de helft van de amateurteams drie keer per week. De rest van de teams traint allemaal minder dan drie keer. De percentages van de teams die drie keer trainen zijn per competitieklasse: Topklasse vijftig procent, Hoofdklasse 24 procent en 1 e Klasse nul procent. De vrouwenteams uit de 1 e Klasse, het derde amateurniveau van Nederland, spelen allemaal half landelijk en trainen niet vaker dan een standaard recreatief team. Zelfs op het hoogst mogelijke niveau voor vrouwelijke amateur voetbalteams, de topklasse wordt door minder amateur vrouwenteams (50%) drie keer getraind dan bij mannelijke amateur teams op het derde amateurniveau mannen, de zaterdag Hoofdklasse A (67%). Zowel bij de mannen als bij de vrouwen trainen de zondag teams minder vaak drie keer per week dan de zaterdag teams. Bij de vrouwen traint in de Hoofdklasse Zaterdag 36 procent van de teams drie keer, in de Hoofdklasse Zondag is dit 14 procent. Bij de mannen traint in de 3 e Divisie Zaterdag 87 procent drie keer per week en in de 3 e Divisie Zondag is maar 73 procent. Op de Hollandse velden is minder plaats voor vrouwen dan voor mannen. Het meest genoemde argument bij de vrouwelijke amateurteams om niet vaker te trainen is onvoldoende ruimte op de trainingsvelden. Van de vrouwelijke amateurteams die standaard twee keer per week trainen, noemt 22 van de 47 teams gebrek aan ruimte als oorzaak 41 P a g i n a

44 waarom ze geen drie of meer keer per week kunnen trainen. Dit is 47 procent en dus bijna de helft van de vrouwenteams die twee keer trainen. Bij de tien mannenteams die twee keer trainen wordt het argument onvoldoende capaciteit maar door twee mannenteams genoemd, dit is twintig procent. Van de 46 drie keer trainende mannenteams noemen vier teams de veldcapaciteit als beperkende factor om vaker te trainen, dit is negen procent. Dus zelfs als mannen al drie keer per week trainen, wat bij de vrouwen maar tien amateurteams is gelukt, wordt beperkte ruimte op de velden niet als een belangrijke beperking gezien om meer dan drie keer per week te trainen. Bij de mannelijke amateurteams is het voornaamste argument om niet vaker te kunnen trainen de privésituatie. Met privé wordt bedoeld school, werk, gezin en andere activiteiten buiten het voetbal. Bij de amateurteams van de mannen, dus exclusief BVO s, die twee keer trainen, gebruikt dertig procent het privé argument. Bij de mannelijke amateurteams die drie keer trainen, gebruikt 76 procent van de teams het argument. Opvallend is dat maar een van de tien drie keer trainende vrouwelijke amateurteams dit argument noemt. Bij zowel de mannelijke als de vrouwelijke amateurteams beslaat het financiële argument zeven procent van alle argumenten die genoemd zijn als beperkende factor om vaker te trainen. Het lijkt erop dat het financiële argument bewust dan wel onbewust vermeden wordt door een groot aantal clubs als belemmerende factor om vaker te trainen. Al worden veel argumenten uiteindelijk wel door iemand genoemd. Er zijn duidelijk verschillen te zien als de onkostenvergoedingen van spelers en de trainerssalarissen bij mannen en de vrouwen met elkaar vergeleken worden. Geld speelt niet alleen een belangrijke rol bij het verschil in trainingsfrequentie tussen mannen en vrouwen, maar ook bij de deskundige invulling van al die trainingen. Een meer gelijkwaardige verdeling van het geld en de beschikbare ruimte op de velden tussen mannen en vrouwen kan helpen de verschillen in trainingsfrequentie in de top van het amateurvoetbal tussen mannen en vrouwen te verkleinen. 42 P a g i n a

45 7 Dankwoord Graag wil ik de heer Bannink erg bedanken voor het op weg helpen bij het maken en vorm geven van deze scriptie. Ook wil ik alle 130 teams, van vrijwilligers tot professionals, die geantwoord hebben op mijn s graag erg bedanken. Er was zelfs een geschiedenisdocent onder degene die mijn mail beantwoordden. Zonder al deze mensen had ik dit onderzoek nooit kunnen doen. Ik had van tevoren nooit verwacht dat van de 131 teams alleen Koninklijke HFC niet zou antwoorden. Ondanks alle verschillen die ik heb beschreven, is de voetbalwereld toch één grote familie. Ik heb veel leuke en uitgebreide antwoorden gekregen, ook van de mannenteams. Daarnaast wil ik ook vast iedereen bedanken die de moeite gaat nemen om mijn scriptie geheel of gedeeltelijk te lezen. 43 P a g i n a

46 8 Bronvermelding 8.1 Websites Banymadhub, Y. (2015, juli 7). Women's World Cup 2015: Gender pay gap exposed as US men's team earn four times the amount despite not even reaching quarter-final. Opgeroepen op januari 3, 2017, van independent: gender-pay-gap-exposed-as-us-team-earn-a-quarter-of-what-men-earn-despite-not html Benchmarkrapport Vergoedingen voor trainers in het amateurvoetbal. (2016). Opgeroepen op januari 3, 2017, van tussendelinies: Clubs & Competities. (sd). Opgeroepen op December 27, 2016, van voetbal: Info FC Lienden. (sd). Opgeroepen op december 29, 2016, van fclienden: knvb. (2016, mei). Opgeroepen op januari 3, 2017, van Winnaars van morgen: 44 P a g i n a

47 8.2 Clubs waarvan de vrouwenteams zijn aangeschreven Ter Leede DTS Ede Wartburgia Eldenia Buitenveldert Jong Telstar RVVH Saestum SC Woezik Jong ADO Den Haag RKHVV Barendrecht Be Quick 28 Oranje Nassau VIOD Driesum RCL SSS Jong PEC Zwolle Sporting 70 VV IJzendijke SteDoCo vv Heerenveen HTC Fortuna Wormerveer SC t Zand Kolping Boys Fortuna 54 FC Eindhoven SV Venray DSE Someren RKSV Nuenen Prinses Irene vv Maarssen Victoria Boys Venlosche Boys Odysseus 91 Reiger Boys SC Klarenbeek VV Rhoon FC Rijnvogels IJFC Smerdiek DSS Berkel Unicum Heerenveense Boys SC Stiens ASC 62 Vitesse 63 The Knickerbockers vv De Weide Hollandscheveld Oranje Nassau ONS Sneek Annaparochie Be Quick Dokkum 45 P a g i n a

48 8.3 Clubs waarvan de mannenteams zijn aangeschreven Jong AZ GVVV Kozakken Boys Excelsior Maassluis Katwijk Barendrecht VVSB Jong Vitesse De Treffers FC Lienden SV Spakenburg TEC UNA Jong Sparta HHC Hardenberg Jong FC Twente FC Lisse IJsselmeervogels ASWH Scheveningen Jong FC Volendam Jong FC Groningen Rijnburgse Boys Odin 59 DVS 33 VVOG FC Rijnvogels Quick Boys Capelle SteDoCo ONS Sneek Jong Almere City FC Harkemase Boys Huizen Be Quick 1887 OJC Rosmalen De Dijk Magreb 90 JVC Cuijk Jong De Graafschap RKVV Westlandia Juliana 31 EVV Quick 20 vv Dongen OFC USV Hercules UDI 19 Jong FC Den Bosch HBS Craeyenhout Jong Achilles 29 HSC 21 Achilles Veen Spijkenisse Ter Leede HSV Hoek Noordwijk Swift Jodan Boys RVVH Ajax Amateurs vv Zwaluwen Argon DFS vv Smitshoek vv Sliedrecht FC Breukelen 46 P a g i n a

49 9 Bijlagen 9.1 Competitiestand Topklasse Vrouwen Clubs & Competities. (sd). Opgeroepen op December 27, 2016, van voetbal: Competitiestand Hoofdklasse Zaterdag Vrouwen Clubs & Competities. (sd). Opgeroepen op December 27, 2016, van voetbal: 47 P a g i n a